Vaar op met vleuels soos die arende
HOE voel ’n man nadat hy vyf jaar in Nazi-konsentrasiekampe deurgebring het? Mismoedig? Verbitterd? Wraaksugtig?
Hoewel dit dalk vreemd klink, het so ’n man geskryf: “My lewe is verryk, meer as wat ek ooit kon gehoop het.” Waarom het hy so gevoel? Hy het verduidelik: “Ek het onder die vleuels van die Allerhoogste toevlug gevind, en ek het die vervulling van die woorde van die profeet Jesaja ervaar toe hy gesê het: ‘Die wat op die HERE wag, kry nuwe krag; hulle vaar op met vleuels soos die arende; . . . hulle wandel en word nie mat nie.’”—Jesaja 40:31.
Hierdie Christenman, wie se liggaam die verskriklikste behandeling denkbaar moes verduur, het ’n gees gehad wat in figuurlike sin opgevaar het, ’n gees wat die Nazi’s se wreedheid nie kon oorwin nie. Soos Dawid het hy in die skaduwee van God se “vleuels” toevlug gevind (Psalm 57:2). Hierdie Christen het dieselfde vergelyking as die profeet Jesaja gebruik en het sy geestelike krag met dié van ’n arend vergelyk wat al hoe hoër in die lug sweef.
Voel jy ooit dat jou probleme jou onderkry? Jy sal ongetwyfeld ook graag toevlug onder die vleuels van die Allerhoogste wil vind, om ‘op te vaar met vleuels soos die arende’. Om te verstaan hoe dit moontlik is, is dit nuttig om iets te weet aangaande die arend, wat dikwels in figuurlike sin in die Skrif gebruik word.
Onder die vaandel van die arend
Van al die voëls wat deur die mense van die ou tyd dopgehou is, was die arend moontlik die een wat hulle die meeste bewonder het as gevolg van sy krag en majestueuse vlug. Talle eertydse leërs, onder meer dié van Babilon, Persië en Rome, het onder die vaandel van die arend opgetrek. Die leër van Kores die Grote was een van hulle. Die Bybel het voorspel dat hierdie Persiese koning soos ’n roofvoël sou wees wat uit die ooste kom om die Babiloniese Ryk te verower (Jesaja 45:1; 46:11). Tweehonderd jaar nadat hierdie profesie neergeskryf is, het Kores se troepe, wat arende op hulle oorlogsvaandels gehad het, die stad Babilon aangeval soos ’n arend wat op sy prooi afduik.
In onlangser tye het krygsmanne soos Karel die Grote en Napoleon asook lande soos die Verenigde State en Duitsland ook die arend as hulle simbool gekies. Die Israeliete is beveel om nie beelde van arende of enige ander dier te vereer nie (Exodus 20:4, 5). Bybelskrywers het nietemin op kenmerke van die arend gesinspeel om hulle boodskap toe te lig. Daarom word die arend, die voël waarna daar die meeste in die Skrif verwys word, gebruik om dinge soos wysheid, Goddelike beskerming en spoed te simboliseer.
Die oog van ’n arend
Die skerp gesigsvermoë van die arend was nog altyd spreekwoordelik gebruik. Hoewel die goudarend selde meer as vyf kilogram weeg, is sy oog in werklikheid groter as ’n man s’n, en sy gesigsvermoë is baie skerper. Jehovah het die arend se vermoë om sy kos te vind aan Job beskryf en self gesê: “Tot daar in die verte bly sy oë kyk” (Job 39:27, 29, NW). Alice Parmelee sê in haar boek All the Birds of the Bible dat “’n arend eenkeer ’n dooie vis raakgesien het wat vyf kilometer daarvandaan in ’n meer gedryf het, en hy het teen ’n skuinshoek na die presiese plek geduik. Die arend kon nie net ’n klein voorwerp op ’n baie groter afstand sien as wat ’n mens kan sien nie, maar die voël het die vis die heeltyd in die oog gehou terwyl hy vir vyf kilometer geduik het.”
Vanweë die arend se skerp gesigsvermoë is dit ’n gepaste simbool van wysheid, een van Jehovah se hoofeienskappe. (Vergelyk Esegiël 1:10; Openbaring 4:7.) Waarom is dit so? Wysheid behels die vermoë om die gevolge van enige daad vooruit te sien (Spreuke 22:3). Die arend, met sy vermoë om tot in die verte te sien, kan gevaar op ’n afstand raaksien en voorsorg tref, net soos die verstandige man in Jesus se illustrasie, wat die moontlikheid van ’n storm vooruitgesien het en sy huis op ’n rots gebou het (Matteus 7:24, 25). Interessant genoeg, as jy in Spaans sê dat iemand soos ’n arend is, beteken dit dat hy insig of onderskeidingsvermoë het.
As jy ooit die geleentheid kry om ’n arend van naderby te beskou, moet jy oplet hoe hy sy oë gebruik. Hy kyk nie net vlugtig na jou nie; dit lyk eerder asof hy noukeurig na elke besonderheid van jou voorkoms kyk. Die wyse man ondersoek eweneens ’n saak noukeurig voordat hy ’n besluit neem in plaas van sy instink of sy gevoelens te vertrou (Spreuke 28:26). Hoewel die arend se skerp gesigsvermoë hom ’n gepaste simbool van die Goddelike eienskap wysheid maak, word sy indrukwekkende vlug ook in figuurlike sin deur Bybelskrywers gebruik.
“Die weg van die arend in die lug”
“Die weg van die arend in die lug” is merkwaardig omdat hy vinnig en blykbaar moeiteloos vlieg, want hy volg geen voorgeskrewe roete en laat geen spoor agter nie (Spreuke 30:19). In Klaagliedere 4:19 waar die Babiloniese soldate beskryf word, word daar op die arend se spoed gesinspeel: “Ons vervolgers was vinniger as die arende van die hemel, op die berge het hulle ons hewig agtervolg.” Wanneer ’n arend wat bo in die lug sirkel sy prooi raaksien, vou hy sy vlerke terug en duik reguit af, en volgens sommige verslae kan hy tydens so ’n duik ’n spoed van tot 130 kilometer per uur bereik. Dit is geen wonder dat die Skrif die arend as ’n sinoniem vir spoed gebruik nie, veral met betrekking tot ’n militêre mag.—2 Samuel 1:23; Jeremia 4:13; 49:22.
Jesaja verwys daarenteen na die moeitelose vlug van ’n arend. “Die wat op die HERE wag, kry nuwe krag; hulle vaar op met vleuels soos die arende; hulle hardloop en word nie moeg nie, hulle wandel en word nie mat nie” (Jesaja 40:31). Wat is die geheim van die arend se sweefvermoë? Dit verg min inspanning om op te vaar, aangesien die arend gebruik maak van warm lugstrome. Lugstrome is onsigbaar, maar die arend weet net hoe om hulle te vind. Nadat die arend ’n lugstroom gevind het, sprei hy sy vlerke en stert uit en sirkel dan binne-in die kolom warm lug, wat hom al hoe hoër dra. Wanneer die arend hoog genoeg is, sweef hy na die volgende lugstroom, waar die proses herhaal word. Op hierdie manier kan die arend ure lank met die minste verbruik van energie in die lug bly.
In Israel, veral in die Skeurvallei wat van Eseon-Geber aan die kus van die Rooi See tot in Dan in die noorde strek, is arende ’n algemene gesig. Hulle is veral talryk in die lente en herfs wanneer hulle migreer. In party jare is byna 100 000 arende al daar getel. Wanneer die oggendson die lug verwarm, kan ’n mens sien hoe honderde roofvoëls oor die kranse vlieg wat aan die Skeurvallei grens.
Die arend se moeitelose vlug is ’n pragtige illustrasie van hoe Jehovah se krag ons geestelik en emosioneel kan versterk sodat ons met ons werk kan voortgaan. Net soos ’n arend nie op eie krag tot sulke hoogtes kan sweef nie, kan ons nie voortgaan as ons op ons eie vermoëns vertrou nie. “Vir alles is ek sterk genoeg deur hom wat my krag gee”, het die apostel Paulus verduidelik (Filippense 4:13). Soos ’n arend wat voortdurend na onsigbare lugstrome soek, ‘hou ons aan vra’ om Jehovah se onsigbare werkende krag deur middel van ons ernstige gebede.—Lukas 11:9, 13.
Migrerende arende vind dikwels die lugstrome deur ander roofvoëls dop te hou. Die natuurkenner D. R. Mackintosh het berig dat daar eenkeer gesien is hoe 250 arende en aasvoëls in dieselfde lugstroom opwaarts gesirkel het. Christene wat vandag lewe, kan eweneens leer om op Jehovah se krag te vertrou deur die getroue voorbeelde van ander godvrugtige knegte na te volg.—Vergelyk 1 Korintiërs 11:1.
In die skaduwee van ’n arend se vlerke
Een van die gevaarlikste tydperke van ’n arend se lewe is wanneer hy leer vlieg. Heelparty arende sterf wanneer hulle dit probeer. Die jong nasie Israel was ook in gevaar toe hulle Egipte verlaat het. Gevolglik was Jehovah se woorde aan die Israeliete uiters gepas: “Julle het self gesien wat Ek aan die Egiptenaars gedoen het, en dat Ek julle op arendsvlerke gedra en julle na My toe gebring het” (Exodus 19:4). Daar is verslae van arende wat ’n jong voël ’n kort rukkie op hulle rug gedra het sodat hy hom nie met sy eerste pogings om te vlieg te pletter sou val nie. G. R. Driver het in die Palestine Exploration Quarterly kommentaar gelewer oor sulke verslae en gesê: “Die beeld wat dus in die [Bybel] geskep word, is nie bloot ’n vlug van die verbeelding nie, maar is op werklike feite gegrond.”
Arende is ook op ander maniere voorbeeldige ouers. Hulle voorsien nie net die kuiken van gereelde maaltye nie, maar die wyfie skeur ook die vleis wat die mannetjie na die nes toe bring sorgvuldig in stukkies sodat die jong arendjie dit kan insluk. Aangesien hulle neste gewoonlik op kranse of in hoë bome gebou word, word die jong voëls aan die elemente blootgestel (Job 39:30, 31 NW). Die skroeiende son, so algemeen in Bybellande, kan die jong voël se dood veroorsaak as dit nie vir die sorg van sy ouers was nie. Die volwasse arend sprei sy vlerke uit, soms ure aaneen, om sy kuikentjie te beskut.
Dit is dus uiters gepas dat die vlerke van ’n arend as ’n simbool van Goddelike beskerming in die Skrif gebruik word. Deuteronomium 32:9-12 beskryf hoe Jehovah die Israeliete tydens hulle trek deur die woestyn beskerm het: “Want die HERE se deel is sy volk, Jakob is sy afgemete erfdeel. Hy het hom gevind in ’n woestynland en in ’n woeste wêreld, vol gehuil van die wildernis; Hy het hom omring, op hom ag gegee, hom bewaak soos sy oogappel. Soos ’n arend sy nes opwek, oor sy kleintjies sweef, sy vlerke uitsprei, hulle opneem, hulle dra op sy vleuels—die HERE alleen het hom gelei.” Jehovah sal ons dieselfde liefdevolle beskerming gee as ons op hom vertrou.
Die uitweg
Wanneer ons soms voor probleme te staan kom, wens ons dalk om van al ons moeilikhede af weg te vlieg. Dit is presies hoe Dawid gevoel het. (Vergelyk Psalm 55:7, 8.) Maar hoewel Jehovah belowe het om ons by te staan terwyl ons voor beproewinge en moeilikhede in hierdie stelsel te staan kom, bied hy ons nie ’n algehele uitweg nie. Ons het die Bybel se versekering: “Geen versoeking het oor julle gekom nie, behalwe wat eie is aan mense. Maar God is getrou, en hy sal nie toelaat dat julle versoek word bo wat julle kan verdra nie, maar saam met die versoeking sal hy ook die uitweg gee, sodat julle dit sal kan verduur.”—1 Korintiërs 10:13.
“Die uitweg” behels dat ons moet leer om op Jehovah te vertrou. Dit is wat Max Liebster, wie se opmerkings aan die begin van hierdie artikel aangehaal is, uitgevind het. Gedurende sy jare in die konsentrasiekampe het hy Jehovah leer ken en op hom leer vertrou. Soos Max uitgevind het, versterk Jehovah ons deur sy Woord, sy gees en sy organisasie. Die Getuies het selfs in die kampe medegelowiges gesoek en hulle geestelik gehelp deur skriftuurlike gedagtes met hulle te bespreek en enige Bybellektuur wat hulle gehad het met hulle te deel. En soos getroue oorlewendes keer op keer getuig het, het Jehovah hulle versterk. “Ek het Jehovah voortdurend gevra om my te help”, verduidelik Max, “en sy gees het my onderskraag.”
Ongeag die beproewing wat ons verduur, ons kan ook op God se heilige gees staatmaak, mits ons aanhou om daarvoor te vra (Matteus 7:7-11). As ons verkwik word deur hierdie “krag wat bo die normale is”, sal ons sweef en nie toelaat dat ons probleme ons onderkry nie. Ons sal voortgaan om in Jehovah se weg te wandel, en ons sal nie moeg word nie. Ons sal opvaar met vleuels soos die arende.—2 Korintiërs 4:7; Jesaja 40:31.
[Lokteks op bladsy 10]
Hy kyk nie net vlugtig na jou nie
[Foto-erkenning op bladsy 9]
Foto: Cortesía de GREFA
[Foto-erkenning op bladsy 10]
Foto: Cortesía de Zoo de Madrid