Һәмишә јахшылыг един
«Јахшылыг един» (ЛУКА 6:35).
1, 2. Нәјә ҝөрә башгаларына јахшылыг етмәк бәзән чәтин олур?
БАШГАЛАРЫНА јахшылыг етмәк һәмишә асан олмур. Мәһәббәт ҝөстәрдијимиз кәс гаршылыглы ҹаваб вермәјә дә биләр. Мүбарәк Аллаһын вә Онун Оғлунун иззәтли Мүждәсини бөлүшәрәк инсанлара көмәк етмәк истәсәк дә, бәзән онлар лагејд вә нашүкүр ола биләрләр (1 Тим. 1:11). Диҝәрләри «Мәсиһин чармыхынын [«ишҝәнҹә дирәјинин», ЈД] дүшмәнләри кими һәрәкәт едирләр» (Филип. 3:18). Бир мәсиһчи кими биз бу инсанларла неҹә рәфтар етмәлијик?
2 Иса Мәсиһ шаҝирдләринә демишди: «Дүшмәнләринизи севин, онлара јахшылыг един» (Лука 6:35). Ҝәлин бу мәсләһәти диггәтлә арашдыраг. Биз Исанын башгаларына јахшылыг етмәјә даир вердији диҝәр мәсләһәтләрдән дә фајдаланаҹағыг.
«Дүшмәнләринизи севин»
3. а) Исанын Матта 5:43-45 ајәләриндә јазылан сөзләрини өз сөзләринлә неҹә дејәрдин? б) Биринҹи әсрин јәһуди дин рәһбәрләри арасында јәһудиләр вә гејри-јәһудиләр һагда һансы фикир варды?
3 Мәшһур Дағүстү тәблиғиндә Иса динләјиҹиләринә дүшмәнләрини севмәји вә онлары тәгиб едәнләр үчүн дуа етмәји дејирди. (Матта 5:43-45 ајәләрини оху.) Онун динләјиҹиләри Аллаһын әмрини — «өз халгындан һеч кәсдән гисас алма, һеч кимә гаршы кин сахлама. Анҹаг гоншуну өзүн кими сев» әмрини билән јәһудиләр иди (Лев. 19:18). Биринҹи әсрдәки јәһуди дин рәһбәрләри дүшүнүрдүләр ки, ‘өз халгын’ вә ‘гоншун’ сөзләри алтында јалныз јәһудиләр нәзәрдә тутулур. Мусанын Ганунуна ҝөрә исраиллиләр диҝәр халглардан узаг дурмалы идиләр, анҹаг онлар арасында елә фикир варды ки, санки, бүтүн гејри-јәһудиләр дүшмәндир вә онлара нифрәт едилмәлидир.
4. Исанын шаҝирдләри дүшмәнләри илә неҹә давранмалы идиләр?
4 Анҹаг Иса демишди: «Дүшмәнләринизи севин вә сизи тәгиб едәнләр үчүн дуа един» (Мат. 5:44, ЈД). Онун шаҝирдләри онлара әдавәтлә јанашанларла мәһәббәтлә давранмалы идиләр. «Луканын Мүждәси»нә әсасән, Иса демишди: «Еј мәни динләјәнләр, сизә дејирәм: “Дүшмәнләринизи севин, сизә нифрәт едәнлрә јахшылыг един. Сизә ләнәт охујанлара хејир–дуа верин вә сизә әзијјәт верәнләр үчүн дуа един”» (Лука 6:27, 28). Исанын мәсләһәтинә әмәл едән биринҹи әсрдәки инсанлар кими, бизә ‘нифрәт едәнләрлә’ әдавәтлә јох, мүлајимҹәсинә давранмагла онлара ‘јахшылыг едирик’. Бизә «ләнәт охујанлара» онларла хош данышмагла ‘хејир-дуа веририк’. Һәмчинин бизи шиддәтлә «тәгиб едәнләр», јахуд башга ҹүр ‘әзијјәт верәнләр’ үчүн дуа едирик. Белә дуалар тәгибчиләрин үрәкләрини дәјишмәләри вә онлара Јеһованын лүтфүнү ҝәтирәҹәк аддымлар атмалары барәдә мәһәббәт долу хаһишләрдир.
5, 6. Нәјә ҝөрә дүшмәнләримизи севмәлијик?
5 Дүшмәнләримизи нәјә ҝөрә севмәлијик? Чүнки Иса демишди ки, белә етмәклә ‘ҝөјләрдә олан Атанызын оғуллары оларсыныз’ (Мат. 5:45). Бу мәсләһәтә риајәт едириксә, биз Аллаһын «оғуллары» олуруг, јәни ‘ҝүнәшинә пис вә јахшы адамларын үзәринә доғмағы әмр едән вә салеһ оланлар илә олмајанларын үзәринә јағышлар ҝөндәрән’ Јеһованы тәглид етмиш олуруг. Луканын јаздығына ҝөрә, Аллаһ «нанкорлара вә пис адамлара гаршы... хејирхаһдыр» (Лука 6:35).
6 Шаҝирдләринин өз дүшмәнләрини севмәләринин нә дәрәҹәдә ваҹиб олдуғуну вурғулајараг Иса деди: «Әҝәр сизи севәнләри севәрсинизсә, сизә нә мүкафат олаҹаг? Верҝијығанлар да белә етмирләрми? Вә јалныз гардашларынызы саламлајырсынызса, хүсуси бир шеј едирсинизми? Бүтпәрәстләр дә елә етмирләрми?» (Мат. 5:46, 47). Әҝәр јалныз мәһәббәтимизә һај верәнләри севсәјдик, һәр һансы бир ‘мүкафата’ вә ја Аллаһын лүтфүнә лајиг олмаздыг. Әксәр инсанларын нифрәтини газанмыш верҝијығанлар онлары севәнләри севирдиләр (Лука 5:30; 7:34).
7. Јалныз ‘гардашларымызы’ саламлајырыгса, нәјә ҝөрә ‘хүсуси бир шеј етмирик’?
7 Јәһудиләр бир-бирини саламлајараг «сүлһ» сөзүндән истифадә едирдиләр (Лука 10:5; 24:36). Бунунла онлар саламладыглары адама ҹан сағлығы, мүвәффәгијјәтләр вә фираванлыг арзуладыгларыны ҝөстәрирдиләр. Әҝәр јалныз ‘гардаш’ һесаб етдијимиз адамлары саламлајырыгса, ‘хүсуси бир шеј етмирик’. Исанын гејд етдији кими, «бүтпәрәстләр дә» буну едирләр.
8. Иса «камил олун» демәклә динләјиҹиләрини нәјә тәшвиг етди?
8 Мәсиһин шаҝирдләри ҝүнаһы мирас алдыгларындан гүсурсуз, камил дејилләр (Ром. 5:12). Буна бахмајараг, Иса нитгини белә јекунлашдырды: «Беләликлә, Сәмави Атаныз камил олдуғу кими, сиз дә камил олун» (Мат. 5:48). Бу сөзләрлә Иса динләјиҹиләрини тәшвиг етди ки, дүшмәнләрини севмәклә мәһәббәтләрини мүкәммәл етсинләр. Бунунла онлар ‘Сәмави Аталары’ Јеһованы тәглид етмиш олардылар. Биздән дә ејни шеј ҝөзләнилир.
Нәјә ҝөрә бағышламалыјыг?
9. «Бизим борҹларымызы... бағышла» нә демәкдир?
9 Әҝәр бизә гаршы ҝүнаһ ишләдәни мәрһәмәтлә бағышлајырыгса, јахшылыг етмиш олуруг. Исанын нүмунәви дуасында белә хаһиш вар: «Бизә борҹлу оланлары бағышладығымыз кими, бизим борҹларымызы да бағышла» (Мат. 6:12). Әлбәттә, Иса бурада пул борҹундан данышмырды. «Луканын Мүждәси» ҝөстәрир ки, Иса ‘борҹлар’ дедикдә ҝүнаһлары нәзәрдә тутурду: «Ҝүнаһларымызы бағышла, чүнки биз дә бизә борҹлу олан һәр адамы бағышлајырыг» (Лука 11:4).
10. Бағышлајан Аллаһы неҹә тәглид едә биләрик?
10 Биз, төвбә едән ҝүнаһкарлары үрәкдән бағышлајан Аллаһы тәглид етмәлијик. Һәвари Павел јазырды: «Бир-биринизә гаршы лүтфкар, шәфгәтли олун вә Аллаһ Мәсиһдә сизи бағышладығы кими, сиз дә бир-биринизи бағышлајын» (Ефес. 4:32). Мәзмурчу Давуд охујурду: «Рәбб лүтфкар вә рәһмлидир, һәдсиз сәбирли вә бол мәһәббәтлидир... Бизимлә ҝүнаһларымыза ҝөрә давранмаз, тәгсирләримизин әвәзини чыхмаз... Нә гәдәр шәрг гәрбдән узагдырса, асиликләримизи биздән о гәдәр узаглашдырыб. Ата өвладларына рәһм етдији кими, Рәбб дә Ондан горханлара елә рәһм едир. Чүнки неҹә јарандығымызы билир, торпагдан дүзәлмәјимизи унутмур» (Мәз. 103:8-14).
11. Аллаһ кимләри бағышлајыр?
11 Ҝүнаһларынын бағышланмасы үчүн инсанлар онлара гаршы ҝүнаһ ишләдәнләри бағышламалыдырлар (Марк 11:25). Бу мәгамы вурғулајараг Иса әлавә етди: «Чүнки инсанларын тәгсирләрини бағышласаныз, сәмави Атаныз сизи дә бағышлар. Амма сиз инсанларын ҝүнаһларыны бағышламасаныз, Атаныз да сизин ҝүнаһларынызы бағышламаз» (Мат. 6:14, 15). Бәли, Аллаһ јалныз диҝәрләрини үрәкдән бағышлајанлары бағышлајыр. Јахшылыг етмәјин үсулларындан бири Павелин мәсләһәтинә әмәл етмәкдир: «[«Јеһова», ЈД] сизи бағышладығы кими, сиз дә бир-биринизи бағышлајын» (Колос. 3:13).
«Мүһакимә етмәјин»
12. Иса башгаларыны мүһакимә етмәмәјә даир һансы мәсләһәти верди?
12 Иса Дағүстү тәблиғдә јахшылыг етмәјин диҝәр үсулуну да ҝөстәрди. О деди ки, башгаларыны мүһакимә етмәк олмаз вә бу фикри ҝүҹләндирмәк үчүн бир нүмунә дә ҝәтирди. (Матта 7:1-5 ајәләрини оху.) Ҝәлин Исанын «мүһакимә етмәјин» демәклә нәји нәзәрдә тутдуғуну мүзакирә едәк.
13. Исанын динләјиҹиләри нә етмәли идиләр?
13 «Маттанын Мүждәси»ндә Исанын һәмин сөзләри белә јазылыб: «Мүһакимә етмәјин ки, мүһакимә олунмајасыныз» (Мат. 7:1). «Луканын Мүждәси»нә әсасән, Иса демишдир: «Мүһакимә етмәјин, сиз дә мүһакимә олунмазсыныз. Мәһкум етмәјин, сиз дә мәһкум едилмәјәҹәксиниз. Бағышлајын, сиз дә бағышланаҹагсыныз» (Лука 6:37). Биринҹи әсрдә јашајан фәрисејләр инсанлары шифаһи ганунлар әсасында амансызҹасына мүһакимә едирдиләр. Исанын, әввәлләр диҝәрләрини мүһакимә едән динләјиҹиләри артыг белә давранмалы дејилдиләр. Онлар башгаларынын ҝүнаһларыны ‘бағышламалы’ идиләр. Јухарыда гејд едилдији кими, һәвари Павел дә бағышламаға даир мәсләһәт вермишди.
14. Исанын шаҝирдләри башгаларыны бағышламагла онлары нәјә тәшвиг етмиш олардылар?
14 Исанын шаҝирдләри инсанлары бағышламагла онлары ејни ҹүр давранмаға тәшвиг етмиш олардылар. Иса деди: «Нә һөкмлә мүһакимә етсәниз, онунла да мүһакимә олунаҹагсыныз; вә һансы өлчү илә өлчсәниз, о өлчү илә дә сизә өлчүләҹәкдир» (Мат. 7:2). Башгалары илә мүнасибәтдә әкдијимизи бичирик (Галат. 6:7).
15. Иса һәр шејдә ирад тутмағын сәһв олдуғуну неҹә ҝөстәрди?
15 Хатырлајаг ки, Иса һәр шејдә ирад тутмағын нә гәдәр сәһв олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн сорушду: «Нә үчүн гардашынын ҝөзүндә түкү ҝөрүрсән, өз ҝөзүндә исә тири сечмирсән? Јахуд өз ҝөзүндә тир олдуғу һалда, гардашына неҹә дејәрсән ки, “Гој ҝөзүндәки түкү чыхарым”» (Мат. 7:3, 4). Инсанлары тәнгид етмәјә мејлли олан кәс гардашынын «ҝөзүндә» хырда гүсура да ирад тутур. Белә адам, санки, гардашынын дәркетмә габилијјәтинин зәиф олдуғуну вә онун һәр шеји ајдын ҝөрмәдијини дејир. Гүсур түк кими кичик олса да, тәнгидчи ону ‘чыхармағы’ тәклиф едир. О, ријакарҹасына гардашына даһа ајдын бахыша малик олмаға көмәк етмәк үчүн өз көмәјини тәклиф едир.
16. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, фәрисејләрин ҝөзүндә ‘тир’ варды?
16 Башгаларыны һәддән артыг тәнгид етмәји хүсусилә јәһуди дин рәһбәрләри хошлајырдылар. Мәсәлән, бир дәфә Мәсиһ бир кор адамын ҝөзләринә шәфа верди. Һәмин адам фәрисејләрә Исанын Аллаһдан ҝәлдијини дејәндә онлар гәзәблә ҹаваб вердиләр: «Тамамилә ҝүнаһ ичиндә доғулмуш икән, сәнми бизә дәрс верәҹәксән?» (Јәһ. 9:30-34). Јеһованын нормалары әсасында дүзҝүн гәрарлар вермәјә ҝәлдикдә, фәрисејләрин ҝөзүндә ‘тир’ варды вә онлар тамамилә кор идиләр. Буна ҝөрә Иса уҹадан деди: «Еј икиүзлү! Габагҹа өз ҝөзүндән тири чыхар. Онда гардашынын ҝөзүндәки түкү неҹә чыхармағы јахшы ҝөрәрсән» (Мат. 7:5; Лука 6:42). Әҝәр јахшылыг етмәјә вә башгалары илә јахшы давранмаға гәти гәрарлыјыгса, һәмишә гардашымызын ҝөзүндә «тир» ахтарараг тәнгиди олмајаҹағыг. Әксинә, гејри-камил олдуғумузу вә буна ҝөрә дә һәмиманлыларымызы мүһакимә вә тәнгид етмәкдән гачмаг лазым олдуғуну етираф едәҹәјик.
Башгалары илә неҹә рәфтар етмәлијик?
17. Матта 7:12 ајәсинә әсасән, инсанларла неҹә рәфтар етмәлијик?
17 Дағүстү тәблиғиндә Иса гејд етди ки, Аллаһ хидмәтчиләринин дуаларына ҹаваб вермәклә онлара ата кими јанашыр. (Матта 7:7-12 ајәләрини оху.) Диггәтәлајиг одур ки, Иса адамларла неҹә рәфтар етмәли олдуғумуза даир гызыл ганун верди: «Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла елә рәфтар един» (Мат. 7:12). Әҝәр инсанларла мәһз бу ҹүр давранарыгса, Иса Мәсиһин һәгиги давамчылары олдуғумузу ҝөстәрмиш оларыг.
18. Инсанларын бизимлә неҹә рәфтар етмәсини истәјириксә, онларла о ҹүр рәфтар етмәли олдуғумузу «Ганун» неҹә ҝөстәрирди?
18 Инсанларын бизимлә неҹә рәфтар етмәсини истәјириксә, бизим дә онларла елә рәфтар етмәли олдуғумузу дедикдән сонра Иса әлавә етди: «Чүнки Мүгәддәс Ганун вә пејғәмбәрләр белә хүласә едилир». Башгалары илә Исанын дедији кими рәфтар едәндә, ‘Ганунда’, јәни «Јарадылыш»дан «Ганунун тәкрары»надәк китабларда нәзәрдә тутулан мәгсәдә ујғун давранмыш олуруг. Пислији арадан галдыраҹаг бир өвладын ҝәләҹәји барәдә Јеһованын нијјәтини ачыгламагдан әлавә, бу китабларда б. е. ә. 1513-ҹү илдә Аллаһын Муса васитәсилә Исраил халгына вердији Ганун гәләмә алыныб (Јар. 3:15). Һәр шејдән әлавә, Ганун ајдын ҝөстәрирди ки, исраиллиләр әдаләтли олмалы, үзҝөрәнлик етмәмәли, һәмчинин касыблара вә онларла јашајан гәрибләрә хејирхаһлыг етмәли идиләр (Лев. 19:9, 10, 15, 34).
19. Пејғәмбәрлик китаблары неҹә ҝөстәрди ки, биз јахшылыг етмәлијик?
19 Иса «пејғәмбәрләр» дедикдә Ибраниҹә Мүгәддәс Јазыларын пејғәмбәрлик китабларыны нәзәрдә тутурду. Онларда Мәсиһин үзәриндә јеринә јетән пејғәмбәрликләр јазылыб. Һәмин китаблар һәм дә ҝөстәрир ки, Аллаһын халгы Онун ҝөзүндә дүз оланы едәндә вә башгалары илә јахшы даврананда Аллаһ онлара хејир-дуа верир. Мәсәлән, Јешајанын пејғәмбәрлијиндә исраиллиләрә белә бир мәсләһәт верилирди: «Әдаләти горујун, салеһлијә әмәл един... Буну едән инсан, буна итаәт едән бәшәр оғлу нә бәхтијардыр!.. Һәр ҹүр шәрдән горунар» (Јешаја 56:1, 2). Бәли, Аллаһ халгындан һәр заман јахшылыг едәҹәјини ҝөзләјир.
Башгаларына һәмишә јахшылыг един
20, 21. Динләјиҹиләр Исанын Дағүстү тәблиғиндә дедикләринә неҹә реаксија ҝөстәрдиләр вә нәјә ҝөрә биз онун сөзләри үзәриндә дүшүнмәлијик?
20 Исанын мүгајисә едилмәз Дағүстү тәблиғиндә сөјләдији бир чох ваҹиб фикирләрдән јалныз бир нечәсини нәзәрдән кечирдик. Буна бахмајараг, биз бу тәблиғин Исанын динләјиҹиләринә неҹә тәсир етдијини асанлыгла тәсәввүр едә биләрик. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Иса бу сөзләри битирдикдән сонра, халг Онун тәлиминә тәәҹҹүбләнди. Чүнки Иса онлара дин алимләри вә фәрисејләр кими дејил, һакимијјәт саһиби кими тәлим едирди» (Мат. 7:28, 29).
21 Шүбһәсиз, Иса Мәсиһ пејғәмбәрлик едилмиш еҹазкар «Мәсләһәтчи» олду (Јешаја 9:6). Дағүстү тәблиғ Исанын сәмави Атасынын дүшүнҹә тәрзини баша дүшдүјүнә ән бариз нүмунәдир. Мүзакирә етдијимиз мәгамлардан савајы, бу тәблиғдә һәгиги хошбәхтлији неҹә тапмаг, әхлагсызлыгдан неҹә гачмаг, салеһ ишләри неҹә ҝөрмәк вә тәһлүкәсиз, хошбәхт ҝәләҹәји әлдә етмәк үчүн нә етмәк лазым олдуғу вә бир чох башга шејләр һагда бәһс едилир. Нәјә ҝөрә Матта 5-7-ҹи фәсилләри бир даһа диггәтлә вә дуа едәрәк охумајасыныз? Исанын бурада јазылан ҝөзәл мәсләһәтләри үзәриндә дүшүнүн. Мәсиһин Дағүстү тәблиғиндә дедикләрини һәјатынызда тәтбиг един. Онда Јеһованы разы салмаг, инсанларла јахшы давранмаг вә һәмишә јахшылыг етмәк сиздә даһа јахшы алынаҹаг.
Неҹә ҹаваб верәрдиниз?
• Дүшмәнләримизлә неҹә рәфтар етмәлијик?
• Нәјә ҝөрә инсанлары бағышламалыјыг?
• Иса башгаларыны мүһакимә етмәк барәдә нә деди?
• Матта 7:12 ајәсинә әсасән, инсанларла неҹә рәфтар етмәлијик?
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Нәјә ҝөрә бизи тәгиб едәнләр үчүн дуа етмәлијик?
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил вә јазы]
Сән «Гызыл гануна» һәмишә риајәт едирсәнми?
Билирсинизми, Иса нәјә ҝөрә «мүһакимә етмәјин» деди?