Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Јеремја» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
ЈЕРЕМЈАНЫН халга е’лан етдији фәлакәтләр неҹә дә дәһшәтли иди! Үч әсрдән артыг ибадәтин мәркәзи олан әзәмәтли мә’бәд јандырылаҹаг, дашы даш үстүндә галмајаҹаг. Јерусәлим вә бүтүн Јәһуда виранә галаҹаг, сакинләри әсир апарылаҹаг. Бу вә диҝәр һөкмләр Мүгәддәс Јазыларын икинҹи ән бөјүк китабында, «Јеремја» китабында јазылыб. Бурада һәм дә Јеремјанын 67 ил сәдагәтлә хидмәт етдији мүддәтдә башына ҝәләнләр нәгл едилир. Китабдакы мә’лумат хроноложи ардыҹыллыгла дејил, ајры-ајры һадисәләр шәклиндә верилир.
Нәјә ҝөрә «Јеремја» китабы бизим үчүн әһәмијјәт кәсб едир? Бурада јазылан пејғәмбәрликләрин һәјата кечмәси Јеһованын вә’дләрини јеринә јетирмәсинә иманымызы мөһкәмләндирир (Јешаја 55:10, 11). Јеремјанын пејғәмбәр кими хидмәт етмәси, һәмчинин халгын онун бәјан етдији хәбәрә мүнасибәти бизим ҝүнләрә чох охшајыр (1 Коринфлиләрә 10:11). Бундан әлавә, халгы илә рәфтарындан Јеһованын кејфијјәтләри ҝөрүнүр ки, бу да бизә дәрин тә’сир бағышламаја билмәз (Ибраниләрә 4:12).
«ХАЛГЫМ ИКИ ПИС ӘМӘЛ ЕТДИ»
Јеремја Јерусәлимин б. е. ә. 607-ҹи илдә мәһв едилмәсиндән 40 ил әввәл, Јәһуда падшаһы Јошијанын һакимијјәтинин 13-ҹү илиндә пејғәмбәр кими хидмәт етмәјә тә’јин олунур (Јеремја 1:1, 2). Әсасән Јошијанын һөкмранлығынын сон 18 илиндә сөјләдији хәбәрдарлыгларында о, Јәһуданын пис әмәлләрини ифша едир вә Јеһованын она гаршы чыхардығы һөкмләри бәјан едир: «“Јерусәлими даш галагларына, чаггал јувасына дөндәрәҹәјәм. Јәһуда шәһәрләрини сакинсиз бир харабалыға чевирәҹәјәм” дејир Рәбб» (Јеремја 9:11). Нә үчүн? «Чүнки халгым ики пис әмәл етди» дејә Јеһова ҹаваб верир (Јеремја 2:13).
Јеремја һәм дә төвбә едән јәһудиләрин ҝери гајыдаҹағыны хәбәр верир (Јеремја 3:14-18; 12:14, 15; 16:14-21). Тәәссүф ки, халг Јеремјанын хәбәрләрини јахшы гаршыламыр. ‘Рәббин мә’бәдинин баш нәзарәтчиси’ Јеремјаны дөјүр вә бүтүн ҝеҹәни күндәдә сахлајыр (Јеремја 20:1-3).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:11, 12 — Нәјә ҝөрә Јеһованын сөзүнү јеринә јетирмәкдә сајыглығы ‘бадам ағаҹынын будағы’ илә әлагәләндирилир? Бадам ағаҹы јазда ән биринҹи чичәк ачан ағаҹлардан биридир. Јеһова, мәҹази дилдә десәк, ‘һәр ҝүн еркән ојаныб пејғәмбәрләри ҝөндәрирди’ ки, чыхардығы һөкмләрдән халгы хәбәрдар етсинләр вә онлары јеринә јетирәнәдәк ‘сајыг’ галырды (Јеремја 7:25, КМ).
2:10, 11 — Хаин јәһудиләрин һәрәкәти нә үчүн гејри-ади иди? Гәрбдә Киттимдә, шәргдә Гедарда јашајан бүтпәрәст халглар башга халгларын аллаһларыны гәбул етсәләр дә, елә бир шеј олмамышды ки, онлар үмумијјәтлә өз аллаһларындан имтина едиб башгаларыны гәбул етсинләр. Анҹаг исраиллиләр Јеһованы тәрк етмиш, јашајан Аллаһын иззәтини ҹансыз бүтләрә дәјишмишдиләр.
3:11-22; 11:10-12, 17 — Бахмајараг ки, Самарија б. е. ә. 740-ҹы илдә артыг сүгута уғрамышды, Јеремја нә үчүн онгәбиләли шимал падшаһлығы һаггында да һөкмләр бәјан едирди? Чүнки б. е. ә. 607-ҹи илдә Јерусәлимин мәһв едилмәси Јеһованын тәкҹә Јәһуда дејил, бүтүн Исраил халгы үзәриндә һөкмүнү иҹра етмәси демәк иди (Језекел 9:9, 10). Бундан әлавә, онгәбиләли падшаһлығын сүгутундан сонра да Јерусәлимдә онун јенидән дирчәләҹәјинә үмид итмәдијиндән, Аллаһын пејғәмбәрләри исраиллиләр һаггында да пејғәмбәрлик едирдиләр.
4:3, 4 — Бу әмрин мә’насы нәдир? Хәјанәткар јәһудиләр үрәкләринин торпағыны һазырламалы, шумламалы вә тәмизләмәли идиләр. Онлара үрәкләринин «сүннәт әтини» кәсмәк, јә’ни натәмиз фикирләрдән, һиссләрдән вә арзулардан тәмизләнмәк лазым иди (Јеремја 9:25, 26; Һәвариләрин ишләри 7:51). Бунун үчүн јәһудиләрә һәјат тәрзини дәјишмәк, пис шејләрдән әл чәкиб Аллаһын хошуна ҝәлән ишләри ҝөрмәк тәләб олунурду.
4:10; 15:18 — Һансы мә’нада Јеһова хаин халгыны алдатды? Јеремјанын ҝүнләриндә ‘јаландан пејғәмбәрлик едән’ пејғәмбәрләр вар иди (Јеремја 5:31; 20:6; 23:16, 17, 25-28, 32). Јеһова онларын јалан хәбәрләр јајмасынын гаршысыны алмырды.
16:16 — Јеһованын «чохлу балыгчы», «чохлу овчу» ҝөндәрмәси нә демәкдир? Бу о демәк ола биләр ки, Јеһова ҹәзаландыраҹағы хәјанәткар јәһудиләри ахтармаг үчүн дүшмән гүввәләри ҝөндәрәҹәк. Анҹаг Јеремја 16:15 ајәсини нәзәрә алсаг, белә гәнаәтә ҝәлмәк олар ки, бурада төвбә едән јәһудиләрин ахтарылмасы нәзәрдә тутулур.
20:7 — Јеһова ҝүҹүндән истифадә едәрәк Јеремјаны неҹә алдатды? Јеһованын һөкмләрини е’лан едәркән лагејдлик, е’тираз вә тә’гибләрлә үзләшдији үчүн, Јеремјаја елә ҝәлә биләрди ки, хидмәт етмәјә артыг онун ҝүҹү јохдур. Анҹаг Јеһова белә мејлләрә үстүн ҝәлиб, бу иши давам етдирмәси үчүн она ҝүҹ верди. Јеһова Јеремјаја онун фикринҹә ҝөрә билмәјәҹәји иши ҝөрдүрмәклә ону алдатды.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:8. Јеһова бә’зән гәрәзсиз һакимләрдән истифадә етмәклә, бәдхаһ мә’мурлары алиҹәнаб мә’мурларла әвәз етмәклә Өз халгыны тә’гибләрдән гуртара биләр вә ја онлара таб ҝәтирмәк үчүн ҝүҹ верә биләр (1 Коринфлиләрә 10:13).
2:13, 18. Хәјанәткар исраиллиләр ики пис әмәл етдиләр. Онлара хошбәхтлик ҝәтирән, рәһбәрлик верән вә мүдафиә едән Јеһованы тәрк етдиләр. Онлар Мисир вә Ассурија илә һәрби иттифага ҝирәрәк мәҹази мә’нада өзләри үчүн һовузлар дүзәлтдиләр. Бизим зәманәдә дә инсан фәлсәфәси вә тә’лимләринә, дүнја сијасәтинә ҝөрә һәгиги Аллаһдан үз дөндәрмәк «ахар суларын мәнбәјини» ‘чатлы һовузлара’ дәјишмәк демәкдир.
6:16. Јеһова үсјан едән халгыны дајаныб, өзләрини јохламаға вә садиг улу бабаларынын ‘јолуна’ дөнмәјә чағырыр. Һәрдән дајаныб доғрудан да Јеһованын истәдији јолла ҝедиб-ҝетмәдијимизи јохламалы дејиликми?
7:1-15. Мә’бәдин шәрдән горујан гүввәјә малик олмасына инам јәһудиләри хилас етмәди. Биз ҝөзлә ҝөрүләнә дејил, имана әсасән һәрәкәт етмәлијик (2 Коринфлиләрә 5:7).
15:16, 17. Әҝәр Аллаһын Кәламыны диггәтли арашдырсаг, хидмәт етмәклә Јеһованын адыны иззәтләндирсәк вә пис достлугдан узаг дурсаг, Јеремја кими биз дә руһ дүшкүнлүјү илә мүбаризә апара биләрик.
17:1, 2. Јәһудиләрин ҝәтирдикләри гурбанлар ҝүнаһлары уҹбатындан Јеһовада икраһ доғурур. Јеһова мә’нәви ҹәһәтдән натәмиз инсанларын һәмд гурбанларыны гәбул етмир.
17:5-8. Инсанлар вә тәшкилатлар анҹаг Аллаһын ирадәсинә вә Мүгәддәс Китабын принсипләринә ујғун даврандыглары тәгдирдә е’тибара лајигдирләр. Хилас, әсл сүлһ вә тәһлүкәсизлијә ҝәлдикдә исә јалныз Јеһоваја е’тибар етмәлијик (Мәзмур 146:3).
20:8-11. Инсанларын лагејд мүнасибәтинин, мүгавимәт вә ја тә’гибләрин Падшаһлығын тәблиғи ишиндә сә’јимизи зәифләтмәсинә јол вермәмәлијик (Јагуб 5:10, 11).
«БАБИЛ ПАДШАҺЫНЫН БОЈУНДУРУҒУНА ҜИРИН»
Јеремја Јәһуданын сонунҹу дөрд падшаһына, јаланчы пејғәмбәрләрә, мәс’улијјәтсиз башчылара вә позғун каһинләрә гаршы Јеһованын чыхардығы һөкмләри бәјан едир. Сағ галан садиг јәһудиләри јахшы әнҹирлә мүгајисә едәрәк Јеһова дејир: «Јахшы јашасынлар дејә ҝөзләрим онларын үзәриндә олаҹаг» (Јеремја 24:5, 6). Сонракы фәсилләрдә әтрафлы јазылмыш һөкмләр 25-ҹи фәсилдә үч пејғәмбәрлик васитәсилә јығҹам шәкилдә хүласә едилир.
Каһинләр вә пејғәмбәрләр Јеремјаны өлдүрмәк үчүн план ҹызырлар. Јеремја онларын Бабил падшаһына хидмәт етмәли олдугларыны сөјләјир. О, Сидгија падшаһа дејир: «Бабил падшаһынын бојундуруғуна ҝирин» (Јеремја 27:12). Анҹаг «Исраили сәпәләјән ону бир јерә топлајаҹаг» (Јеремја 31:10). Аллаһ Рекавлылара хејир-дуа вә’д едир. Јеремјаны «кешикчиләр һәјәтиндә» сахлајырлар (Јеремја 37:21). Јерусәлим дағыдылыр, әһалинин әксәријјәти исә әсир апарылыр. Јеремја мирзәси Барукла бирликдә өлкәдә галыр. Јеремјанын хәбәрдарлығына бахмајараг, горхуја дүшмүш халг Мисирә үз тутур. 46-дан 51-дәк фәсилләрдә Јеремјанын башга халглара аид сөјләдији хәбәрләр јазылыб.
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
22:30 — Бу гәрар Иса Мәсиһин Давудун тахтына чыхмаг һүгугуну ләғв етдими? (Матта 1:1, 11). Хејр. Бу гәрара әсасән, Јеһојакинин нәслиндән һеч ким ‘Давудун тахтында отуруб, Јәһудада’ падшаһлыг етмәјәҹәкди. Иса Јәһудада тахта чыхмајыб, о, ҝөјләрдән идарә едир.
23:33 — ‘Рәббин јүкү’ нәдир? Јеремјанын ҝүнләриндә пејғәмбәрин Јерусәлимин виранәлији һаггында сөјләдији ҹидди һөкмләр онун һәмвәтәнләри үчүн ағыр јүк иди. Һеч бир хәбәрдарлыға мәһәл гојмајан халг да, өз нөвбәсиндә, Јеһова үчүн елә ағыр јүк иди ки, О онлары атаҹагды. Бу ҝүн Христиан дүнјасы үчүн тезликлә мәһв едиләҹәји хәбәри јүк олдуғу кими, бу хәбәрә һај вермәјән инсанлар да Аллаһ үчүн ағыр јүкдүр.
31:33 — Аллаһын Кәламы үрәкләрдә неҹә јазылыр? Инсан Јеһованын ганунларыны чох севдији үчүн Онун ирадәсини јеринә јетирмәји арзу едирсә, онда демәк олар ки, Аллаһын Кәламы онун үрәјиндә јазылыб.
32:10-15 — Нә үчүн бир ишә ҝөрә ики јазылы мүгавилә тәртиб олунду? Ачыг мүгавилә кағызы лазым ҝәләндә бахмаг үчүн, мөһүрләнмиш сатыш гәбзи исә ачығын дәгиглијини јохламаг үчүн сахланылырды. Иш ҝөрдүјү адам һәм гоһуму, һәм дә һәмиманлысы олса да, Јеремјанын мәсәләјә һүгуги тәрәфдән белә ағыллы јанашмасы бизим үчүн нүмунәдир.
33:23, 24 — Бурада һаггында данышылан ‘ики тајфа’ һансы тајфалардыр? Онлардан бири һөкмдар Давудун нәслиндән олан падшаһ аиләси, диҝәри исә Һарунун нәслиндән олан каһинләр иди. Јерусәлим вә Јеһованын мә’бәди дағыдыланда елә тәәссүрат јаранмышды ки, Јеһова бу ики тајфадан имтина едиб вә артыг јер үзүндә нә Аллаһын падшаһлығы мөвҹуд олаҹаг, нә дә һәгиги ибадәт бәрпа олунаҹаг.
46:22 — Мисирин сәси нә үчүн иланын фышылтысына бәнзәдилир? Бу, һәм мәғлуб олдуғу үчүн Мисир халгынын сәсинин ҝери чәкилән иланын фышылтысына бәнзәмәсинә, һәм дә онун мүсибәтә дүчар олдуғуна ҝөрә алчалдылмасына аид ола биләр. Бурадан һәмчинин ҝөрүнүр ки, Мисир фир’онларынын илан илаһәси Уатхитин онлары мүдафиә етмәси үчүн баш ҝејимләринә мүгәддәс иланын сурәтини тахмалары нә дәрәҹәдә әбәс иди.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
21:8, 9; 38:19. Һәтта ән сон саатда белә, Јеһова Јерусәлимин өлүмә лајиг, төвбә етмәјән сакинләринин гаршысына сечим гојду. Бәли, «Онун рәһми чохдур» (2 Шамуел 24:14; Мәзмур 119:156).
31:34. Неҹә дә тәсәлливериҹидир ки, Јеһова инсаны бағышлајанда, она ҹәза вермәк үчүн ҝүнаһларыны бир дә јада салмыр.
38:7-13; 39:15-18. Јеһова бизим сәдагәтлә етдијимиз хидмәти, о ҹүмләдән, ‘мүгәддәсләрә хидмәт етмәјимизи’ унутмур (Ибраниләрә 6:10).
45:4, 5. Јәһуда падшаһлығынын сон ҝүнләриндә олдуғу кими, индики системин сонунда да «чох шеј», мәсәлән, вар-дөвләт, ад-сан, мадди тә’минат истәмәјин вахты дејил (2 Тимотејә 3:1; 1 Јәһја 2:17).
ЈЕРУСӘЛИМ АЛОВ ИЧИНДӘДИР
Ерамыздан әввәл 607-ҹи илдир. Сидгија он бир илдир ки, һөкмранлыг едир. Бабил падшаһы Навуходоносор сон он сәккиз ај әрзиндә Јерусәлими мүһасирәдә сахлајыб. Навуходоносорун һакимијјәтинин он доггузунҹу илинин бешинҹи ајынын једдинҹи ҝүнүндә кешикчиләр рәиси Невузарадан Јерусәлимә ҝәлиб чатыр (2 Падшаһлар 25:8). О, чох ҝүман ки, шәһәр диварларындан кәнарда јерләшән дүшәрҝәсиндә вәзијјәти тәһлил едир вә план ҹызыр. Үч ҝүн сонра онунҹу ајда о, Јерусәлимә ҝирир, бүтүн шәһәрә од вурур (Јеремја 52:12, 13).
Јеремја Јерусәлимин сүгутуну бүтүн тәфәррүаты илә тәсвир едир. Буну охујанда ҝөз јашларыны сахламаг мүмкүн дејил. Мүгәддәс Јазыларын нөвбәти китабы олан «Мәрсијәләр» китабында бу һадисә илә әлагәдар ағылар јазылыб.
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Јеремја Јерусәлимә гаршы Јеһованын һөкмләрини бәјан едирди.
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Јеһова ҝүҹүндән Јеремјаја гаршы неҹә истифадә етди?
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]
«Јәһуда әсирләрини бу јахшы әнҹирләр кими јахшы һесаб едәҹәјәм» (Јеремја 24:5).