Оруҹ тутмаг инсаны Аллаһа јахынлашдырырмы?

«Оруҹ тутмаг инсана Аллаһла мүнасибәтләри һагда дәриндән дүшүнмәјә көмәк едир вә мадди шејләрин һәјатда һеч дә ән ваҹиб шеј олмадығыны јадына салыр». (КАТОЛИК ДИНИНӘ МӘНСУБ ГАДЫН).

«Оруҹ инсана Аллаһла вәһдәтдә олмаға көмәк едир». (ЈӘҺУДИ РАВВИНИ).

«Мәним динимдә оруҹ тутмаг олдугҹа ваҹибдир. Бу, Аллаһа сәдагәт вә миннәтдарлығы ҝөстәрмәјин ән ҝөзәл үсулудур. Мән Аллаһы севдијим үчүн оруҹ тутурам». (БАҺАИ МӘЗҺӘБИНӘ МӘНСУБ ГАДЫН).

БУДДИЗМ, Һиндуизм, Ислам, Ҹајнизм вә Иудаизм дә дахил олмагла, дүнјанын бир чох динләриндә оруҹ ајини иҹра едилир. Чохлары инаныр ки, мүәјјән вахт әрзиндә өзүнү јемәкдән мәһрум етмәклә инсан Аллаһа јахынлашыр.

Бәс сиз неҹә дүшүнүрсүнүз? Оруҹ тутмаг мүтләгдирми? Аллаһын Кәламы олан Мүгәддәс Китабда бу мәсәләјә даир нә дејилир?

Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә оруҹ

Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә бәзи инсанларын мүхтәлиф сәбәбләрә ҝөрә тутдуғу оруҹ Аллаһа мәгбул иди. Онлар ҝүнаһларына ҝөрә дәрин кәдәр вә пешманчылыг һиссини ифадә етмәк (1 Шамуел 7:4-6), Аллаһын илтифатыны вә рәһбәрлијини әлдә етмәк (Һакимләр 20:26-28; Лука 2:36, 37), јахуд дүшүнәркән диггәти ҹәмләмәк мәгсәдилә (Матта 4:1, 2) оруҹ тутурдулар.

Диҝәр тәрәфдән, Мүгәддәс Китабда Аллаһын бәјәнмәдији оруҹлардан да сөз ачылыр. Шаул падшаһ руһ чағыранын јанына ҝетмәмишдән әввәл оруҹ тутмушду (Левилиләр 20:6; 1 Шамуел 28:20). Изевел кими пис инсанлар, һабелә һәвари Павели өлдүрмәји планлашдыран тәәссүбкешләр оруҹ елан етмишдиләр (1 Падшаһлар 21:7-12; Һәвариләрин ишләри 23:12-14). Фәрисејләр мүнтәзәм оруҹ тутмалары илә јахшы танынырдылар (Марк 2:18). Лакин Иса онлары мүһакимә едирди, һәм дә онларын тутдуғу оруҹ Аллаһда һеч бир тәәссүрат ојатмырды (Матта 6:16; Лука 18:12). Ејнилә, пис һәрәкәтләринә вә јанлыш нијјәтләринә ҝөрә Аллаһ бәзи исраиллиләрин тутдуғу оруҹу гәбул етмәди (Јеремја 14:12).

Бу нүмунәләр ҝөстәрир ки, оруҹ өз-өзлүјүндә Аллаһын лүтфүнү газандырмыр. Лакин Аллаһ бир чох сәмими хидмәтчиләринин тутдуғу оруҹу гәбул етмишди. Белә олдугда, мәсиһчиләр оруҹ тутмалыдыр, ја јох?

Оруҹ тутмаг мәсиһчиләр үчүн мүтләгдирми?

Мусанын Гануну јәһудиләрдән илдә бир дәфә, Кәффарә ҝүнүндә ‘өзләрини һәр шејдән мәһрум етмәји’, јәни оруҹ тутмағы тәләб едирди (Левилиләр 16:29-31; Мәзмур 35:13). Бу, Јеһованын Өз халгына тутмағы әмр етдији јеҝанә оруҹ идиa. Мусанын Гануну алтында јашајан јәһудиләрдән бу әмрә табе олмаг ҝөзләнилирди. Анҹаг мәсиһчиләрдән бу Гануна риајәт етмәк тәләб олунмур (Ромалылара 10:4; Колослулара 2:14).

Иса Ганунла тәләб олунан оруҹу тутса да, оруҹ тутан адам кими танынмырды. О, шаҝирдләринә оруҹ тутаркән өзләрини неҹә апармалы олдугларыны сөјләсә дә, һеч вахт онлара оруҹ тутмағы әмр етмәмишди (Матта 6:16-18; 9:14). Бәс онда нә үчүн Иса онун өлүмүндән сонра шаҝирдләринин оруҹ тутаҹагларыны демишди? (Матта 9:15). Бу, әмр дејилди. Исанын сөзләри садәҹә олараг ҝөстәрирди ки, шаҝирдләри дәрин кәдәр һисси кечирәҹәкләр, буна ҝөрә дә ағызларына чөрәк белә алмаг истәмәјәҹәкләр.

Оруҹ тутан еркән мәсиһчиләр һагда Мүгәддәс Китабда јазылан ики һадисә ҝөстәрир ки, инсанын дүзҝүн нијјәтдән ирәли ҝәләрәк өзүнү јемәкдән мәһрум етмәси Аллаһа мәгбулдурb (Һәвариләрин ишләри 13:2, 3; 14:23). Бунунла белә, мәсиһчиләрдән оруҹ тутмаг тәләб олунмур. Анҹаг оруҹ тутмаг истәјән инсан мүәјјән тәһлүкәләрдән дә һалы олмалыдыр.

Өзүнүзү тәләләрдән ҝөзләјин

Оруҹла бағлы гачмалы олдуғумуз тәләләрдән бири ловғалыг һиссидир. Мүгәддәс Китаб бизи «сахта тәвазөкарлыг»дан (ЈД) чәкиндирир (Колослулара 2:20-23). Мүнтәзәм оруҹ тутдуғу үчүн өзүнү башгаларындан үстүн санан фәрисеј һагда Исанын мәсәлиндән бу гәнаәтә ҝәлә биләрик ки, Аллаһ белә әһвал-руһијјәјә икраһла јанашыр (Лука 18:9-14).

Башгаларынын сөзү илә оруҹ тутмаг, јахуд буну аләмә ҹар чәкмәк јанлыш һәрәкәт оларды. Матта 6:16-18 ајәләринә әсасән, Иса инсанын тутдуғу оруҹун онунла Аллаһ арасында ҝизли галмалы олдуғуну вә буну башгаларына елан етмәмәји мәсләһәт ҝөрүрдү.

Һеч вахт кимсә дүшүнмәмәлидир ки, оруҹ тутмагла мүәјјән дәрәҹәдә ҝүнаһлары јумаг олар. Оруҹун Аллаһа мәгбул олмасы үчүн Онун ганунларына әмәл едилмәлидир (Јешаја 58:3-7). Ҝүнаһлар оруҹ тутмағын јох, сәмими гәлбдән төвбә етмәјин сајәсиндә бағышланыр (Јоел 2:12, 13). Мүгәддәс Китаб вурғулајыр ки, биз Јеһованын Мәсиһин гурбанлығы илә ифадә олунан лүтфү сајәсиндә әфв олунуруг. Нә исә етмәклә, еләҹә дә оруҹ тутмагла бағышланмаға лајиг олмаг гејри-мүмкүндүр (Ромалылара 3:24, 27, 28; Галатијалылара 2:16; Ефеслиләрә 2:8, 9).

Јешаја 58:3 ајәси ҝениш јајылан даһа бир јанлыш фикри тәсвир едир. Исраиллиләр дүшүнүрдүләр ки, оруҹ тутмагла Аллаһа лүтф ҝөстәрирләр вә О да әвәзиндә нә исә етмәјә борҹлудур. Онлар сорушурдулар: «Оруҹ тутдуғумузу нә үчүн ҝөрмүрсән, өзүмүзү һәлим едирик, сән исә фикир вермирсән?» Бу ҝүн дә бир чохлары тутдуглары оруҹун мүгабилиндә Аллаһдан јахшылыг ҝөзләјирләр. Ҝәлин өзүмүзү бу ҹүр һөрмәтсизликдән вә Мүгәддәс Китаба зидд ҝедән әһвал-руһијјәдән горујаг!

Бәзиләри оруҹ тутмагла, өзләрини дөјмәклә вә бу кими шејләр етмәклә бәдәнләринә ҹәфа верәрәк Аллаһын рәғбәтини газанаҹагларына инанырлар. Аллаһын Кәламы ‘бәдәнә әзијјәт вермәјин һеч бир дәјәри’ олмадығыны ҝөстәрәрәк, белә тәсәввүрү мүһакимә едир (Колослулара 2:20-23).

Таразлы мүнасибәт

Оруҹ тутмаг нә мүтләг дејил, нә дә бунда сәһв бир шеј јохдур. Әҝәр јухарыда хатырланан тәһлүкәләрдән гачынылса, оруҹун мүәјјән һалларда фајдасы да дәјә биләр. Буна бахмајараг, Аллаһа мәгбул ибадәтдә оруҹ тутмаг мүһүм әһәмијјәт кәсб етмир. Јеһова «хошбәхт Аллаһдыр» вә хидмәтчиләринин дә хошбәхт олмасыны истәјир (1 Тимотејә 1:11, ЈД). Онун Кәламында дејилир: «Инсан үчүн шадлыг етмәкдән вә өмрү боју хејирхаһлыг етмәкдән јахшы шеј јохдур. Һәм дә һәр кәсин јејиб-ичмәји вә ҝөрдүјү ишдән зөвг алмағы Аллаһын бәхшишидир» (Ваиз 3:12, 13).

Ибадәтимиз бизә севинҹ ҝәтирмәлидир, анҹаг Мүгәддәс Китабда оруҹ тутмаг һеч вахт хошбәхликлә әлагәләндирилмир. Үстәлик, јемәкдән имтина етмәк сағламлығымыза пис тәсир едәҹәксә вә ја Јараданын һәгиги мәсиһчиләрә һәвалә етдији севинҹ ҝәтирән иши — Падшаһлыг һагда хош хәбәри тәблиғ етмәк ишини јеринә јетирмәјә тагәтимиз галмајаҹагса, бу ҹүр оруҹун хејриндән чох зәрәри дәјәҹәк.

Оруҹ тутуб-тутмамағымыздан асылы олмајараг, башгаларыны мүһакимә етмәмәлијик. Һәгиги мәсиһчиләр арасында бу мәсәлә илә бағлы фикир ајрылығы олмамалыдыр, «чүнки Аллаһын Сәлтәнәти јемәк вә ичмәк мәсәләси дејил, анҹаг салеһлик, сүлһ вә Мүгәддәс Руһда севинҹдир» (Ромалылара 14:17).

[Һашијәләр]

[18-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Фәрисејләр оруҹ тутмагла сахта тәвазөкарлыг тәзаһүр етдирирдиләр

[19-ҹу сәһифәдәки јазы]

«Аллаһын Сәлтәнәти јемәк вә ичмәк мәсәләси дејил, анҹаг салеһлик, сүлһ вә... севинҹдир»

[19-ҹу сәһифәдәки чәрчивә]

Бөјүк оруҹ һагда нә демәк олар?

Дејиләнә ҝөрә, 40 ҝүн әрзиндә тутулан Бөјүк оруҹ Исанын 40 ҝүнлүк оруҹуну јад етмәк мәгсәдилә тутулур. Анҹаг Иса һеч вахт шаҝирдләринә һәмин оруҹу јад етмәләрини тапшырмамышды вә шаҝирдләринин дә буну етдијинә һеч бир сүбут јохдур. Пасхадан габаг тутулан 40 ҝүнлүк оруҹ һаггында илк етибарлы мәлумата Афанасијин б. е. 330-ҹу илинә аид олан мәктубларында раст ҝәлиндији һесаб олунур.

Иса өлүмүндән габаг јох, вәфтиз олундугдан дәрһал сонра оруҹ тутдуғундан, бәзи динләрдә оруҹун пасхадан әввәлки һәфтәләрдә тутулмасы гәрибә ҝөрүнә биләр. Анҹаг илин әввәлиндә 40 ҝүн оруҹ тутмаг гәдим бабиллиләр, мисирлиләр вә јунанлар арасында ҝениш јајылмышды. Ҝөрүнүр, Христиан дүнјасында иҹра едилән бу ајин өз башланғыҹыны онлардан ҝөтүрмүшдүр.