Дүзҝүн охумаг

МҮГӘДДӘС ЈАЗЫЛАРДА дејилир ки, Аллаһ ‘бүтүн инсанларын хилас олуб, һәгигәти дәрк етмәләрини’ истәјир (1 Тим. 2:4). Буна мүвафиг олараг, Мүгәддәс Китабы уҹадан охујанда дәгиг билији чатдырмаг арзумуз охумағымыза тәсир етмәлидир.

Мүгәддәс Китабы вә ону ачыглајан нәшрләри уҹадан охумағы баҹармаг һәм ҝәнҹләр, һәм дә јашлылар үчүн ваҹибдир. Јеһованын Шаһидләри олан бизләр инсанлара Јеһова вә Онун јоллары һагда билик вермәк мәсулијјәтини дашыјырыг. Буна ҝөрә дә чох вахт бир вә ја бир груп инсан үчүн охумаг лазым ҝәлир. Биз, һәмчинин аилә үзвләримиз үчүн дә охујуруг. Теократик Хидмәт Мәктәбиндә тәлим алан баҹы вә гардашларын, ҝәнҹләрин вә јашлыларын уҹадан јахшы охумагда онлара көмәк едәҹәк мәсләһәтләр алмаг имканы вар.

Мүгәддәс Китабын истәр ајры-ајры инсанларын, истәрсә дә јығынҹағын гаршысында охунмасына ҹидди јанашмаг лазымдыр. Мүгәддәс Китаб Аллаһдан илһам алыб. Бундан әлавә, ‘Аллаһын кәламы ҹанлы вә тәсирлидир; о, үрәјин дүшүнҹә вә нијјәтләрини ајырд едир’ (Ибр. 4:12). Аллаһын Кәламында башга һеч бир јердә тапа билмәјәҹәјимиз мисилсиз билик вар. Онун көмәјилә ваһид һәгиги Аллаһы танымаг вә Онунла јахшы мүнасибәтләр гурмаг, еләҹә дә һәјатда гаршылашдығымыз проблемләрин өһдәсиндән мүвәффәгијјәтлә ҝәлмәк олар. О, Аллаһын јени дүнјасында олаҹаг әбәди һәјата апаран јолу ҝөстәрир. Буна ҝөрә дә гаршымыза Мүгәддәс Китабы мүмкүн гәдәр јахшы охумағы мәгсәд гојмалыјыг (Мәз. 119:140; Јер. 26:2).

Дүзҝүн охумаг үчүн нә етмәк лазымдыр? Јахшы охумаға чох шеј дахил олса да, илк аддым дүзҝүн охумағы өјрәнмәкдир. Бу, јазыланы олдуғу кими охумаг демәкдир. Сөзләри бурахма, шәкилчиләри јемә, охшар сөзләри сәһв салма.

Сөзләри дүзҝүн охумаг үчүн контексти баша дүшмәк ҝәрәкдир. Бунун үчүн јахшы һазырлашмаг тәләб олунур. Вахт кечдикҹә, тәкҹә бир сөзү јох, јанындакы сөзләри дә ҝөрәҹәк вә фикрин ҝедишатыны изләјә биләјәҹәксән, о заман даһа јахшы охујаҹагсан.

Јазылы дилдә дурғу ишарәләри вә диакритик ишарәләр ваҹиб рол ојнајыр. Дурғу ишарәләри һарада вә нә гәдәр фасилә етмәји, еләҹә дә интонасијаны дәјишмәјин лазым ҝәлдијини ҝөстәрир. Бәзи дилләрдә дурғу ишарәләринин тәләб етдији јерләрдә интонасијаны дәјишмәјәндә суал ҹүмләси нәгли ҹүмләјә чеврилир вә ја мәна тамамилә дәјишилир. Дүздүр, бәзән дурғу ишарәләри сырф грамматик мәна дашыјыр. Бир чох дилләрдә истәр јазылмыш, истәрсә дә контекстдән баша дүшүлән диакритик ишарәләрә диггәт јетирмәдән дүзҝүн охумаг гејри-мүмкүндүр. Онлар аид олдуглары һәрфләрин сәсләнмәсинә тәсир ҝөстәрир. Дурғу ишарәләринин вә диакритик ишарәләрин дилиниздә неҹә ишләндијини мүтләг өјрән. Ифадәли охумаг үчүн бу, әсас амилдир. Јадда сахла ки, сәнин мәгсәдин садәҹә сөзләри охумаг јох, фикирләри чатдырмаг олмалыдыр.

Дүзҝүн охумағы өјрәнмәк үчүн мәшг етмәк лазымдыр. Бир абзас сеч, сонра сәһв етмәјәнә кими ону тәкрар-тәкрар оху. Ардынҹа нөвбәти абзаса кеч. Нәһајәт сонда һеч бир сөз бурахмадан, тәкрарламадан вә сәһвә јол вермәдән бир нечә сәһифәни оху. Сонра кимдәнсә хаһиш ет ки, охумағыны изләсин вә сәһвләрини ҝөстәрсин.

Бәзи һалларда зәиф ҝөрмә вә пис ишыгландырма охумағы чәтинләшдирир. Әҝәр бу проблемләри арадан галдыра билсән, онда охумағын мүтләг јахшылашаҹаг.

Вахт кечдикҹә јахшы охумағы баҹаран гардашлардан Јығынҹағын Мүгәддәс Китаб өјрәнмәсиндә вә «Ҝөзәтчи Гүлләси»нин өјрәнилмәсиндә охумаг хаһиш олуна биләр. Анҹаг бу шәрәфли тапшырығы јахшы јеринә јетирмәк үчүн садәҹә сөзләри дүзҝүн охумаг кифајәт дејил. Башгаларынын гаршысында јахшы охумагдан өтрү шәхси мүталиә заманы јахшы охумаға вәрдиш етмәлијик. Бунун үчүн ҹүмләдәки һәр сөзүн өз ролу олдуғуну јадда сахламалыјыг. Һансыса сөзү бурахсан, мәнаны там баша дүшә билмәјәҹәксән. Һәтта өзүн үчүн охујанда белә сөзләри сәһв охусан, онда ҹүмләнин мәнасы тәһриф олунаҹаг. Сәһв охумағына диакритик ишарәләрә вә ја сөзләрин ишләндији контекстә фикир вермәмәк сәбәб ола биләр. Һәр сөзүн контекстдә дашыдығы мәнаны анламаға чалыш. Һәмчинин дурғу ишарәләринин ҹүмләнин мәнасына неҹә тәсир етдијинә диггәт јетир. Јадда сахла ки, мәнаны адәтән бир нечә сөз чатдырыр. Уҹадан охујан заман буну нәзәрә ал вә садәҹә сөзләри јох, сөз бирләшмәләрини вә ҹүмләләри оху. Башгаларына дәгиг билији охумаг васитәсилә чатдырмаг үчүн охудугларыны өзүн ајдын баша дүшмәлисән.

«Ҹәмијјәтә охумагла... мәшғул ол» (1 Тим. 4:13). Бу сөзләри һәвари Павел тәҹрүбәли мәсиһчи ағсаггала јазмышды. Сөзсүз ки, һәр биримиз бу саһәдә тәрәгги етмәлијик.