Toon liefde en respek as vrou
“Die vrou . . . moet diep respek vir haar man hê.”—EFESIËRS 5:33, “NW”.
1. Watter vrae ontstaan oor die hedendaagse toestand van die huwelik?
IN HIERDIE moderne era van onafhanklikheid en “bevryding” het die tradisionele beskouing van die huwelik ’n paar ernstige knoue gekry. Miljoene gesinne moet sonder ’n vader of sonder ’n moeder funksioneer. Saamlewery sonder die voordeel van ’n wetlike huwelik het vir talle ’n gewoonte geword. Maar het dit groter sekuriteit vir die vrou en moeder meegebring? Het dit stabiliteit vir die kinders beteken? En het hierdie verbrokkeling van waardes groter respek in die gesinsreëling teweeggebring? Wat beveel God se Woord daarenteen aan?
2. Waarom was dit nie goed dat Adam alleen was nie?
2 Toe God sy voorneme uitgespreek het om die eerste vrou te skep, het hy gesê: “Dit is nie goed dat die mens alleen is nie.” En nadat Adam dieregesinne bestudeer het—mannetjies en wyfies saam met hul kleintjies—moes sy gevoelens met daardie verklaring ooreengestem het. Hoewel Adam volmaak en in ’n bevredigende paradys was, het hy nie kameraadskap met iemand van sy eie soort gehad nie. Hy was met intelligensie en spraak begaaf, maar daar was geen ander skepsel van sy soort met wie hy daardie gawes kon deel nie. Die situasie sou egter binnekort verander, want God het gesê: “Ek sal vir hom ’n hulp maak wat by hom pas [“as sy komplement”, NW].”—Genesis 2:18-20.
3. (a) Hoe was Eva van Adam se ‘soort’? (b) Wat beteken dit vir ’n man om sy vrou ‘aan te kleef’?
3 Jehovah het die vrou Eva geskep deur een van Adam se ribbebene as basis te gebruik. Daarom was Eva van dieselfde ‘soort’ as Adam. Sy was nie ’n laer dier nie, maar was “been van [sy] gebeente en vlees van [sy] vlees”. Die geïnspireerde verslag sê gevolglik: “Daarom sal die man sy vader en moeder verlaat en sy vrou aankleef. En hulle sal een vlees wees” (Genesis 2:23, 24). Die Hebreeuse woord wat met “aankleef” vertaal word, beteken letterlik “om vas te kleef, vas te sit, veral stewig, asof met gom” (Gesenius se Hebrew and Chaldee Lexicon to the Old Testament Scriptures). Dit bevat dus die gedagte dat ’n man en sy vrou onskeibare metgeselle is. Nog ’n geleerde sê dat “dit op meer as geslagsomgang tussen man en vrou betrekking het en op die hele verhouding slaan”. Die huwelik is dus nie net ’n tydelike gril nie. Dit is ’n blywende verhouding. En waar daar wedersydse respek en waardigheid is, behoort daardie eenheid, al is dit soms gespanne, onbreekbaar te wees.—Mattheüs 19:3-9.
4. In watter sin was die vrou die man se helper en komplement?
4 God het gesê dat die vrou die man se helper en komplement sal wees. Aangesien hulle na God se beeld gemaak is, sou hy verwag dat hulle sy eienskappe—geregtigheid, liefde, wysheid en krag—in hulle verhouding met mekaar openbaar. Daarom sou Eva “’n komplement” wees, nie ’n mededinger nie. Die gesin sou nie soos ’n skip met twee mededingende kapteins wees nie, maar die hoofskap sou deur Adam uitgeoefen word.—1 Korinthiërs 11:3; Efesiërs 5:22-24; 1 Timotheüs 2:12, 13.
5. Hoe het talle mans vroue behandel, en dra dit God se goedkeuring weg?
5 Die eerste mensepaar se opstand en sonde teen God se liefdevolle hoofskap het egter ’n ander milieu vir die vorming van hulle gesin en alle toekomstige gesinne geskep. Met voorkennis van die gevolge van hulle sonde en die uitwerking daarvan op die mensdom het Jehovah vir Eva gesê: “Na jou man sal jou begeerte wees, en hý sal oor jou heers [“jou domineer”, NW]” (Genesis 3:16). Deur die eeue heen het talle mans vroue ongelukkig op tirannieke wyse gedomineer. Vroue in alle wêrelddele is en word steeds op baie verskillende maniere verneder en verkleineer. Maar soos ons in die vorige artikel gesien het, bied die toepassing van Bybelbeginsels geen grondslag vir manlike despotisme nie. Dit beklemtoon eerder die waarde van diep respek.
Diep respek—’n uitdaging
6, 7. (a) Hoe kan ongelowige mans gewin word om die waarheid te aanvaar? (b) Hoe kan ’n vrou moontlik faal om “diep respek” vir haar ongelowige man te toon?
6 Die apostel Petrus het Christus se voorbeeld ten opsigte van gedrag breedvoerig bespreek en verduidelik dat Jesus vir ons ‘’n voorbeeld nagelaat het, sodat ons sy voetstappe kan navolg’. Toe het Petrus gesê: “Net so moet julle, vroue, aan jul eie mans onderdanig wees, sodat, as sommige aan die woord ongehoorsaam is, hulle ook deur die wandel van die vroue sonder woorde gewin kan word as hulle jul reine . . . wandel [tesame met diep respek] aanskou het” (1 Petrus 2:21-3:2, vgl. NW). Hoe kan Christenvrouens hierdie “diep respek” openbaar?
7 Talle van ons Christensusters het ongelowige en partymaal geopponeerde mans. Beteken hierdie omstandighede dat Petrus se raad dan nie vir hulle geld nie? Allermins, want onderworpenheid en respek word vereis selfs as “sommige aan die woord ongehoorsaam is”. Sal dit dus ’n blyk van diep respek wees as ’n Christenvrou wat ’n geopponeerde man het na die Koninkryksaal kom en oor hom skinder en vir ’n klomp susters in die gemeente vertel presies hoe sleg hy haar al behandel het? Wat sou dit genoem word as sy so gepraat het van ’n broer of ’n suster in die gemeente? Skindery, of miskien selfs laster. Daarom getuig dit nie van diep respek as ’n vrou sleg praat van haar ongelowige man nie (1 Timotheüs 3:11; 5:13, vgl. NW). Daar moet nogtans erken word dat party susters wat teengestaan word ’n ernstige probleem het. Wat is die Christelike oplossing? Hulle kan na die ouere manne gaan en hulle hulp en advies vra.—Hebreërs 13:17.
8. Hoe redeneer ’n geopponeerde man dalk?
8 Hoe kan die ouere manne taktvol met ’n geopponeerde man te werk gaan? Vir eers kan hulle probeer om die situasie uit sy oogpunt te beskou. Sy woordelike of fisiese geweld kan veroorsaak word deur ’n drieledige kettingreaksie van onkunde wat tot vrees en dan tot ’n gewelddadige reaksie lei. En waarom gebeur dit? Partymaal weet die man, afgesien van wat hy van bevooroordeelde werkmaats hoor, min of niks van Jehovah se Getuies nie. Hy weet wel dat sy vrou moontlik al haar aandag aan hom en hulle kinders gewy het voordat sy die Bybel begin bestudeer het. Hoewel sy dalk nou ’n beter vrou en moeder is, is sy gesindheid: ‘Sy verstoot my drie keer per week om na daardie vergaderinge te gaan. Ek weet nie wat tydens daardie vergaderinge gebeur nie, maar daar is ’n paar aantreklike mans by daardie saal, en . . . ’ Ja, sy onkunde kan tot jaloesie en vrees lei. Dan kom die verdedigende reaksie. Hoe kan die ouere manne help wanneer hulle hierdie gesindhede bemerk?—Spreuke 14:30; 27:4.
9. Watter taktvolle benadering kan met party ongelowige mans gebruik word, en watter gevolg kan dit hê?
9 Een van die ouere manne kan die man dalk persoonlik leer ken (1 Korinthiërs 9:19-23). Miskien is die man bedrewe as ’n elektrisiën, ’n skrynwerker of ’n verwer. Dalk is hy gewillig om daardie vaardigheid te gebruik om met ’n probleem by die Koninkryksaal te help. Op dié manier sal hy kan sien hoe die binnekant van die Koninkryksaal lyk sonder om verplig te voel om ’n vergadering by te woon. Wanneer hy die broers leer ken, sal sy gesindheid teenoor sy vrou en die waarheid dalk versag. As hy die liefde en die gees van samewerking in die gemeente sien, sal hy sy vrou moontlik selfs na die vergaderinge begin bring. Met een ding wat tot ’n ander lei, sal hy miskien tydens ’n vergadering in die saal inkom om ’n rukkie te luister. Weldra vra hy dalk dat ’n Bybelstudie met hom gehou word. Al hierdie dinge is moontlik en het partymaal gebeur. Danksy sulke liefde en takt en ’n vrou se “diep respek” is daar vandag duisende gelowige mans.—Efesiërs 5:33, NW.
Sy hou toesig oor haar huishouding
10, 11. Watter verskillende fasette van ’n deugsame vrou beskryf koning Lemuël? (Bespreek afsonderlik.)
10 Koning Lemuël het goeie raad van sy moeder ontvang oor die eienskappe van ’n ideale vrou (Spreuke 31:1). Dit is beslis die moeite werd om haar beskrywing van die hardwerkende vrou en moeder in Spreuke 31:10-31 noukeurig te lees. Sy het klaarblyklik ondervinding gehad wat die toepassing van God se regverdige beginsels en die betoning van diep respek betref.
11 Lemuël skryf dat die “deugsame vrou” betroubaar en lojaal is (Verse 10-12). Sy werk hard om haar man en kinders kos te gee en te versorg (Verse 13-19, 21, 24). Sy is goedhartig en mededeelsaam teenoor diegene wat waarlik in nood verkeer (Vers 20). Deur haar respek en goeie gedrag bevorder sy haar man se goeie reputasie (Vers 23). Sy is nie ’n ledige skindertong of ’n vernietigende kritikus nie. Inteendeel, haar tong bou op en genees (Vers 26). Omdat sy nie lui is nie, het sy ’n skoon, netjiese huis (Vers 27). (Trouens, ’n Christenhuis moet een van die skoonstes in die buurt wees.) Haar man en kinders toon dankbaarheid en prys haar. Mense wat nie deel van die gesin is nie, waardeer ook haar eienskappe (Verse 28, 29, 31). Haar skoonheid is nie oppervlakkig nie; dit is die skoonheid van ’n godvresende vrou met ’n godvrugtige persoonlikheid.—Vers 30.
’n Sagmoedige en stille gees
12. Wat is “baie kosbaar . . . voor God”, en hoe beklemtoon ’n Spaanse gesegde hierdie gedagte?
12 Hierdie laaste gedagte word deur Petrus herhaal waar hy die Christin raad gee om nie te veel aandag aan haar uiterlike te skenk nie. Hy maan: “Julle versiering moet . . . die verborge mens van die hart in die onverganklike versiering van ’n sagmoedige en stille gees [wees], wat baie kosbaar is voor God” (1 Petrus 3:3, 4). Let op dat ‘die sagmoedige en stille gees baie kosbaar is voor God’. Die Christenvrou en -moeder wat so ’n gees het, behaag dus nie net haar man nie maar, selfs belangriker, ook God, net soos in die geval van getroue vroue van die ou tyd. Hierdie innerlike skoonheid word ook weerspieël in die Spaanse gesegde: “’n Pragtige vrou behaag die oë; ’n goeie vrou behaag die hart. As eersgenoemde ’n juweel is, is laasgenoemde ’n skat.”
13. Watter verkwikkende uitwerking kan ’n vrou op haar kinders hê?
13 ’n Christenvrou kan verkwikkend wees vir haar hele huisgesin. (Vergelyk Mattheüs 11:28-30, NW). Die kinders sal haar respek vir haar man sien en daardie respek in hulle optrede teenoor hulle ouers en diegene buite die gesin weerspieël. Gevolglik sal Christenkinders vriendelik en bedagsaam wees. En hoe verkwikkend is dit tog wanneer kinders vrywillig aanbied om werkies te doen en hulle nie gepor hoef te word om dit gedoen te kry nie! Hulle onselfsugtigheid bevorder die geluk van die huisgesin, en ’n moeder se goedkeurende glimlag is oorgenoeg vergoeding.
14. Watter uitdaging kan ontstaan wanneer dissipline nodig is?
14 Maar wat van tye wanneer dissipline nodig is? Kinders maak foute, net soos hul ouers. Partymaal is hulle ongehoorsaam. Hoe sal ’n Christenmoeder reageer as die vader nie daar is nie? Sal sy steeds hulle kinders se waardigheid respekteer? Of sal sy skreeu en tekere gaan om hulle gehoorsaam te probeer maak? Wel, leer ’n kind uit hoe hard dinge gesê word? Of sal ’n sagte, redenerende stem doeltreffender wees?—Efesiërs 4:31, 32.
15. Wat het navorsers oor die gehoorsaamheid van kinders gevind?
15 Die tydskrif Psychology Today het die volgende kommentaar oor die gehoorsaamheid van kinders gelewer: “’n Onlangse studie het getoon dat hoe harder jy vir kinders sê om nie iets te doen nie, hoe waarskynliker dit is dat hulle sal omdraai en presies sal doen wat jy nie wil hê hulle moet doen nie.” Daarenteen het navorsers gevind dat wanneer volwassenes sag praat kinders gewoonlik nie aarsel om te gehoorsaam nie. Dit is natuurlik besonder belangrik om met ’n kind te redeneer pleks van hom met eindelose dogmatiese bevele te vertoorn.—Efesiërs 6:4; 1 Petrus 4:8.
Respek in die fisiese verhouding
16. Hoe kan ’n vrou bedagsaamheid toon met betrekking tot haar man se emosionele behoeftes, en watter voordeel hou dit in?
16 Net soos ’n man bedagsaamheid vir sy vrou moet toon omdat sy ’n delikater gestel het, moet ’n vrou haar man se emosionele en seksuele behoeftes erken. Die Bybel toon dat ’n man en sy vrou hulle in mekaar moet verlustig en mekaar moet bevredig. Dit vereis sensitiwiteit vir mekaar se behoeftes en gemoedstemming. Hierdie wedersydse bevrediging sal ook help om te verseker dat nie een van die huweliksmaats ’n dwalende oog het wat tot ’n dwalende liggaam kan lei nie.—Spreuke 5:15-20.
17. Hoe moet ’n man en vrou die nakoming van die huweliksplig beskou?
17 Waar daar wedersydse respek is, sal geeneen van die huweliksmaats ooit seksuele behoeftes as ’n sielkundige wapen gebruik nie. Elkeen moet die huweliksplig teenoor die ander nakom, en as hulle hul tydelik daarvan onthou, moet altwee daartoe ingestem het (1 Korinthiërs 7:1-5, NAV). Partymaal kan ’n man byvoorbeeld van die huis af weg wees omdat hy tydelik met konstruksiewerk by die plaaslike takkantoor van die Wagtoringgenootskap of met ’n ander teokratiese projek help. In daardie geval moet hy seker wees dat sy vrou heelhartig daartoe ingestem het. So ’n skeiding kan ook vir die gesin geestelike seëninge meebring in die vorm van bemoedigende ondervindings wat die man by sy tuiskoms kan vertel.
Die susters se belangrike rol
18. Waarom het ’n ouere man se vrou ’n groter verantwoordelikheid?
18 ’n Christin het ’n groter verantwoordelikheid wanneer haar man ’n ouere man is. Eerstens word groter eise aan hom gestel. Hy is teenoor Jehovah aanspreeklik vir die geestelike toestand van die gemeente (Hebreërs 13:17). Maar omdat sy die vrou van ’n ouere man en moontlik self ’n ouer vrou is, is haar respekvolle voorbeeld ook noodsaaklik. (Vergelyk 1 Timotheüs 5:9, 10; Titus 2:3-5.) En watter uitstekende voorbeeld stel die meeste ouere manne se vrouens tog in die wyse waarop hulle hulle mans ondersteun! Die man is dikwels weg omdat hy na gemeentesake moet omsien, en moontlik word haar nuuskierigheid geprikkel. Uit lojaliteit sal ’n godvrugtige vrou egter nie bemoeisiek wees en haar neus in gemeentelike aangeleenthede insteek nie.—1 Petrus 4:15.
19. Wat moet ’n ouere man miskien doen ‘om sy huisgesin te beheer’?
19 Maar partymaal sal dit dalk vir ’n ouere man nodig wees om sy vrou te vermaan as sy gesindhede openbaar wat nie opbouend is nie of as sy nie ’n goeie voorbeeld vir ander susters stel nie. ‘Om ’n huisgesin goed te beheer’ behels nie net die kinders nie, maar ook die vrou. Die toepassing van hierdie skriftuurlike standaard kan dalk die nederigheid van party vrouens toets.—1 Timotheüs 3:4, 5, 11, NAV; Hebreërs 12:11.
20. Meld ’n paar goeie voorbeelde van getroude en ongetroude susters van die verlede en hede. (Kyk “Life Stories of Jehovah’s Witnesses” in die Watch Tower Publications Index 1930-1985.)
20 Ongetroude susters kan ook nadink oor die eerbiedige rol van getroude vroue in die gemeente. Daar is soveel goeie voorbeelde van puik, getroue susters in die Skrif sowel as in die gemeentes van vandag! Dorkas, wat waarskynlik ’n ongetroude suster was, het groot lof vir haar “goeie werke” ontvang (Handelinge 9:36-42). Priscilla en Febe was ook ywerig vir die waarheid (Romeine 16:1-4). Vandag is talle van ons susters, hetsy getroud of ongetroud, eweneens puik sendelinge, pioniers en verkondigers. Terselfdertyd het sulke godvrugtige vroue skoon, netjiese huise en skeep hulle nooit hul gesin af nie. Vanweë hulle getalle en omstandighede doen hulle dikwels die grootste deel van die predikingswerk.—Psalm 68:12.
21. Hoe is getroue susters ’n aanmoediging vir hulle Christenbroers?
21 Getroue susters in die gemeente speel ’n noodsaaklike opbouende rol. Hulle ywer en voorbeeld is ’n aanmoediging vir die broers en vir die Christengemeente in die algemeen. Hulle is waarlik komplemente en helpers. (Vergelyk Genesis 2:18, NW.) Watter opregte liefde en respek verdien hulle tog! En wat Christenhuweliksmaats betref, is Paulus se raad inderdaad toepaslik: “Laat . . . elkeen van julle afsonderlik sy vrou so liefhê soos homself; die vrou daarenteen moet diep respek vir haar man hê.”—Efesiërs 5:33, NW.
Onthou jy?
◻ Wat was God se oorspronklike rolle vir die volmaakte man en vrou?
◻ Hoe kan ongelowige mans gewin word om die waarheid te aanvaar?
◻ Wat is die uitsonderlike eienskappe van ’n deugsame vrou?
◻ Hoe kan ’n Christenvrou ‘’n sagmoedige en stille gees’ openbaar?
◻ Watter balans is nodig in die fisiese verhouding tussen huweliksmaats?
[Prent op bladsy 16]
Die gesin moet nie soos ’n skip met twee mededingende kapteins wees nie
[Prent op bladsy 18]
’n Ongelowige man kan jaloers en selfs ietwat bang word oor sy vrou se vergaderingbywoning of ander Christelike bedrywighede. Hoe kan hy gehelp word?