Die waarheid oor Kersfees

IS GEESTELIKE waarheid vir jou belangrik? Indien wel, het jy dalk al hierdie vrae gevra: (1) Is Jesus werklik op 25 Desember gebore? (2) Wie was die “wyse manne”, en was daar werklik drie van hulle? (3) Watter soort “ster” het hulle na Jesus gelei? (4) Wat het Kersvader met Jesus en sy geboorte te doen? (5) Hoe beskou God die Kersgebruik om geskenke te gee of, om meer spesifiek te wees, geskenke uit te ruil?

Kom ons bespreek nou hierdie vrae in die lig van die Bybel en geskiedkundige feite.

(1) Is Jesus op 25 Desember gebore?

Die gebruik: Volgens tradisie is Jesus op 25 Desember gebore en word die geleentheid op hierdie dag gevier. Die Encyclopedia of Religion verduidelik dat Kersfees, oftewel Kersmis, “die misdiens is waartydens Christus se geboorte gevier word”.

Die oorsprong: “Die keuse van 25 Desember het nie sy oorsprong in die Bybel nie”, sê The Christmas Encyclopedia, “maar in heidense Romeinse feeste wat aan die einde van die jaar gehou is”, omstreeks die tyd van die wintersonstilstand in die Noordelike Halfrond. Hierdie feeste het die Saturnalieë, ter ere van Saturnus, die god van landbou, ingesluit “asook die gesamentlike feeste van twee songode, die Romeinse Sol en die Persiese Mitra”, sê dieselfde ensiklopedie. Albei se geboortedae is gevier op 25 Desember, die datum van die wintersonstilstand volgens die Juliaanse kalender.

Die “verchristeliking” van hierdie heidense feeste het in die jaar 350 begin, toe pous Julius I verklaar het dat 25 Desember Christus se geboortedag is. “Alle ander sonstilstandritusse is geleidelik in die viering van Christus se geboorte opgeneem of daardeur vervang”, sê die Encyclopedia of Religion. “Sonbeelde is toenemend gebruik om die verrese Christus (wat ook Sol Invictus genoem is) uit te beeld, en die ou sonskyf . . . het die stralekrans van Christelike heiliges geword.”

Wat die Bybel sê: Die Bybel verstrek nie die datum van Jesus se geboorte nie. Maar ons kan met sekerheid sê dat hy nie op 25 Desember gebore is nie. Hoe so? Toe Jesus gebore is, sê die Bybel vir ons, het herders in die omgewing van Betlehem in die nag “in die oop veld gebly” om na hulle kuddes om te sien (Lukas 2:8). Die koue reënseisoen het gewoonlik in Oktober begin, en herders—veral in die koue hooglande, soos dié om Betlehem—het hulle skape snags in skuilings ingebring. Die koudste weer, wat soms met sneeu gepaardgegaan het, is in Desember ondervind.a

Dit is betekenisvol dat die vroeë Christene, van wie baie Jesus in sy bediening vergesel het, nooit sy geboorte op enige datum gevier het nie. Hulle het eerder, in ooreenstemming met sy bevel, slegs sy dood herdenk (Lukas 22:17-20; 1 Korintiërs 11:23-26). Maar party sê miskien: ‘Maak die heidense oorsprong werklik saak?’ Die antwoord? Ja, dit maak vir God saak. Jesus Christus het gesê dat “die ware aanbidders die Vader met gees en waarheid sal aanbid”.—Johannes 4:23.

(2) Die “wyse manne”—Hoeveel was daar? Wie was hulle?

Die gebruik: Drie “wyse manne” wat deur ’n “ster” uit die ooste gelei is, word uitgebeeld waar hulle geskenke gee aan Jesus in ’n krip in ’n stal. Soms word herders saam met hulle uitgebeeld.

Die oorsprong: Benewens die kort verslag in die Bybel “spruit alles wat oor die Wyse Manne geskryf is, hoofsaaklik voort uit legendes”, sê The Christmas Encyclopedia.

Wat die Bybel sê: Die Bybel sê nie hoeveel “wyse manne” Jesus besoek het nie. Daar kon twee gewees het, of daar was dalk drie, vier of meer. Hoewel hulle in party Bybelvertalings “wyse manne” genoem word, is die woord wat in die oorspronklike taal gebruik word, magoi, wat sterrewiggelaars of towenaars beteken—beroepe wat die Bybel sê “vir Jehovah verfoeilik” is (Deuteronomium 18:10-12). As gevolg van hulle lang reis uit die Ooste was die sterrewiggelaars nie betyds om Jesus in die stal te besoek nie. Trouens, hulle het ná ’n reis wat moontlik maande geduur het, ‘in die huis ingegaan’ waar Jesus gebly het. Daar het hulle “die jong kindjie by sy moeder Maria” gesien.—Matteus 2:11.

(3) Watter soort ster het die sterrewiggelaars gelei?

Ons vind leidrade in wat die ster in werklikheid gedoen het. Om maar een ding te noem, dit het die manne nie reguit na Betlehem gelei nie, maar na Jerusalem, waar koning Herodes te hore gekom het van hulle navrae oor Jesus. Toe het Herodes “die sterrewiggelaars in die geheim ontbied”, wat vir hom vertel het van die pasgebore “koning van die Jode”. Herodes het toe gesê: “Gaan doen noukeurig ondersoek na die jong kindjie, en wanneer julle hom gevind het, moet julle dit aan my rapporteer.” Maar Herodes se belangstelling in Jesus was allesbehalwe eerbaar. Hierdie trotse en wrede heerser was eerder vasbeslote om Jesus dood te maak!—Matteus 2:1-8, 16.

Interessant genoeg, die “ster” het die sterrewiggelaars nou suidwaarts na Betlehem gelei. Daar het “dit gaan staan” bo die huis waar Jesus was.—Matteus 2:9, 10.

Dit was ongetwyfeld nie ’n gewone ster nie! En waarom sou God, wat engele gebruik het om nederige herders oor Jesus se geboorte in te lig, nou ’n ster gebruik om heidense sterrewiggelaars te lei—eers na Jesus se vyand en toe na die kind self? Die enigste redelike slotsom is dat die ster ’n bose middel was wat gebruik is deur Satan, wat die vermoë het om sulke verskynings voort te bring (2 Tessalonisense 2:9, 10). Dit is ironies dat ’n versiering wat die ster van Betlehem genoem word, gewoonlik bo-aan die Kersboom gesien kan word.

(4) Wat het Kersvader met Jesus en sy geboorte te doen?

Die gebruik: In baie lande word Kersvader beskou as die een wat vir kinders geskenke bring. Kinders skryf dikwels aan Kersvader om geskenke te vra, wat, volgens tradisie, met die hulp van elwe by sy hoofkwartier by die Noordpool gemaak word.

Die oorsprong: Volgens die algemene beskouing het die mite oor Kersvader, oftewel Sinterklaas, sy oorsprong te danke aan sint Nikolaas, die Aartsbiskop van Mira in Klein-Asië, nou Turkye. “Feitlik alles wat oor st. Nikolaas geskryf is, is op legendes gebaseer”, sê The Christmas Encyclopedia. Die benaming “Sinterklaas” is moontlik afgelei van die Hollandse woorde vir “sint Nikolaas”. In die geskiedenis asook die Bybel is daar geen verband tussen Sinterklaas en Jesus Christus nie.

Wat die Bybel sê: “Noudat julle onwaarheid afgelê het, moet julle derhalwe die waarheid praat, elkeen van julle met sy naaste.” Die persone “naaste” aan ons, is ons gesinslede (Efesiërs 4:25). Die Bybel sê ook dat ons “waarheid [moet] liefhê” en in ons “hart die waarheid [moet] spreek” (Sagaria 8:19; Psalm 15:2). Dit lyk dalk na onskuldige pret om vir kinders te sê dat Kersvader Kersgeskenke bring, maar is dit reg of verstandig om klein kindertjies te mislei, al is dit met goeie bedoelings? Is dit nie vir jou ironies dat ’n geleentheid wat veronderstel is om Jesus te eer, ’n tyd word om kinders te mislei nie?

(5) Hoe beskou God die gee van Kersgeskenke en die jolyt tydens Kersfees?

Die gebruik: Die gee van Kersgeskenke is ongewoon omdat dit hoofsaaklik ’n uitruiling van geskenke is, en die Kersseisoen word gekenmerk deur partytjies en ’n geëet en ’n gedrink.

Die oorsprong: Die feesverrigtinge van die eertydse Romeinse Saturnalieë het op 17 Desember begin en op die 24ste geëindig, wanneer geskenke uitgeruil is. Daar was ’n groot lawaai in huise en strate weens feesmaaltye, hewige drinkery en oproerige gedrag. Die Saturnalieë is gevolg deur ’n geleentheid om die eerste dag van Januarie te vier. Dit is ook met ’n fees gevier wat gewoonlik omtrent drie dae geduur het. Die Saturnalieë en die eerste dag van Januarie is waarskynlik aaneen gevier.

Wat die Bybel sê: Vreugde en vrygewigheid kenmerk ware aanbidding. “Wees bly, o regverdiges; en roep met vreugde uit”, sê die Bybel (Psalm 32:11). Sulke vreugde word dikwels met vrygewigheid verbind (Spreuke 11:25). “Dit verskaf groter geluk om te gee as om te ontvang”, het Jesus Christus gesê (Handelinge 20:35). Hy het ook gesê: “Gee altyddeur”, of maak dit ’n gewoonte.—Lukas 6:38.

Hierdie manier van gee het min in gemeen met die gee van geskenke op ’n rituele manier of omdat ’n mens verplig voel om dit te doen, dalk weens ’n sosiale gebruik. Die Bybel beskryf wat ware vrygewigheid behels, waar dit sê: “Elkeen moet gee soos hy hom in sy hart voorgeneem het, nie met teensin of uit dwang nie, want God het die blymoedige gewer lief” (2 Korintiërs 9:7, Nuwe Afrikaanse Bybelvertaling). Diegene wat op hierdie uitstekende Bybelbeginsels ag slaan, gee omdat hulle vrygewige hart hulle beweeg om dit te doen, en hulle doen dit enige tyd van die jaar. Om op hierdie manier te gee, dra beslis God se seën weg, en dit is nooit ’n las nie.

’n Leuen!

Wanneer Kersfees in die lig van die Bybel ondersoek word, is feitlik elke aspek daarvan van heidense oorsprong of ’n verdraaiing van Bybelverslae. Gevolglik is Kersgebruike slegs in naam Christelik. Hoe het dit gebeur? Eeue ná die dood van Christus het talle valse onderrigters op die toneel verskyn, net soos die Bybel voorspel het (2 Timoteus 4:3, 4). Dit was vir hierdie beginsellose manne belangriker om die Christelike geloof aantreklik te maak vir die heidense massas as om die waarheid te leer. Daarom het hulle gewilde heidense godsdiensfeeste geleidelik aangeneem en beweer dat dit Christelik is.

Sulke “valse onderrigters”, het die Bybel gewaarsku, sal “julle . . . met valse woorde uitbuit. Maar wat hulle betref, die oordeel van lank gelede sloer nie, en hulle vernietiging sluimer nie” (2 Petrus 2:1-3). Jehovah se Getuies neem hierdie woorde ernstig op—en so ook die hele Bybel, wat hulle as die geskrewe Woord van God beskou (2 Timoteus 3:16). Gevolglik verwerp hulle valse godsdiensgebruike of -vierings. Beteken dit dat hulle minder gelukkig is? Inteendeel! Soos ons nou sal sien, weet hulle uit ondervinding dat Bybelwaarheid bevrydend is!

[Voetnoot]

[Venster/Prent op bladsy 8]

SAAI ONKRUID, MAAI ONKRUID

Eens op ’n tyd het kerkowerhede “met hand en tand geveg teen enigiets met ’n heidense oorsprong”, sê die boek Christmas Customs and Traditions—Their History and Significance. Maar mettertyd het kerkleiers gretiger geword om kerkbanke te vul as om die waarheid te leer. Gevolglik het hulle begin om hierdie heidense gebruike “deur die vingers te sien”. Later het hulle dit aangeneem.

‘Wat jy saai, sal jy maai’, sê die Bybel (Galasiërs 6:7). Aangesien die kerke die saadjies van heidense gebruike in hulle lande gesaai het, behoort hulle nie verbaas te wees dat “onkruid” floreer nie. ’n Viering wat na bewering ter ere van Jesus se geboorte gehou word, word gebruik as ’n verskoning vir dronkenskap en wilde partytjies, die winkelsentrum word gewilder as die kerk, gesinne dompel hulle in die skuld om geskenke te koop en kinders verwar mites met die werklikheid en Kersvader met Jesus Christus. Ja, God het met goeie rede gesê: “Hou op om wat onrein is, aan te raak.”—2 Korintiërs 6:17.

[Prente op bladsy 7]

Die Kersseisoen, soos die eertydse fees van Saturnalieë, word gekenmerk deur partytjies, ’n geëet en ’n gedrink

[Erkenning]

© Mary Evans Picture Library