Die prag van die grysheid

HOE opwindend sou dit tog wees om met getroue manne en vroue uit die ou tyd te kon praat! Dink net hoe dit sou wees om met manne soos Noag, Abraham, Moses en Johannes die Doper, asook met vroue soos Sara, Ragab, Rut en Debora te praat! Sou dit jou nie boei om te hoor hoe hulle van merkwaardige gebeure uit vervloë jare vertel waarvan hulle ooggetuies was nie?

Sal jy dit nie selfs vandag geniet om te hoor hoe getroue ouer persone ondervindinge vertel oor hoe hulle en ander hulle onkreukbaarheid teenoor God gehandhaaf het onder beproewinge, wat verbooie, slae en gevangenskap ter wille van regverdigheid ingesluit het nie? Baie beslis! Ons liefde vir God en ons agting vir hulle sal toeneem wanneer hulle ons van hulle gevoelens en veral hulle hartgrondige waardering vir Jehovah se liefdevolle sorg vertel.

Onder God se volk is getroue bejaarde manne en vroue nog altyd vir hulle ervaring, kennis en wysheid gerespekteer. Trouens, die volgende gebod was ingesluit by die Wet wat God aan die Israeliete gegee het: “Vir die grys hare moet jy opstaan, en die persoon van ’n grysaard eer; en jy moet jou God vrees. Ek is die HERE” (Levitikus 19:32). Die Hebreeuse woord vir ouderdom of oudag kom van ’n grondwoord wat “om grys te word” beteken en wat ook met “grysheid” vertaal word. Daar is dus van die Israeliete verwag om as ’n teken van respek vir ’n ouer persoon op te staan as bewys van hulle eerbiedige vrees vir God.

Bestaan daardie eerbiedige gesindheid vandag? Maak jongmense, byvoorbeeld, goedgunstiglik deure vir bejaardes oop? Gee jongmense of jong volwassenes gewoonlik hulle plek in ’n vol hyser vir ’n ouer persoon? Of staan jonger persone oor die algemeen hulle sitplek op ’n stampvol bus of trein aan bejaardes af? Daar is al opgemerk dat selfs Christene versuim om dit te doen.

Maar om Jehovah God te behaag, moet Christene in harmonie met sy standpunt optree en die denke, spraak en optrede van diegene vermy wat ‘liefhebbers van hulleself, ongehoorsaam aan hulle ouers, ondankbaar en sonder liefde vir die goeie’ is (2 Timotheüs 3:1-5). Wat sê God se Woord dan oor die jeug met betrekking tot die grysheid?

Die krag van die jeug

Die Bybel gee erkenning aan jeugdige krag en die voordele daarvan wanneer dit sê: “Die sieraad van die jongmanne is hulle krag” (Spreuke 20:29). In eertydse Israel is die krag van die jong Leviete by die tempel ingespan, dikwels vir baie van die swaarder take. Vandag word baie van die werk in die Wagtoringgenootskap se fabrieke, Bethelhuise en bouprojekte deur jong manne en vroue gedoen wat hulle kragte en vermoëns aangebied het om Koninkryksbelange te bevorder (Mattheüs 6:33). Hulle geniet dus puik voorregte in God se diens.

Die spreuk wat so pas aangehaal is, eindig met die woorde: “en die versiersel van grysaards is grys hare”. Wanneer jeugdige krag met die ervaring en wysheid van die jare gekombineer word, vorm dit ’n baie sterk kombinasie.

Ter toeligting: ’n Jong leerlingtimmerman wat gevra is om panele te installeer, probeer sy aanwysing met jeugdige energie uitvoer. ’n Ouer, meer ervare timmerman merk dat die jong helper ten spyte van sy krag ’n spyker ’n paar keer moet kap voordat dit ingaan. Die ouer werker stel voor dat die jong man die hamer eerder aan die punt van die steel vashou as naby die metaalkop. Dit help die jong persoon om die spykers met groter krag in te slaan en sodoende tyd en energie te spaar.

Net so sal ’n jong, energieke vrou deur die metode van leer en probeer uitvind dat party materiale verniel word as hulle nie volgens die aanwysings gewas word nie. ’n Ervare vrou besef egter hoe nuttig dit is om tyd daaraan te bestee om klere te sorteer en party kledingstukke apart te was. Sy het ook geleer dat sy party klere nie hoef te stryk nie as sy dit opvou wanneer sy dit van die wasgoeddraad afhaal of uit die droër haal.

Deur by ervare mense te leer, kan jy die lewe vir jou makliker maak. Nogtans kom daar ’n tyd wanneer selfs die mees ervare persoon party take, wat hy of sy ’n paar jaar vantevore maklik verrig het, nie meer kan doen nie. Een skrywer het dit raak gestel: “As die jeug maar net geweet het, en die ouderdom maar net kon.” Maar hoe goed is dit wanneer ouer mense die krag van jongeres waardeer en die ervaring wat hulle met die jare opgedoen het geduldig aan hulle oordra—en as jongmense voorstelle nederig aanvaar! Op hierdie manier word albei ouderdomsgroepe bevoordeel.

Om hierdie prag te verkry

Ouderdom alleen is nie voldoende nie. “Dit is nie die baie jare wat verstandig maak en aan oumense insig gee in wat reg is nie”, het die jongman Elihu gesê (Job 32:9, NAV; Prediker 4:13). Om werklik vanweë die grysheid waardeer te word, moes ’n ouer persoon meer met sy lewe gedoen het as om sy dae lui voor die televisie deur te bring, sportgeleenthede by te woon of andersins net pret te hê. En selfs in latere jare moet bejaardes aanhou leer.

Party mense spog daaroor dat hulle dinge op hulle manier doen, of hulle sê: “Ondervinding is die beste leermeester.” Tog maan God se Woord: “Laat die wyse luister, dan sal hy insig vermeerder, en die verstandige sal verstandige gedagtes verkry.” (Spreuke 1:5; vergelyk 1 Korinthiërs 10:11.) Ondervinding is nie altyd die beste leermeester nie, want ons kan uit ander se foute leer sonder dat ons dieselfde foute hoef te maak. Verder sal ’n Christen in gedagte wil hou dat ‘grysheid ’n sierlike kroon is wanneer dit op die weg van regverdigheid gevind word’ (Spreuke 16:31). ’n Lewe wat in getroue diens aan Jehovah gewy is, is pragtig in sy oë, en as ’n goeie voorbeeld verdien dit die respek van ander. Om van God te leer en ondervinding “op die weg van regverdigheid” op te doen, kan natuurlik vroeg in die lewe begin, en dit behoort ’n nimmereindigende proses te wees.—Romeine 11:33, 34.

Dit kan toegelig word deur ’n ondervinding met ’n sewejarige seuntjie in Swede. Hy het die opsiener van die Teokratiese Bedieningskool in die gemeente gevra of hy by die skool kon aansluit. Die opsiener het gevra: “Waarom?” Hierop het die seuntjie geantwoord: “’n Mens kan nie jou hele lewe lank ledig wees nie!” (Prediker 12:1). Wat ’n positiewe voorbeeld vir beide oud en jonk!

Eer die grysheid

’n Ontstellende neiging in die hedendaagse samelewing is dat groot waarde aan fisiese fiksheid en atletiese vermoëns geheg word en dat daar op bejaardes neergesien word. Wat behoort die Christen se gesindheid teenoor die grysaards in die gemeente te wees?

In plaas daarvan dat ons bejaarde Christene oorsien, moet ons hulle in ag neem en tyd saam met hulle deurbring. Maak jy byvoorbeeld by die weeklikse vergadering van Jehovah se Getuies in die Koninkryksaal ’n punt daarvan om die oueres te groet? Hulle waardeer dit werklik as die kleintjies en ander hulle groet. En hoe geniet bejaardes dit tog om sosiaal saam met medegelowiges van verskillende ouderdomsgroepe te verkeer! Hoewel ’n jong paartjie miskien meer met ander getroudes van hulle eie ouderdom in gemeen het, sal dit ’n lonende ondervinding wees as hulle oueres by sulke vreugdevolle gesellighede insluit.—1 Thessalonicense 3:12; 5:15.

Hoe belangrik is dit tog om bedagsaam te wees wanneer ons met bejaardes praat! Toe ’n ouer broer wat Jehovah al 40 jaar dien eenkeer met ’n ander ouere man gepraat het oor hoe hy in die gemeente gebruik kan word, het die jonger man gesê: “Jy het nie juis veel om aan te bied nie.” Wat ’n onvriendelike opmerking! Die ouer broer het minder energie as vroeër gehad, sy deelname aan die velddiens het ietwat verminder en party diensvoorregte was blykbaar buite sy huidige vermoëns; tog het hy baie gehad om aan te bied. Hy het jare se wysheid en ondervinding op die weg van regverdigheid gehad. Omdat sulke bejaardes hard gewerk het as Koninkryksverkondigers, vervolging verduur het, swaar gedra het aan Christelike verantwoordelikhede en ander opgelei het, is God se volk vandag deel van ’n sterk organisasie wat deur sy gees gerugsteun word. Laat ons dan hierdie oueres as wyse raadgewers, liefdevolle herders en doeltreffende onderrigters respekteer.

Daar is ook goeie rede om voorstelle wat deur ouer mense gemaak word ernstig te oorweeg. ’n Ervare broer het byvoorbeeld voorgestel dat die deur van ’n sekere Koninkryksaal nie aan die westekant van die gebou geplaas word nie. Jonger broers wat meer bekommerd was oor hoe die gebou gaan lyk, het nie sy voorstel aanvaar nie. Maar na ’n paar jaar moes die deur verskuif word omdat die voortdurende wind en reën vanuit die weste dit so verweer het. Die praktiese wysheid van ondervinding het swaarder geweeg as die estetiese faktore. As jonger persone oueres eer deur na hulle menings en praktiese wysheid te luister, kan dit heel moontlik tyd en geld bespaar. Selfs al word die ouer persoon se voorstel nie aanvaar nie, kan hy geëer word deur hom te laat weet dat dit oorweeg is, maar dat ander faktore tot ’n ander besluit gelei het.—Vergelyk Spreuke 1:8.

Kyk vorentoe, nie terug nie

Party ouer mense het hierdie siening: “Daar is geen tyd soos die ou dae toe ek en jy jonk was nie.” Maar in plaas daarvan dat sulke bejaardes tob oor die tye wat verby is, kan hulle aangemoedig word om uit te sien na die dag wanneer hulle, óf hulle hemelse beloning sal ontvang, óf hulle jeugdige lewenskrag onder die heerskappy van God se Koninkryk sal terugkry. Intussen moet hulle bewus wees van die perke wat die ouderdom aan hulle stel. Hierdie wete en ’n skerp sin vir humor is onontbeerlik wanneer ’n ouer persoon skynbaar vir diensvoorregte oorgesien word.

Byvoorbeeld, ’n ouer broer was dalk jare gelede gereeld op streekbyeenkomsprogramme gebruik. Nou is daar talle bekwame ouere manne en ’n groter aantal manne met onderrigtingsvermoëns om van te kies. Hoewel van hierdie ouere manne nog relatief jonk is, het hulle bewys gelewer van hulle ywer en vermoëns, hulle kan goed onderrig, vriendelik vermaan en is in staat om andere aan te moedig (1 Thessalonicense 5:12, 13; 1 Timotheüs 5:17). Dit kan daartoe lei dat ’n ouer broer, wat nie ’n deel op die byeenkomsprogram het nie, meen dat hy oorgesien word en dalk ongelukkig is dat die voorregte aan jonger ouere manne gegee is. Tog kan daardie negatiewe gevoel wat uit menslike onvolmaaktheid spruit, te bowe gekom word. Trouens, almal in die gemeente kan help deur oueres te verseker dat die gemeente hulle nodig het, hulle vanweë hulle getrouheid liefhet en waarde aan hulle menings heg.

Natuurlik moet ’n ouer persoon onthou dat mede-aanbidders geëer moet word net soos hy geëer wil word (Mattheüs 7:12; Romeine 12:10). In plaas daarvan dat oueres voel dat hulle weens hulle ouderdom moes aftree en ’n negatiewe sienswyse koester, moet hulle hulle verheug oor hulle jare van getroue diens. En ons almal moet sekerlik dankbaar wees dat daar, as gevolg van Jehovah se seën, ’n toenemende aantal gekwalifiseerde opsieners is om die werklas te deel en gemeentelike verantwoordelikhede te aanvaar terwyl menigtes “ander skape” na die Christelike organisasie stroom.—Johannes 10:16; Jesaja 60:8, 22; 2 Timotheüs 2:2.

As gevolg van pyn, verslegtende gesondheid of ander faktore raak grysaards soms liggeraak. Dit verg begrip en empatie van die ander lede van die gesin of gemeente. Dit vereis ook dat die oueres hard werk om ’n positiewe gesindheid te handhaaf en jonk van gees te bly. Toe die jonger kamermaat van ’n lid van die Bestuursliggaam van Jehovah se Getuies Bethel ’n paar jaar gelede verlaat het, het die ouer man hom gevra of hy aan ’n goeie plaasvervanger kan dink en gesê dat hy ’n jonger, ryp broer sou verkies wat hom sal help om jonk en aktief te bly. Die ouer gesalfde broer was nie van plan om af te tree of rustiger te lewe nie, want daar was werk om te doen. Wat ’n puik voorbeeld van iemand wat vorentoe gekyk en ’n positiewe uitkyk behou het!

Daar bestaan geen twyfel nie dat ‘die sieraad van die jongmanne hulle krag is, en die versiersel van grysaards is hulle grys hare’. Hoe wonderlik is dit tog as jonger mense hulle energie gebruik en oueres hulle wysheid toepas om die weg van regverdigheid na te volg! Ou sowel as jong Christene ervaar groot vreugde terwyl hulle eensgesind die ware aanbidding van Jehovah God, “die Oue van dae”, bevorder.—Daniël 7:13.

[Prent op bladsy 28]

Christene wat grys is, het baie om tot ander se voordeel aan te bied