Dit hou voordele in om lojaal te wees

IN SOMMIGE lande hou kinders baie daarvan om ’n maatjie te terg deur klitsgras aan sy trui te sit. Die klitsgras sit vas aan die wol, en wat die maatjie ook al doen—of hy loop, hardloop, hom skud of spring—die gras klou vas. Die enigste manier om daarvan ontslae te raak, is om dit een vir een af te trek. Vir kinders is dit alles groot pret.

Nie almal waardeer natuurlik klitsgras aan hulle klere nie, maar almal is verbaas oor die gras se vermoë om vas te sit. Iemand wat lojaal is, het ’n soortgelyke eienskap. Die lojale persoon bly na aan iemand in ’n blywende verhouding. Hy bly getrou by die verpligtinge wat daardie verhouding meebring, selfs wanneer omstandighede dit moeilik maak. Die woord “lojaliteit” laat ’n mens dink aan deugde soos opregtheid, getrouheid en toegewydheid. Jy waardeer dit dalk wanneer mense aan jou lojaal is, maar het jy die karaktervastheid om aan ander lojaal te wees? Indien wel, aan wie moet jy lojaal wees?

Getrouheid noodsaaklik in die huwelik

Die huwelik is een lewensterrein waar lojaliteit noodsaaklik is, maar waar dit ongelukkig dikwels ontbreek. ’n Man en vrou wat getrou bly aan hulle huweliksgelofte—dit wil sê wat by mekaar bly en hulle daarop toelê om die ander een te bevoordeel—het ’n belangrike stap geneem om geluk en sekuriteit te vind. Waarom? Omdat mense geskep is met ’n behoefte om lojaliteit te toon en dit ook te ontvang. Toe die huwelik van Adam en Eva in die tuin van Eden bevestig is, het God gesê: “’n Man [sal] sy vader en sy moeder verlaat, en hy sal sy vrou aankleef.” Dieselfde sou geld vir ’n vrou; sy moes haar man aankleef. Man en vrou moes aan mekaar getrou wees en met mekaar saamwerk.—Genesis 2:24; Matteus 19:3-9.

Dit was natuurlik duisende jare gelede. Beteken dit dat lojaliteit in die huwelik vandag outyds is? Die meeste mense sal nee antwoord. Navorsers in Duitsland het gevind dat 80 persent van die mense getrouheid in die huwelik baie belangrik geag het. ’n Tweede opname is gedoen om uit te vind wat die mees gewenste eienskappe in mans en vroue is. ’n Groep mans is gevra om die vyf eienskappe op te noem wat hulle die meeste in vroue bewonder, en ’n groep vroue het die vyf eienskappe opgenoem wat hulle die meeste in mans bewonder. Die deug waaraan mans sowel as vroue die grootste waarde geheg het, was getrouheid.

Ja, lojaliteit is deel van ’n sterk grondslag vir ’n suksesvolle huwelik. Maar soos ons in die vorige artikel gesien het, word lojaliteit meer dikwels geprys as beoefen. Byvoorbeeld, die hoë egskeidingsyfer in baie lande lewer bewys van wydverspreide dislojaliteit. Hoe kan huweliksmaats hierdie tendens teëwerk en aan mekaar lojaal bly?

Lojaliteit maak ’n huwelik bestendig

Lojaliteit word getoon wanneer huweliksmaats geleenthede soek om hulle toegewydheid aan mekaar te bevestig. Byvoorbeeld, dit is gewoonlik beter om “ons” eerder as “my” te sê—“ons vriende”, “ons kinders”, “ons huis”, “ons ondervindinge”, ensovoorts. Wanneer hulle planne maak of besluite neem—hetsy oor behuising, sekulêre werk, kinderopvoeding, vermaak, vakansies of godsdienstige bedrywighede—is dit goed as die man en vrou mekaar se gevoelens en mening in ag neem.—Spreuke 11:14; 15:22.

Lojaliteit word getoon wanneer die een huweliksmaat die ander nodig en geliefd laat voel. ’n Getroude persoon voel onveilig wanneer sy of haar huweliksmaat te vriendelik is met iemand van die teenoorgestelde geslag. Die Bybel maan mans om lojaal by “die vrou van [hulle] jeug” te bly. Die man moet sy hart nie toelaat om die bewondering van ’n ander vrou te begeer nie. Hy moet beslis nie betrokke raak by ’n fisiese verhouding met ’n ander vrou nie. Die Bybel waarsku: “Iemand wat met ’n vrou egbreuk pleeg, het nie ’n verstandige hart nie; hy wat dit doen, stort sy eie siel in die verderf.” Dieselfde hoë standaard van getrouheid word van die vrou verwag.—Spreuke 5:18; 6:32.

Is getrouheid in die huwelik die moeite werd? Natuurlik is dit. Dit dra by tot ’n bestendiger en blywende huwelik, en elkeen van die huweliksmaats vind persoonlik daarby baat. Wanneer ’n man byvoorbeeld getrou omsien na die welstand van sy vrou, het sy ’n gevoel van veiligheid wat die beste in haar te voorskyn bring. Dieselfde geld vir die man. Sy vasbeslotenheid om aan sy vrou lojaal te wees, help hom om op alle gebiede van sy lewe getrouheid aan regverdige beginsels aan te kweek.

As ’n man en vrou deur ’n moeilike tyd gaan, sal lojaliteit hulle albei veilig laat voel. Maar in ’n huwelik waarin daar ’n gebrek aan lojaliteit is, is ’n algemene reaksie op probleme om uitmekaar te gaan of te skei. So ’n stap los glad nie probleme op nie, maar veroorsaak dikwels net ander probleme. In die 1980’s het ’n welbekende modekonsultant sy vrou en gesin verlaat. Het hy geluk gevind as ’n ongetroude man? Twintig jaar later het hy erken dat hy ná die skeiding “eensaam en ontsteld was en snags wakker gelê het omdat [hy] vir [sy] kinders wou nagsê”.

Lojaliteit tussen ouers en kinders

Wanneer ouers aan mekaar lojaal is, is dit hoogs waarskynlik dat hulle kinders hierdie eienskap sal aanleer. Kinders wat in ’n lojale, liefdevolle gesin grootgemaak word, sal dit later in hulle lewe makliker vind om verantwoordelik op te tree teenoor hulle huweliksmaat sowel as hulle ouers wanneer hulle deur die kwale van die ouderdom geteister word.—1 Timoteus 5:4, 8.

Dit is natuurlik nie altyd die ouers wat eerste fisies verswak nie. Soms het ’n kind getroue sorg nodig. Dit was meer as 40 jaar lank die situasie van Herbert en Gertrud—albei Getuies van Jehovah. Hulle seun, Dietmar, het sy hele lewe lank aan spierdistrofie gely. Die laaste sewe jaar voor sy dood in November 2002 het Dietmar dag en nag ononderbroke sorg en aandag nodig gehad. Sy ouers het liefdevol na sy behoeftes omgesien. Hulle het selfs mediese toerusting in hulle huis laat installeer en mediese opleiding ontvang. Wat ’n goeie voorbeeld van lojaliteit in die gesin!

Lojaliteit is noodsaaklik vir vriendskap

“’n Mens kan gelukkig wees sonder ’n huweliksmaat, maar dit is moeilik om gelukkig te wees sonder ’n vriend”, sê Birgit. Dalk stem jy saam. Of jy getroud of ongetroud is, die lojaliteit van ’n goeie vriend sal jou hart verbly en jou lewe verryk. As jy getroud is, moet jou beste vriend natuurlik jou huweliksmaat wees.

’n Vriend is nie net ’n kennis nie. Ons kan baie kennisse hê—bure, kollegas en mense wat ons nou en dan teëkom. Ware vriendskap vereis ’n belegging van tyd, energie en emosionele betrokkenheid. Dit is ’n eer om iemand se vriend te wees. Vriendskap bring voorregte mee, maar dit behels ook verantwoordelikhede.

Goeie kommunikasie met ons vriende is ’n moet. Hierdie kommunikasie kan deels bepaal word deur die behoefte daaraan. “As een van ons ’n probleem het, bel ek en my vriendin mekaar een of twee keer per week. Dit is wonderlik om te weet dat sy daar is en bereid is om te luister”, verduidelik Birgit. Afstand hoef nie ’n probleem te skep wanneer dit by vriendskap kom nie. Gerda en Helga bly duisende kilometers van mekaar af, maar hulle is al langer as 35 jaar goeie vriendinne. “Ons skryf gereeld”, verduidelik Gerda, “en vertel ondervindinge en beskryf ons diepste gevoelens, hetsy dit vreugdevol of hartseer is. ’n Brief van Helga af maak my baie bly. Ons is eenvoudig op dieselfde golflengte.”

Lojaliteit is noodsaaklik vir vriendskap. ’n Dislojale daad kan selfs jarelange verhoudinge verpletter. Dikwels gee vriende mekaar raad selfs oor vertroulike sake. Vriende sal uit die hart praat sonder om te vrees dat hulle verkleineer sal word of dat hulle vertroulike sake uitgelap sal word. Die Bybel sê: “’n Ware metgesel het te alle tye lief en is ’n broer wat gebore word vir die tyd wanneer daar benoudheid is.”—Spreuke 17:17.

Aangesien ons vriende ’n invloed het op ons denke, gevoelens en dade, is dit belangrik dat ons vriende maak met mense wie se lewenswyse met ons s’n ooreenstem. Probeer byvoorbeeld vriendskappe aanknoop met mense wat dieselfde oortuigings, dieselfde sedelike beskouing en dieselfde standaarde van reg en verkeerd as jy het. Sulke vriende sal jou help om jou doelwitte te bereik. Waarom sou jy in elk geval na aan iemand wil wees wat nie dieselfde standaarde en sedes as jy het nie? Die Bybel toon hoe belangrik dit is om die regte vriende te kies wanneer dit sê: “Hy wat met wyses wandel, sal wys word, maar hy wat hom met die sotte inlaat, met hom sal dit sleg gaan.”—Spreuke 13:20.

Lojaliteit kan aangeleer word

Wanneer ’n kind leer om klitsgras aan iemand se klere te sit, sal hy waarskynlik die speletjie oor en oor wil speel. Dieselfde kan gesê word van iemand wat lojaal is. Waarom? Want hoe meer ons lojaliteit betoon, hoe makliker word dit. As iemand op ’n jong ouderdom leer om in die gesin lojaal te wees, sal hy dit later makliker vind om vriendskappe te ontwikkel wat op lojaliteit gebaseer is. Sulke sterk en blywende vriendskappe kan met verloop van tyd die grondslag lê vir lojaliteit in die huwelik. Dit sal hom ook help om in die allerbelangrikste vriendskap lojaal te wees.

Volgens Jesus is die grootste gebod om Jehovah God met ons hele hart, siel, verstand en al ons krag lief te hê (Markus 12:30). Dit beteken dat ons algehele lojaliteit aan God verskuldig is. Lojaliteit aan Jehovah God bring ryk seëninge mee. Hy sal ons nooit in die steek laat of teleurstel nie, want hy sê van homself: “Ek is lojaal” (Jeremia 3:12). Lojaliteit, of getrouheid, aan God bring inderdaad ewige seëninge mee.—1 Johannes 2:17.

[Lokteks op bladsy 6]

Die lojaliteit van ’n goeie vriend sal jou hart verbly

[Prent op bladsy 5]

Lojale gesinslede sien om na mekaar se behoeftes