Аллаһын јени дүнјасында һөкм сүрәҹәк. Һәгиги фираванлыг
АИЛӘ башчысы олан мәсиһчи Дејвидa әзизләринин ҝүзараныны јахшылашдырмаг үчүн атдығы аддымынын дүзҝүн олмасына инанараг Бирләшмиш Штатлара ҝетди. Дејвид аиләсини тәрк етмәк истәмирди, лакин әмин иди ки, даһа чох пулу оларса, һәјат јолдашыны вә ушагларыны гајғысыз һәјатла тә’мин едә биләр. Буна ҝөрә Дејвид Нју-Јоркда јашајан гоһумларынын дә’вәтини гәбул едәрәк ораја ҝетди вә тезликлә өзүнә иш тапды.
Лакин вахт өтдүкҹә Дејвидин бу әминлији зәифләмәјә башлады. О, артыг руһани ишләрә аз вахт сәрф едирди. Иш о јерә чатды ки, Дејвид аз гала Аллаһа олан иманыны итирәҹәкди. Јалныз әхлагсызлыға јол вердикдән сонра, о, вәзијјәтинин нә јердә олдуғуну анлады. Диггәтини мадди фираванлыға јөнәлтмәси нәтиҹәсиндә Дејвид һәјатда онун үчүн әсл маһијјәт кәсб едән шејләрдән узаглашды. О, һәјатында нәји исә дәјишмәли иди.
Һәр ил Дејвид кими бир чох мүһаҹирләр мадди вәзијјәтини јахшылашдырмаг үмидилә доғма јерләрини тәрк едирләр. Лакин әксәр һалларда бу чох баһа баша ҝәлир, белә ки, онларын руһанилијинә бөјүк зәрбә вурулур. Бә’зиләри дүшүнә биләрләр: «Мәсиһчи, мадди мәнфәәт ҝүдмәклә јанашы, ејни заманда Аллаһ гаршысында зәнҝин ола биләрми?» Мәшһур јазычы вә дин рәһбәрләри бунун мүмкүн олдуғуну иддиа едирләр. Лакин Дејвид кими бир чохлары да өз һәјат тәҹрүбәләриндән әмин олмушлар ки, бирини итирмәдән о бирисинә саһиб олмаг мүмкүн дејил.
Пул өз-өзлүјүндә пислик дејил
Пул инсан ихтирасыдыр. Бир чох башга ихтиралар кими, пул да өз-өзлүјүндә пис шеј дејил, садәҹә олараг мүбадилә васитәсидир. Дүзҝүн истифадә олундугда, пул хејирхаһ мәгсәдләрә хидмәт едә биләр. Мәсәлән, Мүгәддәс Китаб е’тираф едир ки, ‘пул инсанын сипәридир’. Бу, хүсусилә јохсуллуғун доғурдуғу проблемләрә ҝәлдикдә беләдир (Ваиз 7:12). Лакин бә’зиләри үчүн пул, һәр бир истәји өдәјән бир васитәдир (Ваиз 10:19).
Мүгәддәс Китаб тәнбәллији мүһакимә едир вә зәһмәткеш олмаға чағырыр. Биз аилә үзвләримизин гејдинә галмалы, имкан дахилиндә исә ‘еһтијаҹы оланларла бөлүшмәлијик’ (Ефеслиләрә 4:28; 1 Тимотејә 5:8). Бундан башга, Мүгәддәс Китаб өзүмүзү һәр шејдән мәһрум етмәји дејил, ‘пајымызы ҝөтүрмәји’ вә зәһмәтимизин бәһрәси олан не’мәтләрдән зөвг алмағы бизә мәсләһәт ҝөрүр (Ваиз 5:18-20). Орада һәм варлы олан, һәм дә Аллаһа садиг галан хидмәтчиләрин нүмунәләри дә вар.
Аллаһын бөјүк вар-дөвләтә саһиб олан садиг хидмәтчиләри
Аллаһын садиг хидмәтчиси олан Ибраһимин чохлу мал-гарасы, гызыл-ҝүмүшү вә јүзләрлә гуллугчусу вар иди (Јарадылыш 12:5; 13:2, 6, 7). Салеһ Әјјуб да Ибраһим кими чох зәнҝин олмушду (Әјјуб 1:3; 42:11, 12). Һәтта буҝүнкү стандартларла ҝөтүрүлдүкдә онлар чох варлы идиләр, амма буна бахмајараг, бу адамлар Аллаһ гаршысында да зәнҝин идиләр.
Һәвари Павел Ибраһими «бүтүн иман едәнләрин атасы» адландырыр. Ибраһим хәсис дејилди, вар-дөвләтинә дә һәддән артыг бағланмамышды (Ромалылара 4:11; Јарадылыш 13:9; 18:1-8). Башга бир нүмунә: Аллаһ Өзү Әјјубу «камил, әмәлисалеһ» инсан кими тәсвир етмишди. О, һәмишә касыблара вә фәгирләрә көмәк етмәјә һазыр иди (Әјјуб 29:12-16). Бу салеһ адамлар вар-дөвләтә дејил, Аллаһа бел бағлајырдылар (Јарадылыш 14:22-24; Әјјуб 1:21, 22; Ромалылара 4:9-12).
Инди исә Сүлејман падшаһын нүмунәсини нәзәрдән кечирәк. Јерусәлимдә Аллаһын тахтыны мирас алдыгда Јеһова Сүлејмана һикмәтлә јанашы вар-дөвләт вә шан-шөһрәт вермишди (1 Падшаһлар 3:4-14). Өмрүнүн әксәр илләрини о, Јеһоваја садиг галды. Анҹаг һәјатынын сонунда Сүлејманын «үрәји... Аллаһы Рәббә садиг дејилди» (1 Падшаһлар 11:1-8). Онун аҹы тәҹрүбәсиндән бир чохларынын бу ҝүн дә гурбаны олдуғу зәнҝинлијин тәләләрини ҝөрмәк олар. Ҝәлин онларын бә’зиләрини нәзәрдән кечирәк.
Зәнҝинлијин тәләләри
Пула вә онун васитәсилә әлдә олунан шејләрә мәһәббәт өзүндә бөјүк бир тәһлүкә ҝизләдир. Вар-дөвләт бә’зиләриндә һеч вахт гане олуна билмәјәҹәк еһтираслар јарадыр. Һөкмранлығынын еркән илләриндә Сүлејман бу ҹәһәти башгаларында мүшаһидә етмишди. О јазырды: «Пул севән пулдан дојмаз, вар-дөвләт севән дә газанҹдан. Бу да пучдур» (Ваиз 5:10). Сонралар Иса вә Павел мәсиһчиләри бу алдадыҹы мәһәббәтдә ҝизләнән тәһлүкәдән хәбәрдар етмишдиләр (Марк 4:18, 19; 2 Тимотејә 3:2).
Әҝәр биз пула зәрури әшјалары әлдә етмәк васитәси кими дејил, һәјатымызда ән ваҹиб шеј кими бахырыгса, онда биз јалан, хәјанәт вә оғурлуг кими һәр ҹүр мә’нәви позғунлуға мејлли ола биләрик. Мәсиһин һәвариләриндән бири олан Јәһуда Искарјот Исаны ҹәми 30 ҝүмүш пула әлә вермишди (Марк 14:11; Јәһја 12:6). Ифрата варараг бә’зиләри һәтта Аллаһа олан мәһәббәти пула олан мәһәббәтә гурбан вермишләр (1 Тимотејә 6:10). Буна ҝөрә мәсиһчиләр нә үчүн даһа чох пул газанмаг истәдикләрини ашкар етмәк үчүн өз мотивләрини виҹданла тәһлил етмәлидирләр (Ибраниләрә 13:5).
Вар-дөвләт далынҹа гачмаг илк бахышда нәзәрә чарпмајан диҝәр тәһлүкәләр доғурур. Әввәла, инсан вар-дөвләт чохлуғундан архајынлашыр. «Зәнҝинлијин алдадыҹылығы»ндан данышаркән Иса буну да нәзәрдә тутурду (Матта 13:22). Мүгәддәс Китаб јазычысы Јагуб мәсиһчиләри, һәтта ишә даир гәрар гәбул етдикдә Аллаһы нәзәрә алмаға чағырырды (Јагуб 4:13-16). Вар-дөвләт инсанда мүәјјән дәрәҹәдә мүстәгиллик һисси јаратдығындан, пула саһиб оланлар үчүн үмидләрини Аллаһа дејил, вар-дөвләтә бағламаг тәһлүкәси даима мөвҹуддур (Сүлејманын мәсәлләри 30:7-9; Һәвариләрин ишләри 8:18-24).
Икинҹиси, Дејвидин һадисәсиндән ајдын олдуғу кими, мадди мәнфәәт далынҹа гачмаг инсанын вахтыны вә гүввәсини о гәдәр алыр ки, о, тәдриҹән руһани ишләрдән узаглашыр (Лука 12:13-21). Зәнҝин адама ҝәлдикдә исә, онда даима вар-дөвләтини әсас е’тибарилә әјләнҹәләр вә шәхси марагларына сәрф етмәк кими дүзҝүн олмајан һәвәс јарана биләр.
Бәс Сүлејманын руһани ҹәһәтдән фәлакәтә уғрамасынын сәбәбини нә илә изаһ етмәк олар? Ҹаһ-ҹәлал ичиндә јашамасы мүәјјән дәрәҹәдә онун дүшүнҹәсинин күтләшмәсиндә рол ојнамышдымы? (Лука 21:34). О, Аллаһын јаделли гадынларла евләнмәји гадаған едән ганунундан хәбәрдар иди. Буна бахмајараг, о, һәрәмханасына минә јахын гадын топламышды (Ганунун тәкрары 7:3). Јаделли арвадларыны разы салмаг үчүн о, бүтпәрәст ајинләрдә иштирак едирди. Бунун нәтиҹәси олараг, Сүлејманын үрәји ҝетдикҹә Јеһовадан узаглашды.
Нәзәрдән кечирдијимиз нүмунәләр Исанын сөзләринин һәгигилијини сүбут едир: «Сиз Аллаһа вә маммона [вар-дөвләтә] гуллуг едә билмәзсиниз» (Матта 6:24). Бәс онда, мәсиһчи үзләшдији игтисади чәтинликләрин өһдәсиндән неҹә ҝәлә биләр? Ән ваҹиби исә, һәјатын даһа јахшы олаҹағына үмид вармы?
Һәгиги фираванлыг гаршыдадыр
Исраил халгындан вә гәбилә башчылары олан Ибраһим вә Әјјубдан фәргли олараг, Исанын давамчылары бүтүн халглар арасында шаҝирд һазырламаг тапшырығы алмышлар (Матта 28:19, 20). Ону јеринә јетирмәк үчүн вахт вә сә’ј тәләб олунур. Әкс тәгдирдә һәмин вахт вә сә’ј дүнјәви ишләрә сәрф олуна биләрди. Буна ҝөрә дә, һәјатда мүвәффәгијјәт газанмағымыз Исанын вердији мәсләһәти јеринә јетирмәјимиздән асылыдыр: «Әввәлҹә Аллаһын Сәлтәнәтини [Падшаһлығыны] вә Онун салеһлијини ахтарын; вә бунларын һамысы сизә әлавә олараг вериләҹәкдир» (Матта 6:33).
Аз гала аиләсини, иманыны вә Аллаһла мүнасибәтләрини итирән Дејвид, ахырда дүз јола гајытды. Дејвид јенидән Мүгәддәс Китабы өјрәнмәји, дуаны вә хидмәти һәјатында биринҹи јерә гојдугда, Исанын вә’д етдији кими, галан бүтүн ишләр өз јолуна дүшдү. Онун һәјат јолдашы вә ушаглары илә мүнасибәтләри ҝет-ҝедә јахшылашды, итирдији севинҹи јенидән әлдә етди вә һәјатындан мәмнунлуг дујмаға башлады. Аиләсини доландырмаг үчүн Дејвид инди дә сә’јлә ишләјир. О һеч дә үмид етдији кими, бирдән-бирә варланмады. Бунунла белә, Дејвид аҹы тәҹрүбәсиндән бә’зи дәјәрли ибрәт дәрсләри алды.
Дејвид баша дүшдү ки, пул газанмаг үчүн Бирләшмиш Штатлара ҝетмәк гәрары мүдрик дејилди. О мүәјјән етди ки, гәрарларында пулун әсас рол ојнамасына артыг јол вермәјәҹәк. Инди о билир: һәјатда ән дәјәрли шејләр — мөһкәм аилә телләри, сәмими достлар вә Аллаһла олан мүнасибәтләр һеч бир пулла әлдә едилә билмәз (Сүлејманын мәсәлләри 17:17; 24:27; Јешаја 55:1, 2). Доғрудан да, саф мә’нәвијјат истәнилән вар-дөвләтдән гијмәтлидир (Сүлејманын мәсәлләри 19:1; 22:1). Буна ҝөрә дә, Дејвид аиләси илә бирликдә ваҹиб мәсәләләри һәјатда биринҹи јерә гојмаг гәрарына ҝәлди (Филипилиләрә 1:10).
Тарих боју бәшәријјәт һәм мадди, һәм дә мә’нәви ҹәһәтдән зәнҝин олан ҹәмијјәт гурмаға чалышмышдыр, лакин бу ҹәһдләр һәмишә уғурсузлугла нәтиҹәләнмишдир. Амма Аллаһ вә’д едир ки, Онун Падшаһлығы һәм мадди, һәм дә руһани ҹәһәтдән фираван һәјат сүрмәјимиздән өтрү бизи лазым олан һәр бир шејлә тә’мин едәҹәкдир (Мәзмур 72:16; Јешаја 65:21-23). Иса, һәгиги фираванлыға наил олмаг үчүн руһани тәләбатлары дәрк етмәјин ваҹиб олдуғуну өјрәдирди (Матта 5:3, ЈД). Јахын ҝәләҹәкдә ҝөзләнилән Аллаһын јени дүнјасына һазыр олмаг үчүн, мадди дурумумуздан асылы олмајараг, руһани ишләрә үстүнлүк вермәк һәр биримизин едә биләҹәји ән дүзҝүн сечимдир (1 Тимотејә 6:17-19). О заман инсанлар сөзүн һәгиги мә’насында һәм руһани, һәм дә мадди фираванлыг ичиндә јашајаҹаглар.
[Һашијә]
a Ад дәјишдирилиб.