Ҝөзәтчи гүлләсинин ОНЛАЈН КИТАБХАНАСЫ
Ҝөзәтчи гүлләсинин
ОНЛАЈН КИТАБХАНАСЫ
Aзәрбајҹан (кирил әлифбасы)
Ә
  • Ғ
  • ғ
  • Ә
  • ә
  • Ј
  • ј
  • Ҝ
  • ҝ
  • Ө
  • ө
  • Ү
  • ү
  • Һ
  • һ
  • Ҹ
  • ҹ
  • МҮГӘДДӘС КИТАБ
  • НӘШРЛӘР
  • ИБАДӘТ ҜӨРҮШЛӘРИ
  • w03 1/12 с. 19—23
  • Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр

Бу сечим үчүн видео мөвҹуд дејил.

Тәәссүф едирик, видеону јүкләмәк мүмкүн олмады.

  • Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр
  • Ҝөзәтчи гүлләси 2003
  • Јарымбашлыг
  • Охшар материал
  • Шаһид, јохса шәһид?
  • “Сизә нифрәт едәҹәк”ләр
  • Садиглик вә тәһәммүл нүмунәләри
  • Онлар нәјә ҝөрә нифрәт вә тә’гибә мә’руз галырлар?
  • Тә’гибләрә рәғмән бәхтијардырлар
    Ҝөзәтчи гүлләси 2005
  • Сынаглар заманы ҝөстәрилән тәһәммүл Јеһоваја шәрәф ҝәтирир
    Ҝөзәтчи гүлләси 2003
  • «Јерин уҹгарларынадәк»
    Аллаһын Падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт верәк
Ҝөзәтчи гүлләси 2003
w03 1/12 с. 19—23

Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр

“Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр нә бәхтијардырлар!” (МАТТА 5:10).

1. Иса Понти Пилатын гаршысына һансы сәбәбдән ҝәтирилмишди вә о нә деди?

“МӘН бунун үчүн доғулмушам вә бунун үчүн дүнјаја ҝәлмишәм ки, һәгигәтә шәһадәт едим” (Јәһја 18:37). Иса Мәсиһ бу сөзләри Јәһудејанын һакими олан ромалы Понти Пилатын гаршысында оларкән демишдир. Иса ораја өз ирадәси илә ҝәлмәмишдир, ону Пилат да дә’вәт етмәмишдир. Иса ораја јәһуди дин рәһбәрләринин ону өлүмә лајиг олан ҹинајәтләрдә иттиһам етдикләри үчүн ҝәтирилмишдир (Јәһја 18:29-31).

2. Иса өзүнү неҹә апарды вә бу нәјә сәбәб олду?

2 Иса чох јахшы баша дүшүрдү ки, ону ја азад етмәк, ја да е’дам етмәк Пилатын ихтијарында иди (Јәһја 19:10). Буна бахмајараг, о, Пилата Падшаһлыг һаггында ҹәсарәтлә данышды. Исанын һәјаты тәһлүкә алтында олса да, һәмин әразинин ән јүксәк рүтбәли шәхсијјәтинә шаһидлик етмәк имканындан истифадә етди. Исанын вердији шаһидлијә бахмајараг, ону мүһакимә едиб, ишҝәнҹә дирәјиндә әзаблы өлүмлә гәтлә јетирдиләр (Матта 27:24-26; Марк 15:15; Лука 23:24, 25; Јәһја 19:13-16).

Шаһид, јохса шәһид?

3. Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврләрдә мáртис сөзү һансы мә’наны дашыјырды вә “шәһидләрә” бу ҝүн неҹә мүнасибәт бәсләјирләр?

3 Бу ҝүн бир чохлары шәһид олмаға чалышан адамлара — хүсусилә дә дини әгидәләри наминә әзаб чәкмәјә вә ја өлмәјә һазыр оланлара — шүбһә илә јанашыр вә онлары фанатик һесаб едирләр. Белә бир фикир ҝениш јајылыб ки, онлар террорчу олмасалар да, һәр һалда ҹәмијјәт үчүн тәһлүкәлидирләр. Лакин мараглыдыр ки, “шәһид” сөзү бир сыра дилләрдә јунанҹа мáртис сөзүндән әмәлә ҝәлир ки, бу сөзлә дә Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврләрдә, инандығы шејә даир, еһтимал ки, мәһкәмәдә шаһидлик верән адамы шаһид адландырырдылар. Вә јалныз сонрадан бу сөз, һәтта һәјаты баһасына шаһидлик верән вә ја “шаһидлик уғрунда ҹанындан кечән кәс” мә’насыны дашымаға башлады.

4. Иса јер үзүнә әсас е’тибары илә нәјә ҝөрә ҝәлмишдир?

4 Иса шәһид олмаға ҹан атмырды. Пилата дедији кими, о, ‘һәгигәтә шәһадәт етмәјә’ ҝәлмишди. Онун шаһидлији инсанларда олдугҹа мүхтәлиф реаксијалар доғурурду. Садә инсанлардан бә’зиләринә ешитдикләри вә ҝөрдүкләри дәрин тә’сир ҝөстәрмиш вә онлар Исаја иман ҝәтирмишдиләр (Јәһја 2:23; 8:30). Үмумиликдә халг, ајрылыгда исә дини рәһбәрләр онун јајдығы хәбәрә анҹаг мәнфи реаксија ҝөстәрирдиләр. Иса иман ҝәтирмәјән гоһумларына деди: “Дүнја сизә нифрәт едә билмәз, Мәнә исә едир; чүнки Мән дүнјанын ишләринин пис олдуғуна шәһадәт едирәм” (Јәһја 7:7). Һәгигәт һаггында шаһидлик едәрәк Иса халг рәһбәрләринин һиддәтини газанды, бу исә онун өлүмүнә сәбәб олду. О, һәгигәтән дә “садиг вә һәгиги Шаһид (мáртис)” иди (Вәһј 3:14).

“Сизә нифрәт едәҹәк”ләр

5. Иса хидмәтинин әввәлиндә тә’гибләр барәсиндә нә деди?

5 Јалныз Исанын өзү сәрт тә’гибләрә мә’руз галмырды, о, шаҝирдләринин дә агибәтинин бу ҹүр олаҹағыны хәбәрдар едирди. Хидмәтинин әввәлиндә өзүнүн Дағүстү тәблиғини сөјләјәркән үзүнү динләјиҹиләринә тутуб деди: “Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр нә бәхтијардырлар! Чүнки Сәмави Сәлтәнәт [Падшаһлыг] онларындыр. Мәнә ҝөрә инсанлар сизи тәһгир вә тә’гиб едәҹәкләри, јалан сөјләјиб сизә һәр ҹүр бөһтан атаҹаглары заман, сиз нә бәхтијарсыныз! Севинин вә шадланын! Чүнки ҝөјләрдә мүкафатыныз бөјүкдүр” (Матта 5:10-12).

6. Иса 12 һәварисини тәблиғ етмәјә ҝөндәрәркән нә барәдә хәбәрдарлыг етди?

6 Бир гәдәр вахтдан сонра 12 һәварисини тәблиғ етмәјә ҝөндәрәркән Иса онлара деди: “Инсанлардан исә өзүнүзү ҝөзләјин; чүнки онлар сизи мәһкәмәләрә верәҹәк, синагогларында дөјәҹәкләр; онлара вә диҝәр халглара шәһадәт үчүн Мәнә ҝөрә валиләрин вә һөкмдарларын јанына апарылаҹагсыныз”. Лакин шаҝирдләр јалныз дин рәһбәрләри тәрәфиндән тә’гиб олунмалы дејилдиләр. Иса хәбәрдарлыг етди: “Гардаш гардашы, ата өвладыны өлүмә тәслим едәҹәк, өвладлар ата-аналарына баш галдыраҹаг вә онлары өлдүрәҹәкләр. Вә Мәним адыма ҝөрә һамы сизә нифрәт едәҹәк. Лакин ахыра гәдәр сәбр едән хилас олаҹагдыр” (Матта 10:17, 18, 21, 22). I әсрин мәсиһчиләринин тарихи бу сөзләрин һәгигәт олдуғуну сүбут едир.

Садиглик вә тәһәммүл нүмунәләри

7. Стефанын шәһид олмасына сәбәб нә олду?

7 Исанын өлүмүндән сонра, Стефан һәгигәт һаггында шаһидлик етдијинә ҝөрә өлдүрүлән илк мәсиһчи олду. О, “иман вә гүдрәтлә долу олараг халг арасында бөјүк харигәләр вә әламәтләр ҝөстәрирди”. Онун дини дүшмәнләри “онун сөзүндәки һикмәтә вә Руһа гаршы дура билмәдиләр” (Һәвариләрин ишләри 6:8, 10). Гысганҹлыгдан партлајараг, онлар Стефаны тутуб Синедриона — јәһудиләрин али мәһкәмәсинә ҝәтирдиләр, о исә, јалан иттиһамлара бахмајараг, әсаслы шаһидлик верди. Лакин нәһајәтдә, дүшмәнләр бу садиг шаһиди гәтлә јетирдиләр (Һәвариләрин ишләри 7:59, 60).

8. Стефанын өлүмүндән сонра тә’гибләрлә гаршылашанда Јерусәлимдәки шаҝирдләр нә етдиләр?

8 Стефанын гәтлиндән сонра “Јерусәлимдәки иманлылар ҹәмијјәтинә гаршы бөјүк тә’гиб башланды. Һәвариләрдән башга һамы Јәһудеја вә Самаријанын ајры-ајры јерләринә дағылды” (Һәвариләрин ишләри 8:1). Тә’гибләр уҹбатындан шаһидлик иши дајандымы? Әксинә олараг, Мүгәддәс Китабда дејилир ки, “дағыланлар Аллаһын кәламыны мүждәләјәрәк долашырдылар” (Һәвариләрин ишләри 8:4). Онлар, еһтимал ки, Петерин бир гәдәр әввәл дедији сөзләрдәки нөгтеји-нәзәрә шәрик идиләр: “Инсанлардан артыг, Аллаһа итаәт етмәк ҝәрәкдир” (Һәвариләрин ишләри 5:29). Тә’гибләрә бахмајараг, һәмин садиг вә мәрд шаҝирдләр, һәтта бунун онлара чохлу чәтинликләр төрәдәҹәјини билсәләр дә, һәгигәт барәсиндә шаһидлик етмәји мәтанәтлә давам етдирирдиләр (Һәвариләрин ишләри 11:19-21).

9. Исанын давамчылары даһа һансы тә’гибләрлә гаршылашдылар?

9 Әслиндә мәсиһчиләрә ҝөстәрилән тә’гибләр зәифләмәди. Әввәлҹә Шаул — Стефанын даша басылмасыны дәстәкләјән шәхс — “Рәббин шаҝирдләринә гаршы өлүм вә тәһдидләрлә нәфәс алараг, баш каһинин јанына ҝәлди; ондан Дәмәшг синагогларына верилмәк үчүн мәктублар јазылмасыны истәди ки, бу Јола садиг олан кими тапарса, киши вә гадын олмасына бахмајараг, голларыны бағлајыб Јерусәлимә ҝәтирсин” (Һәвариләрин ишләри 9:1, 2). Сонра исә, тәхминән б. е. 44-ҹү илиндә “һөкмдар Һирод әл галдырды ки, ҹәмијјәтә аид оланларын бә’зиләринә зүлм етсин. Јәһјанын гардашы Јагубу гылынҹла өлдүртдүрдү” (Һәвариләрин ишләри 12:1, 2).

10. “Һәвариләрин ишләри” вә “Вәһј” китабларында һансы тә’гибләр барәсиндә охујуруг?

10 “Һәвариләрин ишләри” китабынын галан һиссәси, вахтилә тә’гибчи, сонра исә һәвари олан вә еһтимал ки, ерамызын 65-ҹи илиндә Рома императору Неронун әмри илә шәһид кими өлдүрүлән Павел кими садиг мәсиһчиләрин пајына дүшән сынаглар, һәбсләр вә тә’гибләр барәсиндә олан мә’луматларла долудур (2 Коринфлиләрә 11:23-27; 2 Тимотејә 4:6-8). Нәһајәт, I әсрин сонунда јазылан “Вәһј” китабында “Аллаһын кәламы вә Иса Мәсиһин шәһадәти үчүн” Патмос адасына сүрҝүн едилмиш јашлы һәвари Јәһја һаггында охујуруг. “Вәһј” китабы һәм дә өзүндә белә бир мә’лумат сахлајыр: “Антипа... Мәним садиг шаһидим иди. О... сизин аранызда [Пергамада] өлдүрүлдү” (Вәһј 1:9; 2:13).

11. Исанын тә’гибләр барәсиндә сөјләдији сөзләр илк мәсиһчиләрин үзәриндә неҹә јеринә јетирди?

11 Бунунла да Исанын шаҝирдләринә сөјләдији сөзләр јеринә јетирди: “Мәни тә’гиб етдиләрсә, сизи дә тә’гиб едәҹәкләр” (Јәһја 15:20). Илк садиг мәсиһчиләр Рәбб Иса Мәсиһин вердији тапшырығы — “Јерусәлимдә, бүтүн Јәһудеја вә Самаријада, һәтта дүнјанын ән узаг јерләринә гәдәр Мәнә шаһид олаҹагсыныз” тапшырығыны јеринә јетирмәк үчүн ән сәрт сынаглары, өлүмү, һәтта әзијјәтли өлүмү, мәсәлән, аренада вәһши һејванларла үзләшәрәк өлүмү гаршыламаға белә һазыр идиләр (Һәвариләрин ишләри 1:8).

12. Нәјә ҝөрә мәсиһчиләрин тә’гиб едилмәләри јалныз кечмишдә галан мәсәлә дејил?

12 Исанын давамчылары илә бу ҹүр сәрт давранышларын јалныз кечмишдә баш вердијини дүшүнән кәсләр бөјүк сәһвә јол верирләр. Ҝөрдүјүмүз кими, пајына чохлу сынаглар дүшән Павел јазырды: “Аллаһ јолунда Мәсиһ Исаја бағлы олараг јашамаг истәјәнләрин һамысы да тә’гибә мә’руз галаҹагдыр” (2 Тимотејә 3:12). Тә’гибләр һаггында Петер дә данышырды: “Она ҝөрә ки, Сиз бунун үчүн чағырылдыныз. Чүнки Мәсиһ дә бизә бир нүмунә гојараг, бизим үчүн изтираб чәкди ки, биз Онун изләри илә ҝедәк” (1 Петер 2:21). Һәмин вахтлардан бу системин ‘ахыр ҝүнләринә’ кими Јеһованын Шаһидләри нифрәт вә дүшмәнчиликлә гаршылашырлар (2 Тимотејә 3:1). Дүнјанын һәр јериндә, диктатор вә демократија режимли өлкәләрдә Јеһованын Шаһидләри — истәр фәрди шәхсләр, истәрсә дә бүтүнлүклә тәшкилат — вахташыры олараг тә’гибләрә мә’руз галыб.

Онлар нәјә ҝөрә нифрәт вә тә’гибә мә’руз галырлар?

13. Јеһованын мүасир хидмәтчиләри тә’гибләрә даир нәји баша дүшмәлидирләр?

13 Бизләрдән әксәријјәти нисбәтән азад шәраитдә тәблиғ едиб, мүштәрәк ҝөрүшләри динҹ шәраитдә кечирә билсә дә, биз Мүгәддәс Китабын “бу дүнјанын индики сурәти кечиб ҝедир” хәбәрдарлығына ҹидди јанашмалыјыг (1 Коринфлиләрә 7:31). Һәр шеј елә сүр’әтлә дәјишә биләр ки, биз өзүмүзү әгли, мә’нәви вә руһани ҹәһәтдән габагҹадан һазырламасаг, асанлыгла бүдрәјә биләрик. Белә исә, өзүмүзү неҹә мүдафиә едә биләрик? Бизим үчүн јахшы мүдафиә, сүлһсевәр вә ганунпәрвәр мәсиһчиләрин нәјә ҝөрә нифрәт вә тә’гибә мә’руз галмаларынын сәбәбини ајдын баша дүшмәјимиз олар.

14. Мәсиһчиләрин тә’гиб олунмаларынын сәбәби кими Петер нәјә ишарә едирди?

14 Рома империјасында јашајан мәсиһчиләрин сынаглара вә тә’гибләрә мә’руз галдыглары бир заманда һәвари Петер ерамызын тәхминән 62-64-ҹү илләриндә јаздығы биринҹи мәктубунда бу барәдә өз фикрини сөјләмишдир. О јазырды: “Севимлиләрим, санки башыныза гәрибә бир иш ҝәлирмиш кими, аранызда баш вериб, сизи сынамаг үчүн олан одлу имтаһана тәәҹҹүб етмәјин”. Фикрини изаһ едәрәк Петер давам едирди: “Гој сизләрдән һеч ким гатил, оғру, ҹани јахуд башгаларынын ишинә мүдахилә едән кими әзаб чәкмәсин. Лакин әҝәр инсан бир мәсиһчи кими әзаб чәкирсә, гој утанмасын. Гој бу адла Аллаһа иззәт газандырсын”. Петер гејд едирди ки, мәсиһчиләр һансыса пис ишләринә ҝөрә дејил, мәсиһчи олдугларына ҝөрә әзаб чәкирдиләр. Әҝәр онлар да, әһатәләриндә олан инсанлар кими “ејни позғунлуг селинә” гәрг олсајдылар, һәмин инсанлар мәсиһчиләри өзүнүнкүләр һесаб едәрдиләр. Лакин онлар, Мәсиһин давамчыларына лајиг тәрздә јашамаға ҹан атдыглары үчүн әзаб чәкирдиләр. Ејни шеј Мәсиһин һәгиги давамчылары илә бу ҝүн дә баш верир (1 Петер 4:4, 12, 15, 16).

15. Бу ҝүн Јеһованын Шаһидләринә олан мүнасибәтләрдә һансы зиддијјәт ҝөрүнүр?

15 Дүнјанын бир чох һиссәләриндә Јеһованын Шаһидләри иҹтимаијјәтин тә’рифини газанмышлар: онлары конгресләрдә вә тикинти ишләриндә ҝөстәрдикләри бирлијә вә әмәкдашлыға ҝөрә, доғру вә виҹданлы олдугларына, нүмунәви әхлага вә аилә һәјатына, о ҹүмләдән нүмунәви хариҹи ҝөрүнүшләринә вә давранышларына ҝөрә тә’рифләјирләрa. Диҝәр тәрәфдән исә, ән азы 28 өлкәдә (бу мәгаләнин јазылдығы вахтда) онларын фәалијјәти гадаға вә ја мәһдудијјәт алтындадыр, Шаһидләрин чоху исә иманларына ҝөрә сәрт давранышлара вә иткиләрә мә’руз галырлар. Бу ҹүр ачыг-ајдын зиддијјәтин сәбәби нәдәдир? Вә Аллаһ бунлара нәјә ҝөрә јол верир?

16. Аллаһын Өз халгынын тә’гибләрә мә’руз галмасына јол вермәсинин әсас сәбәби нәдәдир?

16 Илк әввәл Сүлејманын мәсәлләри 27:11 ајәсиндәки сөзләри јадда сахламалыјыг: “Оғлум, һикмәтли ол вә үрәјими севиндир ки, мәни писләјәнә ҹаваб верим”. Бәли, сөһбәт һөкмранлыг һаггындакы әзәли суалдан ҝедир. Јүзилликләр әрзиндә чох инсанларын Аллаһа садиг галараг бу суала ҹаваб вермәләринә бахмајараг, Шејтан салеһ Ејубун ҝүнләриндә етдији кими, бу ҝүн дә Јеһованы писләмәјә давам едир (Ејуб 1:9-11; 2:4, 5). Шүбһәсиз ки, Шејтан инди өз иддиаларыны сүбут етмәјә чалышараг хүсусилә азғынлашыб, чүнки Аллаһын Падшаһлығы артыг идарә едир вә јер күрәсинин һәр јериндә онун вәтәндашлары вә нүмајәндәләри вар. Лакин пајларына дүшән бәдбәхтликләрә вә чәтинликләрә бахмајараг, онлар Аллаһа садиг галаҹаглармы? Бу суала Јеһованын һәр бир хидмәтчиси шәхсән ҹаваб вермәлидир (Вәһј 12:12, 17).

17. “Бу исә сизә шәһадәт үчүн бир фүрсәт олаҹагдыр” демәклә Иса нәји нәзәрдә тутурду?

17 Иса шаҝирдләринә ‘дөврүн сонунда’ баш верәҹәк һадисәләр барәдә данышараг, Јеһованын Өз хидмәтчиләринин тә’гиб олунмасына јол вермәсинин башга бир сәбәбинә ишарә етди. О деди: “Сизи... һөкмдарлар вә валиләр гаршысына апараҹаглар. Бу исә сизә шәһадәт үчүн бир фүрсәт олаҹагдыр” (Матта 24:3, 9; Лука 21:12, 13). Исанын өзү Һиродун вә Понти Пилатын гаршысында шаһидлик етмишдир. Һәвари Павели дә ‘һөкмдарлар вә валиләр гаршысына апармышлар’. Рәбб Иса Мәсиһин ҝөстәришинә риајәт едән Павел, о дөврүн ән гүдрәтли һөкмдарына шаһидлик вермәк имканы ахтарырды. О бәјан етмишди: “Мән гејсәрин мәһкәмәсини тәләб едирәм” (Һәвариләрин ишләри 23:11; 25:8-12). Буна бәнзәр тәрздә бизим ҝүнләрдә дә чәтин вәзијјәтләр чох вахт онунла нәтиҹәләнмишдир ки, һәм вәзифәли шәхсләрә, һәм дә үмумиликдә инсанлара јахшы шаһидлик верилмишдирb.

18, 19. а) Сынаглар һансы тәрздә бизә фајда ҝәтирә биләр? б) Нөвбәти мәгаләдә һансы суаллар мүзакирә олунаҹаг?

18 Вә нәһајәт, чәтинликләр вә сынаглар шәхсән бизә фајда ҝәтирә биләр. Неҹә? Шаҝирд Јагуб һәмиманлыларына хатырладырды: “Еј гардашларым, мүхтәлиф имтаһанлара дүшәндә, буну бөјүк бир севинҹлә гәбул един. Билин ки, иманынызын сынанмасы тәһәммүл һасил едир”. Доғрудан да, тә’гибләр иманымызы тәмизләјә вә тәһәммүлүмүзү мөһкәмләдә биләр. Буна ҝөрә дә тә’гибләр гаршысындакы горху һиссиндән дәһшәтә ҝәлмирик вә бу тә’гибләрдән гачынмаг вә ја онларын гаршысыны алмаг үчүн Јазылара зидд олан үсуллардан истифадә етмәјә чалышмырыг. Биз Јагубун хәбәрдарлығына гулаг веририк: “Тәһәммүл исә өз әмәлини икмал етсин ки, сиз һеч бир нөгсаны олмајан, камил вә там адамлар оласыныз” (Јагуб 1:2-4).

19 Аллаһын садиг хидмәтчиләринин тә’гиб олунмаларынын вә Јеһованын буна јол вермәсинин сәбәбләрини баша дүшмәкдә Аллаһын Кәламы бизә көмәк етсә дә, јенә дә сынаглара таб ҝәтирмәк асан дејил. Тә’гибләрә дөзмәкдә бизә нә көмәк едәр? Тә’гиб олунаркән нә едә биләрик? Бу ваҹиб суаллары нөвбәти мәгаләдә нәзәрдән кечирәҹәјик.

[Һашијәләр]

a “Ҝөзәтчи Гүлләси” журналынын 1995-ҹи ил 15 декабр сајынын 27-29-ҹу сәһифәләринә (рус.), 1994-ҹү ил 15 апрел сајынын 16-ҹы, 17-ҹи сәһифәләринә (рус.) вә “Ојанын!” журналынын 1994-ҹү ил 8 јанвар сајынын 22-29-ҹу сәһифәләринә (рус.) бахын.

b “Ојанын!” журналынын 2003-ҹү ил 8 јанвар сајынын 3-11-ҹи сәһифәләринә (рус.) бахын.

Изаһ едә биләрсинизми?

• Иса јер үзүнә әсас е’тибары илә нәјә ҝөрә ҝәлмишдир?

• Тә’гибләр I әсрин мәсиһчиләринә неҹә тә’сир ҝөстәрирди?

• Петер илк мәсиһчиләрин тә’гиб олунмаларынын сәбәбини неҹә изаһ етди?

• Јеһова хидмәтчиләринин тә’гиб олунмаларына һансы сәбәбдән јол верир?

[20 вә 21-ҹи сәһифәләрдәки шәкилләр]

Биринҹи әсрдә јашајан мәсиһчиләр һансыса пис ишләринә ҝөрә дејил, мәсиһчи олдугларына ҝөрә әзаб чәкирдиләр.

ПАВЕЛ

ЈӘҺЈА

АНТИПА

ЈАГУБ

СТЕФАН

    Азәрбајҹан (кирил) нәшрләри (2000—2025)
    Чыхыш
    Дахил ол
    • Aзәрбајҹан (кирил әлифбасы)
    • Пајлаш
    • Параметрләр
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Истифадә шәртләри
    • Мәхфилик гајдалары
    • Настройки конфиденциальности
    • JW.ORG
    • Дахил ол
    Пајлаш