Die Bybel se beskouing

Wat maak ons goed of sleg?

DIE geskiedenis is vol verslae van haat en bloedvergieting. Maar tragiese gebeure gee dikwels aanleiding tot uitsonderlike dade van mensliewendheid en selfopoffering. Waarom word een mens ’n koelbloedige moordenaar en ’n ander ’n goedhartige filantroop? Waarom kom dierlike eienskappe soms in menslike gedrag na vore?

Onvolmaaktheid en die gewete

Die Bybel sê reguit: “Van sy jeug af bedink die mens net slegte dinge” (Genesis 8:21, Nuwe Afrikaanse Bybelvertaling). Daarom is kinders geneig om kwaad te doen (Spreuke 22:15). Van geboorte af het ons almal ’n neiging om verkeerde dinge te doen (Psalm 51:5). Om goed te doen, verg inspanning, soos om stroomop te roei.

Maar ons het ook ’n gewete ontvang. Hierdie ingebore sin van reg en verkeerd beweeg die meeste van ons om binne die perke van menslike fatsoenlikheid op te tree. Daarom kan selfs diegene wat geen sedelike opleiding gehad het nie, bekend wees vir hulle welwillendheid (Romeine 2:14, 15). Maar soos hierbo genoem is, kan ons neiging om verkeerde dinge te doen, ’n stryd in ons laat ontstaan. Wat anders kan ’n invloed op ons hê in ons stryd tussen goed en kwaad?

’n Besmette milieu

Die verkleurmannetjie verander van kleur om by sy omgewing aan te pas. Net so sal diegene wat misdadigers as hulle metgeselle kies, meer geneig wees om die eienskappe van ’n misdadiger te ontwikkel. Die Bybel waarsku: “Jy mag die menigte nie volg met bose oogmerke nie” (Eksodus 23:2). Daarenteen help gereelde assosiasie met diegene wat eerlik, regverdig en sedelik regskape is, ’n mens om te doen wat goed is.—Spreuke 13:20.

Ons moet egter nie dink dat ons nie deur die kwaad beïnvloed kan word net omdat ons nie persoonlik met diegene assosieer wat verkeerde dinge doen nie. As gevolg van ons onvolmaaktheid is die kwaad dalk in die skuilhoeke van ons verstand verborge en wag dit net vir ’n geleentheid om na vore te kom (Genesis 4:7). Boonop kan die kwaad deur die media tot in ons huis kom. Videospeletjies, televisieprogramme en rolprente verheerlik dikwels geweld en wraaksugtige dade. Selfs gereelde blootstelling aan wêreld- of plaaslike nuus kan ons ongevoelig maak vir die menselyding en smart wat deur euwels veroorsaak word.

Wat is die grondoorsaak van hierdie besmette milieu? Die Bybel antwoord: “Die hele wêreld [lê] in die mag van die Bose” (1 Johannes 5:19, Ou Afrikaanse Bybelvertaling). Hierdie “Bose”, Satan die Duiwel, word in die Skrif aan die kaak gestel as ’n leuenaar en ’n mensemoordenaar (Johannes 8:44). Hy bevorder boosheid deur middel van die invloed van sy wêreld.

In die lig van al hierdie faktore wat ons gesindhede en dade beïnvloed, redeneer party dalk dat hulle nie vir hulle bose dade verantwoordelik gehou kan word nie. Maar wat is die werklikheid? Net soos ’n stuurwiel die rigting van ’n motor en ’n roer die rigting van ’n skip beheer, beheer die verstand die liggaam.

Goed of sleg—Die besluit is joune

Elke doelbewuste daad, goed of sleg, word voorafgegaan deur ’n gedagte. As ’n mens positiewe en deugsame gedagtes saai, sal jy goeie vrugte maai. Maar as saadjies van selfsugtige begeerte toegelaat word om in die verstand te ontkiem, sal dit waarskynlik ’n rekordoes van boosheid tot gevolg hê (Lukas 6:43-45; Jakobus 1:14, 15). Daar kan dus gesê word dat die mens so goed of so sleg is as wat hy besluit om te wees.

Gelukkig toon die Bybel dat goedheid aangeleer kan word (Jesaja 1:16, 17). Liefde is die dryfkrag agter goeie dade, want “die liefde doen die naaste geen kwaad aan nie” (Romeine 13:10). Wanneer ons liefde vir mense aankweek, is dit vir ons ondenkbaar om enigiemand kwaad aan te doen.

Dit is wat Ray van Pennsilvanië, VSA, geleer het. Hy is van kleins af geleer om te baklei en het dus gou die bynaam Punch gekry. Hy het ook gesukkel met ’n vinnige humeur. Maar deur Bybelbeginsels toe te pas, het hy geleidelik verander. Dit was egter nie altyd maklik nie. Soms het hy soos die Bybelskrywer Paulus gevoel: “Wanneer ek wil doen wat reg is, is die slegte by my aanwesig” (Romeine 7:21). Ná jare van doelgerigte inspanning kan Ray nou ‘die kwaad met die goeie oorwin’.—Romeine 12:21.

Waarom is dit die moeite werd om “in die weg van die goeies [te] wandel”? (Spreuke 2:20-22). Omdat die goeie uiteindelik die kwaad sal oorwin. Die Bybel sê: “Die kwaaddoeners sal uitgeroei word . . . Nog net ’n klein rukkie en die goddelose sal daar nie meer wees nie . . . Maar die sagmoediges sal die aarde besit, en hulle sal hulle inderdaad verlustig in die oorvloed van vrede” (Psalm 37:9-11). God sal alle spore van boosheid uitwis. Wat ’n glorieryke toekoms wag tog op diegene wat hulle ywerig inspan om goed te doen!

HET JY AL GEWONDER?

● Wie is verantwoordelik vir ons dade?—Jakobus 1:14.

● Is dit moontlik om ons lewenswyse te verander?—Jesaja 1:16, 17.

● Sal boosheid ooit tot ’n einde kom?—Psalm 37:9, 10; Spreuke 2:20-22.

[Prente op bladsy 21]

Die mens is so goed of so sleg as wat hy besluit om te wees