Еј ҝәнҹләр, Аллаһын Кәламыны әлдә рәһбәр тутун!
«Һикмәт газан, идрак газан» (СҮЛ. МӘС. 4:5).
1, 2. а) Һәвари Павелә дахилиндә ҝедән мүбаризәдә гәләбә чалмаға нә көмәк етмишди? б) Мүдриклијә вә анлајыша неҹә јијәләнә биләрик?
«ДҮЗҜҮН иш ҝөрмәк истәјәндә пислик башымын үстүнү кәсдирир». Билдијимиз кими, бу сөзләри һәвари Павел дејиб. Јеһованы нә гәдәр севсә дә, бәзән дүзҝүн оланы етмәк Павел үчүн әсил мүбаризә иди. Дахилиндә ҝедән бу мүбаризә она неҹә тәсир едирди? «Неҹә дә јазыг адамам!» — дејә о јазыр (Ром. 7:21—24). Павелин һиссләрини баша дүшүрсәнми? Бәзән сәнә дә дүзҝүн оланы етмәк чәтин ҝәлирми? Сән дә Павел кими мәјус олурсанмы? Әҝәр беләдирсә, руһдан дүшмә. Павел дахилиндә ҝедән мүбаризәдә гәләбә чалды; сән дә гәләбә чала биләрсән!
2 Павел «сағлам сөзләр»ин она рәһбәр олмасына јол вердији үчүн уғур газанды (2 Тим. 1:13, 14). Нәтиҹәдә, о, дүзҝүн гәрарлар вермәјә вә чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлмәјә көмәк едән мүдриклијә вә анлајыша јијәләнди. Јеһова Аллаһ мүдриклик вә анлајыш газанмагда сәнә дә көмәк едә биләр (Сүл. мәс. 4:5). О, Кәламы олан Мүгәддәс Китаб васитәсилә ән јахшы мәсләһәтләр верир. (2 Тимотејә 3:16, 17 ајәләрини оху.) Ҝәл Мүгәддәс Китаб принсипләринин валидејнләринлә мүнасибәтдә, пул хәрҹләмәкдә вә тәк оланда сәнә неҹә фајда ҝәтирәҹәјини нәзәрдән кечирәк.
Аиләдә
3, 4. а) Нәјә ҝөрә валидејнләринин гојдуғу гајда-ганунлара табе олмаг сәнә чәтин ҝәлә биләр? б) Валидејнләр нә үчүн гајда-ганунлар гојурлар?
3 Валидејнләринин гојдуғу гајда-ганунлара табе олмаг сәнә чәтин ҝәлир? Нәјә ҝөрә? Јәгин, сән даһа сәрбәст олмаг истәјирсән. Бу истәк тәбиидир, чүнки сән бөјүјүрсән. Амма валидејнләринлә јашадығын мүддәтдә онлара гулаг асмаг сәнин борҹундур (Ефес. 6:1—3).
4 Валидејнләринин нәјә ҝөрә гајда-ганунлар вә тәләбләр гојдуғуну баша дүшсән, онлара риајәт етмәк сәнә даһа асан олаҹаг. Һәрдән сән дә 18 јашлы Бриелинa кечирдији һиссләри кечирә биләрсән. О, валидејнләри һагда белә дејир: «Елә бил, һеч өзләри мәним јашымда олмајыблар. Онлар мәнә ағзымы ачмаға, гәрар вермәјә имкан вермирләр. Гојмурлар ки, бөјүјәсән». Јәгин, Бриел кими, сән дә фикирләширсән ки, валидејнләрин сәнә даһа чох сәрбәстлик вермәлидирләр. Лакин валидејнләрин, илк нөвбәдә, сәнин јахшылығыны фикирләшдикләри үчүн гајда-ганунлар гојурлар. Бундан әлавә, мәсиһчи валидејнләр билирләр ки, сәнин тәрбијәнә ҝөрә Јеһованын гаршысында мәсулијјәт дашыјырлар (1 Тим. 5:8).
5. Валидејнләринә итаәт етмәјин сәнә һансы хејри олаҹаг?
5 Валидејнләрә итаәт етмәк банка олан борҹуну өдәмәјә бәнзәјир. Борҹуну вахтында өдәмәклә банк гаршысында нә гәдәр чох етибар газансан, бир о гәдәр чох кредит алаҹагсан. Буна бәнзәр тәрздә, сән дә валидејнләринә һөрмәт вә итаәт етмәјә борҹлусан. (Сүлејманын мәсәлләри 1:8 ајәсини оху.) Валидејнләринин сөзүнә нә гәдәр чох бахсан, онлар сәнә бир о гәдәр чох сәрбәстлик верәҹәкләр (Лука 16:10). Амма онларын гојдуғу гајда-ганунлары һәмишә позсан вә бу заман валидејнләрин сәнин азадлығыны мәһдудлашдырса, јахуд «кредит» вермәји дајандырса, буна тәәҹҹүбләнмә.
6. Валидејнләр өвладларына итаәткар олмаға неҹә көмәк едә биләрләр?
6 Валидејнләр өз нүмунәләри илә өвладларына гајда-ганунлара табе олмаға көмәк едә биләрләр. Онлар Јеһованын тәләбләрини ҹанла-башла јеринә јетирмәклә онларын әдаләтли олдуғуну ҝөстәрә биләрләр. Бунун сајәсиндә ҝәнҹләр валидејнләринин гојдуғу тәләбләрә табе олмағын ваҹиблијини баша дүшәҹәкләр (1 Јәһ. 5:3). Үстәлик, Мүгәддәс Китабда Јеһованын хидмәтчиләринә мүәјјән мәсәләләрә даир өз фикирләрини ифадә етмәјә изин вердији һадисәләрдән сөз ачылыр (Јар. 18:22—32; 1 Пад. 22:19—22). Һәрдән валидејнләр дә ушагларына мүхтәлиф мәсәләләрә даир өз фикирләрини билдирмәјә имкан верә биләрләрми?
7, 8. а) Бәзи ҝәнҹләр һансы чәтинликлә үзләширләр? б) Верилән ҹәзадан фајда әлдә етмәк үчүн сән нәји баша дүшмәлисән?
7 Ҝәнҹләр һәмчинин һесаб едә биләрләр ки, валидејнләринин тәнгидләри әсассыздыр. Һәрдән сән өзүнү ҝәнҹ Крег кими һисс едә биләрсән. О демишди: «Анам, елә бил, ҹасусдур. Һәмишә мәни ҝүдүр ки, ҝөрәсән, һарада сәһв едәҹәјәм».
8 Валидејнләрин вердији дүзәлиш вә ја ҹәза чох вахт тәнгиди гәбул олунур. Мүгәддәс Китаб ҝөстәрир ки, һәтта тамамилә әдаләтли олан ҹәзаны белә гәбул етмәк чәтиндир (Ибр. 12:11). Алдығын ҹәзадан фајда әлдә етмәјә сәнә нә көмәк едә биләр? Јадда сахла ки, валидејнләринин вердији мәсләһәт мәһәббәтдән ирәли ҝәлир (Сүл. мәс. 3:12). Онлар пис вәрдишләрдән азад олуб јахшы вәрдишләрә јијәләнмәкдә сәнә көмәк етмәк истәјирләр. Јәгин, валидејнләрин баша дүшүрләр ки, сәнин сәһвләринә дүзәлиш етмәсәләр, санки, сәнә нифрәт етмиш олаҹаглар. (Сүлејманын мәсәлләри 13:24 ајәсини оху.) Бир шеји дә унутма ки, һәјатда јени шејләр өјрәндијимиз мүддәтдә сәһвләрә јол вермәјимиз гачылмаздыр. Бу сәбәбдән нәјә ҝөрә сәнә едилән дүзәлишләрдә, зәррә гәдәр дә олса, һикмәт ҝөрмәјә чалышмајасан? «[Һикмәт] газанмаг ҝүмүш газанмагдан јахшыдыр, бу газанҹ саф гызылдан дәјәрлидир» (Сүл. мәс. 3:13, 14).
9. Ҝәнҹләр валидејнләринин һәрәкәтини әдаләтсизлик кими гәбул етмәк әвәзинә, нә едә биләрләр?
9 Валидејнләр дә бәзән сәһв едирләр (Јаг. 3:2). Онлар ҹәза верәркән сәнә дүшүнүлмәмиш сөзләр дејә биләрләр (Сүл. мәс. 12:18). Бу, нәдән ирәли ҝәлир? Онлар стресс кечирә ја да сәнин һәрәкәтинә ҝөрә өзләрини гынаја биләрләр. Валидејнләринин әдаләтсиз даврандыгларыны дүшүнмәк әвәзинә, онларын сәнә үрәкдән көмәк етмәк истәдикләрини гијмәтләндирмәк даһа дүзҝүн олмаздымы? Ҹәзаны дүзҝүн гәбул етмәји өјрәнсән, бунун фајдасыны јеткин јаша чатанда да ҝөрәҹәксән.
10. Валидејнләринин гојдуғу гајда-ганунлары вә етдикләри дүзәлишләри гәбул етмәк вә онлардан фајдаланмаг асан олсун дејә нә етмәлисән?
10 Истәјәрдинми ки, валидејнләринин гојдуғу гајда-ганунлары вә етдикләри дүзәлишләри гәбул етмәк вә онлардан фајдаланмаг сәнин үчүн асан олсун? Онда сән үнсијјәт етмәк баҹарығыны јахшылашдырмалысан. Буну неҹә едә биләрсән? Илк нөвбәдә, валидејнләрини диггәтлә динлә. «Гој һәр бир инсан ешитмәјә һазыр олсун, данышмаға вә гәзәбләнмәјә тәләсмәсин», — дејә Мүгәддәс Китаб мәсләһәт верир (Јаг. 1:19). Дәрһал өзүнә бәраәт газандырмагданса, һиссләрини ҹиловламаға чалыш вә валидејнләринин дедикләринә диггәтлә гулаг ас. Онларын сөзү һансы тәрздә дедијинә јох, нә дедијинә фикир вер. Сонра исә сәһвини һөрмәтҹил шәкилдә бојнуна алараг онлары баша дүшдүјүнү ҝөстәр. Бәс әҝәр өз һәрәкәтинә вә ја дедијин сөзләрә ајдынлыг ҝәтирмәк истәјирсәнсә, онда неҹә? Бир чох һалларда јахшы оларды ки, валидејнләринин истәкләрини јеринә јетирәнәдәк ‘дилини сахлајасан’ (Сүл. мәс. 10:19). Әҝәр сән валидејнләрини динләсән, онлар да сәни динләјәҹәкләр. Јеткин инсана хас олан шәкилдә давранараг Аллаһын Кәламыны әлдә рәһбәр тутдуғуну ҝөстәрәҹәксән.
Пул хәрҹләмәкдә
11, 12. а) Пула ҝәлдикдә, Аллаһын Кәламы бизи нәјә тәшвиг едир вә нә үчүн? б) Валидејнләрин пулу хәрҹләмәкдә сәнә неҹә көмәк едә биләрләр?
11 Мүгәддәс Китабда дејилир: ‘Пул инсанын сипәридир’. Елә һәмин ајәдә гејд олунур ки, һикмәт пулдан даһа дәјәрлидир (Ваиз 7:12). Аллаһын Кәламы бизи пулу севмәјә дејил, она дүзҝүн јанашмаға тәшвиг едир. Нәјә ҝөрә сән пулу севмәмәлисән? Бир нүмунәјә бахаг: ити бычаг ашпазын әлиндә фајдалы аләтдир. Анҹаг һәмин бычаг еһтијатсыз инсанын әлиндәдирсә, о, өзүнә вә ја башгасына ҹидди хәсарәт јетирә биләр. Пул да беләдир. Ондан мүдрикликлә истифадә олунса, фајда ҝәтирә биләр. Лакин «варланмаг истәјәнләр» чох вахт достлары вә аилә үзвләри илә, һәтта Аллаһла мүнасибәтләрини гурбан верирләр. Нәтиҹәдә, онлар ‘чохлу әзаб чәкирләр’. (1 Тимотејә 6:9, 10 ајәләрини оху.)
12 Пулдан дүзҝүн истифадә етмәји неҹә өјрәнә биләрсән? Нәјә ҝөрә валидејнләриндән пулу неҹә хәрҹләмәјә даир мәсләһәт алмајасан? «Гој һикмәтли гулаг асыб мүдриклијини артырсын, дәрракәли адам сағлам мәсләһәт алсын», — дејә Сүлејман пејғәмбәр јазыр (Сүл. мәс. 1:5). Анна адлы ҝәнҹ гыз мәсләһәт үчүн валидејнләринә мүраҹиәт етмишди. О дејир: «Атам мәнә пулу хәрҹләмәји өјрәтмәклә јанашы, пулун һесабыны тутмағы вә ондан неҹә истифадә етмәјин јолуну да ҝөстәрмишди». Аннанын анасы да она фајдалы өјүдләр вермишди. Анна дејир: «Анам мәнә нә исә алмаздан әввәл гијмәтләри мүгајисә етмәји өјрәтмишди». Бунун Аннаја фајдасы олдуму? Бу суала о, белә ҹаваб верир: «Инди мән өз пулумдан дүзҝүн истифадә етмәји баҹарырам. Пулу неҹә ҝәлди хәрҹләмирәм вә лазымсыз јерә борҹа ҝирмәдијим үчүн үрәјим раһатдыр».
13. Пул хәрҹләјәркән өзүнә неҹә һаким ола биләрсән?
13 Әҝәр сән ҝөзүн ҝөрән һәр шеји алырсанса вә ја садәҹә өзүнү достларына ҝөстәрмәк үчүн пул хәрҹләјирсәнсә, тезликлә борҹ ичиндә батдығыны ҝөрәҹәксән. Бу тәләләрә дүшмәмәјә сәнә нә көмәк едә биләр? Пул хәрҹләмәк лазым ҝәләндә сән өзүнә һаким олмағы баҹармалысан. 20 јашларында олан Јелена ҝөрүн нә дејир: «Мән рәфигәләримлә ҝәзмәјә чыханда нә гәдәр пул хәрҹләјәҹәјими габагҹадан мүәјјән едирәм... Һәмчинин мән алыш-вериш заманы пулу дүзҝүн хәрҹләјән, еләҹә дә мәни гијмәтләри мүгајисә етмәјә вә илк ҝөрдүјүм шеји алмамаға тәшвиг едән рәфигәләримлә ҝетмәјә үстүнлүк верирәм».
14. Нәјә ҝөрә сән «вар-дөвләтин алдадыҹы гүввәси»ндән өзүнү ҝөзләмәлисән?
14 Пул газанмаг вә хәрҹләмәк јашамаг үчүн зәруридир. Бунунла белә, Иса ‘руһани немәтләрә сусајанларын’ әсил хошбәхтлик тапаҹағыны демишди (Мат. 5:3). О хәбәрдарлыг етмишди ки, «вар-дөвләтин алдадыҹы гүввәси» инсанын руһани тәләбатларыны боға биләр (Марк 4:19). Буна ҝөрә дә Аллаһын Кәламыны әлдә рәһбәр тутмаг вә пула дүзҝүн јанашмаг олдугҹа ваҹибдир!
Тәк оланда
15. Аллаһа сәдагәтимиз хүсусилә нә вахт сынаға чәкилә биләр?
15 Неҹә фикирләширсән, Аллаһа сәдагәтимиз ән чох нә вахт сынаға чәкилир — јанымызда кимсә оланда, јохса тәк оланда? Мәктәбдә вә ја ишдә оларкән Јеһова илә мүнасибәтләримизә хәтәр дәјмәсин дејә даһа еһтијатлы олуруг. Тәк оланда исә өзүмүзү бир гәдәр сәрбәст һисс етдијимиздән әхлаги ҹәһәтдән еһтијаты асанлыгла әлдән верә биләрик.
16. Нәјә ҝөрә тәк оланда белә сәндә Јеһованын ганунларына табе олмаг истәји олмалыдыр?
16 Јадда сахла: сән Јеһованы ја кәдәрләндирә, ја да севиндирә биләрсән (Јар. 6:5, 6; Сүл. мәс. 27:11). Јеһова бизим ‘гејдимизә’ галдығы үчүн һәрәкәтләримиз она тәсир едир (1 Пет. 5:7). О истәјир ки, биз Она гулаг асыб фираван јашајаг (Јешаја 48:17, 18). Гәдим Исраилдә Јеһованын бәзи хидмәтчиләри Онун вердији мәсләһәтләри рәдд едәндә О кәдәрләнирди (Мәз. 78:40, 41). Диҝәр тәрәфдән, Јеһова Даниел пејғәмбәри чох севдији үчүн мәләк ону ‘Аллаһын севимлиси’ адландырмышды (Дан. 10:11). Нәјә ҝөрә? Даниел нәинки ҹамаат гаршысында, тәкликдә оланда да Аллаһа садиглијини горујурду. (Даниел 6:10 ајәсини оху.)
17. Әјләнҹә сечәркән өзүнә һансы суаллары верә биләрсән?
17 Тәк оланда Аллаһа садиглијини горуја биләсән дејә ‘гаврајышыны јахшыны писдән ајырмаг’ үчүн инкишаф етдирмәли, сонра исә дүзҝүн билдијин шејләрә риајәт етмәклә ону ‘даима ишләтмәји’ өјрәнмәлисән (Ибр. 5:14). Мәсәлән, мусиги вә филм сечәркән, јахуд Интернетә ҝирәркән нөвбәти суалларын үзәриндә дүшүнмәк сәнә јахшыны писдән ајырмагда көмәк едәҹәк. Өзүндән соруш: «Бу мәлумат мәни инсанлара гаршы шәфгәтли олмаға, јохса ‘башгасынын бәласына севинмәјә’ тәшвиг едәҹәк?» (Сүл. мәс. 17:5). «Бу, мәнә ‘јахшылығы севмәјә’ көмәк едәҹәк, јохса ‘пислијә нифрәт етмәјимә мане олаҹаг?» (Амос 5:15). Тәкликдә оланда етдијимиз һәрәкәтләр әслиндә нәји гијмәтләндирдијимизи үзә чыхарыр (Лука 6:45).
18. Әҝәр хәлвәтдә сәһв олдуғуну билдијин һәрәкәтә јол вермисәнсә, онда нә етмәлисән?
18 Әҝәр хәлвәтдә сәһв олдуғуну билдијин һәрәкәтә јол вермисәнсә, онда нә етмәлисән? Унутма: «ҝүнаһларыны өрт-басдыр едән уғур газанмаз, ону етираф едәрәк тәрк едән мәрһәмәт тапар» (Сүл. мәс. 28:13). Ҝүнаһ ишләтмәјә давам етмәк вә ‘Аллаһын мүгәддәс руһуну кәдәрләндирмәк’ неҹә дә ағылсызлыг оларды! (Ефес. 4:30). Етдијин һәр бир сәһви Аллаһа, валидејнләринә вә өзүнә етираф етмәјә борҹлусан. Бу мәсәләдә ‘јығынҹаг ағсаггалларынын’ сәнә бөјүк көмәји дәјә биләр. Шаҝирд Јагуб јазыр: «Онлар Јеһованын ады илә онун [ҝүнаһ ишләдәнин] башына јағ сүртүб онун үчүн дуа едәрләр. Иманла едилән дуа хәстәни сағалдаҹаг вә Јеһова ону ајаға галдыраҹаг. Әҝәр ҝүнаһ ишләјибсә, тәгсири бағышланаҹаг» (Јаг. 5:14, 15). Бәли, бу, бәзи чәтинликләрлә вә хошаҝәлмәз һалларла нәтиҹәләнә биләр. Лакин көмәк диләмәјә ҹәсарәтин олса, өзүнү һәр һансы бир зәрәрдән горујаҹаг вә тәмиз виҹдан әлдә едәрәк раһатлыг тапаҹагсан (Мәз. 32:1—5).
Јеһованын үрәјини севиндир
19, 20. Јеһова сәнин үчүн нә истәјир, бәс сән нә етмәлисән?
19 Јеһова «хошбәхт Аллаһ» олдуғу үчүн сәнин дә хошбәхт олмағыны истәјир (1 Тим. 1:11). О, сәнинлә јахындан марагланыр. Башгалары дүзҝүн оланы етмәк үчүн ҝөстәрдијин сәји ҝөрмәсәләр дә О ҝөрүр. Онун ҝөзүндән һеч нә јајынмыр. Јеһова сәһв тапмаг үчүн јох, дүз оланы етмәјимизә көмәк етмәк үчүн бизә бахыр. «Рәббин ҝөзләри јер үзүнү сејр едир ки, үрәји бүтүнлүклә Онунла оланлары гүввәтләндирсин» (2 Салн. 16:9).
20 Буна ҝөрә дә гој сәнә Аллаһын Кәламы рәһбәрлик етсин; орадакы мәсләһәтләри тәтбиг ет. Бунун сајәсиндә проблемләрин өһдәсиндән ҝәлмәкдә вә чәтин гәрарлар вермәкдә сәнә көмәк едәҹәк мүдриклијә вә анлајыша јијәләнәҹәксән. Сән валидејнләрини вә Јеһованы севиндирмәклә јанашы, һәјатда әсил хошбәхтлијә наил олаҹагсан!
[Һашијә]
a Бәзи адлар дәјишдирилиб.
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Ҝәнҹләр валидејнләринин гојдуғу гајда-ганунлары вә етдији дүзәлишләри гәбул етдикләрини неҹә ҝөстәрә биләрләр вә бунун онлара һансы хејри олаҹаг?
• Пула таразлы јанашмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?
• Тәк оланда белә Јеһоваја садиглијимизи неҹә горуја биләрик?
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Тәк оланда Аллаһа сәдагәтини горујаҹагсанмы?