Јеһованын вердији тәрбијәни һәмишә гәбул ет
«Рәббин вердији тәрбијәјә хор бахма» (СҮЛЕЈМАНЫН МӘСӘЛЛӘРИ 3:11).
1. Аллаһын вердији тәрбијәни нә үчүн гәбул етмәлијик?
ГӘДИМ Исраилин падшаһы Сүлејман, Аллаһын вердији тәрбијәни нә үчүн һәмишә гәбул етмәли олдуғумузу ајдын изаһ едир: «Оғлум, Рәббин вердији тәрбијәјә хор бахма, Онун мәзәммәтинә нифрәт етмә. Ата севдији оғлуну неҹә мәзәммәт едәрсә, Рәбб дә севдијини елә мәзәммәт едәр» (Сүлејманын мәсәлләри 3:11, 12). Бәли, сәмави Атамыз бизи севдији үчүн тәрбијә едир.
2. «Тәрбијә» сөзүнүн мә’насы нәдир вә Јеһова бизи неҹә ислаһ едир?
2 «Тәрбијә» сөзү ҹәзаландырмаг, ислаһ етмәк, өјүд-нәсиһәт вә тә’лим вермәк демәкдир. Һәвари Павел јазмышдыр: «Һәр тәрбијә исә, индики заманда севинҹ дејил, кәдәр верән бир шеј кими ҝөрүнүр, амма сонрадан, бу јолда јетишдириләнләрә салеһлијин динҹлик сәмәрәсини һасил едир» (Ибраниләрә 12:11). Әҝәр сән мүгәддәс Аллаһ олан Јеһованын нәсиһәтини гәбул етсән, бу сәнә салеһлик јолу илә јеримәјә вә Она даһа чох јахынлашмаға көмәк едәҹәк (Мәзмур 99:5). О бизи һәмиманлыларымыз васитәсилә, ҝөрүшләрдә вә ја Онун Кәламыны, һәмчинин ‘садиг вә ағыллы нөкәрбашынын’ тәгдим етдији нәшрләри шәхсән өјрәнән заман ислаһ едир (Лука 12:42-44). Диггәтимиз ислаһ етмәк тәләб олунан шејләрә јөнәлдиләндә биз неҹә дә миннәтдар ола биләрик! Бәс ҹидди ҝүнаһ ишләдилән заман нә тәләб олунур?
Бә’зиләри јығынҹагдан нә үчүн кәнар едилир?
3. Ҝүнаһ ишләдән јығынҹагдан нә вахт кәнар едилир?
3 Аллаһын хидмәтчиләри Мүгәддәс Китабы вә она әсасланан нәшрләри өјрәнирләр. Јеһованын нормалары јығынҹаг ҝөрүшләриндә вә конгресләрдә тәгдим едилир. Буна ҝөрә дә мәсиһчиләр Јеһованын онлардан нә тәләб етдијини билирләр. Мәсиһчи јалныз ҹидди ҝүнаһ ишләдиб төвбә етмәдији һалда јығынҹагдан кәнар едилир.
4, 5. Мүгәддәс Китабда јығынҹагдан кәнар едилмәјә даир һансы һадисә јазылмышдыр вә нәјә ҝөрә мәсиһчиләр белә адамы ҝери гәбул етмәли идиләр?
4 Мүгәддәс Китабда јығынҹагдан кәнар едилән бир нәфәрин һадисәси јазылыб. Коринф јығынҹағынын үзвләри елә бир әхлагсызлыға ҝөз јумурдулар ки, «беләсинә бүтпәрәстләрдә белә раст ҝәлмәк мүмкүн дејилдир... [онлардан] бири атасынын арвады илә јашајыр»ды. Һәвари Павел коринфлиләри ‘һәмин адамы, бәдәнини һәлак олмасы үчүн шејтана тәслим етмәјә’ тәшвиг едирди ки, «Рәббимиз Иса Мәсиһин ҝүнүндә» руһ хилас олсун (1 Коринфлиләрә 5:1-5). Ҝүнаһкары јығынҹагдан кәнар едәндә вә Шејтана тәслим едәндә, о, јенидән Иблисин дүнјасына гајыдырды (1 Јәһја 5:19). Белә адамын јығынҹагдан кәнар едилмәси сајәсиндә, јығынҹаг әхлагсыз тә’сирдән азад олур вә Аллаһа мәгбул ‘руһ’, јә’ни орада үстүнлүк тәшкил едән әһвал-руһијјә горунуб сахланылырды (2 Тимотејә 4:22; 1 Коринфлиләрә 5:11-13).
5 Бир гәдәр вахт кечдикдән сонра, Павел Коринф мәсиһчиләрини ҝүнаһ ишләдән адамы бәрпа етмәјә тәшвиг етди. Нә үчүн? Һәваринин дедији кими, «Шејтан... [онлара] үстүн ҝәлмәсин» дејә. Ҝөрүнүр, һәмин ҝүнаһ ишләдән адам төвбә едиб, әхлаги ҹәһәтдән тәмиз һәјат сүрмәјә башламышды (2 Коринфлиләрә 2:8-11). Коринфлиләр төвбә едән адамы гәбул етмәкдән имтина етсәјдиләр, Шејтан онлара үстүн ҝәләр, онлар да амансыз вә гәддар давранмыш олардылар. Шејтанын истәдији дә мәһз бу иди. Шүбһәсиз ки, јығынҹағын үзвләри тезликлә ‘ону бағышлајыб, тәсәлли вердиләр’ (2 Коринфлиләрә 2:5-7).
6. Инсанын јығынҹагдан кәнар едилмәси илә нәјә наил олунур?
6 Инсанын јығынҹагдан кәнар едилмәси илә нәјә наил олунур? Белә тәдбир һәм Јеһованын мүгәддәс адыны, һәм дә Онун халгынын тәмиз адыны ләкәсиз сахламаға көмәк едир (1 Петер 1:14-16). Төвбә етмәјән ҝүнаһкарын јығынҹагдан узаглашдырылмасы сајәсиндә, Аллаһын нормаларына һөрмәт ҝөстәрилир вә јығынҹаг руһән тәмиз галыр. Бундан әлавә, бу тәдбир инсаны ҝүнаһынын нә дәрәҹәдә ҹидди олдуғуну дәрк етмәјә вадар едә биләр.
Төвбә ваҹиб рол ојнајыр
7. Ҝүнаһларыны дәрһал бојнуна алмамасы Давуда неҹә тә’сир етди?
7 Ҹидди ҝүнаһ ишләдәнләрин әксәријјәти үрәкдән төвбә етдији үчүн јығынҹагдан кәнар едилмир. Әлбәттә, бә’зиләринә сәмими гәлбдән төвбә етмәк асан олмур. Мәсәлән, 32-ҹи мәзмуру бәстәләјән Исраил падшаһы Давуду ҝөтүрәк. Бу маһныдан ҝөрүнүр ки, Давуд ағыр ҝүнаһларыны, еһтимал ки, Бат-Шева илә бағлы ҝүнаһларыны бир мүддәт бојнуна алмады. Јајын гызмары ағаҹы гурутдуғу кими, әмәлләринин вердији әзаб-әзијјәт дә Давуду тагәтдән салырды. О, һәм физики, һәм дә мә’нәви изтираб чәкирди. Анҹаг ‘Рәббә асилијини е’тираф едәндә’, Јеһова ону бағышлады (Мәзмур 32:3-5). Бу заман Давуд охуду: «Рәбб тәрәфиндән тәгсиркар сајылмајан... инсан нә бәхтијардыр!» (Мәзмур 32:1, 2). Өз үзәриндә Аллаһын мәрһәмәтини дујдуғу үчүн Давуд неҹә дә хошбәхт иди!
8, 9. Инсанын төвбә етдији нәдән ҝөрүнүр вә јығынҹагдан кәнар едилән адамын бәрпа олунмасы үчүн төвбә нә дәрәҹәдә ваҹибдир?
8 Ајдындыр ки, ҝүнаһ ишләдән адам Аллаһын ону бағышламасы үчүн төвбә етмәлидир. Лакин хәҹаләт чәкмәк вә ја ҝүнаһынын үстүнүн ачылаҹағындан горхмаг һеч дә төвбә етмәк демәк дејил. «Төвбә етмәк» — ҝүнаһа ҝөрә пешман олдуғундан пис һәрәкәтә олан «дүшүнҹә тәрзини дәјишмәк» демәкдир. Төвбә едәнин үрәји ‘сыныг вә пешман’ олур вә вар гүввәси илә дүзәлмәјә чалышыр (Мәзмур 51:17; 2 Коринфлиләрә 7:11).
9 Мәсиһчи јығынҹағында бир нәфәрин бәрпа олунмасында төвбә ваҹиб рол ојнајыр. Јығынҹагдан кәнар олунан адам садәҹә бир мүддәт вахт кечдији үчүн бәрпа олунмур. Бәрпа олунмаздан әввәл онун символик үрәјиндә бөјүк дәјишикликләр баш вермәлидир. О, ҝүнаһынын нә дәрәҹәдә ағыр олдуғуну, һәмчинин Јеһованы вә јығынҹағы рүсвај етдијини дәрк етмәлидир. Ҝүнаһ ишләдән төвбә етмәли, Јеһоваја ону бағышламасы үчүн јалвармалы, сонра исә Онун әдаләтли нормаларына ујғун давранмалыдыр. Һәмин адам бәрпа едилмәји хаһиш едирсә, төвбә етдији вә ‘төвбәјә лајиг ишләр ҝөрдүјү’ әмәлләриндән ҝөрүнмәлидир (Һәвариләрин ишләри 26:20).
Ҝүнаһы е’тираф етмәк нәјә ҝөрә лазымдыр?
10, 11. Нәјә ҝөрә ҝүнаһы ҝизләтмәјә чалышмамалыјыг?
10 Ҝүнаһ ишләдәнләрдән бә’зиләри белә дүшүнә биләр: «Ҝүнаһларым һаггында кимәсә десәм, хошаҝәлмәз сорғу-суаллар башланаҹаг, һәтта јығынҹагдан кәнар да едилә биләрәм. Амма әҝәр суссам, бунлардан һеч бири баш вермәјәҹәк вә бу һагда јығынҹагда һеч ким һеч нә билмәјәҹәк». Белә дүшүнәнләр бә’зи ваҹиб амилләри нәзәрә алмырлар. Һансылары?
11 Јеһова ‘рәһмли вә лүтфкар, һәдсиз сәбирли, бол мәһәббәтли вә сәдагәтли, минләрлә нәслә мәһәббәтини ҝөстәрән, ҹәзаны, асилији вә ҝүнаһы бағышлајан’ Аллаһдыр. Бунунла белә, О Өз халгыны «әдаләтлә» ислаһ едир (Чыхыш 34:6, 7; Јеремја 30:11). Мәҝәр ағыр ҝүнаһы ҝизләтмәклә Аллаһын мәрһәмәтини газанмаг мүмкүндүрмү? Јеһова һәр шеји ҝөрүр вә О, ҝүнаһа ҝөз јуммајаҹаг (Сүлејманын мәсәлләри 15:3; Һабаггуг 1:13).
12, 13. Инсанын өз ҝүнаһыны ҝизләтмәјә чалышмасы нәјә ҝәтириб чыхара биләр?
12 Әҝәр ҹидди ҝүнаһ ишләтмисәнсә, ону е’тираф етмәклә јенидән тәмиз виҹдан әлдә едә биләрсән (1 Тимотејә 1:18-20). Анҹаг баш верәнләри ҝизләтмәклә виҹданын күтләшәр, бу исә даһа бөјүк ҝүнаһлара ҝәтириб чыхарар. Јадда сахламаг ваҹибдир ки, сән садәҹә инсанлара вә јығынҹаға гаршы дејил, Аллаһа гаршы ҝүнаһ ишләтмисән. Мәзмурчу охујурду: «Рәбб Өз мүгәддәс мә’бәдиндәдир, Онун тахты ҝөјләрдәдир. Рәббин ҝөрән ҝөзләри вар, ҝөзүнү ачар, бәшәр өвладларына диггәтлә бахар. Рәбб салеһ адамы сынагдан кечирир, писә, зүлмкараса нифрәт едир» (Мәзмур 11:4, 5).
13 Јеһова, ағыр ҝүнаһлары ҝизләдәрәк, тәмиз мәсиһчи јығынҹағында галмаға чалышанлара хејир-дуа вермәјәҹәк (Јагуб 4:6). Буна ҝөрә дә, әҝәр сән ҝүнаһ ишләтмисәнсә, анҹаг дүзҝүн давранмаг истәјирсәнсә, јубанмадан ачыг е’тираф ет. Јохса виҹданын сәнә әзаб верәҹәк, хүсусилә дә бу кими ҝүнаһлар барәдә охујанда вә ја ешидәндә. Бәс Јеһова Шаул падшаһ кими сәни дә Өз руһундан мәһрум етсә, неҹә? (1 Шамуел 16:14). Аллаһын руһу олмадан сән даһа да ҹидди ҝүнаһа бата биләрсән.
Садиг гардашлара е’тибар ет
14. Нәјә ҝөрә ҝүнаһ ишләдән адам Јагуб 5:14, 15 ајәләриндәки мәсләһәтә әмәл етмәлидир?
14 Бәс төвбә едән ҝүнаһкар нә етмәлидир? «Гој иманлылар ҹәмијјәтинин ағсаггалларыны чағыртсын. Онлар да Рәббин ады илә үзәринә јағ сүртәрәк, онун үчүн дуа етсинләр. Вә иманлы дуа хәстәни хилас едәр. Рәбб ону ајаға галдырар» (Јагуб 5:14, 15). ‘Төвбәјә лајиг сәмәрә јаратмағын’ үсулларындан бири ағсаггаллара мүраҹиәт етмәкдир (Матта 3:8). Бу садиг вә гајғыкеш гардашлар ‘Рәббин ады илә үзәринә јағ сүртәрәк, онун үчүн дуа едәҹәкләр’. Әтирли јағ инсаны сакитләшдирдији кими, Мүгәддәс Китаб мәсләһәти дә төвбә едән һәр кәсә тәсәлли верир (Јеремја 8:22).
15, 16. Ағсаггаллар Језекел 34:15, 16 ајәләриндә јазылан Аллаһын нүмунәсини неҹә изләјирләр?
15 Мәһәббәтин ән ҝөзәл нүмунәсини Чобанымыз олан Јеһова б. е. ә. 537-ҹи илдә јәһудиләри Бабил әсарәтиндән вә 1919-ҹу илдә руһани Исраили «Бөјүк Бабил»дән азад едән заман вермишдир (Вәһј 17:3-5; Галатијалылара 6:16). Бунунла да Јеһова: ‘Сүрүмү Мән Өзүм отараҹағам, онлары Мән Өзүм јатыраҹағам. Итәни ахтараҹаг, азаны ҝери гајтараҹаг, јаралы олана сарғы гојаҹаг, хәстә олана гүввәт верәҹәјәм’ дејә вердији вә’дини јеринә јетирди (Језекел 34:15, 16).
16 Мәҹази диллә десәк, Јеһова Өз сүрүсүнү отарыр, тәһлүкәсиз јердә јатырыр вә итәни ахтарырды. Мәсиһчи ағсаггаллар да Аллаһын сүрүсүнүн руһән гидаланмасынын вә тәһлүкәсизлијинин гајғысына галыр. Ағсаггаллар јығынҹагдан ајры дүшәнләри ахтарырлар. Јеһова ‘јаралы олана сарғы гојдуғу’ кими, онлар да киминсә сөзүндән вә ја өз һәрәкәтиндән јаралы оланлара ‘сарғы гојурлар’. Јеһова ‘хәстә олана гүввәт верирди’, буна бәнзәр тәрздә ағсаггаллар да өз сәһвләри уҹбатындан руһани ҹәһәтдән хәстәләнәнләрә көмәк едирләр.
Чобанлар неҹә јардым едирләр?
17. Нәјә ҝөрә көмәк алмаг үчүн ағсаггаллара мүраҹиәт етмәкдә јубанмамалыјыг?
17 Ағсаггаллар: «Горху илә мәрһәмәт ҝөстәрин» мәсләһәтинә севинҹлә риајәт едирләр (Јәһуда 23). Бә’зи мәсиһчиләр ҹинси әхлагсызлыға гапылараг, ҹидди ҝүнаһ ишләтмишләр. Анҹаг әҝәр сәмими гәлбдән төвбә едәрләрсә, ағсаггалларын мәрһәмәт вә мәһәббәт ҝөстәрәҹәкләринә үмид едә биләрләр, чүнки бу гардашлар онлара руһани көмәклик ҝөстәрмәк истәјирләр. Һәвари Павел, өзү дә дахил олмагла, белә кишиләр һаггында јазмышдыр: «Бу о демәк дејилдир ки, ҝуја биз сизин иманыныз үзәриндә һакимик, лакин биз сизин севинмәниз үчүн сизинлә чалышырыг» (2 Коринфлиләрә 1:24). Буна ҝөрә дә руһани көмәк алмаг үчүн онлара мүраҹиәт етмәкдә һеч вахт јубанма.
18. Ағсаггаллар ҝүнаһ ишләдән мәсиһчиләрлә неҹә рәфтар едирләр?
18 Әҝәр сән ҹидди ҝүнаһ ишләтмисәнсә, ағсаггаллара нә үчүн е’тибар едә биләрсән? Чүнки онлар илк нөвбәдә Аллаһын сүрүсүнүн чобанларыдырлар (1 Петер 5:1-4). Гајғыкеш чобан јазыг-јазыг мәләјән итаәткар гузуну јараландығына ҝөрә вурмур. Ағсаггаллар да ҝүнаһ ишләдән мәсиһчиләрлә «ҹинајәт — ҹәза» принсипинә әсасән давранмырлар. Бу гардашларын мәгсәди, мүмкүнсә, онларын руһән сағалмаларына көмәк етмәкдир (Јагуб 5:13-20). Ағсаггаллар әдаләтлә һөкм етмәли вә онларын «сүрүјә рәһми» ҝәлмәлидир (Һәвариләрин ишләри 20:29, 30; Јешаја 32:1, 2). Диҝәр мәсиһчиләр кими, ағсаггаллар да адил давраныр, ‘мәһәббәт ҝөстәрмәји севир, Аллаһымызын өнүндә һәлим үрәклә ҝәзирләр’ (Микеја 6:8). Јеһованын ‘сүрүсүнүн’ һәјатына вә мүгәддәс хидмәтинә аид олан мәсәлләрин һәллиндә бу кими кејфијјәтләр олдугҹа ваҹибдир (Мәзмур 100:3).
19. Ағсаггаллар ҝүнаһ ишләдән адамы һансы әһвал-руһијјә илә ислаһ етмәјә чалышырлар?
19 Мәсиһчи јығынҹағынын ағсаггаллары мүгәддәс руһла тә’јин олунублар вә онлар онун рәһбәрлијинә риајәт етмәјә чалышырлар. «Әҝәр бир адам бир ҹинајәт үстә тутулса белә», руһән јеткин кишиләр ‘ону һәлимлик руһу илә ислаһ етмәјә’ чалышаҹаглар (Галатијалылара 6:1; Һәвариләрин ишләри 20:28). Гајғыкеш һәким чыхмыш сүмүјү чох еһтијатла јеринә салыр ки, артыг јерә хәстәни инҹитмәсин, ејни заманда да она көмәк етсин. Буна бәнзәр тәрздә ағсаггаллар да һәлимлик ҝөстәрир, ејни заманда Аллаһын принсипләринә дәгиг риајәт едәрәк, ҝүнаһ ишләдәнин дүшүнҹә тәрзини дәјишмәјә чалышырлар (Колослулара 3:12). Һәмин адама мәрһәмәт ҝөстәриб-ҝөстәрмәмәк гәрарына ҝәлмәмишдән әввәл, ағсаггаллар дуа едир вә Мүгәддәс Јазылара мүраҹиәт едиләр. Буна ҝөрә дә онларын гәрарында Аллаһын нөгтеји-нәзәри әкс олунаҹаг (Матта 18:18).
20. Һансы һалларда јығынҹагда һүгуг комитәси тәрәфиндән кимәсә төһмәт едилдији е’лан олунур?
20 Әҝәр ҝүнаһ артыг мә’лумдурса, јахуд мә’лум олаҹағы јәгиндирсә, јығынҹағын адыны тәмиз сахламаг үчүн, еһтимал ки, бу барәдә е’лан етмәк мүнасиб олаҹаг. Бундан әлавә, е’лан бу һагда јығынҹаға хәбәр вермәк лазым ҝәлдикдә дә едилир. Мүалиҹә заманы хәстә һәрәкәтләриндә мәһдуд олдуғу кими, руһани мүалиҹә заманы һүгуг комитәси тәрәфиндән төһмәт алан адамын да һәрәкәтләринә мәһдудијјәт гојулур. Бир мүддәт әрзиндә төвбә едәнин ҝөрүшләрдә шәрһ вермәси јох, динләмәси фајдалы оларды. Ағсаггаллар кимдәнсә хаһиш едә биләрләр ки, онунла Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси кечирсин. Белә өјрәнмәнин мәгсәди инсанын ‘иманда сағлам олмасы’ үчүн онун зәиф ҹәһәтләрини мөһкәмләндирмәкдир (Титуса 2:2). Бүтүн бунлар ҝүнаһ ишләдән инсаны ҹәзаландырмаг үчүн дејил, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк едилир.
21. Бә’зи ҝүнаһ ишләтмә һаллары неҹә һәлл едилир?
21 Ағсаггаллар руһани көмәји мүхтәлиф үсулларла ҝөстәрә биләрләр. Мәсәлән, әввәлләр спиртли ичкидән суи-истифадә едән гардаш евдә тәк оланда бир-ики дәфә һәддиндән артыг ичир. Јахуд сигарет чәкмәји чохдан атан адам һеч ким ҝөрмәјәндә зәифлијә гапылараг бир-ики дәфә чәкир. Дуа етмәсинә вә Аллаһын ону бағышладығыны дүшүнмәсинә бахмајараг, ҝүнаһ вәрдишә чеврилмәсин дејә ағсаггаллардан көмәк истәмәлидир. Мәсәләни һәлл етмәк үчүн бир вә ја ики ағсаггал онунла ҝөрүшә биләр. Анҹаг онлар бу һагда сәдрлик едән нәзарәтчијә хәбәр верәҹәкләр, чүнки бу һадисә һансыса башга мәсәләләрлә дә бағлы ола биләр.
Аллаһын тәрбијәсини гәбул етмәјә давам ет
22, 23. Нәјә ҝөрә Аллаһын тәрбијәсини һәмишә гәбул етмәлијик?
22 Аллаһын илтифатыны газанмаг үчүн һәр бир мәсиһчи Јеһованын вердији тәрбијәни гәбул етмәлидир (1 Тимотејә 5:20). Јеһова сәни Мүгәддәс Китаб вә мәсиһчи нәшрләри васитәсилә ислаһ едәндә, һәмчинин јығынҹаг ҝөрүшләриндә вә конгресләрдә мәсләһәт верәндә, бүтүн бунлары сәмими гәлбдән гәбул ет. Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн ајыг ол. О заман Аллаһын тәрбијәси сәнин үчүн мөһкәм руһани мүдафиә олаҹаг вә бир дивар кими ҝүнаһдан горујаҹаг.
23 Аллаһын тәрбијәсини гәбул етмәклә Онун мәһәббәтиндә гала биләҹәксән. Бәли, бә’зиләри мәсиһчи јығынҹағындан кәнар едилмишләр, анҹаг әҝәр ‘үрәјини горусан’ вә ‘һикмәтли кими јашасан’, сәнинлә бу баш вермәјәҹәк (Сүлејманын мәсәлләри 4:23; Ефеслиләрә 5:15). Әҝәр сән јығынҹагдан кәнар едилмисәнсә, нәјә ҝөрә бәрпа олунмаг үчүн аддымлар атмајасан? Аллаһ истәјир ки, һәјатыны Она һәср едәнләрин һамысы Она садиг олсун вә «севинҹлә» хидмәт етсин (Ганунун тәкрары 28:47). Әҝәр Јеһованын тәрбијәсини даим гәбул етсән, әбәдијјәт боју севинҹ ичиндә олаҹагсан (Мәзмур 100:2).
Сиз неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Бә’зиләри мәсиһчи јығынҹағындан нә үчүн кәнар едилир?
• Сәмими гәлбдән төвбә етмәк нә демәкдир?
• Нәјә ҝөрә ҹидди ҝүнаһлары е’тираф етмәк лазымдыр?
• Ағсаггаллар төвбә едән ҝүнаһкарлара неҹә көмәк едирләр?
[17-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Гәдимдәки чобанлар кими, ағсаггаллар да Аллаһын сүрүсүндән јаралы оланлара ‘сарғы гојурлар’.