Die Bybelse beskouing
“Die tugroede”—Is dit ouderwets?
“As die sotheid vassit in die hart van die seun, die tugroede sal dit daaruit verwyder.”—Spreuke 22:15.
“Enige liggaamstraf veroorsaak emosionele skade en behoort nie goedgekeur te word nie.”—Ouers Anoniem.
DIE BYBEL se melding van “die tugroede” laat vurige twis ontvlam. Dit is verstaanbaar, want daar sterf jaarliks duisende kinders as ’n direkte gevolg van liggaamlike mishandeling deur ’n ouer. Dalk is dít waarom een Bybelkommentaar die Bybel se goedkeuring van liggaamstraf as bloot ’n “kultureel gekondisioneerde sienswyse” beskryf.
Maar kulturele sienswyses het nie die Bybel geïnspireer nie—God het (2 Timotheüs 3:16). Is sy kommentaar oor “die tugroede” onredelik? Dit is belangrik dat ons ‘die roede’ in sy konteks ondersoek. Ter toeligting: ’n Mens kan niks uit die afsonderlike stukke van ’n legkaart wys word nie. Eers nadat ’n mens die stukkies saamgevoeg het, kan jy die hele prent sien. ‘Die roede’ is eweneens net een deeltjie van die legkaart. Om die volle prentjie te sien, moet ons ‘die roede’ in verband bring met ander Bybelbeginsels wat aan dissipline verwant is.
’n Gebalanseerde beskouing
Keur die Bybel slegs liggaamstraf goed? Kyk na die volgende raad:
• “Moenie julle kinders so behandel dat hulle opstandig word nie.”
• “Moenie gedurig by julle kinders fout soek dat hulle moedeloos word nie.”
‘Dit is baie redeliker as die Bybel se raad’, sê party dalk. Maar dit is die Bybel se raad. Dit is opgeteken in Efesiërs 6:4 (NAV) en Kolossense 3:21 (NAV).
Ja, die Bybelse beskouing is redelik. Dit erken dat liggaamstraf gewoonlik nie die doeltreffendste onderrigmetode is nie. Spreuke 8:33 sê: “Luister na tug”, en nie: ‘Voel tug’ nie. En Spreuke 17:10 wys daarop dat ‘’n berisping by ’n verstandige dieper ingaan as om ’n dwaas honderd maal te slaan’. Daarbenewens beveel Deuteronomium 11:19 voorkomende dissipline aan, dit wil sê om informele geleenthede te gebruik om sedelike waardes by jou kinders in te skerp. Die Bybelse beskouing is dus gebalanseerd.
Wat van ‘die roede’?
Die Bybel praat wel van die “roede”, of “die tugroede” (Spreuke 13:24; 22:15; 23:13, 14; 29:15). Hoe moet ons dit verstaan?
Die woord “roede” word vertaal uit die Hebreeuse woord sjeʹwet. Vir die Hebreërs het sjeʹwet ’n stok of ’n staf beteken, soos dié wat deur ’n herder gebruik is. In hierdie verband dui die roede van gesag op liefdevolle leiding, nie op ongevoelige wreedheid nie.—Psalm 23:4.
Baie keer word sjeʹwet in die Bybel simbolies gebruik om gesag voor te stel (2 Samuel 7:14; Jesaja 14:5). Wanneer dit na ouerlike gesag verwys, verwys die “roede” nie uitsluitlik na liggaamstraf nie. Dit sluit alle vorme van dissipline in, wat meestal nie liggaamlik hoef te wees nie. En wanneer liggaamstraf toegedien word, is dit gewoonlik omdat ander metodes nie geslaag het nie. Spreuke 22:15 sê dat sotheid “vassit” (“vasgebind is”, NW; “diepgewortel is”, The New English Bible) in die hart van die een wat liggaamstraf ontvang. Meer as net kinderlike ligsinnigheid is daarby betrokke.
Hoe moet dissipline toegedien word?
In die Bybel word dissipline altyd met liefde en sagmoedigheid gekoppel, nie met woede en wreedheid nie. ’n Bekwame raadgewer moet “vriendelik wees teenoor almal, . . . een wat kwaad kan verdra. Hy moet die weerspanniges in sagmoedigheid teregwys.”—2 Timotheüs 2:24, 25.
Dissipline is derhalwe nie ’n uitlaatklep vir die ouer se emosies nie. Dit is eerder ’n onderrigmetode. Omdat dit die geval is, moet ’n kind wat iets verkeerds gedoen het daaruit leer. Wanneer liggaamstraf in woede toegedien word, leer dit die verkeerde les. Dit bevredig die ouer se behoefte, nie die kind s’n nie.
Bowendien het doeltreffende dissipline perke. “Ek sal jou tugtig met mate”, sê Jehovah in Jeremia 46:28 vir sy volk. Dit is veral noodsaaklik om dit te onthou wanneer liggaamstraf toegedien word. As jy ’n baba slaan of skud, kan dit breinskade of selfs die dood veroorsaak.a As ’n mens die doel van dissipline—om reg te help en te leer—uit die oog verloor en jy die perke daarvan oorskry, kan dit tot kindermishandeling lei.b
Die Bybel bevorder nie mishandeling nie
Voordat Jehovah sy volk reggehelp het, het hy gesê: “Wees nie bevrees nie, . . . want Ek is met jou” (Jeremia 46:28). Dissipline moet ’n kind nie verlate laat voel nie. Die kind moet eerder voel dat die ouer ‘met hom’ is as ’n liefdevolle, onderskragende aanmoediging. Indien liggaamstraf nodig geag word, moet die kind die rede daarvoor verstaan. Spreuke 29:15 sê: “Die roede en die bestraffing gee wysheid.”
Dit is ongelukkig ’n feit dat baie mense vandag “die roede” van ouerlike gesag misbruik. Maar die fout lê nie by die Bybel se gebalanseerde beginsels nie. (Vergelyk Deuteronomium 32:5, NW.) Wanneer ons “die roede” in sy konteks beskou, sien ons dat dit daar is om kinders te leer, nie te mishandel nie. Die Bybel is, soos met ander sake, “nuttig tot lering, tot weerlegging, tot teregwysing, tot onderwysing in die geregtigheid”.—2 Timotheüs 3:16.
[Voetnote]
a Die boek Outgrowing the Pain: A Book for and About Adults Abused as Children waarsku: “’n Pak slae kan kindermishandeling word wanneer dit onbeheers raak, erg genoeg om te beseer. Die waarskynlikheid dat lyfstraf kindermishandeling word, word vergroot wanneer instrumente gebruik word om mee te slaan, wanneer daar met die vuis geslaan word, wanneer baie jong kindertjies geslaan word en wanneer kwesbare dele (gesig, kop, maag, rug, geslagsdele) geslaan word.”
b Die boek Father Power deur dr. Henry Biller en Dennis Meredith sê: “Liggaamstraf kan maar redelik matig wees om doeltreffend te wees. As dit kom van iemand wat hy liefhet en wat hy weet hom liefhet, sal die emosionele trefkrag genoeg wees om die kind te laat nadink oor wat hy gedoen het.”
[Foto-erkenning op bladsy 26]
The Bettmann Archive