Itwero Bedo ki Kuc i Kare me Peko

1. “Kuc pa Lubanga,” obedo kuc ma nining, dok adwogi maber ango ma wanongo ka watye ki kuc meno? (Jo Pilipi 4:6, 7)

TYE kit kuc mo ma jo me lobo-ni pe gingeyo kulu. En aye “kuc pa Lubanga,” nyo bedo ma wiwa opye mot pien nongo watye ki wat macok ki Wonwa me polo. Ka watye ki kuc pa Lubanga, wawinyo agonya. (Kwan Jo Pilipi 4:6, 7.) Wabedo ki lirem macok ki jo mukene ma gimare. Dok wanongo mit pa bedo ki wat macok ki “Lubanga kikome ma en won kuc.” (1 Tec. 5:23) Ka wangeyo, wageno, dok wawinyo Wonwa, ci kuc pa Lubanga twero konyo me kweyo par ma tye i cwinywa ka watye ka kemme ki peko mo.

2. Pingo watwero bedo ki gen ni twere me nongo kuc pa Lubanga?

² Tika twere me bedo ki kuc pa Lubanga ka watye ka kato ki i peko mo madit? Me labolle two gemo, can ma poto atura, lweny, nyo aunauna. Peko mo keken i kin magi twero weko wabedo ki lworo matek. Kadi bed kit meno, Yecu omiyo tira ki lulub kore ni: “Cwinywu owek ngabbe angaba, pe wulwor.” (Jon 14:27) Tye me yomcwiny adada ni omege ki lumege mapol gulubo tam pa Yecu-ni. Ki kony pa Jehovah, gin gubedo ki kare me nongo kuc kadi bed gitye ka kato ki i pekki madongo.

KIT ME NONGO KUC I KARE ME TWO GEMO

3. Two gemo twero rwenyo kucwa nining?

³ Two gemo twero loko kwo pa dano i yo ducu. Tam kong kit ma two Korona ogudo kwede kwo pa dano mapol. I kwed mo acel ma kitimo, ki i kin jo ma kipenyogi, makato nucune guwaco ni onongo pe ginino maber i kare me Korona. Two Korona bene omedo par, two wic, turcwiny, mato kongo mukato kare, tic ki yadi calo jayi, lweny i paci pa dano, ki dong dano ma gutemo kwanyo kwogi kekengi. Ka two gemo mo opoto ka ma ibedo iye, itwero lweny ki par nining kun imedde ki bedo ki kuc pa Lubanga?

4. Pingo ngeyo lok ma Yecu otito madok i kom kare me agikki keliwa kuc?

⁴ Yecu otito con ni i kare me agikki, two gemo nyo two maraco mapatpat bipoto i “kabedo mapol.” (Luka 21:11) Ngeyo lok meno keliwa kuc nining? Konyo weko pe wabedo ki ur ka wawinyo pi two gemo ma opoto. Waniang ni jami tye ka timme kit ma Yecu owaco ni gibitimme kwede kikome. Meno weko wabedo ki tyen lok maber me lubo tam ma Yecu omiyo bot jo ma gibikwo i kare me agikki ni: “Pe wubed ki lworo.”—Luka 21:9.

5. (a) Ma lubbe ki Jo Pilipi 4:8, 9, gin ango ma watwero lega pire i kare me two gemo? (b) Winyo dwan ma kimako ma dulwa oyubo twero konyi nining?

⁵ Ka two gemo opoto i kabedowa, watwero bedo ki par kacel ki lworo madwong. Meno aye gin ma otimme i kom laminwa mo ma nyinge Desi.b I kare ma omin wonne, latin pa omin wonne, ki daktarne guto ki two Korona, en obedo ki lworo matek adada ni ebinongo two man ci ebikobo bot mine ma onongo dong oti woko-ni. Pi two Korona, en obedo ki lworo ni ebirwenyo ticce woko, ci obedo ka paro kit ma ebiculo kwede ot ma gipango ki wilo cam. Par meno onure adada ma oweko en onongo pe nino maber. Ento lacen Desi onongo kuc odoco. I yo ma nining? En olego kun penyo Jehovah ni konye wek ebed ma wiye opye mot kun etamo tam mabeco. (Kwan Jo Pilipi 4:8, 9.) En “owinyo” dwan Jehovah ki bedo ka winyo kwan me Baibul ma kimako. En owaco ni, “Winyo dwan lukwan ma kitiyo kwedgi me kwano Baibul-li oweko wiya opye mot dok opoyo wiya ni Jehovah paro pira.”—Jab. 94:19.

6. Kwan piri keni kacel ki bedo tye i cokke bikonyi nining?

⁶ I kare me two gemo, watwero nongo ni pe watwero timo jami ducu ma onongo watimogi con, ento pe iwek two man obal yubbi me kwan piri keni ki bedo tye i cokke. Kwano jami mutimme i kwo pa dano ma nonge i bukkewa ki vidiowa bipoyo wi ni omegiwa ki lumegiwa gitye ka medde ki tic pi Jehovah ki gen kadi bed gin bene gitye ka kato ki i peko marom ki megi. (1 Pet. 5:9) Cito i cokke bikonyi me bedo ka tamo pi jami ma cuko cwinyi ma nonge i Baibul. Bimini kare me cuko cwiny jo mukene kun minigi kare me cuko cwinyi bene. (Rom. 1:11, 12) Ka ibedo ka tamo i kom kit ma Jehovah obedo ka konyo kwede luticce i kare ma onongo komgi lit, gitye ki lworo, nyo gitye kengi niyeni bijing matek dok ibibedo ki gen ni en bikonyi bene.

7. Pwony ango ma itwero nongo ki bot lakwena Jon?

⁷ Tute matek me kubbe ki omegini ki lumegini. Ka two opoto i kabedowa, twero mitte ni wabed ma kinwa bor kadi bed watye kacel ki luye luwotwa. I kare ma kit meno itwero winyo calo lakwena Jon. En onongo mito neno lareme Gayo wang ki wang. (3 Jon 13, 14) Kadi bed kit meno, Jon oniang ni pi kare mo, pe bitwere me neno Gayo. Pi meno, Jon otimo gin ma en onongo twero; en ocoyo waraga bot Gayo. Ka ce pe twere ki tung boti me limo omege ki lumege wang ki wang, tute me kubbe kwedgi kun igoyo cim, itiyo ki vidio, nyo icwalo mecej. Ka ibedo ka kubbe ki Lukricitayo luwoti, ci pe ibibedo kickic dok wi obipye mot. Kubbe ki luelda ka iwinyo calo par onuri woko dok ijol cuko cwiny ma gibimini.—Ic. 32:1, 2.

KIT ME NONGO KUC KA CAN OPOTO ATURA

8. Can ma poto atura twero balo kucwa nining?

⁸ Ka ce i kare mo ikato ki i peko me pong pa pii, oyengyeng, nyo mac ma owango piny, ci nen calo ibedo ki par pi kare malac. Ka ce irwenyo danoni me amara nyo jamini i can meno ci oromo bedo ni ibedo ki arem me cola, cwinyi otur, nyo bene akemo omaki. Meno nongo pe nyuto ni ibedo dano ma maro jami me kom nyo ni itye ki niye manok. Kit macalo ikato ki i peko madit-ti, jo mogo gitwero tamo ni ibidok iye i yo marac. (Yubu 1:11) Ento kadi bed itye ka kato ki i jami ma kelo par, itwero bedo ki kuc. I yo ma nining?

9. Gin ango ma Yecu owaco me yubowa pi can ma poto atura?

⁹ Wi myero opo i kom lok ma Yecu otito con. Jo mogo i lobo-ni gitamo ni can mo pe bipoto i komgi kulu. Ento wan wangeyo ni can ma poto atura bibedo ka medde ameda i karewa-ni dok mogo gitwero poto i komwa bene. Yecu owaco ki lulub kore ni “oyengyeng madongo” ki can mukene bibedo ka timme ma peya agikki obino. (Luka 21:11) En bene otito ni ‘tim maraco bibedo ka medde ameda,’ dok man tye ka timme i kare-ni. Me labolle, waneno ni turo cik, tim gero kacel ki tim me tyero bom i kin dano tye ka medde ameda. (Mat. 24:12) Yecu pe waco ni pekki magi bigudo jo ma pe woro Jehovah keken. Ki lok ada, lutic pa Jehovah mapol dong gukato ki i peko me can ma poto atura. (Ic. 57:1; 2 Kor. 11:25) Jehovah pe bitimo tango me gwokowa ki i can ducu ma poto atura, ento en biminiwa jami ducu ma wamito wek wabed ma wiwa opye mot kun nongo watye ki kuc.

10. Pingo yubbe kombeddi nyuto ni watye ki niye matek? (Carolok 22:3)

¹⁰ Watwero nongo ni bibedo yot me bedo ma wiwa opye mot i kare me peko ka wayubbe woko con. Ento tika yubbe con nyuto ni pe watye ki niye i kom Jehovah? Pe tye kit meno. Ki lok ada, yubbe woko con pi can ma poto atura nyuto ni watye ki niye i kom kero pa Jehovah me gwokowa. I yo ma nining? Lok pa Lubanga miniwa tam ni omyero wayubbe woko con pi peko ma twero bino. (Kwan Carolok 22:3.) Dok dul pa Jehovah bene kare ki kare cuko cwinywa me yubbe pi can ma poto atura kun tiyo ki pwony ma katti i magajin, cokkewa, kacel ki lok angeya mogo ma gimiyo i karene kikome.c Tika wageno Jehovah? Ka wagene, ci wabilubo tira ma en miyo i kare-ni—ma can peya opoto i komwa.

11. Pwony ango ma inongo ki i gin mutimme i kom Margaret?

¹¹ Nen kong gin mutimme i kom laminwa mo ma nyinge Margaret. Lutela me gamente gumiyo rukca ni en myero oa woko ki gange pien mac onongo tye ka wango piny i kabedogi. Dong kit macalo dano mapol onongo gitye ka ringo woko ki i gangigi lawang acel, mutoka opong adada i gudi ma oweko onongo pe gitwero cito anyim. Piny ocido licuc ki yito macol, dok onongo pe twere ki Margaret me kato woko ki i mutokane pi kare mo. Kadi bed kit meno, en obwot pien onongo oyubbe woko con. I bag ma mege, en onongo ogwoko iye mep wek okonye enong yo mukene ma en twero lubone me a woko ki kenyo. En onongo kong odwoyo mutokane i yo meno con wek okonye ebed atera me lubone ka can opoto. Pien en onongo oyubbe maber adada, Margaret obwot ki i peko man.

12. Pingo walubo tira ma kimiyo me gwokowa?

¹² Me gwokowa kacel ki jo mukene, lutela pa gamente gitwero miniwa cik mukene me aluba calo cawa ma myero lwak guwot iye, rukca me a woko ki paciwa, nyo cik mukene. Jo mogo pe gilubo cik magi oyotoyot pien nongo pe gimito weko jamigi me kom. Lukricitayo kono gidok iye nining? Baibul tittiwa ni: “Pi Rwotwa, myero wumine me bedo i te loc me twero ducu ma tye i kin dano, bot laloc madit, pien en aye ma loyo jo ducu, ki bot luloc ma en cwalogi.” (1 Pet. 2:13, 14) Dul pa Jehovah bene miniwa tira me gwokowa. Kare ki kare kipoyo wiwa ni omyero wami ki luelda namba cimwa ma tiyo wek gubed ki kare me kubbe kwedwa ka peko opoto atura. In tika dong ityeko timo meno? Kitwero bene miniwa tira me a woko ki i paciwa nyo me bedo gang labongo kato ka mo, kit me nongo jami me kom ma mitte nyo kit me konyo jo mukene. Ka pe wabedo luwiny, ci watwero keto kwowa kacel ki kwo pa luelda ka mading. Wi opo ni co ma lugen-ni gitye ka gwokowa labongo yweyo. (Ibru 13:17) Margaret owaco ni, “Aye labongo akalakala mo keken ni lubo tira ma luelda ki dul pa Jehovah gumiyo olaro kwona.”

13. Gin ango ma okonyo Lukricitayo mapol ma guweko gangigi me bedo ki yomcwiny kacel ki kuc?

¹³ Omege ki lumege mapol ma guweko gangigi pi can ma poto atura nyo lweny nyo kukukuku gutute matek me jolo kwo manyen ma gitye iye-ni ki me medde ki tic pi Jehovah. Calo Lukricitayo me cencwari me acel ma guringo woko ki i gangigi pi aunauna, gin bene gimedde ki tito “lok me kwena maber.” (Tic 8:4) Tito kwena konyogi me keto tamgi i kom Ker-ri ento pe i kom pekki ma gitye ka kato ki iye. Macalo adwogine, gin pe gurwenyo yomcwiny kacel ki kucgi.

KIT ME NONGO KUC KA WATYE KA KATO KI I AUNAUNA

14. Aunauna twero rwenyo kucwa nining?

¹⁴ Ka kitye ka unowa, watwero rwenyo jami mapol ma weko wabedo ma wiwa opye mot. Cwinywa bedo yom ka watwero cokke kacel ma watye agonya, tito kwena, kacel ki medde ki kwowa me nino ducu labongo bedo ki lworo ni kibimakowa. Ka pe watwero bedo agonya i yo magi, wacako bedo ki par kun nongo walworo gin ma bitimme i komwa. Ka wawinyo kit meno, ci nongo pe obedo gin marac. Ento omyero wagwokke. Yecu onyuto ni aunauna twero weko lulub kore mogo gipoto woko. (Jon 16:1, 2) Dong watwero gwoko kucwa nining ka watye ka kato ki i aunauna?

15. Pingo pe omyero walwor aunauna? (Jon 15:20; 16:33)

¹⁵ Lok pa Lubanga tittiwa ni: ‘Jo ducu ma mito lubo kit pa jo ma lworo Lubanga, kun gibedo i Kricito Yecu, gibiunogi.’ (2 Tem. 3:12) Omego mo ma nyinge Andrei onongo ni ye lok meno tek adada i kare ma gamente me lobogi oketo kigeng i kom ticwa. En obedo ka tam kekene ni: ‘Lucaden pa Jehovah gipol adada i lobowa kany. Gamente twero mako wan ducu nining?’ Ento me kaka kele kuc, tam ma kit meno oweko Andrei obedo ki par i kare ducu. Utmege mukene guweko jami ducu i cing Jehovah, dok pe gubedo ki tam man ni pe kibimakogi. Guye ni kitwero gire makogi, ento pe gubedo ki par tutwal calo Andrei. Pi meno, Andrei omoko tamme me bedo ki kit tam ma omege mukene-ni gitye kwede kun weko jami ducu i cing Lubanga. Ma pe orii, en ocako bedo ki kuc dok kombeddi en tye ki yomcwiny kadi bed pud tye ka kato ki i pekki mapol. Meno bene twero timme i komwa. Kadi bed ni Yecu owacciwa ni omyero wabed ma wangeyo ni kibiunowa, en bene ocuko cwinywa ni watwero gwoko genewa.—Kwan Jon 15:20; 16:33.

16. Tira mene ma omyero walubi ka watye ka kato ki i aunauna?

¹⁶ Ka kiketo kigeng i kom ticwa mogo nyo ducu, watwero nongo tira ki i jang gang kal kacel ki bot luelda. Tira magi kimiyogi me gwokowa, me neno ni wamedde ki nongo cam me cwiny, ki me konyowa me medde ki tito kwena kit ma watwero. Tute ki keroni ducu me lubo tira ma inongo, kadi bed pe iniang maber pingo kimiyo tira meno. (Yak. 3:17) Medo i kom meno, pe imi ngec madok i kom omegiwa ki lumegiwa nyo tic me kacokke bot jo ma pe gitye ki twero me nongone.—Latit. 3:7.

17. Calo lukwena ma i cencwari me acel, gin ango ma wamoko tamwa me timone?

¹⁷ Tyen lok acel ma omiyo Catan lwenyo matek i kom jo pa Lubanga aye pien ni ‘gitye ki tic me miyo caden i kom Yecu.’ (Yabo 12:17) Pe iwek Catan ki lobone gumini bura. Tito kwena kacel ki pwonyo dano kadi bed watye ka kato ki i aunauna keliwa yomcwiny kacel ki kuc. I cencwari me acel i kare ma lukiko pa Lujudaya gumiyo rukca bot lukwena ni gujuk tito kwena, co ma lugen magi guyero me medde ki winyo Lubanga. Gumedde ki tito kwena dok tic meno okeligi yomcwiny madit. (Tic 5:27-29, 41, 42) Ngene kene ni ka kiketo kigeng i kom ticwa, omyero wabed ryek ka watye ka tito kwena. (Mat. 10:16) Ento ka watute matek, wabibedo ki kuc ma bino pi yomo cwiny Jehovah kacel ki nywako kwena ma laro kwo pa dano.

“LUBANGA WON KUC BIBEDO KWEDWU”

18. Anga ma twero miyowa kuc me ada?

¹⁸ Bed ki gen ni kadiwa i kare ma kwo tek adada, pud watwero bedo ki kuc. I kare ma kit meno, myero wiwa opo ni kuc ma wamito loyo obedo kuc pa Lubanga, ma meno kuc ma Jehovah keken aye twero miyone. Jenge i kome ka itye ka kato ki i two gemo, can ma poto atura, nyo aunauna. Bed macok ki dulle. Ket cwinyi i kom anyim mamwonya ma tye ka kurowa-ni. Ka itimo meno, ‘Lubanga won kuc bibedo kwedi.’ (Pil. 4:9) I pwony ma lubo man, wabineno kit ma watwero konyo kwede Lukricitayo luwotwa ma gitye ka kato ki i peko wek gubed ki kuc pa Lubanga.