Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Obolo
  • BAIBUL
  • INU KIJI
  • MEETINGS
  • mwbr20 Onyan̄ Ita isi ikpa 1-8
  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais
  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais—2020
  • Subheadings
  • ONYAN̄ ITA 2-8
  • ONYAN̄ ITA 9-15
  • ONYAN̄ ITA 16-22
  • ONYAN̄ ITA 23-29
  • ONYAN̄ ITA 30–ONYAN̄ INI 5
Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais—2020
mwbr20 Onyan̄ Ita isi ikpa 1-8

Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

ONYAN̄ ITA 2-8

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | IBEBENE 22-23

“Awaji Iroon̄ Ebereyam Ikpọ”

(Ibebene 22:1, 2) Ike mgbọ okije, Awaji oneniroon̄ Ebereyam ikpọ, mè igwen ọmọ, “Ebereyam!” Ebereyam ochechieek. 2 Awaji otutumu inyi ibe, “[Soso NW ] mọnọ Ajiki, ibot gwun̄ ge kwun̄, ogwu omun̄be me chieen̄, mè sa je si inyọn̄ ijọn̄ agan̄ Moraya me inyọn̄ ogoon̄ ge mâjeen̄be owu, mè sa gwun̄ ya gwa ngwugwa ewọwọp iriọk me ere ya nyi emi.”

w12 1/1 23 ¶4-6

Eke orọ Awaji otumube ibe Ebereyam isa gwun̄ kan̄ igwa ngwugwa?

Keek nu usem Jioba otumube inyi Ebereyam: “[Soso NW ] mọnọ Ajiki, ibot gwun̄ ge kwun̄, ogwu omun̄be me chieen̄, . . . mè sa gwun̄ ya gwa ngwugwa ewọwọp iriọk me ere ya nyi emi.” (Ibebene 22:2) Taba iman̄ ibe ke Jioba igwen Ajiki ogwu Ebereyam “omun̄be me chieen̄.” Jioba iriọọn̄ ibe ke Ajiki inye otu ewe inyi Ebereyam enenen. Awaji iriọọn̄ si ubọk Ọmọ omọnọbe Gwun̄ Kan̄ Jisọs. Jioba ima Jisọs enenen, ọmọ orọ igwenbe Jisọs “Gwun̄ n̄a ogwu mmabe” mgbọ iba inan̄a me emen inyọn̄. —Mak 1: 11; 9:7.

Taba iman̄ si ibe ke Jioba isa usem ‘soso’ irọ mkpọ mgbọ itumube ibe Ebereyam isa Ajiki igwa ngwugwa. Ene ge okikween̄ mkpọ ofolek Baibul itumu ibe ke usem ‘soso’ Awaji osabe irọ mkpọ ikijeen̄ ibe ke ‘OKAAN̄-ENE iriọọn̄ ibe ke mkpọ ikebido ya inye otu ewe enenen.’ Inu ya ira inyi Ebereyam uga ufieejit; ikeya si, eji kpebekọt ikekeek mbet unaan̄ Jioba okaan̄be ike ikebikpọ ubọk Gwun̄ kan̄, ogwu imabe obọkọbe ukwook mè ikwu. Ikpolọlọ ibe ke eyi ore unaan̄ eyi omimin ichit eyi Jioba okaan̄be mè eyi ibokakaan̄ si.

Inu Jioba otumube ibe Ebereyam irọ mokọt iriki eji, ire, kawuuk ibe ke Jioba igban Ebereyam ogwu ichechieek ya me isasa gwun̄ kan̄ igwa ngwugwa. Awaji ikachieek ibe Ebereyam ichep gwun̄ kan̄, orere mkpọ ofefieek ichit eyi uga mè ute mekọtbe ichep; Awaji ibem Ajiki inan̄a me lek mkpa. Ire, Jioba ikabem Jisọs, “iria ogwu Gwun̄ inu ibe inibọkọ ufialek me ibot kiji otutuuk ene.” (Ebi Rom 8:32) Eke orọ Jioba orọbe inu eyi otatap ọmọ uga ufieejit ikeya ni? Ire “inyi eji enan̄a me lek kan̄ (Jisọs) ekaan̄ ugwem ikakaan̄ge itata.” (Jọn Eyi Adasi 4:9) Eyi ire atalek inu ge okikeek eji mbet ima Awaji okaan̄be me lek kiji! Ire eyi ikabieen̄ eji ibe ekejeen̄ ọmọ ima me useen̄ ni?

(Ibebene 22:9-12) Mgbọ ema erebe ere Awaji otemebe Ebereyam, Ebereyam oneninama ntook, mè ikpulu iye cha ititiin̄ me inyọn̄ ntook ya, mè initet Ajiki ogwu gwun̄ ibọp, mè iben imaan̄ me inyọn̄ iye òkup me inyọn̄ ntook ya, 10 mè inyana ubọk iwọọk ubuja ngwugwa isibi ibosa igwu ogwu gwun̄. 11 Mgbọ yaage, ogwu osat [Jioba NW ] okukup me emen inyọn̄ ibọn̄ọ ọmọ, “Ebereyam! Ebereyam!” Ebereyam ochechieek. 12 Itutumu inyi Ebereyam ibe, “Tet kaan̄! Kasak gwun̄ ya unan geege me lek. Mgbọ keyi ke nriọọn̄ ibe ke owu ìre ogwu òkaan̄ ukpook Awaji me emen, mije, owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be.”

(Ibebene 22:15-18) Ogwu osat [Jioba NW ] okpọkpọk ikup me emen inyọn̄ igwen Ebereyam òso mgbọ iba, 16 mè itumu inyi ibe ke [Jioba NW ] ìtumu ibe ikeyi, “Emi nsa me erieen̄ n̄a inyan̄a ibot ibe, mije inu yi owu orọbe, eyi owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be, 17 me atikọ, emi m̀kpalọlọ igbagbana owu, mè irọ inyi owot iman kwun̄ imumana kubọk ntoronyan̄ òkup me akpa isinyọn̄, mè iwa si kubọk okpoon̄ òkup me agba awaji. Bọn owot iman kwun̄ mêkitim ikpan̄ ebi ochicha kiban̄. 18 Nan̄a me lek bọn owot iman kwun̄ ke otutuuk ido geelek me linyọn̄ ebekaan̄ ugbana, mije owu ogban̄be ida n̄a.”

w12 10/15 23 ¶6

Siki Ibot Nyi Awaji mè Kaan̄ Oruru Nan̄a Me Lek Use Kan̄

6 Jioba isa inyan̄a ibot irọ mkpọ sa me itutumu mbet usem keyi, ‘Kè lek ugwem n̄a. . .Emi ogwukaan̄-ene, ufuna ebilene ebi ekasoge ekọt etoon̄ ọmọ ejit me lek. (Ijik 17:16) Otu ifuk mgbọ Jioba onyan̄abe ibot me Baibul iraka akọp ini. Mokọt ire eyi Awaji onyan̄abe melek Ebereyam ke ebi ene emalek iriọọn̄. Owuwa inyan̄a ibot eyi Jioba onyan̄abe melek Ebereyam me owuwa acha ikijeen̄ ibe ke Gwun̄ eyi echieekbe me use ya ibonan̄a me lek Ebereyam, inan̄a me lek owot iman gwun̄ kan̄, Ajiki. (Ibeb 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Jioba iroon̄ Ebereyam ikpọ sa me inyinyi ogọt ida ibe isa gwun̄ kan̄ ogwu imabe igwa ngwugwa. Me ikafiatge mgbọ, Ebereyam isiki ibot mè ibosa Ajiki igwa ngwugwa sabum ogwu osat Awaji ogbanbe ọmọ. Awaji oneninyan̄a ibot ibe: “Emi nsa me erieen̄ n̄a inyan̄a ibot ibe, mije inu yi owu orọbe, eyi owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be, me atikọ, emi m̀kpalọlọ igbagbana owu, mè irọ inyi owot iman kwun̄ imumana kubọk ntoronyan̄ òkup me akpa isinyọn̄, mè iwa si kubọk okpoon̄ òkup me agba awaji. Bọn owot iman kwun̄ mêkitim ikpan̄ ebi ochicha kiban̄. Nan̄a me lek bọn owot iman kwun̄ ke otutuuk ido geelek me linyọn̄ ebekaan̄ ugbana, mije owu ogban̄be ida n̄a.”—Ibeb 22:1-3, 9-12, 15-18.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Ibebene 22:5) Inenitumu inyi ebi usun̄ kan̄ ibe, “Ìkup me ere keyi melek inyinya akpan ìban emi, ke emi melek Ajiki mêje isi ere keyilọ isi itọbọ ebum inyi Awaji, mè iyaka igwu ikom ika inu.”

w16.02 11 ¶13

Jioba Igwen Ọmọ “Ogwu Unene N̄a”

13 Ebereyam itumu inyi ebi usun̄ kan̄ igọgọọk ọmọ melek Ajiki ibe: “Ìkup me ere keyi melek inyinya akpan ìban emi, ke emi melek Ajiki mêje isi ere keyilọ isi itọbọ ebum inyi Awaji, mè iyaka igwu ikom ika inu.” (Ibeb 22:5) Ikọ ya Ebereyam otumube isibi keke? Ire ikakan̄ ataak inyi ebi usun̄ kan̄ sa me itutumu ibe ke Ajiki mogwu ikom ika, mgbọ iriọọn̄be ibe ke ọmọ ibosa Ajiki igwa ngwugwa ni? In̄-in̄. Baibul irọ kisi eji eriọọn̄ inu Ebereyam okaan̄be me nkeek. (Fuk Ebi Iburu 11:19.) “Ebereyam iben me ejit ibe ke Awaji mokọt ijomo Ajiki me mkpa.” Iin̄, Ebereyam ichieek me lek njomo-me-mkpa. Ebereyam iriọọn̄ ibe ke Jioba ikọt irọ ufuna ọmọ melek Sera ekọt ekaan̄ gwun̄ me acha ukan kiban̄. (Iburu 11:11, 12, 18) Ebereyam iriọọn̄ si ibe ke kpunu inu geege eyi kpofetge me lek Jioba irọrọ. Eya orọ itoon̄be ejit ibe ke inu geelek ikerọrọ, ke ọmọ mokpọk ikaan̄ gwun̄ kan̄ ogwu imabe, inyi otutuuk use Jioba ochieekbe irọ iso. Mkpọ si egwenbe Ebereyam “ute inyi otutuuk ebi ìchechieek me lek Awaji”!

(Ibebene 22:12) Itutumu inyi Ebereyam ibe, “Tet kaan̄! Kasak gwun̄ ya unan geege me lek. Mgbọ keyi ke nriọọn̄ ibe ke owu ìre ogwu òkaan̄ ukpook Awaji me emen, mije, owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be.”

it-1 853 ¶5-6

Irọriọọn̄ Mkpọ Oborọ Me Mgbọ Okup Me Isi

Jioba ikekigobo irọriọọn̄ mkpọ oborọ me mgbọ okup me isi. Ebi ene michieek ibe ke Awaji ikirọriọọn̄ mè ikineen̄ otutuuk mkpọ sabum inu cha ebebọkọ irek. Ikerere ibe ke Awaji ikaan̄ unye ikọkọt iriọọn̄ otutuuk mkpọ, ikigogobo inu iweekbe irọriọọn̄. Kpolọlọ, inu geelek Awaji ogobobe irọriọọn̄ ibojeje ikike melek onineen̄ ata ubọk irọrọ kan̄ mè inu Baibul otumube ofolek kan̄. Usini ere me Baibul ijeen̄ ibe ke Awaji irọ usini ntumu-mfieek ikpọ me lek mkpọ okibọbọkọ irek, ikare sabum mkpọ cha orọbe, ike ebi ene ekebitumu.

Eya orọ, ikpa Ibebene 11:5-8 ikpa inyi eji ibe ke Awaji igegele chieen̄ ikpọ mkpọ okibọkọ irek me isi ijọn̄, mè ikpọ si mkpọ okibọkọ irek me Baben, mgbọ yaage, itutumu inu ọmọ oborọ isasa igban ikwaan̄ ekebisi me ere ya. Mije ijo inu ebi Sodọm mè Gomora, Jioba itumu inyi Ebereyam ibe: “emi m̀baje isi ama cha isi ikpọ (maria ebi osat n̄a) mè ìre inu nnọbe ìre ikeya. Ire ìkayaka ìre ikeya, mâriọọn̄.” (Ibeb 18:20-22; 19:1) Awaji iwuuk lek itumu ibe ke ‘ọmọ iriọọn̄ Ebereyam,’ ire, mgbọ Ebereyam owọọkbe ubuja ngwugwa isibi ibosa igwu Ajiki, Jioba itumu inyi Ebereyam ibe, “Mgbọ keyi ke nriọọn̄ ibe ke owu ìre ogwu òkaan̄ ukpook Awaji me emen, mije, owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be.” —Ibeb 18:19; 22:11, 12; kpọ si Neyem 9:7, 8; Gal 4:9.

Ifufuk Baibul

(Ibebene 22:1-18) Ike mgbọ okije, Awaji oneniroon̄ Ebereyam ikpọ, mè igwen ọmọ, “Ebereyam!” Ebereyam ochechieek. 2 Awaji otutumu inyi ibe, “[Soso NW ] mọnọ Ajiki, ibot gwun̄ ge kwun̄, ogwu omun̄be me chieen̄, mè sa je si inyọn̄ ijọn̄ agan̄ Moraya me inyọn̄ ogoon̄ ge mâjeen̄be owu, mè sa gwun̄ ya gwa ngwugwa ewọwọp iriọk me ere ya nyi emi.” 3 Ofit iwele kan̄, me okpa otu ewelegwe, Ebereyam obọbọp inu me inyọn̄ inyinya akpan kan̄, mè ikep iye ìbosa isọk ukan̄ igwa ngwugwa ya, mè inisa Ajiki ogwu gwun̄ mè ebi usun̄ iba igbaalek inan̄a ije isi ere ya Awaji otemebe ọmọ. 4 Me òso usen ita, Ebereyam obebene chieen̄ imun̄ ere ya me ujọn̄ọ ere. 5 Inenitumu inyi ebi usun̄ kan̄ ibe, “Ìkup me ere keyi melek inyinya akpan ìban emi, ke emi melek Ajiki mêje isi ere keyilọ isi itọbọ ebum inyi Awaji, mè iyaka igwu ikom ika inu.” 6 Ebereyam onenibene efit iye ngwugwa ya itoon̄ Ajiki ogwu gwun̄, mè imọnọ ukan̄ mè ubuja ngwugwa ikaan̄ me ubọk. Ema ene iba egbagbaan̄ ije inin̄ oniin̄. 7 Mgbọ ema ekije, Ajiki onenigwen Ebereyam, “Nte n̄a!” Ogwu ute ochechieek. Ajiki onenido ọmọ ibe, “Ukan̄ ire eyi, iye ire eyi. Sà arọọn̄ ebesa igwa ngwugwa ye?” 8 Ebereyam ofọfọọk ibe, “Gwun̄ n̄a, Awaji me lek kan̄ môsan̄a arọọn̄ ebesa igwa ngwugwa isibi.” Ema ekekije inyi isi. 9 Mgbọ ema erebe ere Awaji otemebe Ebereyam, Ebereyam oneninama ntook, mè ikpulu iye cha ititiin̄ me inyọn̄ ntook ya, mè initet Ajiki ogwu gwun̄ ibọp, mè iben imaan̄ me inyọn̄ iye òkup me inyọn̄ ntook ya, 10 mè inyana ubọk iwọọk ubuja ngwugwa isibi ibosa igwu ogwu gwun̄. 11 Mgbọ yaage, ogwu osat [Jioba NW ] okukup me emen inyọn̄ ibọn̄ọ ọmọ, “Ebereyam! Ebereyam!” Ebereyam ochechieek. 12 Itutumu inyi Ebereyam ibe, “Tet kaan̄! Kasak gwun̄ ya unan geege me lek. Mgbọ keyi ke nriọọn̄ ibe ke owu ìre ogwu òkaan̄ ukpook Awaji me emen, mije, owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be.” 13 Ebereyam onenibene chieen̄, mè imun̄ orie arọọn̄ ge iko kan̄ onwaan̄be inye me emen ekpuk oron ge me ere ya, mè ije isi itet arọọn̄ ya isa inigwa ngwugwa ewọwọp iriọk ya, me useen̄ kè Ajiki ogwu gwun̄. 14 Ebereyam ogwegwen ere ya “[Jioba NW ] môsan̄a isibi.” Eya orọ ebi ene ekitumu inire chereyi ibe, “Me inyọn̄ ogoon̄ [Jioba NW ] , [Jioba NW ] môsan̄a inu geelek ònanan isibi.” 15 Ogwu osat [Jioba NW ] okpọkpọk ikup me emen inyọn̄ igwen Ebereyam òso mgbọ iba, 16 mè itumu inyi ibe ke [Jioba NW ] ìtumu ibe ikeyi, “Emi nsa me erieen̄ n̄a inyan̄a ibot ibe, mije inu yi owu orọbe, eyi owu òkajit inyinyi emi ibot gwun̄ ge gaalek okaan̄be, 17 me atikọ, emi m̀kpalọlọ igbagbana owu, mè irọ inyi owot iman kwun̄ imumana kubọk ntoronyan̄ òkup me akpa isinyọn̄, mè iwa si kubọk okpoon̄ òkup me agba awaji. Bọn owot iman kwun̄ mêkitim ikpan̄ ebi ochicha kiban̄. 18 Nan̄a me lek bọn owot iman kwun̄ ke otutuuk ido geelek me linyọn̄ ebekaan̄ ugbana, mije owu ogban̄be ida n̄a.”

ONYAN̄ ITA 9-15

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | IBEBENE 24

“Nwa Isa Inyi Ajiki”

(Ibebene 24:2-4) Usen ge, Ebereyam onenigwen ogwu ibot usun̄ kan̄ ogwu òkidọmọ inu geelek me uwu kan̄, mè ibe, “Tap ubọk me irak owut-ukot n̄a, 3 mè nyan̄a ibot nyi emi me erieen̄ [Jioba NW ], òrere Awaji inyọn̄ mè Awaji ijọn̄, ibe ke owu òkpodo enenwaan̄ geege me etete ebi Kenan chi, ebi emi ngọọkbe iluk, inyi gwun̄ n̄a. 4 Ire, ke owu môsi egep kiji me ido kiji isi ido nwa inyi Ajiki gwun̄ n̄a.”

wp16.3 14 ¶3

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Ebereyam irọ inyi Elieja inyan̄a ibot ibe ke ọmọ ikpoweek nwa inyi Ajiki me etete ebibaan̄ ebi Kenan. Eke orọ ni? Bak lek ebi Kenan kpekaan̄ ulibi me lek Jioba, ema kpekitọbọ ebum inyi ogọt si. Ebereyam iriọọn̄ ibe ke Jioba ikaan̄ me ejit inyinyi ife cha osusut me mgbọ igbebe mije ijo irọrọ kiban̄. Ebereyam ikaweek ibe Ajiki ogwu gwun̄ imabe ikaan̄ mgbaan̄ me lek ife cha melek eru barabat kiban̄. Ọmọ iriọọn̄ si ibe ke Awaji mosa gwun̄ kan̄ Ajiki irọ use kan̄ iso.—Ibebene 15:16; 17:19; 24:2-4.   

(Ibebene 24:11-15) Mgbọ îrebe ama ya, isasa aligọ cha isi otu mudim òkup me agba lek ama ya, mè irọ inyi egele egwook me ijọn̄. Ema ere ere ya me agan̄ ikakwun̄ mgbọ ebibaan̄ ama ya ekinu inichibi mun̄. 12 Ogwu ibot usun̄ ya oneniriaak uriaak ibe, “[Jioba NW ], Awaji kè Ebereyam nte uwu n̄a, soso rọ inyi ije n̄a ijaan̄, mè kaan̄ ejit nsan me lek nte uwu n̄a. 13 Kpọ, mâkeke me otu mudim yi, ere nsabọn ibaan̄ ama yi ekinu inichibi mun̄, 14 mè ikibeek nsabọn ibaan̄ cha ibe eche sọntiik mudim me ugọn̄ kiban̄ enyi emi ǹnwọ. Ire ikaan̄ ene geelek me lek kiban̄ òfọfọọk emi ibe, ‘Bọkọ nwọ, ke mâchibi si inyi aligọ kwun chi inwọ,’ emi mâriọọn̄ ibe ke îre ogwa ke owu ogobo isibi ibe inire nwa inyi Ajiki ogwu usun̄ kwun̄. Sa me ikeyi ke emi mbariọọn̄ ibe ke owu okaan̄ ata ejit me lek nte uwu n̄a.” 15 Uriaak ya ìkatata ogwu ibot usun̄ ya me otu, Ribeka okekije inu melek ugọn̄ kan̄ me oguga kan̄. Ribeka ìre gwun̄ kè Betuwen, ogwu Nayọ ngwan̄ kè Ebereyam obonbe me owot kè Milika.

wp16.3 14 ¶4

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Elieja itumu inyi ebi uwu Ribeka ibe ke ọmọ iriaak uriaak inyi Jioba mgbọ irebe otu mudim okup me agba lek Aram. Ikup kubọk ikitumu inyi Jioba ibe isa ubọk kan̄ igobo ogwu enenwaan̄ Ajiki obodo. Ike owa ni? Elieja ibe me Awaji irọ inyi ogwu Ọmọ oweekbe ibe Ajiki ido inu me otu mudim ya. Elieja itumu si ibe ire ogọt ido ogwu enenwaan̄ ya mun̄, ikakpọkpọk inyi ogọt gaalek, inyi si aligọ kan̄ igbaalek. (Ibebene 24:12-14) Ire ekene ochubọk irọ inu keya Elieja obeekbe me uriaak? Ire Ribeka! Keek nu ubọk ikupbe me lek Ribeka mgbọ inọbe mkpọ Elieja okpabe inyi ebi ototun̄ ukan̄ kan̄!

(Ibebene 24:58) Ema enenigwen Ribeka isi mè isi, mè ido ibe, “Ìre owu môgọọk ogwu enerieen̄ yi ifo?” Ribeka ofọfọọk ibe ke ọmọ môgọọk ifo.

(Ibebene 24:67) Ajiki onenisa Ribeka ifo uwu ọfọ kè Sera ogwu uga. Ema ene iba ekakana olom mè nwa. Ajiki omama Ribeka enenen. Ribeka okakana ogwu ukarajit inyi Ajiki, mije, nga kè Ajiki îkwu.

wp16.3 14 ¶6-7

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Nde inen mè inen sabum mgbọ ya, Elieja ido Ebereyam ibe: “Ire ogwu enenwaan̄ ya ijit igọgọọk emi ika inu ye?” Ebereyam ifọọk ibe: ‘Mgbọ keya ke owu obonwọnọ me lek inyan̄a-ibot eyi owu onyan̄abe.’ (Ibebene 24:39, 41) Me uwu kè Betuwen si, inu ogwu enenwaan̄ ya oweekbe ire eyi kpekpọbe ilọ chieen̄. Me ewelegwe ogọgọọk, Elieja itumu ibe ke ọmọ mosa Ribeka igwu ikom ifo Kenan mè ikafiatge mgbọ, mije ejit ibele ọmọ enenen ibe ke ije kan̄ ikaan̄ ibot. Ire, ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ miweek ibe Ribeka igọọk ema ikup ukpọk ukpọk lek akọp usen. Me nkana-ngwook, ema etutumu ibe: “Ngwa, eji enegwen Ribeka edo ejit kan̄.”—Ibebene 24:57.

Ire mgbọ Ribeka oborọ ntumu-mfieek. Keke ke ọmọ obotumu? Ire Ribeka mojit igọgọọk ogwu enerieen̄ ya ifo ere ọmọ okariọọn̄ge mije mkpọ nte kan̄ melek ngwan̄ kan̄ etumube ni? Sa ire ogọt momun̄ inu ya kubọk irek isasa ikaan̄ uche me lek inu Jioba okebidọmọ ni? Ufọọk-otu kan̄ ijeen̄ ubọk inu keyi, eyi onunu ogọt me nriki mè ire si mkpọ obokọt itap ene ukpook me emen okupbe ọmọ me lek. Ribeka ifọọk ibe “ke ọmọ môgọọk ifo.”—Ibebene 24:58.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Ibebene 24:19, 20) Mgbọ înyibe ogwu enerieen̄ ya mun̄ isan̄a, itutumu inyi ibe, “Mâsi ichibi si ijet otutuuk anam kwun̄, inyi ema enwọ ejot.” 20 Igwagwat lek ikana mun̄ òsisik me emen ugọn̄ kan̄ igwook me emen okwa anam okisa inwọ mun̄ me ere ya inyi anam cha, mè igwu ikom ilibi isi ichibi ofifi inigwook. Ikeya ke Ribeka ochibi mun̄ iso otutuuk anam cha.

wp16.3 12-13

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Me ikakwun̄ ge, mgbọ Ribeka ochibibe mun̄ ijot ugọn̄ kan̄ isan̄a, ogwu ugane enerieen̄ ge olilibi ikweek ọmọ. Ogwu enerieen̄ ya itumu inyi ọmọ ibe: “Soso tele mè ǹtuun̄ sọntiik mun̄ me otu ugọn̄ kwun̄ ǹsa ǹsiki ebek.” Ubọk ogwu ugane ya osabe ido mun̄ ya inwọn enenen! Ribeka imun̄ ibe ke ogwu enerieen̄ ya ikọp uran ifiin̄. Eya orọ igwatbe lek ifeme ugọn̄ mun̄ kan̄ ikaan̄ me ubọk mè inyi ogwu enerieen̄ ya mun̄ onwọnwọn mè itọọk ibe inwọ. Ribeka itaba iman̄ ibe ke ogwu enerieen̄ ya ikaan̄ akọp aligọ, ire, kpunu mun̄ ema ebenwọ me emen okwa anam okisa inwọ mun̄ me ere ya. Imun̄ ubọk ogwu enerieen̄ ya okikpọ ogọt, mè iweek itatap ubọk inyi ọmọ si. Ọmọ orọ, itutumu ibe: “Mâsi ichibi si ijet otutuuk anam kwun̄, inyi ema enwọ ejot.”—Ibebene 24:17-19.

Taba iman̄ ibe ke Ribeka ikakpọkpọ ibe ke ọmọ monyi anam cha mun̄, ire, itumu ibe ke ọmọ monyi ema mun̄ mege ema menwọbe ijot. Urak-ebek mokọt irọ inyi aligọ ge gaalek inwọn iraka iko mun̄ 25 (95 L)! Ire ire otutuuk aligọ cha ke ebek orak ikeya, isibi ibe ke Ribeka itap mgbọ melek efuuk kan̄ isi ikwaan̄ ya. Ike eji eyaka inimun̄, ikup kubọk ebek ikamalek irak aligọ cha. Ire, ire Ribeka iriọọn̄ eya mgbọ itumube ibe ke ọmọ monyi anam cha mun̄ ni? In̄-in̄. Ibem lek isisi unye ikwaan̄ isasa ijeen̄ ogwu ugane ikariọọn̄ge ya ata eru mbọkọ-ntap. Ogwu enerieen̄ ya ichieek ibe Ribeka ichibi mun̄ inyi anam cha. Mè ikup ikikpọ ogọt ubọk ikebilibi inyi isi mè udun̄, ikichibi mun̄ itap me emen okwa anam okisa inwọ mun̄ me ere ya.—Ibebene 24:20, 21.

wp16.3 13, ftn.

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Mfufuk yi ikajeen̄ ibe ke Ribeka imalek ikup ifiin̄ me otu mudim ya. Mgbọ ya ire ikakwun̄. Ikajeen̄ si ibe ke ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ milaak mgbọ ikabe ire uwu, mè iyaka ire ene geege inu me otu mudim iniweek iriọọn̄ mkpọ otetet ọmọ ikaan̄ ifiin̄ ikeya.

(Ibebene 24:65) Mè inido ogwu ibot usun̄ kè Ebereyam ya ibe, “Ìre ekene ire ogwa òkije me emen nsisaan̄ oron ikweek eji?” Ogwu usun̄ ya ofọfọọk ibe, “Îre nte uwu n̄a.” Ribeka omọmọnọ ekwut ichit-lek isa ichit lek kan̄.

wp16.3 15 ¶3

“Ribeka Ofọfọọk Ibe Ke Ọmọ Môgọọk Ifo”

Mgbọ keyi, ema mikọp uran ire Negeb. Mgbọ ema erebe ama ya me agan̄ ikakwun̄, Ribeka imun̄ ogwu enerieen̄ ge òkije me emen nsisaan̄ oron. Ogwu enerieen̄ ya ikup kubọk ogwu okikekeek mkpọ. Eji efuuk ibe ke Ribeka ikpigwat lek “inan̄a me inyọn̄ aligọ kan̄ isibi ijọn̄,” —ikup kubọk ikachechieek ibe aligọ ya igele igwook me ijọn—mè ido ogwu ugane ya ibe: “Ìre ekene ire ogwa òkije me emen nsisaan̄ oron ikweek eji?” Mgbọ iriọọn̄be ibe ke ene ya ire Ajiki, Ribeka omọmọnọ ekwut ichit-lek isa ichit lek kan̄. (Ibebene 24:62-65) Mije keke? Ikpọk mbum ibe ke ọmọ irọ inu ya isasa ijeen̄ ogwu obokana nlom kan̄ ulibi. Inu Ribeka orọbe isasa ijeen̄ nsiki ibot yi mokọt ikup me lek usini ene me chereyi kubọk mkpọ ebi ukot ikaan̄ ekirọ. Ire, me atikọ, ebirieen̄ mè ebibaan̄ mekọt ikween̄ mkpọ inan̄a me lek eru nsiki lek kè Ribeka, mije ikup ufiak ibe otutuuk kiji ekaan̄ ata eru ya.

Ifufuk Baibul

(Ibebene 24:1-21) Ike mgbọ yi, Ebereyam îkan enenen. [Jioba NW ] îgbana si ọmọ me oniin̄ geelek. 2 Usen ge, Ebereyam onenigwen ogwu ibot usun̄ kan̄ ogwu òkidọmọ inu geelek me uwu kan̄, mè ibe, “Tap ubọk me irak owut-ukot n̄a, 3 mè nyan̄a ibot nyi emi me erieen̄ [Jioba NW ], òrere Awaji inyọn̄ mè Awaji ijọn̄, ibe ke owu òkpodo enenwaan̄ geege me etete ebi Kenan chi, ebi emi ngọọkbe iluk, inyi gwun̄ n̄a. 4 Ire, ke owu môsi egep kiji me ido kiji isi ido nwa inyi Ajiki gwun̄ n̄a.” 5 Ogwu ibot usun̄ ya onenido Ebereyam ibe, “Ire nsi, mè ogwu enenwaan̄ ya ìkachieek igọgọọk emi ika inu ere keyi, ìre ǹsasa gwun̄ kwun̄ ǹgwu ǹkom m̀fo ido ya ere owu osibibe itele?” 6 Ebereyam otataba ogwu ibot usun̄ ya ubọk me utọn̄ ibe, “Gbala chieen̄, inyi okasa gwun̄ n̄a ìgwu ìkom ìfo ama ya. 7 [Jioba NW ], Awaji òkup me inyọn̄, ogwu ògwegwen emi isibi itele egep kè nte n̄a, mè ama emanbe emi, ogwu ònyanyan̄a ibot mè ichieek use ibe ke ọmọ môsa ijọn̄ ebi Kenan yi inyi bọn owot iman n̄a, ìkpolọlọ iraria ogwu osat kan̄ ibe isa owu isi, inyi owu òsi òdo nwa me ere ya ònyi gwun̄ n̄a. 8 Ire ogwu enenwaan̄ ya ìkachieek igọgọọk owu ika inu, inyan̄a-ibot yi owu onyan̄abe înan̄a owu me ibot. Ire, kasa gwun̄ n̄a ìgwu ìkom ìfo ere ya.” 9 Ogwu ibot usun̄ ya otatap ubọk me irak owut-ukot kè Ebereyam nte uwu kan̄, mè inyan̄a ibot inyi ibe ke ọmọ môrọ inu ogwugwu otumube inyi ọmọ. 10 Ogwu ibot usun̄ ya onenititiin̄ owuwa ata inu nte uwu kan̄ okaan̄be itoon̄ me inyọn̄ akọp aligọ, mè inibene ije ije isi ama ere Nayọ olukbe me ido Aram Nayarayim. 11 Mgbọ îrebe ama ya, isasa aligọ cha isi otu mudim òkup me agba lek ama ya, mè irọ inyi egele egwook me ijọn̄. Ema ere ere ya me agan̄ ikakwun̄ mgbọ ebibaan̄ ama ya ekinu inichibi mun̄. 12 Ogwu ibot usun̄ ya oneniriaak uriaak ibe, “[Jioba NW ], Awaji kè Ebereyam nte uwu n̄a, soso rọ inyi ije n̄a ijaan̄, mè kaan̄ ejit nsan me lek nte uwu n̄a. 13 Kpọ, mâkeke me otu mudim yi, ere nsabọn ibaan̄ ama yi ekinu inichibi mun̄, 14 mè ikibeek nsabọn ibaan̄ cha ibe eche sọntiik mudim me ugọn̄ kiban̄ enyi emi ǹnwọ. Ire ikaan̄ ene geelek me lek kiban̄ òfọfọọk emi ibe, ‘Bọkọ nwọ, ke mâchibi si inyi aligọ kwun chi inwọ,’ emi mâriọọn̄ ibe ke îre ogwa ke owu ogobo isibi ibe inire nwa inyi Ajiki ogwu usun̄ kwun̄. Sa me ikeyi ke emi mbariọọn̄ ibe ke owu okaan̄ ata ejit me lek nte uwu n̄a.” 15 Uriaak ya ìkatata ogwu ibot usun̄ ya me otu, Ribeka okekije inu melek ugọn̄ kan̄ me oguga kan̄. Ribeka ìre gwun̄ kè Betuwen, ogwu Nayọ ngwan̄ kè Ebereyam obonbe me owot kè Milika. 16 Ribeka îjaan̄ uja enenen, mè ire obaak enenwaan̄ ikariọọn̄ge enerieen̄. Mgbọ îjebe ire otu mudim ya, ikwakwala isiki isi ichibi mun̄ ijot ugọn̄ kan̄, mè iben itoon̄ me oguga isa inene ibonije ifo. 17 Ogwu ibot usun̄ ya olilibi isi ikweek ọmọ, mè ibeek ibe, “Soso tele mè ǹtuun̄ sọntiik mun̄ me otu ugọn̄ kwun̄ ǹsa ǹsiki ebek.” 18 Ribeka ofefeme ugọn̄ mun̄ ya ikaan̄ me ubọk mgbọ yaage, mè ibe, “Ogwu nte, na nwọ.” 19 Mgbọ înyibe ogwu enerieen̄ ya mun̄ isan̄a, itutumu inyi ibe, “Mâsi ichibi si ijet otutuuk anam kwun̄, inyi ema enwọ ejot.” 20 Igwagwat lek ikana mun̄ òsisik me emen ugọn̄ kan̄ igwook me emen okwa anam okisa inwọ mun̄ me ere ya inyi anam cha, mè igwu ikom ilibi isi ichibi ofifi inigwook. Ikeya ke Ribeka ochibi mun̄ iso otutuuk anam cha. 21 Ogwu ibot usun̄ ya okpọkpọ iriaan̄ otu, mè iruk chieen̄ ikikpọ mè ìre [Jioba NW ] îrọ mè ije kan̄ ijaan̄, mè ìre ìkarọ.

ONYAN̄ ITA 16-22

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | IBEBENE 25-26

“Isọ Inyam Irek Adasi Gwun̄ Ọmọ Orebe”

(Ibebene 25:27, 28) Nsabọn iba cha enenimiin̄ isibi. Isọ okakana atalek ogwu ota, ogwu òkima ininin̄ oron mgbọ geelek. Sà Jekọp ore ogwu ìkakirọ inu unye unye, mè ikima ikukup me uwu mgbọ geelek. 28 Ajiki ìma Isọ, mije îkikpan̄ anam oron ijet ọmọ itaka.

it-1 1242

Jekọp

Isọ ire atalek ogwu ota, ogwu òkima ininin̄ oron mgbọ geelek, ọmọ ke Ajiki oma ichit, ire, “Jekọp ore ogwu ìkakirọ inu unye unye [Iburu, tam], mè ikima ikukup me uwu mgbọ geelek,” ọmọ si ire ogwu okikpukpo anam, ogwu okikpọ chieen̄ me lek mkpọ uwu, mè ire si ogwu Rechen omabe ichit. (Ibeb 25:27, 28) Me ofifi ere, esa usem Iburu yi tam isa ikpa mkpọ ofolek ebi ikakaan̄ nnwọn isi Awaji. Kubọk inu njeen̄, “ebi eje ene onin̄be chieen̄ ekichacha ogwu ìkalọ,” ire, Jioba ichieek use ibe ke “òta mgbọ me ugwem ene ya [ogwu ata ene] ìre esuuk.” (Urọk 29:10; Itọn̄ 37:37) Jobu, ogwu ogbegbe utoon̄ ejit “ìre ogwu ìkarọ inu geege ilọ, [Iburu, tam] mè ire si ogwu òtatat me ugwem.”—Jobu 1: 1, 8; 2:3.

(Ibebene 25:29, 30) Usen ge, Jekọp onenitem usun̄ mfut lentin. Isọ onanan̄a me oron ota ika, mè uraafiọọn̄ me owot, 30 mè inibeek ibe, “Che inorie araran̄ isi ya nyi emi ǹsa ǹtet owot, ke uraafiọọn̄ mônikpan̄ emi.” Ikeya ke esa ikigwen Isọ, Edọm.

(Ibebene 25:31-34) Jekọp ofọfọọk ibe, “M̀kpanyi owu, îtata owu ònyanyam irek adasi gwun̄ owu orebe inyi emi.” 32 Isọ obebe, “Kpọ, emi gwu mânikwu. Ìre kpasi oruru ke irek adasi gwun̄ okaan̄ inyi emi?” 33 Jekọp obebe Isọ, “Nyan̄a ibot nyi emi mgbọ keyi ibe ke owu mônyi emi irek adasi gwun̄.” Isọ onyanyan̄a ibot inyi Jekọp, mè isa me ikeya inyam irek adasi gwun̄ ọmọ orebe inyi Jekọp, ngwan̄ kan̄ ogwu ijija. 34 Jekọp ototolek inichibi usun̄ lentin ya inyi Isọ, mè inyi si fituru igbaalek. Isọ orerie, mè inwọ miin̄ itoon̄ me inyọn̄, mè inan̄a ikeke ije isibi. Ikeya ke Isọ osa ikpọ irek adasi gwun̄ ọmọ orebe isiki chieen̄.

w19.02 16 ¶11

Eke Orọ Obokijeen̄ Itọn̄?

11 Ire mkpọ osasak ibe ke usini ene me Baibul kpejeen̄ itọn̄. Kubọk inu njeen̄, ikerere ibe ke nte mè nga kè Isọ ire ebi imama Jioba mè ikaan̄ ulibi me lek kan̄, Isọ ikajeen̄ itọn̄ me lek inu okukup me mbuban. (Fuk Ebi Iburu 12:16.) Kpa ubọk ke eru ikajeen̄ge itọn̄ kan̄ osa ikpọk mbum? Isọ igwat lek inyam irek kan̄ kubọk adasi gwun̄ inyi ngwan̄ kan̄ ogwu sọntiik, Jekọp mije alala inorie ge. (Ibeb 25:30-34) Mgburudun̄ mgbọ, Isọ ibọnọ lek mije mkpọ irọbe ya. Ire, mije Isọ ikajeen̄ge itọn̄ me lek mkpọ ikaan̄be, kpunu mkpọ oborọ ufuna ọmọ inunuun̄ ibe ke ikare ogọt obọkọ ugbana adasi gwun̄.

it-1 835

Adasi Gwun̄

Karake karake, adasi gwun̄ enerieen̄ ikikakaan̄ irek omimin me ototun̄ ukan̄ kan̄, ọmọ si obokana ogwu ibot ire nte kan̄ ikwu. Ekinyi ọmọ irek iba me lek mkpọ nkaan̄ ogwu ute. (Ikan 21:17) Mgbọ Josefu melek ebi ngwan̄ kan̄ eriebe inorie, Ruben okup me agba lek Josefu kubọk adasi gwun̄. (Ibeb 43:33) Ire, ikare mgbọ geelek ke Baibul okinyi adasi gwun̄ umin sa me ikekibak bọn ebirieen̄ igọọk me lek ubọk eman̄be ema. Owuwa mgbọ, Baibul ikidasi ibak ogwu ogbegbe utoon̄ ejit ichit mè iyaka ire ogwu obebene ichit kpan̄asi ogwu adasi.—Ibeb 6:10; 1 Mfuf 1:28; kpọ si Ibeb 11:26, 32; 12:4; kpọ BIRTHRIGHT; INHERITANCE.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Ibebene 25:31-34) Jekọp ofọfọọk ibe, “M̀kpanyi owu, îtata owu ònyanyam irek adasi gwun̄ owu orebe inyi emi.” 32 Isọ obebe, “Kpọ, emi gwu mânikwu. Ìre kpasi oruru ke irek adasi gwun̄ okaan̄ inyi emi?” 33 Jekọp obebe Isọ, “Nyan̄a ibot nyi emi mgbọ keyi ibe ke owu mônyi emi irek adasi gwun̄.” Isọ onyanyan̄a ibot inyi Jekọp, mè isa me ikeya inyam irek adasi gwun̄ ọmọ orebe inyi Jekọp, ngwan̄ kan̄ ogwu ijija. 34 Jekọp ototolek inichibi usun̄ lentin ya inyi Isọ, mè inyi si fituru igbaalek. Isọ orerie, mè inwọ miin̄ itoon̄ me inyọn̄, mè inan̄a ikeke ije isibi. Ikeya ke Isọ osa ikpọ irek adasi gwun̄ ọmọ orebe isiki chieen̄.

(Ebi Iburu 12:16) Ìmun̄ ibe ke kpunu ene geege òrere barabat; ke kpunu si ene geege ikariọọn̄ge Awaji [ke kpunu si ogwu ikajeen̄ge itọn̄ me lek inu okup me mbuban NW ], kubọk Isọ ogwu òsasa irek adasi gwun̄ enerieen̄ eyi ọmọ orebe inwene alala inorie ge gaalek.

w17.12 15 ¶5-7

Idodo Ebi Ene Edobe

Mgbọ keyi, kè eji egwu ekom enu me lek ikpa Ebi Iburu 12:16, eyi obe: “Ìmun̄ ibe ke kpunu ene geege òrere barabat; ke kpunu si ene geege ikariọọn̄ge Awaji [ke kpunu si ogwu ikajeen̄ge itọn̄ me lek inu okup me mbuban NW ], kubọk Isọ ogwu òsasa irek adasi gwun̄ enerieen̄ eyi ọmọ orebe inwene alala inorie ge gaalek.” Ire Pọọlu ikitumu ikọ ofolek keke ni?

Ikare ebi nte nte ogwu Unyan̄a ke Pọọlu okitumu ikọ ibak. Ira iteteme ebi eyi Karais ibe ema ‘erọ oniin̄ otatat enyi ukot kiban̄.’ Ikeya, ema kpelọlọ ‘ibọbọkọ atata nnwọn Awaji,’ eyi kpebekaan̄ ire ema etap lek me lek eru barabat. (Iburu 12:12-16) Ire ema ebubat, ema mebet lek Isọ. Isọ ikajeen̄ ‘itọn̄ me lek inu okukup me mbuban,’ irọ inu ikatatge si.

Isọ iluk me ukot ikaan̄, mokọt ire ibe ke ọmọ ira igọọk igwa ngwugwa usini mgbọ. (Ibeb 8: 20, 21; 12: 7,8; Jobu 1: 4, 5) Ire, mije ikebikeek mkpọ eyi anam akpalek gaalek, Isọ ichep otutuuk irek ikaan̄be bak lek alala inorie ge gaalek. Usini mgbọ, ikaweek ibọbọkọ ukwook ike ebenbe me nriran ibe ke bọn bọn kè Ebereyam mebọkọ. (Ibeb 15:13) Isọ ikajeen̄ itọn̄ me lek inu okukup me mbuban, ima ikaan̄be me lek inu ikakupge me mbuban ikpọk mbum si mgbọ idobe ebibaan̄ iba, ebi ikifaka mkpọmfaka. Inu ya irọbe ifieek nte kan̄ mè nga kan̄ ejit enenen. (Ibeb 26:34, 35) Isọ ikabet lek Jekọp, ogwu otatap efuuk ido ogwu okitọbọ ebum inyi ata Awaji!—Ibeb 28: 6,7; 29:10-12, 18.

(Ibebene 26:7) Ebirieen̄ ama Gera enenido Ajiki inu ofolek ogwu nwa. Itutumu inyi ema ibe ke Ribeka ìre ngwan̄ kan̄. Ajiki ìfieek owot ibe, ire ọmọ itumu ibe ke Ribeka ìre nwa kan̄, ke ebi ama ya mêkpan̄ ọmọ mije kè Ribeka, mije, Ribeka îjaan̄ uja enenen.

it-2 245 ¶6

Ataak

Ikerere ibe ke Baibul ikeke ikeme ikekikan̄ ataak, ikasibi ibe ke eji mekpa atikọ ofolek ene mè iyaka ire mkpọ inyi ogwu ikagbege ibe eji ekpa enyi. Jisọs Karais iteme eji ibe: “Ikasa inu òkup mbuban ìnyi ibo. Ire enyi ìsa inyi, ibo cha môgwu ikana inu iniloon̄ enyi lek igwak. Ikeya si, ikakpulu akalari unye otu ewe ìtọọn̄ ìgwook ìnyi okodi. Ire enyi irọ, okodi cha môsa ukot ijak akalari cha me ijọn̄.” (Mat 7:6) Eya orọ, Jisọs ikanyi ojot ojot ufọọk otu mè iyaka ire inyi ufọọk otu tai me lek usini idodo edobe ọmọ, mgbọ iriọọn̄be ibe ke ufọọk otu kan̄ mokọt isan̄a unan isibi. (Mat 15: 1-6; 21:23-27; Jọn 7: 3-10) Ikpọk mbum ibe ke ire ikeya si ke eji ebemun̄ inu Ebereyam, Ajiki, Reyabu, mè Ilaisia erọbe mgbọ ema efiaan̄be ene, mè iyaka ire mgbọ ema ejitbe ikpakpa otutuuk inu obọbọkọ irek inyi ebi ekarege ebi usun̄ Jioba.—Ibeb 12:10-19; ibot eyi 20; 26:1-10; Jos 2:1-6; Jemis 2:25; 2 Ubọọn̄ 6:11-23.

Ifufuk Baibul

(Ibebene 26:1-18) Ike mgbọ ge, unye akan̄ inorie oneninin̄ me ido ere Ajiki olukbe, kubọk eyi òninin̄ me ukot kè Ebereyam. Ajiki onanan̄a me ere ya ije isi Gera, igọọk Abimelek ogwu ubọọn̄ ebi Filisia. 2 Sabum mgbọ ya, [Jioba NW ] îchichini Ajiki, mè itumu inyi ibe, “Kasi Ijipiti. Kup me inyọn̄ ijọn̄ ere mâjeen̄be owu. 3 Gọọk luk sọnja mgbọ me inyọn̄ ijọn̄ yi, ke mâkup melek kwun̄, mè igbana owu, mije, îre owu mè owot iman kwun̄ ke mbanyi otutuuk ijọn̄ chi. Mârọ otutuuk inu geelek nchieekbe Ebereyam nte kwun̄ me use iso. 4 Mârọ inyi bọn owot iman kwun̄ emumana, mè ewa kubọk ntoronyan̄ òkup me akpa isinyọn̄, mè isa otutuuk ijọn̄ chi inyi ema. Îre nan̄a me lek bọn owot iman kwun̄, ke otutuuk ido geelek me linyọn̄ ebekaan̄ ugbana, 5 mije, Ebereyam nte kwun̄ îgban̄ utọn̄ me ida n̄a, mè ikirọ inu mweekbe, mè ikọ ntọbe, mè orọmijọn̄ n̄a, mè isun̄ otutuuk ikan n̄a.” 6 Sa me ikeyi ke Ajiki oniluk me Gera. 7 Ebirieen̄ ama Gera enenido Ajiki inu ofolek ogwu nwa. Itutumu inyi ema ibe ke Ribeka ìre ngwan̄ kan̄. Ajiki ìfieek owot ibe, ire ọmọ itumu ibe ke Ribeka ìre nwa kan̄, ke ebi ama ya mêkpan̄ ọmọ mije kè Ribeka, mije, Ribeka îjaan̄ uja enenen. 8 Ajiki îluk me Gera ijọn̄ọ mgbọ. Usen ge, Abimelek ogwu ubọọn̄ ebi Filisia okekeke me otu nruruk uwu kan̄ isiki chieen̄ imun̄ Ajiki okikat Ribeka ogwu nwa, 9 mè iniria ikwaan̄ igwen Ajiki, mè itumu inyi ibe, “Berebet, Ribeka ìre nwa kwun̄ me atikọ. Ìre keke orọ owu otumube ibe ke îre ngwan̄ kwun̄?” Ajiki ofọfọọk ibe, “M̀fefieek owot ibe ke mêkpan̄ emi mije kan̄.” 10 Abimelek onenido Ajiki ibe, “Ìre keke ke orọ ikeyi? Ene ge me lek ebirieen̄ ama yi okọt ogọọk nwa kwun̄ òlaak, eyi mosa awọ initet eji.” 11 Abimelek oneninyi otutuuk ebi ama kan̄ ikan ibe, “Ene geelek òchachak ubọk me lek ogwu enerieen̄ yi melek ogwu nwa, ebekpakpan̄.” 12 Ajiki îwop uko me inyọn̄ ijọn̄ ya me acha ya, mè irọkọ me efit me efit. Mije, [Jioba NW ] îgbana ọmọ. 13 Ajiki onenibene ikaan̄ owuwa inu, mè ikibọọn̄ ubọọn̄, mè ikana atalek ogwu òbọbọọn̄ ubọọn̄ enenen. 14 Îkaan̄ owuwa urum arọọn̄ mè urum eriembuuk mè ogbogbo ebi usun̄. Mije keyi, ebi Filisia ebebene ikikaan̄ ejit mba me lek kan̄, 15 mè ichit otutuuk udọn̄ mun̄ ebi usun̄ kè Ebereyam ogwu ute erọkọbe mgbọ îlukbe me ere ya. 16 Usen ge, Abimelek onenitumu inyi Ajiki ibe, “Nan̄a sibi me etete kiji, mije, owu onye lek enenen igak eji.” 17 Ajiki onanan̄a me emen ama Gera isibi isi iluk me iteke ijọn̄ Gera, 18 mè iyaka igwu ikom isi ichili otutuuk udọn̄ mun̄ kè nte kan̄ cha, echi ebi Filisia echitbe mgbọ nte kan̄ okwube iraka, mè ikpọk inyi ema erieen̄ cha, echi nte kan̄ onyibe ema.

ONYAN̄ ITA 23-29

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | IBEBENE 27-28

“Jekọp Ibọkọ Ugbana Eyi Ogbegbe Ibe Ogọt Ikaan̄”

(Ibebene 27:6-10) Ribeka oneniben ikọ ya isi ikpa inyi Jekọp ogwu gwun̄ ibe, “Kpọ, nnọ nte kwun̄ otumube inyi Isọ ngwan̄ kwun̄ ibe, 7 isi isook anam isa initem inorie eyi ọmọ okima inyi ọmọ irie, mè ọmọ igbana ogwugwu me isi [Jioba NW ], sabum ọmọ ònokwu. 8 Mgbọ yi, gwun̄ n̄a, gban̄ utọn̄ me lek ikọ mbatumu inyi owu. 9 Si me ere ekisun̄ anam, si tet ekem ekem ebot iba òjajaan̄ lek sa jet emi, mè ǹsa ǹtem inorie òtotop ǹnyi nte kwun̄, ubọk nte kwun̄ okima. 10 Nsitem isan̄a, owu môben ijet nte kwun̄ irie, mè igbana owu sabum môkwube.”

w04 4/15 11 ¶4-5

Ribeka—Ogwu Enenwaan̄ Okakaan̄ Ukpook Awaji

Baibul ikakpa inyi eji mè ire Ajiki iriọọn̄ ibe ke Isọ more usun̄ inyi Jekọp sa ire ikariọọn̄. Ubọk geelek irebe, Ribeka mè Jekọp miriọọn̄ ibe ke ire Jekọp ogbe ibọbọkọ ugbana ya. Ribeka igwat lek irọ mkpọ mgbọ inọbe ibe ke Ajiki mogbana Isọ ire isi isook anam, isa anam ya item inorie nte kan̄ okima mè iben ijet ogọt. Mbet uyok uyok ejit Ribeka okaan̄be mgbọ ọmọ okupbe ijija omaan̄ si me emen kan̄, ikatetele ikekirọ ntumu-mfieek ugwat ugwat. Ribeka inyi Jekọp ‘ida’ ibe isi itet ebot iba ijet ogọt. Ọmọ motem inorie nlom kan̄ okima. Jekọp monenirọ kubọk ọmọ ire Isọ mè ibọkọ ugbana ya. Jekọp ikachieek irọrọ ikeya. Ikup me lek kan̄ kubọk ke nte kan̄ motet ọmọ, mè ifieek otu inyi ọmọ! Ribeka obebe; “Gwun̄ n̄a, tele mè ufieek-otu ya ikeme emi.” Ọmọ onenitem inorie ya, irọ inyi Jekọp ikup kubọk Isọ, mè iria ọmọ isi lek nlom kan̄.—Ibebene 27: 1-17.

Baibul ikakpa mkpọ obebieen̄ Ribeka ibe irọ mkpọ ikeya. Owuwa ene metumu ibe ke mkpọ Ribeka orọbe ilọ, ire, Baibul ikatumu ikeya, Ajiki ikatutumu si mgbọ iweekbe iriọọn̄ ibe ke ire Jekọp ke ọmọ ogbana. Kpan̄asi ikeya, Ajiki igbagbana ọmọ igbaalek. (Ibebene 27:29; 28: 3, 4) Ribeka iriọọn̄ nriran Jioba obeben ofolek nsabọn kan̄. Eya orọ ọmọ otapbe efuuk imun̄ ibe ke Jekọp ibọkọ ugbana eyi ogbegbe ibe ọmọ ibọkọ. Ikpọk mbum ibe ke inu yi ije ikike me lek nkeek Jioba.—Ebi Rom 9: 6-13.

(Ibebene 27:18, 19) Jekọp oneniben inorie ya ijet ogwu ute, mè igwen ogwu ute, “Nte n̄a!” Ogwu ute ochechieek, mè ibe, “Gwun̄ n̄a, owu ìre ekene?” 19 Jekọp ofọfọọk ogwu ute ibe, “Îre emi Isọ, adasi gwun̄ kwun̄. Nrọ inu otumube ibe emi ǹrọ. Soso bene lek kweek irek, mè rie inorie nsookbe anam isa item, mè gbana emi.”

w07 10/1 31 ¶2-3

Idodo Ebi Ene Edobe

Baibul ikakpa otutuuk mkpọ orọrọ Ribeka mè Jekọp erọbe inu ema erọbe ya, ire, ijeen̄ ibe ke ema kpewuuk lek itọt irọrọ ikeya. Taba iman̄ ibe ke Usem Awaji ikatumu ibe ke inu Ribeka mè Jekọp erọbe itat, mè iyaka ire itumu ikeme mkpọ ema erọbe, eyi ikasibi ibe ke ikakan̄ ataak mè ifafiaan̄ ene itat. Ire, Baibul itap ubọk inyi eji egobo inu ya etet ejaan̄.

Adasi, mfufuk ya ikpọk mbum ibe ke ire Jekọp ke Ajiki obogbana; ikare Isọ. Sabum mgbọ ya, Jekọp ilep irek adasi gwun̄ kè Isọ, ogwu ikajeen̄ge itọn̄, Isọ inyam irek yi ufuna ikọt irie inorie. “Ikeya ke Isọ osa ikpọ irek adasi gwun̄ ọmọ orebe isiki chieen̄.” (Ibebene 25:29-34) Ọmọ orọ, mgbọ Jekọp osibe ibe nte kan̄ igbana ọmọ, isibọbọkọ ugbana eyi ochuchubọk ire eyi kan̄.

(Ibebene 27:27-29) Jekọp ojeje iriaak, mè ikana ogwu ute ikat. Ajiki onọnọ olu ofọnti òkup me lek, mè iriọọn̄ ibe ke îre olu ofọnti kè Isọ, mè inigbana ọmọ ibe, “Me atikọ, olu lek gwun̄ n̄a ìdun̄u kubọk olu uko, eyi [Jioba NW ] ogbanabe. 28 Kè Awaji irọ inyi mbat ònan̄a me inyọn̄ irep igwook me emen uko kwun̄, mè ijọn̄ uko kwun̄ itibi mfut iwa enenen, mè akpa kwun̄ ito mfut ogbogbo, mè uko gerep kwun̄ isibi miin̄ iwa enenen inyi owu. 29 Kè Awaji irọ inyi owuwa ido ekesi ikwaan̄ enyi owu, mè ebi owuwa ido eketọbọ ibot me ijọn̄ enyi owu. Owu môre ogwu ibot inyi ebi ngwan̄ kwun̄, kè otutuuk bọn owot iman kè nga kwun̄ ekegele ibot esiki enyi owu. Ogwu ifieek otu inyi owu, Awaji môfieek otu inyi ene ya; ogwu igbana owu, Awaji môgbana si ene ya.”

it-1 341 ¶6

Ugbana

Me ukot ikaan, ute ikigbagbana bọn ebirieen̄ kan̄ sabum onokwu. Eyi ire inu okukup ufiak enenen mè ire si inu emọnọbe ibene enenen. Ọmọ orọ Ajiki ogbanabe Jekọp me nkeek ibe ke ọmọ ire gwun̄ kan̄ ogwu adasi, Isọ. Ajiki igbana Jekọp ibe ke ọmọ mokaan̄ nnwọn isi mè nje-nnyi-isi igak ngwan̄ kan̄ Isọ, kpunu cheche ibe ke Ajiki ira ibeek Jioba ibe irọ ugbana ya iso, eyi irebe ibe ke ọmọ ikan mè ire ogwu nchit chieen̄ si. (Ibeb 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Iburu 11:20; 12:16, 17) Mgburudun̄ mgbọ, Ajiki iniriọọn̄ ibe ke ire Jekọp ke ọmọ ogbana, ire, ikpọkpọ igbana ọmọ mè itap isọkọ lek si. (Ibeb 28:1-4) Sabum Jekọp okwube, igbana bọn iba kè Josefu, sabum bọn echi kan̄. (Ibeb 48:9, 20; 49:1-28; Iburu 11:21) Ikeya si, sabum Mosis okwube, igbana otutuuk ebi Ijeren. (Ikan 33:1) Me irek chi ge ge, ugbana chi ikup kubọk nriran ebenbe, echi oyaka inibọkọ irek me mgburudun̄ mgbọ. Usini mgbọ, ene isikigbana ofifi ene, ira ito ubọk kan̄ me inyọn̄ ibot ogwu ikebigbana ya.—Ibeb 48:13, 14.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Ibebene 27:46–28:2) Ribeka onenisi itumu inyi Ajiki ibe, “Ijo ugwem ebibaan̄ ebi Et chi Isọ odobe îjot emi owot. Ire Jekọp inido ebi Et si, ugwem môyọt emi me lek iluluk.”

28 Ajiki oneniria ikwaan̄ igwen Jekọp, mè igbana Jekọp, mè ininyi ọmọ ida ibe, “Mun̄ ibe ke owu òkado nwa me ido Kenan. 2 Mgbọ yi, nan̄a je si me uwu kè Betuwen nte nga kwun̄ me Padan Aram, si do enenwaan̄ ge me etete bọn ebibaan̄ kè Leban, ngwan̄ nga kwun̄.

w06 4/15 6 ¶3-4

Mkpọ Obotap Ubọk Inyi Okọt Okogọọk Nlom Kwun̄ Mè Iyaka Ire Nwa Okpa Usem

Ire Ajiki mè Ribeka mikween̄ ubọk ekigbaan̄ usem ikpa me oniin̄ onwọnwọn ni? Mgbọ Isọ odobe ebibaan̄ ebi Et iba, ufialek isibi me ototun̄ ukan̄ kiban̄. Ribeka ‘ikpọkpọk’ ikitumu inyi Ajiki ibe: “Ijo ugwem ebibaan̄ ebi Et chi Isọ odobe îjot emi owot. Ire Jekọp [gwun̄ kiban̄ ogwu ijija] inido ebi Et si, ugwem môyọt emi me lek iluluk.” (Ibebene 26:34; 27:46) Ikpọk mbum ibe ke Ribeka itumu mkpọ okup ọmọ me ejit.

Ajiki itumu inyi Jekọp, ngwan̄ kè Isọ ibe ọmọ ikakaan̄ nwa me etete ebibaan̄ kè Kenan. (Ibebene 28:1, 2) Ribeka itumu eyi kan̄ isan̄a. Olom mè nwa yi migbaan̄ itumu ikọ ofolek mkpọ okukup ufiak me ototun̄ ukan̄ kiban̄, mè isa me ikeya ire ata akpat ukot inyi eji me chereyi. Ire olom mè nwa kpegbaan̄ ichieek me lek mkpọ ye? Keke ke ema ebekọt irọ ni?

(Ibebene 28:12, 13) Inenimumun̄ ilaak ubọk obeek ge okekebe me ijọn̄, mè ijọn̄ọ isi ichak me isinyọn̄. Ebi osat Awaji ekekije inene mè ikije isibi me lek. 13 [Jioba NW ] onenisibi ikeke me agba lek kan̄, mè itumu inyi ọmọ ibe, “Emi ìre [Jioba NW ] Awaji kè Ebereyam nte nte kwun̄, mè Awaji kè Ajiki. Ijọn̄ yi, eyi owu olaakbe me inyọn̄, owu mè bọn owot iman kwun̄ ke mbasa inyi.

w04 1/15 28 ¶6

Inu Ekpabe Ofolek Ikpa Ibebene—II

28:12, 13—“Obeek” Jekọp omun̄be me ilaak isibi keke? “Obeek” ya eyi okup kubọk otitop esabe ewuuk inama, ikijeen̄ mgbaan̄-mkpa-usem okup me etete emen inyọn̄ mè isi ijọn̄. Eyi ebi osat Awaji ekinene obeek ya mè ikisibi ijọn̄ me lek, isibi ibe ke ema ekisi ikwaan̄ me oniin̄ okukup ufiak inyi Jioba melek ebilene ikakaan̄ nnwọn isi kan̄.—Jọn 1:51.

Ifufuk Baibul

(Ibebene 27:1-23) Ajiki îkan enenen, chieen̄ kan̄ ìkayaka ìkimọọn̄ inu. Usen ge, inenigwen Isọ ogwu gwun̄ ogwu ugane ibe, “Gwun̄ n̄a!” Isọ ochechieek. 2 Itutumu inyi ibe, “Mgbọ keyi nra ikan. Ǹkariọọn̄ usen mbakwu. 3 Mgbọ yi, mọnọ ogbaan̄ mè oraan̄ kwun̄, mè nin̄ oron si week anam oron ge sook nyi emi, 4 mè sa na tem inorie òtotop eyi nkima nyi emi ǹrie, inyi m̀gbana owu, sabum ǹkwu.” 5 Ribeka îkup inọ mgbọ Ajiki okitumu ikọ ya inyi Isọ ogwu gwun̄. Isọ onanan̄a inin̄ oron ota, isi iweek anam ìbosa initem inorie ya inyi ogwu ute. 6 Ribeka oneniben ikọ ya isi ikpa inyi Jekọp ogwu gwun̄ ibe, “Kpọ, nnọ nte kwun̄ otumube inyi Isọ ngwan̄ kwun̄ ibe, 7 isi isook anam isa initem inorie eyi ọmọ okima inyi ọmọ irie, mè ọmọ igbana ogwugwu me isi [Jioba NW ], sabum ọmọ ònokwu. 8 Mgbọ yi, gwun̄ n̄a, gban̄ utọn̄ me lek ikọ mbatumu inyi owu. 9 Si me ere ekisun̄ anam, si tet ekem ekem ebot iba òjajaan̄ lek sa jet emi, mè ǹsa ǹtem inorie òtotop ǹnyi nte kwun̄, ubọk nte kwun̄ okima. 10 Nsitem isan̄a, owu môben ijet nte kwun̄ irie, mè igbana owu sabum môkwube.” 11 Jekọp onenitumu inyi ogwu uga ibe, “Lek kè Isọ ngwan̄ n̄a ìkup inwọọn̄ inwọọn̄, ire, lek n̄a ìrọrọt. 12 Ire nte n̄a itet emi ubọk me lek, ìbokup kubọk emi ìre ogwu ofiaan̄ òbonirọ nte n̄a inu ochak. Sa me ikeyi, ìbore ufieek-otu ke mbasa inyi lek n̄a, kpan̄asi mbabọkọ ugbana.” 13 Ogwu uga ofọfọọk ibe, “Gwun̄ n̄a, tele mè ufieek-otu ya ikeme emi. Je si tet ebot cha jet emi ubọk ntumube inyi owu.” 14 Jekọp osisi itet ebot cha isa ijet Ribeka ogwu uga. Isasa item inorie òtotop eyi Ajiki nte kè Jekọp okima. 15 Ribeka oneninin̄ uwu isi imọnọ ofọnti kè Isọ eyi òjajaan̄ ichit, eyi òkup ọmọ me ubọk, mè isa itap Jekọp ogwu gwun̄ ogwu ijija, 16 mè inisa ikpa ebot cha îkpan̄be ikana ichit ubọk iba kè Jekọp mè ọkọt ebek kan̄ ere òrọrọt, 17 mè iniben inorie ya melek fituru îtembe, itap me ubọk kè Jekọp ogwu gwun̄. 18 Jekọp oneniben inorie ya ijet ogwu ute, mè igwen ogwu ute, “Nte n̄a!” Ogwu ute ochechieek, mè ibe, “Gwun̄ n̄a, owu ìre ekene?” 19 Jekọp ofọfọọk ogwu ute ibe, “Îre emi Isọ, adasi gwun̄ kwun̄. Nrọ inu otumube ibe emi ǹrọ. Soso bene lek kweek irek, mè rie inorie nsookbe anam isa item, mè gbana emi.” 20 Ajiki ododo ogwu gwun̄ ibe, “Gwun̄ n̄a, òjeje igwat lek imun̄ anam isook ikeyi?” Jekọp ofọfọọk ibe, “[Jioba NW ] Awaji kwun̄ otap ubọk inyi emi.” 21 Ajiki otutumu inyi Jekọp ibe, “Gwun̄ n̄a, je gbet emi lek nu, inyi ǹtet owu ubọk me lek m̀kpọ, mè owu ìre Isọ gwun̄ n̄a me atikọ, mè okare.” 22 Jekọp ojeje igbet lek kè Ajiki ogwu ute. Ajiki otetet ọmọ ubọk me lek, mè itumu ibe, “Ida ìre ida kè Jekọp. Ire, ubọk ìre ubọk kè Isọ.” 23 Ajiki ìkakọt ìriọọn̄ ibe ke îre Jekọp, mije ubọk kan̄ okupbe inwọọn̄ inwọọn̄ kubọk ubọk kè Isọ. Eya orọ, igbagbana Jekọp.

ONYAN̄ ITA 30–ONYAN̄ INI 5

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | IBEBENE 29-30

“Jekọp Ido Nwa”

(Ibebene 29:18-20) Jekọp îma Rechen enenen. Eya orọ, itutumu inyi Leban ibe, “Mâsi ikwaan̄ inyi owu acha jaaba, mè ibọkọ Rechen gwun̄ kwun̄ ogwu ijija me lek nwa kubọk mkpukpe n̄a.” 19 Leban obebe, “Nchieek. Înwọn emi me lek isasa Rechen inyi owu me lek nwa igak isasa inyi ofifi ene. Gọọk emi luk.” 20 Jekọp onenisi ikwaan̄ inyi Leban acha jaaba mije kè Rechen. Ire, acha jaaba cha ìyaka inikup me lek kan̄ kubọk usen inen mè inen gaalek, mije, Jekọp îma Rechen enenen.

w03 10/15 29 ¶6

Jekọp Imọnọ Mkpọ Emen Ekwukwu Ibene

Ogwu enerieen̄ isitet ogwu enenwaan̄ itele ibodo, ikekirọ use kan̄ inye sa me ikpekpe ikpoko ibot ogwu enenwaan̄ ya inyi ebi ototun̄ ukan̄ kan̄. Ikan kè Mosis ikpa ibe ke ene geelek otetet obaak enenwaan̄ me unye ubọk igọọk ilaak ibokpekpe akọp ikpoko alata okuket go. Ogwu okikween̄ mkpọ idọk ekigwen Gordon Wenham ibe ke eyi ore “uche mbat olom obebene ichit,” ire, owuwa “ikigegele igak ikeya.” (Ikan Òso Mgbọ Iba 22:28, 29) Jekọp ikakọt ikpe ikpoko ya. Ire, ibem lek isisi ikwaan̄ inyi Leban acha jaaba. Wenham ije inyi isi ikitumu ibe ke “eyi irebe ibe ke ekikpe ebi ikwaan̄ okpọkọ ikpoko alata okuket ge mè iyaka ire ikpoko alata okuket ge me onyan̄ ge, me Babilọn ukot ikaan̄ (acha jaaba ibore 42 sa re 84 ikpoko alata okuket), Jekọp inyi Leban uche mbat olom onyenye otu ewe ufuna ọmọ ikọt ikaan̄ Rechen me lek nwa.” Leban igwat lek ichieek ibe ọmọ irọ ikeya.—Ibebene 29:19.

(Ibebene 29:21-26) Ifuk acha ya isoso, Jekọp onenibe Leban, “Ngwa, nra isi ikwaan̄ iso otu ifuk acha, nyi emi nwa n̄a, inyi ǹgọọk ǹlaak.” 22 Leban onenititiin̄ otutuuk ebi ama ya, mè ito ijọk ido-nwa. 23 Me ikakwun̄, mgbọ Leban obosa nwa kè Jekọp ijet ogwu olom, ìyaka inimọnọ Lia ogwu gwun̄ ogwu ugane isa ijet Jekọp. Jekọp ogọgọọk Lia ilaak me eririeen̄ ya. 24 Leban osasa usun̄ enenwaan̄ kan̄ ge ekigwen Jilipa inyi, ibe isi ire gwun̄ uwu inyi Lia. 25 Mgbọ egwe owelebe, Jekọp onenimun̄ ibe ke ogwu enenwaan̄ ya ìre Lia, ke ìkare Rechen. Igwegwen Leban ido ibe, “Ìre keke ire eyi orọbe emi ikeyi? Ìre ìkare mije kè Rechen ke nsi ikwaan̄ inyi owu? Ìre keke orọ owu ofiaan̄be emi ikeyi?” 26 Leban ofọfọọk ibe, “Ìkare orọmijọn̄ kiji me ere keyi isasa ogwu ijija iche olom me isi ogwu ugane.

w07 10/1 8-9

Ngwan̄ Ebibaan̄ Iba Ebi Ikaan̄ Sasaak ‘Esan̄a Ido Ijeren Isibi’

Ire Lia igọọk nte kan̄ itọt ifafiaan̄ Jekọp? Ire ikpọkpọk ikisiki ibot inyi nte kan̄ ni? Rechen ikweek me ere owa mgbọ inu yi okebirọ? Ire ogọt irọọn̄ inu okibọkọ irek ni? Ire ọmọ iriọọn̄, ike owa ke inu ya okup me lek kan̄? Ire Rechen mokọt ikpaka ibot inyi nte kan̄, ogwu okirọ mkpọ unye unye ni? Baibul ikafọọk idodo chi. Ubọk geelek inu ya okupbe me lek Lia mè Rechen, Jekọp inaan̄ ejit mije ofiaan̄ ya mgburudun̄ mgbọ. Ire Leban, ikare nsabọn kan̄ ke Jekọp onaan̄ ejit inyi mè ido ibe: “Ìre ìkare mije kè Rechen ke nsi ikwaan̄ inyi owu? Ìre keke orọ owu ofiaan̄be emi ikeyi?” Keke ke Leban ofọọk? “Ìkare orọmijọn̄ kiji me ere keyi isasa ogwu ijija iche olom me isi ogwu ugane. Ikeyi ke eji eberọ! Usen jaaba eyi ijọk ido-nwa isiraka, eji mêkọt isa ogwu ijija iche olom inyi owu si, ire ochieek isisi ikwaan̄ inyi emi ofifi acha jaaba.” (Ibebene 29:25-27) Ikeya ke Jekọp osa ikaan̄ nwa iba ikatọtge ikakaan̄, eyi otatap ochicha me ototun̄ ukan̄ kan̄.

it-2 341 ¶3

Mbat Olom

Orirọ Mbat Olom. Ikerere ibe ke kpekaan̄ okpọkpọ oniin̄ ge ekirọ orirọ mbat olom me Ijeren, ebi ene mikinwọọn̄ orirọ cha. Me usen orirọ ido nwa ya, ogwu enenwaan̄ ikimalek ineen̄ owuwa inu me uwu kiban̄. Adasi, ogwu enenwaan̄ ya moken mun̄ mè ichiọọk aran̄ utop olu me lek. (Kpọ si Rufu 3:3; Ijik 23:40.) Ọmọ mokọt itap ofọnti okuket, eyi okimalek ire eyi unye otu ewe igọọk me lek irek kan̄. (Jeri 2:32; Ichi 19:7, 8; Itọn̄ 45:13, 14) Ire ifet inyi ogọt, ogwu enenwaan̄ ya mokọt isa asi ebek mè ewuuk unye otu ewe ibala lek si (Asaya 49:18; 61:10; Ichi 21:2), mè isa mfufet ofọnti, okup kubọk ekwut ichit lek isa ichit lek kan̄ bene me ibot kan̄ sa re ukot kan̄. (Asaya 3:19, 23) Eyi orọ me Leban ikọt ifiaan̄ Jekọp ire lek Jekọp ikariọọn̄ge ibe ke ire Lia kpan̄asi Rechen ke Leban onyi ọmọ. (Ibeb 29:23, 25) Ribeka isa ekwut ichit lek isa ichit lek kan̄ mgbọ ikije isi lek kè Ajiki. (Ibeb 24:65) Eyi ikijeen̄ ibe ke ogwu enenwaan̄ ebedo ya mosiki ibot inyi ogwu obodo ọmọ,— mochieek ibe nlom kan̄ ikitọ ikọ inyi ọmọ.—1 Kọr 11:5, 10.

(Ibebene 29:27, 28) Ikeyi ke eji eberọ! Usen jaaba eyi ijọk ido-nwa isiraka, eji mêkọt isa ogwu ijija iche olom inyi owu si, ire ochieek isisi ikwaan̄ inyi emi ofifi acha jaaba.” 28 Jekọp ochechieek. Nde ge iraraka me lek ijọk edobe Lia, Leban onenibene Rechen ogwu gwun̄ itap me ubọk kè Jekọp me lek nwa.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Ibebene 30:3) Rechen otutumu inyi Jekọp ogwu olom ibe, “Kpọ Biliya ogwu usun̄ n̄a ire ogwu, gọọk laak, inyi iman gwun̄ itoon̄ emi me inyọn̄ ukot, ufuna emi ǹnan̄a me lek ogwu usun̄ ya ǹkaan̄ bọn eyi n̄a.”

it-1 50

Ilelep Gwun̄

Rechen melek Lia mimọnọ nsabọn ebi usun̄ kiban̄ emaan̄be kubọk nsabọn eyi kiban̄, ebi ‘emaan̄be itoon̄ ema me ukot.’ (Ibeb 30:3-8, 12, 13, 24) Nsabọn cha mekaan̄ uche me lek mkpọ nkaan̄ kè Jekọp ike nsabọn Lia mè Rechen mekaan̄be si. Ema echubọk ire bọn kè Jekọp, isọkọ me lek si, eyi irebe ibe ke ire Rechen mè Lia ekaan̄ ebibaan̄ ebi usun̄ cha, ema si ekaan̄ bọn ebi usun̄ cha emaan̄be.

(Ibebene 30:14, 15) Me ibot mgbọ ekirọkọ akpa wit me uko, Ruben onenigọọk isi uko usen ge, mè imun̄ uti manderek me oron, mè isa usini ika ijet Lia ogwu uga. Rechen onenimun̄ manderek cha, mè ibeek Lia ibe, “Soso che usini me lek manderek cha gwun̄ kwun̄ osabe ika nyi emi.” 15 Lia otutumu inyi Rechen ibe, “Ke owu keyi otet emi olom ibọkọ. Ìre eya ìkaso owu? Ìre oyaka inu mgbọ keyi ibonitet emi manderek gwun̄ n̄a si ibọkọ?” Rechen ofọfọọk Lia ibe, “Ire oche manderek gwun̄ kwun̄ inyi emi, mâtele ibe nlom n̄a inigọọk owu ilaak me eririeen̄ chereyi me useen̄ manderek ya.”

w04 1/15 28 ¶7

Inu Ekpabe Ofolek Ikpa Ibebene—II

30:14, 15—Eke orọ Rechen onwenebe irek isasa inin̄ owot me useen̄ manderek? Me ukot ikaan̄, ekisa mfut manderek irom ugwun̄ okirọ inyi ene ikakinọ unaan̄ mè iyaka ire igele unaan̄. Miriọọn̄ si mfut uti ya kubọk inu okiriki olilọk ilaak me emen ene mè ikitap ubọk irọ inyi ogwu enenwaan̄ inin̄ owot mè iman gwun̄. (Okwa Ògak Okwa 7:13) Baibul ikatumu ibot ibot mkpọ orọrọ Rechen odobe manderek ya, ire, mokọt ire bak lek ikeekbe ibe ke manderek ya motap ubọk irọ inyi ogọt inin̄ owot mè itap uyaka me lek mkpọ ochak ekisa ọmọ irọ mije irebe òra. Ire, acha inen mè inen iraka sabum Jioba ‘onichili ọmọ owot.”—Ibebene 30:22-24.

Ifufuk Baibul

(Ibebene 30:1-21) Mgbọ Rechen omun̄be ibe ke ọmọ ìkaman gwun̄ geege ìnyi Jekọp, inenikaan̄ ejit mba me lek kè Lia ogwu ngwan̄, mè initumu inyi Jekọp ogwu olom ibe, “Rọ inyi emi m̀man bọn. Ire ìkare ikeya, mâkwu.” 2 Jekọp onanaan̄ ejit inyi Rechen, mè ibe, “Ìre emi ìre Awaji ogwu òrọrọ inyi owu okaman gwun̄?” 3 Rechen otutumu inyi Jekọp ogwu olom ibe, “Kpọ Biliya ogwu usun̄ n̄a ire ogwu, gọọk laak, inyi iman gwun̄ itoon̄ emi me inyọn̄ ukot, ufuna emi ǹnan̄a me lek ogwu usun̄ ya ǹkaan̄ bọn eyi n̄a.” 4 Rechen osasa Biliya ogwu usun̄ kan̄ enenwaan̄ inyi Jekọp ogwu olom me lek nwa. Jekọp ogọgọọk Biliya ilaak. 5 Biliya oninin̄ owot, mè iman gwun̄ enerieen̄ inyi Jekọp. 6 Rechen otutumu ibe, “Awaji îfieek unen oyerebet inyi emi, mè inọ ida ito n̄a, mè inyi emi gwun̄ enerieen̄.” Eya orọ, igwegwen gwun̄ ya Dan. 7 Biliya ogwu usun̄ enenwaan̄ kè Rechen okpọkpọk inin̄ owot, mè iman ofifi gwun̄ enerieen̄ inyi Jekọp. 8 Rechen otutumu ibe, “Nga nyan̄anyan̄a ile ke nnyinyan̄a melek ngwan̄ n̄a, mè igak ọmọ.” Eya orọ, igwegwen gwun̄ ya Nafitali. 9 Mgbọ Lia omun̄be ibe ọmọ ìkayaka ìman gwun̄, inenimọnọ Jilipa, ogwu usun̄ kan̄ enenwaan̄ isa inyi Jekọp ogwu olom me lek nwa. 10 Jilipa oneniman gwun̄ enerieen̄ inyi Jekọp. 11 Lia otutumu ibe, “Jei, nkaan̄ atisi!” Mije keya, igwegwen gwun̄ ya Gadi. 12 Jilipa ogwu usun̄ enenwaan̄ kè Lia okpọkpọk iman gwun̄ enerieen̄ òso iba inyi Jekọp. 13 Lia otutumu ibe, “Ejit îbele emi enenen! Me atikọ, ebibaan̄ geelek mêkigwen emi ogwu ubelejit.” Eya orọ, igwegwen gwun̄ ya Ase. 14 Me ibot mgbọ ekirọkọ akpa wit me uko, Ruben onenigọọk isi uko usen ge, mè imun̄ uti manderek me oron, mè isa usini ika ijet Lia ogwu uga. Rechen onenimun̄ manderek cha, mè ibeek Lia ibe, “Soso che usini me lek manderek cha gwun̄ kwun̄ osabe ika nyi emi.” 15 Lia otutumu inyi Rechen ibe, “Ke owu keyi otet emi olom ibọkọ. Ìre eya ìkaso owu? Ìre oyaka inu mgbọ keyi ibonitet emi manderek gwun̄ n̄a si ibọkọ?” Rechen ofọfọọk Lia ibe, “Ire oche manderek gwun̄ kwun̄ inyi emi, mâtele ibe nlom n̄a inigọọk owu ilaak me eririeen̄ chereyi me useen̄ manderek ya.” 16 Eya orọ, mgbọ Jekọp onan̄abe me uko ikije ika me agan̄ ikakwun̄ usen ya, Lia ojeje ikweek ọmọ, mè itumu inyi ibe, “Owu òbonigọọk emi ilaak me eririeen̄ chereyi, mije, nsa manderek gwun̄ n̄a inwene owu me ubọk kè Rechen.” Jekọp ogọgọọk Lia ilaak me eririeen̄ usen ya. 17 Awaji onọnọ uriaak kè Lia. Lia oninin̄ owot, mè iman gwun̄ enerieen̄ òso go inyi Jekọp. 18 Lia onenibe, “Awaji îkpe emi ata mkpukpe inan̄a me lek ogwu usun̄ enenwaan̄ n̄a nsabe inyi nlom n̄a.” Mije keya, igwegwen gwun̄ ya Isaka. 19 Lia okpọkpọk inin̄ owot, mè iman gwun̄ enerieen̄ òso gweregwen inyi Jekọp, 20 mè ibe, “Awaji înyi emi uche unye otu ewe! Mgbọ keyi, nlom n̄a môbene ikimin emi, mije, ke mman ibot bọn ebirieen̄ gweregwen inyi ọmọ.” Mije keya, igwegwen gwun̄ ya Jebulọn. 21 Ike mgbọ okije, Lia oneniman gwun̄ enenwaan̄, mè igwen Daina.

    Otutuuk Inu Kiji Me Usem Obolo (2015-2026)
    Log Out
    Log In
    • Obolo
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share