Moo Hyɛ Saminya Ngɛ Níhi Nɛ Ngɛ O Tsui Mi ɔ He

Ngmami ɔ bɔ wɔ kɔkɔ ke: “Tsui mi nɛ susumi yayami nɛ ɔmɛ jeɔ: nɔmlɔ gbemi, gba puɛmi, ajuama bɔmi, jumi, lakpa odase yemi, kɛ nɔ biɛ puɛmi.” (Mat. 15:19) Wa okadi peemi tsui ɔ ma nyɛ maa sisi wɔ konɛ waa pee nɔ́ ko nɛ Mawu sume. Nɛ eko ɔ, ja wa tɔ̃ Mawu mlaa a nɔ loko wa leɔ kaa wa tsui nɛ sisi wɔ. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa yɔse níhi nɛ ngɛ wa tsui ɔ mi konɛ wa ko pee ní yayamihi?

KƐ O MA PLƐ KƐ LE NÍHI NƐ NGƐ O TSUI MI KƐƐ?

Moo kane Baiblo ɔ daa ligbi nɛ o susu nɔ́ nɛ e deɔ ɔ he.

Bɔfo Paulo ngma ke: “Mawu munyu hɛ ngɛ, e ngɛ he wami, nɛ e nya ba pe klaate nya enyɔtsɛ. E gbuu kɛ sɛɛ nɔ mi kɛ ya siɔ e gbaa klaa, kɛ mumi ɔ mi, kɛ jehanɛ hu kpɔji nya amɛ, kɛ wu mi zɔ ɔmɛ a mi. Mawu munyu ɔ jeɔ adesa tsui mi níhi, kɛ e yi mi tomi kpo.” (Heb. 4:12) Ke wa kase Ngmami ɔ nɛ wa da nɔ́ nɛ e de ɔ nɔ kɛ hyɛ wa mi ɔ, lɔɔ ma ha nɛ wa maa na níhi nɛ ngɛ wa tsui mi. Hyɛ bɔnɛ e he hia ha kaa wa maa kane Mawu Munyu ɔ daa ligbi nɛ wa susu níhi nɛ e deɔ ɔ he, konɛ waa na bɔnɛ Yehowa susuɔ níhi a he ha!

Ke waa kɛ Ngmami ɔ mi ga womi kɛ sisi tomi mlaahi tsuɔ ní ɔ, lɔɔ ma tsɔse wa he nile. (Rom. 9:1) Wa he nile be wɔ blɔ ngmɛe nɛ waa pee ní yayahi. Jehanɛ se hu ɔ, Baiblo ɔ tu ni komɛ a ní peepee komɛ a he munyu nɛ ma nyɛ maa pee ‘kɔkɔ bɔmi kɛ ha wɔ.’ (1 Kor. 10:11) Ke wa kase níhi nɛ ba nimli nɛ ɔmɛ a nɔ ɔ, lɔɔ ma ha nɛ wa be nɔ́ yaya pee. Mɛni e sa kaa wa ti nɔ tsuaa nɔ nɛ pee?

Moo sɔle konɛ Mawu nɛ e ye bua mo nɛ o le níhi nɛ ngɛ o tsui mi.

Yehowa “hyɛɛ nɔ tsui mi.” (1 Kron. 29:17) Yehowa ‘kle pe wa tsui ɔ.’ (1 Yoh. 3:20) Wa be nyɛe maa sisi Mawu. Ke wa je wa tsui mi nɛ wa sɔle kɛ de Yehowa níhi nɛ haoɔ wɔ, bɔnɛ wa nuɔ he ha, kɛ níhi nɛ wa suɔ kaa waa pee ɔ, e ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa le níhi nɛ ngɛ wa tsui mi. Wa ma nyɛ ma de Mawu kaa e ‘bɔ tsui nɛ he tsɔ ha wɔ.’ (La 51:10) Enɛ ɔ he ɔ, ke wa ngɛ hlae nɛ waa le níhi nɛ ngɛ wa tsui mi ɔ, e he hia wawɛɛ nɛ waa sɔle.

Ke o ya Kristofoli a kpehi ɔ, bu munyuhi nɛ a maa tu ɔ tue saminya.

Ke wa buɔ munyuhi nɛ a tuɔ ngɛ Kristofoli a kpehi a sisi ɔ tue ɔ, e ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ hyɛ níhi nɛ ngɛ wa tsui mi. Eko ɔ, pi kpe tsuaa kpe nɛ ke wa ya a, wa maa kase nɔ́ ehe mohu lɛɛ, se ke wa yaa kpehi ɔ, lɔɔ maa ye bua wɔ konɛ waa nu Baiblo mi sisi tomi mlaahi a sisi saminya. Wa maa nu munyuhi nɛ ma ha nɛ waa le níhi nɛ ngɛ wa tsui mi. Hetohi nɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi haa a hu yeɔ bua wɔ wawɛɛ. (Abɛ 27:17) Ke wa tsɔ wa he banee nɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ Kristofoli bɔɛ ngɛ kpehi a sisi ɔ, lɔɔ ma nyɛ maa ye wɔ awi. Lɔɔ ma nyɛ ma ha nɛ ‘waa kɛ ni kpahi be nɔ́ ko pee.’ (Abɛ 18:1) Enɛ ɔ he ɔ, nile ngɛ mi kaa wa ma bi wa he ke, ‘anɛ i yaa kpehi tsuo konɛ ma ná he se lo?’—Heb. 10:24, 25.

KƐ O TSUI MA PLƐ KƐ SISI MO HA KƐƐ?

Wa tsui ma nyɛ maa sisi wɔ ngɛ blɔhi fuu a nɔ. Ha nɛ wa susu blɔhi eywiɛ a he nɛ waa hyɛ: helo nya níhi a se dimi, dã nɛ nya wa numi, nihi nɛ waa kɛ mɛ bɔɔ, kɛ níhi nɛ waa kɛ jeɔ wa hɛja.

Helo nya níhi a se dimi.

Wɔ tsuo wa hia nya mi ngma, heha ní, kɛ he nɛ wa maa hi. Se Yesu bɔ wɔ kɔkɔ ngɛ helo nya níhi a se nɛ wa maa di wawɛɛ ɔ he. Ngɛ nɔ́ hetomi níhi nɛ Yesu kɛ tsu ní ɔ kake mi ɔ, e de wɔ kaa wa susu niatsɛ ko nɛ bua ngma nya kɛ wo gba mi nɛ gba a hyi ɔ he. E be he ko nɛ e kɛ e ngmɔ ní ɔmɛ maa to hu. Enɛ ɔ he ɔ, niatsɛ ɔ pee e juɛmi kaa e maa ku e gba amɛ ngɔ pue si, nɛ e maa ma nguanguahi. E de e he ke: ‘Ma to ye ngma a kɛ ní kpahi ngɛ lejɛ ɔmɛ. Kɛkɛ ɔ, ma de ye klaa ke, “O he ngɛ ní loo! O ngɛ ní babauu nɛ a ngɔ to ha mo jehahi fuu. Fiɛ o yi nɔ bɔɔ! Yé ní nɛ o nu ní, nɛ o ná bua jɔmi!”’ Se niatsɛ ɔ susuu we kaa e ma nyɛ ma gbo jamɛ a nyɔ ɔ mi.—Luka 12:16-20.

Benɛ wa ngɛ wae ɔ, eko ɔ, wa maa hi tsui yee kaa e sa nɛ wa bua helo nya níhi a nya kɛ ha wa he konɛ ke wa bwɔ ɔ, níhi a mi nɛ ko wa ha wɔ tsɔ. Waa kɛ enɛ ɔ ma nyɛ ma je wa nya konɛ waa ngɔ wa be kɛ tsu ní nɛ waa po asafo mi kpehi a mi, konɛ ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, wa ma wa hɛ kɛ fɔ Kristofoli a blɔ nya nítsumihi nɛ ngɛ wa dɛ ɔ nɔ. Anɛ e sɛ kaa waa hyɛ wa he ngɛ susumi kaa jã a he lo? Aloo eko ɔ, wa ji nihewi loo yihewi, nɛ wa yɔse kaa be tsuo sɔmɔmi nítsumi ɔ ji nítsumi kpakpa. Se anɛ wa susuɔ kaa ja wa ná sika loko waa kɛ wa he maa wo blɔ gbami nítsumi ɔ mi lo? Anɛ e sɛ kaa waa bɔ mɔde nɛ waa pee niatsɛmɛ ngɛ Mawu hɛ mi lo? Mɛnɔ le kaa e ma nyɛ maa hi wami mi hwɔɔ?

Dã nɛ nya wa numi.

Abɛ 23:20 ɔ de ke: “Ko ya piɛɛ nihi nɛ nuu wai fuu tsɔ, loo nihi nɛ peeɔ de lo he jiklɔɔ a he.” Ke dã nɛ nya wa ngɔɔ ha nɔ ko wawɛɛ ɔ, e maa hi nue kpamkpam nɛ e ma de ke tɔmi ko be he. Eko ɔ, e ma de ke e nuɔ dã kɛ jɔɔ e tsui he, se pi nɛ e deɔ. Ke wa nuɔ dã kɛ jɔɔ wa tsui he ɔ, lɛɛ eko ɔ, e he maa hia nɛ waa hyɛ níhi nɛ ngɛ wa tsui mi.

Nihi nɛ waa kɛ mɛ bɔɔ.

Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa be nyɛe maa yu wa he ngɛ nihi tsuo nɛ pi Odasefoli ji mɛ ɔ a he. Nimli nɛ ɔmɛ ekomɛ ji, nihi nɛ waa kɛ mɛ yaa sukuu, nihi nɛ waa kɛ mɛ tsuɔ ní, kɛ nihi nɛ waa kɛ mɛ kpeɔ ngɛ fiɛɛmi nítsumi ɔ mi. Se e sɛ nɛ waa kɛ mɛ nɛ bɔ gbagbanii. Anɛ waa kɛ mɛ bɔɔ nɛ wa jeɔ wa nya ke a ngɛ su kpakpahi fuu lo? Baiblo ɔ bɔ wɔ kɔkɔ ke: “Nyɛ ko ha nɛ a sisi nyɛ, huɛ yaya bɔmi puɛɔ je mi bami kpakpa.” (1 Kor. 15:33) Kaa bɔnɛ nyu yaya nyafii nyɛɔ puɛ ɔ nyu nɛ mi tsɔ ɔ, jã nɔuu kɛ̃ nɛ ke waa kɛ nihi nɛ a ja we Mawu ɔ bɔ huɛ ɔ, a ma nyɛ ma puɛ wa hemi kɛ yemi. Enɛ ɔ ma ha nɛ wa maa kase nihi nɛ a ngɛ je ɔ mi ɔ a susumi, a he dlami, a munyu tumi, kɛ a je mi bami.

Níhi nɛ waa kɛ jeɔ wa hɛja.

Klamahi a he nile nɛ ba mwɔnɛ ɔ ha nɛ e yi kulaa kaa wa maa na níhi nɛ waa kɛ ma je wa hɛja. Ní nɛ ɔmɛ fuu hí ha Kristofoli. Paulo ngma ke: ‘E sɛ kaa a woɔ mu nítsumihi tsuo ta ngɛ nyɛ kpɛti.’ (Efe. 5:3) Nɛ ke wa bua jɔɔ he kaa wa maa hyɛ aloo waa bu níhi nɛ a he tsɔ we tue hu nɛɛ? Eko ɔ, wa ma susu kaa e he hia nɛ nɔ tsuaa nɔ nɛ jɔɔ e he bɔɔ aloo e je e hɛja, nɛ e sa kaa nɔ ɔ nitsɛ nɛ e pee juɛmi ngɛ nɔ́ nɛ e kɛ ma je e hɛja a he. Se e sa nɛ waa bu Paulo ga womi ɔ tue konɛ wa ko hyɛ níhi nɛ a he tsɔ we, nɛ wa ko bu níhi nɛ a he tsɔwe tue hulɔ.

WA MA NYƐ MAA PEE TSAKEMIHI

Ke wa tsui sisiɔ wɔ nɛ lɔɔ ha nɛ wa nɛ tɔmi ko ngɛ ní yayahi a peemi he ɔ, wa ma nyɛ maa pee tsakemihi. (Efe. 4:22-24) Mo susu nɔ hyɛmi níhi enyɔ komɛ nɛ ya nɔ ngɛ wa be nɛ ɔ mi ɔ he nɛ o hyɛ.

E sa nɛ Miguela nɛ dla e juɛmi ngɛ helo nya níhi a se dimi he. E de ke: “Ma mi he nɛ i kɛ ye yo, kɛ ye binyumu ɔ wa ngɛ ɔ, nihi a susumi ji kaa e sa nɛ a nine nɛ su klama ehehi nɛ ba nɔ ɔ eko nɔ, nɛ a suɔ wawɛɛ kaa a ná si himi nɛ ngɛ gbɔjɔɔ. Be ko ɔ, i bɔ mɔde kaa ma ná nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ eko. I susu kaa ma nyɛ ma pee enɛ ɔ nɛ lɔɔ be tsɔɔe kaa i ngɛ helo nya níhi fuu a se die. E kɛ we kulaa nɛ i ba yɔse kaa e sɛ nɛ ma di helo nya níhi fuu a se. I sɔle nɛ i de Yehowa bɔnɛ i susuɔ níhi a he ha, kɛ níhi nɛ ngɛ ye tsui mi. I ha nɛ e le kaa i kɛ ye weku mi bimɛ ɔmɛ wa suɔ nɛ wa sɔmɔ lɛ. Wa nyɛ nɛ wa pee wa si himi hlɛhlɛɛhlɛ nɛ wa hia kɛ ho he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ya. E kɛ we kulaa nɛ wa ba pee blɔ gbali. Wa ba yɔse kaa pi helo nya ní fuu nɛ wa ma ná a nɛ ma ha nɛ wa bua maa jɔ nɛ wa tsui hu maa nɔ wa mi ngɛ si himi mi.”

Nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Lee ɔ kɛ huɛmɛ yayahi bɔɔ be babauu. E níhi a si kpami ɔ ha nɛ wa na kaa ke pee ɔ, e he hia nɛ wa susu nɔ́ nɛ ngɛ wa tsui mi ɔ he. Lee de ke: “Ye nítsumi ha nɛ i kɛ ma se bi nɛ waa kɛ mɛ yeɔ jua a pɔɔ bɔmi. I le kaa ke i piɛɛ a he kɛ ya kpehi ɔ, wa ma ya nu dã fuu mohu lɛɛ, se kpe nɛ ɔmɛ a yami ngɔɔ ha mi. Behi fuu ɔ, i naa kaa i nuɔ dã tsɔ nɛ lɔɔ se ɔ, i piaa ye he. I kɛ anɔkuale yemi hyɛ ye tsui mi. Ga womi nɛ i ná kɛ je Mawu Munyu ɔ mi, kɛ yemi kɛ buami nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ ha mi ɔ ha nɛ i yɔse kaa nihi nɛ i kɛ mɛ ngɛ bɔe ɔ sume Yehowa. Amlɔ nɛ ɔ, i kɛ nihi nɛ waa kɛ mɛ yeɔ jua a tuɔ munyu ngɛ tɛlifoo nɔ titli mohu pe nɛ i kɛ mɛ maa kpe hɛ mi kɛ hɛ mi.”

E he hia nɛ waa kɛ anɔkuale yemi nɛ hyɛ wa mi konɛ waa le níhi nɛ ngɛ wa tsui mi. Be mi nɛ wa ngɛ jã pee ɔ, e sa nɛ waa sɔle kɛ bi Yehowa yemi kɛ buami, nɛ wa kai hu kaa e “le níhi tsuo nɛ nɔmlɔ ngɔɔ kɛ laa ngɛ e tsui mi.” (La 44:21) Mawu ha wɔ e Munyu ɔ konɛ wa kɛ tsu ní kaa ahuhuɛ hulɔ. (Yak. 1:22-25) Munyuhi kɛ ga womihi nɛ wa nine suɔ nɔ ngɛ Kristofoli a womihi a mi kɛ kpehi a sisi ɔ hu yeɔ bua wɔ nɛ wa nyɛɔ hyɛɛ wa tsui mi! Ní nɛ ɔmɛ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa po wa tsui ɔ he piɛ, nɛ waa ya nɔ nɛ waa nyɛɛ dami blɔ ɔ nɔ.