Ҝөзәтчи гүлләсинин ОНЛАЈН КИТАБХАНАСЫ
Ҝөзәтчи гүлләсинин
ОНЛАЈН КИТАБХАНАСЫ
Aзәрбајҹан (кирил әлифбасы)
Ә
  • Ғ
  • ғ
  • Ә
  • ә
  • Ј
  • ј
  • Ҝ
  • ҝ
  • Ө
  • ө
  • Ү
  • ү
  • Һ
  • һ
  • Ҹ
  • ҹ
  • МҮГӘДДӘС КИТАБ
  • НӘШРЛӘР
  • ИБАДӘТ ҜӨРҮШЛӘРИ
  • w12 15/10 с. 27—31
  • Гој «бәли»низ бәли олсун

Бу сечим үчүн видео мөвҹуд дејил.

Тәәссүф едирик, видеону јүкләмәк мүмкүн олмады.

  • Гој «бәли»низ бәли олсун
  • Ҝөзәтчи гүлләси 2012
  • Јарымбашлыг
  • Охшар материал
  • ИСА — ӘН ЈАХШЫ НҮМУНӘ
  • ПАВЕЛ — СӨЗҮНҮН АҒАСЫ
  • ТӘГЛИД ЕДИЛӘСИ ДИҜӘР НҮМУНӘЛӘР
  • СӘНИН «БӘЛИ» ДЕЈӘРӘК ВЕРДИЈИН ӘН ВАҸИБ ВӘДИН
  • БАШ КАҺИН ВӘ ПАДШАҺ БИЗӘ КӨМӘК ЕДИР
  • Аллаһа итаәт ет вә онун анд ичәрәк вердији вәдләриндән јарарлан
    Ҝөзәтчи гүлләси 2012
  • Ејни вахтда һәм «бәли», һәм дә «јох» демирсән ки?
    Ҝөзәтчи гүлләси 2014
  • Охуҹуларын суаллары
    Ҝөзәтчи гүлләси 2022
  • Нәјә ҝөрә ‘Мәсиһи’ изләмәлијик?
    Ҝөзәтчи гүлләси 2009
Ҝөзәтчи гүлләси 2012
w12 15/10 с. 27—31

Гој «бәли»низ бәли олсун

«Гој “бәли”низ бәли олсун, “хејр” сөзүнүз хејр олсун» (МАТ. 5:37).

ҸАВАБ ВЕРӘ БИЛӘРСӘНМИ?

Иса анд ичмәклә бағлы нә демишди?

Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Иса верилән сөзә әмәл етмәкдә бизә ҝөзәл нүмунәдир?

Һәјатымызын һансы саһәләриндә «бәли» сөзүмүз бәли олмалыдыр?

1. Иса анд ичмәк барәдә нә демишди вә нәјә ҝөрә?

ҮМУМИ ҝөтүрдүкдә, һәгиги мәсиһчиләр анд ичмәмәлидирләр. Чүнки онлар Исанын: «Гој “бәли”низ бәли олсун», — сөзләринә әмәл едирләр. Бунунла Иса демәк истәјирди ки, һәр бир инсан сөзүнүн ағасы олмалыдыр. Бу ҝөстәриши вермәздән әввәл о: «Анд ичмәјин», — демишди. Исанын ҝүнләриндә бир чох инсанлар үчүн дедикләри сөзүн үстүндә дурмаг нијјәтләри олмадан ҝүндәлик һәјатда анд ичмәк вәрдиш һалыны алмышды. Иса јухарыдакы сөзләрлә белә инсанлары мәзәммәт едирди. Инсанын «бәли» вә ја «хејр» сөзү нијјәти илә үст-үстә дүшмәјәндә бу, онун етибарсыз вә Шәририн тәсири алтында олдуғундан хәбәр верир. (Матта 5:33—37 ајәләрини оху.)

2. Анд ичмәк һәмишә сәһвдир? Изаһ ет.

2 Иса анд ичмәјин гәтијјән дүзҝүн олмадығыны демәк истәмирди. Кечән мәгаләдән биз өјрәндик ки, Јеһова Аллаһ вә Онун салеһ хидмәтчиси Ибраһим ваҹиб мәсәләләрлә әлагәдар анд ичирдиләр. Үстәлик, Аллаһын Ганунунда мүәјјән чәтинликләри һәлл етмәк үчүн анд ичмәк тәләб олунурду (Чых. 22:10, 11; Сај. 5:21, 22). Беләликлә, мәсиһчидән мәһкәмәдә ифадә верәркән һәгигәти сөјләјәҹәјинә анд ичмәк тәләб олуна биләр. Мәсиһчинин анд ичдији диҝәр надир һаллар да олур. Мәсәлән, гаршысындакы адамы һансыса бир иш ҝөрмәк нијјәтиндә олдуғуна әмин етмәк вә ја проблем барәдә дедикләринин һәгигәт олдуғуну тәсдигләмәк үчүн. Баш каһин Исадан анд ичмәсини истәјәндә о, буна етираз етмәди, әксинә, Синедриона һәгигәти сөјләди (Мат. 26:63, 64). Иса һәр заман һәгигәти сөјләдијинә ҝөрә онун кимәсә анд ичмәсинә еһтијаҹ јох иди. Бунунла белә, о, тәблиғ етдији хәбәрин етибарлы олдуғуну вурғуламаг үчүн һәрфи мәнасы «һәгигәтән, һәгигәтән» олан вә Азәрбајҹан дилинә «сизи әмин едирәм» вә «буну билин» кими тәрҹүмә едилән ифадәдән тез-тез истифадә едирди (Јәһ. 1:51; 13:16, 20, 21, 38). Инди исә ҝөрәк «бәли» сөзләри «бәли» олан Исадан, Павелдән вә башгаларындан нә өјрәнә биләрик.

ИСА — ӘН ЈАХШЫ НҮМУНӘ

3. Иса дуада Аллаһа нә сөз вермишди вә сәмави Атасынын буна мүнасибәти неҹә олду?

3 «Еј Аллаһым, будур,.. Сәнин ирадәни јеринә јетирмәјә ҝәлмишәм» (Ибр. 10:7). Бу дуада Иса, Шејтанын ону дабанындан санҹмасы да дахил олмагла, вәд олунмуш Өвлад барәдәки пејғәмбәрликләрин һамысыны јеринә јетирәҹәјинә сөз верди (Јар. 3:15). Һәлә һеч бир инсан көнүллү шәкилдә үзәринә бу дәрәҹәдә мәсулијјәтли иш ҝөтүрмәмишди. Оғлу вәфтиз олундуғу заман Јеһова ондан анд ичмәји тәләб етмәдән она там етибар етдијини билдирди (Лука 3:21, 22).

4. Иса сөзләринә нә дәрәҹәдә әмәл едирди?

4 Исанын «бәли» сөзү һәр заман «бәли» олуб. О, һеч вахт јол вермирди ки, нә исә ону Атасынын тапшырығындан — Падшаһлыг һагда хош хәбәри тәблиғ етмәк вә Аллаһын она ҹәлб етдији инсанлардан шаҝирд һазырламаг ишиндән јајындырсын (Јәһ. 6:44). Мүгәддәс Китаб: «Аллаһ нә вәд едибсә, бу вәдләрин һамысы онун сајәсиндә “бәли” олду», — сөзләри илә онун нә дәрәҹәдә етибаралајиг олдуғуну ҝөстәрир (2 Кор. 1:20). Һәгигәтән дә, Иса Аллаһа вердији сөзүн үстүндә дурмагла бизә ән ҝөзәл нүмунәни гојуб. Инди исә Исаны тәглид етмәк үчүн әлиндән ҝәләни едән бир шәхсин нүмунәсинә нәзәр салаг.

ПАВЕЛ — СӨЗҮНҮН АҒАСЫ

5. Һәвари Павел бизим үчүн һансы нүмунәни гојуб?

5 «Аға, мән нә едим?» (Һәв. иш. 22:10). О заман Шаул кими танынан Павел бу сәмими сөзләри демәклә иззәтә говушмуш Исанын рәһбәрлијинә бојун әјдијини ҝөстәрди. Иса Павели шаҝирдләрини тәгиб етмәкдән чәкиндирмәк истәдији үчүн она ҝөрүндү. Онун мүдахиләси сајәсиндә Шаул тәвазөкарлыгла өз әввәлки һәрәкәтләриндән төвбә едиб, вәфтиз олду вә Иса барәдә диҝәр милләтләрә тәблиғ етмәк кими хүсуси тапшырығы гәбул етди. Һәмин андан етибарән Павел Исаја «Аға» дејә мүраҹиәт едирди вә јер үзүндә өмрүнүн ахырына гәдәр буна ујғун давранды (Һәв. иш. 22:6—16; 2 Кор. 4:5; 2 Тим. 4:8). Иса демишди: «Мәнә: “Аға, Аға”, — дејирсиниз, бәс нијә дедијими етмирсиниз?» Анҹаг Павел беләләриндән дејилди (Лука 6:46). Бәли, Иса ону Аға кими гәбул едән һәр бир кәсдән тәләб едир ки, Павел кими, сөзүнүн ағасы олсунлар.

6, 7. а) Павелин Коринфә тәкрарән баш чәкмәји тәхирә салмасына сәбәб нә иди вә нәјә ҝөрә ону етибарсызлыгда иттиһам едәнләр һаглы дејилдиләр? б) Тәјин едилмиш нәзарәтчиләрә мүнасибәтимиз неҹә олмалыдыр?

6 Павел Падшаһлыг һаггында хош хәбәри Кичик Асијада вә Авропанын дахили бөлҝәләриндә сәјлә тәблиғ едирди. О, чохлу јени јығынҹаглар тәшкил едир вә онлара тәкрарән баш чәкирди. Бир дәфә о, мәктубундакы мәлуматын доғрулуғуну ҝөстәрмәк үчүн анд ичмәји лазым билмишди (Галат. 1:20). Бәзи коринфлиләр Павели етибарсыз олмагда иттиһам едирдиләр. Өзүнү мүдафиә етмәк мәгсәдилә о јазмышды: «Аллаһа ҝүвәнирсиниз, еләҹә дә әмин ола биләрсиниз ки, биз сизә нә исә сөјләјәндә ејни вахтда һәм “бәли”, һәм “јох” демирик» (2 Кор. 1:18). Павел бу сөзләри јазанда артыг Ефесдән чыхмышды вә Македонијадан кечиб Коринфә јолланырды. Лакин әзәлдән, јәни Македонијаја ҝетмәздән өнҹә, о, бир даһа Коринфә баш чәкмәји планлашдырырды (2 Кор. 1:15, 16). Анҹаг буҝүнкү сәјјар нәзарәтчиләр кими, о вахт да гардашлар бәзән өз планларында дәјишикликләр етмәли олурдулар. Бу дәјишикликләр әһәмијјәтсиз сәбәбләрдән вә ја худбин арзулардан ирәли ҝәләрәк едилмир. Бәзән ҝөзләнилмәз вәзијјәтләр јараныр. Павелә ҝәлдикдә исә, Коринфә планлашдырылмыш башчәкмәни тәхирә салмасы орадакы јығынҹағын хејри үчүн иди. Һансы мәнада?

7 Павел илк планларыны гурандан бир мүддәт сонра Коринф јығынҹағында бирлијин позулмасы вә гардашларын әхлагсызлыға ҝөз јумдуглары барәдә нараһатчылыг доғуран хәбәрләр алды (1 Кор. 1:11; 5:1). Бу мәсәләни јолуна гојмаг үчүн о, коринфлиләрә јаздығы биринҹи мәктубунда онлара ҹидди мәсләһәтләр верди. Сонра Ефесдән дәниз јолу илә бирбаша Коринфә ҝетмәк әвәзинә, Павел гәрара ҝәлди ки, һәмин мәсләһәтләри тәтбиг етмәләри үчүн гардашлара вахт версин. Буну она ҝөрә етди ки, ора ҝәләндә онун башчәкмәси даһа руһландырыҹы кечсин. Онлары планларында етдији бу дәјишиклијин әсаслы олдуғуна әмин етмәк үчүн Павел икинҹи мәктубунда јазмышды: «Аллаһ шаһиддир ки, сизә јазығым ҝәлдији үчүн индијәдәк Коринфә ҝәлмирдим» (2 Кор. 1:23). Ҝәлин Павели тәнгид едәнләр кими олмајаг, әксинә, тәјин олунмуш нәзарәтчиләрә дәрин һөрмәтлә јанашаг. Павел Мәсиһи тәглид етдији кими, биз дә ону тәглид етмәлијик (1 Кор. 11:1; Ибр. 13:7).

ТӘГЛИД ЕДИЛӘСИ ДИҜӘР НҮМУНӘЛӘР

8. Ребека бизим үчүн неҹә нүмунә гојуб?

8 «Ҝедирәм» (Јар. 24:58). Анасы илә гардашына дедији бу садә сөзлә Ребека (Ривга) ҝөстәрди ки, елә һәмин ҝүн јад адамла 800 километрдән чох јол ҝедәрәк Ибраһимин оғлу Исһагын арвады олмаға һазырдыр (Јар. 24:50—58). Ребека неҹә дедисә, елә дә етди; Аллаһдан горхан бу гыз Исһаг үчүн садиг һәјат јолдашы олду. О, өмрүнүн сонуна кими Вәд олунмуш дијарда чадырларда јашады. Садиглијинә ҝөрә Ребека мүкафат алды, о, вәд олунмуш Өвлад олан Иса Мәсиһин улу нәнәләриндән бири олду (Ибр. 11:9, 13).

9. Рут сөзүнә неҹә садиг чыхды?

9 «Биз дә сәнинлә бирҝә халгынын јанына ҝедирик» (Рут 1:10). Бу сөзләри дул галмыш ики моавлы гадын Рут вә Орпа Моавдан Бетлеһемә гајыдан гајынаналары Наомијә демишдиләр. Наоминин тәкидиндән сонра Орпа евинә гајытды. Лакин Рутун «јох» сөзү јох демәк иди. (Рут 1:16, 17 ајәләрини оху.) Бу садиг гадын Наоминин јанында галды, о, аиләсини вә Моавын јалан динини һәмишәлик тәрк етди. Рут өмрүнүн сонуна гәдәр сәдагәтлә Јеһоваја хидмәт етди, Јеһова да ону мүкафатландырды: онун ады Маттанын Мәсиһин нәсил шәҹәрәсиндә чәкдији беш гадын адларындан бири олду (Мат. 1:1, 3, 5, 6, 16).

10. Нәјә ҝөрә Јешаја бизим үчүн ҝөзәл нүмунәдир?

10 «Мән бурадајам. Мәни ҝөндәр» (Јешаја 6:8). Бу сөзләри демәздән өнҹә, Јешаја Исраилин мәбәди үзәриндә тахтында әјләшән Јеһованы мөһтәшәм ҝөрүнтүдә ҝөрмүшдү. Һәмин мөһтәшәм мәнзәрәни сејр едәркән Јешаја Јеһованын сөзләрини ешитди: «Кими ҝөндәрим? Бизим үчүн ким ҝедәҹәк?» Бу, Јеһованын хәбәрини јолуну азмыш халгына чатдырмаг үчүн Онун нүмајәндәси олмаг дәвәти иди. Јешаја бу дәвәти гәбул етди вә вердији сөзүн үстүндә дурду. 46 илдән чох о, Аллаһын ифшаедиҹи һөкм хәбәрини, еләҹә дә һәгиги ибадәтин бәрпа олунаҹағы барәдә ҝөзәл вәдләрини бәјан едәрәк сәдагәтлә Онун пејғәмбәри кими хидмәт етди.

11. а) Нәјә ҝөрә сөзүмүзә садиг чыхмаг бу гәдәр ваҹибдир? б) Мүгәддәс Китабда һансы етибарсыз инсанларын нүмунәләри вар?

11 Нәјә ҝөрә Јеһова бу нүмунәләрин Кәламында гәләмә алынмасынын гејдинә галды? Вердијимиз сөзләрә әмәл етмәк нә дәрәҹәдә ваҹибдир? Мүгәддәс Китаб бирмәналы шәкилдә хәбәрдар едир ки, «сөзүнүн ағасы олмајан» инсанлар өлүмә лајиг оланлар арасындадырлар (Ром. 1:31, 32). Сөзләринин үстүндә дурмајан фирон, Јәһуда падшаһы Сидгија, еләҹә дә Һананја вә Сапфира Мүгәддәс Китабдакы пис нүмунәләрдир. Онларын һамысынын агибәти аҹынаҹаглы олду. Бу нүмунәләр бизим үчүн хәбәрдарлыгдыр (Чых. 9:27, 28, 34, 35; Јез. 17:13—15, 19, 20; Һәв. иш. 5:1—10).

12. Сөзүмүзүн ағасы олмаға бизә нә көмәк едәҹәк?

12 Биз «ахыр ҝүнләрдә» јашадығымыз үчүн үздән өзләрини Аллаһ адамы кими ҝөстәрән, әслиндә исә Аллаһын јолу илә ҝетмәјән, вәфасыз инсанларла әһатә олунмушуг (2 Тим. 3:1—5). Мәһз буна ҝөрә дә баҹардығымыз гәдәр пис инсанларла үнсијјәтдә олмагдан гачынмалыјыг. Биз һәмишә сөзүнүн үстүндә дурмаға чалышан инсанларла мүнтәзәм шәкилдә бирҝә топлашмалыјыг (Ибр. 10:24, 25).

СӘНИН «БӘЛИ» ДЕЈӘРӘК ВЕРДИЈИН ӘН ВАҸИБ ВӘДИН

13. Иса Мәсиһин давамчысынын «бәли» дејәрәк вердији ән ваҹиб вәд һансыдыр?

13 Инсан ән ваҹиб вәдини өзүнү Јеһоваја һәср едән заман верир. Өзләрини инкар едиб Мәсиһин шаҝирди олмаг истәјәнләрин үч мүхтәлиф вәзијјәтдә верилән суаллара «бәли» демәк имканлары вар (Мат. 16:24). Ики ағсаггал вәфтиз олунмамыш тәблиғчи олмаг истәјәни суал-ҹаваб едәндә ондан сорушурлар: «Сән, һәгигәтән дә, Јеһованын Шаһиди олмаг истәјирсән?» Сонрадан һәмин адам руһани ҹәһәтдән инкишаф едиб вәфтиз олмаг истәјәндә ағсаггаллар онунла ҝөрүшүб нөвбәти суалы верирләр: «Сән өзүнү дуада Јеһоваја һәср етмисәнми?» Сонда исә вәфтиз олундуглары ҝүн һәр бир вәфтиз олунана бу суал верилир: «Иса Мәсиһин фидјә гурбанлығы әсасында ҝүнаһларындан төвбә етмисәнми вә Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн өзүнү Она һәср етмисәнми?» Беләликлә, онлар «бәли» дејәрәк шаһидләрин ҝөзү гаршысында Аллаһа әбәди олараг хидмәт едәҹәкләринә сөз верирләр.

14. Вахташыры олараг өзүмүзү неҹә јохламалыјыг?

14 Јениҹә вәфтиз олмағындан вә ја онилликләр әрзиндә Аллаһа хидмәт етмәјиндән асылы олмајараг, сән вахташыры олараг өзүнү јохламаг үчүн бу кими суаллары вермәлисән: «“Бәли” дејәрәк вердијим ән ваҹиб вәдә Иса кими садиг галмаға давам едирәмми? Тәблиғ етмәк вә шаҝирд һазырламаг ишини һәјатымда биринҹи јерә гојмагла Иса Мәсиһә табе олураммы?» (2 Коринфлиләрә 13:5 ајәсини оху.)

15. Һәјатымызын һансы саһәләриндә «бәли» сөзүмүзүн бәли олмасы ваҹибдир?

15 Һәср олунаркән вердијимиз сөзә ујғун јашамаг диҝәр ваҹиб саһәләрдә дә садиг олмағымызы нәзәрдә тутур. Мисал үчүн, әҝәр сән евлисәнсә, бундан сонра да һәјат јолдашыны севәҹәјинә вә онун гајғысына галаҹағына даир вердијин анда садиг ол. Туталым ки, сән ишҝүзар мүгавилә бағламысан, јахуд да теократик ишләрдә иштирак етмәк үчүн әризә бланкы долдурмусан. Онда үзәринә ҝөтүрдүјүн өһдәликләри јеринә јетирмәли вә вердијин сөзүн үстүндә дурмалысан. Ола билсин, мадди вәзијјәти бир о гәдәр дә јахшы олмајан бир нәфәр сәни гонаг дәвәт едиб. Белә олан һалда сәнә даһа јахшы тәклиф ҝәләндә биринҹи дәвәтдән имтина етмә. Јахуд да евдән-евә тәблиғ едәркән растлашдығын инсана сөз вермисән ки, она јенидән баш чәкиб руһани көмәк ҝөстәрәҹәксән. Гој белә һалда да сәнин «бәли» сөзүн бәли олсун, онда Јеһова сәнин хидмәтинә хејир-дуа верәҹәк. (Лука 16:10 ајәсини оху.)

БАШ КАҺИН ВӘ ПАДШАҺ БИЗӘ КӨМӘК ЕДИР

16. Әҝәр вердијимиз сөзә әмәл едә билмириксә, нә етмәлијик?

16 Мүгәддәс Китабда дејилир ки, гејри-камил олдуғумуз үчүн һәр биримиз «дәфәләрлә сәһв едирик», хүсусилә дә сөздә (Јаг. 3:2). Сөзүмүзүн үстүндә дура билмәјәндә нә етмәлијик? Аллаһ исраиллиләрә вердији Ганунда «дүшүнмәдән вә билмәдән һәр һансы бир еһтијатсыз» анд ичән инсан үчүн мәрһәмәтиндән ирәли ҝәләрәк бир тәдбир нәзәрдә тутмушду (Лев. 5:4—7, 11). Белә ҝүнаһ ишләдән мәсиһчиләр үчүн дә Аллаһын мәһәббәтинин әкс олундуғу тәдбир мөвҹуддур. Әҝәр биз ҝүнаһымызы Јеһоваја етираф етсәк, О мәрһәмәт ҝөстәрәрәк Баш каһинимиз олан Иса Мәсиһ васитәсилә бизи бағышлајаҹаг (1 Јәһ. 2:1, 2). Лакин Аллаһын инајәтиндә галмаг үчүн биз пешман олдуғумузу ҝөстәрмәлијик. Бунун үчүн һәмин ҝүнаһы бир даһа тәкрарламамалы вә дилимизлә вурдуғумуз һәр һансы бир зәрәрин әвәзини өдәмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәлијик (Сүл. мәс. 6:2, 3). Јахшы оларды ки, јеринә јетирә билмәјәҹәјимиз бир шеји вәд етмәздән өнҹә, һәртәрәфли дүшүнәк. (Ваиз 5:2 ајәсини оху.)

17, 18. Сөзләринин үстүндә дурмаға чалышан бүтүн инсанлары һансы мөһтәшәм ҝәләҹәк ҝөзләјир?

17 Вердикләри сөзә әмәл етмәјә чалышан Јеһованын бүтүн хидмәтчиләрини неҹә дә ҝөзәл ҝәләҹәк ҝөзләјир! 144 000 мәсһ олунмуш мәсиһчи ҝөјдә өлмәзлијә говушаҹаг вә онлар «мин ил әрзиндә Мәсиһлә бирликдә һакимијјәт сүрәҹәкләр» (Вәһј 20:6). Милјонларла диҝәр инсанлар исә јер үзүндә бәрпа олунаҹаг Ҹәннәтдә Мәсиһин Падшаһлығындан зөвг алаҹаглар. Онлар тәдриҹән физики вә әгли камиллијә јетишәҹәкләр (Вәһј 21:3—5).

18 Исанын Миниллик Һөкмранлығынын сонундакы имтаһандан садиг чыханларын артыг һеч вахт һеч кимин сөзүнә шүбһә етмәјә әсасы олмајаҹаг (Вәһј 20:7—10). Һәр кәсин «бәли» сөзү бәли, «хејр» сөзү хејр олаҹаг. Чүнки о вахт јашајаҹаг инсанлар «һәгигәт Аллаһы» олан мәһәббәтли сәмави Атамызы мүкәммәл шәкилдә тәглид едәҹәкләр (Мәз. 31:5, «Китабы Мукаддес»).

[28–ҹи сәһифәдәки шәкил]

Иса вәфтиз олундуғу ҝүндән сон нәфәсинә гәдәр Атасына вердији сөзүнә әмәл етди

[30–ҹу сәһифәдәки шәкил]

«Бәли» дејәркән вердијин ән ваҹиб вәдинә садигсән?

    Азәрбајҹан (кирил) нәшрләри (2000—2025)
    Чыхыш
    Дахил ол
    • Aзәрбајҹан (кирил әлифбасы)
    • Пајлаш
    • Параметрләр
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Истифадә шәртләри
    • Мәхфилик гајдалары
    • Настройки конфиденциальности
    • JW.ORG
    • Дахил ол
    Пајлаш