«Һәр нөв тамаһкарлыгдан өзүнүзү сахлајын»
«Инсан һәјаты онун вар дөвләтинин чохлуғундан асылы дејилдир» (ЛУКА 12:15).
1, 2. а) Бу ҝүн инсанларын мараг вә мәшғулијјәти нәдән ибарәтдир? б) Белә аб-һава бизә неҹә тә’сир едә биләр?
ПУЛ, вар-дөвләт, нүфуз, јүксәк мәваҹибли иш, аилә. Инсанларын әксәријјәти мүвәффәгијјәти мәһз бунларла өлчүр, хошбәхт ҝәләҹәји бунларда ҝөрүр. Истәр варлы, истәрсә дә касыб өлкәләрдә чохларынын мараг вә мәшғулијјәтинин јалныз пул газанмаг олдуғу ҝөз габағындадыр. Руһани шејләрә мараг исә, әҝәр вар идисә дә, артыг јох олмаг үзрәдир.
2 Һәр шеј габагҹадан Мүгәддәс Китабда дејилдији кими баш верир: «Ахыр ҝүнләрдә чәтин анлар ҝәләҹәкдир. Чүнки инсанлар худбин, пулпәрәст... олаҹаг, зөвгү Аллаһдан чох севәҹәк. Аллаһ јолунда имиш кими ҝөрүнәҹәк, амма о јолун гүдрәтини инкар едәҹәкләр» (2 Тимотејә 3:1-5). Бу ҹүр инсанларын ичиндә јашајан һәгиги мәсиһчиләр онларын һәјат вә дүшүнҹә тәрзини мәнимсәмәмәк үчүн даим мүбаризә апармалы олурлар. Дүнјанын бизи өз чәрчивәсинә салмамасы үчүн нә едә биләрик? (Ромалылара 12:2).
3. Биз инди Исанын һансы мәсләһәтини нәзәрдән кечирәҹәјик?
3 «Иманымызын Баниси вә Камилләшдириҹиси» Иса Мәсиһ буна даир бизә ибрәт дәрсләри вериб (Ибраниләрә 12:2). Бир дәфә Иса ҹамаата руһани шејләрдән данышанда, бир киши онун сөзүнү кәсиб хаһиш етди: «Мүәллим! Гардашыма де ки, мирасы мәнимлә бөлсүн». Ҹавабында Иса һәмин адама вә динләјиҹиләринә бир нечә ҹидди мәсләһәт верди. О, тамаһкарлыға гаршы ҹидди хәбәрдарлыг верди, сонра исә ибрәтамиз мәсәл чәкәрәк бу хәбәрдарлығы даһа да ҝүҹләндирди. Јахшы оларды ки, Исанын сөзләринә ҹидди јанашаг вә ҝөрәк бу мәсләһәтләрә әмәл етмәјин хејри нәдир (Лука 12:13-21).
Јерсиз хаһиш
4. Нәјә ҝөрә кишинин Исанын сөзүнү кәсмәси јерсиз иди?
4 Киши Исанын сөзүнү кәсмәздән әввәл о, шаҝирдләри вә диҝәрләринә икиүзлүлүкдән чәкинмәкдән, адамлар гаршысында Инсан Оғлуну играр етмәк ҹәсарәтиндән вә мүгәддәс руһун көмәјини алмагдан данышырды (Лука 12:1-12). Бунлар шаҝирдләрин һафизәләриндә һәкк етмәли олдуглары ваҹиб фикирләр иди. Сөһбәтин ән мараглы јериндә киши Исанын сөзүнү ағзында гојуб, әмлак барәдә аилә мүбаһисәсини һәлл етмәји хаһиш етди. Бу һадисәдән ваҹиб ибрәт дәрси алырыг.
5. Кишинин хаһиши онун һаггында нәји үзә чыхарды?
5 Бир китабда јазылдығына ҝөрә, «дини нәсиһәтә гулаг асаркән адамын нә һагда фикирләшмәси чох вахт онун неҹә инсан олдуғуну ҝөстәрир». Иса ҹидди руһани мөвзулар һаггында данышаркән, ҝөрүнүр, кишинин фикри-зикри мадди мәнфәәт әлдә етмәкдә иди. Онун мирасла бағлы шикајәт үчүн әсаслы сәбәби олуб-олмамасы һагда һеч бир шеј дејилмир. Јәгин ки, о, Исанын сәлаһијјәтиндән вә мүдрик һаким нүфузундан өз хејринә истифадә етмәк истәјирди (Јешаја 11:3, 4; Матта 22:16). Һәр нә олурса олсун, онун хаһиши үрәјинин дәринлијиндәки ҹидди проблеми — руһани мәсәләләри гијмәтләндирмәдијини үзә чыхарды. Бәс биз өзүмүзү јохламалы дејиликми? Мәсәлән, мәсиһчи ҝөрүшләриндә фикримиз асанлыгла јајыныб, ҝөрүшдән сонра ҝөрәҹәјимиз ишләрин јанына ҝедә биләр. Анҹаг ҝөрүшдә диггәтлә гулаг асмаг, сәмави Атамыз Јеһова Аллаһла вә һәмиманлыларымызла мүнасибәтимизи јахшылашдырмаг үчүн ешитдикләримизи неҹә тәтбиг едә биләҹәјимиз һаггында дүшүнмәк лазымдыр (Мәзмур 22:22; Марк 4:24).
6. Иса нәјә ҝөрә кишинин истәјини јеринә јетирмәди?
6 Кишини белә хаһиши етмәјә һәр нә тәшвиг етсә дә, Иса онун истәјини јеринә јетирмәди. Әксинә, Иса ҹаваб верди: «Еј адам, ким Мәни сизи мүһакимә етмәјә, јахуд малынызы бөлмәјә тә’јин етди?» (Лука 12:14). Бу сөзләрлә Иса һамыја јахшы мә’лум олан бир шејә истинад етди: белә мәсәләләри һәлл етмәк үчүн, Мусанын ганунуна әсасән, шәһәрләрдә һакимләр тә’јин олунмушду (Ганунун тәкрары 16:18-20; 21:15-17; Рут 4:1, 2). Иса исә даһа ваҹиб шејләрлә — Падшаһлыг һаггында һәгигәтә шаһидлик етмәк вә Аллаһын ирадәсини инсанлара өјрәтмәклә мәшғул иди (Јәһја 18:37). Биз дә Исанын нүмунәсини изләјәрәк башымызы ади һәјат гајғыларына гарышдырмыр, әксинә, вахтымызы вә ҝүҹүмүзү хош хәбәрин тәблиғинә вә бүтүн халглардан шаҝирдләр һазырламаға сәрф едирик (Матта 24:14; 28:19).
Өзүнүзү тамаһкарлыгдан ҝөзләјин
7. Иса кишинин хаһишиндә нәји сезди?
7 Инсанын үрәјинин дәринлијиндәки нијјәтләри ајырд едә билән Иса кишинин хаһишиндә даһа ҹидди шејин ҝизләндијиндән аҝаһ иди. Буна ҝөрә дә Иса онун хаһишини рәдд етмәклә кифајәтләнмәди, мәсәләнин көкүнә ҝедәрәк деди: «Диггәтли олун, һәр нөв тамаһкарлыгдан өзүнүзү сахлајын, чүнки инсан һәјаты онун вар дөвләтинин чохлуғундан асылы дејилдир» (Лука 12:15).
8. Тамаһкарлыг нәдир вә о нәјә ҝәтириб чыхара биләр?
8 Тамаһкарлыг дүзҝүн мәгсәдлә истифадә етмәк үчүн пул вә ја һәр һансы әшјаны әлдә етмәк арзусу дејил. Тамаһкарлыг варланмаға, шеј јығмаға һәддән артыг һәрислик, башгасынын малында ҝөзү олма демәкдир. Тамаһкар шәхс еһтијаҹы олду-олмады, садәҹә әлдә етмәк хатиринә, башгаларыны нәзәрә алмадан нәјисә аҹҝөзлүклә арзулајыр. Һәмин шеј фикирләринә, һәрәкәтләринә елә һаким кәсилир ки, маһијјәт е’тибарилә онун аллаһына чеврилир. Јадымыза салаг ки, һәвари Павел тамаһкар адамы Аллаһын падшаһлығыны мирас алмајаҹаг бүтпәрәст адландырмышды (Ефеслиләрә 5:5; Колослулара 3:5).
9. Тамаһкарлыг өзүнү неҹә бүрузә верир? Нүмунә чәкин.
9 Мараглыдыр ки, Иса «һәр нөв тамаһкарлыгдан» өзүмүзү сахламағы мәсләһәт ҝөрүрдү. Тамаһкарлыг өзүнү мүхтәлиф ҹүр бүрузә верир. Он әмрин сонунҹусунда онларын бә’зиләри садаланыр: «Һеч кимин евинә тамаһ салма. Һеч кимин арвадына, гулуна, гаравашына, өкүзүнә, ешшәјинә — һеч бир шејинә тамаһ салма» (Чыхыш 20:17). Мүгәддәс Китабда мүхтәлиф шејләрә тамаһ салараг ҹидди ҝүнаһ ишләдән шәхсләрин нүмунәләри вар. Ән биринҹи тамаһкарлыг едән Шејтан олду. О, башгасына, јалныз Јеһоваја мәхсус олан шејләрә — иззәтә, шәрәфә вә һакимијјәтә тамаһ салмышды (Вәһј 4:11). Һәвва ихтијарынын өз әлиндә олмасыны истәди, онун алданмасы исә бәшәријјәти ҝүнаһ вә өлүмә сүрүкләди (Јарадылыш 3:4-7). Бә’зи мәләкләр өз мөвгејинә гане олмајыб, һаглары чатмајан шејә ҝөрә мәскәнләрини тәрк едиб ҹин олдулар (Јәһуда 6; Јарадылыш 6:2). Баламын, Аканын, Ҝеһазинин вә Јәһуданын да үрәјиндә тамаһ көк салмышды. Һәјатларына гане олмаг әвәзинә, онлар һәрислијә тәслим олдулар вә өзләринә олан е’тимаддан суи-истифадә етдиләр. Бу исә онлары фәлакәтә вә һәлака апарды.
10. Исанын нәсиһәтинә ујғун олараг неҹә диггәтли ола биләрик?
10 Исанын тамаһкарлыға даир хәбәрдарлығына «диггәтли олун» сөзләри илә башламасы неҹә дә јериндәдир! Чүнки башгасынын аҹҝөзлүјүнү, тамаһкарлығыны ҝөрмәк асандыр, анҹаг чох аз адам өзүнүн белә олдуғуну бојнуна алар. Һәвари Павел ‘һәр ҹүр пислијин көкүнүн пулпәрәстлик’ олдуғуну ҝөстәрир (1 Тимотејә 6:9, 10). Шаҝирд Јагуб исә изаһ едир ки, еһтирас «бојлу галыб ҝүнаһ доғурур» (Јагуб 1:15). Исанын нәсиһәтинә ујғун давранараг, биз башгаларында тамаһкарлығын әламәтләрини ахтармаг үчүн дејил, өз үрәјимиздә һансы арзуларын көк салдығыны јохламаг үчүн ‘диггәтли олмалыјыг’ ки, өзүмүзү һәр нөв тамаһкарлыгдан горујаг.
Вар-дөвләтин чохлуғу
11, 12. а) Иса тамаһкарлыға даир һансы хәбәрдарлығы верди? б) Исанын хәбәрдарлығына нәјә ҝөрә ҹидди јанашмалыјыг?
11 Өзүмүзү тамаһкарлыгдан сахламағын диҝәр ваҹиб сәбәби дә вардыр. Исанын сонракы сөзләринә фикир верин: «Инсан һәјаты онун вар дөвләтинин чохлуғундан асылы дејилдир» (Лука 12:15). Хошбәхтлијин вә уғурун пулла өлчүлдүјү вар-дөвләтә һәрис зәманәмиздә Исанын сөзләри үзәриндә чох ҹидди дүшүнмәлијик. Бу сөзләрлә Иса ҝөстәрмишди ки, мә’налы вә мәмнунедиҹи һәјат инсанын малик олдуғу шејләрин чохлуғундан асылы дејил.
12 Ола билсин, бә’зиләри бунунла разылашмыр. Онлар дүшүнүрләр ки, мадди әшјалар һәјаты даһа раһат, хош, демәли даһа мә’налы едир. Буна ҝөрә дә онлар өзләрини тамамилә ишә һәср едирләр ки, истәдикләри һәр шеји вә техники јениликләри алсынлар. Белә адамларын фикринҹә, бүтүн бунлар һәјатларыны раһат вә уғурлу едәҹәк. Анҹаг белә дүшүнмәклә онлар Исанын тохундуғу бир мәгамы нәзәрдән гачырырлар.
13. Һәјата вә әмлака таразлы мүнасибәт неҹә олмалыдыр?
13 Иса варлы олмағын јахшы вә ја пис олдуғундан данышмады, о, садәҹә деди ки, инсанын һәјаты малик олдуғу шејләрдән асылы дејил. Мә’лумдур ки, јашамаг үчүн әслиндә чох шеј лазым дејил. Бир аз јемәк, ҝејинмәк үчүн бир-ики дәст палтар вә башымызы гојмаға бир јер кифајәтдир. Варлы адамда бу кими шејләр чохдур, касыба исә еһтијаҹларыны өдәмәк үчүн чох чалышмаг лазым ҝәлир. Анҹаг һәјат сона чатанда касыбла варлы бәрабәрләшир, бүтүн фәргләр арадан галхыр (Ваиз 9:5, 6). Мә’налы һәјат ала биләҹәјимиз вә ја малик олдуғумуз шејләрдән асылы дејил, һеч асылы олмамалыдыр да. Исанын һансы һәјатдан данышдығыны арашдырсаг, бу фикир бизә ајдын олаҹаг.
14. Луканын мүждәсиндә «һәјат» кими тәрҹүмә олунан сөздән нә мә’лум олур?
14 Лука Исанын ‘һәјат вар дөвләтин чохлуғундан асылы дејил’ сөзләрини јазанда, «һәјат» сөзү үчүн јашајыш тәрзинә јох, там мә’нада һәјатын өзүнә аид олан сөздән (јунанҹа зое) истифадә етмишдиa. Иса дејирди ки, фәрги јохдур биз касыбыг, ја варлы, ҹаһ-ҹалал ичиндә јашајырыг, јохса ҝүҹ-бәла илә доланырыг өмрүмүз вә һәтта сабаһ сағ олуб-олмајаҹағымыз өз әлимиздә дејил. Дағүстү тәблиғиндә Иса демишди: «Сизләрдән ким гајғы чәкмәклә бојуну бир аршын артыра биләр?» (Матта 6:27). Мүгәддәс Китаб ачыг-ајдын ҝөстәрир ки, «һәјат мәнбәји» јалныз Јеһовадыр вә анҹаг О, садиг хидмәтчиләринә ‘һәгиги һәјаты’, јә’ни ҝөјдә вә ја јердә ‘әбәди һәјаты’ верә биләр (Мәзмур 36:9; 1 Тимотејә 6:12, 19, И–93).
15. Нәјә ҝөрә бир чохлары әмлакларына сығынырлар?
15 Исанын сөзләриндән ҝөрүрүк ки, инсанларын һәјата бахышы чох асанлыгла тәһриф олунур. Һамы — касыблар да, варлылар да гејри-камилдир вә онларын агибәти ејнидир. Гәдимдә јашајан Муса демишдир: «Јетмиш ил өмүр сүрәрик, сағлам олсаг, сәксәнә јетишәрик. Ән јахшы чағымыз белә, зәһмәтлә, кәдәрлә кечир, өмрүмүз тез битир, учуб ҝедир» (Мәзмур 90:10; Әјјуб 14:1, 2; 1 Петер 1:24). Буна ҝөрә дә Аллаһла сых мүнасибәтләри олмајан инсанлар «ҝәлин јејәк вә ичәк, чүнки сабаһ өләҹәјик» шүары илә јашајырлар (1 Коринфлиләрә 15:32). Диҝәрләри исә һәјатын өтәри вә дәјишкән олдуғуну ҝөрәрәк вар-дөвләтә сығынырлар. Јәгин онлар дүшүнүрләр ки, чохлу мал-мүлк инсана тәһлүкәсизлик ҝәтирир. Буна ҝөрә онлар тәһлүкәсизлији вә хошбәхтлији сәһвән вар-дөвләтдә ҝөрәрәк ону артырмаг үчүн ҝеҹә-ҝүндүз ишләјирләр (Мәзмур 49:6, 11, 12).
Тәһлүкәсиз ҝәләҹәк
16. Һәјатын һәгиги дәјәри нә илә өлчүлмүр?
16 Дүздүр, јүксәк һәјат сәвијјәси — чешид-чешид гидалар, ҝејимләр, мәнзилләр вә башга шејләрин боллуғу һәјаты даһа да раһатлашдыра вә һәтта даһа јахшы мүалиҹә алмаға көмәк едә биләр ки, бунун да сајәсиндә инсанын өмрү бир нечә ил узанар. Анҹаг белә һәјат һәгигәтәнми даһа мә’налы вә тәһлүкәсиздир? Һәјатын һәгиги дәјәри јашанан илләрлә вә ја әмлакын чохлуғу илә өлчүлмүр. Һәвари Павел белә шејләрә һәддиндән артыг ҝүвәнмәјин тәһлүкәли олдуғуну ҝөстәрмишди. О, Тимотејә јазмышды: «Индики зәманәдә варлы оланлара тапшыр ки, тәкәббүрлү олмасынлар вә ҝүвәнилә билмәјән вар-дөвләтә бел бағламасынлар, лакин зөвг алмамыз үчүн бизә һәр шеји боллугла верән јашајан Аллаһа үмид бәсләсинләр» (1 Тимотејә 6:17).
17, 18. а) Кимләрин мал-мүлкә мүнасибәти тәглид едилмәјә лајигдир? б) Нөвбәти мәгаләдә Исанын һансы мәсәли мүзакирә едиләҹәк?
17 Үмиди вар-дөвләтә бағламаг мүдриклик дејил, чүнки вар-дөвләт бу ҝүн вар, сабаһ јохдур. Әјјуб чох варлы иди, анҹаг гәфләтән фәлакәт баш верәндә вар-дөвләти она көмәк етмәди, о, һәр шејини итирди. Бүтүн сынаг вә әзијјәтләрдә она дајаг олан Аллаһла сых мүнасибәти иди (Әјјуб 1:1, 3, 20-22). Ибраһим јол вермәди ки, вар-дөвләти она Јеһованын чәтин тапшырығыны јеринә јетирмәјә мане олсун, Јеһова да ону мүкафатландырараг «чохлу милләтин атасы» етди (Јарадылыш 12:1, 4; 17:4-6). Бу кими нүмунәләр тәглид едилмәјә лајигдир. Истәр јашлы, истәрсә дә ҹаван олаг һамымыз өзүмүзү јохламалыјыг ки, ҝөрәк һәјатымызда нәји ваҹиб сајыр, үмидимизи нәјә бағлајырыг (Ефеслиләрә 5:10; Филипилиләрә 1:10).
18 Исанын тамаһкарлыг вә һәјата дүзҝүн бахыш һаггында дедији бу бир нечә сөз доғрудан да дәрин мә’налы вә ибрәтамиздир. Анҹаг Исанын сөзләри бунунла битмәди, сонра о, ағылсыз варлы һаггында бир мәсәл дә сөјләди. Бу мәсәл бизә неҹә аиддир вә ондан нә өјрәнә биләрик? Нөвбәти мәгаләдә сөһбәт бу һагда ҝедәҹәк.
[Һашијә]
a «Һәјат» кими тәрҹүмә олунан диҝәр јунан сөзү «биос»дур. «Биолоҝија», «биографија» кими сөзләр бу сөздән јаранмышдыр. «Вајнын Әһди-Әтиг вә Әһди-Ҹәдидин сөзләринә даир изаһлы лүғәти»нә әсасән, «биос» «өмрүн узунлуғуна», «јашајыш тәрзинә» вә «һәјат үчүн вәсаитләрә» аиддир.
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Исанын кишинин хаһишини јеринә јетирмәмәсиндән нә өјрәнирик?
• Өзүмүзү тамаһкарлыгдан нә үчүн ҝөзләмәлијик вә буну неҹә едә биләрик?
• Нәјә ҝөрә һәјат вар-дөвләтдән асылы дејил?
• Һәјаты һәгигәтән дә дәјәрли вә тәһлүкәсиз едән нәдир?
[23-ҹү сәһифәдәки шәкил]
Ибраһим вар-дөвләтә дүзҝүн јанашдығыны неҹә ҝөстәрди?