Гәзәби нә заман әсаслы һесаб етмәк олар?
МҮГӘДДӘС ЈАЗЫЛАРЫН «Ваиз» китабында охујуруг: «Гәзәб ағылсызларын үрәјиндә јува салар» (Ваиз 7:9). Бу ајәнин ҝөстәрдији кими, кимсә хәтримизә дәјәндә һәддиндән артыг кәскин реаксија ҝөстәрмәмәли, әксинә, бағышламалыјыг.
Бәс Ваиз 7:9 ајәсиндә бүтүн һагсызлыглара вә тәһгирләрә динмәз-сөјләмәз дөзмәли олдуғумузму нәзәрдә тутулур? Јахуд бу о демәкдирми ки, башгалары бизи бағышламалы олдуглары үчүн, сөзләримизин вә һәрәкәтләримизин онлары әсәбиләшдирмәси бизи нараһат етмәли дејил? Бу ҹүр гәнаәтә ҝәлмәк дүзҝүн дејил.
Јеһова Аллаһ мәһәббәтин, мәрһәмәтин, бағышламағын вә чох сәбирлилијин тәҹәссүмүдүр. Бунунла белә Мүгәддәс Китабда Онун дәфәләрлә гәзәбләндији һагда дејилир. Ҝүнаһлар ағыр оланда исә, О, гәти тәдбирләр ҝөрүрдү. Ҝәлин бир нечә нүмунәни нәзәрдән кечирәк.
Јеһоваја гаршы ишләдилән ҝүнаһлар
Биз 1 Падшаһлар 15:30 ајәсиндә Јаровамын «Рәбби гәзәбләндирәрәк» етдији вә «Исраилә етдирдији ҝүнаһлар» һаггында охујуруг. 2 Салнамәләр 28:25 ајәсиндә Јәһуда падшаһы Ахаз һаггында дејилир ки, о, «башга аллаһлара бухур јандырмаг үчүн сәҹдәҝаһлар дүзәлтди. Беләҹә аталарынын Аллаһы Рәбби гәзәбләндирди». Башга бир нүмунә исә Һакимләр 2:11-14 ајәләриндә ҝәтирилир: «Исраил өвладлары Рәббин ҝөзүндә пис олан ишләр ҝөрәрәк Баал бүтләринә гуллуг етдиләр... Буна ҝөрә дә Рәбби гәзәбләндирдиләр... Рәббин Исраилә гаршы гәзәби аловланды вә онлары басгынчылара тәслим етди».
Јеһованы гәзәбләндирән вә ҹидди ҹәзаја лајиг олан башга ҝүнаһлар да вар. Мисал үчүн, Чыхыш 22:18-20 ајәләриндә охујуруг: «Ҹадуҝәр гадын сағ галмасын. Һејванларла ҹинси әлагәјә ҝирән һәр кәс өлдүрүлмәлидир. Рәбдән башга диҝәр аллаһлара гурбан ҝәтирән адам тамамилә мәһв олунсун».
Гәдим исраиллиләр Јеһоваја гаршы ҹидди ҝүнаһлар ишләдәндә вә лазыми тәрздә төвбә етмәјәндә, Аллаһ онлары бағышламырды. Төвбә едиб, Јеһоваја итаәткарлыг јолуна гајытмаг истәмәјән ҝүнаһкарлар мәһвә дүчар олурдулар. Мәсәлән, Јеһова Исраил халгыны б. е. ә. 607-ҹи илдә бабиллиләрин, б. е. 70-ҹи илиндә исә ромалыларын әлинә тәслим етмәклә онлары ҹәзаландырды.
Ҝөрдүјүмүз кими, пис инсанларын сөзләри вә һәрәкәтләри Јеһованы гәзәбләндирир вә О, һәтта ҹидди ҝүнаһлар ишләдиб төвбә етмәјән инсанлары өлүмлә ҹәзаландырыр. Бу о демәкдирми ки, Ваиз 7:9 ајәсиндә дејилән сөзләри Јеһоваја аид етмәк олар? Гәтијјән јох! Чүнки Јеһованын гәзәбләнмәјә һаггы вар вә О, һәмишә әдаләтлә мүһакимә едир. Мүгәддәс Китабда Онун һаггында дејилир: «О, ишләри камил Гајадыр, чүнки бүтүн јоллары һагдыр [әдаләтлидир], Садиг Аллаһдыр, һеч заман һагсызлыг етмәз, Адил вә доғру олан Одур» (Ганунун тәкрары 32:4).
Башгаларына гаршы ишләдилән ҹинајәтләр
Аллаһын гәдим Исраилә вердији Гануна әсасән, башгаларына гаршы ишләдилмиш ағыр ҹинајәтләр ҹидди нәтиҹәләрә ҝәтириб чыхарырды. Мәсәлән, ҝеҹә вахты оғру киминсә евинә ҝирәрдисә вә ев саһиби ону өлдүрәрдисә, ев саһиби ағыр ҹинајәтин гурбаны олдуғу үчүн ган төкүлмәсиндә ҝүнаһкар һесаб олунмурду. Ганунда бу һагда дејилирди: «Әҝәр ҝеҹә оғру биринин евинә ҝирәркән јахаланыб өлдүрүлсә, гој ганы батсын» (Чыхыш 22:2).
Зорламанын гурбаны олан гадынын гәзәбләнмәјә вә өзүнү тәһгир олунмуш һисс етмәјә там һаггы вар, чүнки зорлама Аллаһын ҝөзүндә ән ағыр ҹинајәтдир. Мусанын ганунуна әсасән, гадыны зорлајан киши өлмәли иди, «она ҝөрә ки бир адам гоншусуна неҹә һүҹум едиб өлдүрәрсә, бу иш дә еләдир» (Ганунун тәкрары 22:25, 26). Биз Мусанын гануну алтында олмасаг да, бу ганун бизә зорламанын Јеһованын ҝөзүндә дәһшәтли бир ҹинајәт олдуғуну баша дүшмәјә көмәк едир.
Зорлама бизим ҝүнләримиздә дә ағыр ҹинајәт һесаб олунур вә буна ҝөрә ҹидди ҹәза нәзәрдә тутулуб. Бу ҹүр ҹинајәтин гурбаны олан шәхсин там һүгугу вар ки, ҹанинин ҹәзаландырылмасы үчүн полисә хәбәр версин. Әҝәр зорламанын гурбаны олан кәс јеткинлик јашына чатмајыбса, еһтимал ки, ҹинајәт һаггында валидејнләр хәбәр вермәли олаҹаглар.
Ҹүз’и сәһвләр
Әлбәттә, һәр хырда шејләр һаггында һүгуг-мүһафизә органларына хәбәр вермәк тәләб олунмур. Беләликлә, биз һәр бир ҹүз’и сәһвә ҝөрә инҹимәмәли, әксинә, бағышламалыјыг. Бәс биз нечә дәфә бағышламалыјыг? Һәвари Петер бир дәфә Исадан сорушду: «Ја Рәбб! Гардашым мәнә гаршы нечә дәфә ҝүнаһ ишләдәрсә, мән ону бағышламалыјам? Једди дәфәми?» Иса она ҹаваб верди: «Сәнә дејирәм ки, једди дәфә јох, јетмиш кәрә једди дәфә» (Матта 18:21, 22).
Бунунла белә, өз мәсиһчи шәхсијјәтимизин үзәриндә даима ишләмәлијик ки, мүмкүн гәдәр башгаларынын хәтринә дәјмәјәк. Мәсәлән, бә’зән елә алынмырмы ки, сән башгалары илә сәрт вә ја нәзакәтсиз давранырсан? Јәгин бу онларын хәтринә дәјир. Лакин башгаларынын инҹимәмәли вә бағышламалы олдугларыны дүшүнмәк әвәзинә, проблемин сәнин өзүндә олдуғуну е’тираф етмәлисән. Биз сөзләримизә вә һәрәкәтләримизә фикир вермәлијик ки, башгаларынын һиссләринә тохунмајаг. Бу, башгаларыны мүмкүн гәдәр аз әсәбиләшдирмәјә көмәк едәҹәк. Мүгәддәс Китаб бизә хатырладыр: «Дүшүнмәдән данышанын дили гылынҹ кими јаралар, һикмәтлинин дили исә инсанлары сағалдар» (Сүлејманын мәсәлләри 12:18). Әҝәр истәмәдән киминсә хәтринә дәјмишиксә, үзр истәмәклә вәзијјәти дүзәлтмәк мүмкүндүр.
Аллаһын Кәламы бизи тәшвиг едир ки, «сүлһ ҝәтирән вә бир-биримизи руһән инкишаф етдирән шејләрә ҹан атаг» (Ромалылара 14:19). Мәрһәмәт вә нәзакәт ҝөстәрдијимиз заман Мүгәддәс Китабын нөвбәти мәсләһәтинә риајәт етмиш олуруг: «Јериндә дејилән сөзләр, ҝүмүш ојмалар ичиндә гызыл алмалара бәнзәр» (Сүлејманын мәсәлләри 25:11). Бу ҹүр нитг неҹә дә хош вә мәлаһәтлидир! Һөрмәтлә вә мүлајимликлә дејилән сөзләр ән инадкар инсанла белә мүнасибәти дүзәлтмәјә көмәк едир, ахы әбәс јерә дејилмәјиб ки, «ширин дил сүмүкләри белә, јумшалдар» (Сүлејманын мәсәлләри 25:15).
Аллаһын Кәламы мәсләһәт едир: «Гој сөзүнүз һәмишә нәвазишли олсун вә она дуз гатылмыш кими олсун ки, сиз һәр адама неҹә ҹаваб вермәк лазым олдуғуну биләсиниз» (Колослулара 4:6). Әҝәр сөзләримизә ‘дуз гатылыбса’, онлар хоша ҝәлән олур вә башгаларыны әсәбиләшдирмир. Мәсиһчиләр, Мүгәддәс Китабын мәсләһәтинә риајәт едәрәк, башгалары илә мүнасибәтдә ‘сүлһ ахтармаға вә онун ардынҹа гачмаға’ ҹан атырлар (1 Петер 3:11).
Ҝөрүндүјү кими, Ваиз 7:9 ајәси бизи тәшвиг едир ки, башгаларынын ҹүз’и сәһвләринә ҝөрә инҹимәјәк. Әҝәр инсан биләрәкдән сәһв етсә дә, әсәбиләшмәјә дәјмәз, ахы биз һамымыз гејри-камилик. Лакин әҝәр кимәсә гаршы ағыр ҝүнаһ ишләдилибсә, о өзүнү тәһгир олунмуш һисс едә вә ола билсин, лазыми тәдбирләр ҝөрмәк гәрарына ҝәлә биләр (Матта 18:15-17).
[31-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Ерамызын 70-ҹи илиндә Јеһова төвбә етмәјән исраиллиләрин Ромалылар тәрәфиндән мәһв едилмәләринә јол верди.
[32-ҹи сәһифәдәки шәкил]
«Јериндә дејилән сөзләр, ҝүмүш ојмалар ичиндә гызыл алмалара бәнзәр».