«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
МАЈ
*** w98 1/5 с. 30 ***
Әјјуб камиллијинә ҝөрә мүкафат алды
Јеһова илк нөвбәдә Әлифәзи, Билдады вә Сөфәри мәзәммәт етди. Јашҹа диҝрләриндән бөјүк олан Әлифәзә мүраҹиәт едәрәк деди: «Сәнә вә сәнин ики јолдашына бәрк гәзәбләнмишәм. Чүнки сиз гулум Әјјубдан фәргли олараг, Мәним барәмдә һәгигәти данышмадыныз. Инди једди буға, једди гоч ҝөтүрүб гулум Әјјубун јанына ҝедин вә өзүнүздән өтрү јандырма гурбаны тәгдим един. Гулум Әјјуб да сиздән өтрү дуа едәҹәк. Мән онун хаһишини гәбул едәҹәјәм вә ахмаглыг етдијинизә ҝөрә, гулум Әјјубдан фәргли олараг, Мәним барәмдә һәгигәти данышмадығыныза ҝөрә сизә ҹәза вермәјәҹәјәм». (Әјј. 42:7, 8) Бир дүшүнүн бу нә демәк иди!
Јеһова Әлифәздән, Билдаддан вә Сөфәрдән чохлу гурбан ҝәтирмәләрини тәләб етди. Чох ҝүман, Јеһова истәјирди ки, онлар ҝүнаһларынын ағырлығыны баша дүшсүнләр. Онлар “Аллаһ гуллугчуларына етибар етмир”, Әјјубун садиг галыб галмамасынын Аллаһ үчүн һеч бир әһәмијјәти јохдур, кими јанлыш фикирләр сөјләмишдирләр. Фәрги јохдур онлар буну гәсдән, јахуд билмәдән демишдиләр, амма факт факт олараг галырды, бу сөзләрлә онлар Аллаһа гаршы күфр сөјләмишдиләр. Әлифәз һәтта демишди ки, Аллаһын ҝөзүндә Әјјуб ади ҝүвәдән һеч нә илә фәргләнмир! (Әјј. 4:18, 19; 22:2, 3) Буна ҝөрә Јеһова онлара деди: “Сиз Мәним барәмдә һәгигәти данышмадыныз”!
Амма бу һәлә ишин јарысы иди. Әлифәз, Билдад вә Сөфәр һәм дә Әјјубун өзүнә гаршы ҝүнаһ иш тутдулар. Онлар иддиа едирдиләр ки, Әјјуб өз ҝүнаһларынын ҹәзасыны чәкир. Бу әсассыз иттиһамларда мәрһәмәтдән, шәфгәтдән әсәр-әламәт јох иди. Бу сөзләр онсуз да дәрдән үзүлмүш Әјјуба ағыр зәрбә олду вә о дилә ҝәлди: “Нә вахтадәк мәни тәнҝә ҝәтирәҹәксиниз, сөзләринизлә мәни әзәҹәксиниз?” (Әјј. 10:1; 19:2) Тәсәввүр един бу үч киши неҹә хәҹаләт чәкә-чәкә Әјјубун јанына ҝәлиб өз ҝүнаһларына ҝөрә гурбан тәгдим етмәли идиләр!
Амма Әјјуб онларын алчалдығыны ҝөрәндә севинмәли дејилди. Јеһова деди ки, о, тәгсиркарлара ҝөрә дуа етсин. Әјјуб дејилдији кими етди вә буна ҝөрә мүкафатыны алды. Илк өнҹә Јеһова ону ағыр хәстәликдән сағалтды. Сонра Әјјубун баҹы-гардашлары, көһнә јолдашлары она тәсәлли вермәјә ҝәлдиләр, “һәр бири Әјјуба бир парча ҝүмүш вә гызыл үзүк бәхш етди.” Бундан әлавә, Әјјубун “он дөрд мин гојуну, алты мин дәвәси, мин ҹүт мал-гарасы вә мин диши ешшәји олду”. Арвады да онунла барышды. Бир мүддәтдән сонра Аллаһ Әјјуба өвлад пајы верди: онун једди оғлу вә үч гызы олду. О, узун өмүр сүрүб дөрд нәслә гәдәр нәвә-нәтиҹә ҝөрдү. (Әјј. 42:10-17).
*** w98 1/5 с. 31 ***
Әјјуб камиллијинә ҝөрә мүкафат алды
Јеһова Әјјубу сағалтмаздан габаг деди ки, она гаршы ҝүнаһ ишләјәнләрдән өтрү дуа етсин. Бу, бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Јеһова дејир ки, өз ҝүнаһларымызын бағышланмасыны истәјириксә, ҝәрәк әввәлҹә бизә гаршы ҝүнаһ еләјәнләри бағышлајаг. (Мәт. 6:12; Ефес. 4:32) Әфв үчүн әсас олса да, биз инсаны бағышламаг истәмириксә, нә үзлә Јеһованын бизә мәрһәмәт ҝөстәрәҹәјини ҝөзләјә биләрик? (Мәт. 18:21-35).
*** w94 15/11 с. 20, абз. 19, 20 ***
Әјјубун мүкафаты үмид мәнбәјидир
19 Әјјуб дәрд-сәрини бир јана гојуб фикрини Аллаһа хидмәтә ҹәмләјән кими, Јеһова вәзијјәти дәјишди. Әјјуб үч јолдашы үчүн дуа едәндән сонра Аллаһ “она әввәлки фираванлығыны гајтарды”, “вар-дөвләтини әввәлкиндән икигат артырды”. Јеһова Әјјубу Шејтанын вердији әзаблы хәстәликдән мөҹүзә илә сағалтмагла Шејтандан ҝүҹлү олдуғуну ҝөстәрди. Аллаһ һәм дә ҹин гошунларынын гаршысына сәдд гојду ки, Әјјуба һүҹум етмәсинләр вә садиг Әјјубу мәләкләринин мүдафиәси илә әһатә етди. (Әјј. 42:10; Зәб. 34:7).
20 Әјјубун бүтүн баҹы-гардашлары, кечмиш достлары јанына ҝәлиб сүфрәсиндә әјләшдиләр. Онлар Әјјубун дәрдинә шәрик олдулар, Јеһованын изни илә онун башына ҝәлмиш бәлалардан өтрү она тәсәлли вердиләр. Онлардан һәр бири Әјјуба пул вә гызыл үзүк бағышлады. Јеһова Әјјубун сон илләрини әввәлкиндән даһа хејир-бәрәкәтли етди, онун 14,000 гојуну, 6,000 дәвәси, 1,000 ҹүт мал-гарасы вә 1,000 диши ешшәји олду. Әјјубун јенә дә једди оғлу вә үч гызы доғулду. Онун гызлары —Јәмимәјә, Гәзијәјә вә Гәрәнһәффигә бүтүн о јерләрдә ҝөзәлликдә тај олаҹаг башга гыз јох иди, Әјјуб да онлара гардашлары илә бәрабәр мирас верди. (Әјј. 42:11-15). Бундан сонра Әјјуб 140 ил јашады вә дөрд нәслә гәдәр нәвә-нәтиҹә ҝөрдү. Мүгәддәс Јазыларда дејилир: “Әјјуб узун өмүр сүрдү вә һәјатдан дојмуш һалда вәфат етди” (Әјј. 42:16, 17) Чәкдији бүтүн әзијјәтләрдән сонра бу гәдәр узун өмүр јашамасы Јеһова Аллаһын бир мөҹүзәси иди.
*** ит-1 с. 507, 508 ***
Ип, гајтан
Мүгәддәс Китабда сап, гајтан, кәндир вә мүхтәлиф ҹүр ип мәнасыны верән бир нечә ибрани сөзү вә бир јунан сөзү истифадә олунмушдур. Ән чох ибрани сөзү хевел истифадә олунмушдур. Хевел һәм һәрфи, һәм дә мәҹази мәнада ип вә ја кәндир мәнасында истифадә едилә биләр. (2Иш 17:13; Вз 12:6; Һш 11:4, һашијә) Бу сөз һәмчинин өлчү “ипи” мәнасыны да дашыја биләр (2Иш 8:2), буна ҝөрә дә бәзән топографик термин кими истифадә едиләрәк өлчүлмүш әразини, “торпаг” пајыны билдирир, (Јш 17:5, 14; 19:9) вә ја “бөлҝә” кими тәрҹүмә едилир (Гн 3:4, 13, 14).
Мүгәддәс Китабда ип мәнасында ишләдилән јеҝанә јунан сөзү схојнион сөзүдүр. О, гамышдан, гарғыдан дүзәлдилән ип вә ја кәндир мәнасыны верир. Һагглы олараг гәзәбләнән Иса Мәсиһ, “кәндирдән бир гамчы дүзәлдиб” мәбәддә мал-гара, гојун сатанлары мәбәддән говду. Ҝөрүнүр, Иса гамчыдан инсанлары вурмаг үчүн јох, һејванлары говмаг үчүн истифадә едирди. (Јһ 2:13-17).
Гәдимдә истифадә олунан бәзи ипләр вә гајтанлар кәтандан, диҝәрләри чәтәнә лифләриндән, рами лифләриндән (ҝиҹиткәнкимиләр фәсиләсинә аид Асијада битән бир битки, елми ады: гар бемеријас) вә хурма ағаҹы лифләриндән дүзәлдилирди. Хурма ағаҹынын габығындакы лифләрдән дүзәлдилмиш мөһкәм, галын кәндир Әзјун-Гәбәр шәһәриндә ашкар едилмишдир. Ҝөрүнүр, мүхтәлиф нөв гамыш вә гарғыдан да ҝениш истифадә едилирди, мәсәлән, мисирлиләр дәри золлары буруб мөһкәм ипләр дүзәлдирдиләр. Рами лифләриндән олдугҹа мөһкәм ипләр алынырды, онлардан чох вахт балыгчы торлары дүзәлдилирди.
Ипләр вә гајтанлар чох вахт ҝејимдә дә истифадә едилирди. Мәсәлән, ҝөрүнүр Јәһуда өз мөһүр үзүјүнү гајтана (ибр., патил [Јр 38:18, 25]) кечириб үстүндә ҝәздирирди. “Халис гызылдан ипә бәнзәр бурма зәнҹир” дүзәлдилиб Исраилин баш каһининин ҝејдији синәбәндин күнҹүнә бәркидилмиш ики һалгадан кечирирдләр (Чх 39:15-18). Фарс падшаһы Аһашверошун сарајы “кәтан, халис памбыг” вә зәриф гајтанлары олан мави рәнҝли гумаш пәрдәләрлә бәзәдилмишди (Әс 1:6).
Чадырлары “ипләрлә” (Ибр., меһтар) бәркидирдиләр. (Әш 54:2; Чх 39:40) Араба “ипләри” (Ибр., авот [Әш 5:18]) вә “јај” ипләри (Ибр., јетарим [Зб 11:2]) олурду. Кәндирлә һәмчинин әсирләрин әл-голуну бағлајырдылар (Һк 15:13-15; Һз 3:25). Кәндирләрдән ҝәмичиликдә истифадә едирдиләр (Әш 33:23). Рәһаба дејилмишди ки, ал рәнҝли ипдән [Ибр., хут] дүзәлдилмиш “кәндири [Ибр. тигваһʹ]” пәнҹәрәдән ассын ки, Әриһанын дағыдылмасы заманы өзү илә аиләси тәләф олмасын. (Јш 2:17-21).
Мәҹази мәнада истифадәси. Ваиз демишди: “Үчгат ип тез гырылмаз.” (Вз 4:12) Үч телдән ибарәт ипи ачыб һәр телини асанлыгла гырмаг олар. Анҹаг онлар бир-биринә һөрүлдүјү үчүн, алынан “үчгат ипи” сындырмаг асан иш дејил. Ејнилә дә, Аллаһын хидмәтчиләри һәмфикир олдугда вә ејни мәгсәдә ҹан атдыгда, онлар даһа бөјүк руһани ҝүҹә малик олаҹаглар. Мәһз белә ҝүҹ мүгавимәтләрә, тәгибләрә таб ҝәтирмәјә көмәк едир. Ваиз һәм дә ҹаванлыг чағларында, “ҝүмүш ип гырылмамыш” Улу Јараданы унутмамаға сөвг едирди (Вз 12:1, 6). “Ҝүмүш ип” дедикдә, чох ҝүман ки, онурға сүтүну нәзәрдә тутулур, онун сынмасы ағыр фәсадлара ҝәтириб чыхарыр, бәзи һалларда һәтта өлүмлә дә нәтиҹәләнир.
Давуд өлүмлә үз-үзә ҝәлдији вахт кечирдији һиссләри Зәбурда “өлүм ипләри мәнә доланмышды” сөзләри илә тәсвир етмишди, сон мәнзилә ҝетмәјинә аз галдығыны санараг “Мәзарын ипләри мәнә сарылмышды” дејә јазмышды. Ҝөрүнүр, Давуд өлүмүн ип кими она доланыб санки ону Мәзара чәкдијини һисс едирди. (Зб 18:4, 5).
Әшија пејғәмбәр демишди: “Ҹинајәтини јалан ипләри илә дартанларын, ҝүнаһыны арабатәк чәкәнләрин вај һалына!” Ҝөрүнүр, пејғәмбәр насалеһләрин ҝүнаһа вә јалана бағлылығыны һејванларын ипләрлә арабалара гошулуб онлары дартмасы илә мүгајисә етмишдир. (Әш 5:18).
Мәблуғ едилмиш арамиләр табечилик вә рәзиллик рәмзи олараг, “чул ҝејиниб, бојунларына кәндир салыб” Исраил падшаһы Әһәбин һүзуруна ҝәлдиләр ки, о, арам падшаһы ЫЫ Бәнһәдада рәһм етсин. Чох ҝүман ки, онлар башларына, јахуд бојунларына ип бағламышдылар. (1Пд 20:31-34).
Гәдимдә исраиллиләрә табе олмаг истәмәјән бүтпәрәст һакимләр вә халглар Аллаһа вә Онун мәсһ едилмишинә гаршы бирләшдикләри кими, пејғәмбәрликдә дејилир ки, дүнјанын падшаһлары вә әсилзадәләри бир нәфәр кими “Јеһоваја вә Онун мәсһ етдијинә” гаршы бирләшиб белә дејәҹәкләр: “Онларын буховларыны гопараг, ипләрини үзәримиздән сыјырыб атаг’. Рәһбәрләр вә халглар Јеһова Аллаһын вә Онун мәсһ етдијинин онларын үзәринә гојдуглары һәр бир мәһдудијјәтә гаршы чыхаҹаглар. Бунунла белә, онларын ҹәһдләри боша чыхаҹаг. (Зб 2:1-9).
Чадыр ипләри гырылса, чадыр јыхылыр. Бу сәһнә харабалығы, виранәлији тәсвир едир. (Әр 10:20) Анҹаг диҝәр бир пејғәмбәрин јазыларында бунун әкси, Јеһова Аллаһын илтифаты вә бәрпа дөврү нөвбәти сөзләрлә тәсвир едилир: “Сиона, бајрамлар кечирдијиниз шәһәрә бир бах! Ҝөрәҹәксән, Јерусәлим динҹлик мәканыдыр, Сөкүлмәз бир чадыр кимидир. Мыхлары чыхарылмаз, ипләриндән бири дә гырылмаз.” (Әш 33:20).
*** ит-2 с. 386 ***
Ибрани Јазыларында Мәсиһ.
Дәнјал 9:25, 26 ајәләриндә ишләнмиш машиах сөзү јалныз вә јалныз ҝәләҹәк Мәсиһә шамил едилирди. Бунунла белә, Ибрани Јазыларында диҝәр ајәләр дә вар ки, һәм сырф она, һәм дә диҝәр шәхсләрә аид едилир. Мисал үчүн, Зәбур 2:2 ајәсиндәки сөзләр, ҝөрүнүр, әввәлҹә Давуд Падшаһа аид ишләнмишдир. О вахт филишт падшаһлары ону тахтдан салмаға ҹәһд ҝөстәрмишләр. Сонра исә бу пејғәмбәрлик Мәсиһә тәтбиг едилди. Бу барәдә Һәвариләрин ишләри 4:25-27 ајәләриндә данышылыр вә Зәбурдан олан бу ајә Мәсиһә шамил едилир. Бундан башга, “мәсһ едилмиш” адланан бир чох адам Иса Мәсиһи вә онун ҝәләҹәкдә ҝөрәҹәји иши тәҹәссүм етдирирди; беләләринин арасында Давудун, Исраилин баш каһинләринин вә Мусанын адыны чәкмәк олар.
*** w04 1/8 с. 5 ***
Аллаһын һөкумәти реалдыр
Итаәтсиз, бојун әјмәјән халгларын дәмир әса илә әзилмәси Армаҝедонда баш верәҹәк. Мүгәддәс Јазыларын сон бөлмәси олан Вәһј китабында бу һадисә “Гадир Аллаһын бөјүк ҝүнүндә олаҹаг мүһарибә” адланыр. “јер үзүнүн падшаһлары“ бу мүһарибәјә топланыр (Вәһј 16:14, 16) Ҹинләрин тәсири алтына дүшмүш дүнја халглары Гадир Аллаһа гаршы вурушмаг мәгсәдилә әлбир олуб бирләшәҹәкләр.
Инсанларын Аллаһын һакимијјәтинә гаршы вурушмаг үчүн бирләшәҹәји вахт сүрәтлә јахынлашыр. Ди ҝәл бу “бирликдән” онлара бир хејир дәјмәјәҹәк. Әксинә, онларын бу һәрәкәти бүтүн бәшәр үчүн чохдан ҝөзләнилән сүлһүн тезликлә бәргәрар олунаҹағына ишарә едәҹәк. Бу нә демәкдир? Сон мүһарибәдә, Аллаһын Падшаһлығы “бүтүн бу падшаһлыглары әзиб јох едәҹәк, өзү исә әбәди дураҹаг” (Дән. 2:44). Инсанларын јаратдыглары тәшкилатлар јох, мәһз Аллаһын Падшаһлығы, бәшәријјәтә чохдан ҝөзләдији сүлһү бәхш едәҹәк.
*** w89 15/9 с. 26, 27 ***
Кимләр Аллаһын досту ола биләрләр?
Әҝәр биз Аллаһла дост олмаг истәјириксә, биз јалан данышмамалы, истәдијимизә наил олмаг үчүн ширин дилимизә салыб данышмамалыјыг, икиүзлүлүк етмәмәлијик (Зәб. 12:2) Биз јалниз дилдә јалан данышмамагла кифајәтләнмәмәлијик, үрәкдә дә дүрүст олмалыјыг. Бизим ријасыз имана саһиб олдуғумуз ҝөрүнмәлидир. (1 Тим. 1:5) Бәзи адамлар ачыг-ашкар јалан данышыр вә ја ад-саныны батырмамаг үчүн һәгигәти ахыра кими демирләр. Диҝәрләри мәктәб имтаһанларында көчүрүрләр, башгалары аз верҝи өдәмәкчүн ҝәлирини сахталашдырыр. Бу ҹүр һәрәкәтләр инсанын доғрулуға, дүзҝүнлүјә гаршы мәһәббәтинин чатышмадығыны ҝөстәрир. Анҹаг дүрүстлүк, дүз ишләр Аллаһын достларынын үрәјинҹәдир (Мәт. 15:18-20) Онлар јаланчы, һијләҝәр дејилләр. (Мәс. 3:32; 6:16-19).
*** w89 15/10 с. 12, абз. 10, 11 ***
Деди-годудан узаг ҝәзин!
10 Зәбур 15:1 ајәсиндә Аллаһа ситајиш едәнләрә истинадән белә дејилир: “ Еј Јеһова, чадырында ким меһман олар? Мүгәддәс дағында ким јашајар?” Давуд пејғәмбәр белә инсан һагда демишди ки, онун “дилиндән бөһтан чыхмаз, башгасына пислик етмәз, достуна гара јахмаз” (Зәб. 15:3) Бурада “бөһтан” кими тәрҹүмә едилмиш ибрани сөзү “ајаг тутуб ҝәзмәк”, башга сөзлә “јајылмаг” мәнасыны верир. Исраиллиләрә әмр едилмишдир: “Гапы-гапы ҝәзиб ҹамааты шәрләмәјин” (Лав. 19:16). Ҹамааты “шәрләјән” инсаны Аллаһ чадырына дәвәт етмир, белә инсан Аллаһын досту ола билмәз.
11 Аллаһын достлары һеч кәсә пислик етмирләр, Аллаһа садиг галан јолдашлары һагда дејилән шаијәләрә, бөһтанлара инанмырлар. Диндашларымыз һагда јанлыш мәлумат јајсаг, биз дә пис адамлара тај олуруг. Биз ҝәрәк баҹы-гардашларымыз һагда анҹаг јахшы шејләр данышаг. Биз истәмәрик ки, вәфалы баҹы-гардашлар һагда налајиг сөзләр данышараг онларын ганыны гаралдаг.
*** w89 15/9 с. 27 ***
Кимләр Аллаһын досту ола биләр?
Аллаһын чадырында гонаг олмаг үчүн биз һеч кимә шәр атмамалыјыг (Зәб. 15:3) Бурада “бөһтан” кими тәрҹүмә едилмиш ибрани сөзү “ајаг тутуб ҝәзмәк” вә ја “јајылмаг” мәнасыны верир. Исраиллиләрә әмр едилмишдир: “Гапы-гапы ҝәзиб ҹамааты шәрләмәјин. Һеч кимин гәсдинә дурмајын. Мән Јеһовајам” (Лав. 19:16; 1 Тим. 5:13) Әҝәр биз кимәсә бөһтан атырыгса, киминсә тәмиз адына гара јахырыгса, Аллаһын досту ола билмәрик.
Давуд демишди: “Гоншусуна хәлвәтдән бөһтан атаны сусдурарам” (Зәб. 101:5). Биз дә бөһтанчылара гулаг асмасаг, онлары сусдурмуш олуруг. Һәм дә ҝәлин бир шеји гулағымыздан сырға кими асаг: инсанын үзүнә демәк истәмәдијин шеји һеч вахт далынҹа данышма. Дилимизә јүјән тахсаг, јахшыдыр, амма һәрәкәтләримизә дә фикир вермәји јаддан чыхармамалыјыг!
*** ит-2 с. 779, 780 ***
Биабырчылыг
Әсаслы вә ја әсассыз рүсвајчылыг, үзүгаралыг, бәднамлыг. Бу фикир орижиналда, әсасән, ибрани дилиндә дә херпаһ, јунан дилиндә онејдисмос (вә онејдос) исимләри илә ифадә олунур. Јалныз рүсвајчылыг, рүсвај олмаг кими јох, контекстдән асылы олараг, “тәһгир”, “тәһгир етмәк” “үзүнү ағ етмәк” кими ифадәләрлә дә тәрҹүмә олунур — Мүгајисә един Јр 30:23; Зб 69:9; Лк 1:25; Рм 15:3.
Инсан мүхтәлиф сәбәбләр үзүндән вә мүхтәлиф шәраитдә рүсвај ола биләрди. Ганун әһди гүввәдә олан вахт, исраилли киши үчүн сүннәтсиз олмаг бир рүсвајчылыг, үзүгаралыг иди. (Мүг.един. Һк 14:3.) Бу сәбәбдән, сәһрада долашдыглары мүддәтдә доғулмуш бүтүн кишиләр Иордан чајыны кечиб сүннәт едилдикдән сонра Јеһова демишди: “Бу ҝүн Мисирин рүсвајчылығыны сизин үстүнүздән ҝөтүрдүм” (Јш 5:2-9). Тарихи фактлар ҝөстәрир ки, мисирлиләр дә сүннәт олунурду, беләҹә, мисирлиләр, сүннәт олунмадыгларына ҝөрә артыг исраилли кишиләрә тәнә едә билмәздиләр (Әр 9:25, 26; бах СҮННӘТ.) Диҝәр тәрәфдән, сүннәт Јеһова илә Ибраһим өвладлары арасында бағланмыш “әһдин нишанәси” иди (Јр 17:9-11). Беләҹә, сәһрада бөјүјүб боја-баша чатмыш нәслин сүннәт едилмәси (јашлы нәсил сәһрада өлмүшдү), Аллаһын халгла кәсдији әһди бир нөв јенидән тәсдигләјирди. Аллаһ һәмчинин 40 иллик сәјаһәтдән сонра халгына илтифат ҝөстәрирди; О, халгыны Вәд олунмуш дијара ҝәтириб чыхартды вә сөзсүз ки, бу дијары фәтһ етмәкдә онлара көмәк едәҹәкди. Мисирлиләр исраиллиләрә тәнә едир, онлары лаға гојурдулар, онлар елә билирдиләр ки, Јеһова халгыны Вәд едилмиш дијара ҝәтириб чыхара билмәјәк. Амма Јеһова халгыны Вәд етдији дијара ҝәтириб чыхармагла мисирлиләрин тәнәләринин әсассыз олдуғуну сүбут етди (мисирлиләри сусдурду). Јени әһдин һөкмү алтында олан јәһудиләр, јахуд диҝәр халглардан олан мәсиһиләр сүннәт едилмәдикләринә ҝөрә рүсвајчылыға мәруз галмырдылар. (Рм 2:25-29; 3:28-30; 4:9-12; 1Кр 7:18, 19).
Ибрани гадынын евдә галыб әрә ҝетмәмәси, дул галмасы (Әш 4:1; 54:4), һәмчинин сонсуз олмасы (Јр 30:23; Лк 1:25) рүсвајчылыг һесаб едилирди. Аллаһын Ибраһимин өвладларыны “дәниз саһилиндәки гум дәнәләри гәдәр“ чохалдаҹағы вәди сөзсүз ки, бу һиссләрин јаранмасында мүәјјән рол ојнајырды (Јр 22:15-18; мүгајисә един 24:59, 60) Һәвари Булус исә әксинә, кишиләрин дә, гадынларын да Аллаһа јајынмадан хидмәт етмәк үчүн субај галмасыны алгышлајырды. Һәвари дул гадынлар һагда демишди ки, “зәннимҹә, [дул] гадын олдуғу кими галса, даһа хошбәхт олар”. (1Кр 7:25-28, 32-40; мүг.един. Мт 19:10-12).
Бүтпәрәстлик, зина, оғурлуг, әхлагсызлыг вә онун бүтүн нөвләри, Аллаһа гаршы һәр ҹүр сәдагәтсизлик кими, һәмишә рүсвајчылыг һесаб едилмишдир. (2Иш 13:13; Мс 6:32, 33; Рм 1:18-32; 2:17-24).
Аллаһын рәғбәтини газанмаг истәјәнләр башгалары һагда һөрмәтсиз данышмамалыдырлар. Мәзмурчу Аллаһын чадырында гонаг оланлар һагда јазырды ки, белә адамлар “башгасына пислик етмәз, достуна гара јахмаз”. Башга сөзлә, о, јахыны һагда јалан, бөһтан характерли мәлумат јајмыр (Зб 15:1, 3) Фағыр адама бадалаг ҝәлән, јахуд ону лаға гојан әслиндә Аллаһы тәһгир едир (Мәс 14:31; 17:5). Бу, Аллаһын хидмәтчиләрини бөһтан атәшинә тутанлара да аиддир (Зб 74:18-23) Әввәл-ахыр бу ҹүр бөһтанлар онлары јајанлар үчүн јахшы гуртармајаҹаг. (Сф 2:8-10).
Јеһова халгынын үзүнү ағ едир. Исраил халгы Аллаһын ганунларыны позанда, бүтпәрәстликлә мәшғул оланда Јеһова Аллаһы тәһгир едирди, чүнки елә чыхырды ки, Јеһоваја ибадәтлә әтраф халгларын өз аллаһларына етдији ибадәт арасында һеч бир фәрг јохдур, онлар пак ибадәти мурдар ибадәтә тај тутурдулар (Әш 65:7) Сәдагәтсизликләринә ҝөрә Аллаһ јол верди ки, онларын башы бәлалар чәксин, башга халглар арасында үзүгара олсунлар (Һз 5:14, 15) Башга халглар Исраилин башына ҝәләнләрин Аллаһын һөкмү олдуғуну дәрк етмирдиләр вә беләҹә дүшүнүрдүләр ки, Исраилин Аллаһы халгыны хилас етмәјә аҹиздир. Бу исә Јеһованын адыны бәднам едирди. Халг төвбә едәндә Јеһова онлары бағышлајыр вә Өз адына дәјмиш ләкәни тәмизләјирди. (Һз 36:15, 20, 21, 30-36).
*** w89 15/9 с. 29, 30 ***
Кимләр Аллаһын досту ола биләр?
Јушә өјрәнәндә ки, ҝибјонлулар онунла әһд бағлајанда һијләјә әл атыблар, јенә дә әһди ләғв етмәди (Јушә 9:16-19) Биз дә, һәм кишиләр, һәм гадынлар, һәм ҝәнҹләр һәмишә сөзүмүзүн үстүндә дурмалыјыг. Гојун елә олмасын ки, сөз верәк вә сонра бизим үчүн даһа сәрфәли вәзијјәт јарандыгда вердијимиз сөзә әмәл етмәјәк. Иса демишди: “Гој “бәли”низ бәли олсун, “хејр” сөзүнүз хејр олсун.” (Мәт. 5:37) Бу принсип Јеһова илә мүнасибәтләрә хүсусилә аиддир. Өзүнү Јеһоваја һәрс етмиш һәр бир хидмәтчи әзмли олмалыдыр ки, Она вердији сөзә, әбәдијјән Аллаһа сәдагәтлә хидмәт едәҹәјинә әмәл етсин. Сөзүмүзүн ағасы олмаздан башга, 15-ҹи мәзмурда Давуд пејғәмбәр бизи һәмчинин мадди мәсәләләрдә дә диггәтли олмаға сәсләјир (Зәб. 15:5).
“Сәләмлә пул вермәз”
Ишҝүзар мәгсәдләрлә борҹ верилмиш пулу сәләмлә ҝери алмаг олар. Бу, ҝүнаһ дејил. Анҹаг бурада Давуд еһтијаҹ ичиндә оланлара “пул вермәкдән” данышырды. Төвратда дејилирди: “Јанынызда јашајан, халгымдан олан касыба борҹ пул верәндә, сәләмчи кими давранмајын, ондан сәләм алмајын.” (Чых. 22:25; Лав. 25:35, 36) Нәһәмја касыбларын сәләмчиләрин әлиндән зинһара ҝәлдијини ҝөрән кими бу истисмара сон гојду. (Нәһ. 5:1-13).
“Сәләм” сөзү ибрани дилиндә “дишләмәк” мәнасыны верән сөздән әмәлә ҝәлиб. Хәсис сәләмчиләр бир нөв касыблары вә онларын вар-јохуну удуб-ашырырдылар. Јеһова истәјир ки, биз касыблара көмәк әлимизи узадаг, онлардан һеч нә ҝөзләмәјәк. Иса да буну дејирди: “Гонаглыг верәндә евинә... касыблары, шикәстләри, чолаглары, корлары чағыр. Бах, онда хошбәхт олаҹагсан, чүнки бу адамларын сәнә вермәјә һеч нәләри јохдур. Салеһләр дириләндә әвәзини алаҹагсан” (Лука 14:12-14) Аллаһын досту олмаг истәјән адам һеч вахт инсанын касыблығындан суи-истифадә етмәз вә мәзмурчунун даһа сонра јаздыгларына ујғун һәрәкәт едәр.
“Ҝүнаһсызын әлејһинә рүшвәт алмаз”
Рүшвәт алыб-вермәк инсанын әхлагыны позур. Аллаһ исраиллиләрә әмр етмишди: “Рүшвәт алмајын, чүнки рүшвәт һикмәтлинин ҝөзүнү кор едәр, дүрүст адамын фикрини дәјишдирәр” (Ган. 16:19) “Ҝүнаһсыза” зәрәр вурмаг үчүн, мәсәлән, рүшвәт алыб мәһкәмәдә шаһидләрин ифадәләрини дәјишмәк ҝүнаһдыр. Јәһуда Искәрјут рүшвәт алыб ҝүнаһсыз Исаны сатмагла неҹә дә алчаг иш тутмушду! (Мәт. 26:14-16).
Бизә елә ҝәлә биләр ки, бу мәсәләнин бизә һеч бир аидијјәти јохдур (бу мәсәләдә тамамилә гүсурсузуг). Бәс һеч елә олубму ки, вәзијјәтдән ҹанымызы гуртармаг үчүн “һөрмәт етмәк” гәрарына ҝәләк? Ишмуил пејғәмбәр һеч вахт “рүшвәт алыб [пис] әмәлә” ҝөз јуммамышды (1 Ишм. 12:3, 4) Аллаһын досту олмаг, Онун чадырында гонаг олмаг истәјириксә, һамымыз бу ҹүр давранмалыјыг.
“Бу ҹүр адам әсла сарсылмаз”
Салеһ инсанын ҝөзәл сифәтләрини вә әмәлләрини садаладыгдан сонра мәзмурчу 15-ҹи мәзмура бу сөзләрлә јекун вурур: “Бу ҹүр адам әсла сарсылмаз”. Бу сөзләр инсаны өз дини үзәриндә дүшүнмәјә вадар едир. Әҝәр бу, һәгиги диндирсә, онда ҝәрәк о, бизә (1) камиллик јолу илә ҝетмәји вә дүзҝүн әмәлләр ҝөрмәји, (2) үрәкдә белә һәгигәти данышмағы, (3) бөһтан атмамағы (4) писликдән чәкинмәји өјрәтсин. Аллаһын мәгбул сајдығы дин гојмајаҹаг ки, биз (5) садиг јолдашларымыз һагда јајылан јаланлара гулаг асараг, онлара гара јахылмасында иштирак едәк, (6) Аллаһын ҝөзүндә мәнфур олан инсанларла јахынлыг едәк. Һәгиги дин бизи сөвг едәҹәк ки, (7) Јеһовадан горханлара һөрмәт едәк, (8) вердијимиз сөзү јеринә јетирәк, (9) касыблара әл тутаг вә әвәзиндә һеч нә ҝөзләмәјәк, (10) ҝүнаһсыз инсана гаршы рүшвәт алмајаг.
Давуд демир ки, бу сөзләри охујан, ешидән, дејән вә һәтта онлара инанан инсан “әсла сарсылмаз”. Бу јалныз бу ҹүр јашајан инсана аиддир. Әмәлсиз иман өлүдүр, Аллаһ бу ҹүр имандан хошланмыр (Јаг. 2:26) 15-ҹи Мәзмурда садаланан јахшы ишләри ҝөрән адам әсла сарсылмајаҹаг, чүнки Јеһова Аллаһын Өзү ону горујуб она дајаг олаҹаг. (Зәб. 55:22).
Әлбәттә, 15-ҹи мәзмурда садаланан јахшы әмәлләр пак ибадәт үчүн јеҝанә тәләбләр дејил. Иса Мәсиһ давамчыларына өјрәдирди ки, Аллаһа дүзҝүн ибадәт етмәк үчүн “руһа вә һәгигәтә ујғун” ибадәт етмәк лазымдыр (Јәһ. 4:23, 24) Сән дә бу ҝүн бир чохлары кими, Аллаһа дүзҝүн ибадәт едә биләрсән. Јеһованын Шаһидләри илә отуруб дурсан вә Мүгәддәс Китабы өјрәнсән, Јерин ҹәннәтә чевриләҹәјинә олан иманын даһа да артаҹаг. Бах орада сән әбәдијјән Аллаһын гонағы вә досту олаҹагсан.
*** ит-1 с. 1211 ***
Камиллик (ејибсизлик)
Ејибсиз инсан Аллаһа там сәдагәтлидир. О, салеһ нормалара јалныз она сәрф едән вәзијјәтләрдә әмәл етмир, истәнилән вәзијјәтдә вә һәр вахт бу нормлара ујғун һәрәкәт едир. Мәзмурчу демишди ки, Аллаһ “үрәјиндә һәгигәти данышан” ејибсиз адамдан хошланыр вә һәм дә әлавә етмишди ки, белә адам “зәрәринә олса белә, әһдиндән дөнмәз”, јәни, вердији вәдин сонрадан она әл вермәдији үзә чыхса белә, сөзүнә садиг галаҹаг. (Зб 15:1-5; мүгајисә ет Рм 1:31; 1Тм 1:10.) Ејибсизлик инсанын сәдагәти сынаға чәкилән вахт, дүз јолдан дөнмәси үчүн она тәзјигләр едилән вахт хүсусән нәзәрә чарпыр. Инсан ҝүлүш һәдәфинә чеврилсә дә, (Әј 12:4; мүгајисә ет Әр 20:7) аҹы сөзләрә, тәһгирләрә мәруз галса да, (Зб 64:3, 4), она нифрәт етсәләр дә, амансызҹасына тәгиб етсәләр дә (Мс 29:10; Ам 5:10), о, хәстәләнсә дә, аҹынаҹаглы вәзијјәтә дүшсә дә, Әјјуб кими, нә олурса олсун “камиллијиндән дөнмәмәлидир”. (Әј 2:3).
*** w05 15/5 с. 32 ***
Һансы бүнөврә үзәриндә тикирсиниз?
Әшија пејғәмбәр јазыб ки, Јеһова Аллаһ “јерин тәмәлини гуруб.” (Әшј. 51:13) Бу бүнөврә јерин һәрәкәтини низамлајан, планетимизи јериндә сахлајан дәјишилмәз ганунлардан ибарәтдир (Зәб. 104:5) Аллаһын Кәламында һәм дә инсан ҹәмијјәтинин “тәмәли” барәдә данышылыр. Бу тәмәлә әдаләт, ганун, гајда дахилдир. Тәмәл “јыхыланда” јахуд сарсыланда ҹәмијјәтдә һагсызлыг, рүшвәтхорлуг, зоракылыг, низамсызлыг һөкм сүрүр. (Зәб. 11:2-6; Мәс. 29:4).
*** w02 15/9 с. ***
“Мәни јахшы суварылан сакит јерләрә апарыр”
Исраил торпағынын исти иглиминдә гојунлар һәр ҝүн суварылмалы идиләр. Буна ҝөрә дә чобанын әсас ишләриндән бири дә сүрүнү сувармаг иди. Бәзән чобанлар гујулардан су чыхарыб ахура төкүрдүләр вә һејванлар ахурдан ичирдиләр (Јар. 29:1-3) Хүсусән дә јағыш мөвсүмүндә булаг вә чајлар су илә долдуғундан онларын кәнары һејванлар үчүн сакит, сәфалы отлаг јеринә чеврилирди (Зәб. 23:2).
Јахшы чобан билир һарада бол сулу јахшы отлаглар вар. Әҝәр о, әр-әтрафа јахшы бәләддирсә, онда сүрүјчүн горху јохдур. Давуд пејғәмбәр узун илләр әрзиндә Јәһуданын дәрә-тәпәләриндә гојун-гузу отармышды вә Аллаһын Өз халгына јол ҝөстәрмәсини, бәләдчилик етмәсини чобанын гојунлары јахшы, бол сулу отлаглара апармасы илә мүгајисә едирди. Бир тәрҹүмәјә әсасән Давуд белә демишди: “О, мәни сакит сулар кәнарына апарыр”. (Зәб. 23:1-3).
*** w09 1/6 с. 5 ***
Мүгәддәс Китаб бу ҝүнүмүз үчүн актуалдыр
Мүгәддәс Китабда Аллаһын белә бир вәди јер алыб: “Сәни өјрәдәҹәјәм, доғру јола јөнәлдәҹәјәм, Сәнә нәсиһәт верәҹәјәм, ҝөзүм үстүндә олаҹаг” (Зәб. 32:8) Фикир верин, Аллаһ бизә тәкҹә мәсләһәт вермәклә кифајәтләнмир, О бизи өјрәдир, јахуд бизә анлајыш, дәрракә верир ки, биз вәзијјәтә сәтһи, үстдән бахмајаг, мәсәләнин мәғзини ҝөрүб анлаја биләк. Гаршымыза дәјәрли мәгсәдләр гојмаг үчүн бизә дә анлајыш ҝәрәкдир, белә олдугда һәјатымызы мәнасыз шејләрә сәрф етмәјәҹәјик.