«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
7—13 АВГУСТ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ҺИЗГИЈАЛ 28—31
«Јеһова бүтпәрәст халгы мүкафатландырды»
it-2-E с. 1136, абз. 4
Сур
Шәһәрин мәһви. Навуходоносорун Суру узун мүддәт мүһасирәдә сахламасындан дөјүшчүләр чох әзијјәт чәкмишди. Дәбилгә о гәдәр сүртүнмүшдү ки, онларын башында түк галмамышды, мүһасирә гурғулары тикмәк үчүн даш-кәсәк дашымагдан чијинләринин дәриси сојулмушду. Јеһова Сура чыхардығы һөкмү иҹра етмәк үчүн Навуходоносордан бир аләт кими истифадә етмишди. Анҹаг Навуходоносор бунун мүгабилиндә һеч бир хејир әлдә едә билмәмишди. Буна ҝөрә дә Јеһова зәһмәт һаггы олараг Мисирин сәрвәтини она вермәји вәд етди (Һз 29:17—20). Јәһуди тарихчиси Флавинин сөзләринә әсасән, Сурун мүһасирәси 13 ил чәкмишди («Against Apion», I, 156 [21]) вә Бабилә чох баһа баша ҝәлмишди. Тарихи сәнәдләрдә Навуходоносорун шәһәри нә дәрәҹәдә ҹидд-ҹәһдлә мүһасирәјә алмасы, јахуд нә дәрәҹәдә уғурлу олмасы барәдә һеч бир шеј дејилмир. Лакин бу, сөзсүз ки, Сур үчүн чох бөјүк итки илә нәтиҹәләнмишди — чохлу инсан һәјатына сон гојулмуш, мал-мүлк талан олунмушду (Һз 26:7—12).
it-1-E с. 698, абз. 5
Мисир, мисирлиләр
Навуходоносорун һакимијјәтинин 37-ҹи илинә (б. е.ә. 588) аид олан Бабил мәтнләринин бириндә Мисирә едилән јүрүшдән данышылыр. Бурада сөһбәтин Мисирин фәтһ олунмасынданмы, јохса сонралар һәјата кечирилән һәрби јүрүшдәнми ҝетдијини дәгигликлә демәк мүмкүн дејил. Анҹаг бир шеј ајдындыр ки, Навуходоносор өз зәһмәт һаггыны алмышды. Јеһова халгына гәним кәсилән Сура гаршы чыхардығы һөкмү иҹра етдији үчүн она Мисирин сәрвәтини зәһмәт һаггы олараг вермишди (Һз 29:18—20; 30:10—12).
g86-E 8/11 с. 27, абз. 4, 5
Зәһмәт һаггы өдәнилмәлидир?
Бу суала ҹаваб вермәк үчүн ҝәлин ҝөрәк Јарадан иҹра етдији хидмәтә ҝөрә дүнјәви һөкумәтә зәһмәтинин һаггыны неҹә өдәмишди. Јеһова һагг олараг гәдим Сур шәһәринин мәһвинә фәрман вермишди. О, Навуходоносорун башчылығы алтында олан Бабилин һәрби гүввәсиндән истифадә едәрәк бу фәрманын иҹра етмишди. Бабил зәфәр чалса да, бу һәрби әмәлијјат она баһа баша ҝәлмишди. Буна ҝөрә дә Јеһова онлара зәһмәт һаггы верилмәли олдуғуна гәрар вермишди. Онун бу гәрары Һизгијал 29:18, 19 ајәләриндә јазылыб: «Бәни-адәм, Бабил һөкмдары Навуходоносор Суру тутмаг үчүн ордусуна чох әзијјәт вериб... Амма Сура ҝөрә чәкдикләри әзијјәт һеч олду, нә о, нә дә ордусу бундан бир хејри ҝөрмәди. Одур ки, Күлли-Ихтијар Јеһова белә дејир: “Мисири Бабил падшаһы Навуходоносора верирәм. О, оранын сәрвәтини талајаҹаг, өлкәни гарәт едиб чохлу гәнимәт топлајаҹаг. Бу да онун ордусунун мүкафаты олаҹаг”».
Биз Мүгәддәс Китабдан билирик ки, Навуходоносор тәкәббүрлү, өзүндән разы, бүтпәрәст һөкмдар иди. Бабил вә онун ордусу әсирләрә диван тутурдулар. Бүтүн бунлар Јеһоваја хош дејилди. Лакин Онун нәзәриндә борҹ борҹ иди вә О, борҹуну сонадәк өдәди.
it-2-E с. 604, абз. 4, 5
Камиллик
Ҝүнаһ едән илк кәс вә Сур һөкмдары. Јәһја 8:44 ајәсиндә Исанын дедији сөзләрдән вә Јарадылыш китабынын 3-ҹү фәслиндәки әһвалатдан ајдын олур ки, ҝүнаһын вә гејри-камиллијин тәмәли бәшәр аиләсиндән әввәл руһани аләмдә гојулмушду. Һизгијал 28:12—19 ајәләриндә јазылан ағы Сур һөкмдарына үнванланса да, ҝөрүнүр, орада илк олараг ҝүнаһа јол верән руһани варлығын давранышы да тәсвир олунур. Сур һөкмдарынын гүруру, өзүнү аллаһ һесаб етмәси, кәрруб адланмасы, Аллаһын бағы олан Әдәнин адынын чәкилмәси Мүгәддәс Китабда Шејтан Иблис һаггында дејиләнләрлә үст-үстә дүшүр. Шејтан да гүрурланмышды, о да Әдәндәки иланла әлагәлидир вә бу дөврүн аллаһы адланыр (1Тм 3:6; Јр 3:1—5, 14, 15; Вһ 12:9; 2Кр 4:4).
Шәһәрдә јашајыб, өзүнү камиллик тәҹәссүмү һесаб едән, ады чәкилмәјән Сур һөкмдарынын һикмәти һәдсиз, ҝөзәллији ејибсиз (ибраниҹә «калал» сөзү илә ејникөклү сифәт) иди. Јарадылдығы ҝүндән бүтүн әмәлләриндә гүсурсуз (ибр. «тамим») иди, та о вахта гәдәр ки, пислијә гәдәм гојду (Һз 27:3; 28:12, 15). Еһтимал ки, Һизгијалын јаздығы ағы илк нөвбәдә Сурун үмумијјәтлә бүтүн һөкмдарларына аиддир, тәкҹә һансыса бир һөкмдарына јох. (Әш 14:4—20 ајәләриндә јазылмыш, ады чәкилмәјән Бабил падшаһына үнванланмыш пејғәмбәрликлә мүгајисә ет.) Јәгин ки, бурада Давуд вә Сүлејман падшаһын дөврүндә Сур һөкмдарларынын достлуғундан вә әмәкдашлығындан сөһбәт ҝедир. О вахт Сур һәтта Муријјә дағында Јеһованын мәбәдинин тикилмәсинә дә јардым әлини узатмышды. Әввәл-әввәл Сур һөкмдарларынын Јеһованын халгы олан Исраиллә мүнасибәтиндә гүсур јох иди (1Пд 5:1—18; 9:10, 11, 14; 2См 2:3—16). Лакин сонракы һөкмдарлар бу гүсурсуз јолдан сапдылар. Аллаһ Јуил, Амус вә Һизгијал пејғәмбәр васитәсилә Суру мүһакимә етди (Јл 3:4—8; Ам 1:9, 10). Бу пејғәмбәрликдә Сур һөкмдары илә Аллаһын баш дүшмәнинин һәрәкәти арасындакы охшарлығы ҝөстәрмәкдән башга камиллик вә гүсурсузлуг сөзләринин мәһдуд мәнада неҹә ишләндији бир даһа тәсвир олунур.
w03-E 1/7 с. 32, абз. 1—3
Онларла нә баш верди?
Мисирин бир заманлар әзәмәтли пајтахт шәһәрләри олан Мемфис вә Фиванын ады Мүгәддәс Китабда Ноф вә Но адланыр. Ноф (Мемфис) Гаһирәдән 23 км ҹәнубда, Нил чајынын гәрб саһилиндә јерләширди. Сонралар Мемфис даһа Мисирин пајтахты олмады. Ерамыздан әввәл 15-ҹи әсрин әввәлиндә Мисирин пајтахты артыг Но (Фива) иди. Но Мемфисдән 500 км ҹәнубда јерләширди. Фиванын харабалыглары ичиндә јерләшән чохсајлы мәбәдләрдән бири олан Карнак сүтунлу тикилиләрдән ән бөјүјү һесаб олунурду. Фива вә орадакы Карнак мәбәди мисирлиләрин баш аллаһы Амуна һәср олунмушду.
Бәс Мүгәддәс Китабда Мемфис вә Фива илә бағлы нә дејилирди? Орада фиронун вә Мисир аллаһларынын, хүсусилә дә баш аллаһын, Но шәһәринин Амунунун әлејһинә һөкм хәбәри елан олунурду (Әрәмја 46:25, 26). Ораја ибадәтә топлашан инсанлар гырылаҹагды (Һизгијал 30:14, 15). Бу белә дә олду. Амуна ситајишдән галан јеҝанә шеј мәбәдин харабалыглары олду. Һазырда гәдим Фива шәһәринин әразисинин бир гисминдә Луксор шәһәри јерләшир, шәһәрин диҝәр харабалыглары арасында да бир нечә кичик кәнд мөвҹуддур.
Мемфис шәһәриндән исә гәбиристанлыглардан савајы һеч бир шеј галмамышдыр. Мүгәддәс Китаб үзрә мүтәхәссис олан Луис Голдинг дејир: «Әсрләр әрзиндә Мисири истила едән әрәбләр Мемфисин харабалыгларынын бөјүк дашлары илә чајын о бири тәрәфиндә өз пајтахт шәһәрләрини (Гаһирә) тикмишләр. Беләҹә, Нил чајы вә әрәб иншаатчылары бу ишдә елә мүкәммәл әмәкдашлыг етмишләр ки, бу гәдим шәһәрин әразисиндә ҝетдикҹә, сөзүн әсл мәнасында, даш даш үстә галмады. Доғрудан да, Мүгәддәс Китабда дејилдији кими, Мемфис «дәһшәтли һала» дүшдү вә сакинсиз галды (Әрәмја 46:19).
14—20 АВГУСТ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ҺИЗГИЈАЛ 32—34
«Ҝөзәтчи олмаг чох мәсулијјәтли ишдир»
it-2-E с. 1172, абз. 2
Ҝөзәтчи
Рәмзи мәнасы. Јеһова Исраил халгы үчүн рәмзи мәнада ҝөзәтчилик едән пејғәмбәрләр ҝөндәрирди (Әр 6:7). Бу пејғәмбәрләр өзләри дә рәмзи мәнада ҝөзәтчиләр барәдә данышырдылар (Әш 21:6, 8; 52:8; 62:6; Һш 9:8). Пејғәмбәр вә ҝөзәтчи ролуну ојнајан бу адамлар бәдәмәл инсанлара башларынын үстүнү кәсдирән фәлакәтдән хәбәрдарлыг етмәли идиләр. Әҝәр онлар буну етмәздиләрсә, Аллаһа ҹаваб вермәли олаҹагдылар. Анҹаг инсанлар хәбәрдарлыға гулаг асмаздыларса, ганлары өз бојунларына олаҹагды (Һз 3:17—21; 33:1—9). Ишини иҹра етмәјән пејғәмбәр кор ҝөзәтчи, лал ит кими јарамаз иди (Әш 56:10).
w88-E 1/1 с. 28, абз. 13
Аллаһын Падшаһлығы һагда тәблиғ етмәјә давам един
Башгасынын ганынын ҝүнаһыны дашыма
13 Өзүнү Јеһоваја һәср етмиш Шаһидләрин үзәринә инсанлары Аллаһын гәзәб ҝүнү барәдә хәбәрдар етмәк мәсулијјәти дүшүр. Бу мәсулијјәти Һизгијалын үзәринә дүшән ишлә мүгајисә етмәк олар. О, Исраил еви үзәриндә ҝөзәтчи тәјин едилмишди. Исраиллиләрә хәбәрдарлыг етмәли иди ки, пис јолларындан дөнмәсәләр, мүсибәтдән јаха гуртара билмәјәҹәкләр. Әҝәр Һизгијал бир ҝөзәтчи кими бу хәбәрдарлығы етмәсәјди белә, фәлакәт шәр инсанлары мүтләг јахалајаҹагды, анҹаг онларын ганы ишинә мәсулијјәтсиз јанашан ҝөзәтчинин бојнуна галаҹагды. Јеһова бунунла инсанлары ҹәзаландырмаға неҹә јанашдығыны ҝөстәрир: «Мән пис адамын өлүмүндән һәзз алмырам. Истәјирәм о, өз јолундан дөнүб јашасын. Дөнүн јолунуздан, әл чәкин шәр әмәлләриниздән. Еј Исраил еви, нә үчүн өләсиниз?» (Һизгијал 33:1—11).
w91-E 15/3 с. 17, абз. 16, 17
Јеһованын сәмави арабасы илә бирҝә ирәлиләјин
Лагејдлик руһундан горхмады
16 Һизгијал итаәткар иди. О, инсанларын лагејдлијинә, ришхәндләрә баш гошмурду. Бунунла да о, бизә чох ҝөзәл нүмунә гојмушду. Биз дә пак дилин инкишафы илә ајаглашараг сәмави арабаны сүрән Һөкмдарын үз тутдуғу истигамәтдә ирәлиләјирик. Беләликлә, биз Онун әмрләрини иҹра етмәк үчүн лазым олан һәр шејлә тәҹһиз олунуруг, ејни заманда исә мөһкәмләнәрәк Јеһованын һөкм хәбәрини чатдырдығымыз инсанларын лагејдлијинә вә ришхәндләринә баш гошмуруг. Аллаһ Һизгијал кими, бизә дә билдирир ки, бәзи дикбаш, инадкар инсанлар фәал сүрәтдә бизә гаршы чыхаҹаг. Диҝәрләри Јеһоваја гулаг асмаг истәмәдикләри үчүн бизи динләмәјәҹәкләр (Һизгијал 3:7—9). Бир башгалары исә икиүзлүлүк едирләр. Һизгијал 33:31, 32 ајәләриндә онлар һагда дејилир: «Онлар ҝәлиб Мәним халгым кими габағында отураҹаглар. Сөзләринә гулаг асаҹаглар, амма бир гулагдан алыб о бирисиндән бурахаҹаглар. Онлар дилдә сәни тәрифләјирләр, анҹаг әслиндә, һарам газанҹдан өтрү үрәкләри ҝедир. Бил ки, сән онларын ҝөзүндә телли аләтдә јахшы ифа едән, мәлаһәтли сәслә севҝи нәғмәси охујан бир адамсан. Онлар сәнин сөзләрини ешидәҹәк, амма бир нәфәр дә олсун онлара әмәл етмәјәҹәк».
17 Бәс бунун нәтиҹәси нә олаҹаг? 33-ҹү ајәдә дејилир: «Сәнин дедикләрин исә мүтләг ҝерчәкләшәҹәк. Онда биләҹәкләр ки, араларында пејғәмбәр олуб». Бу сөзләр ҝөстәрир ки, инсанларын хәбәрдарлыға мәһәл гојмадығына ҝөрә Һизгијалын әл-голу јанына дүшмәди. Инсанларын лагејдлији ону да лагејд етмәди. Инсанлар гулаг асды-асмады, о, Аллаһа табе олуб Онун тапшырдығы иши јеринә јетирирди.
21—27 АВГУСТ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ҺИЗГИЈАЛ 35—38
«Мәҹуҹ өлкәсиндән олан Јәҹуҹ тезликлә мәһв олаҹаг»
w88-E 15/9 с. 24, абз. 11
«Онда биләҹәкләр ки, Мән Јеһовајам»
11 Сағ галан исраиллиләр Јәһудаја гајыдандан сонра харабалыглар Әдән бағына чеврилди. (Һизгијал 36:33—36 ајәләрини охујун.) Буна бәнзәр тәрздә 1919-ҹу илдән Јеһова мәсһ олунмушларын виранә галмыш дијарыны барлы-бәһрәли руһани ҹәннәтә чевирир. Бу ҝүн бу ҹәннәтдә бөјүк издиһам да мәскун олуб. Руһани ҹәннәтдә јалныз мүгәддәс инсанлар сакин олдуғундан һәр бир мәсиһи ону тәмиз сахламаг үчүн әлиндән ҝәләни етмәлидир (Һизгијал 36:37, 38).
28 АВГУСТ — 3 СЕНТЈАБР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ҺИЗГИЈАЛ 39—41
«Һизгијал пејғәмбәрин вәһјдә ҝөрдүјү мәбәд вә биз»
Аллаһын мәбәдинә фикир вер
w99-E 1/3 с. 11, абз. 16
16 Суала ҹаваб тапмаг үчүн ҝәлин ҝөрүнтүјә бир дә диггәт јетирәк. Һизгијал јазмышды: «Аллаһдан назил олан ҝөрүнтүләрдә мәни Исраил өлкәсинә апарыб чох һүндүр бир дағын башына гојду. Дағын башында ҹәнуба доғру шәһәри хатырладан бир тикили вар иди» (Һизгијал 40:2). Бу ҝөрүнтүнүн баш вердији јер — чох һүндүр бир дағ Микә 4:1 ајәсиндәки сөзләри хатырладыр: «Заманын сонунда Јеһованын евинин дурдуғу дағ дағлардан уҹа бәргәрар олаҹаг, тәпәләрдән јухары уҹалаҹаг, халглар она сары ахышаҹаг». Бәс пејғәмбәрлик нә заман јеринә јетмәлидир? Микә 4:5 ајәсиндән ҝөрүнүр ки, халглар јалан аллаһлара ибадәт етдији бир вахтда бу пејғәмбәрлик јеринә јетмәјә башлајыр. Беләликлә, бизим дөврүмүздә, заманын сонунда пак ибадәт уҹалды, Аллаһын хидмәтчиләринин һәјатында өз лајигли јерини тапды.
w89-E 15/8 с. 14, абз. 20
Ҹәннәтә гајыдыш јолунун ачылышы
20 Бәс халглар мәһв оларкән онлардан галан силаһлар неҹә олаҹаг? Нәзәрә алынса ки, силаһларын тәкҹә тез алышан һиссәләринин јандырылмасына, рәмзи мәнада да олса, нә гәдәр вахт ҝедәҹәк, белә гәнаәтә ҝәлинир ки, силаһларын сајы олдугҹа чох олаҹаг (Һизгијал 39:8—10). Армаҝеддондан сағ чыханлар халгларын дөјүш сурсатларындан фајдалы мәгсәдләр үчүн истифадә етмәјин јолларыны тапаҹаглар (Әшија 2:2—4).