Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ
Awˆlai Sahˬ boꞈ taˬ duˬ
Akha
?
  • ˆ
  • ꞈ
  • ˇ
  • ˬ
  • Jaˇliꞈ
  • Jahˇ doˆ taˬ˗euˬ jeˬ
  • Mehˬ bawˬ
  • w25 Nyiˬ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 20-24
  • “Ngaˇ tiˬ jawˇ˗iˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ haw˗aˬ”

Tseˇ taˬ˗euˬ biˬdiˬoˬ heu hmˬ maˬ ahˇ nga.

Seuˆ maˬ, biˬdiˬoˬ maˬ haw nya nga.

  • “Ngaˇ tiˬ jawˇ˗iˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ haw˗aˬ”
  • Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2025
  • Uˬ dzah zaˬ deuˬ
  • Duˇ leˇ˗eu gaˇ kawˆ
  • Aˬ da aˬ ma˗euˬ gaˇ kawˆ
  • Shaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya ciˬ daˬ
  • Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ
  • Gaˇ myaˬ˗eu nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ
  • Tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh haw˗euˬ kʼawꞈ laˬ kʼaˬ paˇ cehˇ kʼoꞈ laˇ
  • Aˬ myah luꞈ caw ba˗eu jeˬ za
  • Yawˬ jeˬ na naˇ kʼah byehˇ dzeh yaꞈ˗awˇ Baw leˬ mehˬ nah caw teh
    Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2017
Loꞈ˗eu nymˇgoˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu (Dzaw dmˬ)—2025
w25 Nyiˬ siˬ ba la myaˆ pyawˬ 20-24
Aˬkʼeˇliˬtoˬ Baˬboˬ˗aˬ.

Dehꞈ ziˇ gaˇ kawˆ

“Ngaˇ tiˬ jawˇ˗iˬ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ pyeuꞈ haw˗aˬ”

Aˬkʼeˇliˬtoˬ Baˬboˬ˗aˬ neh ja˗euˬ

Aˬ dui˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ nya lehˇ gʼawˬ mya jeˬ lehˇ gʼeh ngeh bi noeˬ laˇ nya˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, yawˬ ha gaˬ˗eu gʼaˬ bi shiˇ ngeh, aˬ cawˬ˗euˬ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ ya jawˇ˗iˇ ngeh, tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya jawˇ ngeh, heu loꞈ˗ehˇ gʼeh ngeh pyeuꞈ meh. Ngaˇ gaˇ kawˆ heu deuˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ jiˇ˗euˬ ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ haw kʼoꞈ gʼeh ngeh, ngaˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya dehꞈ˗euˬ maˬ ngeuˇ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ ma. Ngaˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh toˆ˗ehˇ noeˬ nga lehˇ nymˬ˗mˇ ngaˇ dzawˇ nehˬ nyaˇ.

Aˬ da aˬ ma˗euˬ gaˇ kawˆ

Ngaˬ da ngaˬ ma naˇ, koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ˗euˬ zahˇ˗ahˇ zawˇ˗ehˇ taˬ huiˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ nyaꞈ Jaˇliꞈ dzaw laˇ˗awˇ Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ siˬ nya laˇ ngeh, koꞈ dawˬ zaˬ lahˇ maˬ paˇ geuꞈ ni Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ geuꞈ laˇ˗awˇ leh jeh dui dui laˇ˗euˬ meh. Ngaˬ da naˇ laꞈ saˇ maˇ pyeuꞈ˗awˇ, Yeˬsuˇ˗euˬ mawˇ kawˇ jiˇ tehˆ haw˗euˬ meh. Nymˬ˗mˇ ngaˬ da laꞈ saˇ maˇ pyeuꞈ˗eu loꞈ˗ehˇ nga pehˬ˗euˬ nymˇ laꞈ oˆ tiˆ˗ahˇ Bawˬdzaˬnymˇ jahˇ pyeuꞈ˗euˬ meh. Bawˬdzaˬnymˇ heu hmˬ naˇ, Piˇliˇpaiˬ miˇ kʼahˬ˗euˬ meuˬ kʼaˇ huiˬ meuˬ pyeuꞈ˗eu Maˬniˬlaˬ meuˬ laꞈ nyiˇ paw jaˆ˗eu Sahˬhawˬdeˬmawˬteꞈ˗ahˇ jaˆ beh beh laˇ˗euˬ Bawˬdzaˬnymˇ pyeuꞈ meh.

Aˬ da aˬ ma hawˇ˗eu nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ nui deuˬ nehˬ˗ehˇ

Ngaˇ 1952 kʼoꞈ˗ahˇ dehꞈ le˗euˬ maˬ. Ngaˬ da ngaˬ ma ngaˬ˗ahˇ hawˇ˗eu ngaˬ˗euˬ aˇ doˆ oeˬ gʼaˬ, ngaˬ nyiˇ smˇ gʼaˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗ahˇ siˬ nya laˇ ni caw ba nehˬ˗euˬ meh. Ngaˇ huiˬ laˇ ngeh ngaˬ da ngaˬ˗ahˇ yawˬ nah na luꞈ tiˬ nah Jaˇliꞈ gaˬ naˇ yaw huiˬ tiˬ hmˬ gui lehˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ, aˇ maꞈ aˇ muˇ˗euˬ paˇ dmˬ gʼawˬ mya dmˬ˗ahˇ zmˬ˗awˇ ngaˬ˗ahˇ mehˬ˗eu meh. Aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ hawˇ˗eu Beˬdeˬlaˇ˗euˬ aˬ yuiꞈ deuˬ laˇ ngeh jiˇ tiˬ poˆ na iˇ kahˇ˗ahˇ bi yaꞈ laˇ˗eu meh. Mehˇ nmˇ heu deuˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ ja gaˇ ya gaˬ ngeh, nga pehˬ˗ahˇ ya leˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Gʼaˬ ahˇ laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Teu miˇ neh nga pehˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ jeˬ hu taˬ˗eu leh jeh˗eu ma.

Ngaˬ ma jawˇ saˇ maˬ doˆ ni pyeuꞈ laˇ˗awˇ shiˇ ngeh tiˬ jawˇ 1971 kʼoꞈ˗ahˇ nga nyaꞈ da zaˬ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ mˇ dahˬ beh laˇ˗euˬ ma. 1973 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ 20 kʼoꞈ kʼawˆ ngeh ngaˬ da jiˇ paˇ shiˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Aˬ da aˬ ma nyiˬ gʼaˬ luꞈ shiˇ nehˬ laꞈ˗euˬ miˇ neh ngaˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗eu lehˇ miˇ˗a. Ehˇ kʼawꞈ ni aˬ da aˬ ma jawˇ gaˇ neh nui jah˗euˬ jeˬ biˇ za˗euˬ ma. Jaˇliꞈ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ heu naˇ, shmˇ kuˆ seuˬ loꞈ˗ehˇ ziꞈ dah ni gʼeh˗eu miˇ neh nui ma paw nui jah paw nui saˇ biꞈ˗eu meh. (Heˬbyehˇ 6:19) Ngaˬ da shiˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ naˇ, ngaˇ Paˬlaˬgʼawˬ˗ahˇ˗euˬ Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gaˇ ya mˇ˗euˬ ma.

Shaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ ya ciˬ daˬ

Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ iˇ keuˆ ngeh ngaˇ 21 kʼoꞈ kʼawˆ˗eu tehꞈ de siˬ. Iˇ jaw lahˇ teu gaˇ miˬ dzaˬ iˇ cuꞈ shaˬ˗awˇ, lawˬ liˬ, saiˬ gehˬ lawˬ muˇ jiˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ jawˇ˗a. Teu naˇ meuˬ zaˬ pyeuꞈ˗eu ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ ui cuiˆ zahˬ leˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a. Mehˇ nmˇ tiˬ deuˬ na jawˇ kʼawꞈ, huˬ mehˬ mehˬ˗eu deuˬ maˬ jawˇ˗eu miˇ neh tiˬ poˆ na ngaˇ tehꞈ˗ehˇ ya tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu meh. Dahˬ beh ngeh, jawˇ yaꞈ˗euˬ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ hawˇ˗eu cawˬ deuˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Mˬ ciꞈ le naˇ, mˬ taˆ aˬ guiˇ tsehˬ gaˇ haw haw˗ehˇ myaˆ biˇ doˆ le nya. Tiˬ poˆ na gaˇ heu˗ahˇ neh naˬ˗awˇ, iˇ kahˇ˗ahˇ gʼoꞈ˗iˇ mawꞈ nya.

Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh ngeh yamˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ nui ma laꞈ kʼoeˇ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ dzawˇ nehˬ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ Jaˇliꞈ hawˇ˗eu Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu paˇ dmˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gʼaˬ za laˇ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ paˇ shaˇ noeˬ kʼoꞈ˗eu ma. Tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ noeˬ mawˇ laˇ˗eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ tiˬ deuˆ naˇ, Ja ceuˬ 19:14 heu pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ ya leˇ˗eu jeˬ˗ahˇ shaˇ noeˬ luꞈ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ naˇ ‘ka kʼoꞈ˗eu yaw sahˇ, ngaˬ˗euˬ lo guˇ’ pyeuꞈ˗eu lehˇ siˬ laˇ nya. Teu miˇ neh ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ neh mˇ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ shaˇ noeˬ˗eu ma. “Nawˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ maˬ ngeuˇ˗a”a lehˇ ehˇ˗eu Loꞈ˗eu nymˇgoˇ teu kawˆ jiˇ ni ngaˬ˗ahˇ gʼawˬ mya ni caw ba nehˬ laꞈ miˇ˗a. Ngaˇ teu kawˆ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ gui poˆ kʼoꞈ˗eu ma. Tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ pyeuꞈ˗eu miˇ neh guiˬ lahˬ shaˇ˗eu, Jaˇliꞈ pyehˆ tseˇ˗eu, shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu aˇ yamˬ jaˆ miˇ˗a. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ˗eu miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗euˬ dawˬ peh jawˇ˗eu loꞈ˗ehˇ duˇ nya.

Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ iˇ keuˆ˗euˬ tiˬ kʼehˬ naˇ, ngaˬ˗ahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gʼaˬ bi geuꞈ laꞈ˗euˬ meh. Teu gaˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ ngaˇ tiˬ gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ miˇ neh, yawˬ jaw na luꞈ Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu dzaw nymˇ maˬ ehˇ, Miˬyehˇ gaˇ mˇ˗eu mehˬ bawˬ maˬ ehˇ, aˇ muˇ Jaˇliꞈ dzaw gaˇ maˬ ehˇ, Loꞈ˗eu nymˇgoˇ dzaw gaˇ maˬ ehˇ, ya sheuˬ gʼeh˗awˇ dawˬ mehˬ mehˬ˗eu jiˇ yawˬ jaw na luꞈ ngaˇ ya mehˬ˗eu meh. Gaˇ myaˬ˗eu miˇ neh, tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh˗eu aˇ yamˬ jiˇ maˬ jaˆ nya.

Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ ya mˇ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui nya. Ngaˬ˗euˬ dzaw zaˬ tiˬ gʼaˬ na iˇ cuꞈ shawˇ˗eu aˇ tiˆ˗ahˇ keuˆ ni huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ shaˬ zahˬ nmˇ jaˆ miˇ˗a. Tiˬ poˆ na tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ iˇ keuˆ˗eu gʼaˇ duˬ, nah kʼehˆ tiˬ kʼehˆ ehˇ gʼaˬ ni gaˇ ma ya cah˗eu meh. Iˇ keuˆ naˇ aˬ gaˇ ya yaꞈ˗eu jiˇ maˬ siˬ˗a. Nga maꞈ˗euˬ aˇ muˇ˗euˬ tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ iˇ jaw lahˇ yaw tiˇ deuˬ gʼawˬ mya ni jaˆ˗eu miˇ neh ngaˇ iˇ diˬ maˬ diˬ nya kʼawꞈ, iˇ lu dzeh dui dui˗eu iˬ ma laˆ shaˆ˗ahˇ caˆ laˆ lawˬ neh ya iˇ tsehˆ˗eu meh. Heu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu shaˬ zahˬ jaˆ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ caw ba nehˬ laꞈ˗awˇ haw piˇ nehˬ laꞈ˗euˬ meh. Ngaˇ aˇ nah hawˇ˗eu heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ ngaˬ˗ahˇ mehˬ hu paw˗euˬ gaˇ yaw shuiꞈ˗ahˇ ya puˬ˗eu shaˬ zahˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ lehˬ hmˬ nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ ma.

Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ

1978 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ Awˇsa te li˗ya miˇ kʼahˬ˗euˬ laꞈ taˆ paw jaˆ˗eu Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ ya mˇ˗iˇ˗euˬ ma. Miˇ kʼahˬ teu kʼahˬ naˇ gawˬ jawˬ deuˬ myaˬ dui dui˗awˇ, Saˆpeˆ miˇ kʼahˬ naˆ ni huiˬ˗eu meh. Ngaˬ˗ahˇ teu gaˇ tsawˇ haˬ smˬ lam gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni jawˇ˗eu tehꞈ kʼawꞈ, tsawˇ jeuˬ˗euˬ dawˬ 800 jeˬ˗euˬ dawˬ dzehˬ ni jaˆ˗eu miˇ neh zahˬ leˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Teu gaˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ myaˬ tiˬ paˆ ngehˬ˗eu dawˬ naˇ, Tawˆpiˬsiˬ lehˇ kuˇ˗eu Mehˬlaˬniˇshaˬ Piˇjiˬ dawˬ pyeuꞈ meh.

Ngaˇ meuˬ kʼaˇ huiˬ˗eu meuˬ˗ahˇ jaˆ˗eu Poˇmawˇ˗suiꞈbiˬ lehˇ kuˇ˗eu gaˬ laˬ pyuˇ aˇ muˇ˗ahˇ tiˬ kʼehˬ ya gm leˇ˗euˬ ma. Aˇ nah naˇ ngaˇ Tawˆpiˬsiˬ aˇ muˇ˗ahˇ pawˇ˗iˇ˗awˇ, Tawˆpiˬsiˬ dawˬ dzaw˗euˬ ma. Ngaˇ ngaˬ neh ya dzaw˗euˬ jeˬ tsaꞈ gaˬ duˬ˗ahˇ zmˬ˗iˇ˗eu miˇ neh dawˬ teu kawˇ ma˗ehˇ siˬ nya laˇ˗euˬ ma. Tiˬ kʼehˬ naˇ ngaˇ Tawˆpiˬsiˬ dawˬ neh baˬ maꞈ mehˬ shi dawˬ mehˬ mehˬ nya laˇ˗euˬ ma. Ngaˇ Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ˗ahˇ iˇ keuˆ˗euˬ tiˬ kʼoꞈ maˬ byah laˇ mi naˆ˗ehˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ bi mˇ laꞈ˗euˬ miˇ neh zahˬ leˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ yaw myaˬ gahˬ kaˬ˗ahˇ jaˆ˗eu Tawˆpiˬsiˬ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ ya gʼa˗iˇ˗euˬ ma.

Aˇ muˇ tiˬ muˇ hawˇ˗eu tiˬ muˇ gaˇ mahˇ kaˬ gaˇ jaˆ˗eu miˇ neh tiˬ nah mehˬ bawˬ gʼawˬ mya gaˇ ya jahˇ˗awˇ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ gaˇ ma ya doˆ˗iˇ˗eu meh. Jawˇ duˬ jawˇ zaˇ maˬ ehˇ, dawˬ maˬ ehˇ, dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ maˬ ehˇ, yawˬ jeˬ na luꞈ ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ yaw shuiꞈ shuiꞈ lehˇ gʼeh˗eu miˇ neh, dahˬ beh ngeh ngaˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ nya lehˇ bi noeˬ laˇ nya. Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ˗ahˇ gawˬ jawˬ deuˬ myaˬ dui dui˗awˇ, gaˇ ma jiˇ doeˇ˗eu miˇ neh aˇ muˇ deuˬ˗ahˇ gʼa˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ yawˬ jaw na luꞈ ehˇ gʼaˬ ni saˇ pawˇ neh ya˗iˇ˗eu meh. Saˇ pawˇ yaw kʼaˆ˗ehˇ maˬ muiˬ˗eu uˬ taꞈ, tiˬ poˆ na saˇ pawˇ dziˬ zaˬ ngaˇ tiˬ gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ meh. Saˇ pawˇ˗ahˇ kʼaˇ ya dziˬ˗iˇ ngeh lawˬ neh gaˇ ma doˆ˗iˇ ngeh guˆ˗euˬ loꞈ˗ehˇ guˆ laˇ miˇ˗a.

Teu gaˇ naˬ gaˬ jaˆ˗eu deuˬ naˇ tsawˇ haˬ ui cuiˆ tehꞈ meh. Teu miˇ neh ngaˇ aˇ muˇ deuˬ˗ahˇ ngehˬ cawˬ˗eu gʼaˇ duˬ sahˬ boꞈ boꞈ˗awˇ ya ngehˬ cawˬ˗eu meh. Yaw myaˬ poˆ sahˬ boꞈ deuˬ maˬ iˇ keuˆ mi naˆ˗ehˇ ngaˇ jeˬ hu iˇ keuˆ˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ pu zaˬ deuˬ˗ahˇ Saˇ kiˇ deuˬ aˬ geu gaˇ jawˇ˗a lehˇ ya naˇ haˬ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ kʼaˇ ya mawˇ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ ngaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ha nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ poˆ poeˬ kʼoꞈ miˇ˗a lehˇ bi noeˬ laꞈ nya. Yeˬhawˇbaˬ neh caw ba nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ gʼawˬ mya paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ neh za˗euˬ miˇ neh heu naˇ ngaˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ nehˬ˗ehˇ bi gʼoeˇ dzehˬ laˇ nyaˬ.

Ngaˇ Boˬgehˬbiˬ˗oˬ lehˇ kuˇ˗eu iˇ jaw lahˇ˗euˬ mehˬ bawˬ˗ahˇ iˇ beh beh ngeh miˬ sawˇ yo zaˬ tiˬ gu laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ ngaˇ jawˇ gaˇ laˇ˗awˇ, “Nawˇ nga nyaꞈ˗ahˇ noeˬ taˬ nya miˇ˗a laˬ?” lehˇ naˇ haˬ˗eu meh. Ngaˇ Poˇmawˇ˗suiꞈbiˬ˗ahˇ laˇ beh beh ngeh aˬ yawꞈ nyaꞈ dzeˇ zaˬ˗ahˇ ya tsaꞈ gaˬ˗awˇ, Jaˇliꞈ ya dzaw dahˬ beh˗euˬ ma. Aˇ nah naˇ jawˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ li tiˬ gʼaˬ˗ahˇ a nehˬ˗euˬ ma. Nymˬ˗mˇ naˇ aˬ yawꞈ nyaꞈ iˇ cuꞈ shawˇ dzeuˇ˗euˬ meh. Heu naˇ ngaˇ Paˆpuꞈ˗aˬ Niˬ˗uˇ Geˇniˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ smˇ kʼoꞈ mˇ laꞈ˗euˬ laꞈ kʼoeˇ neh za˗euˬ guiˬ lahˬ tiˬ hmˬ pyeuꞈ meh.

Gaˇ myaˬ˗eu nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ

Aˬdeˬ˗oˬ nehˬ˗ehˇ

1978 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ maˬ doˆ˗iˇ mi naˆ˗ehˇ gaˬ laˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu mehˇ nmˇ Aˬdeˬ˗oˬ˗ahˇ ya mawˇ˗euˬ ma. Aˬ yawꞈ naˇ aˬ myah luꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ˗awˇ, Saˬmeuˬlaˆ hawˇ˗eu Sheuˇliˬ lehˇ kuˇ˗eu zaˬ nyiˬ gʼaˬ˗ahˇ cu˗eu uˬ taꞈ, aˇ kʼoꞈ kʼawˆ laˇ˗euˬ aˬ ma˗ahˇ jiˇ ya haw saˆ luꞈ˗eu meh. 1981 kʼoꞈ, Ngaˬ siˬ ba la˗ahˇ ngaˇ Aˬdeˬ˗oˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ cehˇ baˇ˗eu gʼaˇ duˬ Piˇliˇpaiˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ gʼoꞈ laˇ˗euˬ ma. Nga nyaꞈ jiˇ cehˇ baˇ gʼaˬ naˇ, nyiˬ gʼaˬ luꞈ aˬ myah luꞈ huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ˗awˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ mˇ cu˗eu gʼaˇ duˬ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ leh jeh˗euˬ ma.

Paˬlaˬgʼawˬ˗ahˇ Aˬdeˬ˗oˬ hawˇ˗eu nga nyaꞈ˗euˬ zaˬ pyeuꞈ˗eu, Saˬmeuˬlaˆ hawˇ˗eu Sheuˇliˬ nehˬ˗ehˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ luꞈ

Nymˇ jiˇ˗ahˇ ya mˇ cu kʼawꞈ 1983 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ tiˬ poˆ paˇ ya geuꞈ kʼoꞈ laˇ˗awˇ, Paˬlaˬgʼawˬ gahˬ kaˬ Liˬnaˬpaˬkahˬ lehˇ kuˇ˗eu iˇ jaw lahˇ˗ahˇ ya mˇ˗iˇ˗euˬ ma. Nga pehˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ tiˬ gʼaˬ˗iˬ tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ maˬ jawˇ˗eu jawˇ kʼahˬ˗ahˇ ya pawˇ le˗euˬ ma. Tiˬ kʼoꞈ ehˇ gʼaˬ ni naˇ, Aˬdeˬ˗oˬ˗euˬ aˬ ma shiˇ˗euˬ meh. Noeˬ shaˬ kʼahˬ lahˇ˗eu jeˬ jaˆ kʼawꞈ, Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ˗euˬ miˇ neh nui saˇ za nya˗euˬ ma. Tiˬ kʼehˬ naˇ teu gaˇ Jaˇliꞈ dzaw zaˬ gʼawˬ mya ni jawˇ laˇ˗awˇ, huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗euˬ miˇ neh Bawˬdzaˬnymˇ yaw tiˇ tiˬ hmˬ leh jeh˗awˇ tsoˆ˗euˬ ma. Nga nyaꞈ iˇ keuˆ˗euˬ smˇ kʼoꞈ ehˇ gʼaˬ ni naˇ Noeˬ mawˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ laˇ˗euˬ deuˬ 110 gʼaˬ ehˇ gʼaˬ ni byah laˇ˗euˬ meh. Tsawˇ haˬ heu deuˬ myaˬ tiˬ paˆ iˇ cuꞈ shawˇ˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.

1986 kʼoꞈ˗ahˇ Kuˇliˬ˗amˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ paˇ ya mˇ˗iˇ˗euˬ ma. Teu gaˇ coiˬ doi naˇ˗eu deuˬ jawˇ˗eu meh. Teu gaˇ jawˇ˗iˇ˗euˬ tiˬ kʼehˬ naˇ, Aˬdeˬ˗oˬ jiˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ ya geuꞈ˗euˬ meh. Dahˬ beh ngeh coiˬ doi naˇ˗eu miˇ neh aˇ sehˇ cawˆ˗iˇ taˬ˗euˬ deuˬ˗ahˇ ya tsaꞈ gaˬ˗eu miˇ neh, naˇ gawˇ nyawˬ laˇ gaˇ kʼahˬ lahˇ miˇ˗a. Maˬ gaˇ˗a siˬ, teu gaˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ naˇ gawˇ teu nyawˬ laˇ˗eu yaw awˬ maˬ ngeuˇ˗a lehˇ ehˇ˗eu miˇ neh nui ma saˇ laˇ nyaˬ. Mehˇ nmˇ aˬ buˇ tiˬ pehˬ kahˇ jahˇ˗eu mehˬ bawˬ˗ahˇ coiˬ doi naˇ˗eu tiˬ gʼaˬ na jiˇ oe˗eu meh. Aˇ nah naˇ coiˬ doi naˇ˗eu deuˬ˗ahˇ ya tsaꞈ gaˬ gaˇ daˬ laˇ shaw˗awˇ maˬ paˇ guˆ miˬ˗a. Miˬyehˇ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ neh sawˇ dzeh nehˬ laꞈ nya lehˇ noeˬ˗eu deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ˗euˬ noeˬ tmˬ˗eu jeˬ ya dzawˇ nehˬ˗eu heu naˇ muiˬ dui dui˗eu jeˬ pyeuꞈ miˇ˗a. Naˇ˗eu gawˇ˗eu deuˬ, aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu deuˬ, tiˬ nah muiˬ kʼoꞈ laˇ meh lehˇ ya siˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ gaˇ ya mawˇ ngeh nga nyaꞈ˗ahˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ˗eu lehˇ miˇ˗a.—Luˇkaꞈ 5:12, 13.

Nga nyaꞈ˗euˬ zaˬ deuˬ Kuˇliˬ˗amˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ jawˇ daˬ laˇ nya˗euˬ nga? Aˬdeˬ˗oˬ nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ Koˇlawˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ jawˇ˗eu mehˇ nmˇ zaˬ guˬ nyiˬ gʼaˬ˗ahˇ nga maꞈ nehˬ˗ehˇ jawˇ laˇ˗awˬ lehˇ kuˇ˗euˬ ma. Teu miˇ neh Saˬmeuˬlaˆ hawˇ˗eu Sheuˇliˬ uˬ taꞈ, mehˇ nmˇ aˬ buˇ zaˬ guˬ heu nyiˬ gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu meh. Nga maꞈ Jaˇliꞈ mehˬ˗iˇ ngeh, nga nyaꞈ naˇ aˬ da aˬ ma deuˬ˗ahˇ mehˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ naˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ bi mehˬ˗euˬ ma. Tiˬ poˆ ngehˬ˗ehˇ dzehˬ nymˇ jiˇ 11 jiˇ˗ahˇ ya mehˬ˗euˬ ma. Jaˇliꞈ dzaw zaˬ gʼawˬ mya ni jawˇ laˇ˗awˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗euˬ miˇ neh tiˬ kʼehˬ naˇ aˇ muˇ pyeuꞈ laˇ shaw˗euˬ meh.

Piˇliˇpaiˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ jaˆ˗eu Paˬlaˬgʼawˬ gahˬ kaˬ˗ahˇ Aˬkʼeˇliˬtoˬ pehˬ˗euˬ nymˇ jiˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗iˇ˗euˬ miˇ kʼahˬ aˇ baˇ: Koˇlawˬ, Kuˇliˬ˗amˬ, Hawˇsiˬ, Mehˇlaˬ˗liˬ, and Liˬnaˬpaˬkahˬ iˇ jaw lahˇ.

Teu gaˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu ngaˇ tiˬ gʼaˬ jawˇ˗eu tehꞈ ma. Teu miˇ neh ngaˇ saˇ naˇ˗ahˇ neh ehˇ laꞈ˗euˬ loꞈ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ 8 gʼaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ, yawˬ jaw na luꞈ mehˬ bawˬ jahˇ˗awˇ sheuˬ gʼeh˗eu ma. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ lawˬ˗ahˇ neh naˬ liˬ 3 laꞈ ehˇ gʼaˬ ni ya cah˗eu Mehˇlaˬ˗liˬ lehˇ kuˇ˗eu pu˗ahˇ jawˇ˗eu tsaꞈ gaˬ˗eu deuˬ 9 gʼaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ jiˇ yawˬ jaw na luꞈ mehˬ bawˬ ya jahˇ nehˬ˗eu meh. Mehˬ bawˬ jahˇ jiˇ naˇ nga pehˬ Hawˇsiˬ lehˇ kuˇ˗eu pu˗ahˇ Jaˇliꞈ mehˬ˗iˇ˗eu gʼaˇ duˬ, gawˬ jawˬ gʼaˬ lawˬ doe ni cah cah˗ehˇ iˇ˗eu ma.

Aˇ nah naˇ tsawˇ haˬ deuˬ myaˬ laˇ luꞈ˗eu miˇ neh, Mehˇlaˬ˗liˬ pu hawˇ˗eu Hawˇsiˬ pu˗ahˇ Bawˬdzaˬnymˬ tsoˆ˗euˬ meh. Liˬnaˬpaˬkahˬ iˇ jaw lahˇ˗ahˇ tsoˆ ngeh˗euˬ loꞈ˗ehˇ heu gaˇ˗euˬ mehˇ nmˬ deuˬ hawˇ˗eu nui ma ahˇ˗eu deuˬ pyuˇ damˬ jiˇ dawˆ˗awˇ gʼaˬ jiˇ caw ba˗euˬ meh. Mehˇlaˬ˗liˬ˗ahˇ tsoˆ˗euˬ Bawˬdzaˬnymˇ 200 gʼaˬ byah ni deˇ leˇ˗eu meh. Kaˇ pyawˇ jiˇ pah nya˗eu miˇ neh huiˬ˗eu mehˬ bawˬ deuˬ jahˇ nya˗eu meh.

Tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ gʼeh haw˗euˬ kʼawꞈ laˬ kʼaˬ paˇ cehˇ kʼoꞈ laˇ

1993 kʼoꞈ˗ahˇ zaˬ deuˬ huiˬ laˇ jiˇ ngeh, Aˬdeˬ˗oˬ nga nyaꞈ Piˇliˇpaiˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ ya mˇ˗euˬ ma. Kʼoeˇ naˇ, 2000 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu dzaw nymˇ˗ahˇ ya dzaw˗iˇ˗euˬ ma. Teu naˇ dzaw nymˇ teu˗ahˇ mehˬ˗eu gʼaˇ duˬ dzaw˗iˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ ma. Maˬ bym maˬ byehˆ keuˆ nya lehˇ noeˬ laˇ kʼawꞈ, Aˬdeˬ˗oˬ aˬ myah luꞈ ngaˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ, gaˇ yaw shuiꞈ heu˗ahˇ mˇ byah nya ni Yeˬhawˇbaˬ gʼaˬ biꞈ˗eu yaw duˬ baw meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 4:13) Aˬdeˬ˗oˬ toˆ˗ehˇ ehˇ nya˗eu teu naˇ, aˬ yawꞈ jawˇ saˇ maˬ doˆ kʼawꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni Yeˬhawˇbaˬ neh caw ba nehˬ gaˇ ya mawˇ˗euˬ miˇ neh meh.

2006 kʼoꞈ˗ahˇ ngaˇ dzaw nymˇ˗ahˇ mehˬ˗eu gaˇ mˇ luꞈ ngeh, Aˬdeˬ˗oˬ Paˇkiˬsahˬ naˇ gawˇ naˇ luꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ miˇ neh tsawˬ guˆ˗iˇ˗euˬ lehˇ miˇ˗a. Aˬdeˬ˗oˬ˗euˬ naˇ gawˇ laˆ saˆ˗eu gʼaˇ duˬ gaˇ heu˗ahˇ neh naˬ ma lehˇ ngaˇ ehˇ ngeh, Aˬdeˬ˗oˬ “Saˬ laˬ gʼoˬ poˆ nehˬ laꞈ naˇ gʼaˬ˗aˇ. Gaˇ heu˗ahˇ mˇ daˆ leꞈ nya ni Yeˬhawˇbaˬ caw ba nehˬ meh lehˇ ngaˇ jah ziꞈ ma” lehˇ ehˇ˗eu meh. Aˬdeˬ˗oˬ 6 kʼoꞈ ehˇ gʼaˬ ni dawˬ gʼoꞈ maˬ doˆ ni Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗euˬ meh. Gaˇ ma maˬ cah nya ni pyeuꞈ˗iˇ ngeh keuˆ ni laˆ lawˬ kʼoeˇ taˆ nuiˇ˗awˇ tsaꞈ gaˬ˗euˬ meh. Dawˬ maˬ ngehˬ coeˇ ni pyeuꞈ laˇ ngeh kʼawꞈ, mehˬ bawˬ˗ahˇ leh jeh˗awˇ tiˬ dawˬ nyiˬ dawˬ tehꞈ˗ehˇ kʼawꞈ dawˬ kʼoꞈ biꞈ˗euˬ meh. Aˬdeˬ˗oˬ heu loꞈ˗ehˇ kamˬ coeˇ˗eu miˇ neh, mehˇ nmˇ deuˬ neh gʼaˬ biꞈ˗euˬ sahˬ boꞈ tiˬ kʼehˬ maˬ kaˬ za˗eu meh. Aˬdeˬ˗oˬ 2013 kʼoꞈ˗ahˇ shiˇ˗euˬ meh. Uˬ taꞈ 30 kʼoꞈ dzehˬ ni saˇ jaˇ ziꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ gaˬ gaˬ˗ehˇ dehꞈ laꞈ˗euˬ muiˬ dui dui˗eu cawˬ paˇ ya smˇ˗euˬ miˇ neh, ngaˬ˗ahˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ paˇ pyeuꞈ laˇ˗euˬ meh.

Aˬdeˬ˗oˬ neh noeˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ ngaˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ aˬ myah luꞈ ziꞈ dah ni mˇ luꞈ ma. Ngaˇ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ haw tsoˆ taˬ˗eu miˇ neh, tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ gʼawˬ shaˇ shaˬ˗ehˇ maˬ gʼeh nya. Ngaˇ 2014-2017 kʼoꞈ˗ahˇ keuˆ ni aˬ dui˗euˬ gaˇ˗ahˇ laˆ naˬ taˬ˗euˬ miˇ kʼahˬ deuˬ˗ahˇ Taˇgaˬlawˇ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ ya gʼa˗iˇ˗euˬ ma. Teu gaˇ neh naˇ ngaˇ Taiˬgʼawˬ, Aˬmeˬliˇkaˬ hawˇ˗eu Kehˇnaˬdaˬ miˇ kʼahˬ heu deuˬ laꞈ kʼoeˇ jaˆ˗eu Taˇgaˬlawˇ dawˬ ngehˬ˗eu aˇ muˇ˗ahˇ ya gʼa˗iˇ˗euˬ ma. 2019 kʼoꞈ˗ahˇ naˇ Iˇdiˬ˗yaˬ miˇ kʼahˬ hawˇ˗eu Taiˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ tsaꞈ gaˬ˗eu dzaw nymˇ˗ahˇ gaˬ laˬ pyuˇ dawˬ neh mehˬ laˇ˗euˬ ma. Gaˇ heu deuˬ ya mˇ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu lehˇ miˇ˗a. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ haw tsoˆ taˬ˗awˇ mˇ ngeh, heu naˇ ngaˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ laˬ kʼaˬ kʼaˇ cehˇ˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ miˇ˗a.

Aˬ myah luꞈ caw ba˗eu jeˬ za

Doˇ˗eu gaˇ deuˬ˗ahˇ kʼaˇ ya mˇ ngeh, mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˬ leˇ gʼoeˇ leˇ˗eu miˇ neh, gʼawˬ˗iˇ˗eu maˬ awˬ nya. Teu loꞈ˗ehˇ gʼeh ngeh yamˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tiˬ byah tiˬ loꞈ gʼaˬ gʼoe laˇ˗euˬ ma. Miˬyehˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ myah luꞈ za˗eu miˇ neh, poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu jeˬ˗ahˇ yaw awˬ˗ehˇ ha geuꞈ nya laˇ nyaˬ. Nymˬ˗mˇ ngaˇ Piˇliˇpaiˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ˗euˬ aˇ muˇ tiˬ muˇ˗ahˇ dzehˬ˗eu huˬ mehˬ mehˬ˗eu gʼaˬ geuꞈ luꞈ˗eu ma. Aˇ muˇ yaw shuiꞈ heu˗ahˇ jiˇ jawˇ daˬ laˇ mi˗aˇ. Mehˇ nmˇ deuˬ jiˇ ngaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh nehˬ laꞈ˗eu meh. Nymˇ jiˇ tiˬ jiˇ loꞈ˗ehˇ miˇ˗a. Saˬmeuˬlaˆ hawˇ˗eu Sheuˇliˬ jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ ma loꞈ˗ehˇ nui jah ziꞈ dah ni dehꞈ luꞈ gaˇ ya mawˇ˗eu miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui miˇ˗a.—3 Yoˇhaˬ 4.

Aˬkʼeˇliˬtoˬ cawˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ dawˬ ja ja luꞈ.

Aˇ muˇ ngaˬ˗euˬ nymˇ jiˇ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ laˇ

Ngaˬ˗euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ kʼoeˇ shaˬ zahˬ gʼawˬ mya jeˬ ya puˬ˗euˬ ma. Teu laꞈ kʼoeˇ neh kʼaˇ shaˬ˗eu jeˬ naˇ, ngaˬ˗euˬ miˬ zaˬ naˇ naˇ gawˇ gawˇ˗ehˇ shiˇ leˇ gaˇ ya haw˗eu heu miˇ˗a. Kʼoeˇ naˇ ngaˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ leh jeh˗eu ma. Ehˇ kʼawꞈ ngaˇ Yeˬhawˇbaˬ Miˬyehˇ naˇ “aˬ dui yawˬ gʼaˬ na luꞈ nehˬ˗ehˇ gaˇ mahˇ kaˬ˗eu maˬ ngeuˇ˗a” lehˇ yawˬ ha˗euˬ myaˆ neh ya mawˇ˗euˬ ma. (Gʼaˬkʼehˇ 17:27) Miˬyehˇ naˇ ‘aˬ laꞈ maˬ nymˇ˗a.’ Aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ zaˬ deuˬ aˇ mah kaˬ gaˇ jawˇ kʼawꞈ, caw ba nehˬ nya˗eu meh. (Iˇsaˬyaˇ 59:1) Ngaˬ˗euˬ tiˬ ziˇ ziˇ lah ni˗ahˇ lo guˇ loꞈ˗ehˇ pyeuꞈ nehˬ laꞈ˗eu miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ guiˬ lahˬ huiˬ dui dui miˇ˗a. Ngaˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ tehꞈ nya lehˇ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ noeˬ nya.

a 1972 kʼoꞈ Gʼoeˬ siˬ ba la 1 nah˗ahˇ˗euˬ Loꞈ˗eu nymˇgoˇ myaˆ pyawˬ 521-527-ahˇ haw. (Gaˬ laˬ pyuˇ dawˬ)

    Aˬkaˬ sahˬ boꞈ paˇ dmˬ (2013-2025)
    Doˆ iˇ˗eu
    Ahˇ leˇ˗eu
    • Akha
    • Biˇ nehˬ˗eu
    • Toeˬ taˬ˗eu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zmˬ nya˗eu aˇ tiˆ
    • Yawˬ ha˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw lahˇ nehˬ˗eu jeˬ
    • Yawˬ ha-euˬ gaˇ kawˆ-ahˇ haw lahˇ-eu g'aˇ duˬ toeˬ taˬ-eu
    • JW.ORG
    • Ahˇ leˇ˗eu
    Biˇ nehˬ˗eu