Raad wat “met sout besprinkel” is

“Laat julle woord altyd aangenaam wees, met sout besprinkel, sodat julle kan weet hoe julle iedereen moet antwoord.”​—KOLOSSENSE 4:6.

1, 2. Waarom is dit veral belangrik dat Christelike raad “met sout besprinkel” moet wees?

DEUR die geskiedenis heen het sout ’n belangrike rol by voedselvoorbereiding gespeel. Dit is ’n preserveer- sowel as ’n smaakmiddel, sodat baie disse as laf en smaakloos beskou word as dit nie gesout is nie. Toe die apostel Paulus geskryf het dat ’n Christen se woorde “met sout besprinkel” moet wees, het hy dus gesê dat ons spraak opbouend sowel as aanneemlik en aangenaam moet wees (Kolossense 4:6). Dit geld veral wanneer ’n mens raad gee. Waarom?

² Die doel van raadgewing is nie bloot om informasie oor te dra nie. In baie gevalle ken die persoon wat die raad ontvang reeds van die Bybelbeginsels wat op sy omstandighede van toepassing is, maar hy pas dit òf nie toe nie, òf hy besef nie die belangrikheid daarvan nie. Die groot uitdaging van Christelike raadgewing is derhalwe om iemand se denkwyse te verander (Galasiërs 6:1; Efesiërs 4:11, 12). Vandaar die nodigheid van “sout”.

3. Watter hulp het Jehovah vir Christenraadgewers voorsien?

³ Raadgewing is inderdaad ’n uitdaging, en die raadgewer het kennis en onderskeidingsvermoë nodig om daarvoor opgewasse te wees (Spreuke 2:1, 2, 9, NW; 2 Timotheüs 4:2). Gelukkig het Jehovah ons die Bybel gegee, wat nie net die nodige kennis bevat nie, maar ook baie voorbeelde van raad wat deur skerpsinnige manne van God gegee is. ’n Ondersoek van enkele van hierdie voorbeelde sal ons help om bekwamer raadgewers te wees.

Beskou die “Wonderbare Raadsman”

4. Hoe kan ’n Christen- ouere man Jesus Christus navolg wanneer hy die gemeente van raad dien?

⁴ Kyk byvoorbeeld na Jesus, die “Wonderbare Raadsman” (Jesaja 9:5, NAV). Aan die einde van die eerste eeu het Jesus briewe van raad aan sewe gemeentes in Asië laat stuur. Hierdie briewe is ’n uitstekende model vir ouere manne wat raad moet gee aan hulle gemeente​—en die beginsels geld net so goed wanneer hulle individue raad gee. Die probleme wat Jesus bespreek het, was ernstig: afvalligheid, die invloed van ’n “Isebel”, louheid, materialisme en nog meer (Openbaring 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 14-18). Jesus het hierdie probleme openhartig bespreek. Daar het geen twyfel bestaan oor wat hy aan die onderskeie gemeentes wou sê nie. Wanneer Christen- ouere manne vandag hulle gemeentes van raad dien, moet hulle Jesus navolg deur hulle raad met nederigheid en vriendelikheid te “sout” (Filippense 2:3-8; Mattheüs 11:29). Aan die ander kant moet hulle, ook in navolging van Jesus, openhartig wees. Die raad moet nie so vaag en so algemeen wees dat die gemeente nie die punt snap nie.

5, 6. Watter verdere lesse kan ’n Christenouere man uit Jesus se boodskappe aan die sewe gemeentes leer?

⁵ Let ook daarop dat Jesus sover moontlik begin het deur die gemeentes hartlik te prys en sy raad met opbouende bemoediging afgesluit het (Openbaring 2:2, 3, 7; 3:4, 5). Christenraadgewers moet hulle raad ook met lof en bemoediging temper. Soos een ervare ouere man opgemerk het: “Jy bereik werklik nie baie as jy bloot die broers uittrap nie.” Wanneer ouere manne ernstige raad gee, moet die broers nie agterna mismoedig voel nie, maar eerder versterk en vasbeslote om voortaan te verbeter.​—Vergelyk 2 Korinthiërs 1:1-4.

⁶ Beskou ten slotte Jesus se boodskappe aan die gemeentes in Smirna en Filadelfia. Hy het geen kritiek op hierdie broers gehad nie. Maar omdat hulle kwaai beproewings ondergaan het, het hy hulle aangespoor om te volhard (Openbaring 2:8-11; 3:7-13). Christenopsieners moet eweneens nie net raad gee wanneer teregwysing nodig is nie, maar moet altyd gereed wees om die broers te prys vir hulle goeie werk en hulle aan te spoor om te volhard.​—Romeine 12:12.

Gebruik illustrasies

7, 8. (a) Hoe was Jesus se raad aan sy volgelinge “met sout besprinkel”? (b) Waarom is illustrasies nuttig wanneer ons raad gee?

⁷ ’n Ander keer toe Jesus raad gegee het, was toe sy dissipels hulle begin bekommer het oor wie die grootste sou wees in die Koninkryk van die hemele. Hy kon sy volgelinge kwaai berispe het hieroor. Maar hy het ‘sy woorde met sout besprinkel’. Nadat hy ’n kindjie geroep het, het hy gesê: “Elkeen dan wat homself verneder soos hierdie kindjie, hy is die grootste in die koninkryk van die hemele” (Mattheüs 18:1-4; Lukas 9:46-48). Die raad was duidelik, maar vriendelik en opbouend. Deur te toon dat die Koninkryk van die hemele heeltemal anders is as die koninkryke van hierdie wêreld, het Jesus sy volgelinge aangespoor om nederig te wees en het hy probeer om die rede vir hulle twis uit die weg te ruim.

⁸ Let ook op die doeltreffende onderrigtingstegniek wat Jesus in hierdie geval gebruik het. ’n Lewende illustrasie​—’n kindjie! Wyse raadgewers “sout” dikwels hulle woorde met illustrasies, want dit kan die erns van ’n saak beklemtoon of kan die ontvanger van die raad help om na te dink en die probleem in ’n ander lig te beskou. Illustrasies help baiemaal om spanning te verlig.

9. Meld ander Skriftuurlike voorbeelde van die gebruik van illustrasies tydens raadgewing.

⁹ Toe Jehovah Kain gewaarsku het dat hy in groot gevaar verkeer om ’n ernstige sonde te doen, het Hy sonde beeldend as ’n wilde dier beskryf. Hy het gesê: “Die sonde lê en loer voor die deur, en sy begeerte is na jou” (Genesis 4:7). Toe Jona kwaad was omdat Jehovah die boetvaardige Nineviete gespaar het, het God ’n komkommerplant laat opkom om hom skaduwee te gee. Toe die plant daarna verdor en Jona gekla het, het Jehovah gesê: “Jy is besorg oor die komkommerplant. . . . Maar Ek mag nie besorg wees oor die groot stad Nineve nie, ’n stad waarin daar meer as honderd en twintig duisend mense is?” (Jona 4:5-11, NAV). Voorwaar kragtige raad!

10. Hoe het ’n hedendaagse Christenraadgewer ’n illustrasie gebruik om ’n meisie te help om haar ouers se beweegredes te verstaan?

¹⁰ Op soortgelyke wyse het ’n reisende opsiener eenmaal die volgende illustrasie gebruik toe hy ’n meisie probeer help het wat ontsteld was omdat haar ouers haar omgang beperk het: “Jy hou mos van naaldwerk, nè? Sê nou jy bestee baie tyd daaraan om ’n mooi rokkie vir ’n vriendin te maak. Maar nadat jy dit vir haar gegee het, vind jy uit sy gebruik dit vir ’n vloerlap. Hoe sal jy voel?” Die meisie het erken dat sy ontsteld sal wees. Die bedienaar het voortgegaan: “Dit is hoe jou ouers die saak beskou. Hulle het baie tyd daaraan bestee om jou groot te maak, en hulle is trots op jou. Daarom wil hulle hê jy moet omgaan met mense wat jou goed sal behandel, nie mense wat jou op die ou end gaan seermaak nie.” Die illustrasie het die meisie gehelp om te waardeer wat haar ouers probeer doen.

Stel vrae

11. Hoe het Jehovah vrae met welslae gebruik toe hy Jona raad gegee het?

¹¹ Jy het moontlik opgelet dat Jehovah ook vrae gebruik het toe hy met Jona gepraat het oor sy onbillike toorn. Toe Jona gevra het om te sterf omdat hy kwaad was oor die feit dat Nineve nie vernietig is nie, het Jehovah gesê: “Het jy rede om kwaad te word?” Jona het nie geantwoord nie. Gevolglik het Jehovah die komkommerplant laat opkom en toe laat doodgaan. Nou was Jona éérs kwaad. Daarop vra Jehovah hom: “Het jy rede om kwaad te word oor die komkommerplant?” Hierdie keer het Jona wel geantwoord: “Ek het rede genoeg: ek is besig om te sterf!” Noudat die profeet Jehovah geantwoord het, het Hy vervolg deur Jona se houding teenoor ’n blote plant te vergelyk met Sy houding teenoor Nineve. Toe het hy die saak beklink met die vraag: “Maar Ek mag nie besorg wees oor die groot stad Nineve nie . . . ?” (Jona 4:4, 9, 11, NAV). So is Jona vermaan om Jehovah se houding teenoor die boetvaardige Nineviete na te volg.

12. Wat is die waarde van vrae by raadgewing? Lig dit toe.

¹² Ja, vrae help die raadgewer om te weet wat omgaan in die verstand van die persoon wat raad nodig het. Vrae help daardie persoon ook om sy eie probleme en beweegredes beter onder die oë te sien. ’n Persoon kan byvoorbeeld sê dat hy die volste reg het om ’n drankie te maak voor hy huis toe ry. Hy glo miskien opreg: ‘Alkohol het geen uitwerking op my nie!’ ’n Vriend sal dalk met hom wil redeneer: ‘Maar sê nou jy raak betrokke in ’n ongeluk wat nie jou skuld is nie. Wat sal die polisie sê as hulle agterkom jy het gedrink? En sê nou die alkohol vertraag wel jou reaksie selfs net ’n bietjie. Wil jy regtig jou motor bestuur as jou reflekse nie 100 persent is nie? Is ’n drankie die risiko werd?’

13. Hoe het een raadgewer die Bybel, tesame met vrae, gebruik om raad te gee? Waarom was dit doeltreffend?

¹³ Christelike raad is altyd op die Bybel gegrond. En waar moontlik maak Christenraadgewers regstreeks van die Bybel gebruik wanneer hulle raad gee. Dit is ’n kragtige hulpmiddel (Hebreërs 4:12). Ter toeligting: ’n Ervare ouere man het probeer om iemand te help wat nie meer aktief was in die predikingswerk nie. Die ouere man het die aandag gevestig op Jesus se gelykenis van die man wat twee kinders gehad het en wat hulle albei gevra het om in sy wingerd te gaan werk. Die eerste het gesê hy sal gaan maar het nie gegaan nie. Die tweede het gesê hy sal nie gaan nie maar het later besluit om tog te gaan (Mattheüs 21:28-31). Toe het die raadgewer gevra: “Soos watter van hierdie twee kinders tree jy nou op?” Die verkondiger het gou die punt gesnap, veral toe die raadgewer vervolg het: “Hoe dink jy beskou Jehovah, die Eienaar van die wingerd, jou situasie?”

14. In watter ander situasies kan vrae ’n nuttige instrument wees wanneer ’n mens raad gee?

¹⁴ Dit is soortgelyk wanneer ons probeer hulp verleen aan mense wat twyfel, die wat huweliks- of ander gesinsprobleme ondervind, die wat haaks is met ander of dié in ander moeilike situasies.a Goed gekose vrae help diegene wat raad ontvang om te redeneer, hulleself te ondersoek en korrekte gevolgtrekkings te maak.

Luister aandagtig

15. (a) Wat het Job se drie “vertroosters” versuim om te doen? (b) Hoe sal dit ’n Christenraadgewer help indien hy luister?

¹⁵ Onthou egter dat jy, deur vrae te vra, te kenne gee dat jy die antwoorde wil hoor (Spreuke 18:13). Raadgewers moenie in die slagyster trap waarin die drie “vertroosters” van Job gevang is nie. Job het met hulle gepraat, maar hulle het nie regtig geluister nie. Hulle het vooraf besluit dat Job se lyding deur sy eie sondigheid veroorsaak is (Job 16:2; 22:4-11). In teenstelling hiermee moet ’n Christenraadgewer aandagtig luister. Dan kan hy betekenisvolle weifelings of stembuigings opmerk wat aandui dat die volle verhaal nog nie vertel is nie. Miskien sal ’n bykomende vraag ’n gedagte na vore bring wat diep in die persoon se verstand skuil.​—Vergelyk Spreuke 20:5.

16. Wat word van die raadgewer verwag wanneer dit moeilik is om te luister na die dinge wat ’n ontstelde mede-Christen kwytraak?

¹⁶ Dit is wel nie altyd maklik nie. ’n Onthutste persoon kan dinge kwytraak soos: “Ek haat my ouers!” of “Ek kan nie meer met my man saamleef nie!” Dit is ontstellend om na sulke dinge te luister. Maar onthou dat Jehovah bereid was om te luister toe Asaf gekla het dat sy getrouheid tevergeefs is (Psalm 73:13, 14). God het ook geluister toe Jeremia gesê het dat hy mislei is (Jeremia 20:7, NAV). Habakuk het skynbaar gekla dat die goddeloses die regverdiges verdruk en dat Jehovah dit nie eens raaksien nie (Habakuk 1:13-17). Christenraadgewers moet ewe bereid wees om te luister. As mense werklik hierdie gevoelens koester, moet die raadgewer dit weet sodat hy hulle kan help. Hy moet sorg dat hy nie die ontvanger van die raad subtiel aanmoedig om opinies uit te spreek wat hy meen die persoon behoort te huldig pleks van die wat hy wel huldig nie. Die raadgewer moet ook nie heftig of veroordelend reageer nie, want dit kan veroorsaak dat die persoon sy ander gevoelens verswyg.​—Spreuke 14:29; 17:27.

17. Hoe kan dit soms vir ons broers ’n troos wees as ons bloot na hulle luister?

¹⁷ Die belangrikste deel van ons raadgewing is soms bloot om te luister, om die persoon kans te gee om sy leed, hartseer of emosionele lyding uit te stort. Toe Naomi uit die veld van Moab teruggekeer het, het die vroue van Israel haar begroet met die woorde: “Is dit Naomi?” Maar Naomi het bedroef geantwoord: “Noem my nie Naomi nie: noem my Mara, want die Almagtige het my baie bitterheid aangedoen. Vol het ek weggetrek, maar leeg het die HERE my laat terugkom. Waarom sou julle my Naomi noem, terwyl die HERE teen my getuig het, en die Almagtige my kwaad aangedoen het?” (Rut 1:19-21). Die Israelitiese vroue kon nie juis daarop antwoord nie. Maar ’n mens kan ander dikwels help om te herstel deur bloot liefdevol bereid te wees om te luister terwyl hulle uiting gee aan hulle emosionele pyn.b

Wees realisties

18. (a) Wat was sommige van die reaksies op die raad van Jehovah en Jesus Christus? (b) Watter eienskap moet Christenraadgewers aankweek?

¹⁸ Reaksie op raad wissel natuurlik. Jona het blykbaar goed gereageer op Jehovah se raad. Die profeet het so goed van sy bitterheid en toorn herstel dat hy sy ondervindinge neergeskryf het sodat ander daaruit kan leer. Jesus se volgelinge het nie dadelik die les oor nederigheid geleer nie. Die nag voor Jesus se dood nog het hulle weer stry gekry oor wie die grootste onder hulle sou wees! (Lukas 22:24). Raadgewers moet dus geduldig wees (Prediker 7:8). ’n Persoon met ’n diepgewortelde verkeerde gesindheid sal gewoonlik nie sy weg verander bloot weens ’n paar woorde van ’n ouere man nie. Hardnekkige probleme tussen huweliksmaats sal nie na een onderhoud met ’n ryp Christen verdwyn nie. Ernstige siektes kan maande neem om te genees, en so ook ernstige geestelike probleme. En party weier eenvoudig om na goeie raad te luister. Hoewel hy van Jehovah self raad ontvang het, het Kain uitgegaan en sy broer vermoor.​—Genesis 4:6-8.

19. Hoe kan die gemeente persone help wat emosionele wonde het?

¹⁹ Mense wat ernstige probleme het, moet realisties wees oor wat hulle van die gemeente kan verwag. ’n Mede-Christen kan nie chroniese neerslagtigheid, of emosionele pyn wat miskien deur ’n tragedie of ’n nare ondervinding veroorsaak is, verwyder nie. As iemand liggaamlik siek is, doen die dokter dikwels weinig meer as om hom gemaklik te maak terwyl die tyd die liggaam heel. Wanneer ’n Christen emosioneel ly, kan die gemeente eweneens probeer om “hom gemaklik te maak” deur saam met hom en vir hom te bid, hom te bemoedig wanneer dit moontlik is en prakties te help waar hulle kan. Gewoonlik doen die tyd en Jehovah se gees dan die genesingswerk (Spreuke 12:25; Jakobus 5:14, 15). Een slagoffer van bloedskande het byvoorbeeld geskryf: “Hoewel bloedskande emosioneel ’n verskriklike ondervinding is, gee Jehovah se organisasie jou goeie ondersteuning, en met behulp van die Skrif en die ondersteuning van die broers en susters kan jy dit te bowe kom.”c

20. Watter rol speel raad terwyl ons almal probeer om Jehovah te bly dien?

²⁰ Ja, Christene het ’n verantwoordelikheid om mekaar te help. Ouere manne in die besonder, maar ook almal in die gemeente, moet besorg wees oor ander se welsyn en moet vriendelike, skriftuurlike raad gee wanneer dit nodig is (Filippense 2:4). Sulke raad moet natuurlik nie op ’n diktatoriale of bars manier gegee word nie. ’n Mens moet ook nie die indruk wek dat jy iemand anders se lewe probeer reël nie. Die raad moet eerder op die Skrif gegrond en “met sout besprinkel” wees (Kolossense 4:6). Ons het almal van tyd tot tyd hulp nodig, en tydige raad, wat met vriendelikheid en bemoediging ‘gesout’ is, sal ons help om voort te gaan op die weg na die ewige lewe.

[Voetnote]

Onthou jy?

◻Watter kenmerke van Jesus se raad aan die sewe gemeentes kan ouere manne vandag help?

◻Watter Skriftuurlike voorbeelde is daar van die gebruik van illustrasies tydens raadgewing?

◻Wat is die werklike waarde van vrae vir ’n Christenraadgewer?

◻Hoe kan ’n bekwame raadgewer die Bybel gebruik?

◻Waarom moet iemand wat raad gee ook ’n goeie luisteraar wees?

[Prent op bladsy 17]

Jesus het ’n kind gebruik om die punt toe te lig toe hy sy dissipels reguit, vriendelike en opbouende raad gegee het

[Prent op bladsy 18]

Jona was verbitterd en kwaad, maar hy het skynbaar goed gereageer op Jehovah se raad.