Anwang’u bedomoth mandha kum aketho genogen para iwi Yehova

ACAKU GENO YEHOVA I KWO PARA

Anyolara i oro 1948 i nyathi pacu moko ma nwang’ere i Nigeria ma yo nyangu. I saa maeca umin vwa ma nok ma nyinge Moustapha, man i ng’eye umira ma kayu ma nyinge Wahabi gilimo batizo pi nidoko Jumulembe pa Yehova. Kinde m’adoko ku oro abung’wen, baba tho. Lembuno uturo cwinya lee. Wahabi uyero ira nia wabineno wegwa kendo i saa pa cer. Wec mi tielocwiny maeno ucwala nicaku ponjo Biblia. E i oro 1963, alimo batizo. I ng’eye nyanok, umego para mange adek de gilimo batizo.

I oro 1965, acidho i Lagos i bang’ umira ma dit ma nyinge Wilson man anyong’a uwok unega lee nidikara ku juyab yo ma nja adek mi cokiri mir Igbobi. Anyong’a man amora migi ucwalu an bende nicaku tic pa jayab yo i dwi mi 1, 1968.

Umego Albert Olugbebi m’ubed utimo i Bethel ulwong’o coko moko ma segi piwa wan umego m’aradu, man enyutho iwa nia yeny mi juyab yo ma segi ubino nuti i Nigeria ma yo malu. Abepoy asu i kum wec pare m’eyero ku yawyaw kumae: “Fodi wutie aradu, man wucopo tiyo ku tego man saa mwu pi nitimo ni Yehova. Tic utie lee!” Calu m’abino kud ava ma lee mi lubo lapor mi wodhiri pa jabila Isaya, apong’o karatasi wang’ acel.—Isa. 6:8.

I dwi mir 5, 1968, juora calu jayab yo ma segi i adhura mi Kano, i Nigeria ma yo malu. Eno ubino i saa pa lwiny mi Biafra (1967-1970). Lwinyne ugam ukelo nyoth lee i kabedo maeno man i ng’eye emew nitundo i Nigeria ma yo nyangu. Umego moko m’ubino dieng’ lee pira uyero nia kud acidhi kuca. Ento adwoko ire kumae: “Afoyo dit m’ibedieng’ pira. Re ka Yehova ubemito nia acidh i tic maeni, atie ku tegocwiny nia ebibedo karacelo kuda.”

AKETHO GENOGEN PARA IWI YEHOVA I KABEDO MA LWINY UNYOTHO

Lembe ubino rac magwei i Kano. Lwiny unyotho adhura ma dit maeno ceke. I tic mi lembanyong’a, saa moko wabed wadak kud iwi avuj dhanu ma junego i lwiny. Kadok nwang’u wend cokiri ubino lee i Kano de, re umego ma pol giringo. Jurwey ma tundo de ngo 15 re m’udong’, man lworo ubed unegogi lee man cwinygi de utur. Kinde ma watundo wan abusiel calu juyab yo ma segi, anyong’a unego umego ku nyimego maeno lee mandha. Gijolo tielocwiny ma wamiyo igi ku cing’gi apar. Wakonyogi nidok caku lubo kendo ng’iyo migi mi thenge mi tipo man mi oro rapor ku karatasi mi kwayu girasoma i filial.

Wa juyab yo ma segi wacaku ponjo dhok mi Hausa. Saa ma dhanu ma kuca gineno nia waberweyo rwonglembe mi Ker i dhok migi, dupa m’i kindgi uwinjowa ma ber. Ento calu ma jurudini ma dongo mi Kano gifoyo ngo ku tic mwane, ugam ukwayu wabed ku wang’wa. Ceng’ acel, jalwo moko m’umaku pala i cinge uriemowa wakud umego ma wabino rweyo wakude. Ku lembe ma ber, waringo wavoye, uketho emakuwa ngo! Kadok ariti ubino nuti de, re Yehova uketho ‘wabedo museme,’ e wend jurwey bende ucaku medere. (Zab. 4:8) Kawoni jurwey ma kadhu 500 gibetimo i cokiri 11 mi Kano.

WANWANG’ARA I WANG’ JAI I NG’OM MI NIGER

I ng’ey m’atimo dwi moko kende i Kano, i dwi mir 8, 1968 juorowa ku juyab yo ma segi mange ario i Niamey m’utie adhura ma dit mi Niger. E ndhundhu wawok wanyang’ nia ng’om mi Niger ma nwang’ere i Afrika ma yo reto, utie acel m’i kind kabedo ma lieth nisagu zoo iwi ng’om. Ugam ukwayu waponj ning’iyo ku liethone kende ngo, ento bende niweco dhok mi Français m’utie dhok pa letha i ng’ombe. Kadok eno ubino iwa lembe ma tek de, re waketho genogen mwa iwi Yehova man wacaku rweyo i adhurane karacelo ku jurwey ma wendgi nok ma kwo i iye. I ng’ey nindo ma nok kende ci kago dhanu mi Niamey ceke ma gicopo somo piny, ginwang’u buku mi ponjo Biblia ma thiwiye tie La vérité qui conduit à la vie éternelle. Gibed gisayu kakawa asaye de pi nigamu bukune!

Nindo ukadhu lee ngo ci wanyang’ nia karaman judongo pa gavmenti mi ng’ombe gimaru ngo Jumulembe pa Yehova. I dwi mir 7, 1969, watimo coko ma dit mi twodiri wang’ ma kwong’a i ng’ombe, man wendwa ubino 20 kumeni. Wabino kuro kud ava ma lee batizo mi jurwey ario ma nyen. Ento i nindo ma kwong’a mi cokone, bapolisi gicoro i wiwa man gijigo programne. Gimaku juyab yo ma segi ku jaliew mi twodiri man gidok kugi i bang’gi. I ng’ey ma gipenjo dhogwa, ging’olo nia wabiwok urwonde. Calu ma ng’wic peko ubino ng’wii, wapangu niwinjo korolembe mi batizo i ot moko ma segi man waketho jurwey ma nyenne gilimo i amung’ i kulo moko.

Yenga moko i ng’eye, Minista ma kuca ma neno lembe mi ng’om pare uriemo waku juyab yo ma segi mange abusiel zoo. Jumiyo iwa saa 48 kende pi niwok kud ng’ombe, man ugam ukwayu wang’ey de giwa nia wabiwok nenedi. Waworo cik maeno man wacidho wang’ acel i biro mi filial mi Nigeria, e juwok jumiyo iwa tic mange kuca.

Juora i pacu mir Orisunbare ma nwang’ere i Nigeria. Kuca awok anwang’u adwogi ma ber i tic ma watimo karacelo ku nyathin ungu ma nok mi jurwey ma kwo i kabedone. Ento i ng’ey dwi abusiel, biro mi filial ukwayu nia adok kendo i Niger. Ku kwong’a, wiya ukeunyothere man lworo de umaka; re abino kud ava mi rombo kendo kud umego mi Niger!

E adok i Niamey. Urwonde i ng’ey m’atundo, jakuloka moko mi Nigeria ung’iya nia atie Jamulembe pa Yehova man ecaku penja ku penji iwi Biblia. Atelo wi ponji pare, man i ng’ey m’eweko madhu taba man kong’o m’akeca, elimo batizo. I ng’ey lembuno, abino kud anyong’a lee nidiko cinga i kum mediri m’utimere i kabedo ma tung’ tung’ mi ng’om mi Niger. Kinde m’atundo wang’ ma kwong’a i ng’ombe, Jumulembe pa Yehova ubino 31; saa m’abeai kud i iye, gibino 69.

“WANG’EYO NGO LEMBE LEE IWI TIC MI KER M’UBETIMERE I NG’OM MI GUINÉE”

I thum pa oro 1977, adok i Nigeria pi nilimo formasio moko. I ajiki mi formasione m’utimo yenga adek, umego Malcolm Vigo ma janen wi tic mi Komite mi filial uketho asomo barua moko m’uai i filial mi ng’om mi Sierra Leone. Umego ma kuca gibino ku yeny p’umego acel ma jayab yo m’utie ku yotkum ma ber man ma weco Anglais ku Français, pi nitimo calu jaliew mi twodiri i ng’om mi Guinée. Umego Vigo unyutho ira nia jubino miyo ira formasio de pi tic maeno. Ento ekoro kamaleng’ nia etie tic ma yot ungo. Pieno emiyo ira juk ma e: “Kepar i lembene cuu i wang’ niyiyo.” E ndhundhu adwoko ire kumae: “Calu ma Yehova re m’ubeora, abicidho.”

Amaku avio pi nicidho i Sierra Leone man awok aweco kud umego mi Komite mi filial. Umego acel m’i kindgi uyero ira kumae: “Wang’eyo ngo lembe lee iwi tic mi Ker m’ubetimere i ng’om mi Guinée.” Kadok nwang’u umego mi Komite mi filial mi Sierra Leone re ma gibed gineno wi tic mi ng’om mi Guinée de, re ebed ecopere ngo igi niweco kud umego ma kuca pilembe anyobanyoba mi lemgamba ubino lee i ng’ombe. Gi ii bende wang’ dupa niketho jawang’gi moko kuca, re ularere ngo. Pieno gikwaya nia acidh i Conakry m’utie adhura ma dit mi ng’om mi Guinée, pi ninwang’u twero mi bedo i ng’ombe.

Saa m’atundo i Conakry, acidh arombo kud ambasader mi Nigeria. Anyutho ire nia amito arwey lembanyong’a i ng’om mi Guinée. Ento ekwaya nia timba kud abed keca, kan ungo jubitwiya kunoke jubitima rac. Eyero ira kumae: “Dok i Nigeria man icidh irwey kuca.” E adwoko ire kumae: “Akeco para nia abedo keni.” Pieno ekiewo ni Minista ma kuca ma neno lembe mi ng’om pare pi nikonya, e lembe rombo.

Nyanok i ng’eye, alok adok i biro mi filial mi Sierra Leone man awok anyutho pi yub ma ministane umaku ni umego. E gikok kud anyong’a kinde ma giwinjo kite ma Yehova upoko ko mugisa iwi woth para. Jumiyo ira twero mi bedo i Guinée!

Niai i oro 1978 nitundo i oro 1989, atimo calu jaliew mi twodiri i Guinée, i Sierra Leone, man calu jaliew ma jakony i ng’om mi Liberia. I acaki, abed atwoyo wang’ ma pol. Saa moko remo ubed umaka i kabedo m’ubayere bor. Re umego gibed gi ii nitera i odiyath.

Saa moko, malaria ma tek kud ukoko ucaku senda. Kinde ma kuma key, awinjo nia nwang’u dong’ umego gidaru pangu pi kaka gibiyika i iye! Kadok peko ubino lee de, re aparu ngo apara de nia ajig tic para. Man abino ku tegocwiny nia bedomoth mandha man ma galu ai i bang’ Mungu m’utie ku copo mi cerowa ku kind ju m’utho.

WAKETHO GENOGEN MWA IWI YEHOVA WAKU MIN OT PARA

I oro 1988, wanwang’ara ku nyamego Dorcas m’ubino jayab yo ma mol man m’uteng’ini i tipo. Wagamara kude, man wacaku timo tic mi twodiri karacelo. Enyutho kamaleng’ nia etie nyamego ma jamer man ma miyere i kum tic. Wabed wawotho kilometre ma romo 25 pi nitundo i cokiriman, ma nwang’u wayeyo sakoc mwa mi bongu. Pi nitundo i cokiri ma bor lee, wabed watiyo kud ayi mi transpor moko ci m’unen pi niwotho i gengi m’unyamere kud ucodho man m’ugolere.

Dorcas utie won tegocwiny ma lee. Ku lapor, saa moko wabed wakadhu kud iwi pii ma nyang’ upong’ lee i igi. Nindo moko ma wabino wotho woth m’uting’o bang’ abic, yen ma jutadu ko wi kulo moko utur man ugam ukwayu wakadh ku yei. Kinde ma Dorcas ucungo pi nilor kud i yei, epodho i pii ma thuth. Wan ario zoo ke nwang’u wang’eyo ngo kwang’, man nyang’ ubino nuti i piine. Ku lembe ma ber, jumaco moko m’aradu gipiey i toke man gilare. Pi kare moko wan ceke wabed waleko lembene, re wamedara asu ku tic mwa.

I caku pa oro 1992, iwa uwang’ lii ning’eyo nia Dorcas unwang’u ic. Ugam ukwayu wanen ka nyo waromo foyo nidoko juyab yo ma segi. Waparu kumae: “Yehova re m’umiyo iwa giramiya maeni!” Pieno wacaku nying’ nyathin mwa ma nyakune nia Jahgift (wec ma thelembene tie Giramiya pa Yah). Oro ang’wen i ng’ey ma Jahgift unyolere, umin ma Eric de ulube. Gin ario ceke gidoko iwa ni giramiya mi tipo. Jahgift ukonyo pi saa moko i Biro mi loko dhok i Conakry, Eric ke utie jakony tic.

Kadok nwang’u tokcenne udok ukwayere nia Dorcas ujig tic pa jayab yo ma segi de, re emedere ku tic pa jayab yo ma nja, kadok saa m’ebegwoko awiya mwa. Ku kony pa Yehova, atuc nimedara asu ku tic pa jayab yo ma segi. I ng’ey m’awiya mwa gidongo, Dorcas udoko kendo jayab yo ma segi. Kawoni wan ario ceke wabetimo calu jumisioner i Conakry.

ACAKI MI BEDOMOTH MANDHA

Abed acidho kaka ceke ma Yehova ubetelo wiye i iye. Saa ceke waku min ot para wabed waneno mugisa man gwok pare. Niketho genogen mwa i wiye uurowa kud i kum adieng’acwiny man peko ma wok iwi ju ma giketho genogen migi i jukupiny. Lembe ma wakadhu kud i iye waku Dorcas ukonyowa ninyang’ nia Yehova ma “Mungu mi both mwa” re m’utie acaki mi bedomoth mandha. (1 Kei. 16:35) Atie kud andha nia kwo mi ju ceke ma gigene “bibedo atwia i [usau mi] kwo karacelo ku Yehova Mungu.”—1 Sam. 25:29.