Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Јешаја» китабындан диггәтәлајиг фикирләр — Ы һиссә
«КИМИ ҝөндәрим? Бизим үчүн ким ҝедәҹәк?» Јеһова Аллаһын чағырышына Амотс оғлу Јешаја һај верир: «Мән бурадајам. Мәни ҝөндәр» (Јешаја 1:1; 6:8). Беләликлә, Аллаһ Јешајаны пејғәмбәр тә’јин едир. Јешајанын хидмәти һаггында Мүгәддәс Јазыларын онун адыны дашыјан китабында охумаг олар.
Пејғәмбәрин шәхсән јаздығы бу китаб ерамыздан әввәл 778-732-ҹи илләр арасындакы 46 иллик дөврү әһатә едир. Китабда Јеһованын Јәһуда, Исраил вә әтраф халглара гаршы чыхардығы һөкмләри јазылыб. Бунунла белә, китабын әсас мөвзусу иттиһам јох, ‘гуртулушдур’ (Јешаја 25:9). Елә Јешајанын да адынын мә’насы «Хилас Јеһовадандыр» демәкдир. Бу мәгаләдә Јешаја 1:1–35:10 ајәләриндән диггәтәлајиг фикирләри арашдыраҹағыг.
‘САҒ ГАЛАНЛАР ДӨНӘҸӘКЛӘР’
Китабын илк беш фәслиндәки пејғәмбәрлијин Јешајанын хидмәтә башламасындан әввәл, јохса сонра дејилмәси һагда Мүгәддәс Јазыларда һеч бир мә’лумат верилмир (Јешаја 6:6-9). Амма бир шеј бәллидир ки, Јәһуда вә Јерусәлим «тәпәдән дырнағаҹан» руһән хәстәдир (Јешаја 1:6). Бүтпәрәстлик баш алыб ҝедир. Рәһбәрләр пула ҝөрә һәр ҹүр ганунсузлуға әл атырлар. Гадынлар гүрурдан јерә-ҝөјә сығмырлар. Халг Аллаһа Онун истәдији кими хидмәт етмир. Аллаһ Јешајаја ҹаһил вә ганмаз халга дөнә-дөнә хәбәрдарлыг етмәји тапшырыр.
Исраиллә Суријанын бирләшмиш гошунлары Јәһудаја һүҹум етмәјә һазырлашырлар. Јешаја ушаглары илә бирликдә Јәһуда үчүн ‘рәмз вә нишанәдир’. Јеһова онларын васитәсилә халгы әмин едир ки, Сурија илә Исраил иттифага ҝирсәләр дә Јәһудаја хәтәр јетирә билмәјәҹәкләр (Јешаја 8:18). Әбәди сүлһү јалныз «Әмин-аманлыг Һөкмдары»нын һакимијјәти ҝәтирәҹәк (Јешаја 9:6, 7). Јеһова Аллаһ ‘гәзәб әсасы’ олан Ашшур үчүн дә һөкм чыхараҹаг. Јәһуда әсир апарылаҹаг, анҹаг ‘сағ галанлар дөнәҹәкләр’ (Јешаја 10:5, 21, 22). Һәгиги әдаләт ‘Јессејин көтүјүндән чыхан фиданын’ һакимијјәти заманы јер үзүндә һөкм сүрәҹәк (Јешаја 11:1).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:8, 9 — Сион гызы һансы мә’нада ‘бағдакы чардаг, бостандакы кома кими тәк галаҹаг’? Бу сөзләр ону ҝөстәрир ки, ашшурлуларын һүҹуму заманы Јерусәлим бағдакы чардаг кими мүдафиәсиз олаҹаг, бостандакы учуг-сөкүк комаја охшајаҹаг. Лакин Јеһова Аллаһ онун дадына јетәҹәк вә ону Содом вә Һоморранын ҝүнүнә дүшмәјә гојмајаҹаг.
1:18 — Јеһова, «ҝәлин арамыздакы мәсәләләри һәлл едәк» сөзләри илә халгына нә демәк истәјирди? Бу о демәк дејилди ки, Јеһова онларла үмуми бир разылыға ҝәлмәк истәјир. Бу ајә ону ҝөстәрир ки, әдаләтли Һаким Јеһова Исраил халгына әмәлләрини дүзәлтмәјә, тәмизләнмәјә имкан верирди.
6:8а — Ајәдә нә үчүн әввәлҹә биринҹи шәхсин тәки, сонра исә ҹәми ишләнир? «Ҝөндәрим» дејәндә Јеһова Өзүнү нәзәрдә тутур. Амма «бизим» сөзү Аллаһын јанында башга шәхсин олдуғуна ишарә едир. Сөзсүз ки бу, Аллаһын ‘ваһид Оғлу’ Иса Мәсиһдир (Јәһја 1:14; 3:16).
6:11— «Нә вахтадәк, ја Худавәнд?» дејәркән Јешаја нәји нәзәрдә тутурду? Бурада Јешаја Јеһованын һөкмләрини дашүрәкли халга нә вахтадәк чатдыраҹағыны сорушмур. Јешајанын билмәк истәдији одур ки, халгын руһани хәстәлији Аллаһын адына нә вахтадәк ләкә ҝәтирәҹәк.
7:3, 4 — Јеһова нә үчүн Аллаһдан горхмајан падшаһ Ахазы хилас етди? Сурија илә Исраилин падшаһы, Јәһуда һөкмдары Ахазы тахтдан салыб јеринә Давудун нәслиндән олмајан Табелин оғлуну гојмаг истәјирди. Бунунла Шејтан, Јеһованын Давудла бағладығы падшаһлыг һаггындакы әһди позмаг истәјирди. Јеһова «Әмин-аманлыг Һөкмдары»нын ҝәләҹәји нәсли горумаг үчүн Ахазы хилас етди (Јешаја 9:6).
7:8 — Ефрајим алтмыш беш илә неҹә «дармадағын» едилди? Исраиллиләрин онгәбиләли падшаһлыгдан сүрҝүн едилмәси вә јаделлиләрин орада мәскунлашдырылмасы Јешајанын бу пејғәмбәрлији демәсиндән аз сонра ‘Исраил падшаһы Пегаһын дөврүндә’ башлады (2 Падшаһлар 15:29). Бу сијасәти Ашшур падшаһы Санхеривин оғлу вә вариси Есар-Хаддон да давам етдирди (2 Падшаһлар 17:6; Езра 4:1, 2; Јешаја 37:37, 38). Ашшур падшаһларынын халглары көчүрмә сијасәти Јешаја 7:8 ајәсиндә хатырланан 65 или әһатә етмишдир.
11:1, 10 — Һансы мәнада Иса Мәсиһ һәм «Јәссәнин көтүјүндән галхан фидан», һәм дә «Јәссәнин көкү»дүр? (Ромалылара 15:12). Иса Мәсиһ Јәссәнин оғлу Давудун нәслиндән доғулдуғу үчүн «Јәссәнин көтүјүндән галхан фидан» адланыр (Матта 1:1-6; Лука 3:23—32). Амма јени тәјин едилмиш падшаһ кими онун әҹдадлары илә мүнасибәтдә мөвгеји дәјишир. Исаја итаәткар бәшәријјәтә јер үзүндә әбәди һәјаты бәхш етмәк үчүн сәлаһијјәт вә ҝүҹ верилдијиндән о, һамынын «Әбәдијјәт атасы» олаҹаг (Јешаја 9:6). Беләликлә, Иса, Јәссә дә дахил олмагла, бүтүн әҹдадларынын «көкүдүр».
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:3. Јараданын тәләбләринә әсасән јашамамаг өкүз вә ешшәкдән дә ганмаз олмаг демәкдир. Амма бизим үчүн етдикләринә ҝөрә Јеһова Аллаһа миннәтдар олсаг, ағылла јашајар вә Онун јолундан дөнмәрик.
1:11-13. Ријакар дини мәрасимләр вә рәсмијјәт хатиринә едилән дуалар Јеһованы јорур. Аллаһ үчүн ҝөрдүјүмүз ишләри тәмиз үрәклә етмәлијик, дуаларымыз да сәмими олмалыдыр.
1:25-27; 2:2; 4:2, 3. Төвбә етмиш исраиллиләрин Јерусәлимә гајытмасы вә тәмиз ибадәти бәрпа етмәси илә Јәһуданын көләлији вә виранәлијинин сону чатды. Јеһова Аллаһ ҝүнаһларына ҝөрә пешманчылыг чәкән инсанлара гаршы рәһмлидир.
2:2-4. Падшаһлығын тәблиғи вә шаҝирд һазырламаг ишиндә сә’јлә иштирак едәндә мүхтәлиф халглардан олан инсанлара сүлһү тапмаға вә бир-бири илә әмин-аманлыгда јашамаға көмәк едирик.
4:4. Јеһова јер үзүндән мурдарлығы вә ганы јујуб тәмизләјәҹәк.
5:11-13. Истираһәтдә һәдд билмәмәк ағылсызлыгдыр (Ромалылара 13:13).
5:21-23. Ағсаггаллар вә ја нәзарәтчиләр ‘өзләрини мүдрик зәнн етмәмәлидирләр’. Онлар һәм дә «шәраб» дүшкүнү олмамалы, тәрәфкешлик етмәмәлидирләр.
11:3а. Исанын һәјаты вә тә’лимләри ҝөстәрир ки, Аллаһ горхусунда севинҹ вар.
«РӘББ ЈАГУБ НӘСЛИНӘ РӘҺМ ЕДӘҸӘК»
«Јешаја» китабынын 13-дән 23-дәк фәсилләриндә Аллаһын мүхтәлиф халглара гаршы һөкмү јазылыб. Јеһова ‘Јагуб нәслинә рәһм едәрәк’ Исраилин бүтүн гәбиләләрини вәтәнә гајтараҹаг (Јешаја 14:1). 24-дән 27-дәк фәсилләрдә Јәһуданын харабалыға чеврилмәси хәбәри илә јанашы, онун бәрпасы һагда вә’д јазылыб. ‘Ефрајим [Исраил] сәрхошлары’ Сурија илә, Јәһуданын ‘каһинләри вә пејғәмбәрләри’ Ашшурла иттифага ҝирдикләринә ҝөрә Јеһованын гәзәбинә туш олмушлар (Јешаја 28:1, 7). Мүдафиә үчүн ‘Мисирә’ үз тутдуғуна ҝөрә ‘Ариели [Јерусәлими]’ мүсибәт ҝөзләјир (Јешаја 29:1; 30:1, 2). Анҹаг Јеһоваја үмид бағлајан һәр кәс хилас олаҹаг.
Јеһова Аллаһ «Сион дағыны», өз шикары үстүндә нә’рә чәкән ҝәнҹ аслан кими горујаҹаг (Јешаја 31:4). Јешаја 32:1 ајәсиндә вә’д едилир: «Будур, падшаһ салеһликлә һөкм сүрәҹәк». Ашшурлуларын Јәһудаја ҝәлдији һәдә-горхудан ‘сүлһ гасидләри белә һөнкүрүб ағлајырлар’. Јеһова исә вә’д едир ки, халгына шәфа верәҹәк, онларын ‘ҝүнаһларыны бағышлајаҹаг’ (Јешаја 33:7, 22-24). «Рәбб бүтүн милләтләрә гаршы гәзәбләнди, онларын ордуларына гаршы гејзә ҝәлди» (Јешаја 34:2). Јәһуда дијары даима хараба галмајаҹаг. «Сәһра вә гуру торпаг севинәҹәк, ҝөл шадланаҹаг, нәрҝиз кими чичәкләнәҹәк» (Јешаја 35:1).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
13:17 — Мидијалылар нә үчүн ҝүмүшә гијмәт вермир, гызылы севмирдиләр? Мидијалылар вә фарслар мүһарибәдә зәфәр чалмағы гәнимәтдән үстүн тутурдулар. Кир дә Навуходоносорун Јеһованын мә’бәдиндән апардығы гызыл вә ҝүмүш габлары вәтәнә гајыдан исраиллиләрә вермишди.
14:1, 2 — Неҹә олду ки, Аллаһын халгы ‘онлары әсир апаранлары өзләри әсир етди, онлара зүлм едәнләрин үзәриндә һөкм сүрдү’? Бу сөзләр Мидија-Фарс дөвләтиндә јүксәк вәзифә тутан Даниел, фарс падшаһынын арвады Естер вә Фарс империјасында баш вәзир олан Мордокај кими адамлара аид иди.
20:2-5 — Доғруданмы Јешаја үч ил лүмлүт ҝәзди? Чох ҝүман ки, пејғәмбәр анҹаг үст палтарыны чыхарыб, алт палтарында ҝәзирди.
21:1 — «Дәниз саһилиндәки сәһра» дедикдә һара нәзәрдә тутулур? Бу сөзләр Бабил шәһәринә аид иди. Шәһәрин јахынлығында дәниз олмаса да, Дәҹлә вә Фәрат чајлары һәр ил дашыб әтрафы басыр вә «дәниз» бојда батаглыг јарадырды.
24:13-16 — Јәһудиләр һансы мә’нада халглар арасында зејтунларыны төкмәк үчүн силкәләнән зејтун ағаҹы, үзүм мәһсулу јығыландан сонра галан салхымлар кими олаҹагдылар? Мәһсул јығымындан сонра ағаҹларда бир гәдәр мејвә, тәнәкләрдә бир аз үзүм галдығы кими, Јерусәлим вә Јәһуданын мәһвиндән дә аз сајда адам сағ чыхды. Сағ галанлар шәргә [Бабилә], ‘дәнизин [Аралыг дәнизинин] адаларына’ (КМ) сүрҝүн едилсәләр дә, јенә дә Јеһова Аллаһын адына шәрәф ҝәтирирдиләр.
24:21 — ‘Ҝөјдәки ордулар’ вә ‘јер үзүнүн падшаһлары’ кимләрдир? ‘Ҝөјдәки ордулар’ шәр руһани гүввәләрә аид ола биләр. ‘Јер үзүнүн падшаһлары’ исә ҹинләрин һимајәси алтында олан јердәки рәһбәрләрдир (1 Јәһја 5:19).
25:7 — ‘Бүтүн халгларын үзәриндәки дуваг, бүтүн милләтләрин үстүндә олан тохунма өртүк’ нәдир? Бурада сөһбәт бәшәријјәтин бөјүк дүшмәни олан ҝүнаһ вә өлүмдән ҝедир.
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
13:20-22; 14:22, 23; 21:1-9. Јеһованын дедији һәр бир пејғәмбәрлик сөзү һәјата кечир. Бабил һаггындакы пејғәмбәрлик буна парлаг нүмунәдир.
17:7, 8. Исраиллиләрин әксәријјәти Аллаһын хәбәрдарлығына гулаг асмаса да, онларын арасында Јеһоваја ҝүвәнән инсанлар да вар иди. Бу ҝүн дә христиан дүнјасында Падшаһлыг хәбәринә һај верәнләр тапылыр.
28:1-6. Аллаһ Ашшурун Исраили истила етмәсинә јол версә дә, садиг адамлары горуду. Аллаһ һөкм чыхаранда салеһләри үмидсиз гојмур.
28:23-29. Јеһова тәмиз үрәкли инсанлары тәләбатларына вә шәраитләринә ујғун ислаһ едир.
30:15. Јеһованын бизи хилас етмәси үчүн Она ҝүвәниб ‘раһатлыг тапмалыјыг’, јә’ни гуртулушу инсанлардан ҝөзләмәмәлијик. ‘Сакитләшәрәк’, јә’ни горхмајараг Јеһованын бизи мүдафиә едәҹәјинә инандығымызы ҝөстәририк.
30:20, 21. Биз Јеһованын Мүгәддәс Китаб вә «садиг вә ағыллы гул» васитәсилә дедикләринә әмәл етмәклә Ону ‘ҝөрүр’, хиласа апаран сәсини ‘ешидирик’ (Матта 24:45).
«Јешаја» китабы Аллаһын Кәламына е’тибарымызы артырыр
«Јешаја» китабына ҝөрә биз Аллаһа неҹә дә миннәтдарыг! Јеринә јетмиш пејғәмбәрликләр Јеһованын ағзындан чыхан кәлмәнин бош јерә Онун јанына гајытмадығына инамымызы мөһкәмләндирир (Јешаја 55:11).
Бәс Мәсиһә аид Јешаја 9:7 вә 11:1-5, 10 ајәләриндәки вә башга пејғәмбәрликләр барәсиндә нә демәк олар? Мәҝәр онлары охујанда Јеһованын хиласымыз үчүн ҝөрдүјү тәдбирләрә е’тибарымыз мөһкәмләнмирми? Китабда, һәмчинин бизим ҝүнләрдә јеринә јетән вә ја ҝәләҹәјә аид олан пејғәмбәрликләр дә вар (Јешаја 2:2-4; 11:6-9; 25:6-8; 32:1, 2). Һәгигәтән дә, «Јешаја» китабы сүбут едир ки, ‘Аллаһын кәламы ҹанлыдыр’ (Ибраниләрә 4:12).
[30-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Јешаја ушаглары илә бирликдә ‘Исраилә рәмз вә нишанә’ иди.
[30 вә 31-ҹи сәһифәләрдәки шәкил]
Јерусәлим «бағдакы чардаг» кими олаҹаг.
[32-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Халглара «гылынҹларындан котан» дүзәлтмәјә нә көмәк едир?