Ушаглара Аллаһ һаггында данышмаг лазымдырмы?

«Диндарлығымыз анҹаг бир-биримизә нифрәт етмәјә чатыр, севмәјә јох» (ҸОНАТАН СВИФТ, ИНҜИЛИС ЈАЗЫЧЫСЫ).

СВИФТИН бу сөзләри XVIII әсрдә јазмасына бахмајараг, бу ҝүн чохлары онунла разылашар. Бәзи өлкәләрдә инсанлар дүшүнүрләр ки, валидејнләр ушагларына Аллаһ һаггында өјрәтмәмәлидирләр. Онларын фикринҹә, диндар аиләдә бөјүјән ушаглар, санки, нәдәнсә мәһрум олурлар.

Бәс сиз бу барәдә нә дүшүнүрсүнүз? Нөвбәти фикирләрдән һансы даһа ағлабатандыр?

● Валидејнләрә ушагларына Аллаһ һаггында өјрәтмәк ихтијары верилмәмәлидир.

● Валидејнләр ушаглары илә дини мөвзулар барәдә сөһбәт етмәк үчүн онларын бөјүмәсини ҝөзләмәлидирләр.

● Валидејнләр өз инанҹларыны ушагларына көрпә јашларындан ашыламалыдырлар. Лакин ушаглар бөјүдүкдән сонра валидејнләр онлары тәшвиг етмәлидирләр ки, инандыглары шејләрин үзәриндә дүшүнсүнләр.

● Ушаглар сорғусуз-суалсыз валидејнләринин динини гәбул етмәлидир.

Динин ушаглара зәрәри вармы?

Һеч бир үрәјијанан валидејн өвладынын пислијини истәмәз. Бәс фактлар ушаглары Аллаһ һаггында өјрәнмәкдән чәкиндирәнләрин иддиаларыны тәсдигләјирми? Артыг онилликләрдир ки, тәдгигатчылар валидејнләрин дини етигадларынын ушаглара неҹә тәсир етдијини дәриндән арашдырырлар. Бәс онларын тәдгигатлары нә илә нәтиҹәләниб?

Тәдгигатчыларын арашдырмалары нәтиҹәсиндә мәлум олмушдур ки, дин ушагларын инкишафына мәнфи јох, мүсбәт тәсир едә биләр. 2008-ҹи илдә бир журналда дәрҹ олунмуш һесабатда дејилир: «Дин ушагларын валидејнләрлә — һәм ата, һәм дә ана илә мүнасибәтләрини мөһкәмләндирир». Һәмчинин орада гејд олунурду: «Дин вә мәнәвијјат бир чох ушагларын һәјатынын ајрылмаз һиссәсидир вә аилә мүнасибәтләриндә бөјүк әһәмијјәт дашыјыр» («Social Science Research»)a. Диггәт јетирин ки, буна бәнзәр сөзләри Иса пејғәмбәр дә демишди: «Руһани немәтләрә сусајанлар нә хошбәхтдирләр» (Матта 5:3).

Бәс ушагларын Аллаһ вә дин һаггында бөјүдүкдән сонра өјрәнмәли олдуглары барәдә нә демәк олар? Бу фикир бир факта зиддир: ушағын бејни ағ кағыз кимидир, үзәринә нә јазсан, ону да ҝөтүрәҹәк. Һәгигәтән дә, валидејнләр сечим гаршысында дурурлар: онлар ја бу «кағызын» үзәринә мәгбул һесаб етдикләри әхлаг принсипләрини вә етигадларыны евдә өзләри јазаҹаглар, ја да ушағын бејнинин вә үрәјинин кәнардан гармагарышыг идејалар ахынына мәруз галмасына јол верәҹәкләр.

Неҹә етмәли?

Тарих бојунҹа диндән фанатизми вә нифрәти аловландырмаг мәгсәдилә истифадә олунуб. Валидејнләр Ҹонатан Свифтин тәсвир етдији агибәтә дүчар олмамаг үчүн нә едә биләрләр? Онлар өвладларына башгаларыны севмәјә көмәк едән етигадлары неҹә ашылаја биләрләр?

Бунун үчүн нөвбәти үч суалын ҹавабыны тапмаг лазымдыр: 1) Ушаглара нәји өјрәтмәк лазымдыр? 2) Онлары ким өјрәтмәлидир? 3) Ән јахшы тәлим үсуллары һансылардыр?

[Һашијә]