Һакимијјәтә һөрмәт нәјә ҝөрә ваҹибдир?
ПОЛИСЛӘРӘ, әмлакымызы оғурлајан вә ја аиләмиз үчүн тәһлүкә јарадан ҹинајәткарлары һәбс етмәк сәлаһијјәтинин верилмәсинә ким севинмир? Мәһкәмәјә, ҹинајәткарлары ҹәзаландырмаг вә бунунла да ҹәмијјәти онлардан горумаг сәлаһијјәти верилдијинә ҝөрә мәҝәр биз миннәтдар дејиликми?
Јолларын истисмары, тибб хидмәти вә тәһсил кими диҝәр фајдалы хидмәтләр һаггында да хатырламаг олар ки, бунларын тә’мин едилмәси, адәтән һөкумәт тәрәфиндән јығылан верҝиләрин һесабына өдәнилир. Һәгиги мәсиһчиләр, ганунән тә’јин олунмуш һакимијјәтә һөрмәт етмәјин ваҹиблијини һазырлыгла гәбул едирләр. Бәс нә дәрәҹәдә? Вә бу һөрмәти һәјатын һансы саһәләриндә ҝөстәрмәк лазымдыр?
Ҹәмијјәтдә һакимијјәт
Мүгәддәс Китабда дејилир ки, диндар олуб олмадыгларына бахмајараг, бүтүн инсанлар, ҹәмијјәтдә тә’јин олунмуш, өз әһалисинин рифаһыны ҝүдән һакимијјәтә һөрмәт етмәлидирләр. Һәвари Павел бу һагда Ромадакы һәмиманлыларына јазмышдыр вә онун Ромалылара 13:1—7 ајәләрдә јазылмыш сөзләринә нәзәр салмаг бизә дә фајдалы олаҹагдыр.
Павел Рома вәтәндашы иди вә һәмин вахт Рома дүнја дөвләти иди. Тәхминән б.е. 56-ҹы илиндә јазылмыш мәктубунда, Павел мәсиһчиләрә нүмунәви вәтәндашлар олмағы мәсләһәт едирди. О, јазырды: “Һәр адам өз үзәриндә олан һакимләрә табе олсун; чүнки Аллаһ тәрәфиндән олмајан һаким јохдур, мөвҹуд олан һакимләр дә Аллаһ тәрәфиндән тә’јин олунмушдур”.
Павел бу сөзләрлә изаһ едир ки, һеч бир инсан һакимијјәти Аллаһын изни олмадан мөвҹуд олмазды. Бу мә’нада јүксәк һакимијјәтләр, Аллаһын нијјәтләри чәрчивәсиндә нисби јер тутурлар. Беләликлә, “һакимә мүгавимәт ҝөстәрән Аллаһын гурдуғуна гаршы дурур”.
Јүксәк һакимијјәтләр виҹданлы вәтәндашлары тә’рифләјә биләр, анҹаг һәмин һакимијјәтләр ҹинајәткарлары ҹәзаландыра да биләрләр. Пислик ишләдәнләрин, һакимијјәтин өз һүгугларыдан “гисасчы” кими истифадә едәҹәкләриндән горхмалары үчүн там әсаслары вар, чүнки белә һалда һакимијјәтләр “Аллаһын хидмәтчиси кими” чыхыш едирләр.
Павел өз изаһатыны бу сөзләрлә баша чатдырыр: “Бу сәбәбдән, јалныз гәзәбә ҝөрә дејил, виҹдан бахымындан да һакимләрә табе олмаг лазымдыр. Верҝини дә сиз буна ҝөрә өдәјирсиниз; чүнки һакимләр Аллаһа хидмәт едирләр вә даим мәһз бу ишлә мәшғулдурлар”.
Верҝи хүсусунда јығылан вәсаитин истифадә олунмасынын мәс’улијјәти, верҝини өдәјәнләрин јох, али һакимијјәтләрин үзәринә дүшүр. Сәдагәтли вәтәндаш олараг, мәсиһчи өз виҹданыны тәмиз сахлајыр. О, билир ки, јүксәк һакимијјәтләрә табе олмагла вә тә’јин олунмуш верҝини өдәмәклә, о, јалныз јашадығы ҹәмијјәтдә гәбул олунмуш ганунлара риајәт етмир, һәм дә Аллаһын тәләбләрини јеринә јетирир.
Аилә вә һакимијјәт
Бәс аиләдә һансы һакимијјәт мөвҹуддур? Балаҹа ушаг чох вахт ағламагла вә ја һәтта чығырмагла диггәти өзүнә ҹәлб етдирир. Лакин мүдрик валидејнләр, ушағын доғрудан да бир шејә еһтијаҹы олдуғуну вә ја садәҹә шылтаглыг етдијини ајырд едә билирләр. Ушаглар бөјүдүкҹә, һәрдән онлара истәдикләри һәр шеји етмәјә, һәтта шәхси гајда-ганунларыны белә тә’јин етмәјә иҹазә верирләр. Анҹаг ушаглар тәҹрүбәсиздирләр вә бир чох јерли һакимијјәтләрә дә чох јахшы мә’лум олдуғу кими, онлар һәм аиләнин, һәм дә бүтөвлүкдә ҹәмијјәтин тәмәлини ҹарсылдан ҹинајәткарлыг ишләринә вә ја башга пис ишләрә ҹәлб олуна биләрләр.
“Биз белә ушаглара лајигик” (“Children We Deserve”) адлы китабын мүәллифи Розалинд Мајлз дејир: “Валидејнләр ушаглары һәддиндән артыг ҝеҹ тәрбијә едирләр. Ушағы, доғулдуғу андан тәрбијә етмәјә башламаг лазымдыр”. Әҝәр валидејнләр, ушагларла әввәлдән мүлајим рәфтар едир вә валидејнлик сәлаһијјәтиндән мүдрикликлә истифадә едирләрсә, әҝәр онлар өз давранышларында ардыҹылдырларса, онда ушаглар бу һакимијјәтә вә онунла бағлы олан мәһәббәтлә долу тәрбијәјә табе олмағы тез өјрәнәҹәкләр.
Аиләдә олан һакимијјәт барәсиндә Мүгәддәс Китабда чохлу мә’лумат вар. Сүлејманын мәсәлләри китабында мүдрик Сүлејман диггәти она јөнәлдир ки, Аллаһдан горхан валидејнләр ушаглары бирҝә тәрбијә етмәлидирләр: “Оғлум, атанын тә’лимини динлә вә ананын өјрәтдијини бурахма” (Сүлејманын мәсәлләри 1:8). Әҝәр валидејнләр тәрбијә мәсәләләриндә һәмфикирдирләрсә, ушаглар валидејнләрин бу вә ја диҝәр шејләрә неҹә јанашдыгларыны вә онлардан нә ҝөзләдикләрини билирләр. Бә’зән ушаглар, истәдикләринә наил олмаға чалышараг, валидејнләр арасына нифаг салыб, онлардан мәһарәтлә истифадә едирләр. Лакин валидејнләрин өз сәлаһијјәтләриндән ејни тәрздә истифадә етмәләри, ушаглар үчүн е’тибарлы мүдафиәдир.
Мүгәддәс Китабда изаһ олунур ки, тәкҹә ушагларынын дејил, һәм дә һәјат јолдашынын руһани рифаһы үчүн әсас мәс’улијјәти әр дашыјыр. Бу, башчылыг кими тәсвир олунур. Бәс әр неҹә башчылыг етмәлидир? Павел ҝөстәрир ки, Мәсиһ јығынҹағын Башы олдуғу кими, әр дә арвадын башыдыр. Павел әлавә едир: “Әрләр, арвадларынызы севин, неҹә ки, Мәсиһ дә иманлылар ҹәмијјәтини [өзүнүн руһани ҝәлинини] севди вә онун уғрунда Өзүнү фәда етди” (Ефеслиләрә 5:25). Әҝәр әр Исадан нүмунә ҝөтүрүр вә мәһәббәтлә башчылыг едирсә, о заман арвад она “еһтирам” бәсләјәҹәкдир (Ефеслиләрә 5:33). Белә бир аиләдә, ушаглар Аллаһ тәрәфиндән верилмиш һакимијјәтин неҹә гијмәтли олдуғуну ҝөрәҹәкләр вә она мәмнунијјәтлә табе олаҹаглар (Ефеслиләрә 6:1—3).
Бәс тәнһа валидејнләр, о ҹүмләдән дул галмыш кәсләр нә етмәлидирләр? Ушаглара ја атанын, ја да ананын тәрбијә вермәсиндән асылы олмајараг, валидејнләрдән һәр бири Јегова Аллаһын вә Иса Мәсиһин нүфузуна мүраҹиәт едә биләрләр. Иса һәмишә һакимијјәт саһиби кими данышырды. Бу һакимијјәт онун Атасындан вә илһам алмыш Мүгәддәс Јазылардан ҝәлирди (Матта 4:1-10; 7:29; Јәһја 5:19, 30; 8:28).
Мүгәддәс Китабда, ушагларын гаршылашдыглары проблемләрлә әлагәдар чохлу гијмәтли принсипләр тапмаг олар. Валидејнләр, бу принсипләри өјрәнәрәк вә онлара риајәт едәрәк, өз ушагларына мәһәббәтлә долу вә фајдалы мәсләһәтләр верә биләрләр (Тәквин 6:22; Сүлејманын мәсәлләри 13:20; Матта 6:33; 1 Коринфлиләрә 15:33; Филипилиләрә 4:8, 9). Һәмчинин валидејнләр, онлара көмәк етмәк үчүн һазырланан Мүгәддәс Китаба әсасланмыш нәшрләрдән истифадә едә биләрләр ки, Мүгәддәс Јазыларын нүфузуну гәбул етмәјин нә дәрәҹәдә фајдалы олмасы анлајышыны ушагларында инкишаф етдирсинләрa.
Мәсиһчи јығынҹағы вә һакимијјәт
“Бу Мәним севимли Оғлумдур, Ондан чох мәмнунам, Она гулаг асын!” (Матта 17:5). Јегова Аллаһ бу сөзләрлә сүбут етди ки, Исаја данышмаг сәлаһијјәтини мәһз О вермишдир. Исанын сөјләдикләри дөрд Инҹилдә јазылыб вә биз һәмишә онлара мүраҹиәт едә биләрик.
Иса, ҝөјә галхмаздан әввәл, шаҝирдләринә деди: “Ҝөјдә вә јер үзүндә бүтүн һакимијјәт мәнә верилмишдир” (Матта 28:18). Өз јығынҹағынын Башы олараг, Иса јер үзүндә галан мәсһ едилмиш давамчылырына јалныз диггәтлә нәзарәт етмирди, һәм дә б. е. 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә мүгәддәс руһун төкүлмәсиндән сонра да онлары һәгигәт каналы, јә’ни “садиг вә ағыллы гул” кими истифадә едирди (Матта 24:45—47; Һәвариләрин ишләри 2:1—36). Бүтүн бунлара наил олмаг үчүн вә мәсиһчи јығынҹағыны мөһкәмләндирмәк үчүн Иса нә етди? “Јүксәјә галхдыгда... инсан шәклиндә һәддијјәләр верди” (Ефеслиләрә 4:8, ЈД). “Инсан шәклиндә һәдијјәләр”, мүгәддәс руһла тә’јин олунан вә һәмиманлыларын руһани мәнафеләринин гејдинә галмаг үчүн сәлаһијјәт верилән мәсиһчи ағсаггалларыдыр (Һәвариләрин ишләри 20:28).
Буна ҝөрә дә Павел мәсләһәт едир: “Аллаһын кәламыны сизә нағыл едән рәисләринизи јада салын. Онларын јашајышынын нәтиҹәсинә бахараг, иманларыны тәглид един”. Бу садиг кишиләр Исанын нүмунәсини дәгиг изләдикләри үчүн, онлардан нүмунә ҝөтүрмәк, әлбәттә ки, мүдрикликдир. Сонра Павел әлавә едир: “Өз рәисләринизә итаәт един, онлара табе олун; чүнки һесабат верәҹәк оланлар кими, онлар һәр заман сизин ҹанларынызын гејдинә галырлар. Онлара табе олун ки, онлар буну ҹан чәкә-чәкә дејил, севинҹлә етсинләр. Чүнки әҝәр буну ҹан чәкә-чәкә етсәләр, сизә фајда олмаз” (Ибраниләрә 13:7, 17).
Бу ҝөстәришләрә лагејд јанашанда нә баш верир? Биринҹи әсрдәки мәсиһчи јығынҹағынын бә’зи үзвләри мәһз белә етдиләр вә дөнүк чыхдылар. Павелин хатырлатдығы Именеј вә Филит, бә’зиләринин иманларыны алт-үст едирдиләр вә онларын бош сөһбәтләри “мүгәддәс оланы мурдар” (ЈД) едирди. О ҹүмләдән бу инсанлар, еһтимал ки, руһани вә јахуд символик дирилмәнин артыг баш вердијини вә буна ҝөрә дә ҝәләҹәкдә Аллаһын Падшаһлығынын рәһбәрлији алтында һеч бир дирилмәнин олмајаҹағыны иддиа едирдиләр (2 Тимотејә 2:16—18).
Бу вахт, гануни сурәтдә тә’јин олунмуш һакимијјәт көмәјә ҝәлди. Мәсиһчи ағсаггаллары Иса Мәсиһин нүмајәндәләри кими, Мүгәддәс Јазыларын нүфузуна мүраҹиәт етдикләри үчүн белә дәлилләрин јалан олдуғуну сүбут едә билдиләр (2 Тимотејә 3:16, 17). “Һәгигәтин дирәји вә әсасы” кими тәсвир едилән мүасир мәсиһчи јығынҹағында да вәзијјәт ејнидир (1 Тимотејә 3:15). Јалан тә’лимләр, бизим үчүн Мүгәддәс Китабын сәһифәләриндә “јахшы әманәт” кими горунмуш “сағлам сөзләрин нүмунәсини” һеч вахт позмајаҹаг (2 Тимотејә 1:13, 14, түркҹә).
Дүнјадакы инсанларын һакимијјәтә ҝетдикҹә даһа аз һөрмәт етмәләринә бахмајараг, биз бир мәсиһчи кими гәбул едирик ки, ҹәмијјәтдә, аиләдә вә мәсиһчи јығынҹағында тә’јин олунмуш һакимијјәт бизим өзүмүзә фајда ҝәтирир. Һакимијјәтә һөрмәт етмәк, бизим физики, емосионал вә руһани рифаһымыз үчүн ваҹибдир. Әҝәр биз Аллаһ тәрәфиндән тә’јин олунмуш һакимијјәти гәбул едир вә она һөрмәт ҝөстәририксә, онда ән бөјүк һакимијјәтә саһиб олан Јегова Аллаһ вә Иса Мәсиһ бизи мүдафиә едәҹәкләр вә бу мүдафиә бизә әбәди фајда ҝәтирәҹәкдир (Мәзмур 119:165; Ибраниләрә 12:9).
[Һашијә]
a Ҝөзәтчи Гүлләси Ҹәмијјәтинин нәшр етдији “Ҝәнҹләрин суаллары. Практики мәсләһәтләр” (русҹа) вә “Аилә хошбәхтлијинин сирри” китабларына бахын.
[5-ҹи сәһифәдәки шәрһ]
Аиләдә олан һакимијјәт барәсиндә Мүгәддәс Китабда чохлу мә’лумат вар
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Тәнһа валидејнләр Јегова Аллаһын вә Иса Мәсиһин нүфузуна мүраҹиәт едә биләрләр
[7-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Мәсиһчиләр гәбул едирләр ки, аиләдә, мәсиһчи јығынҹағында вә ҹәмијјәтдә гануни сурәтдә тә’јин олунмуш һакимијјәт онлара фајда ҝәтирир
[4-ҹү сәһифәдәки шәкил үчүн иҹазә сәтри]
Photo by Josh Mathes, Collection of the Supreme Court of the United States