Was dit Satan se eeu?

“HIERDIE eeu was so erg dat dit as Satan se eeu bestempel kan word. Nog nooit tevore in die geskiedenis het mense so ’n sterk neiging, en drang, geopenbaar om miljoene ander mense weens hulle ras, godsdiens of klas dood te maak nie.”

Die 50ste herdenking van die bevryding van onskuldige slagoffers wat in Nazi-doodskampe gevange gehou is, het aanleiding gegee tot die voorgaande kommentaar in ’n hoofartikel in The New York Times van 26 Januarie 1995. Die Slagting—een van die bekendste volksmoorde in die geskiedenis—het ongeveer sesmiljoen Jode uitgewis. Byna driemiljoen nie-Joodse Poolse burgers het omgekom in wat al die “Vergete Slagting” genoem is.

“Na raming is 86 miljoen mense vanaf 1900 tot 1989 in oorloë doodgemaak”, sê Jonathan Glover in sy boek Humanity—A Moral History of the Twentieth Century. Hy voeg by: “In oorloë in die twintigste eeu is mense doodgemaak op ’n skaal wat die verstand te bowe gaan. Om ’n gemiddelde sterftesyfer te probeer bepaal, sal bloot kunsmatig wees, want ongeveer twee derdes (58 miljoen) het in die twee wêreldoorloë omgekom. Maar as hierdie sterftes eweredig oor hierdie tydperk versprei sou word, sou om en by 2 500 mense elke dag weens oorloë gesterf het. Dit is meer as 100 mense per uur, 24 uur per dag, negentig jaar lank.”

Gevolglik is die 20ste eeu al een van die bloedigste eeue genoem wat die mensdom nog beleef het. In Hope Against Hope skryf Nadezhda Mandelstam: “Ons het gesien hoe die kwaad seëvier toe die waardes van die mens gekritiseer en vertrap is.” Het die kwaad werklik oorwin in die stryd tussen goed en kwaad?

[Foto-erkenning op bladsy 2]

VOORBLAD: Moeder en dogter: J.R. Ripper/SocialPhotos

[Foto-erkenning op bladsy 3]

U.S. Department of Energy photograph