Watchtower INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Watchtower
INTERNETANKIR BIBLIOTECA
Aymara
ʼ
  • kʼ
  • tʼ
  • pʼ
  • chʼ
  • qʼ
  • BIBLIA
  • QELLQATANAKA
  • TANTACHÄWINAKA
  • w25 mayo págs. 14-19
  • Jaya tiempo utjir mark suytʼasipkakiñäni

Janiw videojj utjkiti

Disculpapjjeta, janiw aka video uñjañjamäkiti

  • Jaya tiempo utjir mark suytʼasipkakiñäni
  • Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2025
  • Jiskʼa pʼeqeñchäwinaka
  • Uka toqet jukʼamp yatjjatañataki
  • JEHOVÁ DIOSAR CONFIYAPJJAÑÄNI, JUPAJJ JANIPUNIW JAYTANUKKISTANITI
  • IRPAPKISTU UKANAKAROJJ ISTʼAPJJAÑÄNI
  • JILAPURJAM MUNASIPJJAÑÄNI, KATOQTʼASIRÏPJJAÑÄNI
  • ¿KUNAS JUTÏRIN PASANI?
  • ¿Kunas tukuykam aguantañatakejj yanaptʼistani?
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2024
  • Mä amtar puriñatakejj Jehová Diosampi yanaptʼayasim
    Cristianjam Jakañataki ukat Yatiyañataki: Tantachäwin yatjjatañataki (2023)
  • Mä kun jan yatisajj humildëpjjañäni
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2025
  • Jiwasatakejj jilat kullakanakar jakʼachasiñajj wali sumawa
    Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2025
Jukʼamp uñjañataki
Yatiyañataki, Jehová Diosan Reinopat yatiyaski (congregacionan yatjjatañataki) 2025
w25 mayo págs. 14-19

21 YATICHÄWI

CANCIÓN 21 Diosan Reinop nayraqat thaqasipkakiñäni

Jaya tiempo utjir mark suytʼasipkakiñäni

“Jutkani uka markwa taqe chuyma thaqasktanjja” (HEB. 13:14).

¿KUNSA YATJJATAÑÄNI?

Kunjamsa Hebreos 13 qellqatajj jichhürunakan yanaptʼistu, jutïrin kunjams yanaptʼarakistani ukwa yatjjataskañäni.

1. Jesusan profeciaparjamajj ¿kunas Jerusalén markar pasañapäna?

JIWAÑAPATAK mä qhawqha urunak faltkipanjja, Jesusajj mä profecía discipulonakapar arsuwayäna. Uka profeciajj kunapachatï Jerusalén markasa templos qʼala tʼunjatäjjäna ukhaw nayrïr kut phoqasïna. Janïr uk paskipanjja, “jumanakajj Jerusalenar ejercitonakamp muyuntat uñjapjjäta” sasaw Jesusajj discipulonakapar säna (Luc. 21:20). Ukanak pasipanjja, jankʼakiw Jerusalenat escapapjjañama sasaw jupanakar sarakïna. Jesusan uka arunakapajj phoqasïnwa, romanonakan ejercitonakapajj Jerusalén mark muyuntapjjänwa (Luc. 21:21, 22).

2. ¿Kamsasas apóstol Pablojj Judeankiri ukat Jerusalenankir cristianonakar ewjjtʼäna?

2 Romano ejercitonakan Jerusalén mark muyuntapjjañapatakejja, mä qhawqha maranakakiw faltjjäna. Ukhaw apóstol Pablojj uka markankir cristianonakarusa Judeankirinakarus mä carta qellqäna, uka cartajj mä wakiskir yatiyäwinïnwa. Jichhürunakan Hebreonakar Qellqat Carta sutimpiw uñtʼtanjja. Ukanwa apóstol Pablojj kunatï pasañapäkäna ukatak wakichtʼatäpjjañapatak ewjjtʼäna. ¿Kunas jutïrin pasañapäna? Jerusalén markaw tʼunjatäñapäna, uka cristianonakatï salvasiñ munapjjchïnjja, utanakap jaytañatakisa negocionakap jaytañatakis jankʼakïpjjañapänwa. Ukhamajj Jerusalenat parlkasajja, Pablojj akham sasaw qellqäna: “Jiwasanakajj janiw akanjja jaya tiempo utjir mä markanïktanti, jan ukasti jutkani uka markwa taqe chuyma thaqasktanjja” sasa (Heb. 13:14).

3. ¿‘Jutkani uka markajj’ kunasa, ukat kunatsa uk thaqasktanjja?

3 Cristianonakajj Jerusalén markata Judeat sarjjañ amtapjjäna ukhajja, inas yaqhep jaqenakajj jupanakat burlasipjjchïna. Ukampis ukham amtapjjatapatjja, jiwañatwa salvasipjjäna. Jichhürunakanjja, qollqer jan confiyatasatsa jaqenakajj jan waltʼäwinak askichañ munapki ukar jan confiyatasatsa, wal jiwasat burlasipjje. ¿Kunatsa ukanakar jan confiyktanjja? Kuna laykutejj akapachajj janiw wiñayatakïkiti, uk sum yattanjja. Ukhamarusa “kawkïr markatejj cheqpach cimientonakanïki uka markwa” thaqasktanjja, ‘jutkani uka marka’. Uka markajj Diosan Reinopawa (Heb. 11:10; Mat. 6:33).a Hebreonakar qellqkäna uka cartapankir mä qhawqha ewjjtʼanakapat yatjjataskañäni. Ukanakat yatjjatkasajja, aka kimsa toqenakat amuytʼaskarakiñäni: 1) kunjamsa Pablon uka ewjjtʼanakapajj ‘jutkani uka marka’ thaqasipkakiñapatakejj cristianonakar yanaptʼäna, 2) kunjamsa Pablojj Jerusalenajj tʼunjatäñapäkäna ukhatak cristianonakar wakichtʼäna, 3) kunjamsa jichhürunakan Pablon ewjjtʼanakapajj yanaptʼarakistu.

JEHOVÁ DIOSAR CONFIYAPJJAÑÄNI, JUPAJJ JANIPUNIW JAYTANUKKISTANITI

4. ¿Kunatsa Jerusalén markajj cristianonakatak wali importantëna?

4 Cristianonakatakejja, Jerusalén markajj wali importantepunïnwa, kuna laykutejj 33 maranwa nayrïr congregacionajj ukan uttʼayasïna. Cuerpo gobernantejj uka markankarakïnwa. Waljanirakiw cristianonakat uka markan utanïpjjäna, utjirinakapas waljarakïnwa. Ukampis Jesusajj Jerusalén markatsa Judeatsa escapapjjañamawa sasaw arkirinakapar säna (Mat. 24:16).

5. ¿Kunsa apóstol Pablojj cristianonakan wakichtʼatäpjjañapatakejj luräna?

5 Apóstol Pablojja, cristianonakajj janïr Jerusalén markat mistkasajj suma wakichtʼatäpjjaspa ukwa munäna. Ukatwa Jehová Diosajj kunjamsa uka markar uñji ukham uñjapjjañapatakejj jupanakar yanaptʼäna. Akwa amtayarakïna: Jehová Diosajj templorusa, sacerdotenakarusa, templon loqtaskäna uka sacrificionakarus janiw sumat uñj-jjänti (Heb. 8:13). Uka markankirinakat jilapartejj janiw Mesiasarus katoqapkänti. Ukhamarus Jehová Diosar adorañatakejj janiw Jerusalenankir templor sarapjjañapajj wakisjjänti, kuna laykutejj Jerusalén markasa templosa tʼunjatäjjañapänwa (Luc. 13:34, 35).

6. ¿Kamsasas Pablojj Hebreos 13:5, 6 texton cristianonakar ewjjtʼäna, ukat kunatsa uka ewjjtʼapajj wakisïna?

6 Pablojj hebreonakar qellqkäna ukhajja, Jerusalenajj wali utjirin markänwa. Roma markankir Plinio sat qellqerejja, “Jerusalén markajj uka jakʼanakankir markanakat sipans wali uñtʼatänwa” sasaw säna. Judionakajj sapa maraw walja lugaranakat Jerusalenar sarapjjerïna, ukhamat Diosar adorañatak fiestanak amtañataki, ukhamatwa uka markajj wali qollqenïna. Ukhamïpanjja, inas yaqhep cristianonakajj walja qollqe ganapjjerïchïna. Inas ukat Pablojj jupanakar akham sarakchïna: “Jakañ vidanjja jan qollqe sinti munirïpjjamti, kunanakatï utjapktam ukanakampejj kusisitakïpjjam” sasa. Ukat kunatï Diosan Arupan qellqatäjjäna ukwa aytarakïna, ukhamatwa kuntï Jehová Diosajj servirinakapar arskäna uk amtayäna. Diosajj akham sänwa: “Nayajj janipuniw jaytanukkämati, janipuniw apanukkämasa” sasa (Hebreos 13:5, 6 liytʼäta; Deut. 31:6; Sal. 118:6). Jerusalenankiri Judeankir cristianonakatakejja, uka amtäwejj wali wakiskirïnwa. Kuna laykutejj mä jukʼa tiempotjja, utanakapsa, negocionakapsa, walja utjirinakapatsa, niya taqpach jaytapjjañapänwa. Wasitatwa yaqha lugaran jakañ qalltapjjañapäna, ukajj janiw faciläkpachänti.

7. ¿Kunatsa jichhatpach Jehová Diosar jukʼamp confiyañatak chʼamachasiñasa?

7 ¿Kunsa yatichistu? Nayrïr cristianonakjamarakiw wal amuyasiñasa, wakichtʼatäñasaraki (Luc. 21:34-36). Kuna laykutejj ‘jachʼa tʼaqesiñ tiempojj’ niyaw qalltani, aka jan wali pachas tukjatäjjarakiniwa (Mat. 24:21). Jachʼa tʼaqesiñ tiemponjja, inas utassa jan ukajj kunanakatï utjkistu taqe ukanak jaytañajj wakischini, Jehová Diosajj janipuniw jaytjkistaniti sasin confiyañasaw ukhajj wakisirakini. Ukampis janïr jachʼa tʼaqesiñ tiempo qalltkipanjja, qhawqsa Jehová Diosar confiytan uk jichhatpachwa uñachtʼayañasa. Akham sasaw jisktʼassna: “Luratanakajasa, jutïrin lurañ amtkta ukanakas ¿qollqer confiyatajti uñachtʼayi, jan ukajj Jehová Diosaw cuidaskitani sasach confiytjja?” sasa (1 Tim. 6:17). Cheqas kunatï nayrïr cristianonakar paskäna ukatjja, walja yatichäwinakwa yateqtanjja. Ukampis jachʼa tʼaqesiñ tiempon kunayman sinti jan walinakanwa uñjasiñäni, janiw kunapachas cristianonakajj ukhaman uñjasipkänti. Ukhamajj jachʼa tʼaqesiñ tiempojj qalltkani ukhajj ¿kunsa lurañäni uk kunjamatsa yatiñäni?

IRPAPKISTU UKANAKAROJJ ISTʼAPJJAÑÄNI

8. ¿Kuna instruccionsa Jesusajj discipulonakapar churäna?

8 Pablojj hebreonakar mä carta apaykäna ukhat mä qhawqha maranakatjja, romano ejercitonakaw Jerusalén mark muyuntapjjäna. Ukhamajj uka markat mistjjapjjañapätap cristianonakajj amuyasjjapjjänwa; Jerusalén markajj tʼunjatäjjañapänwa (Mat. 24:3; Luc. 21:20, 24). Ukampis ¿kawkirus escapapjjañapäna? Jesusajja “Judeankirinakajj qollunakar escapapjjañapawa” sasakiw säna (Luc. 21:21). Ukampis walja qollunakaw uksa toqen utjäna, ukhamajj ¿kawkïr qollurus escapapjjañapäna?

9. ¿Kunatsa cristianonakajj kawkirus escapañäni sasin jisktʼasipjjaspäna? (Mapa uñjjattʼarakïta).

9 Cristianonakajj kunayman qollunakaruw escapapjjaspäna. Jupanakajj Samariankir qollunakaru, Galileankir qollunakaru, Hermón qolluru, Líbano qollunakaru, ukat Jordán jawir khurkatankir qollunakaruw escapapjjaspäna (mapa uñjjattʼäta). Qollunak toqenkir yaqha markanakajja, amuyatajj jakañatak wali segurönwa. Uka markanakat mayajj Gamala satänwa, mä jachʼa qollu patjjankänwa, ukar puriñajj janirakiw faciläkänti. Yaqhep judionakajj ukan imantasiñajj walikïkaspas ukhamwa amuyapjjäna, ukampis romanonakajj Gamala markar atacasajj tʼunjapjjänwa, uka markankirinakat waljaniw jiwapjjarakïna.b

Nayrïr patak maranakan utjir qollunakampi Israelankir markanakampiw mapan uñjasi. Líbano qollunakasa, Galilea qollunakasa, Galaad qollunakasa, Samaria qollunakasa, Hermón qollusa, Tabor qollusa, Jerusalén markat alay toqenkiwa. Gamala, Cesarea ukat Pella markanakas uksa toqenkapjjarakiwa. Abarím qollunakasa, Judea qollunakasa, Masada markasa, Jerusalén markat aynach toqenkiwa. Ukatjja kawki cheqnam sarasas romanonakajj guerran nuwasipjjäna ukaw mapan uñjasi, kawkja cheqanaksa judionakajj 67 marat 73 marakamajj aptʼasipjjäna ukas uñjasirakiwa.

Cristianonakajj kunayman qollunakaruw escapapjjaspäna, ukampis janiw taqpach qollunakan seguro jakasiñajj utjkänti. (Párrafo 9).


10, 11. 1) ¿Khitinak toqes Jehová Diosajj markapar irppachäna? (Hebreos 13:7, 17). 2) ¿Kunjamsa istʼasirïñajj cristianonakar yanaptʼäna? (Dibujo uñjjattʼarakïta).

10 Ukhamajj ¿kunjamatsa cristianonakajj kawkirus escapapjjani uk yatipjjäna? Amuyatajj congregación irpirinak taypiw Jehová Diosajj cristianonakar irpäna. Mä qhawqha tiempotjja, historia toqet yatjjatat Eusebio chachajj akham sasaw qellqäna, “Jerusalenankir congregacionajj janïr guerra utjkipanwa Perea markankir Pela (jan ukajj Pella sutimp uñtʼat) markar sarjjapjjañapäna, uksti Diosan qhanañchatäsaw uka congregación irpir chachanakajj jupanakar yatiyäna” sasa. Pela markajja, cristianonakatakejj mä suma lugaränwa. Jerusalén markat janiw jayankkänti, ukar viajiñajj facilakirakïnwa. Ukan jakirinakat jilapartejj janiw judiöpkänti, ukhamajj janiw jupanakajj romanonak contra saytʼañ thaqapkänti (mapa uñjjattʼäta).

11 Pablojj akham sasaw cristianonakar qellqäna: “Khitinakatejj jumanak taypin irpirïpki ukanakarojja istʼapjjam” sasa (Hebreos 13:7, 17 liytʼäta). Pablon ewjjtʼanakapar istʼapkäna ukanakatjja, qollunakaruw escapapjjäna, ukat istʼasirïpjjatapat janiw jiwapkänti. “Kawkïr markatejj cheqpach cimientonakanïki” uka mark suyapjjatapatjja, mä arun Diosan Reinop suyapjjatapatjja, Diosajj janiw jupanakar jaytanukkänti (Heb. 11:10).

Nayrïr patak maranakankir cristianonakaw yänakap aptʼat qollunak tayp sarasipki.

Pela markan seguro jakasiñaw utjäna, jakʼankakirakïnwa. (Párrafos 10 y 11).


12, 13. ¿Jan wali tiemponakan kunjamsa Jehová Diosajj markapar irpäna?

12 ¿Kunsa yatichistu? Jehová Diosajj markap irpirinak toqew qhana instruccionanak churistu. Kunjamsa Jehová Diosajj jupat jan jitheqtiri chachanak toqejj jan wali tiemponakan markapar irpäna uk Biblianwa liytʼsna (Deut. 31:23; Sal. 77:20). Jichhürunakan ukhamarakiw Jehová Diosajj markap irpapki ukanak toqejj instruccionanak churistu.

13 COVID-19 pandemiajj qalltkäna ukhajja, Diosan markap irpirinak toqew necesitkayätan uka instruccionanak katoqayätanjja. Jilat kullakanakan Jehová Diosar adorasipkakiñapatakisa tantachasisipkakiñapatakisa, instruccionanakwa ancianonakajj katoqapjjäna. Mä qhawqha phajjsinak qhepatjja, 500 jila arunakanwa radio, televisión ukat internet toqejj asamblea regional uñtayätanjja. Janiw kunapachas ukham mä asambleajj apasirïkänti. Pandemiajj utjkäna uka tiemponjja, Jehová Diosamp yatichatäskakiyätanwa, ukhamïpanwa mayachtʼatäskakiyätanjja. Jutir urunakan kunasay pasaskpan, Jehová Diosajj markap irpirinakarojj suma amtanakar puripjjañapatak yanaptʼaskakiniwa. Ukampis janiw Jehová Diosar confiyañakisa mandatonakap istʼañakis wakiskiti, jan ukasti jachʼa tʼaqesiñ tiempon kunsa lurañäni uk yatiñasawa wakichtʼatäñasarakiwa, ukatakejj ¿kunampsa lurañasaraki?

JILAPURJAM MUNASIPJJAÑÄNI, KATOQTʼASIRÏPJJAÑÄNI

14. Jerusalén markan tukjäwip jakʼachasinkipanjja, Hebreos 13:1-3 textorjamajj ¿kunjam chuymanïpjjañapäns cristianonakajja?

14 Jachʼa tʼaqesiñ tiempojj qalltkani ukhajja, jukʼamp munasiñasaw wakisini. Jerusalén markankiri ukat Judeankir cristianonakat yateqasiñasaw wakisirakini. Jupanakajj taqe horasanwa munasiñ uñachtʼayasipjjäna (Heb. 10:32-34). Ukampis Jerusalén markan tukjäwip jakʼachasisinkipanjja, nayrat sipans jukʼampiw ‘jilapurjam munasipjjañapäna’, ‘katoqtʼasirïpjjañaparakïnwa’ (Hebreos 13:1-3 liytʼäta).c Jachʼa tʼaqesiñ tiempon uka pachpa lurañasaw wakisirakini.

15. ¿Kunatsa cristianonakajj jilapurjam munasirïpjjañapäna, katoqtʼasirïpjjañaparakïna?

15 Romano ejercitonakajj Jerusalén mark muyuntapjjäna, ukat akatjamat sarjjapjjarakïna ukhajja, cristianonakajj jankʼakiw uka markat escapjjapjjäna. Kunatï apañjamäkäna ukakwa mä qhawqha apasipjjarakïna (Mat. 24:17, 18). Qollunaknam viajkasasa, Pela markan utjnoqañkamasa maynit maynikamaw yanaptʼasipjjañapäna. Niyakejjay jilat kullakanakajj manqʼa, isi, jakasiñatak mä lugar wal necesitapjjchïnjja, maynit maynikam yanaptʼasisa, kunanakatï jupanakan utjkäna ukanak compartisasa, jilapurjam munasipjjatapa katoqtʼasirïpjjatapwa uñachtʼayasipjjäna (Tito 3:14).

16. ¿Kunjamsa jilat kullakanakasar munasitas uñachtʼaysna? (Foto uñjjattʼarakïta).

16 ¿Kunsa yatichistu? Jilat kullakanakasajj sapa kut yanaptʼa munapki uka horasan yanaptʼañatakejja, munasiñaw uk lurañatak yanaptʼistani. Guerranak utjatapatsa, mä desastre natural utjatapats Diosan servirinakapajj yaqha markar sarjjapjje ukhajja, kunatï jakañatak wakiski ukanakampejj taqe chuymaw jilat kullakanakajj yanaptʼapjje, Jehová Diosar servisipkakiñapatakis chʼamañchtʼapjjarakiwa. Ucrania markankir mä kullakajja, guerra utjatapat sarjjasajj akham siwa: “Kunjamsa Jehová Diosajj jilat kullakanak toqe instruccionanak churapjjetäna yanaptʼapjjarakitäna uk qhanwa uñjapjjayäta. Kunjamsa Ucrania markansa, Hungría markansa, wali sum katoqtʼapjjetäna, yanaptʼapjjarakitäna uk uñjañajj musparkañänwa. ¡Jichhajj Alemania markan ukhamarakiwa” sasa. Katoqtʼasirïtan ukhajja, Jehová Diosajj jiwas toqew jilat kullakanakar cuidaski (Prov. 19:17; 2 Cor. 1:3, 4).

Mä casado jilïr jilat kullakaw yaqha markankir mä familiarojj utapar munasiñamp katoqtʼasipki. Uka familiajj mä maletampi, mä pä bolsanakamp aptʼataw puriski.

Utanakap jaytir cristianonakajja, jiwasamp yanaptʼatäñwa munapjje. (Párrafo 16).


17. ¿Kunatsa jichhatpach jilapurjam munasirïñasa, katoqtʼasirïñasaraki?

17 Jichha tiempon maynit maynikam yanaptʼasiñajj wali wakiskiriwa, jachʼa tʼaqesiñ tiempon jukʼampiw wakisirakini (Hab. 3:16-18). Ukatwa Jehová Diosajj jilapurjam munasirïñsa, katoqtʼasirïñs yatichaskistu, ukham suma chuymanïñaw jutïrin wakisirakini.

¿KUNAS JUTÏRIN PASANI?

18. ¿Kunsa hebreo cristianonakat yateqassna?

18 Jerusalenajj tʼunjatäkäna ukhajja, istʼasir cristianonakajj qollunakar escapasaw salvasipjjäna, Jerusalén mark jaytapkchïnsa, Jehová Diosajj janipuniw jupanakar jaytanukkänti. ¿Kunsa jupanakat yateqassna? Jutïrin kunas pasani ukanak janiw sumpach yatkaraktanti, ukampis nayrïr cristianonakjamarakiw Jesusan ewjjtʼap yattanjja, ukhamatwa istʼasirïñatakejj wakichtʼatäñäni (Luc. 12:40). Pablojj hebreonakar qellqkäna uka carts liytʼaraksnawa, ukaw jichhürunakan wal yanaptʼarakistu (Heb. 13:5, 6). Ukhamarus Jehová Diosajj jiwasar janipun jaytanukuña, janipun apanukuñ arsuwayi. Ukhamajj jan tukuskir mark thaqasipkakiñäni, mä arunjja Diosan Reinop thaqasipkakiñäni, ukhamtï lurañänejja, wiñayatakiw bendicionanak katoqañäni (Mat. 25:34).

¿QHANAÑCHTʼASMATI?

  • ¿Kunatsa jichhatpach Jehová Diosar jukʼamp confiyañatak chʼamachasiñasa?

  • ¿Kunatsa ‘jachʼa tʼaqesiñ tiempon’ istʼasirïñasajj wakisini?

  • ¿Kunatsa jichhatpach jilapurjam munasirïñasa, katoqtʼasirïñasaraki?

CANCIÓN 157 Sumankañajj wiñayatakïniwa

a Bibliajj qellqaskäna uka tiemponjja, markanakajj mä reyimp apnaqatänwa, ukatwa reino sutimp uñtʼasispäna (Gén. 14:2).

b Ukajj 67 maranwa pasäna, uka nayrakiw cristianonakajj Judeampit Jerusalenampit escapapjjäna.

c Griego arut ‘jilapurjam munasiña’ sasin traducitäki ukajja, familia taypin munasiñat parlañatakiw apnaqasirïna. Ukampis kunjamsa congregacionan munasiñasa uka toqet parlañatakiw Pablojj uka arunak aytäna.

    Aymara qellqatanaka (2005-2025)
    Mistuñataki
    Mantañataki
    • Aymara
    • Apayañataki
    • Kunjamtï munkta ukarjam askichañataki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ak amtañamapuniwa
    • Aka amtanakanïpjjtwa
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Mantañataki
    Apayañataki