Studie nommer 10—Die Bybel—eg en waar

Wat die Bybel oor die geskiedenis, geografie en die mens se oorsprong sê; sy akkuraatheid met betrekking tot die wetenskap, kultuur en gewoontes; die openhartigheid, onderlinge harmonie en integriteit van sy skrywers; en sy profesieë.

1. (a) As wat word die Bybel oor die algemeen aanvaar? (b) Wat is die grondrede vir die Bybel se uitnemendheid?

DIE Bybel word oor die algemeen aanvaar as ’n groot letterkundige meesterstuk van verhewe poëtiese skoonheid en ’n merkwaardige prestasie vir die manne wat dit geskryf het. Maar die Bybel is veel meer as dit. Die skrywers self het getuig dat wat hulle geskryf het van Jehovah, die almagtige God, gekom het. Dit is die grondrede vir die Bybel se pragtige uitdrukkings en, nog belangriker, sy ongeëwenaarde waarde as die boek van lewegewende kennis en wysheid. Jesus, die Seun van God, het getuig dat die woorde wat hy gespreek het ‘gees en lewe is’, en hy het veelvuldige aanhalings uit die ou Hebreeuse Geskrifte gemaak. “Die hele Skrif is deur God geïnspireer”, het die apostel Paulus gesê, wat van die Hebreeuse Geskrifte gepraat het as “die [heilige] woorde van God”.—Joh. 6:63; 2 Tim. 3:16; Rom. 3:1, 2, vgl. NW.

2, 3. Hoe het die Bybel se skrywers getuig van die inspirasie daarvan?

² Die apostel Petrus het getuig dat die profete van God deur heilige gees beweeg is. Koning Dawid het geskryf: “Die Gees van die HERE spreek in my, en sy woord is op my tong” (2 Sam. 23:2). Die profete het hulle uitsprake aan Jehovah toegeskryf. Moses het gewaarsku dat daar niks by die heilige woorde wat hy van Jehovah ontvang het, bygevoeg mag word en dat daar ook niks daarvan weggelaat mag word nie. Petrus het Paulus se geskrifte as geïnspireerd beskou, en Judas het blykbaar Petrus se verklaring as ’n geïnspireerde gesag aangehaal. Laastelik, Johannes, die skrywer van Openbaring, het onder leiding van God se gees geskryf en gewaarsku dat enigiemand wat iets by hierdie profetiese openbaring voeg of daarvan wegneem verantwoording sal moet doen, nie aan die mens nie, maar regstreeks aan God.—1 Pet. 1:10-12; 2 Pet. 1:19-21; Deut. 4:2; 2 Pet. 3:15, 16; Jud. 17, 18; Openb. 1:1, 10; 21:5; 22:18, 19.

³ Al hierdie toegewyde knegte van God het getuig dat die Bybel geïnspireerd en waar is. Daar is nog baie ander bewyse van die egtheid van die Heilige Skrif. Ons sal sommige daarvan onder die volgende 12 opskrifte bespreek.

4. Hoe het die Jode die Hebreeuse Geskrifte nog altyd beskou?

⁴ (1) Historiese akkuraatheid. Vanaf die vroegste tye het die Jode die kanonieke boeke van die Hebreeuse Geskrifte as geïnspireerd en as absoluut betroubare dokumente aanvaar. In Dawid se tyd is die gebeure wat van Genesis tot Eerste Samuel opgeteken is derhalwe ten volle aanvaar as die ware geskiedenis van die nasie en God se handelinge met hulle, en dit word deur die 78ste Psalm toegelig, wat na meer as 35 van hierdie besonderhede verwys.

5. Watter getuienis het eertydse skrywers oor Moses en die Jode se stelsel van wette gelewer?

⁵ Teenstanders van die Bybel het die Pentateug heftig aangeval, veral wat die egtheid en outeurskap daarvan betref. Benewens die Jode se aanvaarding van Moses as skrywer van die Pentateug is daar die getuienis van eertydse skrywers, waarvan party vyande van die Jode was. Hecataeus van Abdera, die Egiptiese geskiedskrywer Manetho, Lysimachus van Alexandrië, Eupolemus, Tacitus en Juvenalis skryf almal die instelling van die stelsel van wette wat die Jode van ander nasies onderskei het aan Moses toe, en die meeste meld duidelik dat hy sy wette op skrif gestel het. Numenius, die Pythagoreïese filosoof, maak selfs melding van Jannes en Jambres as die Egiptiese priesters wat Moses teëgestaan het (2 Tim. 3:8). Hierdie skrywers dek ’n tydperk wat strek van die tyd van Alexander (vierde eeu v.G.J.), toe die Grieke in Joodse geskiedenis begin belangstel het, tot dié van keiser Aurelianus (derde eeu G.J.). Baie ander skrywers van die ou tyd beskryf Moses as ’n leier, regeerder of wetgewer.a Soos ons in die vorige studie gesien het, bevestig argeologiese vondste dikwels die historiese akkuraatheid van gebeure waar God se volk by die omringende nasies betrokke geraak het en wat in die Bybel opgeteken is.

6. Watter getuienis bevestig die historiese akkuraatheid van die Griekse Geskrifte?

⁶ Maar wat van die Christelike Griekse Geskrifte? Nie alleen bevestig hulle die verslag in die Hebreeuse Geskrifte nie, maar hulle is ook self histories akkuraat sowel as eg en net so geïnspireerd soos die Hebreeuse Geskrifte. Die skrywers vertel ons wat hulle gehoor en gesien het, want hulle was ooggetuies van en dikwels deelnemers aan die einste gebeure wat hulle opgeteken het. Duisende van hulle tydgenote het hulle geglo. Hulle getuienis word op oorvloedige wyse bevestig deur verwysings in die geskrifte van eertydse skrywers, onder meer Juvenalis, Tacitus, Seneca, Suetonius, Plinius die Jongere, Lucianus, Celsus en die Joodse geskiedskrywer Josephus.

7. (a) Watter argument voer S. A. Allibone aan met betrekking tot die Bybel se onweerlegbare egtheid? (b) Waar sê hy lê die fout in die geval van diegene wat weier om die bewyse te aanvaar?

⁷ S. Austin Allibone skryf in The Union Bible Companion: “Sir Isaac Newton . . . was ook ’n vooraanstaande beoordelaar van antieke geskrifte, en hy het die Heilige Skrif met groot sorg ondersoek. Wat is sy uitspraak met betrekking tot hierdie punt? ‘Ek vind’, sê hy, ‘meer gewisse tekens van egtheid in die Nuwe Testament as in enige ongewyde [sekulêre] geskiedenis.’ Dr. Johnson sê dat ons meer bewyse het dat Jesus Christus op Kalvarie gesterf het, soos in die Evangelies opgeteken staan, as wat ons het dat Julius Caesar in die Kapitool gesterf het. Ons het inderdaad baie meer bewyse. Vra enigiemand wat die waarheid van die Evangeliegeskiedenis bevraagteken watter rede hy het om te glo dat Caesar in die Kapitool gesterf het of dat keiser Karel die Grote in 800 deur pous Leo III tot keiser van die Weste gekroon is . . . Hoe weet jy dat iemand soos Karel I ooit gelewe het en onthoof is, en dat Oliver Cromwell in sy plek begin heers het? . . . Die ontdekking van die wet van die swaartekrag word aan sir Isaac Newton toegeskryf . . . Ons glo al die bewerings wat so pas oor hierdie manne gemaak is; en wel omdat ons historiese bewyse van die waarheid daarvan het. . . . As party nóg weier om te glo nadat sodanige bewyse voorgelê is, beskou ons hulle as koppige dwase of as hopeloos onkundig. Wat sal ons dan sê van diegene wat ondanks die oorvloedige bewyse wat nou met betrekking tot die egtheid van die Heilige Skrif voorgelê word, beweer dat hulle nie daardeur oortuig is nie? . . . Ons het sekerlik rede om tot die slotsom te kom dat die fout eerder by die hart as by die hoof lê;—dat hulle nie iets wíl glo wat hul trots verneder en hulle sal dwing om ’n ander lewe te lei nie.”b

8. In watter opsig blyk dit dat die Christelike godsdiens van die Bybel van alle ander godsdienste verskil?

⁸ Die uitnemendheid van die Christelike godsdiens as ’n godsdiens waarvan die aanhangers in waarheid aanbid, word deur George Rawlinson na vore gebring, wat geskryf het: “Die Christelike godsdiens—met inbegrip van die bedeling van die Ou Testament, wat die eerste stadium daarvan gevorm het—word in geen opsig beter van die ander godsdienste van die wêreld onderskei as in sy oogmerk of historiese aard nie. Die godsdienste van Griekeland en Rome, van Egipte, Indië, Persië en die Ooste in die algemeen, was bespiegelende stelsels, waarvoor ’n historiese grondslag nie eens ’n ernstige vereiste was nie. . . . Maar die godsdiens van die Bybel is heeltemal anders. Of ons nou in die Bybel kyk na die Ou of die Nuwe Testament, na die Joodse of die Christelike bedeling, ons vind ’n leerstellige stelsel wat nou saamhang met feite; wat geheel en al daarvan afhanklik is; wat daarsonder van nul en gener waarde is; en wat feitlik as bewese beskou kan word as daar aangetoon word dat hulle aanvaarding waardig is.”c

9. Lig die akkuraatheid van die Bybel se geografiese verwysings toe.

⁹ (2) Geografiese en geologiese akkuraatheid. Baie skrywers het kommentaar gelewer oor die merkwaardige akkuraatheid waarmee die Bybel die Beloofde Land en naburige gebiede beskryf. ’n Reisiger in die Ooste, dr. A. P. Stanley, het byvoorbeeld oor die Israeliete se trek in die woestyn gesê: “Al was hulle presiese roete onbekend, kom die besondere kenmerke van die land nietemin dermate met die beskrywing ooreen dat die geskiedenis steeds op talle merkwaardige maniere toegelig sou word. . . . Die fonteine, putte en spruite wat hier en daar voorkom, stem ooreen met die opmerkings oor die ‘waters’ van Mara; die ‘fonteine’ van . . . Elim; die ‘spruit’ van Horeb; die ‘put’ van Jetro se dogters, met sy ‘drinkbak’ of waterbakke, in Midian. Die plantegroei kom nog steeds ooreen met wat ons uit die Mosaïese geskiedenis kan aflei.”d In die verslag oor Egipte blyk die akkuraatheid nie net uit die algemene beskrywing van die gebied nie—sy ryk graanlande, sy Nylrivier met riete aan die oewers (Gen. 41:47-49; Ex. 2:3), sy waters afkomstig uit ‘strome, kanale, waterkuile en versamelplekke van water’ (Ex. 7:19), sy ‘vlas, gars, koring en spelt’ (Ex. 9:31, 32)—maar ook uit die name en plekke van dorpe.

10. Hoe is hedendaagse wetenskaplikes beloon omdat hulle die Bybelverslag gevolg het?

¹⁰ Sommige hedendaagse wetenskaplikes het soveel vertroue in die geologiese en geografiese verslag in die Bybel gestel dat hulle dit as ’n gids gebruik het, en hulle is ryklik beloon. Enkele jare gelede het ’n vooraanstaande geoloog, dr. Ben Tor, dié vers as gids gebruik: “Want die HERE jou God bring jou in ’n goeie land, . . . ’n land waarvan die klippe yster is” (Deut. 8:7, 9). ’n Paar kilometer van Berseba af het hy ontsaglike rotswande vol rooiswart erts gevind. Hier was ’n geraamde 13,6 miljoen metrieke ton ystererts van lae gehalte. Later het ingenieurs ’n 1,5 kilometer lange rif met uitstekende erts ontdek, wat uit 60 tot 65 persent suiwer yster bestaan. Dr. Joseph Weitz, Israel se befaamde gesaghebbende op die gebied van herbossing, het gesê: “Die eerste boom wat Abraham in die grond van Berseba geplant het, was ’n tamarisk.” “Ons het sy voorbeeld gevolg en vier jaar gelede tweemiljoen in dieselfde gebied geplant. Abraham was reg. Ons het gevind dat die tamarisk een van die min bome is wat in die suide floreer waar die jaarlikse reënval minder as [150 millimeter] is.”e Die boek Tree and Shrub in Our Biblical Heritage, deur Nogah Hareuveni, voeg by: “Dit wil voorkom of die patriarg Abraham nie sommer enige boom by sy aankoms in Berseva geplant het nie. . . . Hy het die boom gekies wat ’n koeler skaduwee as dié van ander bome gee. Daarbenewens kan die [tamarisk] hitte en lang droogtes weerstaan deurdat sy wortels ver na onder strek om ondergrondse water te vind. Dit is nie verbasend nie dat die [tamarisk] vandag nog in die omgewing van Berseva voorkom.”f—Gen. 21:33.

11. Wat getuig professor Wilson in verband met die Bybel se akkuraatheid?

¹¹ Wat besonderhede soos chronologiese en geografiese verklarings in die Bybel betref, skryf professor R. D. Wilson in A Scientific Investigation of the Old Testament, bladsye 213-14: “Die chronologiese en geografiese verklarings is akkurater en betroubaarder as dié wat deur enige ander ou dokumente verskaf word; en die biografiese en ander historiese verhale stem wonderbaarlik goed ooreen met die bewyse wat deur nie-Bybelse dokumente verskaf word.”

12. Hoe strook die feite met die Bybelverslag oor die oorsprong van die mensdom?

¹² (3) Rasse en tale van die mensdom. Byron C. Nelson sê in die boek After Its Kind: “Dit is die mens wat geskep is, nie die Neger, die Chinees, die Europeaan nie. Twee menslike wesens, wat die Bybel Adam en Eva noem, is geskep, en uit hulle het al die verskillende soorte mense wat op die oppervlak van die aarde is deur natuurlike afstamming en variasie gekom. Alle menserasse, ongeag kleur of grootte, is een natuurlike spesie. Hulle almal dink eenders, voel eenders, het dieselfde fisiese struktuur, kan geredelik onder mekaar trou en kan ander van dieselfde karakter voortbring. Alle rasse kom van twee gemeenskaplike voorouers wat ten volle gevorm uit die hand van die Skepper gekom het.”g Dit is die getuienis van Genesis 1:27, 28; 2:7, 20-23; 3:20; Handelinge 17:26; en Romeine 5:12.

13. Wat het een argeoloog gesê oor die sentrum van waar antieke tale versprei het?

¹³ Met betrekking tot die Bybel se verslag oor die middelpunt van waar die antieke tale versprei het, het die argeoloog sir Henry Rawlinson gesê dat “as ons ons aldus bloot deur die kruising van taalkundige paaie moes laat lei, sonder enige verwysing na die skriftuurlike verslag, ons steeds by die vlaktes van Sinear sou uitkom as die middelpunt van waar die verskillende taaltakke uitgegaan het”.h—Gen. 11:1-9.

14. (a) Wat op sigself sou die Bybel onderskei as geïnspireer deur God? (b) Watter rasionele beskouing word slegs in die Bybel uiteengesit, en hoe raak die praktiese uitvoerbaarheid van Bybelraad elke aspek van die daaglikse lewe?

¹⁴ (4) Praktiese uitvoerbaarheid. As daar geen ander bewyse van egtheid beskikbaar was nie, sou die Bybel se regverdige beginsels en sedelike standaarde dit as ’n produk van die goddelike gees onderskei het. Daarbenewens raak die Bybel se praktiese uitvoerbaarheid elke fase van die daaglikse lewe. Geen ander boek gee ons ’n rasionele beskouing van die oorsprong van alle dinge, met inbegrip van die mensdom, en van die Skepper se voorneme met die aarde en die mens nie (Gen., hfst. 1; Jes. 45:18). Die Bybel deel ons mee waarom die mens sterf en waarom goddeloosheid bestaan (Gen., hfst. 3; Rom. 5:12; Job, hfst. 1, 2; Ex. 9:16). Dit sit die hoogste maatstaf vir geregtigheid uiteen (Ex. 23:1, 2, 6, 7; Deut. 19:15-21). Dit gee juiste raad oor saketransaksies (Lev. 19:35, 36; Spr. 20:10; 22:22, 23; Matt. 7:12); rein sedes (Lev. 20:10-16; Gal. 5:19-23; Hebr. 13:4); verhoudinge met ander (Lev. 19:18; Spr. 12:15; 15:1; 27:1, 2, 5, 6; 29:11; Matt. 7:12; 1 Tim. 5:1, 2); die huwelik (Gen. 2:22-24; Matt. 19:4, 5, 9; 1 Kor. 7:2, 9, 10, 39); gesinsverhoudinge en die pligte van die man, die vrou en die kinders (Deut. 6:4-9; Spr. 13:24; Ef. 5:21-33; 6:1-4; Kol. 3:18-21; 1 Pet. 3:1-6); die regte gesindheid teenoor heersers (Rom. 13:1-10; Tit. 3:1; 1 Tim. 2:1, 2; 1 Pet. 2:13, 14); eerlike werk, asook die verhoudinge tussen heer en dienskneg en werkgewer en werknemer (Ef. 4:28; Kol. 3:22-24; 4:1; 1 Pet. 2:18-21); regte omgang (Spr. 1:10-16; 5:3-11; 1 Kor. 15:33; 2 Tim. 2:22; Hebr. 10:24, 25); die beslegting van geskille (Matt. 18:15-17; Ef. 4:26); en talle ander dinge wat ’n baie belangrike invloed op ons daaglikse lewe het.

15. Watter Bybelraad oor geestes- en fisiese gesondheid is as prakties bewys?

¹⁵ Die Bybel verskaf ook waardevolle riglyne oor fisiese en geestesgesondheid (Spr. 15:17; 17:22). In onlangse jare het mediese navorsing bewys dat ’n mens se fisiese gesondheid inderdaad deur jou geesteshouding geraak word. Studies het byvoorbeeld getoon dat die bloeddruk van mense wat geneig is om aan hul woede uiting te gee dikwels die hoogste is. Party het berig dat woede aanleiding gegee het tot hartkloppings, hoofpyne, neusbloeding, duiseligheid of ’n onvermoë om te praat. Die Bybel het egter lank gelede verduidelik: “’n Rustige hart is die lewe vir die vlees.”—Spr. 14:30; vergelyk Mattheüs 5:9.

16. Wat is enkele Bybelverklarings van waarhede wat hulle ontdekking deur die wetenskap ver vooruit was?

¹⁶ (5) Wetenskaplike akkuraatheid. Hoewel die Bybel nie ’n wetenskaplike verhandeling is nie, is daar gevind dat dit akkuraat en in ooreenstemming met ware wetenskaplike ontdekkings en kennis is wanneer dit wetenskaplike aangeleenthede aanroer. Die Bybelverslag oor die volgorde van die skepping, met inbegrip van die dierelewe (Gen., hfst. 1); dat die aarde rond, of bolvormig, is (Jes. 40:22); en dat die aarde in die ruimte aan “niks” hang, was wetenskaplike ontdekkings van hierdie waarhede ver vooruit (Job 26:7). Die hedendaagse fisiologie het die waarheid bewys van die skriftuurlike verklaring: “Alle vlees is nie dieselfde vlees nie”, aangesien die sellulêre struktuur van die vlees van een soort anders is as dié van ’n ander, sodat die mens sy eie unieke “vlees” het (1 Kor. 15:39).i Op die gebied van die soölogie klassifiseer Levitikus 11:6 die haas met herkouende diere. Dit is eens as belaglik beskou, maar die wetenskap het bevind dat die konyn sy voedsel meer as een maal inneem.j

17. Hoe is daar bewys dat die Bybel op mediese gebied betroubaar is?

¹⁷ Die verklaring dat die ‘siel (lewe) van die vlees in die bloed is’, word vandag as ’n fundamentele waarheid van die mediese wetenskap erken (Lev. 17:11-14). Die Mosaïese Wet het aangetoon watter diere, voëls en visse “rein” was vir menslike gebruik, en dit het gevaarlike voedselsoorte uitgesluit (Lev., hfst. 11). Die Wet het vereis dat menslike uitwerpsels by ’n militêre laer bedek word, en dit het groot beskerming gebied teen aansteeklike siektes wat deur vlieë oorgedra word, soos disenterie en buiktifus (Deut. 23:9-14). Selfs vandag bestaan daar in party lande ernstige gesondheidsprobleme omdat menslike afval nie behoorlik verwyder word nie. Mense in sulke lande sal baie gesonder wees as hulle die Bybel se raad oor higiëne volg.

18. Watter ander voorbeeld is daar van die Bybel se wetenskaplike akkuraatheid?

¹⁸ Die Bybel beveel ’n bietjie wyn “ter wille van jou maag” en vir “ongesteldhede” aan (1 Tim. 5:23). Dr. Salvatore P. Lucia, professor in die medisyne in die Mediese Fakulteit van die Universiteit van Kalifornië, skryf: “Wyn is die oudste voedende drank en die belangrikste medisyne wat deur die geskiedenis van die mensdom heen in voortdurende gebruik was.”k

19. Hoe kan die akkuraatheid van Lukas se geskrifte toegelig word?

¹⁹ (6) Kultuur en gewoontes. A. Rendle Short skryf in Modern Discovery and the Bible oor die boek Handelinge: “Dit was die Romeinse gewoonte om die provinsies van hulle uitgestrekte ryk, sover moontlik dit met veiligheid gedoen kon word, te bestuur deur die plaaslike bestuurstelsel te handhaaf, en gevolglik het die gesaghebbers in verskillende distrikte by verskillende name bekend gestaan. Tensy iemand ’n oplettende reisiger was of ’n noukeurige studie van die verslae gemaak het, kon hy onmoontlik al hierdie gesaghebbers by hulle juiste benamings noem. Die feit dat Lukas altyd daarin slaag om volmaak akkuraat te wees, is een van die grondigste bewyse van sy vermoë as geskiedskrywer. In etlike gevalle was ’n muntstuk, of ’n inskripsie, die enigste bewysstuk wat ons die nodige inligting gegee het om sy verklarings na te gaan; die erkende Romeinse geskiedskrywers waag hulle nie op so ’n moeilike gebied nie. Gevolglik noem Lukas Herodes en Lisanias viervorste; Josephus doen dit ook. Herodes Agrippa, deur wie Jakobus met die swaard omgebring en Petrus in die gevangenis gewerp is, word ’n koning genoem; Josephus vertel ons hoe hy in Rome vriende geword het met Gaius Cæsar (Caligula) en met ’n koninklike titel beloon is toe Caligula keiser geword het. Die goewerneur van Ciprus, Sergius Paulus, word prokonsul genoem. . . . Ciprus was kort tevore ’n keiserlike provinsie, wat deur ’n propretor of legaat bestuur is, maar in [die apostel] Paulus se tyd was die korrekte titel prokonsul, in Grieks sowel as Latyn, soos getoon word deur Cipriese muntstukke. ’n Griekse inskripsie wat by Soloi aan die noordkus van Ciprus gevind is, is ‘in die prokonsulskap van Paulus’ gedateer . . . In Thessalonika het die stadsmagnate die heel buitengewone titel veelvorste [stadsowerhede, Handelinge 17:6, sien voetnoot in NW-naslaanuitgawe] gehad, ’n naam wat nie in die klassieke literatuur voorkom nie. Afgesien van Lukas se gebruik daarvan, sou dit vir ons heeltemal onbekend gewees het as dit nie was vir die feit dat dit in inskripsies voorkom nie. . . . Onder Augustus was Achaje ’n senaatsprovinsie, onder Tiberius het dit regstreeks onder die keiser geval, maar onder Claudius, so deel Tacitus ons mee, het dit aan die senaat teruggeval, en derhalwe was Gallio se korrekte titel [Hand. 18:12, NW] prokonsul. . . . Lukas is ewe tuis, ewe akkuraat, in sy geografie as in sy reisondervindinge.”l

20. Hoe word die tyd waarin Paulus geleef en geskryf het akkuraat in sy geskrifte weerspieël?

²⁰ Paulus se briewe weerspieël die agtergrond van sy tyd noukeurig en toon dat hy ’n ooggetuie van die opgetekende dinge was. Filippi was byvoorbeeld ’n militêre kolonie waarvan die burgers besonder trots was op hulle Romeinse burgerskap. Paulus het die Christene wat daar gewoon het daaraan herinner dat hulle burgerskap in die hemele is (Hand. 16:12, 21, 37; Filip. 3:20). Efese was ’n stad wat bekend was vir towerkunste en spiritistiese gebruike. Paulus het Christene aldaar onderrig hoe hulle hulle kon bewapen sodat hulle die demone nie ten prooi sou val nie, en hy het terselfdertyd ’n akkurate beskrywing van ’n Romeinse soldaat se wapenrusting gegee (Hand. 19:19; Ef. 6:13-17). Die gewoonte van Romeinse oorwinnaars om ’n triomftog met ’n optog van gevangenes, waarvan party naak was, te lei, is as ’n illustrasie gebruik (2 Kor. 2:14, vgl. NW; Kol. 2:15). In 1 Korinthiërs 1:22 word daar op die verskillende gesigspunte van die Jode en die Grieke gewys. In sulke sake weerspieël die Christenskrywers die akkuraatheid van Moses, die skrywer van die Pentateug, van wie George Rawlinson sê: “Die etologiese akkuraatheid van die Pentateug met betrekking tot algemene Oosterse maniere en gewoontes is nooit in twyfel getrek nie.”a

21. (a) Gee voorbeelde van die openhartigheid van die Bybelskrywers. (b) Hoe versterk dit vertroue in die Bybel as die waarheid?

²¹ (7) Die openhartigheid van die Bybelskrywers. Die Bybelskrywers se spontane openhartigheid wat dwarsdeur die Bybel bespeur word, vorm ’n kragtige bewys van die betroubaarheid daarvan. Moses vertel byvoorbeeld reguit van sy eie sonde en God se vonnis dat hy en sy broer Aäron nie die Beloofde Land sou ingaan nie (Num. 20:7-13; Deut. 3:23-27). Dawid se sondes by twee geleenthede asook die afvalligheid van sy seun Salomo word openlik onthul (2 Sam., hfst. 11, 12, 24; 1 Kon. 11:1-13). Jona skryf oor sy eie ongehoorsaamheid en die gevolg daarvan. Die hele nasie Israel is deur feitlik al die skrywers van die Hebreeuse Geskrifte, wat almal Jode was, weens sy ongehoorsaamheid aan God veroordeel, en dít nogal in die verslag wat die Jode gekoester het en aanvaar het as die uitsprake van God en die ware geskiedenis van hulle nasie. Die Christenskrywers was net so openhartig. Al vier die Evangelieskrywers het Petrus se verloëning van Christus onthul. En Paulus het die aandag gevestig op Petrus se ernstige dwaling in ’n geloofsaangeleentheid toe hy ’n onderskeid tussen Jode en nie-Jode in die Christengemeente in Antiochië getref het. Ons vertroue dat die Bybel die waarheid is, word versterk wanneer ons besef dat sy skrywers niemand gespaar het nie, nie eens hulself nie, ten einde ’n getroue verslag op te stel.—Matt. 26:69-75; Mark. 14:66-72; Luk. 22:54-62; Joh. 18:15-27; Gal. 2:11-14; Joh. 17:17.

22. Wat anders bewys dat die Bybel inderdaad God se Woord is, en met watter doel is dit geskryf?

²² (8) Die onderlinge harmonie van die skrywers. Die Bybel is sonder enige disharmonie oor ’n tydperk van meer as 1 600 jaar deur sowat 40 skrywers geskryf. Dit is wyd en syd in ontsaglike getalle versprei ondanks hewige teenstand en die kragtigste pogings om dit te vernietig. Hierdie feite help om te bewys dat dit wel is wat dit beweer om te wees, naamlik die Woord van die almagtige God, en dat dit inderdaad “nuttig [is] om te onderrig, tereg te wys, dinge reg te stel, te dissiplineer in regverdigheid”.—2 Tim. 3:16, NW.b

23. Watter konsekwente tema bewys ook dat die Bybel geïnspireerd is? Lig toe.

²³ Die inspirasie van die Bybel blyk uit die algehele konsekwentheid waarmee dit nadruk lê op die tema van die heiliging van Jehovah se naam deur sy Koninkryk onder Christus. ’n Paar van die uitsonderlike gevalle is:

Ex. 3:15; 6:3, NW God lê nadruk op sy gedenknaam, Jehovah

Joh. 17:6, 26 Jesus het God se naam bekend gemaak

24. (a) Hoe bevestig die integriteit van die vroeë Christene die waaragtigheid van “die Christelike Verhaal”? (b) Watter ander bewys is daar dat die Bybelskrywers feite opgeteken het, nie mites nie?

²⁴ (9) Die integriteit van die getuies. Met betrekking tot die geloofwaardigheid wat aan die getuienis van vroeë Christene—die skrywers van die Christelike Geskrifte sowel as ander—geheg kan word, sê George Rawlinson: “Die vroeë bekeerlinge het geweet dat daar te eniger tyd van hulle verwag kon word om vir hulle godsdiens te sterf. . . . Elke vroeë skrywer wat die Christelike godsdiens verkondig het, het vanweë sy verkondiging die burgerlike mag getrotseer en hom aan ’n soortgelyke lot blootgestel. Wanneer geloof ’n lewenskwessie is, aanvaar mense nie sommer die eerste geloofsoortuiging wat in hulle smaak val nie; ook sluit hulle hul nie openlik by ’n vervolgde sekte aan nie tensy hulle die opvattings van die godsdiens wat die sekte bely goed ondersoek het en hulself daarvan oortuig het dat dit die waarheid is. Dit is duidelik dat die vroeë bekeerlinge baie beter geleenthede gehad het om die historiese akkuraatheid van die Christelike verslag te ondersoek as ons; hulle kon die getuies ondervra en onder kruisverhoor neem—hulle verskeie verslae met mekaar vergelyk—vra hoe hulle verklarings deur hulle teenstanders ontvang is—Heidense dokumente van daardie tyd raadpleeg—die getuienis deeglik en volledig sif. . . . Al hierdie dinge—en daar moet onthou word dat die getuienis kumulatief is—vorm ’n versameling bewyse wat selde met betrekking tot enige gebeurtenisse in die verre verlede gelewer kan word; en bevestig die waarheid van die Christelike Verhaal buite enige redelike twyfel. Daardie verhaal is in geen enkele opsig . . . mities van aard nie. Dit is één verhaal, wat sonder afwyking vertel word, terwyl mites uiteenlopend en veelvormig is; dit is onlosmaaklik gekoppel met die burgerlike geskiedenis van die betrokke tye, wat dit oral met buitengewone akkuraatheid weergee, terwyl mites die burgerlike geskiedenis verdraai of veronagsaam; dit is vol alledaagse besonderhede, wat deur mites angsvallig vermy word; dit is vol van die duidelikste en eenvoudigste praktiese onderrig, terwyl mites deur sinnebeeldige voorstellings onderrig. . . . Eenvoudige opregtheid, trou, noulettende akkuraatheid, suiwer liefde vir die waarheid is die opvallendste eienskappe van die Nieu-Testamentiese skrywers, wat hulle klaarblyklik met feite, nie met verdigsels nie, ophou . . . Hulle skryf ‘sodat ons die sekerheid van daardie dinge kan besef’ wat in hulle dag ‘ongetwyfeld geglo is’.”c—Vergelyk Lukas 1:1, 4.

25. Waardeur word die egtheid van die Bybel op uitsonderlike wyse bewys?

²⁵ ’n Boeiende terrein wat deur die Bybel gedek word, is goddelike profesieë. Die egtheid van die Bybel is in geen opsig so treffend bewys soos in die vervulling van talle profesieë nie, wat almal die merkwaardige voorkennis van Jehovah aantoon op grond waarvan hy die toekoms voorspel. Hierdie profetiese Woord is inderdaad “’n lamp wat in ’n donker plek skyn”, en as daar aandag aan geskenk word, sal dit die geloof versterk van diegene wat behoue wil bly totdat al die Koninkryksprofesieë in God se ewige nuwe wêreld van regverdigheid vervul is. Die drie tabelle wat hieronder volg, verskaf nog bewyse van die Bybel se egtheid deur baie van hierdie profetiese vervullings, sowel as die harmonie van al die Hebreeuse en Griekse Geskrifte, te toon. Met verloop van die jare skyn die Bybel al hoe helderder as ’n boek wat waarlik ‘deur God geïnspireer en nuttig is’.—2 Pet. 1:19; 2 Tim. 3:16, NW.

[Voetnote]

(10) BELANGRIKE PROFESIEË AANGAANDE JESUS EN HULLE VERVULLING

Profesie Gebeurtenis Vervulling

Hos. 11:1 Uit Egipte geroep Matt. 2:15

Jes. 61:1, 2 Gemagtig Luk. 4:18-21

Jes. 53:4 Ons siektes gedra Matt. 8:16, 17

Vrae oor tabel “Belangrike profesieë aangaande Jesus en hulle vervulling”:

(a) Weens watter profesieë oor sy geboorte het Jesus daarvoor in aanmerking gekom om die Messias te wees?

(b) Watter profesieë is aan die begin van Jesus se bediening vervul?

(c) Hoe het Jesus profesieë vervul deur die manier waarop hy sy bediening uitgevoer het?

(d) Watter profesieë is gedurende die laaste dae voor Jesus se verhoor vervul?

(e) Hoe is profesieë ten tyde van sy verhoor vervul?

(f) Watter profesieë het sy teregstelling, sy dood en sy opstanding voorspel?

[Tabel op bladsye 344-346]

(11) VOORBEELDE VAN ANDER VERVULDE BYBELPROFESIEË

Profesie Gebeurtenis Vervulling

[Voetnote]

(a) Watter voorspelde gebeure het plaasgevind nadat die nasie Israel die land Kanaän ingegaan het?

(b) Watter oordeelsprofesieë teen Israel en Juda het in vervulling gegaan, en wanneer?

(c) Wat is in verband met ’n herstel voorspel? Is dit vervul?

(d) Watter nasies word genoem teen wie spesifieke oordeelsboodskappe uitgespreek is, en hoe is hierdie profetiese oordele vervul?

(e) Wat is enkele van die uitsonderlike geskiedkundige gebeure wat voorspel is deur Daniël? deur Jesus?

(12) ENKELE AANHALINGS UIT EN TOEPASSINGS VAN DIE HEBREEUSE GESKRIFTE DEUR SKRYWERS VAN DIE GRIEKSE GESKRIFTE

(OPMERKING: Hierdie lys sluit nie verwysings in wat op die voorgaande bladsye in die tabel “Belangrike profesieë aangaande Jesus” aangegee is nie.)

Profesie Gebeurtenis Vervulling

Gen. 1:3 God gebied dat lig moet skyn 2 Kor. 4:6

Gen. 2:7 Adam ’n lewende siel gemaak 1 Kor. 15:45

Gen. 18:10, 14 Sara is ’n seun beloof Rom. 9:9

Gen. 18:12 Sara noem Abraham “heer” 1 Pet. 3:6

Ex. 21:24 Oog vir oog en tand vir tand Matt. 5:38

Lev. 26:12 Jehovah was God van Israel 2 Kor. 6:16

Deut. 32:35, 36 Die wraak kom Jehovah toe Hebr. 10:30

Ps. 5:10 “Hul keel is ’n oop graf” Rom. 3:13

Ps. 24:1 Die aarde behoort aan Jehovah 1 Kor. 10:26

Ps. 44:23 “Ons is gereken as slagskape” Rom. 8:36

Ps. 78:24 Die brood uit die hemel Joh. 6:31-33

Ps. 82:6 “Julle is gode” Joh. 10:34

Ps. 117:1 “Loof die Here, alle nasies” Rom. 15:11

Jer. 5:21 Het oë, maar sien nie Mark. 8:18

Mal. 1:2, 3 Jakob geliefd, Esau gehaat Rom. 9:13

Vrae oor tabel “Enkele aanhalings uit en toepassings van die Hebreeuse Geskrifte deur skrywers van die Griekse Geskrifte”:

(a) Hoe word die skeppingsverslag in Genesis gestaaf deur verwysings daarna in die Griekse Geskrifte?

(b) Hoe word verklarings in Genesis oor Abraham en Abraham se nageslag toegepas?

(c) Watter aanhalings in verband met die Tien Gebooie en ander aspekte van die Wet word uit die boek Exodus gemaak?

(d) Waar vind ons die oorspronklike verklarings in verband met die twee groot gebooie, naamlik om Jehovah met jou hele hart en siel lief te hê en jou naaste soos jouself?

(e) Noem enkele van die fundamentele beginsels wat in die Pentateug gemeld en in die Griekse Geskrifte aangehaal word. Hoe word hulle toegepas?

(f) Watter gedeeltes in die Psalms, wat in die Griekse Geskrifte aangehaal word, verheerlik Jehovah ⁽¹⁾ as Skepper en Eienaar van die aarde? ⁽²⁾ as die Een wat in die regverdiges belangstel en vir hulle sorg?

(g) Hoe pas die Christelike Griekse Geskrifte gedeeltes uit Jesaja en die ander profete toe op ⁽¹⁾ die verkondiging van die goeie nuus? ⁽²⁾ sommige se verwerping van die goeie nuus? ⁽³⁾ die feit dat nie net die oorblyfsel van Israel nie maar ook mense van die nasies gelowiges sou word? ⁽⁴⁾ die voordele wat spruit uit geloof in die goeie nuus?