ФӘСИЛ 34

Чох ичмәкдә пис нә вар?

Ашағыдакы суаллара неҹә ҹаваб верәрдин? Ҹавабынын јанында ✔ ишарәси гој.

Јашлары чатмадығы һалда ички ичән вә ја сәрхошлуг едән достларын вармы?

□ Бәли □ Хејр

Достларын нә вахтса сәни ички ичмәјә тәһрик едибләрми?

□ Бәли □ Хејр

Нә вахтса сәрхош олана гәдәр ичмисәнми?

□ Бәли □ Хејр

ҺЕЧ үрәјиндән бирҹә дәфә дә олсун сәрхош олана кими ички ичмәк кечибми? Әҝәр кечибсә, сән тәк дејилсән. Бир чох јенијетмәләр јашлары чатмадығы һалда спиртли ичкиләрдән суи-истифадә едирләрa. Бәс суи-истифадә дедикдә нә нәзәрдә тутулур? Бәзиләри буну сәрхош олана гәдәр ичмәк кими баша дүшүр. АБШ-ын Алкоголизм вә алкоголдан суи-истифадәнин өјрәнилмәси үзрә Милли Институтунун һесабатында буна даһа конкрет тәриф вериләрәк дејилир ки, «кишиләр үчүн беш вә ја чох, гадынлар үчүн исә дөрд вә ја чох порсијаb далбадал ичмәк» алкоголдан суи-истифадә демәкдир.

Инди исә өзүндән соруш: «Нәјә ҝөрә ичмәк истәдијими билирәмми вә ички мәнә неҹә тәсир едәҹәк?» Әввәлҹә, нөвбәти тестдән кеч. Ҹавабынын јанына ✔ гој, сонра өјрән ҝөр фактлар нә дејир.

а. Јенијетмәләр сырф ичкинин дадыны хошладыглары үчүн ичирләр.

□ Доғру □ Јанлыш

б. Јенијетмәләр ҝәнҹ вә сағлам олдуглары үчүн спиртли ички бөјүкләрә нисбәтән онлара бир о гәдәр дә пис тәсир етмир.

□ Доғру □ Јанлыш

в. Чох ичмәкдән адам өлмүр.

□ Доғру □ Јанлыш

г. Мүгәддәс Китаб ички ичмәји гадаған едир.

□ Доғру □ Јанлыш

д. Чох ичмәјин јеҝанә пис ҹәһәти сағламлыға зәрәр вурмасыдыр.

□ Доғру □ Јанлыш

а. Јенијетмәләр сырф ичкинин дадыны хошладыглары үчүн ичирләр. Ҹаваб — јанлыш. Австралијада ҝәнҹләрин спиртли ичкиләр барәдә нә гәдәр мәлуматлы олдугларыны мүәјјән етмәк үчүн бир сорғу кечирилмишдир. Сорғуда иштирак едән ҝәнҹләрин 36 фаизи әсас етибарилә башгаларындан ҝери галмамаг үчүн ичдикләрини демишләр. Бирләшмиш Штатларда кечирилән сорғуда исә ҝәнҹләрин 66 фаизи етираф етмишдир ки, ички ичмәләринин сәбәби һәмјашыдларынын тәзјигидир. Лакин јенијетмәләрин јарыдан чоху проблемләрдән гачмаг үчүн ичдикләрини демишләр.

б. Јенијетмәләр ҝәнҹ вә сағлам олдуглары үчүн спиртли ички бөјүкләрә нисбәтән онлара бир о гәдәр дә пис тәсир етмир. Ҹаваб — јанлыш. «Јени арашдырмалар ҝөстәриб ки, ички ичән ҝәнҹләр өзләрини тәһлүкәјә атырлар», — дејә «Дискавер» журналда дәрҹ олунан бир мәгаләдә јазылмышдыр. Нәјә ҝөрә? «Һәддән артыг ички ичән ҝәнҹләр өз әгли габилијјәтләринә ҹидди зәрәр вурурлар».

Даима ички гәбул етмәк сызанагларын артмасына, вахтындан әввәл гырышларын әмәлә ҝәлмәсинә, көкәлмәјә, ичкидән асылылыға вә наркотикә гуршанмаға ҝәтириб чыхарыр. Һәмчинин синир системинин, гараҹијәрин вә үрәјин фәалијјәтини алт-үст едир.

в. Чох ичмәкдән адам өлмүр. Ҹаваб — јанлыш. Һәддән артыг ички ичмәк бејинә оксиҝенин дахил олмасына әнҝәл олур вә организмин һәјати ваҹиб функсијаларыны позур. Симптомларын арасында гусма, һушуну итирмә, нәфәсин ағырлашмасы вә ја гејри-мүнтәзәмлији кими һаллар да мүшаһидә олуна биләр. Бәзи һалларда исә өлүмлә нәтиҹәләнә биләр.

г. Мүгәддәс Китаб ички ичмәји гадаған едир. Ҹаваб — јанлыш. Мүгәддәс Китаб нә ички ичмәји гадаған едир, нә дә ҝәнҹләрин әјләнмәсини (Мәзмур 104:15; Ваиз 10:19). Әлбәттә, ички ичмәк үчүн, илк нөвбәдә, јеткин јаша чатмаг лазымдыр (Ромалылара 13:1).

Бунунла белә, Мүгәддәс Китаб һәддән артыг спиртли ички ичмәји мүһакимә едир. «Шәраб инсанлары әлә салар, кефләндириҹи ички онлары далашдырар, сәрхош олан мүдрик олмаз», — дејә Сүлејманын мәсәлләри 20:1 ајәсиндә јазылыр. Ички сәни ҝүлүнҹ вәзијјәтә сала биләр! Дүздүр, спиртли ички бир анлыг мәмнунлуг ҝәтирир, амма она алудә олмаг инсаны «илан кими санҹар» вә башына чохлу проблемләр ачар (Сүлејманын мәсәлләри 23:32).

д. Чох ичмәјин јеҝанә пис ҹәһәти сағламлыға зәрәр вурмасыдыр. Ҹаваб — јанлыш. Сәрхош оланда инсан зәиф олур, һәтта ҹинси тәҹавүзә мәруз галанда да өзүнү мүдафиә едә билмир. Ејни заманда, инсан сәрхош оланда һеч вахт етмәјәҹәји шејләри етмәклә башгалары үчүн тәһлүкә јарада биләр. Мүгәддәс Китаб хәбәрдарлыг едир ки, чох ичәндә инсанын «ҝөзләринә гәрибә шејләр ҝөрүнәр, гәлбинә әјри фикирләр ҝәләр» (Сүлејманын мәсәлләри 23:33). Бир сөзлә, инсан өзүнү ахмаг вәзијјәтә сала биләр! Бунун достлуг мүнасибәтләринин позулмасы, охумаг вә әмәк габилијјәтинин зәифләмәси, ҹинајәт мәсулијјәтинә ҹәлб олунма вә јохсуллуг кими башга аҹы нәтиҹәләри дә ола биләр (Сүлејманын мәсәлләри 23:21).

Ән ваҹиби, чох ичмәјин Јеһова Аллаһла мүнасибәтләринә неҹә тәсир едәҹәји барәдә фикирләш. Јеһова сәнин Она ички илә бош јерә корладығын ағлынла јох, «бүтүн ағлынла» хидмәт етмәјини истәјир (Матта 22:37). Аллаһын Кәламы әјјашлыгла јанашы, кеф мәҹлисләрини дә мүһакимә едир (1 Петер 4:3). Нәтиҹә етибарилә, ички мәҹлисләриндә иштирак етмәк Јараданымызын ирадәсинә зиддир вә Аллаһла достлуг мүнасибәти гурмаға мане олур.

Сәнин сечимин нә олаҹаг?

Ички дүшкүнү олан һәмјашыдларына гошулаҹагсан? Мүгәддәс Китабда дејилир: «Мәҝәр билмирсиниз ки, өзүнүзү кимә табе едирсинизсә, онун гулу олурсунуз? Кимин әмри илә отуруб-дурурсунузса, демәли, онун гулусунуз» (Ромалылара 6:16). Һәгигәтәнми, сән достларынын вә ичкинин гулу олмаг истәјирсән?

Бәс әҝәр сән артыг ичкинин чәнҝинә кечмисәнсә, онда неҹә? Дәрһал валидејнләринлә вә ја јеткин бир достунла даныш. Јеһова Аллаһа дуа ет вә Ондан көмәк истә. Чүнки О, инсана «дар ҝүндә чох көмәк едир» (Мәзмур 46:1). Әксәр һалларда ичкијә башламағын вә һәддиндән артыг ичмәјин сәбәби һәмјашыдларын тәзјиги олдуғундан, сәнә дост сечиминдә көклү дәјишикликләр етмәк лазым ҝәлә биләрc. Бу ҹүр сечим етмәк асан олмаса да, Јеһованын көмәји илә сәндә һәр шеј алынаҹаг.

[Һашијә]

АЧАР АЈӘ

“Әјјаш... јохсуллашар” Сүлејманын мәсәлләри 23:21

МӘСЛӘҺӘТ

Нә үчүн ичмәк истәдијинин сәбәбини мүәјјәнләшдир. Сонра әјләнмәк вә стрессин өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн даһа сағлам үсуллар тапмаға чалыш.

БИЛИРСӘН... ?

Америкада апарылмыш бир арашдырмаја ҝөрә, «һәддиндән артыг ички ичән ушагларда дәрсә ҝәлмәмәк, дәрсләриндән ҝери галмаг, травма алмаг вә ја мадди ҹәһәтдән зијан вурмаг һаллары диҝәр ушаглара нисбәтән сәккиз дәфә чохдур».

ҺӘРӘКӘТ ПЛАНЫ!

Әҝәр һәмјашыдларым мәнә ички ичмәји тәклиф едәрләрсә, онлара белә дејәҹәјәм: ․․․․․

Бу мөвзу илә бағлы валидејнләримә вермәк истәдијим суаллар: ․․․․․

НЕҸӘ ДҮШҮНҮРСӘН?

● Нәјә ҝөрә јенијетмәләр ички ичәркән башгаларынын да онлара гошулмасыны истәјирләр?

● Һәддән артыг чох ичмәклә сән әкс ҹинсин диггәтини ҹәлб едә биләрсәнми? Нәјә ҝөрә белә дүшүнүрсән?

[250–ҹи сәһифәдәки јазы]

“Мәктәб јолдашларым мәнә ички тәклиф едәндә јахшы вахт кечирмәк үчүн ичкијә еһтијаҹым олмадығыны дејирәм” Марк

[249–ҹу сәһифәдәки чәрчивә]

Буну кимләр едир?

Инҝилтәрәдә, Шотландијада вә Уелсдә орта мәктәб шаҝирдләри арасында апарылан сорғуја әсасән, 13—14 јашларында олан һәр дөрд јенијетмәдән бири «далбадал, ән азы, беш порсија ичдијини етираф едиб». Сорғуда иштирак едән 15 вә 16 јашлы јенијетмәләрин тәхминән јарысы да ејни шеји етдикләрини демишләр. АБШ-ын Сәһијјә вә Сосиал Хидмәтләр Назирлијинин вердији мәлумата әсасән, «12—20 јашларында олан ҝәнҹләрин тәхминән 10,4 милјону спиртли ички гәбул едир. Онларын 5,1 милјону вахташыры сәрхош олана гәдәр ичир, 2,3 милјону исә алкоголизмдән әзијјәт чәкир вә һәр ај, ән азы, 5 дәфә ичир». Австралијада апарылан арашдырма ҝөстәрмишдир ки, бу өлкәдә гызлар оғланлардан чох ичир, онларын бир мәҹлисдә ичдикләри порсијанын сајы 13-дән 30-а гәдәрдир!

[251–ҹи сәһифәдәки шәкил]

Спиртли ички илан кими санҹар