Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

ONYAN̄ JAABA 6-12

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 6-7

“Owu Mômun̄ Inu Mbarọ Ogwu Fero”

(Isisibi 6:1) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Gwọk chieen̄ kikpọ, owu mômun̄ inu mbarọ ogwu Fero. Mâsa me unye ubọk itet ọmọ, inyi itele mè ebi n̄a efon. Ìkare eya gaalek, mâsa si me unye ubọk itet ọmọ, ire lek, ọmọ gaalek môsabe ubọk kan̄ irieen̄ ema itap me oniin̄ ibe esibi me ido kan̄.”

(Isisibi 6:6, 7) “Eya orọ, tumu nyi ebi Ijeren ibe ke emi ìre [Jioba NW ], ke mâsan̄a ema isibi me irak kwulukwulu ebi Ijipiti ekinyi ema, mè isan̄a ema isibi me emen unye ikwaan̄ ebi Ijipiti ekinyi ema. Mâsa me unye ubọk mè ikpele unye melek osusut òkup nke nke isan̄a ema isibi me irak ubọk ebi Ijipiti, mè ema ekaan̄ lek. ⁷ Mâkpulu ema isa irọ ebi n̄a. Emi mânenire Awaji kiban̄. Mgbọ ya ema mêriọọn̄ ibe ke îre emi, [Jioba NW ], nre Awaji kiban̄ ogwu òsasan̄a ema isibi me irak kwulukwulu me ido Ijipiti.

it-2 436 ¶3

Mosis

Ebirieen̄ ebi Ijeren minwene si. Me adasi mgbọ, ema michieek me lek ikọ Mosis igọọk me lek mkpọ ema emun̄be. Ire, mgbọ ogwu Fero onyibe ida ibe erọ inyi ikwaan̄ kiban̄ ilobo igak ubọk iwuukbe lek ikup, ema ekekitumu ikọ ikeme Mosis. Eyi iwọ Mosis lek mè ibieen̄ ọmọ ibe isi lek Jioba. (Isis 4:29-31; 5:19-23) Awaji, Ogwu Obebene Ichit itap Mosis efuuk me owot sa me ikpakpa inyi ọmọ ibe ke mgbọ ọmọ oborọ use ichieekbe Ebereyam, Ajiki, mè Jekọp iso ire, orere, ọmọ mokpọk mbum mkpọ erieen̄ kan̄ osibibe me ojot ojot sa me inyanyan̄a ebi Ijeren mè irọrọ inyi ema ekana ikpele ido me ijọn̄ echieekbe me use ya. (Isis 6:1-8) Ikerere ikeya, ebi Ijeren kpegban̄ utọn̄ me lek Mosis si. Ire, mgbọ osusut eyi òso onaan̄ge otabe, ema ebebene ikibieen̄ Mosis inye, mè ikigọọk ntọ ubọk kan̄ inyi ikọt isa ema isibi me Ijipiti kubọk ‘ebi ibesi akọn̄’ mgbọ osusut eyi òso akọp motabe.—Isis 13:18.

(Isisibi 7:4, 5) Mije ogwu Fero ìkpogban̄ utọn̄ me lek ikọ kinyi, mâsa unye ubọk isulu ebi Ijipiti osusut eyi ema kperarak ìmun̄, mè isa me ikeya isan̄a ebi n̄a, ebi Ijeren, me ugbọ me ugbọ isibi me ido kiban̄. ⁵ Mgbọ nsijeen̄ ebi Ijipiti unye ubọk n̄a, mè isan̄a ebi Ijeren isibi me irak ubọk kiban̄, mgbọ ya, ema mêriọọn̄ ibe ke emi ìre [Jioba NW ] me atikọ.”

it-2 436 ¶1-2

Mosis

Me isi ogwu Fero kè Ijipiti. Mosis mè Erọn ekup kubọk ebi ikup me isi isi me ‘akọn̄ Awaji otimbe melek awaji ataak cha’. Inan̄a me lek Janes mè Jembiris, ebi mekọtbe ire ebi ibot ebi ofia kan̄ (2 Tim 3:8), ogwu Fero igwen otutuuk awaji ebi Ijipiti ibe ekeke ekeme unye kè Jioba. Ikerere ibe ke ogwu Fero ikpọkpọ itet ejit inye, adasi uyeke inu Erọn orọbe igọọk me lek ntọ ubọk kè Mosis ijeen̄ ibe ke Jioba ibene igak awaji ebi Ijipiti. (Isis 7:8-13) Me mgburudun̄ mgbọ, osusut eyi òso ita ibieen̄ ikerere ebi ofia cha ibe etumu ibe, “Eyiyi ìnan̄a me ubọk Awaji.” Osusut okporotu ukan̄ ya îtibi ichit lek ebi ofia cha enenen ire lek ekakọtbe ikeke me isi ogwu Fero mè ikeke ikeme Mosis.—Isis 8:16-19; 9:10-12.

Osusut ikitọọk ene ejit mè ikirọ inyi ejit ene inye si. Mosis mè Erọn mikana ebi ikisi ilook Osusut cha ge ge. Osusut cha irọ iso ubọk ema etumube, eyi okijeen̄ ibe ke Mosis ichubọk ikeke ichit chieen̄ Jioba. Mikpa ukpatu ofolek erieen̄ Jioba enenen me Ijipiti, usini ene minwene ejit ofolek erieen̄ ya, ire, usini ene kpenwene—ukpatu cha ire ejit ebi Ijeren mè usini me lek ebi Ijipiti; ire, ogwu Fero, ebi ikiteme ọmọ mè ebi ikibieen̄ ọmọ inye ekpọkpọ itet ejit inye. (Isis 9:16; 11:10; 12:29-39) Ebi Ijipiti miriọọn̄ ibe ke ire Jioba okitip awaji kiban̄ oyerebet, eya orọ, ema kpekeek ibe ke ema ekibọkọ osusut cha mije erọbe awaji kiban̄ ilọ. Mgbọ osusut onaan̄ge cha orọbe iraka, “ebi ibot ikwaan̄ ogwu Fero mè otutuuk ebi Ijipiti enenimọnọ Mosis kubọk ogwu òmimin enenen.”—Isis 11:3.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 6:3) Nsa lek n̄a ijeen̄ Ebereyam mè Ajiki mè Jekọp, kubọk Awaji Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek. Ire, ǹkasa me achubọk erieen̄ n̄a òrere [Jioba NW ], ìkpọk mbum lek n̄a ìjeen̄ ema.

it-1 78 ¶3-4

Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek

Jioba isa erieen̄ ngugo “Awaji Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek” (ʼEl Shad·daiʹ) isa irọ mkpọ mgbọ ichieekbe Ebereyam use ibe ke ọmọ mobon gwun̄ orere Ajiki, Ebereyam ibokakaan̄ ikpele ichechieek ibe ke Awaji ikaan̄ unye isasa irọ use ya iso. Erieen̄ ngugo ya ke Baibul osa irọ mkpọ mgbọ ikebikpa ibe ke ire Awaji obogbana Ajiki mè Jekọp kubọk ebi ibebọkọ use ichieekbe Ebereyam me irot.—Ibeb 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.

Igọọk me lek eyi, Jioba ikọt itumu inyi Mosis me mgburudun̄ mgbọ ibe: “Nsa lek n̄a ijeen̄ Ebereyam mè Ajiki mè Jekọp, kubọk Awaji Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek. Ire, ǹkasa me achubọk erieen̄ n̄a òrere [Jioba NW ], ìkpọk mbum lek n̄a ìjeen̄ ema.” (Isis 6:3) Eyi ikasibi ibe ke ife chi kperiọọn̄ erieen̄ yi, Jioba eyi irebe ibe ke ema mè ebi iluluk sabum ema misa erieen̄ ya irọ mkpọ me owuwa mgbọ. (Ibeb 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Me ikpa Ibebene, eyi okpakpa mkpọ ofolek ife chi, esa usem “Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek” irọ mkpọ gaalek mgbọ 6, ire, misa erieen̄ yi, Jioba irọ mkpọ iso 172 me adasi ikpa esabe ige Baibul me usem Iburu. Igọọk me lek inu ema ejebe itibi, ema miniriọọn̄ ijaan̄ lek ibe ke Awaji igbe ichechieek erieen̄ ngugo yi “Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek,” ire, ema kpekakaan̄ irek irọriọọn̄ mkpọ erieen̄ Awaji orere, Jioba osibibe me ojot ojot. Ofolek inu yi, ikpa ekigwen The Illustrated Bible Dictionary (Vol. 1, p. 572) ibe: ‘Awaji ikpọk mbum lek kan̄ ijeen̄ Ebereyam, Ajiki mè ebi ofifi ife me ukot kiban̄ mije use ofolek mgbọ okup me isi, inyi ema ekọt etoon̄ ejit ibe ke Ọmọ orere, Yahweh ire Awaji (ʼel) obokọt (eyi mokọt ire ge me lek mkpọ sadday osibibe) irọ use kan̄ iso. Ire, ijejeen̄ Mosis lek kan̄, eyi Awaji orọbe me oron̄ ya, irọ inyi ebi kan̄ egobo mbet ene ọmọ orebe etet ejaan̄. Awaji ikakpọkpọ ijeen̄ ema ibe ke ọmọ ikaan̄ unye, ire, ijeen̄ si ibe ke ọmọ owa melek ebi eyi kan̄, mokup inye melek kiban̄ si igọọk me lek erieen̄ kan̄, orere Yahweh.’—Edited by J. D. Douglas, 1980.

(Isisibi 7:1) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Kpọ, nra ito owu kubọk Awaji me isi ogwu Fero. Erọn ngwan̄ kwun̄ môkup kubọk ogwu nriran isa inyi owu, ogwu môkitumu ikọ otu kwun̄.

it-2 435 ¶5

Mosis

Awaji ikajit Mosis mije ikebikeek ibe ke ọmọ ikpokọt irọ. Mosis ikukubọ isisi ikwaan̄ Awaji onyibe ọmọ, itumu ibe ke ọmọ ikariọọn̄ ubọk ekitumu ikọ ijaan̄. Mgbọ keyi, Mosis inwene, ikayaka ire ogwu osasan̄a lek kan̄ isibi irere ogwu obonyan̄a ebi Ijeren ike irọbe me akọp acha ini oraraka. Mosis ikpọkpọ ikitumu ibe ke ọmọ ikpokọt irọ ikwaan̄ ya, mè itumu inyi Jioba ibe iria ofifi ene. Inu itumube inaan̄ Awaji ejit, ire, ikajit Mosis, isasan̄a ogwu ntap ubọk isibi inyi ọmọ orere, Erọn ngwan̄ kan̄. Eya orọ, ike Mosis okekebe ichit chieen̄ Awaji, ikeya ke Mosis osa ikana “Awaji” inyi Erọn, ogwu otutumu ikọ me useen̄ kan̄. Me chinichini ema ekaan̄be melek ebi ugane Ijeren mè ogwu Fero, ikup kubọk Awaji isinyi Mosis ntọ ubọk mè ikan, Mosis ira ikpa mkpọ cha inyi Erọn, Erọn monenitumu ikọ cha inyi ogwu Fero (Fero yi obọkọ irek ogwu Fero okikpulu mgbọ Mosis olibibe inan̄a me Ijipiti me akọp acha ini oraraka). (Isis 2:23; 4:10-17) Mgbọ mgbọ orakabe, Jioba igwen Erọn “ogwu nriran” kè Mosis eyi osisibi ibe ke Mosis obokitọ ikọ inyi Erọn ike Awaji okebitọ ikọ inyi Mosis kubọk ogwu nriran kan̄. Awaji itumu si ibe ke ọmọ morọ ibe Mosis ikana “Awaji me isi ogwu Fero,” orere, inyi ọmọ unye mè unye ntọ ikọ eyi obebene igak eyi Fero. Mije keyi, kpunu mkpọ geege oboyaka irọ inyi Mosis itet ukpook me lek ogwu ubọọn̄ Ijipiti.—Isis 7:1, 2.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 6:1-15) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Gwọk chieen̄ kikpọ, owu mômun̄ inu mbarọ ogwu Fero. Mâsa me unye ubọk itet ọmọ, inyi itele mè ebi n̄a efon. Ìkare eya gaalek, mâsa si me unye ubọk itet ọmọ, ire lek, ọmọ gaalek môsabe ubọk kan̄ irieen̄ ema itap me oniin̄ ibe esibi me ido kan̄.” ² Awaji onenitumu inyi Mosis ibe, “Emi nre [Jioba NW ]. ³ Nsa lek n̄a ijeen̄ Ebereyam mè Ajiki mè Jekọp, kubọk Awaji Ogwu Òkaan̄ Unye Geelek. Ire, ǹkasa me achubọk erieen̄ n̄a òrere [Jioba NW ], ìkpọk mbum lek n̄a ìjeen̄ ema. ⁴ Nnyan̄a si ibot inyi ema ibe ke mâsa ijọn̄ ebi Kenan, ere ema elukbe kubọk ebi ichen me mgbọ òraraka, inyi ema. ⁵ Me mgbọ keyi, nra inọ ida mfi ebi Ijeren ekito mije ebi Ijipiti esabe ema irọ usun̄ kiban̄. Nra ikeek si inyan̄a-ibot nnyan̄abe melek ebi nte nte kiban̄. ⁶ “Eya orọ, tumu nyi ebi Ijeren ibe ke emi ìre [Jioba NW ], ke mâsan̄a ema isibi me irak kwulukwulu ebi Ijipiti ekinyi ema, mè isan̄a ema isibi me emen unye ikwaan̄ ebi Ijipiti ekinyi ema. Mâsa me unye ubọk mè ikpele unye melek osusut òkup nke nke isan̄a ema isibi me irak ubọk ebi Ijipiti, mè ema ekaan̄ lek. ⁷ Mâkpulu ema isa irọ ebi n̄a. Emi mânenire Awaji kiban̄. Mgbọ ya ema mêriọọn̄ ibe ke îre emi, [Jioba NW ], nre Awaji kiban̄ ogwu òsasan̄a ema isibi me irak kwulukwulu me ido Ijipiti. ⁸ Mâsan̄a ema isibi me ido Ijipiti, mè isa ema isi itap me inyọn̄ ijọn̄ eyi mbenebe ubọk inyan̄a ibot ibe ke mâsa inyi Ebereyam mè Ajiki mè Jekọp. Mâsa ijọn̄ ya inyi ema, inyi ikana eyi kiban̄ me ìrot. Emi ìre [Jioba NW ]!” ⁹ Mgbọ Mosis obenbe ikọ chi itumu inyi ebi Ijeren, ema kpegban̄ utọn̄, mije ejit kiban̄ owuukbe lek ifiat isan̄a, mè mije ulobo ikwaan̄ ikpak esabe ikeme ema. ¹⁰ [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, ¹¹ “Je si tumu nyi ogwu Fero, ogwu ubọọn̄ Ijipiti, ibe itele ebi Ijeren efon enan̄a me ido kan̄.” ¹² Mosis otutumu inyi [Jioba NW ] ibe, “Ire ebi Ijeren kpegban̄ emi ikọ me otu, ogwu Fero ìbojeje igban̄ utọn̄ me lek ikọ n̄a, emi ogwu ǹkakikọt ìtumu ikọ ìjaan̄?” ¹³ [Jioba NW ] onenitumu ikọ inyi Mosis mè Erọn, mè iria ema isi me lek ebi Ijeren mè lek ogwu Fero, ogwu ubọọn̄ Ijipiti, ibe isan̄a ebi Ijeren isibi me ido Ijipiti. ¹⁴ Erieen̄ ebi ibot egep bọn kè Ijeren ire echi: Bọn ebirieen̄ kè Ruben, adasi gwun̄ enerieen̄ kè Ijeren ìre Anọk mè Palu mè Ejirọn mè Kami. Ebibi ere ebi otoko kè Ruben me ototun̄ ukan̄ me ototun̄ ukan̄. ¹⁵ Bọn ebirieen̄ kè Simiọn ìre Jemuwen mè Jamin mè Oyadi mè Jakin mè Sowari, mè Sawulu ogwu ogwu enenwaan̄ Kenan omanbe. Ebibi ere ebi otoko kè Simiọn me ototun̄ ukan̄ me ototun̄ ukan̄.

ONYAN̄ JAABA 13-19

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 8-9

“Fero Ogwu Ugumulek Itap Ubọk Irọ Nkeek Awaji Isọ Mè Ikariọọn̄ge”

(Isisibi 8:15) Ire, mgbọ ogwu Fero omun̄be ibe ke utelelek înin̄, ke àkwọọk geege ìkayaka ìkup, itetet ejit kan̄ inye, mè ijit igbagban̄ utọn̄ inyi Mosis mè Erọn, kubọk [Jioba NW ] owuukbe lek itumu ibe ke môrọ.

it-2 1040-1041

Unye Ejit

Me irọrọ kan̄ melek ebilene, Jioba isa me ime ijuuk usini ene mè ido ebi mfiat ogbebe itele ibe ekup me ugwem. (Ibeb 15:16; 2 Pit 3:9) Usini ene minwene eru kiban̄ inyi Jioba ijeen̄ ema nsan (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), ire, usini ene ekpọkpọ ikitet ejit inye ikikeke ikeme Jioba mè ebi eyi kan̄. (Ikan 2:30-33; Jos 11:19, 20) Eyi irebe ibe ke Jioba ikakigban ebi ene ibe ekatet ejit inye, ekitumu ibe ke ire ọmọ ‘okichieek ibe ema enye ejit’ mè iyaka ire ‘enye ibot.’ Oyerebet Awaji okitip ebi unye ibot cha ikipọk mbum ikpele unye kan̄ mè ikirọ inyi erieen̄ kan̄ itaan̄ etip.—Kpọ si Isis 4:21; Jọn 12:40; Rom 9:14-18.

(Isisibi 8:18, 19) Ebi ofia ebi Ijipiti esasa lek igak irọrọ inyi achiaan̄ ijọn̄ ikana ijo atantan. Ire, ema kpekọt irọ. Ijo atantan cha îgwook ichit lek ebilene mè anam otutuuk. ¹⁹ Mgbọ ema esabe lek igak kpekọt irọ, ema etutumu inyi ogwu Fero ibe, “Eyiyi ìnan̄a me ubọk Awaji.” Ire, kubọk [Jioba NW ] owuukbe lek itumu, ogwu Fero okpọkpọ itet ejit inye, ìkachieek igbagban̄ ikọ Mosis mè Erọn ekitumu inyi ọmọ.

(Isisibi 9:15-17) Karake usen, ire maweek, nkaan̄ unye isasa iria osusut eyi môkọtbe ikpan̄ owu mè otutuuk ebi kwun̄ isan̄a me linyọn̄ keyi. ¹⁶ Ire, ǹtele ibe owu òluk ugwem, inyi ǹjeen̄ owu unye n̄a, mè erieen̄ n̄a itaan̄ etip ikana otutuuk linyọn̄ sa me lek kwun̄. ¹⁷ Kpan̄asi owu obogban̄ utọn̄, owu okpọkpọ ikigumu lek, mè ikitutuku ebi n̄a, mè ijit itetele ibe ema efon.

it-2 1181 ¶3-5

Inu Ikpak

Igbaalek si, me usini irek, Jioba ikekisa ebi mkpikpak irọ nkeek kan̄ iso mè ekariọọn̄ge. Ikerere ibe ke ema ekikeke ikeme Awaji, ọmọ mokọt ikput usini mkpọ ema ekebirọ bak lek ebi usun̄ kan̄, mokọt isa irọrọ mbet ebi ikup ikeya ikpọk mbum ata ubọk irọ inu kan̄ si. —Rom 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Itọn̄ 76:10

Inu njeen̄ ge ire ogwu Fero, inan̄a me otu Mosis mè Erọn Jioba itumu inyi ọmọ ibe itele ebi Ijeren ibe efo enan̄a me usun̄. Ikare Awaji orọ inyi Fero ire ogwu mkpikpak, ire, isun̄ ọmọ me ugwem mè isan̄a isibi irek echi okpọkpọk mbum ibe ke Fero ire ogwu ikpak mè ire ogwu mfiat ogbebe. Ikpa Isisibi 9:16 ikpọk mbum nkeek kè Jioba, ibe: “Ire, ǹtele ibe owu òluk ugwem, inyi ǹjeen̄ owu unye n̄a, mè erieen̄ n̄a itaan̄ etip ikana otutuuk linyọn̄ sa me lek kwun̄.”

Akọp Osusut eyi ebi Ijipiti ebọkọbe mè mfiat ogwu Fero mè ebi akọn̄ kan̄ me Okwaan̄ Anyiaan̄ ikijeen̄ unye kè Jioba. (Isis 7:14–12:30; Itọn̄ 78:43-51; 136:15) Owuwa acha iraka, ire, ebi ene ekpọkpọ ikitumu mkpọ ofolek inu yi, ikeya ke erieen̄ Awaji osa ikana mkpọ ekikpa me otutuuk linyọn̄. (Jos 2:10, 11; 1 Sam 4:8) More ibe Jioba ikpan̄ Fero mgbọ yaage, irek isasa ijeen̄ unye mè umin Kan̄ kpomosibi, inyanyan̄a ebi eyi Kan̄ kpomofet si.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 8:21) Ire ogwugwu ijit itetele mè ebi n̄a enan̄a efon, ke mâria ijo nson òkitaka ene mè anam itap orukan̄ me lek, me urum me urum, ichit ogwugwu lek, mè ichit si lek ebi ibot ikwaan̄ kè ogwugwu, mè lek otutuuk ebi Ijipiti, mè otutuuk emen uwu kiban̄. Ijo nson chi ìbochichit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ Ijipiti, ere geelek ebi ene ekije.

it-1 878

Ijo Nson

Osusut òso ini eyi Awaji onyibe ebi Ijipiti ikare lek ebi Ijeren iluk me Gosen. Ire, kpechubọk iriọọn̄ usem Iburu esabe igwen inu okiwulu ikana ya me Baibul. (Isis 8:21, 22, 24, 29, 31; Itọn̄ 78:45; 105:31) Me usini Baibul, mikana usem Iburu yi ʽA·rovʹ itap ikeyi: “ijo nson” (JB, NW, Ro), “beetle” (Yg), “flies” (AS, KJ, RS), “gnats” (AT), mè “dog fly” (LXX).

Usem “ijo nson” esabe irọ mkpọ me usem Ebeke igọbọ esese esese ananjin kubọk echi ekigwen horseflies mè botflies. Uman horseflies ikekitaka akpalek anam mè ebilene, mè ikinwọ eje kiban̄ si. Ananji ekigwen botflies ikiluluk me emen akpalek anam mè ebilene, ere ema ekikaan̄ inorie mè ikitap orukan̄ si; echi okiluk me ere oyoyok okimalek isisaak ebilene. Osusut ijo nson ya isa ofara omimin ijet ebi Ijipiti mè anam kiban̄, melek mkpa me usini irek.

(Isisibi 8:25-27) Ogwu Fero oraria ikwaan̄ igwen Mosis mè Erọn, mè itumu inyi ema ibe, “Ngwa, ìsi ìsigwa ngwugwa ìnyi Awaji kinyi me inyọn̄ ijọn̄ ido Ijipiti.” ²⁶ Ire, Mosis ofọfọọk ọmọ ibe, “In̄-in̄, ìkatat ikeya. Mije, inu eji ekisa igwa ngwugwa inyi [Jioba NW ] Awaji kiji ìre mbuban inu me lek ebi Ijipiti. Ire eji inisa mbuban inu ya igwa ngwugwa me inyọn̄ ijọn̄ Ijipiti, ìre ebi Ijipiti kpebenaan̄ ejit, mè iten̄ ewuuk itọbọ eji? ²⁷ Eya orọ, înwọn ibe eji mêje ije egwe ita inin̄ emen èwê isi igwa ngwugwa inyi [Jioba NW ] Awaji kiji, ike înyibe eji ida.”

w04 3/15 25 ¶9

Inu Ekpabe Ofolek Ikpa Isisibi

8:26, 27—Eke orọ Mosis otumube ibe ke ngwugwa ebi Ijeren more “mbuban inu me lek ebi Ijipiti”? Ebi ene ekitọbọ ebum inyi esese esese anam me Ijipiti. Ichachak otu me lek ngwugwa ire inu ge Mosis otetbe ubọk inye me lek eyi oborọ inyi etele ebi Ijeren ibe efo esi egwa ngwugwa enyi Jioba.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 8:1-19) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Je si lek ogwu Fero, mè tumu nyi ibe ke emi [Jioba NW ] m̀be mè ogwugwu itele mè ebi n̄a enan̄a esibi esi efaka mfaka enyi emi. ² Ire ogwugwu ijit itetele inyi ema efon, emi mâtap àkwọọk ijot otutuuk ido kan̄. ³ Àkwọọk môjot okwaan̄ Nali, mè inene inu ininin̄ ijot uwu kan̄ mè agwut kan̄ mè inyọn̄ mkpilaak kan̄. Àkwọọk mônin̄ si ijot otutuuk emen uwu ebi ibot ikwaan̄ kan̄ mè emen uwu otutuuk ebi kan̄, òrere ebi Ijipiti, mè inin̄ si ijot emen uwu ukan̄ ere ekirọ fituru, mè inin̄ ijot emen okwa ere ekifuku akpa wit isa irọ fituru. ⁴ Àkwọọk cha si môkiwulu ijeen̄ ọmọ me lek, mè iwulu si ijeen̄ me lek ebi kan̄, mè lek ebi ibot ikwaan̄ kan̄.” ⁵ [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Tumu nyi Erọn ibe imọnọ mkpat kan̄ ikaan̄ me ubọk, mè ibene ubọk kan̄ inyana ikpọ okwaan̄, mè okolo, mè udọn̄ mun̄ geelek, inyi àkwọọk inan̄a isibi, mè inene ijot inyọn̄ ijọn̄ ido Ijipiti.” ⁶ Erọn obebene ubọk inyana ikpọ otutuuk ere geelek mun̄ okupbe me Ijipiti, àkwọọk onanan̄a isibi, mè ichit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ ido Ijipiti. ⁷ Ebi ofia Ijipiti esasa ugwun̄ kiban̄ irọ si inu yaage Erọn orọbe. Àkwọọk onanan̄a isibi si me emen mun̄ inene inyọn̄ ijọn̄ Ijipiti. ⁸ Ogwu Fero onenigwen Mosis mè Erọn, mè itumu inyi ema ibe, “Ìriaak [Jioba NW ] ìnyi emi ibe isan̄a àkwọọk chi isan̄a me lek n̄a mè lek ebi n̄a, ke mâtele ibe ebi kinyi esi egwa ngwugwa enyi [Jioba NW ].” ⁹ Mosis ofọfọọk ogwu Fero ibe, “Nchieek, mâriaak uriaak me ibot kwun̄, mè ibot ebi ibot ikwaan̄ kwun̄, mè ibot otutuuk ebi kwun̄, inyi àkwọọk chi inan̄a itele enyi, mè inikup me okwaan̄ Nali gaalek. Owu sa otu kwun̄ tumu nyi emi, ìre mgbọ owa ke oweek ibe àkwọọk chi inan̄a?” ¹⁰ Ogwu Fero obebe ke ọmọ ìkiweek ibe inan̄a me iyakwut. Mosis ofọfọọk ọmọ ibe, “Môkup ike owu otumube, inyi owu òsa eya òriọọn̄ ibe ke kpunu awaji geege òbet lek [Jioba NW ] Awaji kiji. ¹¹ Àkwọọk cha mêsibi inọọn̄ me otutuuk uwu kwun̄, mè uwu ebi ibot ikwaan̄ kwun̄, mè isibi inọọn̄ si me uwu otutuuk ebi Ijipiti. Ire, me okwaan̄ Nali gaalek ke àkwọọk obokup.” ¹² Mosis mè Erọn enanan̄a isibi me isi ogwu Fero. Mosis oneniriaak uriaak igwen [Jioba NW ] ibe isan̄a àkwọọk cha îsabe itap ufialek me lek ogwu Fero isan̄a. ¹³ [Jioba NW ] orọrọ inu Mosis obeekbe. Àkwọọk cha okwakwaan̄ ita kpai me emen uwu mè oyet egep mè emen uko. ¹⁴ Ebi Ijipiti ekpukpulu nkwukwu àkwọọk cha ititiin̄ ibene me èdọ me èdọ ikana ere geelek. Olu nkwukwu àkwọọk okekijọ me otutuuk ere geelek me ido Ijipiti. . ¹⁵ Ire, mgbọ ogwu Fero omun̄be ibe ke utelelek înin̄, ke àkwọọk geege ìkayaka ìkup, itetet ejit kan̄ inye, mè ijit igbagban̄ utọn̄ inyi Mosis mè Erọn, kubọk [Jioba NW ] owuukbe lek itumu ibe ke môrọ¹⁶ [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Tumu nyi Erọn ibe isa mkpat òkup ọmọ me ubọk isulu me ijọn̄, inyi otutuuk achiaan̄ òkup me ijọn̄ ido Ijipiti ikana ijo atantan òkinyi ene orukan̄.” ¹⁷ Mosis mè Erọn erọrọ ubọk [Jioba NW ] otemebe ema. Mgbọ Erọn obenebe mkpat kan̄ isa isulu me ntitaak ijọn̄, achiaan̄ òkup me ijọn̄ me otutuuk ere geelek me ido Ijipiti okakana ijo atantan, mè igwook ichit lek ebilene mè anam otutuuk. ¹⁸ Ebi ofia ebi Ijipiti esasa lek igak irọrọ inyi achiaan̄ ijọn̄ ikana ijo atantan. Ire, ema kpekọt irọ. Ijo atantan cha îgwook ichit lek ebilene mè anam otutuuk. ¹⁹ Mgbọ ema esabe lek igak kpekọt irọ, ema etutumu inyi ogwu Fero ibe, “Eyiyi ìnan̄a me ubọk Awaji.” Ire, kubọk [Jioba NW ] owuukbe lek itumu, ogwu Fero okpọkpọ itet ejit inye, ìkachieek igbagban̄ ikọ Mosis mè Erọn ekitumu inyi ọmọ.

ONYAN̄ JAABA 20-26

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 10-11

“Mosis mè Erọn Mijeen̄ Ata Ukarajit”

(Isisibi 10:3-6) Mosis mè Erọn enenije isi ichichini melek ogwu Fero, mè itumu inyi ibe ke [Jioba NW ] Awaji ebi Iburu ìkido owu ibe, “Ìre si re kpasi mgbọ ke owu obojit isisiki lek kwun̄ me isi n̄a? Tele ebi n̄a eje, inyi esi efaka mfaka enyi emi. ⁴ Ire owu ojit itetele ibe ebi n̄a enan̄a efon, kpọ emi gwa ǹkiria akaka ituuk itap me inyọn̄ ijọn̄ ido kwun̄ me iyakwut òbowele. ⁵ Akaka ituuk cha môchit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ ke bùk, ire lek chieen̄ ene ìkpoyaka imun̄ achiaan̄ òkup me ijọn̄. Inu geelek ibot mgbọlọ ojijakabe isik me ijọn̄ kinyi, akaka ituuk cha môtaka isan̄a kpai, mè itaka si inwan̄ isan̄a me lek otutuuk inu geelek òkitibi me uko. ⁶ Ògak otuuk, akaka ituuk cha mônin̄ ijot otutuuk uwu kwun̄, mè inin̄ si ijot otutuuk uwu ebi ibot ikwaan̄ kwun̄, mè inin̄ ijot uwu otutuuk ebi Ijipiti. Eyi ìre inu ebi nte kinyi mè ebi nte nte kinyi kperarak ìmun̄ me ugwem kiban̄, karake ema elukbe me inyọn̄ ijọn̄ keyi mege inire chereyi.” Ikọ ya itata Mosis me otu, igwugwu ikom, mè ije inan̄a isibi itele ogwu Fero.

w09 7/15 20 ¶6

Gọọk Akpat Ukot Kè Jisọs—Sa Me Unye Ejit Kilook Ata Etip

⁶ Keek si mbet unye ejit Mosis ojeen̄be sa me itutumu ikọ inyi ogwu Fero, ogwu mkpulu ekimun̄ kubọk awaji, gwun̄ awaji ura kiban̄ ekigwen Ra. Ibet lek ofifi ebi Fero, ọmọ ira ikitọbọ ibot inyi ogugo kan̄ ebotbe. Ọmọ okitọ ikọ. Kubọk ogwu omimin, ogwu ubenelek mè ogwu unye ejit, kpekitọ ikọ inyi ogwu Fero. Ire me isi ogwu enerieen̄ keyi ke Mosis, ogwu okpukpo arọọn̄ onu owuwa mgbọ—mè ekagwenge ọmọ. Keke ke Mosis onitumu? Osusut echi mfiat. Keke ke Mosis odo? Ibe ogwu Fero ichieek ibe owuwa efie efie ebi usun̄ kan̄ esibi me ido ya! Ire Mosis iweek unye ejit ni? Iin̄!—Ifuk 12:3; Iburu 11:27.

(Isisibi 10:24-26) Ogwu Fero onenigwen Mosis, mè itumu inyi ibe, “Ngwa, ìfon ìsi ìfaka mfaka ìnyi [Jioba NW ], mè ìsa nsabọn kinyi ìgbaalek ìje. Ire, ìjuuk eriembuuk kinyi mè arọọn̄ mè ebot kinyi ìtele.” ²⁵ Ire, Mosis ofọfọọk ọmọ ibe, “Ire ikeya, owu me lek kwun̄ nyi eji anam ma, inyi eji esa esi egwa ngwugwa echi ewọwọp mè echi kpewọwọp enyi [Jioba NW ] Awaji kiji. ²⁶ In̄-in̄, ìkpokọt ire ikeya, otutuuk anam kiji ìbogọgọọk eji ije, kpunu geege eji ebetele. Mije, îre me etete kiban̄ ke eji ebegobo anam ògbegbe isa igwa ngwugwa inyi [Jioba NW ] Awaji kiji. Mege ire mgbọ eji mêrebe ere eji ebefaka mfaka ya, eji kpebekọt iriọọn̄ anam echi eji ebesa igwa ngwugwa.”

(Isisibi 10:28) Ogwu Fero otutumu inyi Mosis ibe, “Je nan̄a emi me isi! Mun̄ ibe ke òkayaka ìkpọk ìnu me isi n̄a ofifi! Usen geelek owu môyakabe inu inimun̄ emi isi, usen ya ke owu obokwu.”

(Isisibi 11:4-8) Mosis onenitumu inyi ogwu Fero ibe, “[Jioba NW ] ìbe, me ejit eririeen̄ cherekeyi, ke ọmọ môje ikana me etete ebi Ijipiti, ⁵ ke otutuuk adasi bọn ebirieen̄ ebi Ijipiti mêkwaan̄ ita kpai, bene me lek adasi gwun̄ enerieen̄ kwun̄, ogwu Fero, ogwu môkupbe me inyọn̄ ogboon̄ ubọọn̄ kwun̄, re lek adasi gwun̄ enerieen̄ ogwu ogwu usun̄ enenwaan̄ òkikọk akpa omanbe, mè adasi orie anam eyi anam uwu geelek omanbe. ⁶ Mgbọ ya, uga ukpo ito môtaan̄ me otutuuk ido Ijipiti. Kperarak inọ ojelek ito keya me ido Ijipiti, kpebeyaka inọnọ si ojelek kan̄ ofifi. ⁷ Ire, me etete otutuuk ebi Ijeren, kpunu unan geege obore lek ebilene mè ìyaka ire lek anam geege. Sa me ikeya ke enyi ebesa iriọọn̄ ibe ke [Jioba NW ] îtap oke me etete ebi Ijipiti mè ebi Ijeren. ⁸ Me mgbọ ya, otutuuk ebi ibot ikwaan̄ kwun̄ chi mêje inu me lek n̄a, mè initọbọ ekpe inyi emi, mè ikiriaak emi ibe, ‘Soso sibi fo, owu mè otutuuk ebi melek kwun̄!’ Ema isiriaak emi ikeya isan̄a, emi mâtotolek ininan̄a isibi me ido kinyi.” Ikọ ya itata Mosis me otu, isasa me uga unaan̄-ejit ije inan̄a isibi me isi ogwu Fero.

it-2 436 ¶4

Mosis

Isisi lek ogwu Fero iweek ukarajit mè ichechieek. Ire sa me unye Jioba melek ekwukwu kan̄ ke Mosis mè Erọn ekọt irọ ikwaan̄ Awaji onyibe ema. Keek nu ubọk uwu ogwu Fero, ogwu mkpulu omimin ichit me otutuuk linyọn̄ mgbọ ya okupbe. Kpunu ogwu okaan̄ mbet lek uwu ojajaan̄ ikeya, keek nu ubọk ebi ikiteme ọmọ, ebi ibot akọn̄ kan̄, ebi mbem, mè ebi usun̄ kan̄ ekupbe ikana Fero ogwu ugumu, ogwu ekimun̄ kubọk awaji. Ebi ibot uwu uriaak mè ebi ofia kan̄ ikikeke ikeme Mosis emaan̄ si. Isan̄a me lek ogwu Fero, ife chi ire ebi imimin ichit me ido ya. Otutuuk ife chi ire ebi eneen̄be ibe ekebieen̄ ogwu Fero enye mè awaji ebi Ijipiti si. Mosis mè Erọn minu me isi kè Fero owuwa mgbọ, mgbọ geelek ema enube me isi kan̄, ogwu Fero ikinyenye ejit mije ikaweekge ichechep ebi usun̄ ebi Iburu kan̄ ikisi ikwaan̄ inyi ọmọ. Me atikọ, mgbọ ema ekpabe mkpọ osusut eyi òso jeeta obore, mirieen̄ Mosis mè Erọn isibi me isi kè Fero, me mgbọ osusut eyi òso onaan̄ge otabe, enyinyi ema ida ibe ekayaka ikpọk inu me lek ogwu Fero, ire enu, ema mekwu.—Isis 10:11, 28.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 10:1, 2) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Je si mun̄ ogwu Fero, ke nra irọ inyi ejit kan̄ mè ejit ebi ibot ikwaan̄ kan̄ inye, mè ǹsa me ikeya ǹrọ owuwa inu ukechieen̄ chi mweekbe irọrọ isa ijeen̄ unye n̄a me etete ebi Ijipiti. ² Ǹkiweek si irọrọ inu chi, inyi enyi ebi Ijeren esa ekekpa enyi bọn kinyi mè bọn bọn kinyi ibe ke emi nrọ ebi Ijipiti ekana inu ochak, ke emi nrọ owuwa ikpele inu ukechieen̄ me etete kiban̄. Enyi me lek kinyi si mêsa mije keyi iriọọn̄ ibe ke emi nre [Jioba NW ].”

w95 9/1 11 ¶11

Ebi Ata Ikọ Ikekeke Ikeme Awaji Ataak

¹¹ Mgbọ ebi Ijeren ekupbe me Ijipiti, Jioba iria Mosis ibe isi lek ogwu Fero mè itumu ibe: “Je si mun̄ ogwu Fero, ke—nra irọ inyi ejit kan̄ mè ejit ebi ibot ikwaan̄ kan̄ inye, mè ǹsa me ikeya ǹrọ owuwa inu ukechieen̄ chi mweekbe irọrọ isa ijeen̄ unye n̄a me etete ebi Ijipiti. Ǹkiweek si irọrọ inu chi, inyi enyi ebi Ijeren esa ekekpa enyi bọn kinyi mè bọn bọn kinyi ibe ke emi nrọ ebi Ijipiti ekana inu ochak, ke emi nrọ owuwa ikpele inu ukechieen̄ me etete kiban̄. Enyi me lek kinyi si mêsa mije keyi iriọọn̄ ibe ke emi nre [Jioba NW ].” (Isisibi 10:1, 2) Ebi ikisiki ibot me etete ebi Ijeren mekpa ikpele inu Jioba orọbe inyi bọn kiban̄. Nsabọn kiban̄ mekpa inyi bọn echi kiban̄ si, ikeya ke ebekirọ inan̄a me ukot ire ukot. Sa me ikeya, kpebewuuk ikpele ikwaan̄ kè Jioba. Me oniin̄ yaage me chereyi, ebi ute mè uga mikaan̄ akpan ikwaan̄ ikpakpa ata etip inyi bọn kiban̄.—Ikan Òso Mgbọ Iba 6:4-7; Urọk 22:6.

(Isisibi 11:2) Eya orọ, tumu nyi ebi Ijeren ebirieen̄ mè ebibaan̄ ibe, ogwu ikup, isi lek ogwu Ijipiti ogwu melek kan̄ egbaan̄be iluk, isi ibeek inu alata araran̄, mè echi alata okuket.”

w04 3/15 26 ¶4

Jioba ikekigbana ebi eyi kan̄. Ikpọk mbum ibe ke ọmọ iweek ibe ebi Ijeren ebọkọ mkpukpe me lek unye ikwaan̄ ema erọbe me Ijipiti. Ema enu ama ya kubọk ebi ikakaan̄ lek kiban̄, ikare kubọk ebi ekpulube me akọn̄ ika isasa irọ usun̄.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 10:1-15) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Je si mun̄ ogwu Fero, ke nra irọ inyi ejit kan̄ mè ejit ebi ibot ikwaan̄ kan̄ inye, mè ǹsa me ikeya ǹrọ owuwa inu ukechieen̄ chi mweekbe irọrọ isa ijeen̄ unye n̄a me etete ebi Ijipiti. ² Ǹkiweek si irọrọ inu chi, inyi enyi ebi Ijeren esa ekekpa enyi bọn kinyi mè bọn bọn kinyi ibe ke emi nrọ ebi Ijipiti ekana inu ochak, ke emi nrọ owuwa ikpele inu ukechieen̄ me etete kiban̄. Enyi me lek kinyi si mêsa mije keyi iriọọn̄ ibe ke emi nre [Jioba NW ].” ³ Mosis mè Erọn enenije isi ichichini melek ogwu Fero, mè itumu inyi ibe ke [Jioba NW ] Awaji ebi Iburu ìkido owu ibe, “Ìre si re kpasi mgbọ ke owu obojit isisiki lek kwun̄ me isi n̄a? Tele ebi n̄a eje, inyi esi efaka mfaka enyi emi. ⁴ Ire owu ojit itetele ibe ebi n̄a enan̄a efon, kpọ emi gwa ǹkiria akaka ituuk itap me inyọn̄ ijọn̄ ido kwun̄ me iyakwut òbowele. ⁵ Akaka ituuk cha môchit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ ke bùk, ire lek chieen̄ ene ìkpoyaka imun̄ achiaan̄ òkup me ijọn̄. Inu geelek ibot mgbọlọ ojijakabe isik me ijọn̄ kinyi, akaka ituuk cha môtaka isan̄a kpai, mè itaka si inwan̄ isan̄a me lek otutuuk inu geelek òkitibi me uko. ⁶ Ògak otuuk, akaka ituuk cha mônin̄ ijot otutuuk uwu kwun̄, mè inin̄ si ijot otutuuk uwu ebi ibot ikwaan̄ kwun̄, mè inin̄ ijot uwu otutuuk ebi Ijipiti. Eyi ìre inu ebi nte kinyi mè ebi nte nte kinyi kperarak ìmun̄ me ugwem kiban̄, karake ema elukbe me inyọn̄ ijọn̄ keyi mege inire chereyi.” Ikọ ya itata Mosis me otu, igwugwu ikom, mè ije inan̄a isibi itele ogwu Fero. ⁷ Ebi ibot ikwaan̄ ogwu Fero enenikido ogwu Fero ibe, “Ìre ene yi ìbokana ufe inyi eji isi ire mgbọ owa? Tele mè ife chi efon esi efaka mfaka enyi [Jioba NW ] Awaji kiban̄! Ìre òkafat ìriọọn̄-nu ibe ke ido Ijipiti îchep isan̄a?” ⁸ Enenisi isa Mosis mè Erọn iyaka inu me isi ogwu Fero. Ogwu Fero otutumu inyi ema ibe, “Ngwa, ìsibi ìfon ìsi ìfaka mfaka ìnyi [Jioba NW ] Awaji kinyi. Ire, ìtumu-nu, ìre ebi owa mè ebi owa ebesi?” ⁹ Mosis ofọfọọk ọmọ ibe, “Îre eji otutuuk ene ebesi, eji ugane mè nsabọn. Eji mêsa otutuuk nsabọn kiji ebirieen̄ mè ebibaan̄ igbaalek ije, mè isa si otutuuk anam kiji, eriembuuk mè arọọn̄ mè ebot igbaalek, kpunu geege òbosik. Mije, eyi îre mfaka eji otutuuk ebefaka inyi [Jioba NW ].” ¹⁰ Ogwu Fero orọrọ ema inu ochak, mè ibe ema, “M̀mm̀! Kè [Jioba NW ] ikup melek kinyi! Ìre enyi ekikeek ibe ke mâtele ibe enyi esa nsabọn kinyi egbaalek eje? Me atikọ, îkaan̄ ijo otitọt enyi ebenbe me ejit! ¹¹ Ire ekiket kinyi ire eya, ǹkachieek! Enyi, ebirieen̄ gaalek, ìje ìsi ìfaka mfaka ìnyi [Jioba NW ], mije, îre inu enyi ekibeek karake mgbọ ire eya.” Ikọ yi itata me otu ogwu Fero, elalap Mosis mè Erọn isibi me isi ogwu Fero. ¹² [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, “Nyana ubọk kwun̄ fo inyọn̄ nyi agan̄ ido Ijipiti, inyi akaka ituuk inin̄ ijot, mè ichit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ Ijipiti, mè itaka mbubet mè otutuuk inu geelek ibot mgbọlọ ya ofiatbe isik isan̄a kpai.” ¹³ Mosis obebene mkpat kan̄ ifo inyọn̄ inyi agan̄ Ijipiti. [Jioba NW ] odada efet agan̄ mbum-ura iyaka ijeen̄ agan̄ ido Ijipiti otutuuk egwe usen ya mè otutuuk eririeen̄. Sabum ewelegwe kan̄, efet ya osasa akaka ituuk initap ijot ido Ijipiti gboi. ¹⁴ Akaka ituuk cha oninin̄ ijot otutuuk inyọn̄ ijọn̄ ido Ijipiti bùk, mè igwook ichit otutuuk ere, mè itiik ibene. Kpunu ere geege òsisik. Akaka ituuk ìkararak ìjot ido Ijipiti ikeya karake Ijipiti osibibe, ìkpoyaka ijot si ikeya mgbọ geege. ¹⁵ Akaka ituuk cha ìchichit otutuuk inyọn̄ ijọn̄ bùk, mè ifit, kpemọọn̄ achiaan̄ ijọn̄. Otutuuk inu ibot mgbọlọ ojijakabe isik, akaka ituuk cha îtaka isan̄a kpai, bene me lek mbubet re lek otutuuk mfut uti. Kpunu inwan̄ geege, mè ìre mbubet, mè ìre inwan̄ uti òyayaka isik me otutuuk ido Ijipiti.

ONYAN̄ JAABA 27–ONYAN̄ JEETA 2

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 12

“Ijọk Iraraka—Inu Isibibe Inyi Ebi Eyi Karais”

(Isisibi 12:5-7) Anam yi enyi mêgobobe môre orie arọọn̄ mè ìre orie ebot òsoso acha ge, mè ire si eyi otutuuk lek osobe ikup, eyi kpunube ìroon̄ geege me lek. ⁶ Enyi mêkpọ chieen̄ me lek anam yi mege ire akọp mè usen ini eyi onyan̄ yi. Me òso akọp mè usen ini ya, otutuuk ido ebi Ijeren mêtitiin̄, mè ikpan̄ anam ya me agan̄ ikakwun̄ usen ya. ⁷ Ema isikpan̄ anam ya, esa usini eje echiọọk me ebek isotu mè lek ubọk afọn̄ agan̄ iba me lek uwu geelek ere ema mêkupbe itaka anam ya.

w07 1/1 20 ¶4

“Mgbọ Keya, Unwọọn̄ Kinyi Mônenijot”

⁴ Jisọs ikwu me Nisan 14, 33 C.E. Me Ijeren, Nisan 14 ire usen unwọọn̄, eyi ekirọ orirọ Ijọk Iraraka. Me usen ya me acha geelek, ebi ototun̄ ukan̄ ekekigbaan̄ irie inorie eyi ogọbọ gwun̄ arọọn̄ ikakaan̄ge iroon̄ geege me lek. Me oniin̄ keyi, ema ekikeek ikwaan̄ eje arọọn̄ ya osibi mè inyanyan̄a adasi bọn ebi Ijeren mgbọ ogwu osat ge okpan̄be adasi bọn ebi Ijipiti me Nisan 14, 1513 B.C.E. (Isisibi 12:1-14) Arọọn̄ ekikpan̄ me Ijọk Iraraka ikeke ichit chieen̄ Jisọs, Pọọlu itumu ibe: “Karais ìkup kubọk arọọn̄ . . . ijọk Iraraka.” (Ebi Kọrint Eyi Adasi 5:7) Kubọk eje arọọn̄ eyi Ijọk Iraraka, eje Jisọs inyan̄a owuwa ene.—Jọn 3:16, 36.

(Isisibi 12:12, 13) Me eririeen̄ usen ya, emi mâje itibi otutuuk ido Ijipiti, mè ikpan̄ otutuuk adasi bọn ebirieen̄ geelek ebilene emanbe, mè adasi orie bọn anam geelek. Mâsulu otutuuk awaji ebi Ijipiti osusut. Emi nre [Jioba NW ]. ¹³ Eje ya, eyi enyi echiọọkbe me lek uwu geelek enyi elukbe me emen, môre inu òriọọn̄ inyi emi. Mgbọ nsimun̄ eje ya, mâsaba iraka enyi. Ùrioon̄ mkpan̄-ene ya ìkpore enyi lek mgbọ mâkpan̄be adasi bọn ebirieen̄ me Ijipiti.

it-2 583 ¶6

Ijọk Iraraka

Jisọs irọ usini inu me Ijọk Iraraka iso. Eje ya echiọọkbe me lek uwu inyan̄a adasi bọn inan̄a me lek mfiat me ubọk ogwu osat me Ijipiti. Pọọlu itumu ibe ke ebi eyi Karais ekenbe aran̄ ekup kubọk ntitiin̄ ebi adasi bọn eyi Awaji (Iburu 12:23), mè itumu si ibe ke Karais osa eje kan̄ inyan̄a ema. (1 Tes 1:10; Efes 1:7) Kpekifan̄a ukwuuk geege me lek orie arọọn̄ ekisa irọ Ijọk Iraraka. Miben nriran ibe ke kpebefan̄a ukwuuk geege me lek Jisọs, nriran ya irọ iso si mgbọ ikwube. (Itọn̄ 34:20; Jọn 19:36) Eya orọ, Ijọk Iraraka ebi Ju erọbe me owuwa acha ire ge me lek Ikan echi orere ogugo atata inu echi òbonunu mè ikitọ ubọk ifolek Jisọs Karais “Gwun̄ Arọọn̄ Awaji.”—Iburu 10:1; Jọn 1:29.

(Isisibi 12:24-27) Ìkisun̄ nteme yi, mè ikana ikan inyi enyi mè bọn kinyi mege ire ukot geelek. ²⁵ Mgbọ enyi isire inyọn̄ ijọn̄ ya eyi [Jioba NW ] obonyi enyi kubọk îtumube, ikalọlọ ikekifaka mfaka yi. ²⁶ Mgbọ nsabọn kinyi isido enyi ibe, ‘Ìre orirọ yi ìkeke inyi keke?’ ²⁷ Enyi mêfọọk ema ibe ke îre ngwugwa eyi ekigwa inyi [Jioba NW ], mije îsababe iraka uwu ebi Ijeren me Ijipiti, ìkakpan̄ ene geege me emen, me mgbọ îkikpan̄ ebi Ijipiti.”Mgbọ ebi Ijeren ebọkọbe nteme chi isan̄a, ema egegele ibot isiki me ijọn̄, mè itọbọ ebum inyi [Jioba NW ].

w13 12/15 20 ¶13-14

‘Eyi More Inu Enyi Ebesa Ikikeek’

¹³ Ike ebi Ijeren ekiman bọn, ikeya ke ebi irere ute ebekijeen̄ bọn kiban̄ inu echi okukup ufiak. Ge ire ke Jioba mokọt ibem ebi ikitọbọ ebum inyi ọmọ. Nsabọn kiban̄ mikween̄ ibe ke Awaji ikabet lek awaji ataak. Jioba ire Awaji okukup me ugwem me atikọ, ogwu okakaan̄ ulọk me lek ebi eyi kan̄ mè ikirọ mkpọ inyi ema. Awaji ijeen̄ eyi sa me ibebem adasi bọn ebi Ijeren “me mgbọ îkikpan̄ ebi Ijipiti.” Isun̄ adasi bọn kiban̄ me ugwem.

¹⁴ Ebi eyi Karais irere ute mè uga kpekikpa mkpọ Ijọk Iraraka osibibe inyi bọn kiban̄ me acha geelek me chereyi. Ire, ire okekijeen̄ bọn kwun̄ mkpọ nkween̄ yaage ni—ibe ke Awaji ikibebem ebi eyi kan̄ ni? Ire okekijeen̄ ema ibe ke owu ochieek ijaan̄ lek ibe ke Jioba Ikibebem ebi eyi kan̄ mege ire chereyi ni? (Itọn̄ 27:11; Asaya 12:2) Osikijeen̄ ema inu yi, ire ikekikup kubọk okikakan̄ inu inyi ema, sa ire enyi ekigbaan̄ ikpa usem inan̄a me unwọọn̄? Tap efuuk mè sa inu nkween̄ yi sa nama irek emen ekwukwu ebi ototun̄ ukan̄ kwun̄ nye.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 12:12) Me eririeen̄ usen ya, emi mâje itibi otutuuk ido Ijipiti, mè ikpan̄ otutuuk adasi bọn ebirieen̄ geelek ebilene emanbe, mè adasi orie bọn anam geelek. Mâsulu otutuuk awaji ebi Ijipiti osusut. Emi nre [Jioba NW ].

it-2 582 ¶2

Ijọk Iraraka

Akọp Osusut eyi ebi Ijipiti ebọkọbe ire itip oyerebet isa inyi awaji kiban̄, ogak ge eyi ota kan̄ orere, mkpa adasi bọn me Ijipiti. (Isis 12:12) Orie arọọn̄ ire inu okukup me mbuban isa inyi awaji ebi Ijipiti ekigwen Ra, eya orọ, ema mira imun̄ eje orie arọọn̄ eyi ebi Ijeren echiọọkbe me lek uwu kiban̄ me Ijọk Iraraka kubọk inu ikajeen̄ge ulibi. Isọkọ me lek si, eriembuuk ire inu okukup me mbuban, ọmọ orọ, mkpa adasi orie eriembuuk ire mkpọ esip isa inyi awaji kiban̄ ekigwen Osiris. Emọmọnọ ogwu Fero ibene kubọk gwun̄ awaji kiban̄ ekigwen Ra. Eya orọ, mkpa adasi gwun̄ ogwu Fero ijeen̄ ibe ke Ra mè ogwu Fero kpekaan̄ unye geege.

(Isisibi 12:14-16) Usen yi ìbore usen enyi ebekisun̄ isa ikikeek inu yi. Acha geelek, enyi mêkirie ijọk usen yi kubọk mfaka inyi [Jioba NW ], enyi mè bọn kinyi mè bọn bọn kinyi me ukot geelek. Ikalọlọ ikekifaka mfaka yi acha geelek. Eyi ìre ikan òbokup ire ukot geelek. ¹⁵ Mgbọ enyi mêkifaka mfaka yi, enyi mêkitaka fituru ekatapge olat me lek otuuk usen jaaba eyi mfaka ya. Eya orọ, me adasi usen mfaka ya, enyi mêsan̄a otutuuk olat mè inu geelek òkakaan̄ olat me lek isan̄a me uwu kinyi. Mije, bene me adasi usen mege isi ire òso usen jaaba, ogwu geelek òrerie inu geelek olat okupbe me lek, ebesasan̄a ene ya isan̄a me otu ifuk ebi Ijeren. ¹⁶ Me adasi usen ya, enyi mênin̄ ntitiin̄ mbuban, mè ikpọk inin̄ ojelek ntitiin̄ yaage si me òso usen jaaba eyi mfaka ya. Ikarọ ikwaan̄ geege me usen iba kechi, îtata ikwaan̄ eyi irọrọ inorie enyi eberie gaalek.

it-1 504 ¶1

Ntitiin̄

Okpọkpọ inu ge me mgbọ ekebirọ “ntitiin̄ mbuban” chi ire ke ebi ene kpekisi unye ikwaan̄. Kubọk inu njeen̄, adasi usen mè òso usen jaaba me lek Ijọk Fituru Ekatapge Olat Me Lek ire usen ebenin̄ “ntitiin̄ mbuban” eyi Jioba otumube ibe: “Ikarọ ikwaan̄ geege me usen iba kechi, îtata ikwaan̄ eyi irọrọ inorie enyi eberie gaalek.” (Isis 12:15, 16) Ire, mgbọ ekebirọ “ntitiin̄ mbuban” chi, ebi ngwugwa ekekigwa ngwugwa inyi Jioba (Lib 23:37, 38), ire, ema kpekirọn̄ ikan geege. Mgbo chi ikare mgbọ otutuuk ene ebekpọkpọk ikup ikeya mè ekasige ikwaan̄ geege, ire mgbọ ebesa ikaan̄ oruru me emen ekwukwu. Me Usen Mbuban me nde geelek, ema ekekigbaan̄ ititiin̄ itọbọ ebum inyi Awaji mè ikibọkọ ntọ ubọk. Ema ekikween̄ mkpọ inan̄a me lek Usem Awaji ekebifuk mè ikikpa isibi ike erọbe me uwu ntitiin̄ ebi Ju me mgburudun̄ mgbọ. (Ikwaan̄ 15:21) Eya orọ, ikerere ibe ke ife cha kpekirọ unye ikwaan̄ me Usen Mbuban mè iyaka ire me ofifi “ntitiin̄ mbuban,” ema ekekitap lek me lek uriaak mè igwugwu nkeek ikom me lek Ogwu Ororom ema melek nkeek kan̄.—Kpọ si ASSEMBLY.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 12:1-20) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis melek Erọn me ido Ijipiti ibe, ² “Onyan̄ keyi môkana ire adasi onyan̄ isa inyi enyi, môre adasi onyan̄ me ifuk acha eyi kinyi. ³ Ìtumu ìnyi otutuuk ebi Ijeren ibe, me òso akọp usen me onyan̄ yi, ogwu enerieen̄ geelek igobo gwun̄ arọọn̄ ge isun̄ inyi ototun̄ ukan̄ kan̄. Ìbore, ototun̄ ukan̄ ge, gwun̄ arọọn̄ ge. ⁴ Ire ikaan̄ ototun̄ ukan̄ òsisip enenen ire lek ema kpebekọt itaka ototuuk gwun̄ arọọn̄ ge isan̄a, ema egbaan̄ eche melek ofifi ototun̄ ukan̄ òkup iriaak ema. Ebeche igọọk me otu ifuk ene ìkup me ototun̄ ukan̄ cha, inyi ene geelek ikaan̄ uche eyi môsobe ọmọ, eyi ọmọ môkọtbe itaka isan̄a. ⁵ Anam yi enyi mêgobobe môre orie arọọn̄ mè ìre orie ebot òsoso acha ge, mè ire si eyi otutuuk lek osobe ikup, eyi kpunube ìroon̄ geege me lek. ⁶ Enyi mêkpọ chieen̄ me lek anam yi mege ire akọp mè usen ini eyi onyan̄ yi. Me òso akọp mè usen ini ya, otutuuk ido ebi Ijeren mêtitiin̄, mè ikpan̄ anam ya me agan̄ ikakwun̄ usen ya. ⁷ Ema isikpan̄ anam ya, esa usini eje echiọọk me ebek isotu mè lek ubọk afọn̄ agan̄ iba me lek uwu geelek ere ema mêkupbe itaka anam ya. ⁸ Ema mêtaka anam ya me ikakwun̄ yaage. Ebewọwọp anam ya me ukan̄, mè isa inwan̄ òjajat mè fituru kpunube olat me lek igbaalek itaka anam ya. ⁹ Ekataka anam ya njijoon̄, ekatatap si mun̄ me lek ìtem. Ire, ewọwọp otutuuk anam ya me ukan̄, bene me ibot mè ukot mè otutuuk okpu mè nkat owot anam ya. ¹⁰ Ìtaka otutuuk anam ya ìsan̄a me eririeen̄ yaage, okpọkọ geege ikasik ìwele egwe. Ire ikaan̄ eyi òsisik iwele egwe, ewọwọp otutuuk etaka eriọk me ukan̄. ¹¹ Ubọk enyi eberie inorie mfaka yi ìre ikeyi: Ìsa fanti ìtobo ofọnti kinyi ìnye me ebon kinyi, mè ìtap ikpukot me ukot kinyi, mè ìtet mkpat kinyi ìkaan̄ me ubọk, mè ìrie inorie ya ugwat ugwat. Mije, îre mfaka Isasaba Iraka isa inyi emi [Jioba NW ]. ¹² “Me eririeen̄ usen ya, emi mâje itibi otutuuk ido Ijipiti, mè ikpan̄ otutuuk adasi bọn ebirieen̄ geelek ebilene emanbe, mè adasi orie bọn anam geelek. Mâsulu otutuuk awaji ebi Ijipiti osusut. Emi nre [Jioba NW ]. ¹³ Eje ya, eyi enyi echiọọkbe me lek uwu geelek enyi elukbe me emen, môre inu òriọọn̄ inyi emi. Mgbọ nsimun̄ eje ya, mâsaba iraka enyi. Ùrioon̄ mkpan̄-ene ya ìkpore enyi lek mgbọ mâkpan̄be adasi bọn ebirieen̄ me Ijipiti. ¹⁴ “Usen yi ìbore usen enyi ebekisun̄ isa ikikeek inu yi. Acha geelek, enyi mêkirie ijọk usen yi kubọk mfaka inyi [Jioba NW ], enyi mè bọn kinyi mè bọn bọn kinyi me ukot geelek. Ikalọlọ ikekifaka mfaka yi acha geelek. Eyi ìre ikan òbokup ire ukot geelek. ¹⁵ Mgbọ enyi mêkifaka mfaka yi, enyi mêkitaka fituru ekatapge olat me lek otuuk usen jaaba eyi mfaka ya. Eya orọ, me adasi usen mfaka ya, enyi mêsan̄a otutuuk olat mè inu geelek òkakaan̄ olat me lek isan̄a me uwu kinyi. Mije, bene me adasi usen mege isi ire òso usen jaaba, ogwu geelek òrerie inu geelek olat okupbe me lek, ebesasan̄a ene ya isan̄a me otu ifuk ebi Ijeren. ¹⁶ Me adasi usen ya, enyi mênin̄ ntitiin̄ mbuban, mè ikpọk inin̄ ojelek ntitiin̄ yaage si me òso usen jaaba eyi mfaka ya. Ikarọ ikwaan̄ geege me usen iba kechi, îtata ikwaan̄ eyi irọrọ inorie enyi eberie gaalek. ¹⁷ “Ìkifaka mfaka ijọk Fituru Kpunu Olat yi acha geelek ìkisa ìkeek usen yi, mije, îre me achubọk usen yi ke nsan̄a enyi, me urum me urum, isibi me ido Ijipiti. Enyi mêkisun̄ usen yi kubọk mfaka me acha geelek, me ukot geelek. Eyi ìre ikan òbokup ire ukot geelek. ¹⁸ Me adasi onyan̄, enyi mêkitaka fituru kpunube olat me lek, bene me agan̄ ikakwun̄ eyi òso akọp mè usen ini, mege isi ire agan̄ ikakwun̄ eyi òso akọp usen iba mè ge. ¹⁹ Ekamun̄ olat geege me uwu kinyi otutuuk usen jaaba cha. Ogwu geelek òrerie inu geelek olat okupbe me lek, ebesasan̄a ene ya isan̄a me otu ifuk ebi Ijeren, mè ìre ogwu ichen mè ìyaka ire gwun̄ owot ido Ijeren. ²⁰ Me ere geelek enyi elukbe, ikarie inorie geege òkaan̄ olat me lek me mgbọ ijọk yi. Fituru kpunube olat me lek gaalek ke enyi ebekitaka.”