Бүтүн дүнјада бирлик неҹә мүмкүндүр?

«БИРЛИК» дедикдә нә баша дүшүрсүнүз? Бә’зиләри үчүн бу, садәҹә мүнагишә вә ја ихтилафларын олмамасы демәкдир. Мәсәлән, әҝәр ики вә ја даһа чох дөвләт сүлһ мүгавиләси имзалајыб, онун шәртләри илә разылашырса, елә тәсәввүр јарана биләр ки, онлар арасында достлуг вар. Бәс бу, доғрудан да беләдирми? Хејр, һеч дә белә дејил.

Әҝәр нәзәр салсаг, тарих боју минләрлә сүлһ мүгавиләләри имзаланыб вә позулуб. Нә үчүн? Чүнки дүнја лидерләрини сүлһ вә ја бирликдән даһа чох өзләринин һеҝемонлуғу марагландырыр. Һәм дә бә’зи дөвләтләр башга дөвләтләрдән һәрби ҹәһәтдән ҝери галмағын ҝәтирәҹәји нәтиҹәләрдән горхурлар.

Беләликлә, ики халгын бир-бири илә мүһарибә етмәмәси һәлә о демәк дејил ки, онлар сүлһ вә бирлик ичиндә јашајырлар. Тапанчаларыны бир-биринә тушламыш ики нәфәрин, садәҹә тәтији басмадыглары үчүн сүлһдә олдугларыны демәк олармы? Белә дүшүнмәк ағылсызлыг оларды! Бу ҝүн бир чох халгларын да вәзијјәти охшардыр. Ҝетдикҹә артан инамсызлыг инсанларын үрәјинә горху салыб ки, силаһлар бир ҝүн ишә салына биләр. Белә бир фәлакәтин гаршысыны алмаг үчүн һансы ишләр ҝөрүлүб?

Нүвә горхусу — бирлик үчүн тәһлүкә

Чохлары нүвә силаһларынын јајылмамасы һаггында мүгавиләјә үмид бағлајыр. 1968-ҹи илдә бәјәнилмиш бу мүгавиләјә әсасән нүвә силаһынын гејри-нүвә дөвләтләриндә истеһсалына, нүвә дөвләтләриндә исә јајылмасына мәһдудијјәтләр гојулду. Инди артыг 180 өлкә тәрәфиндән тәсдиг олунмуш бу сәнәдин әсас мәгсәди нәтиҹә е’тибарилә үмуми тәрк-силаһын әлдә едилмәсидир.

Бу, тәгдирәлајиг бир мәгсәд кими ҝөрүнсә дә, бә’зи тәнгидчиләр мүгавиләни садәҹә гејри-нүвә дөвләтләринин һәмин силаһлары әлдә етмәсинин гаршысыны алмаг ҹәһди кими гијмәтләндирирләр. Мүгавиләјә имза атмыш бә’зи дөвләтләрин фикирләриндән дашына биләҹәкләри горхусу вар. Һәгигәтән дә мүәјјән дөвләтләр, онларын фикринҹә, өзләрини мүдафиә етмәк үчүн истифадә едә биләҹәкләри силаһларын әлдә олунмасына гојулан гадағаны әдаләтсизлик кими гијмәтләндирирләр.

Мәсәләни даһа да гәлизләшдирән вә бәлкә дә тәһлүкәли едән одур ки, нүвә енержисинин истеһсалы үчүн технолоҝијаларын јарадылмасына даир һеч бир дөвләтә гадаға гојулмајыб. Буна ҝөрә бә’зиләри горхур ки, нүвә енержисиндән динҹ мәгсәдләрлә истифадә етдији ҝүман едилән дөвләтләр ҝизлиҹә нүвә силаһлары һазырлаја биләрләр.

Һәтта нүвә силаһларына малик дөвләтләр белә мүгавиләнин шәртләрини поза биләрләр. Тәнгидчиләрин фикринҹә, ағыр силаһланмыш дөвләтләрдән өз силаһ еһтијатларыны мәһв етмәји, һәтта азалтмағы белә ҝөзләмәк садәлөвһлүк оларды. Бир мәнбәјә әсасән, «буна наил олмаг үчүн [...] һазырда бир-биринә мүхалиф дөвләтләр арасында е’тибар вә достлуг сон дәрәҹә јүксәк сәвијјәдә олмалыдыр [бунун баш верәҹәјинә исә инанмаг чох чәтиндир]».

Инсанларын бирлијә наил олмаг үчүн ҝөстәрдији ҹәһдләр нә гәдәр сәмими олса да, һеч бир нәтиҹә вермәјиб. Бу, Мүгәддәс Китабы өјрәнән инсанларда тәәҹҹүб доғурмур, чүнки Аллаһын Кәламында дејилир: «Аддымларыны дүзәлтмәк ҝедән адамын иши дејил» (Јеремја 10:23). Һәм дә Аллаһын Кәламы ачыг-ајдын билдирир: «Јол вар ки, инсанын гаршысында дүз ҝөрүнүр, амма сону өлүмдүр» (Сүлејманын мәсәлләри 16:25). Инсан һөкумәтләринин бирлијә наил олмаг сә’јләри мәһдуддур. Бунунла белә биз үмидсиз дејилик.

Һәгиги бирлијин Мәнбәји

Мүгәддәс Китабда Аллаһ вә’д едир ки, бүтүн дүнјада бирлик олаҹаг, лакин бу, инсанларын сә’ји илә баш вермәјәҹәк. Бүтүн дүнјада инсанларын сүлһ ичиндә јашамасыны нијјәт едән Јарадан, инсанларын едә билмәдикләрини едәҹәк. Бә’зиләринә бүтүн бунлар нағыл кими ҝөрүнә биләр. Анҹаг лап әввәлдән Аллаһын нијјәти о иди ки, бәшәријјәт сүлһ вә әмин-аманлыг ичиндә јашасынa. Мүгәддәс Китабын бир чох ајәләри ҝөстәрир ки, Аллаһ һәлә дә бу нијјәтиндән дашынмајыб. Бир нечә ајәни нәзәрдән кечирәк:

• «Ҝәлин, ҝөрүн Рәббин ишләрини, дүнјада етдији виранәлији. О, јерин уҹгарларынадәк дөјүшләри дајандырар, каманлары гырар, низәләри сындырар, дөјүш арабаларыны ода атар» (МӘЗМУР 46:8, 9).

• «Мүгәддәс дағымын һеч бир јериндә һеч кимә зәрәр дәјмәјәҹәк, һеч бир кәс о бирисини мәһв етмәјәҹәк, һәгигәтән, сулар дәнизи неҹә долдурурса, дүнја да Рәббин билији илә елә долаҹаг» (ЈЕШАЈА 11:9).

• «Өлүмү әбәди олараг јох едәҹәк, Худавәнд Рәбб бүтүн адамларын үзүндән ҝөз јашларыны силәҹәк, бүтүн јер үзүндән халгынын рүсвајчылығыны ҝөтүрәҹәк. Рәбб белә сөјләди» (ЈЕШАЈА 25:8).

• «Биз Онун вә’динә ҝөрә јени ҝөјләр вә јени јер ҝөзләјирик ки, онларда салеһлик өмүр сүрүр» (2 ПЕТЕР 3:13).

• «Аллаһ онларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәкдир. Артыг өлүм мөвҹуд олмајаҹаг; артыг нә кәдәр, нә фәрјад, нә дә ағры олаҹагдыр, чүнки әввәлки шејләр кечиб ҝетди» (ВӘҺЈ 21:4).

Бу вә’дләрә е’тибар етмәк олар. Чүнки Јеһова Аллаһ бир Јарадан кими, бәшәријјәтдә бирлик јаратмаг үчүн лазым олан ҝүҹә вә баҹарыға маликдир (Лука 18:27). О һәм дә буну етмәк арзусундадыр. Мүгәддәс Китаб ‘һәм ҝөјләрдә, һәм дә јердә олан һәр шеји Мәсиһин башчылығы алтында бирләшдирмәји’ Аллаһын илтифаты адландырыр (Ефеслиләрә 1:8-10).

Аллаһын вә’д етдији ‘салеһлијин өмүр сүрәҹәји’ «јени јер», садәҹә олараг хәјал дејил (2 Петер 3:13). Вердији вә’дләрә даир Јеһова Аллаһ дејир: «Бош јерә јаныма гајытмаз, анҹаг истәдијими јеринә јетирәр, ону ҝөндәрдијим иш иҹра олунсун дејә һәјата кечирәр» (Јешаја 55:11).

Аллаһын Кәламы инсанлары бирләшдирир

Әввәлки мәгаләдә вурғуландығы кими, дин инсанлары бирләшдирмәкдәнсә, чох вахт парчаланмаја сәбәб олур. Бу мәсәләјә ҹидди јанашмалыјыг: әҝәр Јараданын мөвҹудлуғуну гәбул едириксә, о заман Она ибадәт едәнләрин арасында сүлһ вә бирлијин олаҹағыны ҝөзләмәк мәнтигәујғун дејилми? Сөзсүз ки, бу белә дә олмалыдыр!

Динин инсанлар арасында парчаланма салмасына ҝөрә нә Јеһова Аллаһ, нә дә Онун Кәламы мәс’улијјәт дашыјыр. Әслиндә, динләр Аллаһын нијјәтини дәстәкләмәк әвәзинә, бирлијә наил олмаг мәгсәди илә јарадылмыш инсан гурулушларыны дәстәкләмәкдә тәгсиркардырлар. Иса өз ҝүнләриндә дин башчыларыны ‘икиүзлү’ адландырараг онлара деди: «Јешаја пејғәмбәр сизин үчүн нә јахшы сөјләмишдир! О демишдир: “Бу халг додаглары илә Мәнә һөрмәт едир, Онларын үрәји исә Мәндән узагдыр. Еһкам олараг инсан әмрләрини өјрәдәрәк, Мәнә бош јерә ибадәт едирләр”» (Матта 15:7-9).

Бунун әксинә олараг, һәгиги ибадәт инсанлары әсл мә’нада бирләшдирир. Јешаја пејғәмбәр габагҹадан демишдир: «Сон ҝүнләрдә Рәббин еви олан дағ дағларын зирвәсиндә мөһкәм дураҹаг, тәпәләрдән јухары уҹалаҹаг. Бүтүн милләтләр она сары ҝәләҹәк. Милләтләр арасында Рәбб һаким олаҹаг, чох халглар һаггында гәрар чыхараҹаг. Онлар гылынҹларындан котан, низәләриндән исә дәрјаз дүзәлдәҹәк. Милләт милләтә гаршы гылынҹ галдырмајаҹаг, артыг дава етмәји өјрәнмәјәҹәк» (Јешаја 2:2, 4).

Бу ҝүнләрдә 230-дан артыг өлкәдә Јеһованын Шаһидләри Аллаһын бирлијә даир вердији тә’лимләрә әсасән јашајырлар. Онларын бирлијинин тәмәлини нә тәшкил едир? Һәвари Павел јазырды: «Камил бирлијин бағы олан мәһәббәти ҝејин» (Колослулара 3:14). Павелин истифадә етдији јунанҹа «бағ» сөзү бәдән бағларына аид ола биләр. Бу бағлар кәндир кими мөһкәмдир вә онлар ики әсас функсијаны јеринә јетирир: бәдән органларынын өз јериндә галмасыны тә’мин едир вә сүмүкләри бир-биринә бағлајыр.

Мәһәббәт һаггында да ејни шеји демәк олар. Бу кејфијјәт садәҹә инсанлары бир-бирини өлдүрмәкдән сахламыр. Мәсиһчи мәһәббәти мәншәји мүхтәлиф олан инсанлар арасында әмин-аманлығын һөкм сүрмәсинә көмәк едир. Мәсәлән, бу, инсанлара имкан јарадыр ки, чохларынын «гызыл ганун» кими таныдығы принсипә әсасән јашасынлар. Матта 7:12 ајәсинә әсасән, Иса Мәсиһ демишдир: «Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла елә рәфтар един». Бу рәһбәрлијә риајәт етмәјин сајәсиндә чохлары башгаларына гаршы олан мәнфи рә’јләрә үстүн ҝәлә билмишләр.

‘Бир-биринизә гаршы мәһәббәтиниз олсун’

Јеһованын Шаһидләри Исанын: «Әҝәр бир-биринизә гаршы мәһәббәтиниз олса, бундан һәр кәс Мәним шаҝирдләрим олдуғунузу биләҹәк» нәсиһәтинә әмәл етмәклә Мәсиһин шаҝирди олдугларыны сүбут етмәјә там гәрарлыдырлар (Јәһја 13:35). Бу мәһәббәт ирги иғтишашлар вә сијаси чахнашмалар заманы чох ҝөзәл сурәтдә тәзаһүр олунмушдур. Мәсәлән, 1994-ҹү илдә Руандада баш верән ҝеносид заманы Јеһованын Шаһидләри бир-бирләринә мәһәббәтләрини ҝөстәрмишләр. Хуту тајфасындан олан шаһидләр тутси гардашларыны хилас етмәк үчүн өз һәјатларыны тәһлүкә алтына атмышдылар!

Әлбәттә, дүнја халгларынын бүтүн јер үзүндә бирлик мөвҹуд олаҹаг дәрәҹәдә өз јахынларына мәһәббәт инкишаф етдирмәсини ҝөзләмәк гејри-реалдыр. Мүгәддәс Китаба әсасән, бүтүн јер үзүндә бирлик Аллаһын Өзүнүн тә’јин етдији вахтда олаҹаг. Анҹаг артыг индидән һәр кәс мәһәббәти ҝејинмәклә бирлијә наил ола биләр.

Өтән ил әрзиндә Јеһованын Шаһидләри инсанларла Мүгәддәс Китаб вә онун мүасир һәјатда да дәјәрли олмасы һаггында данышмаг үчүн милјарддан артыг саат сәрф етмишләр. Мүгәддәс Китабын дәгиг билији бир заманлар бир-бирләринә нифрәт бәсләјән инсанлары бирләшдириб. Онлардан әрәбләри вә јәһудиләри, алманлары вә руслары гејд етмәк олар.

Сиз Аллаһ Кәламынын инсанлары неҹә бирләшдирдији һаггында даһа чох өјрәнмәк истәјәрдинизми? Белә исә әразиниздә јашајан Јеһованын Шаһидләри илә әлагә јарадын вә ја бу журналын 2-ҹи сәһифәсиндә олан үнванлардан биринә јазын.

[Һашијә]

[4-ҹү сәһифәдәки јазы]

Минләрлә сүлһ мүгавиләләри имзаланыб вә позулуб.

[7-ҹи сәһифәдәки јазы]

Мүгәддәс Китаб принсипләринин һәјата кечирилмәси сајәсиндә инсан һакимијјәтләринин едә билмәдикләри әлдә едилмишдир.

[5-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Аллаһын Кәламы һәгиги бирлијин Мәнбәјинин ким олдуғуну ҝөстәрир.

[7-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Хуту вә тутси тајфаларындан олан Јеһованын Шаһидләри бирликдә ибадәт јери тикирләр.