Hoofstuk 7

Sê nou ek haat hoe ek lyk?

Is jy dikwels teleurgesteld met hoe jy lyk?

□ Ja □ Nee

Het jy dit al ooit oorweeg om ’n fisiese defek met behulp van kosmetiese chirurgie of ’n streng dieet reg te stel?

□ Ja □ Nee

Watter van jou fisiese kenmerk(e) sou jy wou verander as jy kon? (Trek ’n kring om dié wat van toepassing is.)

Lengte

Liggaamsvorm

Gelaatskleur

Gewig

Hare

Stem

AS JY op die eerste twee vrae ja geantwoord het en by die derde een ’n kring getrek het om drie of meer kenmerke, dink aan die positiewe sy van die saak: Daar is ’n goeie kans dat ander nie so ’n negatiewe beskouing van jou het as wat jy van jouself het nie. Dis maklik om oorboord te gaan en jou te veel te bekommer oor jou voorkoms. Om die waarheid te sê, een opname het getoon dat meisies dikwels banger is om ’n paar ekstra kilogramme aan te sit as wat hulle is vir kernoorlog, vir kanker of selfs dat hulle ouers sal sterf!

Hoe jy lyk, het ongetwyfeld ’n uitwerking op hoe jy jouself beskou—en op hoe ander jou behandel. “Terwyl ek grootgeword het, was my twee ouer susters absoluut pragtig, en ek was die mollige sussie”, sê die 19-jarige Maritza. “Ek is op skool baie geterg. Boonop het my tante my die bynaam Chubs gegee, wat die naam van haar klein, oorgewig hondjie was!” Julie, 16, het ’n soortgelyke ondervinding gehad. “’n Meisie by die skool het my geterg en gesê dat ek ‘haastande’ het. Al was dit nie juis ’n groot ding nie, het dit my nog altyd sleg laat voel, en ek voel nou nog selfbewus oor my tande!”

Besorgdheid of obsessie—Watter een?

Dis nie verkeerd om besorg te wees oor hoe jy lyk nie. Om die waarheid te sê, die Bybel sê goeie dinge oor die fisiese voorkoms van ’n hele paar vroue en mans, onder andere Sara, Ragel, Josef, Dawid en Abigail. Die Bybel sê dat ’n vrou met die naam Abisag “beeldskoon” was.—1 Konings 1:4.

Maar baie jongmense het ’n obsessie met hulle voorkoms. Party meisies glo byvoorbeeld dat hulle maer moet wees om aantreklik te wees, en die plankdun modelle in die advertensies in glanstydskrifte ondersteun beslis daardie idee. Hulle ignoreer die feit dat daardie pragfoto’s met die hand of ’n rekenaar gedokter is en dat daardie lenige modelle hulle permanent moet uithonger om hulle figuur te behou! Maar as jy jou vergelyk met wat jy in tydskrifte sien, raak jy dalk ontsteld. Sê nou jy is regtig ongelukkig oor jou voorkoms? Om mee te begin, moet jy realisties wees wanneer jy na jouself kyk.

’n Verwronge beeld?

Het jy al ooit in ’n lagspieël na jouself gekyk? Die weerkaatsing het jou dalk groter of kleiner laat lyk as wat jy regtig is. Hoe dit ook al sy, die beeld is nie akkuraat nie.

Net so het baie jongmense ’n verwronge selfbeeld. Dink hieraan: In een studie het 58 persent van meisies gesê dat hulle oorgewig is, terwyl net 17 persent werklik oorgewig was. In ’n ander studie het 45 persent van vroue wat eintlik ondergewig was, gedink dat hulle te veel weeg!

Party navorsers sê dat die meeste meisies wat oor hulle gewig bekommerd is, geen rede daarvoor het nie. Daardie feit sal jou natuurlik nie veel beter laat voel as jy ’n groot beenstruktuur het nie. As dit met jou die geval is, wat kan die oorsaak daarvan wees?

Gene kan ’n rol speel. Party mense is van nature maer en benerig. Maar as jou gene bepaal het dat jy ’n ronder figuur en meer liggaamsvet sal hê, is jy eenvoudig nie geprogrammeer om maer te wees nie. Selfs al is jy op jou ideale gewig uit ’n mediese oogpunt beskou, sal dit waarskynlik lyk of jy swaarder is as wat jy wil wees. Oefening en jou dieet kan help, maar gewoonlik moet jy maar tevrede wees met die liggaamsvorm wat jy geërf het.

’n Ander faktor kan die normale veranderinge van adolessensie wees. Gedurende puberteit vermeerder ’n meisie se liggaamsvet van omtrent 8 persent tot omtrent 22 persent. Hierdie situasie verander dikwels geleidelik, en ’n mollige 11- of 12-jarige meisie kan ná puberteit ’n mooi geboude tiener wees. Aan die ander kant, sê nou jou liggaamsbou is die gevolg van swak voeding of ’n gebrek aan oefening? Sê nou jy moet eintlik ter wille van jou gesondheid gewig verloor?

’n Gebalanseerde benadering

Die Bybel praat met groot lof daarvan om “matig in gewoontes” te wees (1 Timoteus 3:11). Moet dus nie etes oorslaan of in uiterstes verval wat diëte betref nie. Miskien is die beste manier om kilogramme af te skud, om ’n gesonde eetplan te volg en ’n redelike hoeveelheid oefening te kry.

Dis nooit nodig om die een of ander dieetgier te volg nie. Byvoorbeeld, dieetpille kan jou eetlus ’n tyd lank onderdruk; maar die liggaam pas gou daarby aan, en jou eetlus kom terug. Of jou metabolisme word stadiger en jy sit in elk geval gewig aan—om nie eers te praat van die newe-effekte wat party ondervind nie, soos duiseligheid, hoë bloeddruk, angsaanvalle en moontlik selfs verslawing. Dit kan ook gesê word van pille wat water afdryf of wat jou metabolisme versnel.

In teenstelling daarmee sal ’n redelike eetplan, saam met matige maar gereelde oefening, jou help om op jou beste te lyk en te voel. Matige aërobiese oefeninge ’n paar keer per week sal wondere doen vir jou gesondheid. Iets so eenvoudig soos om ’n ent vinnig te loop of trappe te klim, sal moontlik al genoeg wees.

Wees versigtig vir die strik van anoreksie!

In hulle pogings om gewig te verloor, het party jongmense slagoffers geword van anoreksie—’n lewensgevaarlike eetversteuring wat in werklikheid selfverhongering is. Nadat Masami vier maande lank hulp gekry het met haar anoreksie, sê sy: “Wanneer mense vir my sê ‘jy lyk goed’, sê ek vir myself: ‘Dit moet wees omdat ek vet word.’ Wanneer dit gebeur, huil ek in my binneste en dink: ‘As ek maar net weer my vorige gewig kan wees—die gewig wat ek vier maande gelede was!’”

Anoreksie kan heel onskuldig begin. ’n Jong meisie begin dalk met ’n skynbaar onskadelike dieet, miskien om net ’n kilogram of twee te verloor. Maar wanneer sy haar doel bereik, is sy nie tevrede nie. “Ek is nog altyd te vet!” sê sy terwyl sy afkeurend na haarself in die spieël kyk. Daarom probeer sy nog ’n paar kilogram verloor. Dan nog ’n paar. En nog ’n paar. Die patroon is vasgelê, en die saadjies van anoreksie is gesaai.

As jy simptome van anoreksie of enige ander eetversteuring het, moet jy hulp kry. Praat jou hart uit teenoor ’n ouer of ’n ander volwassene wat jy vertrou. ’n Bybelspreuk sê: “’n Ware metgesel het te alle tye lief en is ’n broer wat gebore word vir die tyd wanneer daar benoudheid is.”—Spreuke 17:17.

Ware skoonheid

Oor die algemeen plaas die Bybel baie min klem op ’n mens se fisiese voorkoms of liggaamsbou. Dis eerder die innerlike persoon wat bepaal of ’n mens in God se oë aantreklik is of nie.—Spreuke 11:20, 22.

Dink aan koning Dawid se seun Absalom. Die Bybel sê: “Daar [was] in die hele Israel geen man so mooi dat hy soveel geprys is nie. Van die sool van sy voet tot die kroon van sy kop was daar geen gebrek aan hom nie” (2 Samuel 14:25). Maar hierdie jong man was verraderlik. Trots en ambisie het hom aangedryf om die troon van Jehovah se aangestelde koning te probeer steel. Daarom stel die Bybel Absalom beslis nie in ’n goeie lig nie, maar beeld dit hom eerder uit as ’n man van skaamtelose dislojaliteit en moorddadige haat.

Die uiteinde van die saak is dat ‘Jehovah die harte toets’—nie die grootte van ’n meisie se middel of van ’n seun se spiere nie (Spreuke 21:2). Al is daar niks mee verkeerd om goed te wil lyk nie, is jou persoonlikheid eintlik baie belangriker as jou voorkoms. Op die lange duur sal geestelike eienskappe jou aantrekliker vir ander maak as bultende spiere of ’n plat magie!

LEES MEER OOR HIERDIE ONDERWERP IN DEEL 1, HOOFSTUK 10

SLEUTELTEKSTE

“Die mens sien wat vir die oë sigbaar is; maar Jehovah sien wat die hart is.”—1 Samuel 16:7.

WENK

Wanneer jy gewig probeer verloor . . . 

● Moenie ontbyt oorslaan nie. As jy dit doen, word jy dalk so honger dat jy in werklikheid meer eet as andersins.

● Drink ’n groot glas water voor elke ete. Dit sal jou eetlus demp en jou help om te beheer hoeveel jy eet.

HET JY GEWEET . . . ?

Party deskundiges waarsku dat, as jy jou uithonger om gewig te verloor, jou liggaam dalk sal optree asof dit in ’n noodsituasie verkeer deur jou metabolisme te vertraag en jou gou enige gewig wat jy verloor het, weer te laat aansit!

AKSIEPLAN!

Ek kan beter na my gesondheid omsien deur ․․․․․

Vir my sal ’n redelike oefenprogram die volgende insluit: ․․․․․

Wat ek graag vir my ouer(s) hieroor wil vra ․․․․․

WAT DINK JY?

● Hoe voel jy oor hoe jy lyk?

● Wat is ’n paar redelike stappe wat jy kan doen om jou voorkoms te verbeter?

● Wat sal jy vir ’n vriend(in) sê wat ’n eetversteuring ontwikkel het?

● Hoe sou jy jou jonger broer of suster help om ’n gebalanseerde beskouing van sy of haar voorkoms te kry?

[Lokteks op bladsy 69]

Ek is lank geterg oor my groot oë. Ek het geleer om daaroor te lag, maar ook om selfversekerd te wees oor my persoonlikheid en ander sterk punte. Ek het vrede gemaak met my voorkoms. Ek aanvaar myself soos ek is.’’—Amber

[Prent op bladsy 68]

Hoe jy jouself sien, kan net soos die beeld in ’n lagspieël wees