Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 2-8

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 39-40

“Mosis Isa Me Ugbalachieen̄ Igọọk Ntọ-Ubọk Echi Awaji Onyibe”

(Isisibi 39:32) Sa me ikeyi, otutuuk ikwaan̄ Akpatan̄ Mbuban ya, òrere si Atanga Chinichini, otata. Ebi Ijeren mîrọ otutuuk inu geelek iso. Ike [Jioba, NW ] onyibe Mosis ida ibe erọ, ikeya ke ema erọ.

w11 9/15 27 ¶13

Ire Jioba Iriọọn̄ Owu Ni?

¹³ Baibul ibe ke ire Mosis “osiki lek ichit me etete otutuuk ebilene me linyọn̄.” (Ifuk 12:3) Mosis ijeen̄ eru nsiki-lek yi sa me iluluk igọọk ntọ-ubọk kè Jioba. (Isis 7:6; 40:16) Kpunu mkpọ okijeen̄ ibe ke Mosis ikeke ikeme ntọ-ubọk Jioba mè iyaka ire ijit igọgọọk ntọ-ubọk kan̄ inan̄a me unaan̄-ejit. Kubọk inu ijejeen̄, Jioba itumu otutuuk inu ofolek inanama akpatan̄ mbuban, ikerere asabọn inu kubọk chieen̄ eri ebesa ilọk akọp mgbidim ekwut ukwek mè otu ifuk ògbọ ebetap me lek. (Isis 26:1-6) Ire ogwu okikpọ chieen̄ me lek ikwaan̄ ge me ntitiin̄ Awaji, orere ebilene itumu otutuuk asabọn mkpọ oborọ me mgbọ ikebinyi owu ntọ-ubọk, ejit mokọt inaan̄ owu. Ire, Jioba isoso ikup, ikekisa me ata ejit inyi ebi usun̄ kan̄ akpan ikwaan̄ mè ikitoon̄ ema ejit me lek. Ikaan̄ atalek ibot ibot inu orọrọ ikebikpa ikerere asabọn mkpọ ofolek inu iweekbe ibe eji erọ. Taba iman̄ ibe ke Mosis ikanaan̄ ejit inyi Jioba mije oke asabọn inu echi itumube mkpọ ofolek, ikakup ọmọ me lek kubọk ke Jioba ikikpọ ọmọ isiki chieen̄, ikaweek ibe isa ifuk-ibot kan̄ irọ mkpọ mè iyaka ire ikaweek inyinyi ọmọ nkaan̄-lek. Kpan̄asi ikeya, Mosis imun̄ ibe ke ebi ikwaan̄ cha “mîrọ otutuuk inu geelek iso” igọọk me lek ntọ-ubọk echi Awaji onyibe. (Isis 39:32) Kpọ-nu eru nsiki-lek ijeen̄be! Mosis iriọọn̄ ibe ke ikwaan̄ ya ire eyi Jioba, ke ọmọ ire gaalek ogwu Jioba otobe ibe ikpọ chieen̄ me lek ikwaan̄ ya.

(Isisibi 39:43) Mosis onenikpọ otutuuk ubọk ikwaan̄ cha, mè imun̄ ibe ke mîrọ otutuuk inu cha ike [Jioba, NW ] onyibe ida. Mosis onenigbana otutuuk ebi Ijeren.

(Isisibi 40:1, 2) [Jioba, NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, ² “Me adasi usen, me adasi onyan̄ me acha, owu môgwuun̄ Akpatan̄ Mbuban ya, òrere si Atanga Chinichini.

(Isisibi 40:16) Mosis orọrọ otutuuk inu cha geelek ike [Jioba, NW ] onyibe ọmọ ida.

w05 7/15 27 ¶3

Ire Okekigbe Utoon̄-ejit Me Inu Geelek Ni?

³ Ikpa Ebi Iburu 3:5 ibe ke “Mosis îrọ otutuuk ikwaan̄ geelek Awaji obe ọmọ irọ.” Keke orọ egwenbe Mosis ogwu ogbegbe utoon̄-ejit? Ofolek inanama mè igwugwuun̄ akpatan̄ mbuban, ‘Mosis irọrọ otutuuk inu cha geelek ike Jioba onyibe ọmọ ida.’ (Isisibi 40:16) Kubọk ebi ikitọbọ ebum inyi Jioba, eji ekigbe utoon̄-ejit sa me ikekisiki ibot inyi ọmọ. Eyi igọbọ ikekigbe utoon̄-ejit inyi Jioba ikerere me mgbọ eji ekebichichini ntọ-mkpọ mè iyaka ire irek oyọyọt. Ire, ikọkọt itim igak ntọ-mkpọ omimin ikare gaalek inu okijeen̄ ibe ke eji ire ebi ikigbe utoon̄-ejit. Jisọs itumu ibe: “Ene geelek ekọtbe itoon̄ ejit me lek me lek sọntiik inu, mêkọt itoon̄ ejit me lek si me lek ilile inu. Ubọk yaage si, ene geelek ekakọtge ìtoon̄ ejit me lek me lek sọntiik inu, kpebekọt itoon̄ ene ya ejit me lek si me lek ilile inu.” (Luk 16:10) Eji kpelọlọ ikekigbe utoon̄-ejit ikerere me lek inu okukup kubọk sọntiik inu.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 39:34) mè ochichit ya esabe ikpa orie arọọn̄ ekpan̄be chieen̄ ikana araran̄ irọ, mè ochichit eyi esabe ikpa ima irọ, mè ekwut mgban ya;

it-2 884 ¶3

Ikpa Ima

Ubọk ebi Ijeren ekisa ikaan̄. Ire ire ibe ke usem Iburu yi taʹchash eyi esabe igwen ochichit ekisa iwele ichit inyọn̄ akpatan̄ mbuban ikeke ichit chieen̄ ikpa ima, ebi ene mekọt ikido ubọk ebi Ijeren esabe ikaan̄ ikpa ima ya. Ima ikimalek ikup me agan̄ Arctic melek Antarctic, orere agan̄ utọọk, ire, usini omaan̄ si me agan̄ okikaan̄ uyok. Me cherekeyi, ima omaan̄ me usini agan̄ me Okwaan̄ Mediterranean, melek usini mun̄ echi okikaan̄ uyok me emen. Me owuwa efit acha oraraka, ebilene mikpan̄ ima igele enene, kpolọlọ ibe ke anam-iriin̄ chi iwa enenen me Okwaan̄ Mediterranean melek Okwaan̄ Anyiaan̄ me ukọt mgbọ Baibul. Me karake acha 1832, ikpa ge ekigwen Calmet’s Dictionary of the Holy Bible (p. 139) eyi usem Ebeke itumu ibe: ‘Ima omaan̄ me okwaan̄ Anyiaan̄, me agan̄ penisula me Sinai.’—Kpọ si The Tabernacle’s Typical Teaching, by A. J. Pollock, London, p. 47.

(Isisibi 40:34) Mgbọ yaage Mosis orọbe inu cha isan̄a, oduku inyọn̄ okakana ichit Atanga Chinichini ya ke bùk. Ujamgbugbo eyi [Jioba, NW ] ojojot emen akpatan̄ ya.

w15 7/15 21 ¶1

Ire Ikup Ufiak Ibe Ebi Ene Ekemun̄ Ikwaan̄ Okebirọ Ni?

Mgbọ enamabe akpatan̄ mbuban isan̄a, oduku inyọn̄ ‘ikakana ichit Atanga Chinichini ya ke bùk. Ujamgbugbo eyi Jioba ojojot emen akpatan̄ ya.’ (Isis 40:34) Eya ikijeen̄ nnwọn-isi kè Jioba. Keke ke okeek ofolek ubọk ejit Bejalen mè Oyoliabu okup me mgbọ ya? Ikerere ibe ke ema kpetap erieen̄ kiban̄ me lek inu echi ema erombe, ema mira ikaan̄ ujot-owot me irọriọọn̄ ibe ke Awaji igbana otutuuk efuuk ema etapbe me lek ikwaan̄ kan̄. (Urọk 10:22) Eyi acha acha okije, ema mira ikibele ejit ike ema ekebimun̄ ubọk ekisa inu echi ema erombe isi ikwaan̄ inyi Jioba. Kpolọlọ, mgbọ ema ebejomo inu me ugwem me ayaya inyọn̄, Bejalen mè Oyoliabu mebele ejit irọriọọn̄ ibe ke misa akpatan̄ mbuban ya itọbọ ebum inyi Jioba iso efit acha go.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 39:1-21) Mîsa usini me lek eri oluku oluku, mè echi irio irio, mè echi eje eje enyibe cha, ilọk ofọnti echi ebi ngwugwa ebekitap isa ikisi ikwaan̄ me Ere Òkup Mbuban. Mîrọ si ofọnti mbuban echi kè Erọn, ike [Jioba, NW ] onyibe Mosis ida ibe erọ. ² Bejalen ìsa alata araran̄ mè eri oluku oluku mè echi irio irio mè echi eje eje, mè atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ mgbidim ofọnti ikwaan̄. ³ Ebọbọn̄ alata araran̄ ikup nseen̄ nseen̄, mè inibak isiik kubọk eri. Inenisa eri alata araran̄ cha ikpa itap me etete eri oluku oluku mè echi irio irio mè echi eje eje mè atalek lilin̄. Eyi ìre ubọk ikwaan̄ ogwu usọ ikwaan̄ ekwut. ⁴ Mîrọ ubọk ofọnti ya echi mêjeen̄be me oguga agan̄ iba, mè isa ichim iriaak me otu utọn̄ kan̄ agan̄ iba. ⁵ Ema egbagbaan̄ mgbidim ofọnti ya mè fanti òje me lek irọ, kperọ ema esese esese. Chieen̄ fanti ya ìre lek ge melek ofọnti ya, esa alata araran̄ mè eri oluku oluku mè echi irio irio mè echi eje eje mè atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ, ike [Jioba, NW ] onyibe Mosis ida. ⁶ Ema enenisa ewuuk unye otu ewe ekigwen onikisi irọ iman̄ òriọọn̄, mè isa alata araran̄ ikpa ikana ewuuk cha, inyi itet inye, mè initibi erieen̄ bọn ebirieen̄ kè Ijeren me inyọn̄. ⁷ Ema enenisa ewuuk unye otu ewe cha inwaan̄ me lek ubọk ofọnti ya me inyọn̄ oguga agan̄ iba mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya, inyi ema enekana inu ebekisa ikeek bọn kè Ijeren, ike [Jioba, NW ] onyibe Mosis ida. ⁸ Bejalen onenirọ ekwut isi ejit, kubọk ubọk ikwaan̄ atalek ogwu usọ ikwaan̄. Ubọk erọbe mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya ke erọ si ekwut isi ejit yi. Esa alata araran̄ mè eri oluku oluku mè echi irio irio mè echi eje eje mè atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ. ⁹ Erọ ekwut isi ejit yi ìkike me agba ini kan̄. Ujọn̄ọ kan̄ mè uwele kan̄ ìre agbagba otubọk ge ge. Egbagba ekwut kan̄ mgbugbak iba isa irọ. ¹⁰ Ema enenigban ewuuk unye otu ewe ugban ini me inyọn̄ ekwut isi ejit ya. Ewuuk òkukup me adasi ugban ìre echi ekigwen rubi mè topaji mè berin. ¹¹ Ewuuk òkup me ugban òso iba ìre tọkwọyis mè safaya mè emeran. ¹² Ewuuk òkup me ugban òso ita ìre jasinti mè aget mè ametis, ¹³ sà echi òkup me ugban òso ini ore karasolet mè onikisi mè jasipa. Esa alata araran̄ ikpa ikana me utọn̄ ewuuk cha isa itet ema igọm me lek ekwut isi ejit ya. ¹⁴ Erọ ewuuk cha akọp mè iba, igọọk me otu ifuk bọn ebirieen̄ kè Ijeren. Etibi erieen̄ kiban̄ ge ge kubọk iman̄ òriọọn̄ me inyọn̄ ewuuk cha, kpa erieen̄ kpa ewuuk eyi kan̄, mege iso akọp mè otoko iba kiban̄. ¹⁵ Ema enenisa alata araran̄ eyi kpewọlọ ikpa mkpọn ekpakpa kubọk olik isa igbaka utọn̄ ekwut isi ejit ya. ¹⁶ Ema enenisa si alata araran̄ ikpa inu iba ekisa itet ewuuk ikaan̄, mè isa irom si ògbọ iba, mè iniben ògbọ alata araran̄ iba cha ijeen̄ me ibot usọk agan̄ iba me lek ekwut isi ejit ya, ¹⁷ mè inisa ibot mkpọn alata araran̄ iba cha igọbọ me lek ògbọ cha me ibot usọk iba eyi ekwut isi ejit ya. ¹⁸ Ema esa ibot mkpọn iba agan̄ kechilọ cha igọbọ me lek alata araran̄ ekpabe ikana me utọn̄ ewuuk iba cha, mè isa me ikeya igọbọ ewuuk cha ikam me inyọn̄ oguga mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya agan̄ iba me agan̄ isi ofọnti ya. ¹⁹ Ikeya si ke ema enisa alata araran̄ irọ ògbọ iba, mè isa igọbọ me ibot usọk iba kechilọ me lek ekwut isi ejit ya me utọn̄ agan̄ emen echi òkup iriaak me lek mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya. ²⁰ Ubọk yaage ke ema enisa alata araran̄ irọ ofifi ògbọ iba, mè isa ichim itoon̄ me lek oguga iba eyi mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya me ntut ijọn̄ kan̄ me agan̄ isi. Echim ògbọ cha igbet lek usọk ofọnti ikwaan̄ ya, inyi ibene sọnja inan̄a me lek fanti eyi ofọnti ya. ²¹ Ema enenisa eri oluku oluku itobo ògbọ òkup me lek ekwut isi ejit ya ikam me lek echi òkup me lek mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya, inyi ekwut isi ejit ya ire ge melek fanti ofọnti ikwaan̄ ya, mè ekwut isi ejit ya ikajene ìnan̄a me lek ofọnti ikwaan̄ ya. Erọ otutuuk inu chi geelek ike [Jioba, NW ] onyibe Mosis ida.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 9-15

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | LIBITIKỌS 1-3

“Inu Orọrọ Ekebinyi Inyinyi”

(Libitikọs 1:3) “ ‘Ire ngwugwa ya ire eyi eriembuuk ebewọwọp itaka iriọk, ene ya isa me otutuuk ejit kan̄ itet orie anam eyi kpunube ìroon̄ me lek isa inu me isotu Atanga Chinichini ya, isa inigwa ngwugwa me isi [Jioba, NW ].

(Libitikọs 2:1) “ ‘Ene geelek òbogwa ngwugwa akpa inyi [Jioba, NW ], môsa akpa ekọkọk iriọk inigwa ngwugwa ya, mè itap aran̄ me lek, mè isa si mgbe utop olu ònan̄a me lek uti farankinsens itoon̄ me inyọn̄,

(Libitikọs 2:12) Mêkọt isa inu etapbe olat mè ìyaka ire aran̄ akwọọk me lek inigwa ngwugwa adasi mfut inyi [Jioba, NW ]. Ire, kpebesa inu chi geege igwa ngwugwa ewọwọp iriọk me inyọn̄ ntook ngwugwa kubọk ngwugwa òkidun̄u utop olu.

it-2 525

Inyinyi

Ngwugwa ewọwọp iriọk. Ogwu obogwa ngwugwa ewọwọp iriọk inyi Awaji ibosasa ototuuk anam ge igwa ngwugwa ya, ikposun̄ agan̄ geege inyi lek kan̄. (Kpọ si Oyer 11:30, 31, 39, 40.) Ikup kubọk ekisa ngwugwa ya iriaak Jioba ibe ibọkọ ngwugwa ijo inu echi ekigwa igbaalek usini mgbọ itap. Kubọk “ngwugwa ewọwọp iriọk,” Jisọs isa ototuuk lek kan̄ igwa ngwugwa.

it-2 528 ¶4

Inyinyi

Ngwugwa akpa. Ekigwa ngwugwa akpa igbaalek ngwugwa esuuk, ngwugwa ewọwọp iriọk, mè ngwugwa ijo inu, usini mgbọ si ekigwa gaalek ngwugwa akpa kubọk ngwugwa adasi mfut. (Isis 29:40-42; Lib 23:10-13, 15-18; Ifuk 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; ibot 29) Ebi ene ekigwa ngwugwa chi isasa ijeen̄ itọn̄ me lek ubọk Awaji okichili ubọk igbana ema mè ikirọ inyi ema ekaan̄ nje-nnyi-isi. Ekimalek itap aran̄ mè mgbe ònan̄a me lek uti farankinsens me lek ngwugwa cha. Ekisa atalek akpa ekọkọk igwa ngwugwa chi, mokọt ire si fituru ewọpbe me emen orioon̄ fituru, nchicha ekatapge olat me lek mè iyaka ire akpa ekọkbe, eyi esabe uchieen̄ item mè inikpukpuku. Ekiwọp usini me lek ngwugwa akpa me inyọn̄ ntọọk ngwugwa ewọwọp iriọk, ebi ngwugwa ekirie eyi osisik, ire ire ngwugwa eyi esuuk, ogwu onyinyi ngwugwa ya mogọọk irie inan̄a me lek. (Lib 6:14-23; 7:11-13; Ifuk 18:8-11) Kpekitap olat mè iyaka ire “aran̄ akwọọk” (mokọt ire unin̄i mun̄ onan̄a me lek figi mè iyaka ire ofifi mfut uti) me lek akpa ebesa igwa ngwugwa ewọwọp iriọk me inyọn̄ ntook ngwugwa.—Lib 2:1-16.

(Libitikọs 3:1) “ ‘Ire ene ibonigwa ngwugwa esuuk, mè ibosa eriembuuk, eyi orie mè ìre uman, inigwa ngwugwa ya, ene ya môsa anam eyi kpunube ìroon̄ geege me lek inigwa ngwugwa ya me isi [Jioba, NW ].

it-2 526 ¶1

Ngwugwa

Ngwugwa Esuuk. Ire Jioba ibọkọ ngwugwa ene ogwabe igọọk me ubọk iweekbe itap, ikijeen̄ ibe ke ene ya melek kan̄ mikup me esuuk. Ogwu onyinyi ngwugwa ya melek ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ megọọk itaka anam esabe igwa ngwugwa ya (me emen oyet egep atanga chinichini; igọọk me lek orọmijọn̄ kiban̄, ekinama uwu nlak me emen oyet egep ya; me uwu mbuban, ere irie-inorie omaan̄). Ogwu ngwugwa ogwagwa ngwugwa ya melek ebi ngwugwa ikukup me ikwaan̄ me mgbọ ya mekaan̄ uche me lek anam ya si. Mewọp okpọn̄ anam ya ikana oduku isa inyi Jioba. Menenigwook eje anam ya me lek ntook ngwugwa kubọk ke ire Awaji ke ekinyi mije eje ikeke ichit chieen̄ ugwem eyi ọmọ gaalek okebinyi. Ikup kubọk ke ogwu onyinyi ngwugwa ya, ebi ototun̄ ukan̄ kan̄, ebi ngwugwa melek Jioba ekigbagbaan̄ irie inorie, eyi okijeen̄ mgbaan̄je esuuk eyi ema ekaan̄be. Ire ogwu ochachaka mbuban itaka anam esabe igwa ngwugwa ya, (mikpa inu obokọt ichaka ene mbuban me Ikan) mè iyaka ire, ire ene itaka anam esabe igwa ngwugwa ya me òso usen ita, ebesasan̄a ene ya me otu ifuk ebi Ijeren. Mije ene ya ikatanage, irọ inyi inu ngwugwa ya ikana mbuban inu mè iyaka ire itaka inu eyi Jioba ochabe, me isa me ikeya ijeen̄ ibe ke ọmọ ikakaan̄ ulibi me lek inu echi okukup me mbuban.—Lib 7:16-21; 19:5-8.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Libitikọs 2:13) Ikalọlọ ikekitap uchi me lek otutuuk ngwugwa akpa geelek. Ikachieek ibe uchi eyi inyan̄a-ibot Awaji kinyi inan me lek ngwugwa akpa kinyi. Ìkitap uchi me lek otutuuk ngwugwa kinyi geelek.

(Ijikien 43:24) Osisa anam cha inu me isi [Jioba, NW ], ebi ngwugwa mênenigwook uchi me lek, mè isa igwa ngwugwa ewọwọp iriọk inyi [Jioba, NW ].

w04 5/15 22 ¶1

Inu Ekpabe Ofolek Ikpa Libitikọs

2:13—Keke orọ ebi Ijeren ebekitap uchi “me lek otutuuk ngwugwa” kiban̄? Kpekitap uchi inyi ngwugwa cha itop. Me otutuuk linyọn̄, ebi ene ekitatap uchi me lek mkpọ inyi ikajọ mè iyaka ire ifiat. Ikup kubọk ekitap uchi me lek ngwugwa mije ikekebe ichit chieen̄ utelelek inan̄a me lek ijo inu mè ifafiat.

(Libitikọs 3:17) “ ‘Me ukot kinyi geelek, me ere geelek enyi mêlukbe, ogwu Ijeren geege ikalululuk ìrie eje mè ìyaka ire okpọn̄ mgbọ geege. Eyi ìre ikan òbokup isi ire ukot geelek.’ ”

it-1 813

Okpọn̄

Inu orọrọ enyibe ikan ya. Me irak Ikan inyana-ibot, ekimun̄ eje mè okpọn̄ anam kubọk inu echi okukup isa inyi Jioba gaalek. Ugwem anam, eyi Jioba gaalek okinyi ìkup me emen eje kan̄, eya orọ, eje ya ikup isa inyi ọmọ. (Lib 17:11, 14) Ekimun̄ okpọn̄ kubọk inu onwọnwọn̄ ichit me lek anam. Ene inyinyi Jioba okpọn̄ anam ikijeen̄ ibe ke ene ya iriọọn̄ ibe ke ire Jioba ogbe ikakaan̄ ere onwọnwọn ichit me lek anam, ene ya iweek inyinyi ọmọ inu onwọnwọn ichit si bak lek ọmọ orebe Awaji okiche mkpọ inyi ene me owuwa owuwa. Bak lek ikekebe ichit chieen̄ ulọk ebi Ijeren ekaan̄be inyinyi Jioba inu onwọnwọn ichit, okpọn̄ ikup kubọk “inorie” mè ngwugwa ‘òkidun̄u utop olu eyi òkibele Jioba ejit’. (Lib 3:11, 16) Eya orọ, ire ene itaka okpọn̄, ene ya irọ inu ikagbege me lek inu okup mbuban isa inyi Awaji, itaka inu eyi Jioba gaalek okaan̄be unen ikakaan̄. Ebekpakpan̄ ogwu geelek orọrọ ikeya. Kpebekọt isa eje irọ ofifi mkpọ, ire, mekọt isa okpọn̄ irọ ofifi mkpọ, orere, okpọn̄ onan̄a me lek anam òkwukwu me lek kan̄ mè iyaka ire eyi ofifi anam ochimbe ikpan̄.—Lib 7:23-25.

w04 5/15 22 ¶2

Inu Ekpabe Ofolek Ikpa Libitikọs

3:17. Eyi irebe ibe ke ekimun̄ okpọn̄ kubọk ere onwọnwọn ichit, isibi utoon̄ ibe ke ikan Jioba onyibe ibe ebi Ijeren ekataka okpọn̄ irọ inyi ema egobo etet ibe ke inu onwọnwọn ichit ikup isa inyi Jioba. (Ibebene 45:18) Eyi ikijeen̄ eji ibe ke eji ebekinyinyi Jioba inu echi onwọnwọn ichit me lek inu eji ekaan̄be.—Urọk 3:9, 10; Ebi Kọlọsi 3:23, 24.

Ifufuk Baibul

(Libitikọs 1:1-17) [Jioba, NW ] onenikup me emen Atanga Chinichini ya igwen Mosis, mè itumu inyi ibe, ² “Tumu nyi ebi Ijeren ibe, ‘Mgbọ geelek ene geelek me etete kinyi obosa ngwugwa inu me isi [Jioba, NW ], ene ya itet eriembuuk mè ìre ebot mè arọọn̄ me etete anam îkaan̄be isa inigwa ngwugwa ya. ³ “ ‘Ire ngwugwa ya ire eyi eriembuuk ebewọwọp itaka iriọk, ene ya isa me otutuuk ejit kan̄ itet orie anam eyi kpunube ìroon̄ me lek isa inu me isotu Atanga Chinichini ya, isa inigwa ngwugwa me isi [Jioba, NW ]. ⁴ Ene ya môtoon̄ ubọk kan̄ me ibot anam ya, eyi ebesa igwa ngwugwa ewọwọp iriọk, sabum mênibọkọ anam ya me useen̄ kan̄, mè isa irọ esuuk me ibot kan̄. ⁵ Ene ya mônenigwu gwun̄ eriembuuk ya me isi [Jioba, NW ], sabum bọn kè Erọn ebi ngwugwa mênenisa eje anam ya itọp igwook ikana me lek otutuuk agba owot ntook ngwugwa ya, me isotu Atanga Chinichini ya. ⁶ Ene ya môneninwuun̄ ikpa me lek anam ya, mè inibak ubọk ekibak anam. ⁷ Bọn kè Erọn ogwu ngwugwa mênenisọk ukan̄ me inyọn̄ ntook ngwugwa, mè itap iye me lek. ⁸ Bọn kè Erọn, ebi ngwugwa, mênenineen̄ okpọkọ anam cha me inyọn̄ ntook ngwugwa ya. Mêben ibot anam ya mè okpọn̄ kan̄ cha igwook me inyọn̄ iye esabe isọk ukan̄ ya me inyọn̄ ntook ngwugwa. ⁹ Ogwu ene ya mônenisa mun̄ igwọk otutuuk inu emen owot anam ya mè ukot kan̄ cha. Isigwọk isan̄a, ogwu ngwugwa mônenibọkọ otutuuk inu cha iwọp ikana oduku òkibubaan̄ olu me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, inyi ire ngwugwa eyi ukan̄, eyi òkidun̄u utop olu òkibele [Jioba, NW ] ejit. ¹⁰ “ ‘Ire anam ene ya obosa inigwa ngwugwa inyi [Jioba, NW ] ìre gwun̄ arọọn̄ mè ìre gwun̄ ebot, anam ya môre orie eyi kpunube ìroon̄ me lek. ¹¹ Ene ya môgwu anam ya me isi [Jioba, NW ], me udun̄ ntook ngwugwa ya me agan̄ inyọn̄. Bọn kè Erọn, ebi ngwugwa, mênenisa eje anam ya itọp igwook ikana me lek otutuuk agba owot ntook ngwugwa ya. ¹² Ene ya mônenibak anam ya igọọk me ubọk ekibak anam. Ogwu ngwugwa mônenineen̄ ibot anam ya melek okpọn̄ kan̄ me inyọn̄ iye òkup me ukan̄ me inyọn̄ ntook ngwugwa ya. ¹³ Ene ya môsa mun̄ igwọk inu emen owot anam ya melek ukot kan̄ cha. Ogwu ngwugwa mônenikpulu otutuuk cha iwọp ikana oduku òkibubaan̄ olu me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, inyi ire ngwugwa eyi ukan̄, eyi òkidun̄u utop olu òkibele [Jioba, NW ] ejit. ¹⁴ “ ‘Ire ebesa unọn igwa ngwugwa ewọwọp iriọk inyi [Jioba, NW ], ene ya môsa ekerekwukwu mè ìre gwun̄ elesia inigwa ngwugwa kan̄. ¹⁵ Ogwu ngwugwa mônenibọkọ unọn ya isa inu me inyọn̄ ntook ya, mè iniyaka ebek ifieek, mè itet ikaan̄, inyi eje kan̄ isibi isan̄a igwook me agba owot ntook ya, mè iniwọp ibot unọn ya itaka iriọk me inyọn̄ ntook ya. ¹⁶ Ene ya mônenisan̄a okpu unọn ya, mè otutuuk inu emen owot, mè itọp igwook me agba lek ntook ngwugwa ya me agan̄ mbum-ura me ere ekida ntọn̄ ònan̄a me inyọn̄ ntook ya igwook. ¹⁷ Ene ya mônenitet unọn ya me lek uwop agan̄ iba itaba igwaka, ire, ìkpogwaka isan̄a isi ge. Ogwu ngwugwa mônenibọkọ unọn ya itoon̄ me inyọn̄ iye òkup me ukan̄ me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, mè iwọp ikana oduku òkibubaan̄ olu. Eyi ìre ngwugwa ewọwọp iriọk, mè ire si ngwugwa eyi ukan̄, eyi òkidun̄u utop olu òkibele [Jioba, NW ] ejit.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 16-22

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | LIBITIKỌS 4-5

“Nyi Jioba Inu Onwọnwọn Ichit”

(Libitikọs 5:5, 6) “ ‘Ene geelek òrọrọn̄ ikan me lek inu chi geelek, ene ya môfuk ijo kan̄ me lek inu cha geelek îrọbe ilọ, ⁶ mè isa orie arọọn̄ ge mè ìre uman ebot ge inigwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ] mije ijo inu ya îrọbe. Ogwu ngwugwa mônenisa anam ya igwa ngwugwa isa irọ esuuk me ibot ene ya, mije ijo inu ya îrọbe.

it-2 527 ¶9

Ngwugwa

Ngwugwa awọ. Ekigwa ngwugwa awọ mè iyaka ire ngwugwa mfieek-ikọ mije ijo inu ene orọbe, mije ire mgbọ ene orọbe ijo inu, ke ikikaan̄ mfieek-ikọ. Ekigwa ngwugwa yi ire ene irọ okpọkpọ ijo inu ge. Ngwugwa yi ikaan̄ sọn̄ esese me lek ngwugwa ijo inu kechilọ. Ikup kubọk ekigwa ngwugwa yi ire ene irọ ijo inu ikeme ofifi ene kubọk Jioba mè iyaka ire ogwu Ijeren ogbo kan̄. Jioba motele inyi ogwu ogwagwa ngwugwa yi, ene ya moyaka ibene ikinwọọn̄ usini irek mè iyaka ire mkpọ ikakọtbe ikaan̄ bak lek ijo inu irọbe ya.—Kpọ si Asaya 53:10.

(Libitikọs 5:7) “ ‘Ire ubọk ene ya ìkasoon̄ gwun̄ arọọn̄, ene ya môkọt isa ekerekwukwu iba, mè ìre bọn elesia iba, inu, inyi mêsa igwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ] mije ijo kan̄. Mêsa ge igwa ngwugwa ijo inu, mè isa ge keyilọ igwa ngwugwa ewọwọp iriọk inyi [Jioba, NW ].

w09 6/1 26 ¶3

Awaji Iriọọn̄ Inu Echi Eji Ebekọt Irọ

Isasa ijeen̄ mbet lek nsan ejit Jioba okaan̄be, Ikan ibe: “Ire ubọk ene ya ìkasoon̄ gwun̄ arọọn̄, ene ya môkọt isa ekerekwukwu iba, mè ìre bọn elesia iba, inu, inyi mêsa igwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ] mije ijo kan̄. (Agba Eyi 7) Ofifi oniin̄ ebekọt isa itumu usem yi “ire ubọk ene ya ìkasoon̄” ire “ire ene ya ikpokọt inyi.” Ire ikaan̄ ogwu Ijeren ogbọgbọọn̄ ire lek ikakọtge inyi gwun̄ arọọn̄, Awaji moma ibọbọkọ inu eyi ibokọt inyi itap orere, ekerekwukwu iba, mè iyaka ire bọn elesia iba.

(Libitikọs 5:11) “ ‘Ire ubọk ene ya ìkasoon̄ ekerekwukwu iba mè ìre bọn elesia iba, ene ya môkọt isa iko atalek akpa ekọkọk iba inigwa ngwugwa ijo inu ya. Kpebetap aran̄ me lek akpa ekọkọk ya, kpebetatap si mgbe farankinsens me lek, mije, îre ngwugwa ijo inu ke îre.

w09 6/1 26 ¶4

Awaji Iriọọn̄ Inu Echi Eji Ebekọt Irọ

Ire ene ikakọt inyi ofut cha ye? “Ene ya môkọt isa iko atalek akpa ekọkọk iba inigwa ngwugwa ijo inu ya,” ike Ikan odobe. (Agba Eyi 11) Jioba irọ inyi ifet inyi ebi igbọgbọọn̄ enenen ekọt egwa ngwugwa ijo inu mè ekasage eje. Me Ijeren, ugbọọri ikpogban ene geege ibe ikakaan̄ ugbana onan̄a me lek ngwugwa esuuk mè iyaka ire ikarọ esuuk melek Awaji.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Libitikọs 5:1) “ ‘Ire igwen ene me ata-ikọ me lek inu eyi îsabe chieen̄ kan̄ imun̄, mè ìre eyi îriọọn̄be, ene ya ojijit itutumu ikọ òfo me lek inu ya, ene ya îrọ ijo inu, ufialek inu ya môtoon̄ ọmọ me ibot.

w16.02 30 ¶14

Kween̄ Mkpọ Nan̄a Me Lek Ebi Usun̄ Jioba Igbegbe Utoon̄-ejit

¹⁴ Ikakaan̄ ata ejit mokọt itap ubọk inyi owu mgbọ okirurumun̄ me lek ogwu obogbe utoon̄-ejit inyi. Kubọk inu njeen̄, ire oweek iriọọn̄ ibe ke ogwu melek kwun̄ ekupbe me ichechieek irọ atalek ijo inu ge. Omokọt iweek ichichit ijo inu ya, ogakge, ire ene ya ire ngwan̄ kwun̄ mè iyaka ire ogwu unene kwun̄. Ire, ire ochit ijo inu ya, okagbe utoon̄-ejit inyi Awaji. Ire Jioba ke owu obokigbe utoon̄-ejit inyi. Eya orọ, sa me ata ejit tumu nyi ngwan̄ kwun̄ ya mè iyaka ire ogwu unene kwun̄ ibe igwat lek isi lek ebi ugane ntitiin̄ inyi ema etap ubọk enyi ọmọ. Ire ikachieek igwagwat lek irọ ikeya, utoon̄-ejit okebigbe inyi Awaji ibieen̄ owu ibe osokpa inu ya onyi ebi ugane ntitiin̄. Sa me irọrọ eya, okigbe utoon̄-ejit inyi Jioba mè ikijeen̄ ngwan̄ kwun̄ ya mè iyaka ire ogwu unene kwun̄ ya ata ejit mije ebi ugane ntitiin̄ cha mesa me esuuk esuuk iteme ogọt.—Fuk Libitikọs 5:1; Ebi Galesia 6:1.

(Libitikọs 5:15, 16) “Ire ene irọ inu ikagbege me lek inu òkup mbuban inyi [Jioba, NW ] me ikariọọn̄ge, mè isa me ikeya irọ ijo inu, ene ya môgwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ]. Môsa ikpoko alata okuket eyi môsobe otu ewe orie arọọn̄ kpunube ìroon̄ me lek, igọọk me ubọk itọ-inu eyi Uwu Mbuban, inigwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ]. ¹⁶ Ene ya môkpe useen̄ me lek inu òkup mbuban ya eyi îrọbe inu ikagbege me lek, mè ikpe si irek ge me irek go itoon̄ me inyọn̄ isa inyi ogwu ngwugwa. Ogwu ngwugwa mônenisa orie arọọn̄ ya igwa ngwugwa awọ isa irọ esuuk me ibot ene ya. [Jioba, NW ] mônenitele inyi ene ya.

it-1 1130 ¶2

Inu Echi Okukup Me Mbuban

Anam mè Inu Erọkọbe Me Uko. Adasi gwun̄ eriembuuk, arọọn̄, mè ebot ikukup mbuban inyi Jioba, kpebenwene ibot kiban̄. Mesa anam chi igwa ngwugwa, mè iche usini inyi ebi ngwugwa ikukup me mbuban. (Ifuk 18:17-19) Adasi mfut uko, inyinyi eyi irek ge me akọp irek, mè otutuuk ngwugwa mè uche echi ebi Ijeren ekinyi isasa ibieen̄ ikwaan̄ Jioba inye ikukup me mbuban. (Isis 28:38) Kpebesa inu geelek echi okukup mbuban inyi Jioba irọ mkpọ ifit ifit, mè iyaka ire ikpọ chieen̄ ilọ me lek. Inu ijejeen̄ ge ire ikan ofolek inyinyi irek ge me akọp irek. Ire ogwu enerieen̄ ge isun̄ akpa wit ibosa inyi kubọk inyinyi irek ge me akọp irek, ọmọ mè iyaka ene ge me ototun̄ ukan̄ kan̄ onenimọnọ usini me lek wit ya mè ikariọọn̄ge isa irọ mkpọ me uwu, ene ya irọn̄ ikan Awaji ofolek inu echi okukup mbuban. Igọọk me lek inu Ikan odobe, ene ya mokpe useen̄ me lek inu okup mbuban ya eyi irọbe inu ikagbege me lek, mokpe irek ge me irek go itoon̄ me inyọn̄, mè inyi si orie arọọn̄ ge eyi kpunube iroon̄ me lek. Eyi irọ inyi ebi ene ekejeen̄ udọk udọk ulibi me lek inu echi okukup me mbuban inyi Jioba.—Lib 5:14-16.

Ifufuk Baibul

(Libitikọs 4:27–5:4) “ ‘Ire ke îre ogwu ikike ge me etete ebi ido Ijeren orọ ilọ me ikariọọn̄ge, mè irọ inu ge me lek inu cha echi [Jioba, NW ] otọbe ibe ekarọ, mè irọn̄ ikan̄, ²⁸ mè ire ebi ene inisa nrọ-nlọ ene ya orọbe ijeen̄ ene ya me isi, ene ya môsa uman ebot ge eyi kpunube ìroon̄ geege me lek inu, inyi mêsabe igwa ngwugwa mije nrọ-nlọ kan̄. ²⁹ Ene ya môtoon̄ ubọk kan̄ me ibot ebot ya eyi ebesa igwa ngwugwa ijo inu ya, mè inigwu ebot ya me ere ekigwa ngwugwa ewọwọp iriọk. ³⁰ Ogwu ngwugwa mônenisa otubọk ilaka-aran̄ kan̄ ijiin̄ me emen eje ebot ngwugwa ijo inu ya, mè isa igbama me lek iko ini òkup me lek ntook ngwugwa ya, mè iniben eje eyi òsisik igwook me ebon ntook ngwugwa ya. ³¹ Ogwu ngwugwa ya mônenisan̄a otutuuk okpọn̄ me lek anam ya ike ekisan̄a okpọn̄ me lek anam ngwugwa esuuk, mè iniwọp okpọn̄ ya ikana oduku me inyọn̄ ntook ngwugwa inyi [Jioba, NW ] kubọk ngwugwa òkidun̄u utop olu. Sa me ikeya, ogwu ngwugwa ya mônenirọ esuuk me ibot ene ya, [Jioba, NW ] mônenitele nrọ-nlọ ene ya inyi. ³² “ ‘Ire ogwu ene ya isa arọọn̄ inu isasa inigwa ngwugwa ijo inu kan̄, arọọn̄ ya ìbore uman eyi kpunube ìroon̄ geege me lek. ³³ Ene ya môsa ubọk kan̄ itoon̄ me ibot arọọn̄ ya, mè inigwu anam ya me ere ekigwu anam ngwugwa ewọwọp iriọk. ³⁴ Ogwu ngwugwa mônenisa otubọk ilaka-aran̄ kan̄ ijiin̄ me emen eje arọọn̄ ngwugwa ijo inu ya, mè isa igbama me lek iko ini òkup me lek ntook ngwugwa ya, mè iniben eje eyi òsisik igwook me ebon ntook ngwugwa ya. ³⁵ Ogwu ngwugwa ya mônenisan̄a otutuuk okpọn̄ arọọn̄ ya ike ekisan̄a okpọn̄ me lek anam ngwugwa esuuk, mè inigbaan̄ okpọn̄ ya melek anam ngwugwa ukan̄ iwọp ikana oduku òkibubaan̄ olu me inyọn̄ ntook ngwugwa inyi [Jioba, NW ]. Sa me ikeya, ogwu ngwugwa ya mônenirọ esuuk me ibot ene ya, [Jioba, NW ] mônenitele nrọ-nlọ ene ya inyi.

5 “ ‘Ire igwen ene me ata-ikọ me lek inu eyi îsabe chieen̄ kan̄ imun̄, mè ìre eyi îriọọn̄be, ene ya ojijit itutumu ikọ òfo me lek inu ya, ene ya îrọ ijo inu, ufialek inu ya môtoon̄ ọmọ me ibot. ² “ ‘Ire ene ichak ubọk me lek inu òkichaka ene mbuban me lek, kubọk nkwukwu anam oron òkaan̄ mbuban me lek, mè ìre nkwukwu anam uwu òkaan̄ mbuban me lek, mè ìre nkwukwu inu òkinyinyọnọ me ijọn̄ eyi òkaan̄ mbuban me lek, me ikariọọn̄ge, mè ikana ogwu òkaan̄ mbuban me lek, ene ya îrọn̄ ikan. ³ “ ‘Ire ene ichak ubọk me lek inu ògbaan̄ me lek ebilene eyi òkaan̄ mbuban me lek, eyi môkọtbe ichaka ọmọ mbuban me lek, me ikariọọn̄ge, mè iyaka iniriọọn̄ me mgburudun̄ ibe ke mbuban îchaka ọmọ me lek, ene ya îrọn̄ ikan. ⁴ “ ‘Ire si ene ikpọkpọ inyan̄a ibot ikeya, ìkakaan̄ ekiket, mè ikpọkpọ imuman otu itumu, me ikariọọn̄ge, ibe ke ọmọ môrọ inu ge, mè ìre ijo inu mè ìre ata inu, kubọk otutuuk ebilene ekirọ, mè iyaka iniriọọn̄ me mgburudun̄ ibe ke îlọ, ene ya îrọn̄ ikan, ikerere me lek ikọ ge me etete ikọ cha.

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 23-29

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | LIBITIKỌS 6-7

“Ngwugwa Isasa Ibe Awaji Onirọ”

(Libitikọs 7:11, 12) “Echichi ìre ikan ofolek ngwugwa esuuk, eyi ebekigwa inyi [Jioba, NW ]. ¹² Ire ene inigwa ngwugwa esuuk eyi isasa ibe [Jioba, NW ] onirọ, ene ya môsa fituru unin̄i unin̄i eyi kpunube olat me lek, esabe aran̄ igbaalek ifuku, mè nchicha kpetap olat, echiọọkbe aran̄ me lek, mè fituru esabe atalek akpa ekọkọk irọ mè itap aran̄ me lek, inigwa ngwugwa ya.

w19.11 22 ¶9

Inu Echi Eji Ekween̄be Inan̄a Me Ikpa Libitikọs

⁹ Òso inu nkween̄ iba: Eji ekitọbọ ebum inyi Jioba isasa ijeen̄ ọmọ itọn̄. Inyi eji ekọt egobo inu yi etet ejaan̄, kè eji ekpa mkpọ ofolek ngwugwa esuuk, eyi okukup ufiak me ata ntọbọ-ebum me Ijeren ukot ikaan̄. Me ikpa Libitikọs, eji ekween̄ ibe ke ogwu Ijeren mokọt igwa ngwugwa esuuk ‘isasa ibe Jioba onirọ.’ (Lib 7:11-13, 16-18) Mogwa ngwugwa yi bak lek iweekbe irọrọ ikeya, ikare bak lak irebe inu ikan odobe. Ngwugwa yi ire ngwugwa ene okigwa inan̄a me ata ejit bak lek ima ikaan̄be me lek Jioba, Awaji kan̄. Ire ogwu onyinyi ngwugwa ya, ebi ototun̄ ukan̄ kan̄ mè ebi ngwugwa ebetaka anam egwabe ya. Ire, usini agan̄ me lek anam ya ikup isa inyi Jioba gaalek. Agan̄ echi owa ni?

(Libitikọs 7:13-15) Ene ya môsa si fituru eyi etapbe olat me lek igbaalek inu, inyi esa egbaalek egwa ngwugwa esuuk eyi onirọ ya. ¹⁴ Me etete otutuuk inu ngwugwa cha, mêsan̄a ge ge isa igwa ngwugwa ya kubọk inyinyi inyi [Jioba, NW ]. Echi òsisik ìkup inyi ogwu ngwugwa ogwu òsasa eje anam ngwugwa esuuk ya igwook me lek ntook ngwugwa ya. ¹⁵ Ogwu òsasa ngwugwa esuuk ya inu isasa ibe [Jioba, NW ] onirọ, môtaka anam ya eyi òre ọmọ lek isan̄a me usen yaage, ìkpotele okpọkọ geege me lek iwele egwe.

w00 8/15 15 ¶15

Ngwugwa Echi Awaji Obọkọbe Itap

¹⁵ Ofifi ngwugwa ekebinyi inan̄a me ata ejit ire ngwugwa esuuk, eyi ekpabe mkpọ ofolek me ikpa Libitikọs, ibot 3. Me Iburu, usem yi, “esuuk” ikakpọkpọ ire gaalek utelelek ekikaan̄ bak lek kpunuge wọlọwọlọ mè iyaka ire akọn̄. Ikpa ekigwen Studies in the Mosaic Institutions ibe: “Me Baibul, esuuk yi igọbọ si esuuk ekikaan̄ melek Awaji, nje-nnyi-isi, unwọọn̄ mè ubelejit.” Eya orọ, kpekigwa ngwugwa esuuk isasa isun̄ esuuk melek Awaji, kubọk ekisa irọ inyi ejit kan̄ itọọk, ire, ebi ikakaan̄ nnwọn-isi Awaji ekigwa ngwugwa yi isasa ijeen̄ itọn̄ me lek esuuk ema ekaan̄be melek kan̄. Ebi ngwugwa mè ogwu onyinyi ngwugwa ya metaka anam ngwugwa ya, ire, medasi inyi Jioba eje anam ya mè okpọn̄ kan̄. (Libitikọs 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Me irek ogugo ojajaan̄, ogwu onyinyi ngwugwa ya, ebi ngwugwa cha mè Jioba ekigbagbaan̄ irie inorie, eyi okijeen̄ mgbaan̄je esuuk ema ekaan̄be.

(Libitikọs 7:20) Ire, ire ene geelek òchachaka mbuban initaka anam esabe igwa ngwugwa esuuk inyi [Jioba, NW ], ebesasan̄a ene ya isan̄a me otu ifuk ebi kiban̄.

w00 8/15 19 ¶8

Ngwugwa Isasa Itọn̄ Jioba Echi Ibọkọbe Itap

⁸ Ofolek ogwu okinyi ngwugwa ya ye? Ikan ibe me ene geelek obonu me isi Jioba ikup me utana mè ikakaan̄ okpa geege me emen. Ogwu geelek ochachaka mbuban modasi igwa ngwugwa ijo inu mè iyaka ire ngwugwa awọ inyi ikup me utana mè Jioba ibọkọ ngwugwa ewọwọp iriọk mè iyaka ire ngwugwa esuuk iboyaka inigwa itap. (Libitikọs 5:1-6, 15, 17) Ire eji migobo itet ibe ke ikup ufiak ibe eji ekekup me utana me isi Jioba mgbọ geelek ni? Ire eji iweek ibe Awaji ibọkọ ntọbọ-ebum kiji itap, eji ebekigwagwat lek inen̄e inu olọlọ isun̄ mgbọ geelek eji erọn̄be ikan Kan̄. Eji megwat lek irọ esuuk melek Awaji inan̄a me lek ‘ebi ugane ntitiin̄’ melek Jisọs Karais, ogwu ogwagwa “ngwugwa iben unaan̄-ejit Awaji isan̄a, mè isiki Awaji ejit, inyi itele ijo kiji.”—Jemis 5:14; Jọn Eyi Adasi 2:1, 2.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Libitikọs 6:13) Ukan̄ ìbokpọkpọ ikilolomo mgbọ geelek me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, kpebetele inyi iniin̄ kubọk ge.

it-1 833 ¶1

Ukan̄

Ogbaan̄ me lek akpatan̄ mbuban mè uwu mbuban. Misa ukan̄ irọ mkpọ me ntọbọ-ebum Awaji me akpatan̄ mbuban mè uwu mbuban si. Me ewelegwe mè otu ikakwun̄ usen geelek, ogwu oban Awaji ikiwọwọp nsensi me inyọn̄ ntook nsensi. (Isis 30:7, 8) Awaji inyi ida ibe ukan̄ òkup me inyọn̄ ntook ngwugwa ewọwọp iriọk ikilomo mgbọ geelek. (Lib 6:12, 13) Ebi Ju michieek ibe ke adasi ukan̄ ololomo me inyọn̄ ntook ya inan̄a me ubọk Awaji me oniin̄ okup uyeke uyeke, owuwa ene michieek ikeya si, ire, nkeek ya ikaje ikike me lek inu Baibul otumube. Igọọk me lek adasi ntọ-ubọk echi Jioba onyibe Mosis, nsabọn kè Erọn ebesọsọk “ukan̄ me inyọn̄ ntook ngwugwa, mè itap iye me lek” sabum ebeto anam me inyọn̄ ntook ya. (Lib 1:7, 8) Ire mgbọ efakabe ikwaan̄ itap me ubọk ebi ngwugwa isan̄a, mè igwa ngwugwa esabe irọ orirọ ya isan̄a, ke Jioba oria ukan̄, usini mgbọ, itibi me lek efit oduku inyọn̄ okakana ichit akpatan̄ mbuban ibe itaka ngwugwa okup me inyọn̄ ntook ngwugwa ya. Igọọk me lek eyi, miwuuk lek isọk ukan̄ igwa ngwugwa me inyọn̄ ntook ngwugwa ya sabum Jioba oniria ukan̄ me oniin̄ okup uyeke uyeke inigbaalek eyi owuwuuk lek ikilomo. Eya orọ, ire ukan̄ eyi owuwuuk lek ikilomo me inyọn̄ ntook ngwugwa ya melek eyi Awaji oriabe inu enigbaan̄ ikilomo. (Lib 8:14–9:24) Mgbọ yaage Solomọn oriaakbe uriaak isan̄a me mgbọ ikebigbana uwu mbuban, Jioba iria ukan̄ me oniin̄ okup uyeke uyeke si ibe initaka ngwugwa echi egwabe.—2 Mfuf 7:1; kpọ si Oyer 6:21; 1 Ubọọn̄ 18:21-39; 1 Mfuf 21:26 inyi okọt omun̄ ofifi ofifi irek echi Jioba osabe ukan̄ irọ mkpọ me oniin̄ okup uyeke uyeke isasa ijeen̄ ibe ke ọmọ ibọkọ ngwugwa ebi usun̄ kan̄ itap.

(Libitikọs 6:25) “Nyi Erọn mè ebi bọn ebirieen̄ ikan kechi ofolek ngwugwa ijo inu. Îre me isi [Jioba, NW ], me ere ekigwu anam ngwugwa ewọwọp iriọk, ke ebegwu si anam ngwugwa ijo inu, mije, ngwugwa keyi ìre ngwugwa òkup mbuban ichit.

si 27 ¶15

Òso Ikpa 3 Me Baibul—Libitikọs

¹⁵ (3) Ogwu geelek orọrọ ijo inu me ikariọọn̄ge ibogwawa ngwugwa ijo inu. Mbet lek anam ebesa igwa ngwugwa ya iyaka imaan̄ me lek ogwu orọrọ ijo inu ya—mokọt ire ogwu ngwugwa, otutuuk ido Ijeren mè iyaka ire ogwu ikike ge. Ngwugwa keyi ikabet lek ngwugwa ekinyi inan̄a me ata ejit mè ngwugwa esuuk, ire ngwugwa ebenyinyi ubọk ikan odobe.—4:1-35; 6:24-30.

Ifufuk Baibul

(Libitikọs 6:1-18) [Jioba, NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, ² “Ire ene irọ ijo inu, mè ije ilọ me isi [Jioba, NW ] sa me ikakan̄ ataak inyi ogwu melek kan̄ me lek inu îsabe itap ọmọ me ubọk, mè ìre inu înyibe ọmọ ibe isun̄, mè ìyaka ire ìchichiin̄ inu ene ya me unye, mè ìre ìsasa me ugana-chieen̄ ibọkọ inu me ubọk ogwu melek kan̄ me lek inu ema egbaan̄be irọ, ene ya îrọn̄ ikan. ³ Ofifi kan̄, ire ene imun̄ inu òchechep, mè imọnọ, mè inikan̄ ataak ibe ke ọmọ ìkamun̄, mè inyan̄a ibot itoon̄ me inyọn̄ ataak ya, mè ìre ìyaka irọrọ si ofifi ojelek ijo inu òkup ikecha echi ebi ene ekirọ, ene ya îrọn̄ ikan. ⁴ Ire ene irọ ilọ me oniin̄ ge me lek oniin̄ kechi, mè iniriọọn̄ ibe ke ọmọ îrọn̄ ikan, ene ya môyaka inu ya îchiin̄be me unye inyi ogwukaan̄, mè ìre eyi îsabe ugana-chieen̄ itet ene ibọkọ, mè ìre inu esabe itap ọmọ me ubọk, mè ìre inu ògagak ene ichep eyi îmun̄be mè imọnọ, ⁵ mè ìre inu înyan̄abe ibot eyi ataak ibọkọ. Ene ya môyaka inu ya ikpe inyi ogwukaan̄, mè ikpe si irek ge me irek go itoon̄ me inyọn̄. Ene ya ìbosa otutuuk inu cha inikpe inyi ogwukaan̄ me usen ìbogwa ngwugwa awọ kan̄. ⁶ Ene ya ìbosa arọọn̄ ge kpunube ìroon̄ geege me lek, eyi òsoso otu ewe kan̄, ijet ogwu ngwugwa, inyi isa igwa ngwugwa awọ inyi [Jioba, NW ] mije nrọ-nlọ kan̄. ⁷ Ogwu ngwugwa mônenisa arọọn̄ ya igwa ngwugwa isasa irọ esuuk me ibot ene ya, inyi [Jioba, NW ] itele inyi ene ya me lek inu cha geelek îrọbe mè isa me ikeya irọn̄ ikan.” ⁸ [Jioba, NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, ⁹ “Nyi Erọn mè ebi bọn ikan ofolek ike ebekisa igwa ngwugwa ewọwọp iriọk. Inu ngwugwa ewọwọp iriọk ìbokup me inyọn̄ abọt me inyọn̄ ntook ngwugwa bene me otu ikakwun̄ mege iwele egwe. Ukan̄ inyọn̄ ntook ngwugwa ya si ìbokilolomo mgbọ geelek. ¹⁰ Ogwu ngwugwa mônenitap ofọnti inyọn̄ kan̄ eyi lilin̄, mè initap ekwut-edim lilin̄ isa ikwek akpalek kan̄, mè inisi ikpulu ntọn̄ eyi ukan̄ ngwugwa ewọwọp iriọk ya òkup me inyọn̄ ntook ya isan̄a igwook me ijọn̄ me agba lek ntook ya, ¹¹ mè inisi inwene lek, mè itap ofifi ofọnti, mè iniben ntọn̄ ya isibi udun̄ ere m̀gba-ǹgwele ukan̄ ya isi ifiin̄ me ere ikakaan̄ge mbuban me lek. ¹² Ukan̄ òkup me inyọn̄ ntook ngwugwa ya ìbokilolomo mgbọ geelek, kpebetele inyi iniin̄ mgbọ geege. Me ewelegwe geelek, ogwu ngwugwa môkitap iye me lek ukan̄ ya inyi ikilomo, mè ikiwọp okpọn̄ ngwugwa esuuk me inyọn̄ kan̄. ¹³ Ukan̄ ìbokpọkpọ ikilolomo mgbọ geelek me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, kpebetele inyi iniin̄ kubọk ge. ¹⁴ “Ikan kechi obokikpulu ngwugwa akpa. Bọn kè Erọn mêsa inu ngwugwa ya inigwook me isi ntook ngwugwa, me isi [Jioba, NW ], ¹⁵ mè inigwọ akpa ekọkbe ya melek aran̄ mè mgbe farankinsens òje me lek ngwugwa akpa ya ijot ubọk ge, kubọk okpọkọ emen akpan, mè iniwọp eya ikana oduku me inyọn̄ ntook ya inyi [Jioba, NW ], inyi idun̄u utop olu òkibele [Jioba, NW ] ejit. ¹⁶ Erọn mè ebi bọn eberie eyi òsisik. Ire, kpebetap olat me lek. Ema ebekup me ere òkup mbuban irie, me emen oyet egep Atanga Chinichini. ¹⁷ Kpebetap olat me lek akpa ekọkọk ya isa irọ fituru. Eyiya ìre uche nchebe inyi ema inan̄a me lek ngwugwa ukan̄ egwabe inyi emi. Mije inorie ya orebe inu esabe igwa ngwugwa ijo inu mè ngwugwa awọ, îre inu òkup mbuban ichit. ¹⁸ Îre bọn ebirieen̄ owot iman kè Erọn gaalek ebekirie inu òsisik me lek ngwugwa ukan̄ egwabe inyi [Jioba, NW ]. Eyi ìre ikan òbokup ire ukot kinyi geelek. Ene geelek òbochak ubọk me lek inu ngwugwa ya ìbore ogwu òkup me mbuban.”

AKỌP MÈ ONYAN̄ GE 30–AKỌP MÈ ONYAN̄ IBA 6

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | LIBITIKỌS 8-9

“Inu Okikpọk Mbum Ugbana kè Jioba”

(Libitikọs 8:6-9) Mosis onenigwen Erọn melek ebi bọn ebirieen̄ isibi me isi ebi ama, mè inisa mun̄ igwọk ema lek, ⁷ mè inimọnọ àwurukù irak itap Erọn, mè initobo ọmọ fanti me ebon, mè initap ọmọ àwurukù inyọn̄, mè iniben mgbidim ofọnti ikwaan̄ itap itoon̄ me inyọn̄, mè inisa fanti òje me lek mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya itobo ofọnti ya ikam me lek kan̄, ⁸ mè iniben ekwut isi ejit ikwaan̄ ọmọ me lek, mè initeen̄ inu iba ebekisa iroon̄ nriroon̄, echi ekigwen Urim mè Tumim, itap me emen ekwut isi ejit ya, ⁹ mè iniben okpibot ogwu ngwugwa ichit ọmọ me ibot, mè inimọnọ akpakpa uwot alata araran̄ ya, òrere ọgbọn ubọọn̄ òkup mbuban, itobo me lek okpibot ya me agan̄ isi. Mosis ìrọ otutuuk inu chi igọọk me ike [Jioba, NW ] onyibe ọmọ ida.

(Libitikọs 8:12) Inenitọkọ si aran̄ ya igwook Erọn me ibot, inyi ire itọtọkọ ọmọ aran̄ me ibot, isa isun̄ ọmọ mbuban inyi [Jioba, NW ].

it-1 1207

Ifafaka Ikwaan̄ Itap Ene Me Ubọk

Mosis isa mun̄ okup me emen okwa igwọk lek esabe ekwe irom okup me emen oyet egep akpatan̄ mbuban igwọk lek Erọn mè nsabọn kan̄ orere Nadabu, Abiyu, Elieja mè Itama (mè iyaka ire, inyi ida ibe ema egwọk lek kiban̄) mè itap Erọn ofọnti ikwaan̄ kan̄ kubọk ogwu oban Awaji. (Ifuk 3:2, 3) Ujuja ofọnti etapbe Erọn ya ikeke ichit chieen̄ eru ibokaan̄ mè akpan ikwaan̄ kan̄ kubọk ogwu oban Awaji. Mosis isa aran̄ mbuban igbama me lek akpatan̄ mbuban, ntook ngwugwa ewọwọp iriọk, okwa igwọk-lek mè otutuuk nroon̄ ikwaan̄ kiban̄. Eya irọ inyi ema ekup me mbuban, kubọk inu echi esun̄be esese isasa isi ikwaan̄ inyi Awaji, eyi ebebene ikisa ema irọ. Me ota kan̄, Mosis ogbagbama Erọn lek sa me igwogwook aran̄ ya me ibot kan̄.—Lib 8:6-12; Isis 30:22-33; Itọn̄ 133:2.

(Libitikọs 9:1-5) Me òso usen jeeta, Mosis onenigwen Erọn mè ebi bọn, mè igwen si ebi ugane Ijeren ititiin̄, ² mè initumu inyi Erọn ibe, “Tet gwun̄ orie eriembuuk ge eyi owu môsabe igwa ngwugwa ijo inu, mè tet si orie arọọn̄ ge eyi owu môsabe igwa ngwugwa ewọwọp iriọk, mè sa ema na me isi [Jioba, NW ]. Anam iba chi mêre echi kpekaan̄ ìroon̄ geege me lek. ³ Tumu nyi ebi ugane Ijeren ibe etet orie ebot ge ebesa igwa ngwugwa ijo inu, mè etet si gwun̄ orie eriembuuk ge òsoso acha ge, mè gwun̄ arọọn̄ ge òsoso acha ge, echi kpunube ìroon̄ geege me lek, echi mêsabe igwa ngwugwa ewọwọp iriọk, esa enu. ⁴ Tumu nyi ema si ibe etet eriembuuk ge, mè arọọn̄ ge echi mêsabe igwa ngwugwa esuuk me isi [Jioba, NW ]. Be ema esa si akpa ekọkọk etapbe aran̄ me lek enu, inyi mêsabe igwa ngwugwa akpa inyi [Jioba, NW ]. Tumu nyi ema ibe ekalọ irọrọ otutuuk inu chi, mije ke [Jioba, NW ] môsibi inichichini melek kiban̄ cherekeyi.” ⁵ Ema esasa otutuuk inu cha inu me isi Atanga Chinichini, ike Mosis onyibe ema ida. Otutuuk ebi Ijeren etititiin̄ me isi [Jioba, NW ].

it-1 1208 ¶8

Ifafaka Ikwaan̄ Itap Ene Me Ubọk

Ebi ngwugwa ebene ikwaan̄ kiban̄ (Mosis ikatap ubọk inyi ema) me òso usen jeeta eyi etọkọbe aran̄ me ibot kiban̄ mè irọ ema ijot isan̄a. Erọn igwa ngwugwa ijo inu me ibot otutuuk ebi Ijeren mije ijo inu kiban̄, ogakge, mije mkpọmfaka ebotbe kubọk gwun̄ eriembuuk eyi ema efakabe me ikafiin̄ge mgbọ, eyi onanaan̄ Jioba ejit. (Lib 9:1-7; Isis 32:1-10) Mgbọ egwabe ngwugwa cha isan̄a, Jioba ibọkọ itap mè ijeen̄ nnwọn-isi kan̄ me lek ebi ngwugwa cha sa me iraria ukan̄ itibi ujọn̄ọ efit oduku inyọn̄ me oniin̄ okup uyeke uyeke ibe itaka ngwugwa eyi osisik me inyọn̄ ntook ngwugwa ya.—Lib 9:23, 24.

(Libitikọs 9:23, 24) Mosis mè Erọn enenije inin̄ emen Atanga Chinichini, mè iyaka igwu ikom inan̄a isibi, inigbaan̄ igbana ebi Ijeren. Ujamgbugbo eyi [Jioba, NW ] okakana isibi me isi otutuuk ebi Ijeren. ²⁴ Mgbọ yaage, ukan̄ onanan̄a me isi [Jioba, NW ] isibi, mè ilomo itoon̄ me inyọn̄ ntook ya, mè itaka ngwugwa ewọwọp iriọk ya mè okpọn̄ cha. Otutuuk ebi Ijeren emumun̄, mè ibọn̄ ukpo inwọọn̄ unwọọn̄, mè irurọn̄ọ ikana isi ichit me ijọn̄.

w19.11 23 ¶13

Inu Echi Eji Ekween̄be Inan̄a Me Ikpa Libitikọs

¹³ Òso inu nkween̄ ini: Jioba ikigbagbana ntitiin̄ kan̄ me inyọn̄ ijọn̄ yi. Keek nu mkpọ obọbọkọ irek me 1512 B.C.E. mgbọ egwuun̄be akpatan̄ mbuban me ebon Ogoon̄ Saina. (Isis 40:17) Ire Mosis oje me isi me orirọ esabe ifaka ikwaan̄ ngwugwa itap me ubọk Erọn mè nsabọn kan̄. Otutuuk ebi Ijeren mititiin̄ ikikpọ adasi ngwugwa anam ebi ngwugwa cha egwabe. (Lib 9:1-5) Kpa ubọk ke Jioba osa ijeen̄ nnwọn-isi kan̄ me lek ebi ngwugwa cha ni? Mgbọ Erọn mè Mosis ekebigbana ebi Ijeren, Jioba oraria ukan̄ ibe itaka ngwugwa eyi osisik me inyọn̄ ntook ngwugwa ya.—Fuk Libitikọs 9:23, 24.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Libitikọs 8:6) Mosis onenigwen Erọn melek ebi bọn ebirieen̄ isibi me isi ebi ama, mè inisa mun̄ igwọk ema lek,

w14 11/15 9 ¶6

Inu Orọrọ Eji Ebekup Me Mbuban

⁶ Ikan Jioba onyibe ebi Ijeren ofolek ikekisun̄ akpalek kiban̄ me utana ikaan̄ oruru isa inyi ebi eyi kan̄ me chereyi. Ebi eji ekebigọọk ikween̄ Baibul mikitaba iman̄ me lek ubọk ere ntọbọ-ebum kiji mè ofọnti eji ekebitap okitana mè ijaan̄ ire. Ebi ngwugwa ikukup me utana ikijeen̄ eji ibe ke ene geelek okisi uwu ntọbọ-ebum kè Jioba eyi obebene kubọk ogoon̄ ikpolọlọ irere “ogwu ikakaan̄ge okpa geege me ejit.” (Fuk Okwa Itọn̄ 24:3, 4; Asaya 2:2, 3.) Eji ebekinyinyi Awaji ntọbọ-ebum okukup me mbuban inan̄a me okiket, ejit mè akpalek echi otatana. Eyi iweek ibe eji ekewọlọ lek kiji ekpọ mgbọ geelek, mè ekerọ unwene me agan̄ eji ekakebirọ ijaan̄ inyi eji ekọt ekekup me mbuban. (2 Kọr. 13:5) Kubọk inu ijejeen̄, ogwu okakaan̄ ntap-me-mun̄ mè ikigen ibak ikpọ ogugo njak ido lek kan̄ ibe, ‘Ire nkakisun̄ lek n̄a me mbuban ni?’ Ikup ufiak ibe ene ya isi lek ebi ugane ntitiin̄, ebi ibetap ubọk inyi ọmọ ikọt ijit mbet lek ijo eru keya.—Jemis 5:14.

(Libitikọs 8:14-17) Mosis onenisa orie eriembuuk ngwugwa ijo inu isibi inu, Erọn mè ebi bọn enenitoon̄ ubọk kiban̄ me ibot eriembuuk ya. ¹⁵ Mosis onenikpan̄ eriembuuk ya, mè isa otubọk ilaka-aran̄ kan̄ ijiin̄ me emen eje anam ya, mè inisa ichak me lek iko ini òkup me lek ntook ngwugwa ya, isasa igwọk lek ntook ya, mè iniben eje eyi òsisik ifiin̄ me ebon ntook ya, inyi ikup me mbuban inyi [Jioba, NW ], mè isa me ikeya irọ esuuk me lek ntook ya. ¹⁶ Inenisan̄a otutuuk okpọn̄ òkup me emen anam ya, mè isan̄a si akwaan̄ òchichit ejit anam ya, mè ichip iba kan̄ melek otutuuk okpọn̄ òje me lek kiban̄, mè ikpulu isi iwọp ikana oduku òkibubaan̄ olu me inyọn̄ ntook ya. ¹⁷ Ire, ikpukpulu otuuk eriembuuk ya, bene me lek ikpa kan̄, mè ufuk kan̄, mè otutuuk ifin emen okpu kan̄, isa isibi udun̄ ere m̀gba-ǹgwele ukan̄ ya isi iwọp itaka iriọk, ike [Jioba, NW ] onyibe ọmọ ida.

it-2 437 ¶3

Mosis

Ikan inyan̄a-ibot eyi Jioba onyan̄abe melek ebi Ijeren ije me ubọk kè Mosis, kpunu ebilene geege owuwuuk lek inwọọn̄ mbet lek irek keya isan̄a me lek Jisọs Karais, ogwu ayaya inyan̄a-ibot ojebe me ubọk inu. Mosis inyan eje anam echi esabe igwa ngwugwa igwook me lek ikpa inyan̄a-ibot ya (eyi Jioba onyan̄abe melek ebi Ijeren). Mgbọ ifukbe ikpa ikan ya inyi ebi Ijeren isan̄a, ema efọọk ibe: “Otutuuk inu geelek [Jioba, NW ] otumube, eji mînọ. Eji mêrọ ubọk îtumube.” (Isis 24:3-8; Iburu 9:19) Me irek kan̄ kubọk ogwu ikan inyan̄a-ibot ojebe me ubọk, Mosis ikpọ chieen̄ me lek inanama akpatan̄ mbuban melek otutuuk inu oje me lek igọọk me lek ntọ-ubọk Awaji onyibe ọmọ, ifaka ikwaan̄ itap me ubọk ebi ngwugwa, isa aran̄ eyi osibi esese igbama me lek akpatan̄ mbuban ya mè itọkọ aran̄ ya si igwook Erọn ogwu oban Awaji me ibot isasa isun̄ ema me mbuban. Ọmọ si okpọ chieen̄ me lek adasi ikwaan̄ ebi ngwugwa erọbe mgbọ efakabe ikwaan̄ itap me ubọk kiban̄ isan̄a.—Isis Ibot 25-29; Lib Ibot 8, 9.

Ifufuk Baibul

(Libitikọs 8:31–9:7) Mosis onenitumu inyi Erọn mè ebi bọn ibe, “Ìtem anam ya eyi òsisik me isotu Atanga Chinichini, mè ìsa si fituru òkup me emen okwun esabe itap fituru ngwugwa ifafaka ikwaan̄ itap ene me ubọk ya ìgbaalek, mè ìkup me isotu Atanga Chinichini ya ìrie. Ikeyi ke [Jioba, NW ] onyi emi ida ibe Erọn mè ebi bọn erie inorie ngwugwa yi. ³² Anam mè fituru geelek òsisik, ebewọwọp iriọk. ³³ Owu melek nsabọn kwun̄, ikanan̄a me Atanga Chinichini yi ìsibi oyet, mege usen jaaba môsobe me lek erọbe enyi ebi ngwugwa. Mije, mfaka eyi isasa ifaka ikwaan̄ itap enyi me ubọk ìre usen jaaba. ³⁴ Îre [Jioba, NW ] onyi ida ibe eji erọ inu chi geelek eji erọbe cherekeyi, inyi esa erọ esuuk me ibot kinyi. ³⁵ Enyi ebekup me agba lek isotu Atanga Chinichini yi, eririeen̄ mè ikarek, mege usen jaaba ya môsobe, mè ikirọ otutuuk inu [Jioba, NW ] onyibe ida ibe enyi ekerọ, inyi enyi ekakwaan̄. Îre ikeyi ke [Jioba, NW ] onyi emi ida ibe emi ǹlook enyi.” ³⁶ Erọn mè ebi bọn erọrọ otutuuk inu cha geelek [Jioba, NW ] onyibe ida inan̄a me otu kè Mosis.

9 Me òso usen jeeta, Mosis onenigwen Erọn mè ebi bọn, mè igwen si ebi ugane Ijeren ititiin̄, ² mè initumu inyi Erọn ibe, “Tet gwun̄ orie eriembuuk ge eyi owu môsabe igwa ngwugwa ijo inu, mè tet si orie arọọn̄ ge eyi owu môsabe igwa ngwugwa ewọwọp iriọk, mè sa ema na me isi [Jioba, NW ]. Anam iba chi mêre echi kpekaan̄ ìroon̄ geege me lek. ³ Tumu nyi ebi ugane Ijeren ibe etet orie ebot ge ebesa igwa ngwugwa ijo inu, mè etet si gwun̄ orie eriembuuk ge òsoso acha ge, mè gwun̄ arọọn̄ ge òsoso acha ge, echi kpunube ìroon̄ geege me lek, echi mêsabe igwa ngwugwa ewọwọp iriọk, esa enu. ⁴ Tumu nyi ema si ibe etet eriembuuk ge, mè arọọn̄ ge echi mêsabe igwa ngwugwa esuuk me isi [Jioba, NW ]. Be ema esa si akpa ekọkọk etapbe aran̄ me lek enu, inyi mêsabe igwa ngwugwa akpa inyi [Jioba, NW ]. Tumu nyi ema ibe ekalọ irọrọ otutuuk inu chi, mije ke [Jioba, NW ] môsibi inichichini melek kiban̄ cherekeyi.” ⁵ Ema esasa otutuuk inu cha inu me isi Atanga Chinichini, ike Mosis onyibe ema ida. Otutuuk ebi Ijeren etititiin̄ me isi [Jioba, NW ]. ⁶ Mosis onenitumu inyi ema ibe, “Eyi ìre inu [Jioba, NW ] otumube ibe enyi erọ, inyi ujamgbugbo kan̄ isibi inu inichichini melek kinyi.” ⁷ Mosis onenitumu inyi Erọn ibe, “Je si lek ntook ngwugwa si gwa ngwugwa ijo inu mè ngwugwa ewọwọp iriọk me ibot kwun̄, mè sa me ikeya rọ esuuk me ibot kwun̄ mè ibot ebi Ijeren. Sa si inu ngwugwa ebi Ijeren esabe inu cha gwa ngwugwa me ibot kiban̄ sa rọ esuuk me ibot kiban̄, ike [Jioba, NW ] onyibe ida.”