NÍ KASEMI 33
LA 4 ‘Yehowa Ji Ye Nɔ Hyɛlɔ’
Mo Ná Nɔ Mi Mami Kaa Yehowa Suɔ Mo
“I kɛ suɔmi nɛ se pui gbla mo kɛ su ye he.”—YER. 31:3.
OTI NƐ NGƐ NÍ KASEMI Ɔ MI
Wa maa na nɔ́ he je nɛ e sa kaa wa he ye kaa Yehowa suɔ wɔ, kɛ nɔ́ nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ná hɛ kɛ fɔmi nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ niinɛ.
1. Mɛni he je nɛ o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa a? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
ANƐ o kai benɛ o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa a lo? O mwɔ yi mi kpɔ nɛ ɔ ejakaa o ba le Yehowa, nɛ o ná suɔmi ha lɛ. O wo Yehowa si kaa o kɛ e suɔmi nya ní peemi maa pee nɔ́ titli ngɛ o si himi mi, nɛ o maa ya nɔ maa suɔ lɛ kɛ o tsui tsuo, o susuma tsuo, o juɛmi tsuo, kɛ o he wami tsuo. (Maak. 12:30) Ke je jamɛ a be ɔ mi ɔ, suɔmi nɛ o ngɛ kɛ ha Yehowa a mi ba wa wawɛɛ. Se ke nɔ ko bi mo ke, “Anɛ o he ye kaa o suɔ Yehowa lo?” ɔ, kɛ o ma ha heto kɛɛ? E ngɛ heii kaa o kɛ oya yemi ma de ke, “Ee, i suɔ Yehowa pe nɔ́ fɛɛ nɔ́!”
Anɛ o kai suɔmi nɛ o ná kɛ ha Yehowa benɛ o jɔɔ o he nɔ kɛ ha lɛ, nɛ o ha nɛ a baptisi mo ɔ lo? (Hyɛ kuku 1)
2-3. Mɛni nɔ mi mami Yehowa suɔ kaa wa ná, nɛ mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi? (Yeremia 31:3)
2 Se ke nɔ́ ko bi mo ke, “Anɛ o ngɛ nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo lo?” ɔ, kɛ o ma ha heto kɛɛ? Anɛ o maa gbla o nane si loko o ma ha heto lo? Eko ɔ, o maa pee jã akɛnɛ o be nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo ɔ he je. Nyɛmiyo ko nɛ a je we suɔmi kpo kɛ tsɔɔ lɛ ngɛ e jokuɛwi a si ɔ de ke: “Ngɛ ye tsui mi ɔ, i le kaa i suɔ Yehowa wawɛɛ. Se behi fuu ɔ, ye yi mi peeɔ mi enyɔɔnyɔ kaa Yehowa suɔ mi loo e sume mi.” Ke mo hu o ngɛ he nue jã a, mɛni maa ye bua mo konɛ o le bɔ nɛ Yehowa nuɔ he ha tutuutu ngɛ o he?
3 Yehowa suɔ nɛ o ná nɔ mi mami kaa e suɔ mo. (Kane Yeremia 31:3.) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa nitsɛ lɛ gbla mo kɛ ba e ngɔ. Benɛ o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa nɛ o ha nɛ a baptisi mo ɔ, e ha mo nike ní ko nɛ he jua wa. Lɔ ɔ ji e suɔmi nɛ se pui ɔ nɛ. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e suɔ mo wawɛɛ, nɛ e be mo kuae gblegbleegble. Suɔmi nɛ ɔ haa nɛ Yehowa naa e sɔmɔli nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale nɛ mo hu o piɛɛ he ɔ kaa e “weto ní nɛ he jua wa.” (Mal. 3:17, sisi ningma.) Yehowa suɔ nɛ o nu he kaa bɔ nɛ bɔfo Paulo nu he ɔ. Bɔfo Paulo ngɛ nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ lɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e ngma ke: “I ngɛ nɔ mi mami kaa gbenɔ jio, wami jio, hiɔwe bɔfohi jio, nɔ yemihi jio, níhi nɛ ngɛ hiɛ ɔ amlɔ nɛ ɔ jio, níhi nɛ maa ba jio, he wamihi jio, nɔ́ ko nɛ ngɛ hiɔwe jio, nɔ́ ko nɛ ngɛ zugba jio, adebɔ nɔ́ kpa ko jio, ní nɛ ɔmɛ ekoeko be nyɛe ma je wɔ kɛ je Mawu suɔmi ɔ nɛ ngɛ Kristo Yesu, wa Nyɔmtsɛ ɔ mi ɔ he kɔkɔɔkɔ.” (Rom. 8:38, 39) Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa na nɔ́ he je nɛ e he hia nɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ, nɛ wa maa hyɛ nɔ́ nɛ maa ye bua wɔ konɛ waa pee jã.
NƆ́ HE JE NƐ E HE HIA NƐ O HE YE KAA YEHOWA SUƆ MO
4. Mɛni lakpa munyu nɛ Satan suɔ kaa wa he ye, nɛ mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ te si kɛ wo lɛ?
4 Ke wa kplɛɛ nɔ kaa Yehowa suɔ wɔ ɔ, wa ma nyɛ maa hwu kɛ si Satan “ga ní tsumi ɔmɛ.” (Efe. 6:11) Satan bɔɔ mɔde kaa e maa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e ma nyɛ konɛ e ha nɛ wa kpa Yehowa sɔmɔmi. Blɔ kake nɛ e guɔ nɔ kɛ peeɔ jã ji kaa e haa nɛ wa nuɔ he kaa Yehowa sume wɔ. Se enɛ ɔ ji lakpa. Baiblo ɔ ngɔ Satan kɛ to jata he. (1 Pet. 5:8, 9) Jata tuaa lohwehi nɛ a gbɔjɔ nɛ a be nyɛe ma fã a he ɔ, nɛ jã pɛpɛɛpɛ nɛ Satan hu peeɔ. E tuaa wɔ be mi nɛ wa gbɔjɔ, pɔ tɔ wa he, loo e na kaa wa ngɛ gbeye yee ngɛ hwɔɔ se he. Jehanɛ hu ɔ, Satan tuaa wɔ ke e na kaa waa kɛ nyagbahi ngɛ kpee, loo wa ngɛ haoe ngɛ nyagba ko nɛ ba wa nɔ be ko nɛ be ɔ he. (Abɛ 24:10) Satan yi mi tomi ji kaa e ma ha nɛ wa gbɔjɔ kulaa, konɛ wa kpa Yehowa sɔmɔmi. Se ke wa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ, nɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ ɔ, wa ma nyɛ maa “te si kɛ wo Abosiami” kɛ e ga tomi ɔmɛ.—Yak. 4:7.
5. Mɛni he je nɛ e he hia nɛ o nu he kaa Yehowa suɔ mo nɛ o he jua wa kɛ ha lɛ ɔ?
5 Ke wa he ye kaa Yehowa suɔ wɔ ɔ, wa ma nyɛ maa hɛ kɛ su e he wawɛɛ. Mɛni he je nɛ wa de jã a? Yehowa bɔ wɔ konɛ waa suɔ ni kpahi, nɛ mɛ hu a suɔ wɔ. Ke nɔ ko je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ, lɔ ɔ woɔ wɔ he wami nɛ wɔ hu wa jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nɔ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ke wa nuɔ he kaa Yehowa suɔ wɔ wawɛɛ, nɛ e susuɔ wa he ɔ, wɔ hu wa maa suɔ lɛ wawɛɛ. (1 Yoh. 4:19) Ke wa ha nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a mi wa a, lɛ hu e ma ná suɔmi nɛ mi wa kɛ ha wɔ. Baiblo ɔ de ke: “Nyɛɛ hɛ nyɛ kɛ su Mawu he, nɛ e maa hɛ lɛ kɛ su nyɛ he.” (Yak. 4:8) Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ?
MƐNI MAA YE BUA WƆ KONƐ WA NÁ NƆ MI MAMI KAA YEHOWA SUƆ WƆ?
6. Ke o be nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee?
6 Yaa nɔ nɛ o sɔle kɛ ha Yehowa konɛ o na nɔ́ he je nɛ e suɔ mo. (Luka 18:1; Rom. 12:12) Daa ligbi ɔ, moo sɔle si abɔ konɛ Yehowa nɛ ye bua mo nɛ o le bɔ nɛ e nuɔ he ha ngɛ o he. Be komɛ ɔ, ke o ngɛ haoe wawɛɛ ɔ, eko ɔ, e he maa wa ha mo kaa o maa kplɛɛ nɔ kaa Yehowa suɔ mo. Se mo kai kaa Yehowa kle pe o tsui ɔ. (1 Yoh. 3:19, 20) Yehowa le mo saminya pe bɔ nɛ o le mo nitsɛ o he ɔ, nɛ e naa su kpakpahi nɛ o ngɛ, nɛ mo nitsɛ po o li ɔ. (1 Sam. 16:7; 2 Kron. 6:30) Enɛ ɔ he ɔ, koo gbla o nane si kaa o maa ngɔ o tsui mi sanehi tsuo “kɛ pue e hɛ mi,” nɛ o dɛ lɛ nɛ e ye bua mo konɛ o kplɛɛ nɔ kaa e suɔ mo. (La 62:8) Lɔ ɔ se ɔ, mo tsu o sɔlemi ɔ nya ní, nɛ o pee níhi nɛ wa ma susu he kɛ nyɛɛ se ɔ hulɔ.
7-8. Mɛni blɔ nɔ Baiblo mi womi nɛ ji La a haa nɛ wa náa nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ wɔ?
7 Mo ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ nɔ́ nɛ Yehowa de ɔ mi. Yehowa ngɔ e mumi klɔuklɔu ɔ kɛ ye bua nyumuhi anɔkualetsɛmɛ nɛ a ngma Baiblo ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ a de kɛ kɔ Yehowa he ɔ ji anɔkuale. Mo susu nɔ́ nɛ la polɔ David de kɛ kɔ blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ jeɔ mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ he nɛ o hyɛ. E de ke: “Yehowa ngɛ nihi nɛ a tsui ku ɔ a kasa nya haa; e heɔ nihi nɛ a kɔni mi jɔ̃ ɔ a yi wami.” (La 34:18) Ke o kɔni mi jɔ̃ ɔ, eko ɔ, o maa nu he kaa e piɛ mo pɛ. Se Yehowa wo si kaa ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, e ngɛ o kasa nya haa, ejakaa o hia e yemi kɛ buami wawɛɛ. David de ngɛ la kpa ko nɛ e po ɔ mi ke: “Moo ngɔ ye vonyu ɔ kɛ wo o lohwe he womi tɔ ɔ mi.” (La 56:8) Ke o ngɛ nɔ́ nae ɔ, Yehowa naa. E susuɔ o he wawɛɛ, nɛ e le nɔ́ nɛ o ngɛ mi gblee ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke nɔ ko hia blɔ kɛ gu nga kplanaa nɔ ɔ, e fiɛ we nyu nɛ e hɛɛ ɔ he kulaa. Ke nyu ɔ kɔ po dɛ kɛ pue si ɔ, e dɔɔ lɛ wawɛɛ. Jã kɛ̃ nɛ ke mo hu o ngɛ ya foe ɔ, Yehowa naa o vonyu ɔ kaa nɔ́ ko nɛ he jua wa kɛ ha lɛ wawɛɛ, nɛ be fɛɛ be nɛ o kɛ si fɔfɔɛ ko maa kpe nɛ o ma fo ya a, Yehowa le. La 139:3 ɔ de ke: “[Yehowa] le ye blɔ ɔmɛ tsuo.” Yehowa naa o blɔ ɔmɛ tsuo, se e ngɔɔ e juɛmi kɛ maa ní kpakpahi nɛ o peeɔ ɔ pɛ a nɔ. (Heb. 6:10) Mɛni he je? Ejakaa e bua jɔɔ mɔde fɛɛ mɔde nɛ o bɔɔ kaa o maa sa e hɛ mi ɔ he.a
8 Yehowa guɔ ngmamihi kaa jã nɛ a woɔ nɔ bua a nɔ kɛ haa nɛ wa leɔ kaa e susuɔ wa he, nɛ e suɔ wɔ wawɛɛ. Se kaa bɔ nɛ wa na kɛ sɛ hlami ɔ, Satan suɔ nɛ o he ye kaa Yehowa sume mo kulaa. Enɛ ɔ he ɔ, ke o yi mi peeɔ mo enyɔɔnyɔ be komɛ ngɛ Yehowa suɔmi ɔ he ɔ, mo ná tsui nɛ o bi o he ke: ‘Mɛnɔ lɛ e sa kaa ma he lɛ ma ye, “Mawu anɔkualetsɛ” ɔ loo “lakpa a e tsɛ”?’—Yoh. 8:44; La 31:5.
9. Mɛni si Yehowa wo nihi nɛ a suɔ lɛ ɔ? (2 Mose 20:5, 6)
9 Mo pue o yi mi tɛ ngɛ bɔ nɛ Yehowa suɔ nihi nɛ a suɔ lɛ ha a he. Mo susu nɔ́ nɛ Yehowa de Mose kɛ Israelbi ɔmɛ a he nɛ o hyɛ. (Kane 2 Mose 20:5, 6.) Yehowa wo si kaa e ma je suɔmi nɛ se pui kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ a suɔ lɛ ɔ be fɛɛ be. Akɛnɛ Yehowa yeɔ anɔkuale he je ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa e maa ya nɔ ma je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ nihi nɛ a suɔ lɛ ɔ. (Neh. 1:5) Enɛ ɔ he ɔ, ke be komɛ o nuɔ he kaa Yehowa sume mo ɔ, mo bi o he ke, ‘Anɛ i suɔ Yehowa lo?’ Mo susu he nɛ o hyɛ: Ke o suɔ Yehowa nɛ o ngɛ mɔde bɔe kaa o maa pee níhi nɛ maa sa e hɛ mi ɔ, lɛɛ o ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa hu suɔ mo wawɛɛ. (Dan. 9:4; 1 Kor. 8:3) Ke o he ye niinɛ kaa o suɔ Yehowa a, lɛɛ mɛni he je mɔ nɛ o yi mi peeɔ mo enyɔɔnyɔ ngɛ suɔmi nɛ Yehowa ngɛ kɛ ha mo ɔ he ɔ? O ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa suɔ mo be fɛɛ be, nɛ e be mo sie kɔkɔɔkɔ.
10-11. Kɛ Yehowa suɔ nɛ o na kpɔmi nɔ́ ɔ ha kɛɛ? (Galatia Bi 2:20)
10 Mo pue o yi mi tɛ ngɛ kpɔmi nɔ́ ɔ he. Yesu Kristo kpɔmi afɔle sami ɔ ji nike ní nɛ he jua wa pe kulaa nɛ Yehowa kɛ ha adesahi tsuo. (Yoh. 3:16) Se anɛ mo hu o naa kpɔmi nɔ́ ɔ kaa nike ní nɛ Yehowa kɛ ha mo lo? Mo susu bɔfo Paulo níhi a si kpami ɔ he nɛ o hyɛ. Mo kai kaa loko e ma ba pee Kristofono ɔ, e pee yayami komɛ nɛ hɛdɔ ngɛ a he, nɛ e he ba hia nɛ e hwu kɛ si e gbɔjɔmihi. (Rom. 7:24, 25; 1 Tim. 1:12-14) Se ngɛ enɛ ɔ tsuo se ɔ, e na kpɔmi nɔ́ ɔ kaa nike ní nɛ Yehowa kɛ ha lɛ nitsɛ. (Kane Galatia Bi 2:20.) Mo kai kaa Yehowa mumi ɔ lɛ ye bua Paulo nɛ e ngma munyu nɛ ɔmɛ. Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa suɔ nɛ waa kase nɔ́ ko kɛ je nɔ́ nɛ Paulo ngma a mi. (Rom. 15:4) Munyu nɛ Paulo ngma a ha nɛ wa na kaa Yehowa suɔ nɛ o na kpɔmi nɔ́ ɔ kaa nike ní nɛ e kɛ ha mo. Ke o naa kpɔmi nɔ́ ɔ ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ o ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ mo wawɛɛ.
11 Wa naa Yehowa si kaa e tsɔ e Bi ɔ kɛ ba zugba a nɔ konɛ e ba gbo kɛ ha wɔ. Se yi mi tomi kpa ko he je nɛ Yesu ba zugba a nɔ ji kaa é ba tsɔɔ nihi anɔkualehi nɛ kɔɔ Mawu he ɔ. (Yoh. 18:37) Anɔkualehi nɛ Yesu ba tsɔɔ ɔ eko ji kaa e ha nɛ wa le bɔ nɛ Yehowa suɔ e bimɛ ɔmɛ ha.
YESU HA NƐ WA LE BƆ NƐ YEHOWA SUƆ WƆ HA
12. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami ngɛ nɔ́ nɛ Yesu de ngɛ Yehowa he ɔ mi?
12 Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e ha nɛ nihi le nɔ nɛ Yehowa ji. (Luka 10:22) Enɛ ɔ he ɔ, wa ma nyɛ ma he nɔ́ nɛ Yesu de wɔ ngɛ Yehowa he ɔ maa ye. Mɛni he je? Ejakaa Yesu kɛ Yehowa hi si ngɛ hiɔwe jeha ayɔhi abɔ loko e ba zugba a nɔ. (Kol. 1:15) Yesu le kaa e Tsɛ ɔ suɔ lɛ wawɛɛ, nɛ e na bɔ nɛ e Tsɛ ɔ suɔ bɔfohi anɔkualetsɛmɛ kɛ e sɔmɔli tsuo nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ ha. Mɛni blɔ nɔ Yesu gu kɛ ye bua nihi konɛ a ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mɛ?
13. Kɛ Yesu suɔ nɛ waa na Yehowa ha kɛɛ?
13 Yesu suɔ nɛ waa le bɔ nɛ Yehowa nuɔ he tutuutu ha ngɛ wa he. Ngɛ Sane Kpakpa Womi ɔmɛ a mi ɔ, Yesu tsɛ Yehowa ke “Tsɛ” si 160 kɛ se. Be mi nɛ e kɛ e se nyɛɛli ɔmɛ ngɛ munyu tue ɔ, e kɛ munyu nɛ ji, “nyɛ Tsɛ” loo “nyɛ Tsɛ nɛ e ngɛ hiɔwe” ɔ tsu ní. (Mat. 5:16; 6:26) Loko Yesu maa ba zugba a nɔ ɔ, Yehowa sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ tsɛɔ Yehowa ke, ‘Ope,’ ‘Nɔ Nɛ E Nɔ Kuɔ Pe Kulaa,’ kɛ ‘Bɔlɔ Ngua.’ Jehanɛ hu ɔ, a kɛ biɛ kpahi kaa jã a tsɛɛ lɛ. Se Yesu pɔɔ Yehowa tsɛmi ke wa ‘Tsɛ.’ Enɛ ɔ tsɔɔ kaa Yehowa suɔ nɛ waa hɛ kɛ su e he kaa bɔ nɛ jokuɛ ko hɛɔ kɛ suɔ e tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ he ɔ. E ngɛ heii kaa Yesu ngɛ tsɔɔe kaa Yehowa suɔ wɔ kaa bɔ nɛ Tsɛ kpakpa suɔ e bimɛ nɛ a he jua wa kɛ lɛ ɔ. Nyɛ ha nɛ waa hyɛ si fɔfɔɛ enyɔ komɛ a mi nɛ Yesu kɛ munyu nɛ ji “Tsɛ” ɔ tsu ní kɛ kale Yehowa.
14. Mɛni Yesu de kɛ tsɔɔ kaa wa ti nɔ fɛɛ nɔ he jua wa kɛ ha wa hiɔwe Tsɛ ɔ? (Mateo 10:29-31) (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
14 Kekleekle ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu munyu nɛ Yesu tu ngɛ Mateo 10:29-31 ɔ he nɛ waa hyɛ. (Kane.) Otokliihi ji lohwe pɛlitsɛmɛ nɛ a klee we kulaa. Lohwe pɛlitsɛmɛ sɔmɔ we Yehowa, nɛ jã kɛ̃ nɛ a be nyɛe maa suɔ lɛ hulɔ. Se kɛ̃ ɔ, ke lohwe nɛ ɔmɛ eko nɔ si po ɔ, Yehowa le. Ke Yehowa buɔ lohwe nyafinyafi nɛ ɔmɛ kake ngmelu po he akɔtaa a, lɛɛ wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa susuɔ wa kpɛti nɔ fɛɛ nɔ he, ejakaa wa suɔ lɛ nɛ wa sɔmɔɔ lɛ! Yesu tsɔɔ hu kaa wa hiɔwe Tsɛ ɔ le yi bwɔmi abɔ nɛ ngɛ wa ti nɔ fɛɛ nɔ yi nɔ. Akɛnɛ Yehowa le ní nyafinyafihi ngɛ wa he he je ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa e suɔ wɔ wawɛɛ. E ngɛ heii kaa Yesu suɔ nɛ waa le kaa wa ti nɔ fɛɛ nɔ he jua wa kɛ ha wa hiɔwe Tsɛ ɔ.
Yehowa buɔ otokliihi a he akɔtaa, nɛ ke kake ngmelu po nɔ si ɔ, e le. Enɛ ɔ ha nɛ wa na kaa Yehowa sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ a he jua wa wawɛɛ kɛ ha lɛ! (Hyɛ kuku 14)
15. Mɛni nɛ Yesu munyu nɛ ngɛ Yohane 6:44 ɔ deɔ mo ngɛ Yehowa nɛ ji wa hiɔwe Tsɛ ɔ he?
15 Mo kadi nɔ́ kpa ko nɛ Yesu de kaa wa “Tsɛ” nɛ ji Yehowa pee. (Kane Yohane 6:44.) Yehowa nɛ ji wa hiɔwe Tsɛ ɔ nitsɛ lɛ gbla mo kɛ ba e ngɔ. Mɛni he je nɛ e pee jã a? Ejakaa e le kaa o ngɛ su kpakpahi. (Níts. 13:48) Benɛ Yesu tu munyu nɛ ngɛ Yohane 6:44 ɔ, eko ɔ, e ngɛ nɔ́ nɛ Yehowa de ngɛ Yeremia 31:3 ɔ he munyu tue. Yehowa de ngɛ lejɛ ɔ ke: “I kɛ suɔmi nɛ se pui gbla mo kɛ su ye he [aloo i ya nɔ nɛ i je suɔmi nɛ se pui kpo kɛ tsɔɔ mo].” (Yer. 31:3; sisi ningma; kɛ to Hosea 11:4 ɔ he.) Mɛni enɛ ɔ tsɔɔ? Enɛ ɔ tsɔɔ kaa be fɛɛ be ɔ, wa hiɔwe Tsɛ ɔ naa su kpakpahi nɛ o ngɛ nɛ eko ɔ, mo nitsɛ po o li ɔ.
16. (a) Mɛni Yesu tsɔɔ wɔ, nɛ mɛni he je nɛ e sa nɛ wa he lɛ nɛ waa ye ɔ? (b) Mɛni ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o na kaa Yehowa ji Tsɛ nɛ o hia a? (Hyɛ daka nɛ ji, “Tsɛ Nɛ Wɔ Tsuo Wa Hia” a.)
16 Bɔ nɛ Yesu kale Yehowa ha a ha nɛ wa na kaa ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, Yesu ngɛ wɔ dee ke: “Tsa pi imi pɛ ye Tsɛ ji Yehowa, nyɛ hu nyɛ Tsɛ ji lɛ. Nɛ i ngɛ hlae nɛ nyɛɛ le kaa e suɔ nyɛ, nɛ e susuɔ nyɛ ti nɔ fɛɛ nɔ he.” Ke be komɛ ɔ, e he waa ha mo kaa o ma he ye kaa Yehowa suɔ mo ɔ, mo kai nɔ́ nɛ Yesu de ngɛ Yehowa he ɔ, nɛ o ná nɔ mi mami kaa Yesu tuɔ anɔkuale be fɛɛ be. E le wa Tsɛ ɔ saminya pe nɔ fɛɛ nɔ.—1 Pet. 2:22.
YAA NƆ NƐ O NÁ NƆ MI MAMI NƐ MI WA KAA YEHOWA SUƆ MO
17. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ ɔ?
17 E sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ wɔ. Kaa bɔ nɛ wa kase kɛ sɛ hlami ɔ, Satan peeɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e ma nyɛ konɛ e ha nɛ wa kpa Yehowa sɔmɔmi. Satan suɔ nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ̃. Enɛ ɔ he ɔ, e ngɛ mɔde bɔe kaa e maa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e ma nyɛ konɛ wa susu kaa Yehowa sume wɔ. E sɛ nɛ wa ha nɛ e ye manye kɔkɔɔkɔ!—Hiob 27:5.
18. Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ o ya nɔ nɛ o ná nɔ mi mami nɛ mi wa kaa Yehowa suɔ mo?
18 Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, o ba na nɔ́ nɛ maa ye bua mo konɛ o ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mo. Enɛ ɔ he ɔ, mo de Yehowa nɛ e ye bua mo nɛ o na su kpakpahi nɛ e naa ngɛ o mi ɔ. Mo pue o yi mi tɛ ngɛ ngmamihi nɛ tsɔɔ kaa Yehowa susuɔ nihi nɛ a suɔ lɛ ɔ a he ɔ he. Mo kai kaa Yehowa maa ya nɔ maa suɔ nihi tsuo nɛ a suɔ lɛ ɔ. O hɛ nɛ ko je nɔ kaa Yehowa ngɔ e Bi ɔ kɛ ha mo kaa nike ní. Mo ná nɔ mi mami kaa Yehowa ji o Tsɛ kaa bɔ nɛ Yesu tsɔɔ ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ ko bi mo ke: “O he ye kaa Yehowa suɔ mo lo?” ɔ, atsinyɛ jemi ko be he kaa o kɛ nɔ mi mami ma de ke: “Ee, Yehowa suɔ mi, nɛ daa ligbi ɔ, i peeɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ ma nyɛ konɛ e na kaa i suɔ lɛ niinɛ!”
LA 154 Suɔmi Nɛ Ngɛ Daa
a Ke o ngɛ hlae nɛ o le ngmami kpahi nɛ a woɔ nɔ bua, nɛ a ma nyɛ ma ha nɛ wa ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ wɔ ɔ, hyɛ munyuyi nɛ ji, “Ke O Yi Mi Ngɛ Mo Pee Enyɔɔnyɔ” nɛ ngɛ womi nɛ ji Ngmamihi Nɛ Yeɔ Buaa Kristofohi ɔ mi ɔ.