Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
ONYAN̄ GO 5-11
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 12
Mkpukpe Owa Melek Itatap Efuuk Isi Ikwaan̄
w16.06 30 ¶6
Ata Eru Okukup Me Unye Otu Ewe Igak Ewuuk Unye Otu Ewe
Usini ebi usun̄ Jioba mekọt imun̄ lek kiban̄ me irek eyi ikekọt ikaan̄ inu ebekisa ikpọ lek ikiyọyọt enenen. Ire, kpan̄asi iweweek oniin̄ ofefet sa me irọrọ inu ikanwọn̄ge, ema ekisasa me ugbala chieen̄ itap efuuk isi ikwaan̄. Sa me ikekirọ ikeya, ema ekijeen̄ ibe ke ema mimọnọ ata eru echi Awaji okaan̄be, ge me lek ire ikekisa atikọ irọ mkpọ ibene igak inu nkan̄.—Urọk 12:24; Efes 4:28.
w15 2/1 5 ¶4-6
Ubok Obosa Inwọọn̄ Itatap Efuuk Isi Ikwaan̄
Ota idodo ya ichubọk igbe ibe ekeek mkpọ ofolek, mije, ikwaan̄ ikinyi ene ujot-owot mgbọ geelek eji esimun̄ ubọk ikisa irọ ebi ofifi ene oruru. Jisọs me lek kan̄ itumu ibe: “Inyinyi îkaan̄ ugbana me lek igak ibọbọkọ.” (Ikwaan̄ 20:35) Isọkọ me lek ebi ewe kiji mè ebi eji ekisi ikwaan̄ inyi, ikaan̄ ebi ofifi ene si ikikaan̄ oruru inan̄a me lek ikwaan̄ eji ekitap efuuk isi. Ema ire ebi ototun̄ ukan̄ kiji mè ebi ikup me una.
Ebi ototun̄ ukan̄ kiji. Mgbọ geelek ogwu ibot ototun̄ ukan̄ okitap efuuk isi ikwaan̄ isasa ikpọchieen̄ me lek ebi uwu kan̄, ikirọ ema oruru me oniin̄ iba. Adasi, ikimun̄ ijaan̄ ibe ke ema mikaan̄ inu ema eweekbe me irek anam akpalek kubọk inorie, inu ebetap mè ere ebeluk. Sa me ikeya ikirọ ikwaan̄ Awaji onyibe ọmo ibe ‘ikpọchieen̄ me lek ebi uwu kan̄.’ (Timọti Eyi Adasi 5:8) Òso iba, ogwu ibot ototun̄ ukan̄ okitap efuuk isi ikwaan̄ ikijeen̄ inan̄a me lek ata akpat ukot kan̄ ufiak irebe ikekitap efuuk isi ikwaan̄. Shane ogwu ewuukbe lek itumu mkpọ ofolek me ibot usem oraraka itumu ibe: “Nte n̄a ichubọk ire ata akpat ukot ofolek ikekisi ikwaan̄ ijaan̄. Ọmọ ire ogwu okisa atikọ irọ mkpọ, ogwu okitap efuuk isi ikwaan̄ me otutuuk ugwem kan̄. Owuwa me lek mgbọ cha ikisi ikwaan̄ kubọk ogwu usọ. Inan̄a me lek akpat ukot kan̄ nkween̄ oruru okukup me lek ikekisa ubọk n̄a isi ikwaan̄ mè ikekirọ mkpọ oborọ ebi ofifi ene oruru.”
Ebi ikup me una. Ogwu ikwaan̄ Pọọlu iteme ebi eyi Karais ibe ekerọ ‘ikwaan̄ ògbegbe inyi ema ekaan̄ inu ema ebekisa ikpukpo lek kiban̄, mè ikisa itap ubọk inyi ebi ikup me una.’ (Ebi Efesọs 4:28) Me atikọ, mgbọ geelek eji esitap efuuk isi ikwaan̄ isasa ikpọchieen̄ me lek kiji mè ebi ototun̄ ukan̄ kiji, eji mekup me irek itatap ubọk inyi ebi ikup me una. (Urọk 3:27) Eya orọ, itatap efuuk isi ikwaan̄ mokọt inyi eji irek isasa ikaan̄ ubelejit okinan̄a me lek inyinyi.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
ijwyp ibot usem eyi 95 ¶10-11
Ike Owa Ke Nkisa Ime Mkpọ Ire?
● Kimun̄ ufialek kwun̄ ubọk ogbegbe. Kween̄ irọriọọn̄ esese okup me lek ufialek omimiin̄ mè echi asabọn. Baibul ibe: “Ogwu mbubut ìkinaan̄ ejit [gbei], ire, ogwu òme unyechieen̄ ìre ogwu òriọọn̄ inu.” (Urọk 12:16) Ikare otutuuk ufialek oboweek ibe owu okpan̄ lek kwun̄ onyi.
“Me uwu ikpa, nsabọn mikinunun̄ me lek asabọn asabọn inu kubọk mkpọ cha ire inu omimiin̄. Mgbọ geelek usini ebi unene kiban̄ esinyi ema ufọọk-otu me emen efet. Ufọọk-otu cha morọrọ ibe ema ekenaan̄ ejit egbaalek mè ikakọt ikimun̄ ufialek kiban̄ me oniin̄ ogbegbe.”—Joanne.
ONYAN̄ GO 12-18
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 13
Kachieek Ibe “Mkpukan̄ Ebi Ikpak” Ifiaan̄ Owu
it-2 196 ¶2-3
Mkpukan̄
Ofifi Ubọk Esabe Irọ Mkpọ. Ekisa mkpukan̄ isa ikeke ichit chieen̄ mkpọ ene okiyaka lek imaan̄ melek isasa ikimun̄ oniin̄. Ire me oniin̄ okup ikeyi ke ikpa Urọk okpa esese okukup me lek ogwu ata irorọ mè ogwu ikpak. Itumu ibe: “Mkpukan̄ ebi ata irọrọ ìkilolomo itoon̄ ere, ire, mkpukan̄ ebi ikpak—ìboniniin̄.” (Urọk 13:9) Ukan̄ ogwu ata irọrọ ibokitotoon̄ ifo isi, ire, ubọk geelek mkpukan̄ ogwu ikpak okupbe kubọk ikitotoon̄, ubọk geelek inu ikirọ okupbe kubọk ikijeje inyi isi, Awaji momun̄ ijaan̄ ibe ke me ota kan̄ ke ibore udun̄, ere ukot kan̄ obokwaak irọn. Ire mbet inu okup ikeya oboro ene geelek ofefieek otu inyi ogwu ute mè ogwu uga.—Urọk 20:20.
iwuwut ‘mkpukan̄ ene iniin̄’ isibi si ibe ke ene ya ikakaan̄ ikpochieen̄ me mgbọ okup me isi. Ofifi ere me ikpa Urọk itumu ibe: “Mije, ogwu ijo ene ìkakaan̄ ikpọchieen̄ me lek mgbọ òkup me isi, mkpukan̄ ebi ikpak, ebewuwut iniin̄ dìp.”—Urọk 24:20.
w12 7/15 12 ¶3
Tọbọ Ebum Nyi Awaji Ogwu Okinyi Ene Nkaan̄-Lek
3 Ire Setan ikọt ifiaan̄ ene iba ebi isoso mè owuwa ebi osat ibe ejit uneen̄ mkpulu Jioba, mokọt ifiaan̄ eji si. Ubọk ikisa ifiaan̄ ene ikanwenwene. Ikisa ifafiaan̄ eji ibe ekekeek ibe ke ikan Awaji miyọt isusun̄, ke ikan cha ikakichieek ibe eji ekenwọọn̄ lek mè iyaka ire ekebelejit. (Jọn Eyi Adasi 5:3) Nkeek yi mokọt ikaan̄ ikpele mgbaan̄ me lek kiji me ire eji ikitele ibe ikinin ejit kiji mgbọ geelek. Gwun̄ ute enenwaan̄ akọp acha iba mè ini ogwu orọrọ ugwem barabat itumu ibe: “Ijo mgbaan̄je ichubọk ikaan̄ ikpele mgbaan̄ me ugwem n̄a, ogak ge eyi irebe ibe ke nkitetet ukpook ikakaan̄ esese nkeek me lek ebi otu ogbo n̄a.” Usini mgbọ owu ora ichichini mbet lek ukeme yaage inan̄a me ubọk ebi otu ogbo kwun̄.
w04 7/15 31 ¶6
“Ogwu Òriọọn̄ Lek Ìkirọ Inu Me Ifuk-Ibot”
Ogwu ata irọrọ okakaan̄ ifuk-ibot mè ikirọ mkpọ melek ata iriọọn̄-inu mokaan̄ ugbana. Solomọn itumu ibe: “Ogwu ata irọrọ ìkirie inorie ike ejit kan̄ otọbe, ire, owot ogwu ikpak ìkire ukpọk ukpọk.” (Urọk 13:25) Jioba iriọọn̄ mkpọ onwọnwọn̄ inyi eji me agan̄ geelek me ugwem kiji, me ire me ugwem ototun̄ ukan̄ kiji, ubọk eji ekisa igọọk ebi ene irọ mkpọ, ikwaan̄ uko kiji mè iyaka ire mgbọ geelek esinyi eji nkan̄ inu. Sa me ikekisa nteme okup me emen Usem kan̄ ikisa irọ mkpọ, eji ekpelọlọ inwọnwọọn̄ ugwem eyi onwonwon̄ ichit.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-2 276 ¶2
Ima
Mekot ima ene me oniin̄ olọlọ. Mije inu yi, isibi utoon̄ ibe ke ene ibokọt ikaan̄ ata ima gaalek me ire ikiweek mè ikigọọk ntọ-ubọk ekwukwu mbuban Awaji mè iriọọn̄-inu okinan̄a me emen Usem Awaji. Kubọk inu njeen̄ ute mè iyaka ire uga mokọt ima ogwu gwun̄. Ire, mokọt itele ibe ima ya ikiwọ mè iyaka ire ikima ọmọ me oniin̄ olọlọ, mije ikaweek ibe gwun̄ ya inaan̄ ejit, mokọt ikinyi gwun̄ ya inu geelek iweekbe. Usini mgbọ si ikposa unye nto-ikọ kan̄ kubọk ute mè iyaka ire uga irọ mkpọ sa me ikakaan̄ inu inyi mè iyaka ire isulu ọmọ me mgbọ igbebe. (Urọk 22:15) Mbet ima yi ikare ata ima, ire ima okiweek unwọn̄ ene gaalek. Mokọt ire ugumu okirọ ibe ebi ototun̄ ukan̄ yi ekerọ ikeyi. Baibul ibe ke mbet ogwu okup ikeya ikakaan̄ ima me lek ogwu gwun̄, kpan̄asi ikeya, ichacha gwun̄ ya. Mije, ikarọ mkpọ obonyan̄a ugwem gwun̄ ya.—Urọk 13:24; 23:13, 14.
ONYAN̄ GO 19-25
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 14
Keek Jaan̄ Mkpọ Oborọ Mgbọ Geelek Mfufiat Isirọ
w23.02 22-23 ¶10-12
Mọnọ Inyinyi Ugwem Awaji Onyibe Owu Bene
10 Usini mgbọ, eji kpebekọt ikput mkpọ echi obokọt itap ugwem kiji me unan. Kubọk inu njeen̄ eji kpebekọt ikput ibe mfufiat, orukan̄ mè inu afa ikarọ me agan̄ eji ekiluk. Ire, mgbọ geelek inu cha isirọ, eji mekọt irọ ibe ikamalek ikaan̄ mgbaan̄ me lek kiji mè iyaka ire ikọt inwọnọ sa me ikekisiki ibot inyi nto-ubọk ebi mkpulu ekinyi ofolek okike mgbọ ebekinan̄a isibi oyet mè iyaka ire, me ire ebe eji enan̄a me ere eji ekiluk. (Rom. 13:1, 5-7) Usini mfufiat ire mkpọ eji ebekọt ineen̄ lek inyi, eya orọ, eji ekegọọk nto-ubọk ebi mkpulu me agan̄ eji ekiluk ekinyi isasa itap ubọk inyi eji eneen̄ lek enyi mfufiat. Kubọk inu njeen̄, eji mekọt isun̄ mudim, inorie echi ikakigwat lek ijijaka mè usini ugwuun̄.
11 Keke ke eji eberọ ire orukan̄ okitobo ene ibene ikikana ere me agan̄ eji ekiluk? Eji esiki ibot enyi mkpọ ebi mkpulu ekitumu, kubọk ikekigwọọk ubọk, ikekikup ida ibọko me lek ene, ikekitap mkpọ ekisa ichit inwọm mè ikekisan̄a ebi ikakaan̄ orukan̄ ya isan̄a me etete ene. Eji ikekisa me ugbala chieen̄ ikirọ inu chi ikijeen̄ ibe ke eji mimọnọ ugwem Awaji onyibe eji ibene.
12 Mgbọ geelek mfufiat mè iyaka ire orukan̄ isirọ, ebi unene kiji, ebi me lek kiji ekiluk, mè ikerere ebi ikinyi etip mekọt ikitumu esese esese mkpọ echi ikarege atikọ. Kpan̄asi ikpọkpọ ichieek “inu geelek” eji enọbe, eji egban̄ echi ebi mkpulu mè echi ebi uwu ugwuun̄ ebi eji ebekọt itoon̄ ejit melek. (Fuk Urọk 14:15.) Akpalek Okikpọ Ntitiin̄ mè otu agọọk ikwaan̄ ekitatap efuuk isasa imun̄ ibe ke ema mikaan̄ ukpatu echi orere atikọ sabum ema enyi ntọ-ubọk ofolek nkween̄mkpọ ntitiin̄ mè iyaka ire ikwaan̄ uko. (Iburu 13:17) Sa me ikekisiki ibot inyi ntọ-ubọk kiban̄, eji ekibem lek kiji mè ebi ofifi ene isan̄a me lek mkpọ unan. Eyi si mokọt irọ ibe ebi ene ekekaan̄ ulibi me lek ntitiin̄ Jioba me agan̄ eji ekiluk.—1 Pita 2:12.
w24.07 5 ¶11
Kaan̄ Unye-Ejit Kubọk Jadọk
11 Ire inyi eji ikwaan̄ ibe etap ubọk enyi ebi bọn Nte kiji me mgbọ ufialek, ike owa ke eji ebesa ijeen̄ unye-ejit kubọk Jadọk? (1) Gọọk nto-ubọk. Me mbet irek okup ikeya ikup ufiak ibe eji ekerọ mkpọ me ejit ge. Gọọk ntọ-ubọk otu agọọk ikwaan̄ okikpọ chieen̄ me lek ido kwun̄ okinyi. (Iburu 13:17) Ebi ugane ntitiin̄ ekekpọ mkpọ otu agọọk ikwaan̄ egebe ofolek ubọk ebesa ineen̄ lek inyi mfufiat mè mkpọ eberọ mgbọ geelek mfufiat isirọ. (1 Kọr 14:33, 40) (2) Kaan̄ unye-ejit, ire, kup me ugbala chieen̄. (Urọk 22:3) Kisa iriọọn̄-inu rọ mkpọ. Katap ugwem kwun̄ me unan ubọk geelek. (3) Yaka lek maan̄ me lek Jioba. Riọọn̄ ibe ke Jioba ikaweek ibe ijo inu geege irọ owu mè ebi bọn Nte. Mobem owu ike okitap ubọk inyi bọn Nte kwun̄ irieen̄ mè ibaan̄.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-2 1094
Ata Nkeek
Ire, ogwu okikeek mkpọ ijaan̄ mokọt ire ogwu ekichacha. Mokọt ire mbet lek nkeek yi okup me ikpa Urọk 14:17 [NWT]: “Ogwu okikeek mkpọ ijaan̄ ire ogwu ekichacha.” Owuwa mgbọ ebi kpekikeek mkpọ ijaan̄ kpekima ebi ikisa unye nkeek mkpọ kiban̄ irọ mkpọ. Isọkọ me lek si, ebi ikisa nkeek kiban̄ irọ mkpọ me irọrọ nkeek Awaji ire ebi ekichacha. Ike Jisọs otumube: “Ire, enyi kpere ebi linyọn̄, mije, ǹgogobo enyi isibi me linyọn̄. Îre eya orọ mè ebi linyọn̄ echa enyi.” (Jọn 15:19) Ofifi si usem ekababe ‘ikekeek mkpọ ijaan̄’ me ikpa Urọk 14:17 [NWT] mokọt isibi ikekeek ijo mkpọ. Eya orọ usem ya mokọt isibi ogwu okitọt ijo otitọt ire ogwu ekichacha, usini Baibul si misa irọ mkpọ ikeya: “Ogwu okitọt ijo otitọt ire ogwu ekichacha.”—JP, Ro.
ONYAN̄ GO 26–ONYAN̄ GWEREGWEN 1
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 15
Tap Ubọk Nyi Ebi Ofifi Ife Ekebelejit
w10 11/15 31 ¶16
Eji Mekup Nye Ikigbe Utoon̄-Ejit!
16 Jobu ire ogwu okibọkọ ebi ene itap. (Jobu 31:31, 32) Ikerere ibe eji kpebọọn̄, eji mekọt “ìkibọkọ ebi ichen ìtap.” (Rom 12:13) Eji mekọt ikiche mkpọ echi ikanyenye ewe inyi ebi ofif ene, riọọn̄ ibe ke “usun̄ inwan̄ inwan̄ eriebe me imumechieen̄, înwọn igak usun̄ ufuk ufuk anam eriebe me ochicha ejit.” (Urọk 15:17) Ikekigọọk ebi bọn Nte kiji ikigbe utoon̄-ejit igbaan̄ irie inorie me ere ima okupbe, morọ ibe ikerere inorie echi ikanyenye ewe mè iyaka ire ikawawa, ire inu ebekinwọnwọọn̄, eji si mekaan̄ oruru me irek emen ekwukwu.
w18.04 23-24 ¶16-18
Ikitap Efuuk Me Owot Ge Ge “Ògak Ge” Me Mgbọ Keyi
16 Ikpobonwọọn̄ ibe eji ekekeek ibe ke eji kpebekọt itap efuuk me owot ebi ofifi ene mije eji kperiọọn̄ ubọk ekitumu usem. Ikaweek owuwa usem isasa itap ene efuuk me owot. Mokọt ire gaalek eji ikeke otu inwọm mè iyaka ire itọtọp ene amọn. Ire ene ya ikake otu inwọm ikweek eji mè iyaka ire itọp eji amọn, eya mokọt ikijeen̄ ibe ke ikaan̄ saasaak. Gaalek igbagban̄ ene utọn̄ mokọt ikat ene ejit.—Jemis 1:19.
17 Gwun̄ ute enerieen̄ ijija ge ekigwen Henri ikaan̄ ikpele saasaak me mgbọ usini ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ enan̄abe me ntitiin̄. Ene ge me lek ebi ife cha ire ogwu ute ogwu owuwuuk lek ire ogwu ugane ntitiin̄. Ogwu sekut ge itap Henri efuuk me owot sa me isasa ọmọ isi ere ekirie inorie me itele ibe ikpa otutuuk inu geelek okisisaak ọmọ me ejit. Henri iniriọọn̄ ibe ke oniin̄ ọmọ obokọt isa itap ubọk inyi ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ ibe eyaka enu me ntitiin̄ ire ọmọ ikukup inye ikigbe utoon̄-ejit. Ikaan̄ ikpele ukarajit sa me ifufuk ikpa Okwa Itọn̄ 46; Jefanaya 3:17; mè Mak 10:29, 30.
18 Ukpatu kè Marthe mè Henri ijeen̄ ibe ke eji mekọt itap efuuk me owot gwun̄ ute enerieen̄ mè iyaka ire enenwaan̄ oweweek ukarajit. Ogwu Ubọọn̄ Solomọn ige ibe: “Itutumu ikọ me mgbọ îgbebe, ìnwọnwọn ijaan̄ lek! Isi imọm imọm ìkinyi ene ubelejit; ata etip ìkinye ene otu ukwuuk.” (Urọk 15:23, 30) Isọkọ me lek si, eji mekọt ikifuk mkpọ onan̄a me ikpa Watchtower mè iyaka ire me jw.org isa itap efuuk me owot ogwu okifieek ejit. Pọọlu si ijeen̄ ibe ke ikekigbaan̄ ikọt okwa Ama Ubọọn̄ mokọt itap ene efuuk me owot. Itumu ibe: “Ìkisa me òjot òjot iriọọn̄-inu ìkijeen̄ ebi melek kinyi inu. Ìkikọt okwa mbuban mè okwa itọn̄ ìnyi Awaji, mè okwa echi òkibene Ekwukwu Mbuban. Ike enyi ekikọt okwa inyi Awaji, ìkitọn̄ ọmọ mgbọ geelek me emen ejit kinyi.”—Kọl 3:16; Ikwaan̄ 16:25.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
ijwbq ibot usem eyi 39 ¶3
Ire Ogwu Eyi Karais Mokọt Isigwa Lek Me Uwu Ugwuun̄?
2. Ire monwọọn̄ ibe ndo ofifi ebi ofia ebeke mkpọ ofolek ngwa nkiweek ibọbọkọ ni? Iin̄ monwọọn̄, mije “ebi nteme isiwa, otitọt îra ikeke inye ebon” ogak ge me ire orukan̄ kiji ikup unye unye.—Urọk 15:22.
ONYAN̄ GWEREGWEN 2-8
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 16
Idodo Ita Oborọ Ibe Erọ Ata Ntumu-Mfieek
w14 1/15 19-20 ¶11-12
Ikekirọ Ata Ntumu-Mfieek Me Mgbọ Okupbe Ijija
11 Ubelejit omimiin ichit eji ekikaan̄ ikinan̄a me lek itọtọbọ ebum inyi Jioba. (Urọk 16:20) Usini mgbọ Baruk ogwu uti ikpa Jeremaya iwuuk inu yi. Me okike mgbọ ge, ikayaka ikinwọọn̄ ikwaan̄ ikisi inyi Jioba. Jioba itumu inyi ọmọ ibe: “Ìre òkiweek ikpele inu inyi lek kwun̄ ni? Kayaka ìweek. Mije, mânisa ùrioon̄ itoon̄ otutuuk ene. Ire, ere geelek owu môsibe, owu mônwọnọ, mè isa ebek ugwem kwun̄ ika.” (Jeri 45:3, 5) Keke ke okeek? Ire eyi owa oborọ ibe Baruk ibelejit, ire iweweek ikpele inu sa inwọwọnọ mfiat ama Jeruselem kubọk ogwu usun̄ Jioba ogbegbe utoon̄-ejit?—Jemis. 1:12.
12 Gwun̄ ute ge ogwu okakaan̄ ubelejit me isisi ikwaan̄ inyi ebi ofifi ene ire Ramiro. Itumu ibe: “Nnan̄a me ototun̄ ukan̄ ugbọọn̄ me gwun̄ ama ge okup me Ogoon Andes. Eya orọ me mgbọ ngwan̄ n̄a ogwu ugane otumube ibe ke ọmọ moto emi isibi uwu ikpa ilile, ichubọk ire ikpele irek. Ire, ikafifiin̄ nkaan̄be ntap-me-mun̄ kubọk ge me lek Ebi Ata-Ikọ Jioba, ofifi si, gwun̄ ute ge okisi ikwaan̄ ojot mgbọ igwen emi ibe enegọọk ọmọ nlook ata etip me gwun̄ ama ge. Nsi ama ya mè ikween̄ ubọk ekisọp ijeek, nchili ere ekisọp ijeek isasa ikitap ubọk inyi lek n̄a. Ike eji ekijeen̄ ebi ene Baibul, owuwa ene mibọkọ itap me unwọọn̄. Ike mgbọ ojebe, nfofo ntitiin̄ okitumu ida usem ama ya eyi esan̄abe isibi ayaya. Akọp acha ire ya nkupbe me ikwaan̄ ojot mgbọ. Kpunu ofifi ikwaan̄ mokọt inyi emi mbet lek unwọọn̄ nkikaan̄ me mgbọ keyi ike nkitap ubọk inyi ebi ene ekween̄ ata etip me ida usem ama kiban̄.”
w13 9/15 17 ¶1-3
Ire Onwene Ni?
UBỌK esabe ikpukpo eji mè ere eji enan̄abe ikikaan̄ mgbaan̄ me lek otutuuk kiji. Eji ekitap usini mkpọ, ima usini inorie mè ikirọ usini eru mije ubọk ebi ikukup ikana eji ekirọ mè ubọk irek kiji me ugwem okupbe.
2 Ire, ikaan̄ usini mkpọ echi okukup ufiak igak inorie eji egobobe irerie mè mbet lek inu eji egobobe itatap. Kubọk inu njeen̄, ekpukpo eji ibe ekemun̄ usini inu kubọk mkpọ otatat irọrọ mè ekemun̄ usini inu kubọk mkpọ ikatat irọrọ. Owuwa me lek inu chi ikire igọọk me lek ubọk ge ge okimun̄ mkpọ mè ikup esese esese. Inu eji egobobe si mokọt ire igọọk me lek inu ejit kiji otumube inyi eji. Baibul si itumu ibe ke owuwa mgbọ ke ‘ebi kpere ebi Ju ebi kpekaan̄ Ikan kè Mosis mikirọ inu olilibi itat me lek Ikan ya.’ (Rom 2:14) Ire, ire eyi isibi ibe me ire kpunu okpọkpọ ikan Awaji ge ofolek inu ge, ke eji mekọt irọ igọọk me lek ubọk esabe ikpukpo eji mè ubọk ebi ikukup ikana eji ekirọ ni?
3 Ikaan̄ ibot ibot inu iba orọrọ ibe ikpobore ikeya inyi ebi eyi Karais. Adasi, Baibul ikeek eji ibe ke: “Îkaan̄ oniin̄ ene okimọnọ ibe ke îtat me lek kan̄, ire, okputut oniin̄ ya ìre mkpa.” (Urọk 16:25) Mije ekasoge kiji, eji ebilene kpekaan̄ otutuuk iriọọn̄-inu eji eweekbe isasa itumu ifieek mkpọ echi obochubọk irọ eji oruru mè isasa ineen̄ oniin̄ kiji isun̄ itat isan̄a. (Urọk 28:26; Jeri 10:23) Òso iba, Baibul ijeen̄ ibe ke ire Setan, “òrere awaji ebi linyọn̄ keyi” okup me udun̄ inu okimọnọ irek me linyọn̄ mè eru ebi ene ekijeen̄. (2 Kọr 4:4; 1 Jọn 5:19) Eya orọ, ire eji eweek ugbana mè nnwọn-isi Jioba, ikup ufiak ibe eji egọọk nteme okup me ikpa Ebi Rom 12:2.—Fuk.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-1 629
Nkan̄-Inu
Inu Okinan̄a Isibi Me Lek Ibọbọkọ Itap mè Ijijit. Ebi ikpak mè ebi mbubut ekijeen̄ ibe ke ema kpema nkan̄-inu Jioba sa me ijijit. (Itọn̄ 50:16, 17; Urọk 1:7) Ijo mkpukpe okinan̄a isibi me lek inu mbubut yi okiyaka inikana nkan̄-inu isa inyi ema. Owuwa mgbọ nkan̄-inu yi ikire osusut onyenye. Ike ikpa Urọk otumube: “Ire burubut ogwu mbubut okikan̄ inu inyi ogwu mbubut.” (Urọk 16:22 NWT) Ema ekisa ugbọọri, esip, orukan̄ mè ikerere mkpa nsek ijet lek kiban̄. Mfufuk ebi Ijeren ijeen̄ mbet lek ufialek inu yi obokọt isa inu. Ebi Ijeren kpegban̄ nkan̄-inu Jioba okisa ebi nriran kan̄ inyi ema isasa inen̄e ema isun̄. Ema si kpegban̄ nkan̄-inu Jioba okinyi ema me mgbọ ikayaka ikibem mè ikigbana ema. Ota kan̄, ema mimun̄ nkan̄-inu eyi onyenye eyi Jioba owuukbe lek itumu ibe ke morọ, orere ebi ochicha kiban̄ ititim igak ema mè ikpulu ema me usun̄ akọn̄.—Jeri 2:30; 5:3; 7:28; 17:23; 32:33; Osia 7:12-16; 10:10; Jefan 3:2.
ONYAN̄ GWEREGWEN 9-15
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 17
Nwọọn̄ Esuuk Me Mbat-Olom Kwun̄
g 9/14 11 ¶2
Ubọk Obosa Itele Unaan̄-Ejit
Sa me atikọ wọlọ lek kwun̄ kpọ. Baibul itumu ibe ke usini ene ire ebi “unaan̄-ejit” mè ebi “uyok-ejit.” (Urọk 29:22) Ire mbet lek ene orọbe ire ya ni? Do lek kwun̄ ibe: ‘Ire emi ire ogwu okiben mkpọ me ejit ni? Ire nkekigwat lek inaan̄-ejit ni? Ire nkekinaan̄ ejit me lek asabọn asabọn inu geelek ni?’ Baibul ibe ke “ogwu òkikpa ijo inu . . . ikana, ìkigwak unene ibot ejit.” (Urọk 17:9; Ogwu Etip 7:9) Eyi si mokọt irọ me mbat-olom. Eya orọ, me ire okigwat lek inaan̄ ejit, do lek kwun̄ ibe, ‘Ire makọt ikikaan̄ ime me lek nlom n̄a mè iyaka ire nwa n̄a igbaalek ni?’—Onineen̄ Baibul: Pita Eyi Adasi 4:8.
w08 5/1 10 ¶6–11 ¶1
Ineneen̄ Ufialek
1. Isan̄a mgbọ isibi isa ikpa mkpọ ofolek ufialek ya. “Inu geelek îkaan̄ mgbọ kan̄, . . . mgbọ irariaan̄ ere mè mgbọ isasan̄a amọn.” (Ogwu Etip 3:1, 7) Ike ikupbe me ibaak etumube mkpọ ofolek me agan̄ inyọn̄, usini ufialek mokọt irọ ibe eji enaan̄-ejit enenen. Ire mbet inu okup ikeya irọ, sa inyi okọt okaan̄ ntet-lek nkaan̄ mè riaan̄ ere sọnja inyi ikakana ibaak. Omokọt ibem mbat-olom kwun̄ sa me igọgọọk nteme Baibul yi: “Ibebene gọlọgọlọ ìkup kubọk esan̄a usiik me chieen̄ uji òtitibi; sabum okana etim, yat ubọk san̄a me lek.”—Urọk 17:14.
Ire, ikaan̄ “mgbọ isasan̄a amọn.” Kubọk mbubet, ufialek mokọt itibi imin̄ me ire kpeneen̄ isun̄. Eya orọ, ikakpọkpọ ikpọchieen̄ ilọ me lek ufialek ya me nkeek ibe ke mota me lek kan̄. Ire otap uyaka me lek usem enyi ekikpa, jeen̄ ulibi sa nyi nlom kwun̄ mè iyaka ire nwa kwun̄ sa me isasan̄a ofifi mgbọ isibi enyi ebesa ikpa mkpọ ofolek ufialek ya. Irọrọ ikeyi motap ubọk inyi enyi ene iba etap nteme Baibul yi me ikwaan̄: “Katet unaan̄-ejit ya ìkaan̄ me ejit kwun̄ mege ìfit egwe.” (Ebi Efesọs 4:26) Ikup ufiak ibe orọ use ochieekbe oso.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-1 790 ¶2
Chieen̄
Usini mgbọ ubọk chieen̄ kiji okupbe ikijeen̄ ubọk inu okupbe eji me lek. Chieen̄ kiji mekọt ijeen̄ me ire eji mikaan̄ njijin me lek ene sa eji kpekaan̄ (Ikan 19:13); mekọt isa chieen ‘ikebe’ mè iyaka ire ‘ifiik’ ene isasa ijeen̄ ibe ke ekirọ ene ya ochak mè iyaka ire ikitọt ijo otitọt. (Itọn̄ 35:19; Urọk 6:13; 16:30) Mekọt itumu mkpọ ofolek ogwu ikaweek itatap ubọk inyi ene mè iyaka ire ikakiweek isisi ikwaan̄ inyi ebi ofifi ene kubọk ichichit chieen̄. (Mat 13:15; Urọk 28:27) Mitumu si ibe ke ogwu mbubut “ìkibubat chieen̄ isi igwook me okputut linyọn̄,” ikeek mkpọ inin̄ agan̄ keyi okeek onin̄ agan̄ keyilọ me ikakakaan̄ eyi itobe chieen̄ kan̄ me lek, nkeek kan̄ ikakikup me lek mkpọ ogbegbe ibe ọmọ ikikeek. (Urọk 17:24) Mekọt si isa ubọk chieen̄ ene okupbe isa iriọọn̄ me ire lek ene inye sa ikanye me ire okibelejit sa ikabele. (1 Sam 14:27-29; Ikan 34:7; Jobu 17:7; Itọn̄ 6:7; 88:9) Ogwu Ubọọn̄ Jiosefat itumu inyi Jioba ibe: “Otutuuk chieen̄ kiji ìkup me lek kwun̄.”—2 Mfuf 20:12.
ONYAN̄ GWEREGWEN 16-22
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 18
Tumu Usem Obotap Efuuk Me Owot Ebi Ikirurumu Melek Orukan̄
w22.10 22 ¶17
Ata Iriọọn̄-Inu Okitaan̄ Ukpo
17 Keek mkpọ sabum otumu usem. Ire eji kpegbala chieen̄, usem kiji mokọt itap ikpele unan. Baibul ibe: “Ikọ etumube me una ekiket ìkifieek ene nkat me owot, ire, ikọ ogwu òriọọn̄ inu ìkigwagwa ene.” (Urọk 12:18) Eji merọ ibe esuuk ikup me ere me ire eji ijit ikekilo ene ofolek inu ema erọbe ilọ. (Urọk 20:19) Ire eji iweek ibe usem kiji ikigwa ene kpan̄asi ikekisak ene unan, eji ebekikwekween̄ Usem Awaji mè ikitele ibe mkpọ eji ekikween̄ ikibem ejit kiji. (Luk 6:45) Eji esikigwu nkeek ikom me lek inu Baibul otumube, usem kiji mokọt ikup kubọk “ogbuuruk iriọọn̄-inu” enyi okisiki ebi ofifi ene lek.—Urọk 18:4.
mrt ibot usem eyi 19 okop
Inu Oborọ Me Ire Ene Ikifiaak Orukan̄ Okukup Unye Unye
Re ogwu okigban̄ utọn̄ ijaan̄. Oniin̄ ge onwọnwọn ichit isasa itap ubọk inyi ogwu unene kwun̄ ire ikekigban̄ ọmọ mgbọ geelek iweekbe itutumu ikọ. Kakeek ibe omobọbọkọ otu otutuuk inu geelek itumube. Owuwa mgbọ, gaalek igbagban̄ ọmọ ikem. Sa inyi okaan̄ ata nkeek mè jit ikekifieek ọmọ ikọ. Kakpọkpọ ikeek ibe ke oriọọn̄ ubọk inu okikup ogwu unene kwun̄ me lek, ogak ge me ire orukan̄ kan̄ ikare eyi okijeen̄ me isi.—Urọk 11:2.
Kitumu Usem Obotap Ene Efuuk Me Owot. Usini mgbọ okporiọọn̄ inu obotumu, ire, itutumu usem inen mè inen isasa irọ ogwu unene kwun̄ njijin inwọn igak ikpọkpọ iriaan̄ ere. Ire okariọọn̄ mkpọ obotumu, sa inyi otumu sontiik usem onan̄a owu me ijọn̄ ijọn̄ ejit kubọk “Nkariọọn̄ mkpọ mbatumu ire nkiweek ibe oriọọn̄ ibe ke nkikekeek mkpọ ofolek kwun̄.” Jit usini usem kubọk “Ikare eyi kwun̄ osak ichit” mè iyaka ire “Eyi kwun̄ inwọn ma . . . “
Omokọt ijeen̄ ibe ke okaan̄ ulọk me lek ogwu unene kwun̄ sa me ikwekween̄ mkpọ ofolek orukan̄ kan̄. Monwọọn̄ efuuk okitap isasa igobo itet inu ikije itibi, eyi si motap ubọk inyi owu otumu mkpọ obokọt itap ubọk inyi ọmọ. (Urọk 18:13) Ire, gbala chieen̄ inyi okabene ikinyi ọmọ nteme eyi ikado owu.
Rọ mkpọ isasa itap ubọk inyi ọmọ. Kpan̄asi ikpọkpọ ikeek ibe ke oriọọn̄ ubọk obosa itap ubọk inyi ogwu unene kwun̄, do ọmọ inu obokọt irọ. Riọọn̄ si ibe ke usini mgbọ ke ogwu unene kwun̄ mokọt itumu ibe ke ọmọ ikaweek inu geege mije ikaweek irere akpan inyi owu. Ire mbet inu okup ikeya irọ, omokọt itumu inyi ogwu unene kwun̄ mkpọ obokọt irọ inyi ọmọ kubọk isisi isilep mkpọ ijet ọmọ, isusun̄ uwu kan̄ me utana, mè iyaka ire mbet ikwaan̄ okup ikeya.—Ebi Galesia 6:2.
Kawọ lek. Ike ogwu unene kwun̄ okirurumu me lek orukan̄ kan̄, mokọt itumu inyi owu ibe ke ọmọ ikpobokọt irọ mkpọ enyi eneen̄be mè iyaka ire ikaweek igọgọọk owu ikpa usem. Kaan̄ ime mè sa igogobo ọmọ itet. Kweek nye ikinyi ogwu unene kwun̄ ntap-ubọk iweekbe.—Urọk 18:24.
wp23.1 14 ¶3–15 ¶1
Ubọk Obosa Itap Ubọk Inyi Ebi Ikifiaak Orukaan̄ Me Nden̄
‘Kitumu usem obokat ene ejit.’—EBI TESELONAIKA EYI ADASI 5:14.
Ogwu unene kwun̄ mokọt ikikaan̄ saasaak mè iyaka ire ikikeek ibe ke ọmọ ikakup me lek inu geege. Sa me irọrọ ibe ọmọ iriọọn̄ ibe ke okaan̄ ulọk me lek kan̄, omokọt ikat ọmọ ejit mè itap ọmọ efuuk me owot, ikerere ibe okariọọn̄ mkpọ obotumu.
“Unene ìkima ene mgbọ geelek.”—URỌK 17:17.
Rọ mkpọ isasa itap ubọk inyi ọmọ. Kpan̄asi ikpọkpọ ikeek ibe ke oriọọn̄ ubọk obosa itap inyi ogwu unene kwun̄, do ọmọ inu obokọt irọ. Ire ikiyọt me lek ogwu unene kwun̄ ikọkọt itumu mkpọ iweekbe, omokọt itumu inyi ogwu unene kwun̄ mkpọ oboma ibe eyi ene iba egbaan̄ erọ, kubọk igbagbaan̄ ije iyana ukot. Mè iyaka ire omokọt itumu ibe ke omokọt isilep mkpọ ijet ọmọ, isun̄ uwu kan̄ mè utana, mè iyaka ire mbet lek ikwaan̄ okup ikeya.—Ebi Galesia 6:2.
‘Kaan̄ ime.’—EBI TESELONAIKA EYI ADASI 5:14.
Usini mgbọ ogwu unene kwun̄ ikpoweek itutumu usem. Rọ inyi ogwu unene kwun̄ iriọọn̄ ibe ke okup me mbem lek igbagban̄ ọmọ mgbọ geelek iweekbe itutumu usem. Mije orukan̄ kan̄, ogwu unene kwun̄ mokọt irọ mkpọ mè iyaka ire itumu usem obonaan̄ owu ejit. Mokọt itumu inyi owu ibe ke ọmọ ikpobokọt irọ mkpọ enyi eneen̄be mè iyaka ire ikinaan̄ ejit ubọk geelek. Kaan̄ ime mè sa igogobo ọmọ itet ike okinyi ọmọ ntap-ubọk iweekbe.—Urọk 18:24.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-2 271-272
Nriroon̄, I
Irorioon̄ nriroon ire mkpọ ekirọ me ukot ikaan isasa iweek iriọọn̄ ubọk ebesa ineen̄ ufialek isun̄. Ubọk ekirọ ire, ekitap asabọn ewuuk mè iyaka ire uti me emen ekwut ekatbe mè iyaka ire me emen ofifi mkpọ mè esisik. Ewuuk mè iyaka ire uti geelek onanan̄a irọn mè iyaka ire eyi etapbe ubọk mè imọnọ isibi, ire ogwukaan̄ ewuuk mè ire uti ya ke egobo. Nriroon̄ yi ikup kubọk nnyan̄a ibot. Mekọt ibeek uriaak sabum erioon̄ nrirooon̄ mè iyaka ire ikaan̄ me ejit ibe ke Jioba motap ubọk inyi ema ike ema ekirioon̄ nriroon̄ ya. Mikisa usem nriroon (Heb., goh·ralʹ) isa ikeke ichieen̄ “irot” mè iyaka ire “uche.”—Jos 15:1; Itọn̄ 16:5; 125:3; Asaya 57:6; Jeri 13:25.
Ubọk ekisa irọ mkpọ. Ikpa Urọk 16:33 itumu ibe: “Mêkọt itọp inu ekisa iroon̄ nriroon̄, ire, îre Jioba okitumu ifieek agan̄ ìbonwọn.” Me Ijeren, oniin̄ onwọnwọn ekisa nriroon̄ irọ mkpọ ire isasa itap uyaka me lek gọlọgọlo: “Nriroon̄ ìkirọ inyi ifan̄a iwọ, mè ikiteek nteek me etete ebi unye.” (Urọk 18:18) Kpekisa ififit ifit mè iyaka ire isa ifit chacha. Kpekisa ikpoko ifit, kpunu ogwu oririe mè ogwu eriebe. Kpekirọ isasa ikaan̄ ikpoko me uwu mbuban, itap ebi ngwugwa ubọọn̄, mè iyaka ire isa itap ubọk inyi ene. Me ntikwo kan̄ ebi akọn̄ Rom ekaan̄ unwọn kiban̄ me ejit me mgbọ ema erioon̄ nririoon̄ me lek ofonti Jisọs ike ebenbe me nriran me ikpa Okwa Itọn̄ 22:18.—Mat 27:35.
ONYAN̄ GWEREGWEN 23-29
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 19
Re Ata Unene Nyi Ebi Bọn Nte Kwun̄
w23.11 12-13 ¶16-17
Ubọk Eji Ebesa Irọ Ibe Ima Eji Ekaan̄be Me Lek Ge Ge Ikinye
16 To chieen̄ me agan̄ bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ ekirọ ijaan̄, ikare agan̄ ema ekirọ ilọ. Kpo inu ntọt me lek yi nu. Keek nu ibe ke okup me ere bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ egbaan̄be ititiin̄. Enyi mekinwọọn̄ lek kinyi me ere ya. Me ota inwọọn̄ lek ya enyi egbagbaan̄ imọnọ ogugo. Owu omọmọno ogugo iba igbaalek eyi adasi omọnọbe, inyi omokaan̄ eyi obosa irọ mkpọ ire eyi adasi omọnọbe ya ikajaan̄. Mgbọ keyi owu okaan̄ ogugo ita me ubọk kwun̄. Ire, omun̄ ibe ke me emen ge me lek ogugo cha ke gwun̄ ute ge ikitataka isi, keke ke oborọ me lek ogugo ya? Omosan̄a isan̄a mije owu okaan̄ ofifi ogugo iba eyi otutuuk ene ikerere gwun̄ ute ya okike otu inwọm.
17 Eji esa nu ogugo echi eji esun̄be cha esa etọt me lek inu eji ekikeek. Eji mikaan̄ owuwa ata mgbọ eji efiatbe me lek bon̄ ute kiji irieen̄ mè ibaan̄. Ire ge me lek mgbọ cha gwun̄ ute ge itumu mè iyaka ire irọ mkpọ eji kpema ye? Keke ke eji eberọ me irek ya? Sa inyi owuuk inu gwun̄ ute ya orọbe ike osan̄abe ogugo ikanwọn̄ ya. (Urọk 19:11; Efes 4:32) Eji mekot isan̄a ijo inu ya gwun̄ ute ya orọbe eji isan̄a me nkeek kiji, mije, eji mikaan̄ owuwa ata mkpọ ofolek kan̄ me nkeek kiji.
w23.07 9-10 ¶10-11
Kweek Nye Kirọ Inyi Ima Kwun̄ Ikimin
10 Eji si mikiweek oniin̄ eji ebesa itap ubọk inyi bọn Nte kiji irieen̄ mè ibaan̄. (Iburu 13:16) Kpọ nu mfufuk Anna, ekpabe mkpọ ofolek me ibọt usem oraraka. Me mgbọ unye egwijo ge orobe isan̄a, ọmọ mè ogwu olom misikpọ ototun̄ ukan̄ gwun̄ ute ge mimun̄ ibe ke egwijo ya ijijaka inyọn otoon̄-uwu kiban̄. Mije keya, ebi ototun̄ ukan̄ ya kpeyaka ikaan̄ ofonti otatana ema ebetap. Anna ibe: “Eji mikpulu ofonti kiban̄, igwọọk, ituku, mè igba isa ijet ema. Isa inyi eji, ire sontiik mkpọ ke eji erọ, ire, inu ya irọ ibe unene kiji melek kiban̄ inye mege inire chereyi.” Ima Anna mè ogwu olom ekaan̄be me lek bọn Nte kiban̄ irieen̄ mè ibaan̄ obieen̄ ema ibe erọ mkpọ isasa itap ubọk inyi ema.—Jọn Eyi Adasi 3:17, 18.
11 Mgbọ geelek eji ekisa ima mè ata ejit irọ mkpọ me lek ebi ofifi ene, ema mikimun̄ efuuk eji ekitap me igọgọọk akpat ukot Jioba ofolek ubọk ikirọ inu mè ubọk ikikeek mkpọ. Ema si mekọt inwọn̄ ata ejit kiji igak ubọk eji ekeekbe. Khanh, ogwu ewuukbe lek ikpa mkpọ ofolek, ikikeek mkpọ ofolek ebi itatap ubọk inyi ọmọ. Itumu ibe: “Ntọn̄ otutuuk bọn ute ibaan̄ ebi ikisa emi isibi uko enenen. Ema mikinu iniben emi, igwen emi ibe nnegọọk ema nrie inorie, mè eyaka enesa emi eto me uwu n̄a me utelelek. Nriọọn̄ me mgbọ keyi ibe ke ichubọk iweek efuuk me ubọk kiban̄ ikọkọt irọ inu chi. Ema si ekirọ inu chi mije ima ema ekaan̄be.” Atikọ ibe ke ikare otutuuk ene ebetọn̄ eji me lek mkpọ eji erọbe inyi ema. Ofolek ebi itatap ubọk inyi ọmọ cha Khanh itumu ibe: “Ke nma iyayak ikpe ema me lek owuwa ata ejit ema ejeen̄be emi, ire, nkariọọn̄ ere otutuuk kiban̄ ekiluk. Ire, Jioba iriọọn̄, uriaak n̄a ire me Jioba ikpe ema inyi emi.” Khanh itumu itat. Jioba ikitataba imaan̄ me lek ata ejit geelek eji ejeen̄be ebi ofifi ene. Ikimun̄ kubọk ire ngwugwa okukup me unye otu ewe mè inu efọọkbe inyi ọmọ eyi ọmọ ikpolọlọ iyayaka ikpe.—Fuk Urọk 19:17.
w21.11 9 ¶6-7
Ikup Inye Ikijeen̄ Ima Okikup Ire Mgbọ Geelek Inyi Ge Ge
6 Me chereyi eji mekọt ikpa mkpọ ofolek ogwu osisi ikwaan̄ me ere ikwaan̄ ge me owuwa acha kubọk ogwu ikwaan̄ ogbegbe utoon̄-ejit. Ire, me otutuuk acha ikisi ikwaan̄ inyi ere ikwaan̄ ya, ikamumun̄ ene geege me lek ebi ibot ere ikwaan̄ ya. Usini mgbọ si ikakichieek me lek usini mkpọ ekirọ me ere ikwaan̄ ya. Ikama ere ikwaan̄ ya, ire, ikaan̄ ubelejit ikakaan̄ ikwaan̄ okinyi ọmọ ikpoko. Mokup inye ikisi ikwaan̄ me ere ikwaan̄ ya mege acha ikwaan̄ kan̄ oso, itata imumun̄ ofifi ikwaan̄ onwọnwon igak eyi keyi me ofifi ere.
7 Esese okup me lek igbegbe utoon̄-ejit ekpabe mkpọ ofolek me paragraph òso gweregwen mè ima okikup ire mgbọ geelek ire inu okibieen̄ ene. Me emen Baibul, keke osibi esese me lek ima okikup ire mgbọ geelek echi ebi eyi Awaji ejeen̄be inyi ge ge ni? Ebi ijejeen̄ ima yi ejeen̄ ikare mije etet ema me unye ubọk, ire, ema ejeen̄ mije ejit kiban̄ obieen̄ ema. Kpọ nu akpat ukot Debit. Ejit kan̄ ibieen̄ ọmọ ibe ijeen̄ ima okikup ire mgbọ geelek inyi ata ogwu unene kan̄ Jonatan, ikerere ibe ke nte Jonatan ikiweek ikpakpan Debit. Mgbọ owuwa acha orakabe eyi Jonatan okwube iraka, Debit ikup inye ikijeen̄ ima okikup ire mgbọ geelek inyi Mefiboset gwun̄ kè Jonatan.—1 Sam 20:9, 14, 15; 2 Sam 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
it-1 515
Nteme, Ogwu Nteme
Ire Jioba okaan̄ iriọọn̄-inu ichit. Ire ọmọ gaalek ikaweek ibe ofifi ene iteme ọmọ. (Asaya 40:13; Rom 11:34) Ogwu Gwun̄ mokọt ire “Ogwu Nteme Òkup Mgbugbo,” okiban eji mè ikinyi eji ntọ-ubọk, mije ikibọkọ mè ikigọọk nteme okinan̄a me ubọk Ogwu Ute, ikaan̄ si ekwukwu mbuban. (Asaya 9:6; 11:2; Jọn 5:19, 30) Eyi ikijeen̄ ibe, ire nteme ibokaan̄ oruru, ke ibotatat me lek mkpọ Jioba oweekbe. Nteme geelek ikatat me lek mkpọ Jioba oweekbe, ikakaan̄ oruru me lek. Nteme ya ikare nteme.—Urọk 19:21; 21:30.
ONYAN̄ GWEREGWEN 30–ONYAN̄ JAABA 6
INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI URỌK 20
Ubọk Obokọt Iriọọn̄ Lek Ene Me Nkeek Ibabat Me Oniin̄ Oborọ Ibe Orọ Ata Ntumu-Mfieek
w24.05 26-27 ¶3-4
Ubọk Ebero Inyi Irọriọọn̄ Lek Ene Me Nkeek Ibabat Ije Ijaan̄
3 Ubọk geelek ibe ke irọriọọn̄ lek ene me nkeek ibabat ire mkpọ ekinwọnwọn, ire mkpọ okukup ufiak eyi obokọt isa ene ifolek mbat-olom. Me usen ido-nwa kiban̄, olom mè nwa mikichieek use me isi Jioba ibe ke ema mema mè ikaan̄ ulibi me lek ge ge mege isire usen mkpa kiban̄. Sabum eji echieek use ge, ikup ufiak ibe eji eriọọn̄ ubọk ekeek mkpọ ofolek ejaan̄. (Fuk Urọk 20:25.) Ogak ge use ene ochieekbe me usen mbat-olom kan̄. Mgbọ ekiriọọn̄ lek ene me nkeek ibabat monyi enerieen̄ mè enenwaan̄ irek isasa iriọọn̄ lek ge ge mè irọ ata ntumu-mfieek. Usini mgbọ ntumu-mfieek ya mokọt ire idodo mè iyaka ire ibabat, ire usini mgbọ si mokọt ire itatap uyaka me lek mgbaan̄je ya. Ire enerieen̄ mè enenwaan̄ etap uyaka me lek mgbaan̄je kiban̄, ikasibi ibe ke inu ema erọbe ya ikakaan̄ oruru, ire, irọ mkpọ ema ebakbe lek irọ. Orere, itap ubọk inyi ema erọ ata ntumu-mfieek.
4 Keke orọ ikupbe ufiak ibe eji ekimun̄ irọriọọn̄ lek ene me nkeek ibabat ubọk ogbegbe ni? Mgbọ geelek ebi ikup agaga isikimun̄ irọriọọn̄ lek ene me nkeek ibabat ubọk ogbegbe, ema kpebefolek ogwu ema kpekaan̄ me ejit idodo mè iyaka ire ibat. Ire, ikare ebi ikup agaga gaalek ebekimun̄ inu yi me oniin̄ ogbegbe. Igbe ibe otutuuk kiji ekemun̄ inu yi me oniin̄ ogbegbe. Kubọk inu njeen̄, usini ene ekikeek ibe ke mgbọ geelek enerieen̄ mè enenwaan̄ ekiriọọn̄ lek kiban̄, ke ema ebebabat. Ike owa ke mbet lek nkeek yi okisa ikaan̄ mgbaan̄ me lek ebi eyi Karais ebi ikup agaga ni? Melissa, gwun̄ ute ene enenwaan̄ okup agaga okup me ido United States, itumu ibe: “Mikinyi bọn ute ikiriọọn̄ lek kiban̄ me nkeek ibabat ukeme enenen. Eyi ikirọ ibe usini ebi ikirọọn̄ lek kiban̄ ekpọkpọ ebia me emen mgbaan̄je ya ikerere ibe ke ikaya ikije ijaan̄. Me mgbọ usini ebi ikup agaga kpekiweek irọriọọn̄ lek ene me nkeek ibabat. Ukeme ya ikimin̄ enenen.”
w24.05 22 ¶8
Ubok Obosa Imun̄ Ogwu Obokọt Ido Mè Iyaka Ire Ibat
8 Ike owa ke obokọt isa me iriọọn̄-inu ikikpọ ogwu okikaan̄ me ejit ibabat me ene ya ikporiọọn̄ ni? Me nkween̄mkpọ ntitiin̄ mè iyaka ire me ere ekinwọọn̄ lek, omokọt ikiriọọn̄ usini mkpọ ofolek ene ya. Kubọk ubọk mgbaan̄je kan̄ me lek Jioba okupbe, eru kan̄ mè ubọk ikirọ mkpọ. Ebi owa ere ebi unene kan̄, mè keke ke ikimalek itumu mkpọ ofolek? (Luk 6:45) Ire mkpọ itobe me isi itat me lek echi kwun̄ ni? Omokọt ido ebi ugane ntitiin̄ kan̄ mè iyaka ire ofifi bọn ute irieen̄ mè ibaan̄ ebi irọriọọn̄ ọmọ ijaan̄. (Urọk 20:18) Omokọt ido ema mkpọ ebi ene erioọn̄be ofolek kan̄ mè eru kan̄. (Rufu 2:11) Ike okisa irọriọọn̄ ọmọ, karọ mkpọ echi oborọ ibe esip itet ọmọ. Kakigọọk igọọk ọmo ikana ere mè iyaka ire iweek irọriọọn̄ otutuuk inu geelek ofolek kan̄.
w24.05 28 ¶7-8
Ubọk Ebero Inyi Irọriọọn̄ Lek Ene Me Nkeek Ibabat Ije Ijaan̄
7 Ike owa ke obokọt isa iriọọn̄ lek ene ya ijaan̄? Oniin̄ ge onwọnwọn isasa iriọọn̄ lek ene ire ichichili ejit ikikpa usem, ikekido idodo mè ikekigban̄ utọn̄ ike ene ya okitumu ikọ. (Urọk 20:5; Jemis 1:19) Inyi enyi ekọt erọ eyi, moweek ibe enyi ekegbaan̄ erọ mkpọ echi obonyi enyi irek isasa ikikpa usem, kubọk ikekigbaan̄ irie inorie, ikekigbaan̄ ije me ere ebi ene ebekimun̄ enyi mè ikekigbaan̄ isibi uko. Enyi si mekọt ikween̄ mkpọ ofolek ge ge me mgbọ enyi ekigbaan̄ irọ mkpọ, me lek ebi unene kinyi mè ebi ototun̄ ukan̄ kinyi. Ofifi si neen̄ ikekirọ mkpọ echi obojeen̄ ubọk ene ya okirọ mkpọ me esese esese irek mè melek esese esese ebi ene. Kpọ nu mkpọ Aschwin, gwun̄ ute ge onan̄a me Netherlands orọ. Ofolek mgbọ ọmọ me Alicia ekiriọọn̄ lek kiban̄ me nkeek ibabat itumuu ibe: “Eji mikineen̄ igbagbaan̄ irọ mkpọ echi obotap ubọk inyi eji eriọọn̄ lek ge ge. Owuwa mgbọ eji ekirọ asabọn asabọn mkpọ kubọk igbagbaan̄ item inorie mè iyaka ire igbaan̄ isi ofifi ikwaan̄. Me mgbọ cha eji mikimun̄ ere ge ge okirọ ijaan̄ mè ere ikakirọ ijaan̄.”
8 Enyi si mekọt iriọọn̄ lek ge ge ijaan̄ sa me ikekigbaan̄ ikween̄ Baibul. Ire enyi ibat, moweek ibe enyi ekesan̄a mgbọ esibi ekesa erọ nkween̄mkpọ ototun̄ ukan̄ inyi Awaji more okpoko ge me lek mbat-olom kinyi. (Etip 4:12) Eya orọ, monwọọn̄ ire oneen̄ mgbọ me mgbọ keyi enyi ekirọọn̄ lek kinyi isasa ikigbaan̄ ikween̄ Baibul? Atikọ ibe ke me mgbọ keyi ke enyi kpekakana ototun̄ ukan̄, gwun̄ ute enerieen̄ ya si ikakakana ogwu ibot gwun̄ ute enenwaan̄ ya nu. Ire, sa me ikekigbaan̄ ikween̄ mkpọ, enyi mekọt iriọọn̄ irek emen ekwukwu ge ge. Max mè Laysa, olom mè nwa inan̄a me United States, mimun̄ si ofifi oruru okukup me lek ikekigbaan̄ ikween̄ mkpọ. Max itumu ibe: “Me adasi mgbọ eji ebene ikiriọọn̄ lek kiji me nkeek ibabat, eji mibene ikikween̄ ikpa okikpa mkpọ ofolek iroriọọn̄ ogwu ebebat, mbat-olom mè ugwem ototun̄ ukan̄. Ikpa cha inyi eji irek ekọt esa ekpa ibot usem echi okukup ufiak ire, koyọt eji ikekọt ikpa mkpọ ofolek.”
Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji
w16.03 5 ¶4-5
Ebi Ijija—Ire Enyi Mikup Me Mbem Lek Ikakaan̄ Ntap-Me-Mun̄ Ni?
4 Baibul ikajeen̄ ibe ke ikakaan̄ ntap-me-mun̄ ikup inyi ebi ugane gaalek, mè iyaka ire ebi imimiin iso acha enyi ikan ido otumube ibe ke ene mokọt ikaan̄ usini unen. Ikpa Urọk 20:11 itumu ibe: “Ikerere gwun̄, ekisa irọrọ kan̄ iriọọn̄ ọmọ, mè ìre inu îkirọ îtana mè ìre înen.” Ogwu ijija mokọt igobo itet mkpọ isibibe irọrọ mkpọ otatat mè mkpọ isibi isasa lek kan̄ inyi Jioba. Eya orọ, ntap-me-mun̄ ire mkpọ okukup ufiak isa inyi ogwu ijija ogwu ojejeen̄ ibe ke ọmọ imiin̄ inin̄ ene mè isa lek kan̄ inyi Jioba.—Urọk 20:7.
5 Keke ke isibi imimiin̄ inin̄ ene? Imimiin̄ inin̄ ene ikare gaalek imimiin̄ me anam akpalek. Baibul ibe ke ebi imimiin̄ inin̄ ene “mîsa ifuk-ibot kiban̄ ikeek ekiket owuwa mgbọ, mè ikween̄ iriọọn̄ esese inu òkup me etete ata inu mè ijo inu.” (Iburu 5:14) Eya orọ, ebi imimiin̄ inin̄ ene miriọọn̄ mkpọ otatat me chieen̄ Jioba mè itumu ifieek me ejit kiban̄ ikekirọ. Mije keyi, ema kpere ebi ekigwat lek ifiaan̄ ibe erọ ijo inu; mè iyaka ire ebi ekibebieen̄ ibe erọ inu otatat. Ijeen̄ iriọọn̄-inu ikakaan̄ me ejit ibe ke ogwu ijija okakaan̄ ntap-me-mun̄ morọ mkpọ otatat ikerere me ere nte kan̄ mè nga kan̄ mè iyaka ire ofifi ogwu ugane kpunu.—Sa tọt me lek Ebi Filipai 2:12.