Mga Pangutana Halin sa mga Manogbasa

Mauno it taas ro balkon sa templo ni Solomon?

Ro balkon hay parte it aeagyan paagto sa Baeaan nga kwarto it templo. Base sa naunang mga edisyon it New World Translation of the Holy Scriptures nga gin-imprenta bago ro 2023, “ro haba it balkon sa prente hay 20 nga siko, pareho sa kaeaparon it baeay, ag ro taas kara hay 120.” (2 Cron. 3:4) Pareho man kara ro ginahambae it ibang mga translation nga ro balkon hay may taas nga “120 nga siko,” nga kon isipon hay mat tore it taas nga may 53 nga metro (175 ft)!

Pero ro 2023 nga edisyon it New World Translation hay naghambae parti sa balkon ku templo ni Solomon: “Ro taas kara hay 20 nga siko,” o mga 9 nga metro (30 ft).a Tan-awon ta ro pila sa mga rason sa rayang pagbag-o.

Ro kataason it balkon hay owa ginsambit sa 1 Hari 6:3. Sa ruyong bersikulo, ginsueat ni Jeremias ro haba ag eapad it balkon, owa na ginsambit ro kataason kara. Sa masunod rayon nga kapitulo, ginhambae na it detalyado ro manami nga mga parte it templo. Kaibahan kara ro metal nga sueodlan it tubi, ro napueo nga karwahe, ag ro daywa nga saway nga haligi nga nagatindog sa guwa it balkon. (1 Hari 7:​15-37) Kon matuod gid man nga sobra sa 50 nga metro ro kataason it balkon ag mas mataas ra sa iba nga parte it templo, ham-an owa ginsambit ni Jeremias ro kataason kara? Pagtaliwan it ginatos nga mga dag-on, ginsambit it Judiong mga manogsueat nga ro balkon hay bukon it mas mataas kaysa sa ibang parte it templo ni Solomon.

Nagaduda ro mga iskolar kon kaya gid man nga suportahan it mga pader ku templo ro balkon nga may kataason nga 120 nga siko. Ku unang panahon, ro mataas nga mga bilding nga human sa bato ag bricks, pareho it mga pwertahan sa templo it Ehipto hay may maeapad nga pundasyon ag amat-amat nga nagaisot paibabaw. Pero iba ro templo ni Solomon. Nagapati ro mga iskolar nga indi magsobra sa 6 nga siko, o 2.7 nga metro (9 ft) ro kadamueon it mga pader kara. Ro architectural historian nga si Theodor Busink hay nakahambae: “Base sa kadamueon it pader [ku aeagyan it templo], indi pwede nga 120 nga siko ro [taas it] balkon.”

Posible nga saea ro pagkakopya it teksto sa 2 Cronica 3:4. Maskin nagahambae ro luma nga mga manuskrito it “120” sa rayang bersikulo, ro ibang masaligan nga mga teksto pareho it panglimang siglo nga Codex Alexandrinus ag ro pang-an-um nga siglo nga Codex Ambrosianus, hay nagahambae nga “20 nga siko.” Ham-an posible nga nagkasaea sa pagkopya it “120” ro eskriba? Sa Hebreo, ro mga bisaea para sa “gatos” ag “siko” hay pareho haeos ro itsura. Ngani, posible nga hasueat na ro “gatos” imbes nga “siko.”

Syempre, maskin gusto gid naton nga maintindihan rayang mga detalye ag maimadyin it mayad ro itsura ku templo ni Solomon, mas nagapukos kita sa kon ano ro ginarepresentar it rayang templo—ro mabahoe nga espiritwal nga templo. Nagapasaeamat gid kita kay Jehova nga gin-imbitahan na ro tanan nanang mga alagad nga simbahon imaw sa ruyong templo!—Heb. 9:​11-14; Pah. 3:12; 7:​9-17.