“Konɛ Nyɛ Ko Sɛ Ka Mi”
“Nyɛɛ fɔ nyɔ nɛ nyɛɛ sɔle, konɛ nyɛ ko sɛ ka mi.”—MATEO 26:41.
HAOMI nɛ ɔ nya wa pe eko fɛɛ eko nɛ Yesu kɛ kpe hyɛ. E piɛ bɔɔ nɛ Yesu Kristo, nɛ ji Mawu Bi ɔ si himi ngɛ zugba a nɔ ɔ maa ba nyagbe. Yesu le kaa e be kɛe nɛ a maa nu lɛ, nɛ a maa bu lɛ gbenɔ fɔ, nɛ a maa sɛu lɛ. E le kaa yi mi kpɔ nɛ e maa mwɔ kɛ e ní peepee tsuo maa sa e Tsɛ ɔ biɛ ɔ he. Yesu le hu kaa adesahi a hwɔɔ se si himi hɛ nɔ kami he sane ɔ nya mɛ́ si lolo. Kɛ e pee e ní ngɛ nɔ nyɛmi nɛ ɔmɛ tsuo sisi kɛɛ?
2 Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ ya Getsemane abɔɔ ɔ mi. E bua jɔ lejɛ ɔ he saminya. E si e kaseli ɔmɛ nɛ e ya e hɛ mi bɔɔ. Benɛ e piɛ lɛ nɔ kake ngɛ lejɛ ɔ, e je e tsui mi nɛ e sɔle wawɛɛ kɛ ha e Tsɛ ɔ ngɛ hiɔwe, si etɛ sɔuu. E ngɛ mi kaa Yesu ye mluku mohu, se e le kaa e be ka a nya nyɛe maa da ngɛ e he wami nya.—Mateo 26:36-44.
3 Mwɔnɛ ɔ, wɔ hu wa ngɛ nɔ nyɛmi sisi. Ngɛ womi nɛ ɔ sisije ɔ, wa susu okadihi nɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ je yaya nɛ ɔ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi he. Kahi kɛ nɔ nyɛmihi nɛ Satan je ɔ ngɔɔ kɛ baa mi ngɛ wae. Wɔ nihi nɛ wa ngɛ anɔkuale Mawu ɔ sɔmɔe ɔ, wa yi mi kpɔ mwɔmi kɛ wa ní peepeehi saa Mawu biɛ ɔ he, nɛ e naa he wami wawɛɛ ngɛ wɔ ni kakaaka wa hɛ nɔ kami kaa wa maa hi si ngɛ je he ɔ mi ɔ nɔ. Wa ngɛ suɔmi ha Yehowa. Wa suɔ kaa wa ‘wlua wa he kɛ ya su nyagbe’—wa gbenɔ be jio, je nɛ ɔ nyagbe jio, eko fɛɛ eko nɛ maa sɛ hlami. (Mateo 24:13) Se kɛ wa maa pee kɛɛ nɛ wa hɛɛ oya yemi su nɛ waa ngɛ ɔ mi nɛ wa ya nɔ nɛ wa hwɔɔ?
4 Akɛnɛ Yesu le kaa e kaseli nɛ a ngɛ jamɛ a be ɔ mi kɛ mwɔnɛ ɔ hu kɛ ka maa kpe heje ɔ, e wo mɛ he wami ke: “Nyɛɛ fɔ nyɔ nɛ nyɛɛ sɔle, konɛ nyɛ ko sɛ ka mi.” (Mateo 26:41) Mɛni munyuhi nɛ ɔmɛ tsɔɔ ha wɔ mwɔnɛ ɔ? Mɛni ka o kɛngɛ kpee? Nɛ kɛ o maa pee kɛɛ nɛ ‘o ya nɔ nɛ o hwɔɔ’?
Mɛni He Ka?
5 Wa ti nɔ fɛɛ nɔ kɛ ka nɛ ma ha nɛ waa nɔ “klama nɛ Abosiami tsɔ” ɔ mi kpeɔ daa ligbi. (2 Timoteo 2:26) Baiblo ɔ bɔ wɔ kɔkɔ kaa nihi nɛ Satan je e hɛ kɛ pi titli ji Yehowa jali. (1 Petro 5:8; Kpojemi 12:12, 17) Ngɛ mɛni yi mi tomi he? Pi e yi mi tomi pɔtɛɛ ji kaa e po wa wami se. Nɛ e pi manye nɔ́ ko kɛ ha Satan ke wa gbo ngɛ anɔkuale yemi mi kɛ ha Mawu. Satan le kaa ngɛ be nɛ Yehowa to ɔ mi ɔ, E maa ngɔ nihi kɛ ba wami mi ekohu kɛ gu gbogboehi a si tlemi ɔ nɔ.—Luka 20:37, 38.
6 Satan suɔ kaa e puɛ wa nɔ́ ko nɛ he jua wa po pe wami nɛ wa ngɛ piɔ nɛ ɔ—lɔɔ ji anɔkuale nɛ wa yeɔ Mawu ɔ. Satan kɛ hɛdɔ ngɛ hlae nɛ e tsɔɔ kaa e ma nyɛ ma ha nɛ wa kpa Yehowa sɔmɔmi. Enɛ ɔ heje ɔ, ke e sisi wɔ nɛ wa yi anɔkuale—nɛ wa kpa sane kpakpa a fiɛmi aloo wa kua Kristofoli a sisi tomi mlaa amɛ a nɔ yemi ɔ—enɛ ɔ maa hine kunimi yemi kɛ ha Satan! (Efesobi 6:11-13) Lɔɔ heje ɔ, Abosiami ngɔɔ kahi kɛ baa wa nɔ.—Mateo 4:3.
7 Satan “ga tsɔmi ɔmɛ” ngɛ munomuno. (Efesobi 6:11) E ma nyɛ maa ngɔ helo nya ní nami, gbeye yemi, yi mi enyɔɔnyɔ peemi, aloo akɔnɔ se dimi kɛ ka wɔ. Se blɔ kake nɛ e kɛ tsuɔ ní wawɛɛ ji kɔni mi nyu womi. Akɛnɛ e ji adufudetsɛ nɛ le ga heje ɔ, e le kaa ke wa kɔni mi wo nyu pɛ, wa ma gbɔjɔ ngɛ mumi mi kɛkɛ ɔ, e ma na wa he blɔ. (Abɛ 24:10) Enɛ ɔ heje ɔ, benɛ wa nuɔ he kaa wa ‘gbɔjɔ ɔ’ ji be titli nɛ e kaa wɔ konɛ waa je fɔ̃.—La 38:8.
8 Benɛ wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a nyagbe kulaa sue ɔ, níhi nɛ woɔ nɔ kɔni mi nyu ɔ hiɛ nɛ wa yi wa he ngɛ kikɛmɛ a ní nɛ ɔmɛ a he. (Hyɛ daka a—“Ní Komɛ Nɛ Woɔ Nɔ Kɔni Mi Nyu” ɔ mi.) Bɔ fɛɛ bɔ nɛ ji ɔ, kɔni mi nɛ woɔ nyu ɔ haa nɛ wa he wami baa si. ‘Deka’ nɛ o ma na kɛ tsu o jami ɔ he ní—nɛ ji Baiblo ɔ kasemi, Kristofoli a kpe yami kɛ fiɛmi yami—peeɔ dengme keji kaa pɔ tɔ mo ngɛ o nɔmlɔ tso, o juɛmi kɛ o he numi mi. (Efesobi 5:15, 16) Mo kai kaa Satan suɔ nɛ o kpa ní nɛ ɔmɛ peemi. Se pi be nɛ ɔ nɛ e sa kaa wa gbɔjɔ wa he aloo nɛ wa hɛ maa je oya yemi be nɛ wa ngɛ mi ɔ nɔ! (Luka 21:34-36) Kɛ o maa pee kɛ te si kɛ si kahi nɛ o ya nɔ nɛ o hwɔɔ hu kɛɛ? Mo susu ga womihi eywiɛ nɛ ɔmɛ nɛ ma nyɛ maa ye kɛ bua mo ɔ a he.
‘Moo Sɔle Daa’
9 Ngɔɔ o he kɛ fɔ Yehowa nɔ kɛ gu sɔlemi nɔ. Mo kai nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ Yesu pee ngɛ Getsemane abɔɔ ɔ mi ɔ. Benɛ e sɛ he hiami mi ɔ, mɛni e pee? E sɔle wawɛɛ kɛ ha Yehowa nɛ e ye kɛ bua lɛ, ‘nɛ e he latsa pee kaa muɔloku nɛ ngɛ dɛe kɛ ngɛ si puee.’ (Luka 22:44) Mo susu he nɛ o hyɛ. Yesu le Satan saminya. Yesu na kɛ je hiɔwe kahi tsuo nɛ Satan kɛ tsuɔ ní konɛ e kɛ du Mawu sɔmɔli ɔmɛ. Se kɛ̃ ɔ, Yesu na we he numi kaa e ma nyɛ maa ye ka saisaa nɛ Abosiami kɛ maa ba e nɔ ɔ nɔ ngɛ blɔ nɛ he wɛ nɔ. Ke Mawu Bi nɛ e ye mluku ɔ nu he kaa e sa nɛ e sɔle kɛ bi Mawu yemi kɛ buami kɛ he wami womi ɔ, lɛɛ e he hia hluu tsɔ kaa wɔ hu wa peeɔ ja!—1 Petro 2:21.
10 Mo kai hu kaa, benɛ Yesu wo e kaseli ɔmɛ he wami nɛ a ya nɔ nɛ a sɔle ɔ, e de ke: “Mumi ɔ lɛɛ e suɔ kaa e maa pee jã, se helo ɔ gbede.” (Mateo 26:41) Mɛnɔ helo lɛ Yesu ngɛ he munyu tue nɛ ɔ? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi lɛ nitsɛ e helo ɔ; ejakaa gbɔjɔmi ko be e helo nɛ ye mluku ɔ mi. (1 Petro 2:22) Se e be ja ngɛ e kaseli ɔmɛ a blɔ fa mi. Akɛnɛ a ná fa tɔmi kɛ yayami peemi suhi kɛ je fɔmi mi heje ɔ, a hia yemi kɛ buami saminya konɛ a nyɛ nɛ a da si ngɛ kahi a nya. (Romabi 7:21-24) Lɔɔ heje nɛ e wo mɛ he wami—kɛ Kristofoli tsuo nɛ nyɛɛ a se ɔ—kaa a sɔle kɛ bi yemi kɛ buami konɛ a nyɛ nɛ a da kahi a nya. (Mateo 6:13) Yehowa haa sɔlemihi kaa ja a heto. (La 65:2) Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Ke e hí kulaa ngɛ blɔhi enyɔ a nɔ.
11 Kekleekle ɔ, Mawu yeɔ kɛ buaa wɔ nɛ wa yɔseɔ kahi. Satan kahi ngɛ kaa klamahi nɛ a tsɔ̃ ngɛ blɔ nɛ wo diblii nɔ. Ke o to we a he hɛ ɔ, a maa du mo. Yehowa haa nɛ wa leɔ Satan klamahi a mi tso kɛ guu Baiblo ɔ kɛ Baiblo kasemi womihi a nɔ. Enɛ ɔ yeɔ kɛ buaa wɔ nɛ wa yeɔ kahi a nɔ. Ngɛ jehahi nɛ be ɔmɛ a mi ɔ, a ya nɔ nɛ a bɔ wɔ kɔkɔ ngɛ oslaahi nɛ adesa gbeye yemi, ajuama bɔmi, helo nya ní nami kɛ ka kpahi nɛ Satan kɛ baa amɛ a he kɛ gu womihi, kpe nguahi kɛ kpe wawi blɔ nya tomihi a nɔ. (Abɛ 29:25; 1 Korintobi 10:8-11; 1 Timoteo 6:9, 10) O be Yehowa si nae kaa e ha nɛ wa le Satan ga tsɔmi ɔmɛ lo? Kɔkɔ bɔmihi nɛ ɔmɛ tsuo ji heto kɛ ha o sɔlemi ɔmɛ konɛ o nyɛ nɛ o da kahi a nya.
12 Enyɔne, Yehowa haa wa sɔlemi ɔmɛ a heto kɛ guu he wami nɛ e woɔ wɔ ɔ nɔ konɛ wa to wa tsui si ngɛ kahi a mi. E Munyu ɔ deɔ wɔ ke: ‘Mawu . . . be hae nɛ a ka nyɛ pe bɔ nɛ nyɛ ma nyɛ, mohu ɔ e kɛ ka a nɔuu ma bli blɔ ha nyɛ.’ (1 Korintobi 10:13) Ke waa kɛ wa he fɔ Mawu nɔ ɔ, e be blɔ hae kɔkɔɔkɔ nɛ ka ko nɛ ye wa nɔ, se e ma ha wɔ mumi mi he wami konɛ wa kɛ hwu kɛ si ka a. Mɛni blɔ nɔ e haa ‘blɔ bliɔ’ kɛ haa wɔ? E ‘ngɔɔ mumi klɔuklɔu kɛ ha nihi nɛ a biɔ lɛ.’ (Luka 11:13) Mumi ɔ ma nyɛ ye kɛ bua wɔ nɛ waa kai Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ ma wo wɔ he wami ngɛ pɛɛ si nɛ wa fia kaa wa ma pee nɔ́ dadɛ ɔ mi, konɛ wa nyɛ nɛ wa mwɔ wa yi mi kpɔ ngɛ níle mi. (Yohane 14:26; Yakobo 1:5, 6) E ma nyɛ maa ye kɛ bua wɔ nɛ wa je suhi kpakpahi nɛ a he hia amɛ kpo bɔ nɛ pee ha nɛ wa nyɛ waa ye akɔnɔ yayamihi a nɔ. (Galatabi 5:22, 23) Mawu mumi ɔ ma nyɛ maa wo nyɛmimɛ hé yeli ka konɛ a ye kɛ bua wɔ. (Kolosebi 4:11) Anɛ e pee we mo bua jɔmi kaa Yehowa jee suɔmi mi nɛ e haa o sɔlemihi kɛ ha yemi kɛ buami a heto ngɛ blɔhi kikɛ a nɔ lo?
Na Juɛmi Kpakpa ngɛ Níhi Nɛ O ngɛ Blɔ Hyɛe ɔmɛ a He
13 Keji kaa wa maa ya nɔ nɛ waa hwɔɔ ɔ, e sa nɛ wa na juɛmi kpakpa ngɛ níhi nɛ wa ngɛ blɔ hyɛe ɔmɛ a he. Akɛnɛ nɛ haomihi ngɛ si himi ɔ mi heje ɔ, wɔ tsuo wa nuɔ pɔtɔtɔɛ he behi komɛ. Se e sa nɛ e hi wa juɛmi mi kaa Mawu wui wɔ si kɔkɔɔkɔ kaa wa kɛ haomi be kpee ngɛ wa si himi mi ngɛ je nɛ ɔ mi. Ngɛ Baiblo be mi ɔ, Mawu sɔmɔli po nɛ a hi si ɔ kɛ amanehluhi kaa yi mi wami, ohia, yi mi susumi wawɛɛ kɛ hiɔ kpe.—Bɔfo 8:1; 2 Korintobi 8:1, 2; 1 Tesalonikabi 5:14; 1 Timoteo 5:23.
14 Mwɔnɛ ɔ, wɔ hu waa kɛ nyagbahi kpeɔ. Waa kɛ yi mi wami, sika he dengme gbomi, juɛmi mi nyagba, hiɔ kɛ haomi kpahi ma nyɛ maa kpe. Keji kaa Yehowa guu nyakpɛ blɔ nɔ kɛ buu wa he ngɛ haomi fɛɛ haomi he ɔ, anɛ enɛ ɔ be hae nɛ Satan nɛ́ na nɔ́ ko nɛ e da nɔ kɛ bɔ Yehowa ahlua lo? (Abɛ 27:11) Yehowa ngmɛɛ blɔ nɛ́ a ka e sɔmɔli, nɛ ngɛ be komɛ a mi po ɔ a gboɔ kpatu gbenɔ ngɛ a he nyɛli a dɛ mi.—Yohane 16:2.
15 Lɛɛ, mɛni ji si womi nɛ Yehowa kɛ ha wɔ mɔ? Kaa bɔ nɛ wa na kɛ sɛ hlami ɔ, e wo si kaa e maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa da ka amɛ a nya, be abɔ nɛ waa kɛ wa he fɔɔ e nɔ ɔ. (Abɛ 3:5, 6) Kɛ gu e Munyu ɔ, e mumi ɔ kɛ e we asafo ɔ nɔ ɔ, e buu wa he ngɛ mumi mi, nɛ e yeɔ bua wɔ nɛ waa hɛɛ weku kpa nɛ waa kɛ lɛ ngɛ ɔ mi. Ke wa hɛɛ weku kpa nɛ waa kɛ lɛ ngɛ ɔ mi nɛ wa gbo tete po ɔ, wa ye kunimi. Nɔ́ ko nɔ́ ko be—gbenɔ tete po be hiɔwo nɛ Mawu ma ha e sɔmɔli anɔkuafo ɔmɛ nya nyɛe maa tsi. (Hebribi 11:6) Nɛ ngɛ je he nɛ su si haa nɛ ɔ mi ɔ, si womihi nɛ a ngɛ bua jɔmi tsuo nɛ Yehowa kɛ ha nihi nɛ a suɔ lɛ ɔ maa ba mi.—La 145:16.
Mo Kai Sane ɔmɛ
16 Ke wa ma nyɛ maa to wa tsui si kɛ ya su nyagbe ɔ, lɛɛ e sa nɛ wa ha nɛ nɔ́ heje nɛ Mawu ngmɛ yayami peemi blɔ ɔ nɛ hi wa juɛmi mi. Ke be komɛ wa nuɔ he kaa wa haomihi ngɛ wa nɔ nyɛe, nɛ e peeɔ wɔ kaa wa kpa Yehowa jami ɔ, e sa nɛ wa kai kaa Satan fia Yehowa nɔyemi nɛ sa a he powa. Nɔ Sisilɔ ɔ bi Mawu sɔmɔli a he nɛ a kɛ ha Mawu jami kɛ anɔkuale nɛ a yeɔ lɛ hu he sane. (Hiob 1:8-11; 2:3, 4) Sanehi nɛ ɔmɛ kɛ blɔ nɛ Yehowa gu nɔ kɛ tsu a he ní ɔ he hia wawɛɛ pe wa wami po. Ngɛ mɛni blɔ nɔ?
17 Amanehlu nɛ Mawu ngmɛ blɔ be bɔɔ ɔ bli blɔ ha ni kpahi nɛ a na anɔkuale ɔ. Mo susu enɛ ɔ he nɛ o hyɛ: Yesu na amanehlu bɔ nɛ pee nɛ wa na wami. (Yohane 3:16) Anɛ wa be hɛ sa kɛ ha nɔ́ nɛ ɔ lo? Se wa suɔ kaa waa to wa tsui si be kpiti ngɛ amanehlu mi bɔ nɛ pee nɛ ni kpahi hu a na wami lo? Ke wa ma nyɛ maa to wa tsui si kɛ ya su nyagbe ɔ, lɛɛ e sa nɛ waa le kaa Yehowa níle mi kuɔ pe wa nɔ ɔ. (Yesaya 55:9) E maa je yayami peemi kɛ je ngɛ be nɛ sa mi konɛ e kɛ tsu sane ɔmɛ a he ní kɛ ya neneene ngɛ wa himi kɛ hami hu heje. Anɛ blɔ nitsɛ ko ngɛ nɛ a kɛ ma tsu sane ɔ he ní pe enɛ ɔ lo? Mawu yi sane nɛ dɛ!—Romabi 9:14-24.
“Nyɛɛ Hɛ Nyɛ kɛ Su Mawu He”
18 Ke wa maa hɛɛ oya yemi he numi nɛ wa ngɛ ɔ mi ɔ, e sa nɛ waa hɛ kɛ su Mawu he. O hɛ̃ ko je nɔ kɔkɔɔkɔ kaa Satan kɛ hɛdɔ ngɛ hlae nɛ e puɛ weku kpa kpakpa nɛ waa kɛ Yehowa ngɛ ɔ. Satan suɔ nɛ wa he ye kaa je mi nyagbe ko be bae nɛ lɔɔ heje ɔ e he hia we kaa wa fiɛɛ sane kpakpa a aloo nɛ waa hi si ngɛ Baiblo sisi tomi mlaahi a nya. Se “lakpatsɛ kpanaku ji lɛ.” (Yohane 8:44) E sa nɛ waa fia wa pɛɛ si kaa wa maa “te si kɛ wo Abosiami.” E sɛ nɛ wa buɔ waa kɛ Yehowa wa kpɛti weku kpa a kaa nɔ́ ko nyafii. Baiblo ɔ woɔ wɔ he wami ngɛ suɔmi mi ke: “Nyɛɛ hɛ nyɛ kɛ su Mawu he, nɛ e maa hɛ lɛ kɛ su nyɛ he.” (Yakobo 4:7, 8) Kɛ o maa pee kɛɛ nɛ o hɛ kɛ su Yehowa he?
19 Sɔlemi nɛ a kɛ susuɔ níhi a he ɔ he hia. Be mi nɛ si himi ɔ mi haomi ɔmɛ a nya wa a, jee o tsui mi nɛ o sɔle ha Yehowa. Ke o de lɛ níhi pɔtɛɛ nɛ ngɛ mo hiae ɔ, e he be wae kaa o ma na o ní bi ɔmɛ a heto. Eko ɔ pi nɔ́ nɛ o ngɛ blɔ hyɛe ɔ pɛpɛɛpɛ nɛ o nine maa su nɔ, se ke o suɔ kaa o maa bu lɛ nɛ o ye lɛ anɔkuale ɔ, e maa ye bua mo konɛ o to tsui si ngɛ manye yemi mi. (1 Yohane 5:14) Ke o ngɔɔ e blɔ tsɔɔmihi kɛ tsuɔ ní ngɛ o si himi mi ɔ, o maa su e he haa. Yehowa suhi kɛ e blɔhi nɛ Baiblo ɔ jeɔ kpo ɔ kanemi kɛ a he susumi hu he hia. Níhi a he susumi kaa ja a maa ye bua mo konɛ o le lɛ saminya; e maa ta o tsui he nɛ e ma ha suɔmi nɛ o ngɛ ha lɛ ɔ mi maa kuɔ. (La 19:14) Nɛ suɔmi nɛ ɔ ma ye bua mo pe nɔ́ fɛɛ nɔ́, nɛ o nyɛ nɛ o hwu kɛ si ka konɛ o ya nɔ nɛ o hwɔɔ.—1 Yohane 5:3.
20 Ke wa ma hɛ kɛ su Yehowa he ɔ, e he hia hu nɛ waa hɛ kɛ su wa nyɛmimɛ ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ a he. A maa sɛsɛ enɛ ɔ he ngɛ womi nɛ ɔ nyagbe mi gbami ɔ mi.
SANE BIMIHI
• Bɛnɛ Yesu ngɛ he hiami mi, kɛ yaa e si himi ɔ nyagbe be mi ɔ ngɛ zugba a nɔ ɔ, mɛni e pee, nɛ mɛni e wo e kaseli ɔmɛ he wami ke a pee? (Kuku 1-4)
• Mɛni heje nɛ Satan je e hɛ kɛ pi Yehowa sɔmɔli, nɛ mɛni blɔhi a nɔ e kaa wɔ ngɛ? (Kuku 5-8)
• Bɔ nɛ pee ha nɛ wa nyɛ kahi a nya waa da a, mɛni heje nɛ e sa nɛ waa sɔle daa (Kuku 9-12),wa na juɛmi kpakpa ngɛ níhi nɛ wa hyɛɔ blɔ ɔmɛ a he (Kuku 13-15), wa kai sane ɔmɛ nɛ a te si ɔ (Kuku 16-17), nɛ wa ‘hɛ kɛ su Mawu he’ (Kuku 18-20)?
[Daka ngɛ ba fa 25]
Ní Komɛ Nɛ Woɔ Nɔ Kɔni Mi Nyu
Nɔmlɔ tso mi he wami nami/bwɔmi. Ke wa nu hiɔ nɛ e hí tsami aloo bwɔmi ngɔ nya tsimihi kɛ ba ha wɔ ɔ, eko ɔ e maa hao wɔ ejakaa wa nyɛ we nɛ waa pee fuu ngɛ Mawu sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi.—Hebribi 6:10.
Blɔ hyɛmi nɛ bɛ́ mi. Wa kɔni mi ma nyɛ maa wo nyu ke nihi bɔɔ pɛ lɛ buɔ Mawu Munyu nɛ wa ngɛ fiɛe ɔ tue.—Abɛ 13:12.
He numi nɛ wa naa kaa se nami be wa he. Ke a kɛ jeha fuu wa nɔ ko yi mi ɔ, eko ɔ e maa nu he kaa nɔ ko be nɛ suɔ lɛ, nɛ Yehowa po sume lɛ.—1 Yohane 3:19, 20.
Nɔ́ dɔ nɔ́ nɛ peeɔ nɔ. Ke nɔ ko nyɛmi nɛ heɔ yeɔ pee lɛ nɔ́ ko ɔ, eko ɔ e maa gba e juɛmi nya hluu kaa e ma kpa Kristofoli a kpe yami aloo fiɛmi yami.—Luka 17:1.
Yi mi wami. Nihi nɛ o kɛ mɛ be jami kake mi ɔ ma nyɛ maa te si kɛ wo mo, a ma nyɛ maa wa mo yi mi, aloo a ye o he fɛu.—2 Timoteo 3:12; 2 Petro 3:3, 4.
[Foni ngɛ ba fa 26]
Yesu wo wɔ he wami nɛ waa ‘sɔle daa’ kɛ bi yemi kɛ buami konɛ wa nyɛ nɛ waa hwu kɛ si ka