Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Obolo
  • BAIBUL
  • INU KIJI
  • MEETINGS
  • mwbr22 Akọp Mè Onyan̄ Ge isi ikpa 1-8
  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

No video available for this selection.

Sorry, there was an error loading the video.

  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais
  • Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais—2022
  • Subheadings
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 7-13
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 21-27
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 28–AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 4
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 5-11
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 12-18
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 19-25
  • AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 26–OKPA ONYAN̄ 1
Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais—2022
mwbr22 Akọp Mè Onyan̄ Ge isi ikpa 1-8

Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 7-13

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 5-6

“Ebi Ìkup Melek Kiji Mîwa Igak Ebi Ìkup Melek Kiban̄”

it-1 716 ¶4

Ilaisia

Minyan̄a Ebi Ijeren Me Ubọk Ebi Siria. Mgbọ Joram Ogwu Ubọọn̄ Ijeren okebikpulu, ebi Siria mitọt inenitim akọn̄ me lek ebi Ijeren me uwuuk-lek. Mgbọ geelek Ben-Adadi isitọt inu ema eberọ isan̄a, Ilaisia ira ikpa inu ya inyi Ogwu Ubọọn̄ Joram. Ire, mgbọ iweekbe iriọọn̄ ibe ke ire Ilaisia okikpa otitọt kiban̄ inyi ogwu ubọọn̄ Ijeren, Ben-Adadi oraria ogbogbo ebi akọn̄ melek owuwa inyinya akọn̄ mè uji akọn̄ isi Dotan ibe esi etet Ilaisia. (PICTURE, Vol. 1, p. 950) Ukpook itet gwun̄ uwu kè Ilaisia, ire, Ilaisia obebeek Awaji ibe ichili chieen̄ gwun̄ uwu kan̄ inyi imọọn̄ inu. Awaji ofọfọọk ogọt otu, gwun̄ uwu kan̄ onenimun̄ “ogbogbo inyinya melek uji akọn̄ òkilomo kubọk ukan̄ ojotbe otutuuk inyọn̄ orioon̄ ya ògbagban ikana Ilaisia okokop.” Ike ebi Siria cha ekije inu me lek kè Ilaisia, irariaak uriaak ibeek Jioba ibe irọ inu ukechieen̄ ge. Ilaisia iriaak ibe: “Soso, tap ebi ife chi ǹnàan̄!” Ilaisia onenitumu inyi ebi ife cha ibe, “Ìna, ke mâsa enyi isi ijeen̄ ogwu enyi ekiweek,” ire, ikatet ema me ubọk. Eyi ikijeen̄ ibe ke ikare nnaan̄ ikike ke Awaji otap ema, ire nnaan̄ eyi ekiket. Ema kpekọt iriọọn̄ isi kè Ilaisia, ogwu ema enube initet, kperọriọọn̄ si ere ikisa ema si.—2 Ubọọn̄ 6:8-19.

w13 8/15 30 ¶2

Ire Okekimun̄ Uji Akọn̄ Òkilomo Kubọk Ukan̄ Kubọk Ilaisia Ni?

Ilaisia ikup dii ikerere ibe ke ebi ochicha mikpa mbin akọn̄ ikana ọmọ me Dotan. Bak lek keke ni? Mije ikaan̄be ichechieek onyenye me lek Jioba. Eji si miweek mbet lek ichechieek okup ikeya. Ọmọ orọ, kè eji ekebeek ibe Awaji inyi eji ekwukwu mbuban kan̄ inyi eji ekọt ekejeen̄ ichechieek mè ofifi ofifi eru echi ekwukwu kan̄ okirọ inyi ene ikaan̄.—Luk 11:13; Gal 5:22, 23.

it-1 343 ¶1

Nnaan̄

Ikpọk mbum ibe ke nnaan̄ eyi Awaji otapbe ebi akọn̄ ebi Siria ike Ilaisia obeekbe ire nnaan̄ eyi ekiket. More ibe ke ire nnaan̄ eyi ikike, ke etet ubọk otutuuk ebi akọn̄ cha inyi ekọt ejeen̄ ema oniin̄. Baibul ibe ke Ilaisia itumu inyi ema ibe: “Ìkare oniin̄ keyi ke enyi ebenin̄, ìkarere si ama keyi ke enyi ekiweek. Ìna, ke mâsa enyi isi ijeen̄ ogwu enyi ekiweek.” Ofolek nke nke inu yi, William James ige me emen Principles of Psychology (1981, Vol. 1, p. 59) ibe: ‘Orukan̄ ekigwen cortical disorder ikitap ene nnaan̄ me ekiket. Orukan̄ yi ikakichieek ibe nden̄ agan̄ ekisa iriọọn̄ ogugo ikigobo mkpọ chieen̄ omun̄be itet.’ Isibi utoon̄ ibe ke ire mbet lek nnaan̄ yi orọ ebi akọn̄ ebi Siria sabum Jioba ochilibe chieen̄ kiban̄ me Sameria. (2 Ubọọn̄ 6:18-20) Mokọt ire nnaan̄ eyi ekiket yi si ke etap ebirieen̄ ebi Sodọm me usen kè Lọt. Ike Baibul ojeen̄be, ema kpekup ikifieek ejit ibe ke ema mikana ebi nnaan̄, kpan̄asi ikeya, ekpọkpọk ikup inye ikiweek isotu me lek uwu kè Lọt.—Ibeb 19:11.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

w05 8/1 9 ¶2

Ikpakpa Isibi Inu Okup Me Ikpa Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba

5:15, 16—Keke orọ Ilaisia ikachieekge ibọbọkọ inyinyi kè Nieman? Bak lek iriọọn̄be ibe ke ire inan̄a me unye Jioba ke ọmọ okọt igwa Nieman, ikare unye eyi kan̄. Ikaweek isasa ikwaan̄ Awaji onyibe ọmọ isa iweek oruru eyi akpalek kan̄. Ata ebi eyi Karais me chereyi kpekitap lek me lek ikwaan̄ Jioba inyi ekọt ekekaan̄ oruru eyi akpalek kiban̄. Ema kpekiwuuk nteme Jisọs onyibe me mgbọ itumube ibe: ‘Enyi ebọkọ me ikike, ikinyi si me ikike.’—Matiyu 10:8.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 14-20

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 7-8

“Jioba Irọ Inyi Inu Ekakeekbe Ibọkọ Irek”

it-1 716-717

Ilaisia

Ike mgbọ okije, Ben-Adadi II onenititiin̄ otutuuk ebi akọn̄ kan̄, mè inijibi akọn̄ isi Sameria, mè ikpa mbin akọn̄ ikana ama ya. Mbin akọn̄ ya ikup ifiin̄ enenen, uga akan̄ oninin̄ Sameria ire lek ogwu enenwaan̄ ge okpan̄be gwun̄ kan̄ itaka. Ogwu Ubọọn̄ Joram, gwun̄ kè Eyabu “ogwu òkpan̄ ene” ya onyanyan̄a ibot ibe ke ọmọ mokpan̄ Ilaisia. Ire, ikakọt irọ eya. Mgbọ Joram melek ogwu ibot ikwaan̄ kan̄ erebe uwu kè Ilaisia, itutumu ibe ke ọmọ ikachieek ibe ke Jioba motap ubọk inyi ema. Ilaisia otutumu inyi ogwu ubọọn̄ ya ibe ke inorie mokup me egwe obowele. Ogwu ibot ikwaan̄ ogwu ubọọn̄ ya otutumu ibe ke ikọ Ilaisia ikporọ iso. Eya orọ, Ilaisia otutumu inyi ogọt ibe: “Kpọ, owu môsa chieen̄ kwun̄ imun̄, ire, owu òkporie geege me lek!” Jioba irọ ibe ebi akọn̄ Siria enọ ida okput owuwa uji akọn̄, mè owuwa inyinya, mè okput ogbogbo ebi akọn̄ okinu. Ema ekekitumu ibe ke ogwu ubọọn̄ Ijeren igwen ebi ofifi ofifi ido, ke mekinu inenitim ikpan̄ ema. Ema ejujuuk orieen̄ akọn̄ kiban̄ melek inorie kiban̄ itele mè ilibi. Mgbọ ogwu ubọọn̄ Joram onọbe inu yi, itoto ogwu ikwaan̄ kan̄ ya me otunchit ibe ikikpọ chieen̄ me ere ya. Ike ebi ene ekinyinyan̄a oniin̄, edada ọmọ ito me ijọn̄ me otunchit ya, mè ijak ikpan̄, ikwukwu. Imun̄ inorie ya, ire, ikarie geege me lek.—2 Ubọọn̄ 6:24–7:20.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

it-2 195 ¶7

Mkpukan̄

Ebi Ubọọn̄ Ebi Owot Iman kè Debit. Kubọk ogwu ubọọn̄ Jioba ogobobe, Debit isa me iriọọn̄-inu ikpulu ebi Ijeren mè iban ema igọọk me lek ntọ-ubọk Awaji onyibe. Ire bak lek eyi ke egwen ọmọ “mkpukan̄ ebi Ijeren.” (2 Sam 21:17) Me inyan̄a-ibot inyan̄abe me lek Debit, Jioba ichieek ọmọ use ibe: “Ogboon̄ ubọọn̄ kwun̄ ìbokekeke isi ire mgbọ geelek!” (2 Sam 7:11-16) Ọmọ orọ, ebi ubọọn̄ ebi owot iman kè Debit ekukup kubọk “otitọn̄” mè iyaka ire “mkpukan̄” isa inyi ebi Ijeren.—1 Ubọọn̄ 11:36; 15:4; 2 Ubọọn̄ 8:19; 2 Mfuf 21:7.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 21-27

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 9-10

“Itumu Ifieek mè Isa Me Unye-Ejit mè Uyok-Uyok Ejit Irọ Inu”

w11 11/15 3 ¶2

Jewu Ibieen̄ Ata Ntọbọ-Ebum Inye

Ire me mgbọ ijo inu ominbe me ido Ijeren ke Awaji onyi Jewu ikwaan̄. Jeseben nwa kè Eyabu irọ owuwa ijo inu me mgbọ ya, ọmọ ore nga ogwu ubọọn̄ Joram, ogwu okikpulu me mgbọ ya. Kpan̄asi ibobieen̄ ata ntọbọ-ebum inye, Jeseben ikpakpan̄ ebi nriran Awaji mè itap “mkpọmfaka melek ifit ibọk ijot otutuuk ere.” (2 Ubọọn̄ 9:22; 1 Ubọọn̄ 18:4, 13) Jioba onyinyi Jewu ikwaan̄ ibe ikpan̄ otutuuk ebi uwu kè Eyabu isisik, ikerere Jeseben mè Joram si.

w11 11/15 4 ¶2-3

Jewu Ibieen̄ Ata Ntọbọ-Ebum Inye

Jewu ikafọọk idodo ebi osat iba eriabe inu me lek kan̄ edobe ọmọ. Ikpọkpọk ikọp isi lek Ogwu Ubọọn̄ Joram melek Ayajaya ogwu ubọọn̄ Juda ogwu okibieen̄ ọmọ inye, ogwu ikup ikọp me uji akọn̄ eyi kan̄. Joram ido Jewu ibe, “Ìre ònu me esuuk?” Jewu ofọfọọk ibe, “Esuuk ìbojeje ikup, me ere nga kwun̄ Jeseben otapbe uriaak mkpọmfaka melek ifit ibọk ijot otutuuk ere?” Ufọọk-otu yi itap ukpook me emen Joram, igwugwu ikom ilibi. Ire, Jewu ikpọkpọk igwat lek itaba ogbaan̄ kan̄ isibi mè isook oraan̄ itibi ejit kè Joram, ogwu ubọọn̄ ya onanan̄a irọn̄ me emen uji akọn̄ kan̄, mè ikwu. Ikerere ibe ke Ayajaya ilibi, Jewu igọọk mè ikpan̄ ọmọ si.—2 Ubọọn̄ 9:22-24, 27.

Ofifi ene Jewu oboyaka ikpan̄ me uwu kè Eyabu ire Jeseben Ogwu Ubọọn̄ Enenwaan̄, ogwu mkpikpak ya. Ọmọ orọ Jewu ogwenbe ọmọ “ogwu enenwaan̄ echobe ataak inyi.” Mgbọ Jewu orebe Jesereli, imun̄ Jeseben mgbọ itapbe chieen̄ me otu nruruk ge ikikpọ oyet. Jewu onyinyi ida ibe etọp Jeseben eto me ijọn̄. Inyinya echi okitaba uji akọn̄ kè Jewu ejajak nkwukwu kan̄. Mgbọ eya orakabe, Jewu okpakpan̄ ebi isisik me uwu kè Eyabu, ogwu mkpikpak ya.—2 Ubọọn̄ 9:30-34; 10:1-14.

w11 11/15 5 ¶3-4

Jewu Ibieen̄ Ata Ntọbọ-Ebum Inye

Me atikọ, Jewu ikpan̄ owuwa ene. Ire, Baibul irọ inyi eji eriọọn̄ ọmọ kubọk ogwu osasa me unye-ejit inyan̄a ebi Ijeren isibi me irak mkpulu Jeseben mè ebi uwu kan̄. Ire ogwu ubọọn̄ Ijeren otutumu ifieek, mè ikaan̄ unye-ejit melek uyok-uyok ejit gaalek obokọt irọ eyi itet. Ikpa ge okibum Baibul ibe: ‘Ikwaan̄ ya ire ikwaan̄ onyenye, eyi oweek ibe etet lek enye erọ esan̄a me oniin̄ onwọnwọn. Ogwu osasa me esuuk esuuk irọ ikpokọt itap uyaka me lek irariaak Baali me Ijeren.’

Me atikọ, ebi eyi Karais me chereyi mikikwek isi me lek irek echi oboweek ibe ema ekaan̄ usini me lek eru echi Jewu okaan̄be. Kubọk inu njeen̄, ike owa ke eji ebesa irọ eru mè ire ebe me eji erọ inu eyi Jioba ochabe? Eji ekafiat mgbọ, eji esa me unye-ejit ejit irọrọ inu ya. Eji ekasa ntọbọ-ebum kiji isa inyi Jioba ifit ifit mgbọ geege.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

w11 11/15 5 ¶6-7

Jewu Ibieen̄ Ata Ntọbọ-Ebum Inye

Jewu ira ikikeek ibe ke ufuna mkpulu Ijeren ikakup me irak mkpulu Juda, ke ikup ufiak ibe ntọbọ-ebum kiban̄ ikup esese. Ọmọ orọ, kubọk usini ebi ubọọn̄ iwuwuuk lek ikpulu Ijeren, Jewu itele ibe eketọbọ ebum enyi mkpọmfaka. Ire, eyi ikijeen̄ ibe ke Jewu ikatoon̄ ejit me lek Jioba, ogwu orọrọ ọmọ ubọọn̄.

Jioba itọn̄ Jewu ‘bak lek irọbe inu otatat me chieen̄ kan̄.’ Ire, Jewu “ìkagbala chieen̄ ìgọọk Ikan [Jioba, NW ], Awaji ebi Ijeren me otutuuk ejit kan̄.” (2 Ubọọn̄ 10:30, 31) Ire eji ikeek otutuuk ata mkpọ echi Jewu orọbe, mokọt ike eji chieen̄ mè itap eji ufieejit ibe ke iyaka inirọ mbet lek inu yi. Ire, eji mekọt ikween̄ mkpọ inan̄a me lek eyi. Eji ekasa mgbaan̄je kiji melek Jioba ifit ifit mgbọ geege. Usen geelek, igbe ibe eji ekegbe utoon̄-ejit enyi Awaji sa me ikekikween̄ Usem kan̄, ikekigwu nkeek ikom me lek mè ikekibeek uriaak inan̄a me ejit kiji inyi Nte kiji, ogwu okup me emen inyọn̄. Ọmọ orọ, kè eji etap efuuk ekesa otutuuk ejit kiji ekegọọk ikan Jioba.—1 Kọr 10:12.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 28–AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 4

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 11-12

“Minyi Ogwu Enenwaan̄, Ogwu Mkpikpak Osusut”

it-1 209

Atalia

Kubọk nga kan̄ Jeseben, Atalia ibieen̄ Joyoram, ogwu olom ibe irọ inu Jioba ochabe me acha jeeta ikpulube. (1 Ubọọn̄ 21:25; 2 Mfuf 21:4-6) Kubọk nga kan̄ si, Atalia ikpan̄ owuwa ebi ekarọge inu geege ilọ. Ayajaya, gwun̄ mkpikpak kè Atalia ikpulu acha ge geelek mè ikwu. Atalia okpakpan̄ otutuuk ebi owot iman ogwu ubọọn̄ isisik isan̄a me lek Jowas, ogwu Jeyoseba ngwan̄ nte kan̄ mè Jeyoyada ogwu ibot ebi ngwugwa eletbe. Mgbọ eya orakabe, Atalia onenirọ lek kan̄ ubọọn̄ enenwaan̄, mè ikpulu acha gweregwen ibene me c. 905 isi ire 899 B.C.E. (2 Mfuf 22:11, 12) Bọn ebirieen̄ kan̄ mikpulu inu echi okup mbuban me uwu mbuban isa isi ikwaan̄ inyi Baali.—2 Mfuf 24:7.

it-1 209

Atalia

Mgbọ Jowas orebe acha jaaba, Joyoyada Ogwu Ibot ebi ngwugwa osasan̄a ọmọ isibi me ere iletbe mè irọ ọmọ ubọọn̄, kubọk ogwu ogbegbe ikpukpulu. Mgbọ inọbe ere okikput, Atalia onanan̄a isibi me uwu mbuban, mgbọ imun̄be mkpọ okibọkọ irek, itataan̄ ukpo ikibe “Mîgwak ido!” “Mîgwak ido!” Jeyoyada Ogwu Ibot ebi ngwugwa otutumu ibe esan̄a ọmọ esibi me oyet egep uwu mbuban mè ekpan̄ ọmọ me otunchit ere inyinya okiraka inin̄ oyet egep uwu ogwu ubọọn̄; mokọt ire Atalia ore ota ene me uwu Eyabu, ogwu mkpikpak ya. (2 Ubọọn̄ 11:1-20; 2 Mfuf 22:1–23:21) Eyi ikijeen̄ ibe ke ‘otutuuk ikọ Jioba otumube ibak owot iman kè Eyabu irọrọ iso, ke geege ikalọ.’—2 Ubọọn̄ 10:10, 11; 1 Ubọọn̄ 21:20-24.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

it-1 1265-1266

Jowas

Mkpulu Jowas ije ijaan̄ me otuuk mgbọ Jeyoyada, Ogwu Ibot ebi ngwugwa olukbe mè ikiteme ogọt. Mgbọ Jowas orebe akọp acha iba mè ge, ikakaan̄ nwa iba, erieen̄ ogwu nwa ge ire Jeyowadin. Ebi nwa kan̄ emamaan̄ bọn ebirieen̄ mè ebibaan̄ inyi ọmọ. Sa me ikeyi, kpekpan̄ otutuuk ebi owot iman kè Debit, orere, owot iman eyi obosan̄a ogwu Mesaya isibi.—2 Ubọọn̄ 12:1-3; 2 Mfuf 24:1-3; 25:1.

AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 5-11

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 13-15

“Isasa Otutuuk Ejit Irọ Mkpọ Ikisa Owuwa Ugbana Ijet Ene”

w10 4/15 26 ¶11

Ire Okekisa Otutuuk Ejit Kwun̄ Ikigọọk Karais Ni?

11 Kpọ mkpọ orọrọ me mgbọ Ogwu Ubọọn̄ Jeyowas okebikpulu me Ijeren, eyi okijeen̄ ibe ke ikup ufiak ibe eji ekesa me uyok uyok ejit ekesi ikwaan̄ enyi Awaji. Mè ikariọọn̄ge inu iborọ bak lek ebi Siria, Jeyowas ito ito isi lek Ilaisia. Ilaisia, ogwu nriran ya otutumu inyi Joyowas ibe isook oraan̄ ge me otu nruruk okikpọ agan̄ ebi Siria, eyi okeke ichit chieen̄ ntim-mkpan̄ eyi Jioba obotim ikpan̄ ebi ido ya. Eyi ke okot otap efuuk me owot ogwu ubọọn̄ ya. Ilaisia onenitumu inyi Jeyowas ibe ikpulu oraan̄ kan̄ mè isa ichim ijọn̄. Jeyowas osasa oraan̄ cha ichim ijọn̄ mgbọ ita. Ilaisia onanaan̄ ejit mije, more ibe ke ichim ijọn̄ ya mgbọ go mè iyaka ire mgbọ jaaba, ‘ke otim okpan̄ ebi Siria mè ojijaka ema osan̄a kpai.’ Ire, mgbọ keyi, ire mgbọ ita gaalek ke Jeyowas obotim ikpan̄ ebi Siria. Jeyowas ikakọt itim ikpan̄ ebi Siria isan̄a bak lek ikajeen̄ge uyok uyok ejit. (Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba 13:14-19) Keke ke eji ebekọt ikween̄ inan̄a me lek mfufuk yi? Jioba mogbana eji owuwa owuwa gaalek mè ire eji ikisa otutuuk ejit kiji mè uyok uyok ejit ikirọ ikwaan̄ kan̄.

w13 11/1 11 ¶5-6

“Ogwu Okikpe Mkpukpe Inyi Ebi Ikisa Otutuuk Ejit Iweek Ọmọ”

Ire ebi owa ke Jioba okikpe mkpukpe? Pọọlu ibe ke ire “ebi geelek ìkisa otutuuk ejit iweek ọmọ.” Ikpa ge okup inyi ebi ikikaba Baibul ibe ke usem Giris ekanabe itap kubọk ‘isasa otutuuk ejit iweek’ ikasibi ‘isisibi isi iweek’ ire, isibi ‘inunu initọbọ ebum’ inyi Awaji. Ofifi ikpa si itumu ibe ke usem Giris yi ikijeen̄ ibe ke inu yi ire inu eyi ebetatap efuuk ikirọ. Iin̄, me atikọ, Jioba ikikpekpe mkpukpe inyi ebi ichechieek okibieen̄ ibe ekesa otutuuk ejit mè uyok uyok ejit eketọbọ ebum enyi ọmọ inan̄a me ima.—Matiyu 22:37.

Kpa ubọk ke Jioba okisa ikpe mkpukpe inyi ebi usun̄ kan̄ ikigbe utoon̄-ejit inyi ọmọ? Isasa ijeen̄ ubọk ima ikaan̄be me lek kiban̄ osabe idọk ire, Jioba ichieek use ikpekpe ema mkpukpe onyenye otu ewe, orere, inyinyi ema ugwem ikakaan̄ge itata me Paradais me inyọn̄ ijọn̄ yi, me mgbọ okup me isi. (Ichichili 21:3, 4) Ikerere me mgbọ keyi si, ebi ikisa otutuuk ejit ikiweek Jioba mekinwọọn̄ owuwa ugbana. Ema mekiluk ata ugwem sa me ntap-ubọk ekwukwu mbuban kan̄ mè Usem kan̄.—Okwa Itọn̄ 144:15; Matiyu 5:3.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

w05 8/1 11 ¶3

Ikpakpa Isibi Inu Okup Me Ikpa Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba

13:20, 21—Ire inu ukechieen̄ yi orọrọ ibieen̄ inye ibe emọnọ mkpọ ogbaan̄ me lek ebi ikwukwu kubọk inu echi okukup me mbuban, ike usini uwu uriaak okirọ ni? In̄-in̄. Baibul ikajeen̄ ibe ke mitọbọ ebum inyi nkwukwu kè Ilaisia mgbọ geege. Inu ukechieen̄ yi ibọkọ irek inan̄a me unye Awaji, orere, unye eyi Ilaisia osabe irọ otutuuk inu ukechieen̄ echi irọbe mgbọ ikupbe me ugwem.

AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 12-18

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 16-17

“Ime Jioba Ikpokup Ire Mgbọ Geelek”

it-2 908 ¶5

Salimanesa

Mitim Igak Ijeren. Mgbọ Osiya Ogwu Ubọọn̄ Ijeren okebikpulu (c. 758-740 B.C.E.), Salimanesa V ogwu ubọọn̄ Asiria itim igak Osiya mè irọ inyi ikup me irak mkpulu kan̄ mè ikikpe otitip mkpulu inyi Asiria acha geelek. (2 Ubọọn̄ 17:1-3) Mgbọ mgbọ orakabe, ogwu ubọọn̄ Asiria oneniweek iriọọn̄ ibe ke Osiya iria etip ijet So Ogwu Ubọọn̄ Ijipiti ikibeek ntap-ubọk, mè ijit ikpekpe otitip mkpulu ikikpe acha geelek. (Kpọ si SO.) Salimanesa otetet Osiya itap me mkpọn, mè igon ikam mè ikpa mbin akọn̄ ikana Sameria otuuk kè acha ita. Me ota kan̄, ibọbọkọ ama Sameria, mè ikpulu ebi Ijeren me usun̄ akọn̄ isa isi igwook me Asiria.—2 Ubọọn̄ 17:4-6; 18:9-12; kpọ si Osia 7:11; Ijik 23:4-10.

it-1 414-415

Usun̄ Akọn̄

Ebi akọp otoko Ijeren ikup me agan̄ inyọn̄ melek ebi otoko Juda iba ikup me agan̄ osiki ire ebi ekpulube ifo kubọk ebi usun̄ bak lek ema ejitbe itọtọbọ ebum inyi Jioba mè ikisi itọbọ ibot inyi ataak ataak awaji. (Ikan 28:15, 62-68; 2 Ubọọn̄ 17:7-18; 21:10-15) Jioba itaba ema ubọk me utọn̄ inan̄a me otu ebi nriran kan̄ owuwa mgbọ, ire, kpechieek igbagban̄. (2 Ubọọn̄ 17:13) Me lek otutuuk ebi ikpukpulu akọp otoko kè Ijeren, kpunu ogwu ubọọn̄ geege okọkọt ijijaka irariaak mkpọmfaka eyi adasi ogwu ubọọn̄ Jerobuwam obenebe isan̄a kpai. Ebi otoko iba kechilọ me Juda kpegban̄ utọn̄ me lek ntaba-ubọk-me-utọn̄ kè Jioba si mè ikween̄ mkpọ inan̄a me lek ubọk ebi Ijeren esabe ikana ebi usun̄. (Jeri 3:6-10) Ike mgbọ okije, mikpulu ebi iluk me Ijeren mè Juda ifo esese esese ido kubọk ebi usun̄, erọ eyi me esese esese mgbọ.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

it-2 847

Ebi Sameria

Adasi mgbọ Baibul otumube ikọ ofolek “ebi Sameria” ire mgbọ ebi Asiria etimbe igak akọp otoko kè Sameria me 740 B.C.E. Ebi egwenbe “ebi Sameria” ire ebi iluluk me Sameria me agan̄ inyọn̄ sabum etimbe igak ama ya, ikare ebi ebi Asiria ekpulube ibe eneluk me ama ya. (2 Ubọọn̄ 17:29) Ikup kubọk ebi Asiria kpekpulu otutuuk ebi Ijeren ikup me Sameria ifo mije, ikpa Mfufuk Eyi Òso Iba 34:6-9 ikijeen̄ ibe ke usini ebi Ijeren emaan̄ me ama ya me mgbọ Ogwu Ubọọn̄ Josaya okebikpulu. Ike mgbọ ojebe, ebebene ikigwen otutuuk ebi iluk me ama Sameria “ebi Sameria” orere, ebi Ijeren etelebe me ere ya mgbọ etimbe igak ama ya melek ebi ebi Asiria ekpulube inu ibe eneluk me ama ya. Kpolọlọ, usini me lek ebi egwenbe si ikeya ire ebi Asiria mè ebi Ijeren ibabat lek kiban̄. Ike mgbọ ojebe si, ekekigwen ebi ene “ebi Sameria” igọọk me lek uwu uriaak kiban̄, ikare ido ema enan̄abe. “Ebi Sameria” ire erieen̄ eyaka ikigwen urum ebi ife ge me Sekem melek Sameria me ukot ikaan̄, ebi ubọk itọbọ-ebum kiban̄ okupbe esese me lek eyi ebi Ju.—Jọn 4:9.

AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 19-25

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 18-19

“Ubọk Ebi Ochicha Ekisa Irọrọ Inyi Eji Ewọ”

w05 8/1 11 ¶5

Ikpakpa Isibi Inu Okup Me Ikpa Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba

18:19-21, 25—Ire Ejikaya irọ inyan̄a-ibot melek Ijipiti ni? In̄-in̄. Inu Rabshakeh miyaka ire, ogwu ibot isi akọn̄ Senakerip otumube ire ataak. Ikakan̄ ataak si mgbọ itumube ibe: “Îre [Jioba, NW ] me lek kan̄ obe emi ǹjibi akọn̄ ǹnu me lek ido yi.” Ire, Ogwu Ubọọn̄ Ejikaya itoon̄ ejit me lek Jioba gaalek.

w10 7/15 13 ¶3

“Katet Ukpook, Ke Emi Mâtap Ubọk Inyi Owu”

Rabshakeh miyaka ire, ogwu ibot isi akọn̄ ya isa ifiọk irọ ufuna ebi Ju ekaan̄ cheche ejit. Itumu ibe: “Ìre ìkare isi-ijọn̄ kan̄ [orere, Jioba] mè ntook kan̄ ke owu Ejikaya ogbugbọ igwook? . . . Îre [Jioba, NW ] me lek kan̄ obe emi ǹjibi akọn̄ ǹnu me lek ido yi, mè ǹjijaka ǹgwook.” (2 Ubọọn̄ 18:22, 25) Sa me ikeyi, ogwu ibot isi akọn̄ ya ikitumu ibe ke Jioba ikpotap ubọk inyi ebi eyi Kan̄ bak lek Ọmọ ikinanaan̄ ejit inyi ema. Ire, eya ikare atikọ. Jioba ibele ejit me lek Ejikaya melek ebi Ju igwugwu ikom inikinyi ọmọ ata ntọbọ-ebum.—2 Ubọọn̄ 18:3-7.

w13 11/15 19 ¶14

Ebi Owa Ere Ebi Òkpukpo Arọọn̄ Jaaba mè Ebi Ibot Mkpulu Jeeta Me Chereyi?

14 Ogwu ubọọn̄ Asiria inama orieen̄ akọn̄ kan̄ me Lakis, okup me agan̄ osiki me Jeruselem. Iraria ene ibe esi etumu enyi ebi iluk me Jeruselem ibe ebene ubọk enyi ọmọ. Ogwu ibot isi akọn̄ kan̄ isa ifiọk irọ mkpọ. Isa usem Iburu itumu inyi ebi ife cha ibe ekagban̄ utọn̄ me lek Ejikaya mè esiki ibot enyi ebi Asiria. Ichieek ema ataak use ibe ke mekpulu ema isi ido ere ema ebeluk ugwem onwọnwọn. (Fuk Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba 18:31, 32.) Itumu si ibe ke Jioba ikpobokọt inyan̄a ebi Ju isan̄a me ubọk ebi Asiria ike awaji ebi ofifi ofifi ido ekakọtge inyan̄a ebi kiban̄. Inan̄a me iriọọn̄-inu, ebi ife cha kpefọọk otu ikọ ataak kan̄ cha, ikeya si ke ebi usun̄ Jioba me chereyi ekirọ.—Fuk Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba 18:35, 36.

yb74 177 ¶1

Okpọkọ 2—Germany

Ebi SS me Germany ekisa esese esese ofiaan̄ ikisa irọ inyi ebi ene ekeme ubọk me ikpa ibe ke ema kpeyaka ire ebi Ata-Ikọ Jioba. Ire, owuwa mgbọ, ebi ene esirọ ikeya, mira ibene ikirọ ema me lek igak mgbọ ema kpekekeme ubọk me ikpa. Gwun̄ Ute Karl Kirscht itumu ibe: ‘Me emen uwu mkpọn, ire ebi Ata-Ikọ Jioba ke ekimalek ikan̄ ataak inyi mè ikiweek ifafiaan̄.’ Ekikeek ibe ke eya morọ inyi ema ekeme ubọk me ikpa ibe ke ema kpeyaka ire ebi Ata-Ikọ Jioba. Mitumu inyi eji owuwa mgbọ ibe eji ekeme ubọk me ikpa. Usini ene mikeme ubọk me ikpa, ire, owuwa me lek kiban̄ mikup me mkpọn ya iraka acha ge sabum etelebe ema ibe efo. Sabum ebetele ema ibe efo, ebi SS cha ekirọ ema mkpọ esip me isi owuwa ene, ekigwen ema ebi isi iba, mè ebi ukpook owot. Ekitet ema me unye ibe ekeje ekana ebi ekachieekge ikekeme ubọk me ikpa si, ije eyi ema ekigwen ‘ije umin.’

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

it-1 155 ¶4

Inu Eweekbe Imun̄

Baibul ibe ke ire Adaramelek melek Sareja ekpan̄ nte kiban̄ orere, Senakerip Ogwu Ubọọn̄ Asiria. Esaradọn ofifi gwun̄ kan̄ okakana ubọọn̄. (2 Ubọọn̄ 19:36, 37) Ire, ikpa mfufuk ge me Babilọn ibe ke ire gwun̄ Senakerip ge okpan̄ ọmọ me òso akọp usen iba me emen onyan̄ Tebet. Berossus, ogwu ngwugwa ge me ido Babilọn melek Nabonidus, ogwu ubọọn̄ Babilọn ge, ebi iluluk me mkpọ oraraka obop acha iba mitumu inu yaage, ebe ke ire gwun̄ Senakerip ge gaalek okpan̄ ọmọ. Ire, me inu eweekbe imun̄ eyi ekigwen Prism of Esar-haddon, Esaradọn ogwu oyayaka ikana ogwu ubọọn̄ mgbọ Senakerip okwube ige ikpọk mbum ibe ke ire ebi ngwan̄ kan̄ (ene iba) ekpan̄ nte kiban̄ mè ilibi. Ofolek inu yi, Philip Biberfeld, me Universal Jewish History (1948, Vol. I, p. 27), ibe: ‘Inu egebe me ikpa mfufuk ya me Babilọn melek inu Nabonidus mè Berossus etumube ikare atikọ. Ire inu Baibul otumube gaalek otat. Miweek iriọọn̄ ibe ke otutuuk inu Esaradọn ogebe ofolek inu yi itat igak inu okup me ikpa mfufuk ebi Babilọn, ije ikike me lek inu Baibul otumube si. Irọriọọn̄ atikọ yi ikup ufiak mije motap ubọk me mgbọ ekiwọlọ ofifi ofifi ikpa mfufuk echi ikajege ikike me lek inu Baibul otumube ikpọ.’

AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 26–OKPA ONYAN̄ 1

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | EBI UBỌỌN̄ EYI ÒSO IBA 20-21

“Uriaak Irọ Inyi Jioba Itap Ubọk”

ip-1 394 ¶23

Ogwu Ubọọn̄ Ge Ibọkọ Mkpukpe Bak Lek Ichechieek Kan̄

23 Ire ike mgbọ Senakerip ojibibe akọn̄ inu me lek Juda me adasi mgbọ ke Ejikaya ofiak orukan̄ enenen igbet lek mkpa. Asaya itumu inyi Ejikaya ibe ke ọmọ mokwu. (Asaya 38:1) Ejikaya ire akọp acha ita mè onaan̄ge me mgbọ ya, ifieek ejit enenen. Ikare orukan̄ ya gaalek otap ogọt ufieejit, ire, ikikeek mkpọ osilek ebi ama kan̄ si. Ebi Asiria mekiweek ititim igak Jeruselem melek Juda. Ire Ejikaya ikwu, ekene oboje me isi akọn̄ ya? Me okike mgbọ ya, Ejikaya ikabobon gwun̄ enerieen̄ geege ogwu obobọkọ irek mkpulu kan̄. Ejikaya obebeek Jioba ibe ijeen̄ ọmọ nsan.—Asaya 38:2, 3.

w17.03 21 ¶16

Sa Otutuuk Ejit Kwun̄ Kiriaak Jioba!

16 Ejikaya ifiak orukan̄ igbet lek mkpa. Ibebeek Jioba ibe ikeek ubọk ọmọ osabe iluk ugwem melek kan̄. (Fuk Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba 20:1-3.) Me chereyi, Awaji ikakigwa orukan̄ ebi ene me oniin̄ okup uyeke uyeke mè iyaka ire ikitap usen isọkọ me lek ugwem kiban̄ ike Baibul ojeen̄be. Ubọk geelek ibe ke eji miriọọn̄ eyi, ibet lek Ejikaya, eji ge ge mekọt itumu inyi Jioba me uriaak ibe: “Jei [Jioba, NW ], soso keek ubọk nsabe iluk ugwem melek kwun̄ me otutuuk ejit n̄a mè otutuuk atikọ.” Ire ochieek ni ibe ke Jioba ikaan̄ unye mè ikup me mbem lek itatap ubọk inyi owu me irek orukan̄ ni?—Itọn̄ 41:3.

g01 7/22 13 ¶4

Ike Owa Ke Uriaak Obosa Itap Ubọk Inyi Emi?

Me ukot ikaan̄, Awaji ifọọk uriaak usini ebi ichechieek me lek kan̄ itat me lek mkpọ ema edobe, usini mgbọ, me oniin̄ okup uyeke uyeke si. Kubọk inu njeen̄, mgbọ Ogwu Ubọọn̄ Ejikaya oriọọn̄be ibe ke lek kan̄ ikponye, ibeek Awaji ibe inyan̄a ọmọ. Awaji ofọfọọk ọmọ ibe: “Nra inọ uriaak kwun̄ mè imun̄ mun̄ ito kwun̄. Mâgwa owu.” (Ebi Ubọọn̄ Eyi Òso Iba 20:1-6) Mbet lek inu yi irọ si inyi ofifi ebirieen̄ mè ebibiaan̄ ebi ikakaan̄ ukpook me lek Awaji.—Samien Eyi Adasi 1:1-20; Danien 10:2-12; Ikwaan̄ 4:24-31; 10:1-7.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

it-2 240 ¶1

Oyerebet

Jioba itumu ibe: “Itip-oyerebet ntipbe Sameria mè ifieek-oyerebet mfieekbe itip ebi uwu kè Eyabu ke mbasa itip Jeruselem.” Awaji ifafiat ebi Sameria melek ebi uwu Ogwu Ubọọn̄ Eyabu bak lek ijo inu ema erọbe. Ikeya si, Awaji mofieek oyerebet inyi Jeruselem mè ebi mkpulu kan̄, mokpọk mbum ijo inu ema ekirọ mè ifiat ama ya. Inu chi ibọko irek me acha 607 B.C.E. (2 Ubọọn̄ 21:10-13; 10:11) Inan̄a me otu Asaya, Jioba ilook ebi mkpikpak cha mfiat obonu inyi ema, itumu ema ibe: “Emi mâsa unen oyerebet irọ olik itọ-uwu, mè isa ata irọrọ irọ otitọ itọ-inu-itat.” Ebi ikiluk igọọk onineen ata ubọk irọrọ Awaji mè ikirọ inu onenen ekijeen̄ ibe ke ema ire ata ebi usun̄ kan̄, ọmọ monyan̄a ema. Ire, Awaji mofiat ebi geelek ikirọ ijo inu.—Asaya 28:14-19.

    Otutuuk Inu Kiji Me Usem Obolo (2015-2026)
    Log Out
    Log In
    • Obolo
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share