Гәдим күпә һәкк олунмуш ад

2012-ҹи илдә археоложи газынтылар нәтиҹәсиндә тапылмыш 3000 ил јашы олан сахсы күпүн гырынтылары археологларын диггәтини ҹәлб етмишди. Ҝөрәсән, нәјә ҝөрә бу тапынты онларда мараг ојатмышды? Онларын марағына сәбәб олан бу гырынтылар јох, онларын үстүндәки һәрфләр иди.

Археологлар гырынтылары битишдирәндә бу гәдими габын үстүндә кәнан әлифбасында јазылмыш јазыны охуја билдиләр. Орада «Ишбаал Бен Беда» јазылмышды. Бу ҹүмлә белә тәрҹүмә олунур: «Беда оғлу Ишбаал». Археологлар гәдим јазыларда бу ада биринҹи дәфә раст ҝәлирдиләр.

Ишбаал адынын јазылдығы башга бир јер Мүгәддәс Китабдыр. Орада ады чәкилән Ишбаал Талут падшаһын оғлу олуб (1 Салн. 8:33; 9:39). Газынтыларда иштирак едән Профессор Јосеф Гарфинкел дејир: «Мараглы мәгамдыр ки, Ишбаал ады Мүгәддәс Китабда јалныз Давуд падшаһын һакимијјәти дөврүнә тәсадүф едир вә һазырда тапылан гәдими јазыда да ејни вәзијјәт мүшаһидә олунур». Бәзи алимләр дүшүнүр ки, бу ад јалныз о дөврдә истифадә олунуб. Археоложи газынтылар бир даһа Мүгәддәс Китабын сәһиһлијини тәсдиг едир.

Мүгәддәс Китабын башга бир ајәсиндә Ишбаал ады Ишбошет кими верилиб, «баал» һиссәҹији «бошет»лә әвәз олунуб (2 Ишм. 2:10). Нә үчүн? Алимләрин изаһатына ҝөрә, ҝөрүнүр Ишбаал ады кәнаниләрин јағыш аллаһы кими ситајиш етдији Баалы хатырлатдығы үчүн «Икинҹи Ишмуил» китабынын јазары бу ады истифадә етмәмишди, амма бу ада «Салнамәләр» китабында раст ҝәлинир.