BAIBUL LOKO KWO PA DANO
Baibul ogamo lapenya i yo ma ogudo cwinya mada
MWAKA MA GINYWALE IYE: 1948
LOBO MA A KI IYE: HUNGARY
KWONE MACON: OBEDO KI MITI ME NONGO LAGAM PI LAPENY MA PIGI TEGO
KWONA MACON:
Kinywala i lobo Hungary, i taun ma kilwongo ni Székesfehérvár , ma lok kome oywek tutwal pi mwaki 1,000 mukato angec. Ki cwercwiny madit, wiya pud po i kom kit ma lweny me aryo me wi lobo obalo kwede taun man.
I kare ma pud atidi, dadana (atat) ki kwara aye gupita. Wiya pud po maber adada i komgi—tutwalle dadana ma nyinge Elisabeth. En opwonya me bedo ki niye matek i kom Lubanga. Nicakke ma atye mwaka adek, an kacel ki dadana wabedo ka nwoyo i otyeno ducu lega ma i kine mogo kilwongo ni Lega pa Rwot. Kadi bed kumeno, acako niang te lok me lega meno i kare ma acok o mwaka 30.
Dadana ki kwara gucako gwoka wacon pien lunyodona onongo gitye ka tic dyeceng ki dyewor ki gen me gwoko cente wek giwil gang maber. Ento, ka ceng abicel moni okato ci ceng abicel ma lubo-ni onongo wabedo piny ka cam macalo jo me ot. Wiya pe biwil i kom kare meno ma onongo wabedo kacel-li.
I 1958, pulan pa lunyodona ocobbe i kare ma guwilo ot wek wan adek ducu wabed iye. Man aye dong kare ma acako kwo kacel ki lunyodona dok cwinya obedo yom adada. Ento, i nge dwe abicel keken, yomcwiny meno ogik woko atura. Babana oto ki two kanca.
Cwinya otur ma konye pe. Wiya po alego ni: “Lubanga, alegi ni pe iwek babana oto. Pud amito ni obed kwo. Pingo pe igamo legana?” I kare meno, onongo atye ki miti madit me niang ka ma babana tye iye. Abedo ka penye kekena ni: ‘Tika en ocito i polo? Nyo dong pe matwal ka mo keken?’ Abedo ka tamone ni ka onongo wora pud kwo calo pa lutino mukene-ni, kono onongo ber mada.
Pi mwaki mapol, abedo ka cito cokcok nino ducu ka ma kiyiko iye dano. Onongo agungu i nget lyel pa wora ci alego ni: “Ai, Lubanga, amito ngeyo ka ma babana tye iye.” Alego bene me nongo kony wek aniang tyen lok me kwo.
I kare ma ao mwaka 13, acako pwonyo leb German. Atamo ni onongo abinongo lagam pi lapeny mapol ma atye kwede ka akwano bukke mabeco mapat pat ma kicoyogi i leb German. I 1967, acako kwan i boma me Jena, ma onongo tye but East Germany. Acako kwano ki mit kom bukke ma luryeko me German gucoyo, tutwalle ma giloko i kom tyen lok me kwo. Kadi bed ni anongo tam mogo mabeco, ento weng pe gukonya. Amedde ki lega wek anong lagam pi lapenya.
KIT MA BAIBUL OLOKO KWEDE KWONA:
I 1970, adok cen i lobo Hungary, ka ma anongo iye Rose ma odoko dakona. I kare meno, lobo Hungary onongo pud tye i te loc pa Communist. I nge kare manok keken ma wanyomme kwede, an kacel ki Rose waringo i lobo Austria. Yubwa onongo tye me kobo i Sydney, boma me Australia ka ma nera bedo iye.
Cutcut anongo tic i Austria. I nino mo acel, lawota mo ma watiyo kacel kwede owacca ni atwero nongo lagam pi lapenya ducu ki i Baibul. En omiya bukke mapol ma ginyamo lok me Baibul. Akwano bukke magi oyotoyot dok abedo ki miti me nongo ngec mapol. Pi meno, acoyo waraga bot Lucaden pa Jehovah, jo ma gucoyo bukke magi kun apenyo pi mukene.
I nino ma wakwero iye mwaka me acel ma dong warii i nyomwa, Lacaden mo ma pud tye bulu ma obedo anywali me lobo Austria bene olimo an ki Rose. En okelo bukke ma apenyogi-ni dok openyo me kwano Baibul kweda, ma bene aye. Pien onongo amito pwonyo jami mapol, wabedo ka kwan tyen kiryo i cabit acel acel—ma watero cawa angwen kulu!
Jami ma Lucaden gubedo ka pwonyone ki i Baibul-li ogudo cwinya. I kare ma gunyutta ki i Baibula me leb Hungary ni Lubanga nyinge Jehovah, wiya ocung ma pe aromo ye. Abedo ka wot i ot lega pi mwaki 27 ento pe tye nino mo acel ma kilwongo iye nying Lubanga kadi kicel. Kit ma Baibul ogamo kwede lapenya kore ki kore dok i yo ma niange ogudo cwinya mada. Me labolle, apwonyo ni jo muto pe gingeyo gin mo, ma bedo calo iwacci gunino anina. (Latitlok 9:5, 10; Jon 11:11-15) Apwonyo bene lok i kom cikke ma Baibul miyo ma lubbe ki lobo manyen ma “to bene dong bibedo pe” iye. (Niyabo 21:3, 4) Atye ki gen me neno babana doki, pien i lobo meno manyen-ni “dano gibicer woko.”—Tic pa Lukwena 24:15.
Rose bene oribbe kweda ka kwano Baibul ki cwinye ducu. Wadongo oyotoyot adada i yo me cwiny pien kikwano Baibul kwedwa pi dwe aryo keken! Pe wakeng wot i cokke mo keken ma Lucaden gibedo kwede i Ot me Ker. Gin ma ogudo cwinywa adada aye ni Lucaden pa Jehovah ginyuto mar, gikonyo luwotgi, dok ginote i kingi.—Jon 13:34, 35.
I 1976, kiye ni an kacel ki Rose wadony i lobo Australia. Cutcut wayenyo Lucaden pa Jehovah ci wanongogi. Lucaden ma kunnu gumiyo wawinyo agonya. I 1978, wadoko Lucaden pa Jehovah.
ADWOGI MABER MA ANONGO:
Dong atyeko nongo lagam pi lapeny ma gubedo ka yelo wiya pi kare malac. Nyikke cok bot Lubanga Jehovah oweko anongo Wego maber loyo. (Yakobo 4:8) Gen ma atye kwede me rwatte ki wora i lobo manyen pire tek adada bota.—Jon 5:28, 29.
I 1989, Rose ki an wamoko tamwa me dok cen i Hungary wek wanywak jami ma wapwonyogi ki i Baibul-li ki luremwa kacel ki jo me odiwa, medo ki jo mukene ma wabirwatte kwedgi. Wabedo ki mot madit me pwonyo dano miya mapol ki lok me Baibul. Dano makato 70 kulu dong guribbe kwedwa i tic pi Jehovah, ma i kine tye mamana.
Alego pi mwaki 17 me nongo lagam pi lapenya. Pud atye ka lega kadi bed mwaki 39 mukene okato—ento i kareni awaco ni, “Apwoyi matek Wora me amara ma i polo pi gamo lega ma alego i kare ma pud atidi.”