NÍ KASEMI 24
Nyɛ Plɛ Susumihi Tsuo Nɛ Teɔ Si Kɛ Siɔ Mawu Nile ɔ Hɛ Mi Ngɔ Bu Si!
“Wa ngɛ susumihi kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ gojoo nɛ a wo nɔ kɛ si Mawu nile ɔ hɛ mi plɛe kɛ ngɛ si bue.”—2 KOR. 10:5.
LA 124 Wa Maa Ye Anɔkuale Daa
NƆ́ NƐ WA MAA KASEa
1. Mɛni kɔkɔ nɛ bɔfo Paulo bɔ Kristofohi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ?
BƆFO PAULO de ke: “Nyɛ ha nɛ níhi a blɔ nya tomi nɛ ɔ nɛ jɔɔ nyɛ kudɔmi.” (Rom. 12:2) Paulo ngma sɛ womi nɛ ɔ kɛ ha Kristofohi nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ. Mɛni he je nɛ e kɛ hɛdɔ bɔ nyumuhi kɛ yihi nɛ a jɔɔ a he nɔ kɛ ha Mawu nɛ a kɛ mumi klɔuklɔu ɔ pɔ mɛ nu ɔ kɔkɔ nɛ ɔ?—Rom. 1:7.
2-3. Mɛni Satan peeɔ konɛ e kɛ je wɔ kɛ je Yehowa he, se kɛ wa ma plɛ kɛ kua níhi nɛ a “du si wawɛɛ” ngɛ wa juɛmi mi ɔ ha kɛɛ?
2 Paulo bɔ Kristofo ɔmɛ kɔkɔ nɛ ɔ ejakaa a ti ni komɛ ngmɛ blɔ nɛ susumihi nɛ sɛ kɛ je mi nile ná a nɔ he wami. (Efe. 4:17-19) Nɔ́ ko kaa jã ma nyɛ maa ba wɔ hu wa nɔ. Satan nɛ ji je nɛ ɔ mi mawu ɔ ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ gue konɛ e kɛ je wɔ kɛ je Yehowa he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke wa suɔ nɛ wa he biɛ aloo nihi nɛ a na wɔ kaa wa he hia a, Satan ma nyɛ maa gu lɔ ɔ nɔ kɛ je wɔ kɛ je Yehowa he. Eko ɔ, e maa da si fɔfɔɛ ko nɛ waa kɛ kpe be ko nɛ be, he nɛ wa je, aloo he nɛ wa ya sukuu kɛ ya su ɔ nɔ kɛ ha nɛ wa susu níhi a he kaa lɛ.
3 Se anɛ wa ma nyɛ ma kua níhi nɛ a “du si wawɛɛ” ngɛ wa juɛmi mi ɔ lo? (2 Kor. 10:4) Paulo de ke: “Wa ngɛ susumihi kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ gojoo nɛ a wo nɔ kɛ si Mawu nile ɔ hɛ mi plɛe kɛ ngɛ si bue, nɛ wa ngɛ susumi fɛɛ susumi hu nyɔguɛ ngɔe konɛ wa ha nɛ e bu Kristo ɔ tue.” (2 Kor. 10:5) Ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, wa ma nyɛ ma kua susumi yayamihi tsuo. Kaa bɔ nɛ ke duɔ sɛ nɔ ko mi nɛ a ma nyɛ ma ha lɛ tsopa konɛ duɔ ɔ ko gbe lɛ ɔ, jã kɛ̃ nɛ Mawu Munyu ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ je ɔ susumihi nɛ a ngɛ kaa duɔ ɔ ko ye wɔ awi.
‘NYƐƐ HI NYƐ JUƐMI TSAKEE’
4. Mɛni tsakemihi nɛ wa ti nihi fuu pee benɛ wa ba na anɔkuale ɔ?
4 Anɛ o kai tsakemihi nɛ o pee benɛ o bɔni anɔkuale ɔ kasemi, nɛ́ o mwɔ o yi mi kpɔ kaa o ma sɔmɔ Yehowa a lo? Wa ti nihi fuu bɔ mɔde nɛ wa ngmɛɛ je mi bami yaya komɛ a he loko wa ba pee Yehowa sɔmɔli. (1 Kor. 6:9-11) Wa naa Yehowa si kaa e ye bua wɔ nɛ wa kpa ní yaya nɛ ɔmɛ tsuo!
5. Ngɛ Roma Bi 12:2 ɔ nya a, mɛni níhi enyɔ nɛ e sa nɛ waa pee?
5 Se e sɛ nɛ wa susu gblegbleegble kaa tsakemi ko be nɛ wa maa pee hu. E ngɛ mi kaa loko a maa baptisi wɔ ɔ, wa kpa yayamihi nɛ a ngɛ hɛdɔ ɔ peemi. Se loloolo ɔ, e sa nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ nɛ wa kua níhi tsuo nɛ ma ha nɛ waa kpale wa se kɛ ya wa sa je mi bami ɔmɛ a he. Kɛ wa maa pee kɛ kua ní nɛ ɔmɛ ha kɛɛ? Paulo de ke: “Nyɛ ha nɛ níhi a blɔ nya tomi nɛ ɔ nɛ jɔɔ nyɛ kudɔmi, mohu ɔ, nyɛ . . . tsake . . . kɛ gu nyɛ juɛmi nɛ nyɛ maa hi tsakee ɔ nɔ.” (Rom. 12:2) Enɛ ɔ biɔ nɛ waa pee níhi enyɔ. Kekleekle ɔ, e sa nɛ ‘wa ha nɛ je ɔ nɛ jɔɔ wɔ kudɔmi,’ aloo wa ko ha nɛ je ɔ nɛ ná wa nɔ he wami. Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, e sa nɛ ‘wa tsake’ kɛ gu wa juɛmi nɛ wa maa hi tsakee ɔ nɔ.
6. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Yesu munyu nɛ e tu ngɛ Mateo 12:43-45 ɔ mi?
6 Tsakemi nɛ Paulo tu he munyu ɔ biɔ nɛ wa tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha ngɛ kpo nɔ blɔ. Se tsa pi lɔ ɔ pɛ, e sa nɛ wa tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa mi hulɔ. (Hyɛ daka nɛ ji, “Anɛ O Tsake Nitsɛnitsɛ Aloo O Bua Pee Kaa O Tsake?”) E sa nɛ wa tsake wa juɛmi nɛ ji wa su, wa susumihi kɛ níhi nɛ wa bua jɔ a he ɔ kulaa. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wɔ tsuo wa bi wa he ke, ‘Anɛ tsakemihi nɛ i ngɛ pee kaa Kristofo no ɔ kɔɔ bɔ nɛ nihi naa mi ha ngɛ kpo nɔ blɔ ɔ pɛ he, aloo e kɔɔ bɔ nɛ i ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ ye tsui mi ɔ he?’ Bɔ nɛ wa ma ha sane bimi nɛ ɔ heto ha a he hia wawɛɛ. Yesu tsɔɔ nɔ́ nɛ e he hia nɛ waa pee ngɛ Mateo 12:43-45. (Kane.) Munyu nɛ Yesu tu ɔ ha nɛ wa na kaa ke wa kpa ní yayahi a he susumi ɔ, lɔ ɔ pɛ pi, mohu ɔ, e sa nɛ wa susu níhi nɛ Mawu bua jɔ he ɔ a he.
NYƐ HA NƐ “HE WAMI NƐ E KUDƆƆ NYƐ JUƐMI” Ɔ NƐ PEE EHE
7. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi?
7 Anɛ wa ma nyɛ ma tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi lo? Mawu Munyu ɔ ha heto ke: “E sa kaa nyɛɛ ya nɔ nɛ nyɛ ha nɛ a pee nyɛ ehe ngɛ he wami nɛ e kudɔɔ nyɛ juɛmi ɔ mi, nɛ e sa kaa nyɛɛ wo su ehe ɔ nɛ a bɔ ngɛ Mawu suɔmi nya ngɛ dami nitsɛnitsɛ kɛ se fimi nitsɛnitsɛ mi ɔ.” (Efe. 4:23, 24) Niinɛ, wa ma nyɛ ma tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi, se jã peemi be gbɔjɔɔ. E biɔ nɛ waa pee babauu pe akɔnɔ yayahi kɛ ní peepeehi nɛ sɛ nɛ wa ma kua. E sa nɛ wa tsake ‘he wami nɛ e kudɔɔ wa juɛmi ɔ.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ wa tsake níhi nɛ wa bua jɔ he, wa su kɛ nɔ́ nɛ haa nɛ wa peeɔ ní komɛ. E sa nɛ waa pee tsakemi nɛ ɔmɛ daa ligbi.
8-9. Kɛ nyɛminyumu ko níhi a si kpami ha nɛ wa na nɔ́ he je nɛ e sa kaa wa tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi ɔ ha kɛɛ?
8 Nyɛ ha nɛ wa susu nyɛminyumu ko nɛ be ko nɛ be ɔ, e peeɔ e ní basabasa a he nɛ waa hyɛ. Jinɛ e deɔ dã, nɛ e suɔ kunɔ nɔmi, se e ngmɛɛ su nɛ ɔmɛ a he, nɛ e ha nɛ a baptisi lɛ. Nihi nɛ a ngɛ e kpɔ ɔ mi ɔ na tsakemihi nɛ e pee ɔ, nɛ lɔ ɔ ye mɛ odase. Se benɛ a baptisi lɛ se bɔɔ pɛ ɔ, e kɛ ka ko kpe gbɔkuɛ ko. Nyumu ko nɛ e de dã ba e we mi kaa e kɛ lɛ ma kunɔ nɔmi. Sisije ɔ, nyɛminyumu ɔ ye e he nɔ, nɛ e pui e nya mi. Se benɛ nyumu ɔ nɛ de dã a tu munyu yaya kɛ si Yehowa a, nyɛminyumu ɔ mi mi fu wawɛɛ, nɛ e nyɛ we nɛ e ye e he nɔ hu. E ya ná nyumu ɔ, nɛ e kongo lɛ wawɛɛ. Mɛni he je nɛ e pee jã? E ngɛ mi kaa Baiblo ɔ nɛ e kase ɔ ye bua lɛ nɛ e kpa kunɔ nɔmi mohu lɛɛ, se e tsakee we he wami nɛ ngɛ e juɛmi kudɔe ɔ nɛ́ e pee lɛ ehe. Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, e tsakee we bɔ nɛ e ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ e tsui mi ɔ.
9 Se kɛ̃ ɔ, nyɛminyumu ɔ kpa we tsakemihi peemi. (Abɛ 24:16) Asafo mi nikɔtɔma amɛ ye bua lɛ nɛ e ya nɔ nɛ e pee tsakemihi nɛ sa. Nyagbenyagbe ɔ, e ba pee asafo mi nɔkɔtɔma. Ligbi ko gbɔkuɛ ɔ, e kɛ ka nɛ e kɛ kpe jeha komɛ nɛ be ɔ kpe ekohu benɛ e ya asafo mi kpe. Nyumu ko nɛ e de dã ma asafo mi nɔkɔtɔma ko kongomi ngɛ kpo ɔ nɔ. Benɛ wa nyɛminyumu ɔ na nɔ́ nɛ ɔ, mɛni e pee? E to e tsui si, e kɛ nyumu ɔ nɛ e de dã a tu munyu kɛ gbi blɛuu, e jɔɔ e tsui he, nɛ e kpaka lɛ kɛ ho we mi ya. Mɛni ha nɛ wa nyɛminyumu ɔ ní peepee tsake ngɛ si fɔfɔɛ nɛ ɔ mi ɔ? E tsake he wami nɛ ngɛ e juɛmi kudɔe ɔ, nɛ e pee lɛ ehe. Amlɔ nɛ ɔ, e ba pee nɔ ko nɛ e he jɔ, nɛ e baa e he si ngɛ e tsui mi. Tsakemi nɛ e pee ɔ ngɔ yi jemi kɛ ba ha Yehowa!
10. Mɛni nɛ e sa nɛ waa pee konɛ wa nyɛ nɛ wa tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi?
10 Wa be nyɛe maa pee tsakemi nɛ ɔmɛ ngɛ ligbi kake mi, nɛ tsakemi ɔmɛ hu be bae kɛkɛ. E he hia nɛ waa “bɔ mɔde wawɛɛ” jehahi babauu loko wa ma nyɛ maa pee tsakemihi. (2 Pet. 1:5) Tsakemi nɛ ɔmɛ be bae kɛkɛ akɛnɛ waa kɛ jehahi babauu sɔmɔ Yehowa a he je. Ja wa bɔ mɔde wawɛɛ loko wa ma nyɛ ma tsake bɔ nɛ wa ngɛ ha nitsɛnitsɛ ngɛ wa tsui mi. Ní komɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa pee tsakemi nɛ ɔ. Nyɛ ha nɛ wa susu ekomɛ a he nɛ waa hyɛ.
BƆ NƐ WA MA TSAKE HE WAMI NƐ KUDƆƆ WA JUƐMI Ɔ HA
11. Mɛni blɔ nɔ nɛ sɔlemi maa ye bua wɔ konɛ wa tsake he wami nɛ kudɔɔ wa juɛmi ɔ?
11 Sɔlemi ji kekleekle nɔ́ nɛ he hia. E sa nɛ waa sɔle kaa bɔ nɛ la polɔ ɔ sɔle ɔ. E sɔle ke: “Mawu, bɔɔ tsui nɛ he tsɔ ha mi; ngɔɔ mumi nɛ yeɔ mo anɔkuale kɛ wo ye mi.” (La 51:10) E sa nɛ waa kplɛɛ nɔ kaa e he hia nɛ wa tsake he wami nɛ kudɔɔ wa juɛmi ɔ, nɛ wa bi Yehowa konɛ e ye bua wɔ kɛ pee jã. Mɛni lɛ tsɔɔ kaa Yehowa maa ye bua wɔ kɛ pee tsakemi nɛ ɔ? Nɔ́ nɛ Yehowa wo si kaa e maa pee kɛ ha Israel bi nɛ a kplii a tsui ngɛ Ezekiel be ɔ mi ɔ maa nɔ mi. Yehowa de ke: “Ma ha mɛ tsui he, kɛ juɛmi he. . . . , nɛ ma ha mɛ tsui nɛ he jɔ, tsui nɛ buɔ tue.” (Eze. 11:19) Yehowa je suɔmi mi kɛ ye bua blema Israel bi ɔmɛ konɛ a tsake, nɛ e pee klaalo kaa e maa ye bua wɔ hulɔ.
12-13. (a) Ngɛ La 119:59 ɔ nya a, mɛni níhi nɛ e sa kaa wa pue wa yi mi tɛ ngɛ he? (b) Mɛni sanehi nɛ e sa nɛ o bi o he?
12 Yi mi tɛ puemi ji nɔ́ enyɔne nɛ he hia wawɛɛ. Be fɛɛ be nɛ wa maa kane Mawu Munyu ɔ, e sa nɛ wa he be kɛ pue wa yi mi tɛ, aloo wa susu níhi nɛ wa kane ɔmɛ a he kɛ ya tsitsaa konɛ waa le níhi nɛ ngɛ wa juɛmi kɛ wa tsui mi nɛ e sa kaa wa tsake. (Kane La 119:59; Heb. 4:12; Yak. 1:25) E sa nɛ waa hyɛ kaa alini wa hɛɛ je ɔ susumi ko lo. Ke wa na kaa wa ngɛ gbɔjɔmi ko ɔ, e sa nɛ waa kplɛɛ nɔ, nɛ́ waa bɔ mɔde nɛ wa tsu he ní.
13 Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, mo bi o he ke: ‘Anɛ ye ní peepee tsɔɔ kaa hɛkɔ nyafii ko ngɛ ye tsui mi lo?’ (1 Pet. 2:1) ‘Anɛ he nɛ i je, he nɛ i ya sukuu kɛ ya su aloo sika nɛ i ngɛ ɔ haa nɛ i susuɔ kaa ye nɔ kuɔ pe ni kpahi lo?’ (Abɛ 16:5) ‘Anɛ i naa nihi nɛ a hɛɛ he womi nɔ su ekpa, aloo a be níhi nɛ i ngɛ ɔ kaa se nami be a he lo?’ (Yak. 2:2-4) ‘Anɛ i diɔ níhi nɛ ngɛ Satan je ɔ mi ɔ a se lo?’ (1 Yoh. 2:15-17) ‘Anɛ ye bua jɔ hɛja jemihi nɛ je mi bami yaya kɛ basabasa peemi ngɛ mi ɔ a he lo?’ (La 97:10; 101:3; Amos 5:15) Hetohi nɛ o ma ha a ma ha nɛ o na hehi nɛ e sa kaa o pee tsakemihi ngɛ. Ke wa nyɛ nɛ wa kua susumihi nɛ a “du si wawɛɛ ɔmɛ” ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ wa maa sa wa hiɔwe Tsɛ ɔ hɛ mi.—La 19:14.
14. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa hla huɛmɛ kpakpahi ɔ?
14 Huɛmɛ kpakpahi nɛ wa maa hla a ji nɔ́ etɛne nɛ he hia wawɛɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nihi nɛ waa kɛ mɛ bɔɔ ɔ náa wa nɔ he wami wawɛɛ. (Abɛ 13:20) Nihi nɛ waa kɛ mɛ tsuɔ ní aloo waa kɛ mɛ yaa sukuu ɔ be nyɛe maa ye bua wɔ nɛ waa le Mawu juɛmi ngɛ níhi a he. Se kɛ̃ ɔ, wa ma nyɛ ma ná huɛmɛ kpakpahi ngɛ Yehowa asafo ɔ mi. Lejɛ ɔ ji he nɛ huɛmɛ maa wo wɔ he wami ngɛ kɛ ha “suɔmi kɛ ní tsumi kpakpahi.”—Heb. 10:24, 25.
“NYƐ HE NƐ WA WAWƐƐ NGƐ HEMI KƐ YEMI Ɔ MI”
15-16. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Satan bɔɔ mɔde kaa e ma tsake wa susumi?
15 Mo kai kaa Satan fia e pɛɛ si kaa e ma tsake wa susumi. E bɔɔ mɔde kaa e maa ngɔ je nɛ ɔ mi susumihi kɛ puɛ juɛmi nɛ da nɛ Mawu Munyu ɔ ha nɛ wa ná a.
16 Satan bi Hawa ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ke: “Anɛ Mawu de nyɛ niinɛ ke . . . ?” Kɛ ba si mwɔnɛ ɔ, Satan kɛ sane bimi nɛ ɔ tsuɔ ní kɛ sisiɔ nihi. (1 Mose 3:1) Ngɛ je nɛ Satan ngɛ lɛ kudɔe nɛ ɔ mi ɔ, behi fuu ɔ, nihi biɔ wɔ sane komɛ kaa: ‘Anɛ Mawu de niinɛ ke nyumu kɛ nyumu aloo yo kɛ yo nɛ ko sɛ gba si himi mi lo? Anɛ Mawu de niinɛ ke nyɛ ko ye Bloonya kɛ fɔmi ligbi lo? Anɛ nyɛ Mawu ɔ de niinɛ ke nyɛ ko ngɔ muɔ lo? Anɛ Mawu nɛ e ngɛ suɔmi ɔ de niinɛ ke nyɛɛ kɛ nɔ ko nɛ a fie lɛ ngɛ asafo ɔ mi ɔ nɛ ko bɔ lo?’
17. Ke nɔ ko bi wɔ wa hemi kɛ yemi he sane ɔ, mɛni e sa kaa waa pee, nɛ kaa bɔ nɛ Kolose Bi 2:6, 7 ɔ tsɔɔ ɔ, ke wa pee jã a, mɛni maa je mi kɛ ba?
17 E sa nɛ wa ná nɔ mi mami ngɛ níhi nɛ wa he ye ɔmɛ a mi. Ke wa hla we hetohi kɛ ha sane bimihi nɛ a he hia nɛ nihi biɔ ngɛ wa hemi kɛ yemi ɔ he ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ wa yi mi maa pee wɔ enyɔɔnyɔ. Ke wa yi mi bɔni wɔ enyɔɔnyɔ peemi ɔ, nyagbenyagbe ɔ, e ma puɛ wa susumi kɛ wa hemi kɛ yemi. Lɛɛ mɛni e sa nɛ waa pee? Mawu Munyu ɔ woɔ wɔ he wami kaa wa tsake wa juɛmi konɛ wɔ nitsɛmɛ wa ná nɔ mi mami ngɛ “Mawu suɔmi nya ní nɛ e ye mluku, nɛ e hi, nɛ e sa e hɛ mi ɔ” mi. (Rom. 12:2) Ke wa kase ní be fɛɛ be ɔ, wɔ nitsɛmɛ wa ma ná nɔ mi mami kaa níhi nɛ wa kase ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ji anɔkuale. Lɔ ɔ ma ha nɛ wa ná nɔ mi mami kaa Yehowa sisi tomi mlaa amɛ da. Kɛkɛ ɔ, wa maa pee kaa tso nɛ e sipoku ya zu mi, nɛ ‘wa he maa wa wawɛɛ ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi.’—Kane Kolose Bi 2:6, 7.
18. Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa kua níhi nɛ Satan hlaa kaa e kɛ ma puɛ wa juɛmi ɔ?
18 Nɔ ko be nyɛe ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi mi nɛ wa ha wɔ. Enɛ ɔ he ɔ, moo ya nɔ nɛ o pee he wami nɛ e kudɔɔ o juɛmi ɔ ehe. Moo sɔle be fɛɛ be; mo kpa Yehowa pɛɛ nɛ e ngɔ e mumi klɔuklɔu ɔ kɛ ye bua mo. Mo pue o yi mi tɛ; be fɛɛ be ɔ, hyɛ níhi nɛ o susuɔ he kɛ nɔ́ he je nɛ o peeɔ ní komɛ. Mo hla huɛmɛ kpakpahi nɛ a ma nyɛ maa ye bua mo nɛ o tsake o susumihi. Ke o pee jã a, o ma kua ní yayahi nɛ Satan hlaa kaa e kɛ ma puɛ o juɛmi ɔ, nɛ o ma nyɛ ma ‘plɛ susumihi kɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ngɛ gojoo nɛ a wo nɔ kɛ si Mawu nile ɔ hɛ mi kɛ bu si.’—2 Kor. 10:5.
LA 50 Ye He Nɔ Jɔɔmi Sɔlemi
a Si fɔfɔɛhi nɛ waa kɛ kpe be ko nɛ be, he nɛ wa je kɛ he nɛ wa ya sukuu kɛ ya su ɔ ma nyɛ maa sa bɔ nɛ wa susuɔ níhi a he ha a he. Eko ɔ, wa ma yɔse kaa su yaya komɛ tlɔ wa he, nɛ wa nyɛ we nɛ waa ngmɛɛ he. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa na bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ ye su yayahi nɛ eko ɔ, e ngɛ wa he ɔ a nɔ.