Wi Lubele ma i LAIBRARI ME INTANET
Wi Lubele
LAIBRARI ME INTANET
Acholi
  • BAIBUL
  • BUKKE
  • COKKE
  • Tika Jo Ducu ma Giwacci Gin “Lukricitayo-ni” Gin Lukricitayo me Ada?
    Wi Lubele—2012 | April 1
    • Tika Jo Ducu ma Giwacci Gin “Lukricitayo-ni” Gin Lukricitayo me Ada?

      LUKRICITAYO adi mono ma gitye i wi lobo? Ma lubbe ki buk me Atlas of Global Christianity, i mwaka 2010 onongo welgi tye ma o kine ka bilion 2.3 i wi lobo ducu. Buk meno bene onyuto ni kingi tye ma gupokke i dini matino tino makato 41,000 kulu​—dini acel acel nongo tye ki pwonye wa ki cik ma doro jone. Kun wakemme ki dini magi mapol dok ma ginyweno wi dano-ni, man oweko jo ma pe gicwako mo keken dong wigi ocung woko ma pe gingeyo mene ma myero gilubi. Dong man weko gibedo ki ur ka ‘tika jo ducu ma giwacci gin Lukricitayo-ni gin ducu Lukricitayo me ada?’

      Kong dong wanyamu lokki i yo mukene. Luwot ma giwoto i lobe mapatpat pol kare myero gunyut waraga me wot ka guo i boda me lobo moni ma lubbe ki cik me wot i lobo mukene. Myero en onyut anga ma en obedo ki nyuto jami ma tito lok i kome nyo passport. I yo acel-lu bene, ngat moni myero pe owac ka ki doge keken ni en Lakricitayo. En myero obed ki jami mukene ma nyuto. Man twero bedo gin ango?

      Gicako tic ki nyig lok ni “Lakricitayo” i nge 44 K.M. Luka ma ocoyo Baibul-li owacci: “Antiokia en kan ame ogeo lwongo iye jo a lubo Yecu ni, Okricitayo.” (Tic Okwena 11:26, Baibul me leb Lango) Nge ni jo ma gilwongogi ni Lukricitayo onongo gin lupwonnye pa Kricito. Gin ango ma weko ngat moni bedo lapwonnye pa Yecu Kricito? Buk me New International Dictionary of New Testament Theology tito ni: “Bedo lalub kor Yecu macalo lapwonnyene te lokke ni jalle me tiyo mitine pi kare me kwoni lung.” Pi meno, Lakricitayo me ada aye ngat ma lubo pwony ki cik pa Yecu, Ngat ma ocako te guti pa Lukricitayo omiyo me aluba, i yo ducu dok labongo dic mo keken.

      Tika twere me nongo jo ma kit magi i kin dano ma giwacci gin Lukricitayo i kare-ni? Gin ango ma Yecu kikome owacci bibedo gin ma nyuto jo ma gilubbe? Wakwayi me neno kit ma Baibul gamo kwede lapeny magi. I pwony ma gilubo man, wabineno jami angwen ma Yecu owacci bibedo lanyut me ngeyo lulub kore me ada. Dok wabineno kit ma Lukricitayo me cencwari me acel gutimo kwede jami magi. Man bimiyo wangeyo angagi i kin jo mapol ma giwacci gin Lukricitayo i kare-ni ma gilubo jami ma Yecu owaco-ni.

  • “Ka Wumoko i Lokka”
    Wi Lubele—2012 | April 1
    • “Ka Wumoko i Lokka”

      “Ka wumoko i lokka, ci wun lupwonnyena adada; miyo wubingeyo lok me ada, lok me ada bigonyowu.”​—JON 8:31, 32.

      Man Gonye Ningo? “Lok” pa Yecu-ni en aye pwonye, ma a ki i wang it me pwony ma rwomme tye lamal. Yecu owacci: “Won ma oora, en kikome aye omiya cik, i gin ma myero awaci ki ma myero aloki. (Jon 12:49) I legane bot Wonne me polo Lubanga Jehovah, Yecu owacci: “Lokki en ada.” Pol kare en obedo ka tic ki Lok pa Lubanga macalo guti me pwonye ducu. (Jon 17:17; Matayo 4:4, 7, 10) Pi meno, Lukricitayo me ada ‘gimoko i lokke,’ nyo giye Lok pa Lubanga, ma Baibul-li ni en aye lok “ada” dok guti ma niyegi cung iye.

      Lukricitayo Macon Gutimo Man Nining? Lakwena Paulo ma ocoyo bukke mapol loyo i Baibul-li, obedo ki woro i lok pa Lubanga macalo Yecu bene. En ocoyo ni: “Ginacoya ducu ma yam gicoyo, gicoyo pi teko pa cwiny pa Lubanga. Konyo me pwony.” (2 Temceo 3:16) Coo ma kicimogi me pwonyo Lukricitayo luwotgi myero ‘gumak matek lok pa Lubanga me ada.’ (Tito 1:7, 9) Giciko Lukricitayo me kare macon me kwero ‘tam me ryeko nyo me bwola mo ma tere pe, kun gilubo kit pa kwaro ki pwony pa jogi macon me lobo, ma pe gilubo Kricito.’​—Jo Kolocai 2:8.

      Angagi ma Gilubo Man i Kare-ni? Ma lubbe ki buk me Dogmatic Constitution on Divine Revelation me vatican, ma kimoko i mwaka 1965 dok lok man kinwoyo i buk me Catechism of the Catholic Church wacci: “Jami ducu ma dini me Katoli lubo pe gin ducu kikwanyogi ki i Ginacoya maleng. Pi meno, jami maleng me tekwaro ki me Ginacoya ducu myero giti kwedgi dok bene kiminigi woro marom.” I pwony mo acel i magajin ma kilwongo ni Maclean’s tye i ye lok pa dako mo me Toronto, Canada, ma openyo ni: “Pingo wamito ni wabed ka nongo tira ma kelo alokaloka ki i lok mogo ma kicoyogi mwaka 2000 angec? Wan watye ki tam mapol mabeco ma waromo tic kwedgi, ento bedo ka tamo ni myero kong gurwatte ki lok pa Yecu medo ki Ginacoya aye tye ka balogi woko.”

      Ka odok i lok kom Lucaden pa Jehovah, buk me New Catholic Encyclopedia waco ni: “Gitiyo ki Baibul keken macalo guti ma niyegi kacel ki cik me kwogi i yo matir cung iye.” Ma cokcok-ki, laco mo i lobo Canada otemo ngolo dog lamego mo ma Lacaden pa Jehovah i kare ma onongo tye ka cako lok kwede. Laco-ni oloko kun cimo Baibul pa lamego-ni ni: “Angeyo nga ma i bedo. Baibul aye gin ma wungene mada pire.”

  • “Gin Pe Jo me Lobo”
    Wi Lubele—2012 | April 1
    • “Gin Pe Jo me Lobo”

      “Lobo okwerogi, pien gin pe jo me lobo.”​—JON 17:14.

      Man Gonye Ningo? Yecu onongo pe cwako ka mo keken ka odok i lok me anywenanywena me wibye pien en pe obedo dano me lobo-ni. Yecu owaco ni, “Kerra pe me lobo man. Kono kerra me lobo man, kono jona gulwenyo pira, wek pe gimiya i cing Lujudaya; ento kerra pe me lobo man.” (Jon 18:36) En bene owaco ni lulub kore gukwer cwiny, lok, ki dong kit kwo mogo ma Lok pa Lubanga wacci giraco.​—Matayo 20:25-27.

      Lukricitayo Macon Gutimo Man Nining? Ma lubbe ki lok pa Jonathan Dymond ma coyo lok i kom dini, Lukricitayo me kare macon “gukwero donyo i [lweny]; kadi bed adwogine bibedo ni dano bikwerogi nyo kiterogi i buc, nyo kinekogi woko gin gujolo.” Guyero me deno can ma ka cwako tung ka mo keken. Yo me kwogi oweko onongo ginen pat ki jo mukene-ni. Guwaco bot Lukricitayo ni: “Giuro mada pien kombeddi dong pe wuribbe kwedgi i lok man me miti me kom ma pe jukke; meno aye mumiyo ginywarowu.” (1 Petero 4:4) Lacoc mo me tekwaro ma nyinge Will Durant ocoyo ni Lukricitayo “guweko lukamfiri ma gimaro yomcwiny mukato kare woko-ni guwinyo marac pi kit ma gin Lukricitayo gibedo ki niye matek dok gitimo jami kore ki kore.”

      Angagi ma Gilubo Man i Kare-ni? Ma lubbe ki bedo pa Lukricitayo ma pe gicwako ka mo keken, buk me New Catholic Encyclopedia waco ni: “Kwero gin moni pien cwinyi ngoli kop ni gin meno pe ber obedo gin marac.” Ripot mo ma African Rights, dul ma neno lok i kom gwoko twero pa dano ocoyo i gajeti me Reformierte Presse nyuto ni i 1994, ma nek lumuku otimme i Rwanda-ni, dini ducu gudonyo i lweny man, “nikwanyo Lucaden pa Jehovah keken.”

      I kare ma kitye ka nyamo lok i kom nek lumuku nyo icipan ma otimme i kom Lujudaya i te gamente me Nazi, lapwony mo oloko kun bako doge ni “pe tye gurup mo keken ma okwero goba, tim gero, ki tim alany mogo ma onongo dong onya marac atika-ni.” I kare ma en olimo ka ma kigwoko i ye ngec ma lubbe ki nek man i lobo Amerika, lapwony-nyi ocoyo ni: “Dong atyeko nongo lagamma.” En oniang ni Lucaden pa Jehovah keken aye ma gucung matek i niyegi kadi bed kiunugi marac adada.

      Kit me kwogi kono? Magajin mo me dini Katoli i lobo Amerika owaco ni “bulu mapol ma gin Lukatoli pe giye pwony mogo macalo bedo ki ngat mo ma pe inyomme kwede nyo donyo i tim me buto ma peya inyomme. Kun nwoyo lok pa dikon mo, magajin man owaco ni: “Pacen mapol pa jo ma anenogi​—ka ni abyek abyeka, pacen makato 50 kulu​—nongo dong gibedo kacel ka gubino ka nyomme.” Buk me New Encyclopædia Britannica waco ni Lucaden pa Jehovah keken aye “gicung matek me neno ni kilubo cik ma weko ngat acel acel bedo ki kwo matir.”

  • “Wumarre Kekenwu”
    Wi Lubele—2012 | April 1
    • “Wumarre Kekenwu”

      “Amiyowu cik manyen, ni, wumarre kekenwu; wumarre kekenwu macalo ceng amarowu. Pi man dano ducu bingeyo ni wun lupwonnyena, ka mer tye i kinwu.”​—JON 13:34, 35.

      Man Gonye Ningo? Kricito owacci lulub kore myero gumarre i kingi kit ma emarogi kwede-ni. Yecu omarogi nining? En omaro dano ducu labongo paro pi lobone nyo bedo ki cwiny me apokapoka ma onongo kitye kwede i kom mon i karegi ca. (Jon 4:7-10) Mar aye omiyo Yecu ojalo karene, kerone, ki cawane me yweyo wek ekony jo mukene. (Marako 6:30-34) I agikkine, Kricito oyuto mar i yo ma pud dong dit loyo. En owaco ni: “An lakwat maber. Lakwat maber miyo kwone pi romi.”​—Jon 10:11.

      Lukricitayo Macon Gutimo Man Nining? I cencwari me acel, Lukricitayo gubedo ka lwonge i kingi ni ‘omego’ nyo ‘lamego.’ (Pilemon 1, 2) Jo me rok ducu onongo kijologi i kacokke pa Lukricitayo, pien onongo gingeyo ni “apokapoka mo pe i kin Lujudaya ki jo Grik; gin ducu Rwotgi acel.” (Jo Roma 10:11, 12) I nge Pentekote 33 K.M., lupwonnye ma i Jerucalem “gucato lonyogi ki jamigi ka gupoko ki jo ducu kit macalo mitte bot ngat acel acel.” Pingo gin gucato jamigi? Gutimo wek jo ma pud gunongo batija nyen-ni gumedde ki bedo i Jerucalem kun bene ‘gimine kengi ka winyo pwony pa lukwena.’ (Tic pa Lukwena 2:41-45) Ngo ma ocuko cwinygi me timo meno? Ma mwaki 200 peya okato i nge to pa lukwena, Tertullian ocoyo lok ma dano gubedo ka wacone i kom Lukricitayo ma lubbe ki “mar ma tye i kingi . . . ki dong kit ma gitye atera kwede me to pi luwotgi.”

      Angagi ma Gilubo Man i Kare-ni? Buk me History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1837) owaco ni pi cencwari mapol, jo ma gubedo ka timme ni gin Lukricitayo-ni “gubedo ka uno luwotgi malit adada, makato aunauna ma gunongo ki bot jo mukene ma bene giger adada-ni nyo lukamfiri.” Kwed mo ma kitimo i lobo Amerika nyuto ni jo mapol ma gitimme ni gin Lukricitayo bene gitye ki apokapoka me rangi del kom. Inongo bene ni jo me lobo moni wigi pe rwatte ki jo me lobo mukene kadi bed ni gitye i dini acel dok man weko gibedo ma gudolo cinggi woko ka luwotgi tye i peko.

      I mwaka 2004, i kine ka dwe aryo keken ma lapiru nyo ajuru magwar otimme tyen angwen kulu i Florida i lobo Amerika, wonkom me Florida Emergency Operations Committee obedo ka tic matek me nenone ni jami ma gin gicwalo me konyo dano i kabedo man pe kipoko ma lubbe ki wadi or ki lurem. En owaco ni Lucaden pa Jehovah onongo gitye ma guyubbe loyo gurup mo keken, dok ocikke me miyo kony bot Lucaden i yo ducu. Con kong i mwaka 1997, gurup pa Lucaden pa Jehovah ma gimiyo kony gucito i Democratic Republic of Congo kun gucwalo yat, cam kacel ki bongi wek okony omegigi ki lumegigi kacel ki jo mogo ma gitye i peko. Lucaden luwotgi ma gitye i Ulaya gumiyo kony ma ka kiribo welle ducu ci romo milion acel kulu, cente pa lobo Amerika.

Gin akwana i leb Acholi (1996-2025)
Kat Woko
Dony i Iye
  • Acholi
  • Nywakki
  • Jami ma imito
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Cik pi Tic Kwede
  • Privacy Policy
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Dony i Iye
Nywakki