ИКИНҸИ ФӘСИЛ
Хошбәхт никаһа һазырлыг
1, 2. а) Һәр шеји әввәлҹәдән планлашдырмағын ваҹиблијини Иса неҹә ҝөстәрди? б) Һәр шеји әввәлҹәдән планлашдырмаг хүсусилә һансы саһәдә ваҹибдир?
ЕВ ТИКМӘК үчүн әсаслы сурәтдә һазырлыг ҝөрмәк тәләб олунур. Евин бүнөврәси гојулмаздан өнҹә торпаг саһәси алынмалы вә план чәкилмәлидир. Бундан әлавә, ваҹиб олан бир шеј дә вар. Иса демишди: “Сизләрдән ким бир гүллә тикмәк истәјирсә, ону тамамлајаҹаг гәдәр пулу вармы, дејә отуруб әввәлҹә мәсрәфләри һесабламыр” (Лука 14:28).
2 Евин тикилмәсиндә тәтбиг едилән принсипләр, хошбәхт никаһын гурулмасында да зәруридир. Бир чохлары: “Евләнмәк истәјирәм” дејирләр. Бәс онларын арасында чәтинликләр барәдә дүшүнәнләр чохдурму? Мүгәддәс Китаб никаһ һаггында илтифатла данышса да, онун өзү илә ҝәтирдији чәтинликләри дә ҝөстәрир (Сүлејманын мәсәлләри 18:22; 1 Коринфлиләрә 7:28). Буна ҝөрә дә евләнмәк истәјән шәхс, аилә һәјатынын хејир–дуалары вә чәтинликләри һаггында реалистик нөгтеји–нәзәрә саһиб олмалыдыр.
3. Аилә гурмаг нијјәтиндә олан инсанлара Мүгәддәс Китаб нә үчүн дәјәрли көмәкдир вә о һансы үч суала ҹаваб вермәкдә көмәк едәҹәк?
3 Мүгәддәс Китаб бу саһәдә көмәк едә биләр. Онун мәсләһәти, никаһын Баниси олан Јеһова Аллаһ тәрәфиндән илһамланыб (Ефеслиләрә 3:14; 2 Тимотејә 3:16). Ҝәлин гәдим вә ејни заманда олдугҹа мүасир китабда јерләшән принсипләрин көмәји илә нөвбәти бәндләри мүәјјән едәк: 1) Никаһа дахил олмаға һазыр олуб олмадығыны һәр бир инсан неҹә мүәјјән едә биләр? 2) Ҝәләҹәк һәјат јолдашында һансы кејфијјәтләри ахтармаг лазымдыр? 3) Танышлыг заманы оғланла гыз тәмиз мүнасибәтләрини неҹә горуја биләрләр?
НИКАҺА ҺАЗЫРСЫНЫЗМЫ?
4. Никаһын хошбәхтлијини горумагда әсас јери тутан нәдир вә нәјә ҝөрә?
4 Бир евин тикилмәси үчүн чох пул хәрҹләнә биләр, анҹаг ону узун мүддәт јахшы вәзијјәтдә сахламаг үчүн даһа чох вәсаит лазымдыр. Аилә һәјаты илә дә вәзијјәт ејнидир. Никаһа дахил олмағын өзү бөјүк гүввә тәләб едән кими ҝөрүнә биләр, лакин илләр бојунҹа әр–арвад арасындакы гаршылыглы мүнасибәти горумағын ваҹиблијини дә нәзәрә алмаг лазымдыр. Бурада нәзәрдә тутулан нәдир? Сәмими гәлбдән верилән сәдагәтлилик әһдинин јеринә јетирилмәси ваҹиб рол ојнајыр. Әр–арвад арасындакы гаршылыглы мүнасибәт Мүгәддәс Китабда белә тәсвир едилир: “Инсан анасыны вә атасыны бурахаҹаг вә арвадына бағланаҹагдыр вә бир бәдән олаҹаглар” (Тәквин 2:24). Иса Мәсиһ ҝөстәрди ки, Мүгәддәс Китаба әсасән бошанмағын јеҝанә сәбәби “зина”, јә’ни никаһдан кәнар ҹинси әлагә ола биләр. Јалныз бу һалда бошанан инсан јенидән евләнә биләр (Матта 19:9). Аилә гурмаг нијјәтиндә олан һәр бир кәс, Мүгәддәс Јазыларын бу нормаларыны јадда сахламалыдыр. Әҝәр сиз сәдагәтли галмаг үчүн белә бир әһд бағламаға һазыр дејилсинизсә, демәли, никаһа да һазыр дејилсиниз (Тәснијә 23:21; Ваиз 5:4, 5).
5. Сәдагәтлилик әһдинин јеринә јетирилмәси бир чохларыны горхутса да, нәјә ҝөрә никаһ бағламаг истәјәнләр бу әһдә јүксәк гијмәт вермәлидирләр?
5 Бағланылан әһди јеринә јетирмәк фикри бир чохларыны горхудур. Бир ҝәнҹ е’тираф едир: “Өмрүм боју арвадыма бағлы олаҹағымы анладыгда, өзүмү күнҹә сыхылмыш, гыфыллы гапы архасында әл–голу бағланмыш бир әсир кими һисс етдим”. Лакин никаһ бағламаг истәдијиниз шәхси һәгигәтән дә севирсинизсә, сәдагәтлилик әһди сизә бир јүк кими ҝөрүнмәјәҹәк. Әксинә, белә әһдә тәһлүкәсизлик мәнбәји кими бахаҹагсыныз. Бағланылан әһди јеринә јетирмәк мәс’улијјәтини дәрк етмәк, әр–арвадда севинҹли вә кәдәрли анларда бирликдә олмаг, баш верән һәр бир һадисә заманы бир–бирләринә дајаг олмаг истәји ојадаҹагдыр. Мәсиһин давамчысы олан һәвари Павел јазырды ки, һәгиги мәһәббәт “һәр шејә гатлашар” вә “һәр шејә таб ҝәтирәр” (1 Коринфлиләрә 13:4, 7). Бир гадын дејир: “Сәдагәтлилик әһди сајәсиндә өзүмү даһа чох тәһлүкәсиз һисс едирәм. Өз арамызда вә инсанлар гаршысында бир–биримизә бағлы галаҹағымызы тәсдиг етдикдән сонра дахилимдә јаранан раһатлыг мәним хошума ҝәлир” (Ваиз 4:9–12).
6. Ҝәнҹ јашларында никаһ бағламаға тәләсмәмәк нә үчүн јахшыдыр?
6 Бу ҹүр әһдә мүвафиг тәрздә јашамаг үчүн јеткинлик лазымдыр. Буна ҝөрә дә Павел, “ҝәнҹлијин чичәкләнмә дөврү” кечмәдикҹә евләнмәмәји мәсләһәт ҝөрүр, чүнки бу дөврдә ҹинси һиссләр өн плана кечиб, инсанын нәзәрләрини поза биләр (1 Коринфлиләрә 7:36, ЈД). Ҝәнҹләр бөјүдүкҹә тез дәјиширләр. Чох ҝәнҹ јашында евләнәнләрин әксәријјәти, бир нечә илдән сонра һәм өзләринин, һәм дә һәјат јолдашларынын тәләбатлары вә арзуларынын дәјишдијини мүәјјән едирләр. Статистик мә’луматлардан ҝөрүндүјү кими, ҝәнҹ јашларында евләнәнләр арасында бәдбәхт оланларын вә бошананларын сајы, никаһа дахил олмаг үчүн бир гәдәр ҝөзләјәнләрә нисбәтән чохдур. Буна ҝөрә дә аилә гурмаға тәләсмәјин. Ҝәнҹликдә бир нечә ил субај јашамаг, сизә дәјәрли тәҹрүбә верә биләр ки, сиз бунун сајәсиндә даһа јеткин вә ләјагәтли һәјат јолдашы олмаға һазыр олаҹагсыныз. Әҝәр аилә гурмағы бир гәдәр тә’хирә салсаныз, өзүнүзү даһа јахшы дәрк етмәк имканыныз олаҹагдыр; бу исә, аиләдә јахшы гаршылыглы үнсијјәти инкишаф етдирмәк үчүн ваҹибдир.
ӘВВӘЛҸӘ ӨЗҮНҮЗҮ ТАНЫЈЫН
7. Никаһа дахил олмаг истәјән шәхс нәјә ҝөрә әввәлҹә өзүнү танымалыдыр?
7 Һәјат јолдашынызда ҝөрмәк истәдијиниз кејфијјәтләри садаламаг сизә асандырмы? Чохлары үчүн буну етмәк чәтин дејил. Бәс сизин өз кејфијјәтләриниз барәдә нә демәк олар? Сизә хас олан һансы кејфијјәтләр аилә һәјатынызын хошбәхтлијинә көмәк едәҹәкдир? Сиз неҹә әр вә ја арвад олаҹагсыныз? Мәсәлән, өз сәһвинизи ачыгҹа е’тираф едир вә верилән мәсләһәти гәбул едирсинизми, јохса дүзәлиш вериләндә һәмишә өзүнүзә бәраәт газандырмаға һазырсыныз? Адәтән руһдан дүшмәјән вә ҝүләрүзсүнүз, јохса гашгабаглы вә чох вахт наразылыг едәнсиниз? (Сүлејманын мәсәлләри 8:33; 15:15). Унутмајын ки, никаһ сизин хасијјәтинизи дәјишмәјәҹәк. Әҝәр сиз мәғрур, тез инҹијән вә ја һәр шеји бәдбинҹәсинә ҝөрәнсинизсә, аилә гурдугдан сонра да һәмин инсан олаҹагсыныз. Өзүмүзү кәнардан ҝөрмәк бизә чәтиндир, белә исә, нә үчүн валидејнләриниздән, јахуд да јахын достунуздан, сизә сәһвләринизи ҝөстәрмәләрини вә мәсләһәт вермәләрини хаһиш етмәјәсиниз? Өзүнүздә һансы дәјишиклији етмәк лазым олдуғуну өјрәндикдән сонра, никаһа дахил олмағы гәти гәрара алана гәдәр бу саһәдә сә’јлә чалышын.
8—10. Мүгәддәс Китабда, никаһа һазырлашмаг мәсәләсиндә инсана көмәк едән һансы мәсләһәтләр верилир?
8 Мүгәддәс Китаб бизи тәшвиг едир ки, Аллаһын мүгәддәс руһунун биздә фәалијјәт ҝөстәрмәсинә вә “мәһәббәт, севинҹ, сүлһ, сәбир, лүтфкарлыг, јахшылыг, сәдагәт, һәлимлик, өзүнә һаким олмаг” кими кејфијјәтләр һасил етмәсинә јол верәк. Мүгәддәс Јазыларда һәмчинин дејилир: “Руһән вә әглән јениләшин вә Аллаһын бәнзәјишинә ҝөрә һәгиги салеһлик вә мүгәддәсликлә јарадылмыш јени мәнлији ҝејинин” (Галатијалылара 5:22, 23; Ефеслиләрә 4:23, 24). Никаһа дахил олмамышдан әввәл бу мәсләһәти һәјата кечирмәк, банка пул јығмаға бәнзәјир: ҝәләҹәкдә, аилә гуранда бу сизә чох фајдалы олаҹагдыр.
9 Мәсәлән, гадын өз хариҹи ҝөрүнүшүндән чох, “ҝизли олан дахили” варлығына фикир вермәји өјрәнмәлидир (1 Петер 3:3, 4). Тәвазөкарлыг вә сағлам дүшүнҹә, она “ҝөзәллик таҹы” олан мүдриклији әлдә етмәсинә көмәк едәҹәкдир (Сүлејманын мәсәлләри 4:9; 31:10, 30; 1 Тимотејә 2:9, 10). Кишинин, гадынларла нәзакәт вә һөрмәтлә давранмағы өјрәнмәси ваҹибдир (1 Тимотејә 5:1, 2). Гәрар гәбул етмәји вә мәс’улијјәти өз үзәринә ҝөтүрмәји өјрәнмәклә бәрабәр, о, һәмчинин тәвазөкар вә һәлим олмаға да алышмалыдыр. Зүлмкарлыг никаһда проблемләрин јаранмасына сәбәб олаҹагдыр (Сүлејманын мәсәлләри 29:23; Мика 6:8; Ефеслиләрә 5:28, 29).
10 Бу саһәләрдә нөгтеји–нәзәри дәјишмәк асан олмаса да, бу, бүтүн мәсиһчиләрин үзәриндә чалышмалы олдуглары бир ишдир. Бу исә јахшы һәјат јолдашы олмагда сизә көмәк едәҹәкдир.
ҺӘЈАТ ЈОЛДАШЫ СЕЧӘРКӘН НӘЈӘ ДИГГӘТ ЈЕТИРМӘК ЛАЗЫМДЫР
11, 12. Ики инсан бир–бирләринә ујғун олуб олмадыгларыны неҹә өјрәнә биләрләр?
11 Јашадығыныз әразинин адәтинә ҝөрә, һәјат јолдашыны һәр кәс өзүмү сечир? Әҝәр беләдирсә, хошунуза ҝәлән оланда неҹә давранмалысыныз? Һәр шејдән әввәл өзүнүздән сорушун: “Нијјәтим доғрудан да аилә гурмагдырмы?” Башгасынын һиссләри илә ојнајараг, әбәс үмидләр вермәк гәддарлыгдыр (Сүлејманын мәсәлләри 13:12). Сонра белә бир суал үзәриндә дүшүнүн: “Никаһ бағламаға һазыраммы?” Әҝәр һәр ики суала да ҹавабыныз мүсбәтдирсә, онда сизин нөвбәти аддымларыныз јерли адәт ән’әнәләрдән асылы олаҹагдыр. Бә’зи өлкәләрдә, бир инсана мүәјјән вахт әрзиндә ҝөз јетирдикдән сонра онунла јахындан таныш олмаг арзусуну билдирмәк олар. Разылыг верилмәзсә, зәһләтөкәнлик етмәјин. Унутмајын ки, бу мәсәләдә башгасынын да гәрар гәбул етмәк ихтијары вар. Анҹаг сечдијиниз шәхс разылыг верәрсә, фајдалы бир ишлә мәшғул олараг, бир јердә вахт кечирмәк үчүн гајғы ҝөстәрә биләрсиниз. Бу, һәмин шәхслә никаһа дахил олмағын мүдриклик олуб олмадығыны анламагда сизә көмәк едәҹәкдирa. Бу заман сиз нәјә диггәт јетирмәлисиниз?
12 Бу суала ҹаваб вермәк үчүн, ики мусиги аләтини, мәсәлән, пианино вә ҝитараны тәсәввүр един. Әҝәр онлар јахшы көкләнибләрсә, һәр икисиндә ҝөзәл мусиги ифа етмәк олар. Бәс һәр ики аләтдә ејни вахтда чалмаг лазым ҝәлдикдә нә олур? О заман онлар ејни аһәнҝлә сәсләнмәлидир. Сизин вә ҝәләҹәк һәјат јолдашынызын да вәзијјәти буна бәнзәрдир. Һәр бириниз, еһтимал ки, шәхси хүсусијјәтләринизи “көкләмәк” үчүн лазыми гүввә сәрф етмишсиниз. Лакин бунунла әлагәдар белә бир ваҹиб суал јараныр: Сиз аһәнҝ ујғунлуғу илә “сәсләнирсинизми”? Башга сөзләрлә десәк, бир–биринизә ујғун ҝәлирсинизми?
13. Иманыныза шәрик олмајан шәхслә танышлыг етмәк нә үчүн сон дәрәҹә мүдриксизликдир?
13 Сизин ејни иман вә принсипләрә саһиб олмағыныз ваҹибдир. Һәвари Павел јазырды: “Имансызларла ејни бојундуруға ҝирмәјин” (2 Коринфлиләрә 6:14; 1 Коринфлиләрә 7:39). Аллаһа олан иманыныза шәрик олмајан шәхслә аилә гурмаг, шүбһәсиз ки, ҹидди фикир ајрылығына сәбәб олаҹагдыр. Анҹаг һәр ики тәрәфин Јеһова Аллаһа сәдагәтли олмасы, бирлик үчүн ән мөһкәм тәмәл јарадыр. Јеһова, хошбәхт олмағынызы вә аилә гурдуғунуз шәхслә бағладығыныз телләрин даһа да мөһкәм олмасыны истәјир. Аллаһ, “үч гат” мәһәббәт телләри илә Она вә бир–биринизә бағлы олмағынызы арзу едир (Ваиз 4:12).
14, 15. Ејни имана саһиб олмаг никаһда разылығын јеҝанә үсулудурму? Изаһ един.
14 Аллаһа бирликдә ибадәт етмәк хүсусилә ваҹиб олса да, разылығын јеҝанә үсулу дејил. Бирликдә динҹ јашамаг үчүн, сизин ҝәләҹәк һәјат јолдашынызла охшар мәгсәдләриниз олмалыдыр. Сизин һансы мәгсәдләриниз вар? Мәсәлән, ушаг саһиби олмаға аид һәр икинизин мүнасибәтиниз неҹәдир? Һәјатынызда өнәмли олан нәдир?b (Матта 6:33). Әсл хошбәхт никаһда әр–арвад јахын достдурлар вә бир јердә олмаг онлара хошдур (Сүлејманын мәсәлләри 17:17). Бунун үчүн онлар ејни мараглара малик олмалыдырлар. Белә дејилсә, нәинки никаһы, һәтта јахын достлуг мүнасибәтини белә горумаг чәтиндир. Әҝәр ҝәләҹәк һәјат јолдашыныз мүәјјән бир шеји, мәсәлән, пијадә ҝәзмәји хошлајыр, амма сизин бундан хошунуз ҝәлмирсә, бу о демәкдирми ки, сиз аилә гурмалы дејилсиниз? Бу һеч дә белә дејил. Ола билсин ки, сиз даһа ваҹиб олан ејни мараглара саһибсиниз. Бундан әлавә сиз, ҝәләҹәк һәјат јолдашынызын хошладығы һәр һансы бир ишдә иштирак едәрәк, ону севиндирә биләрсиниз (Һәвариләрин ишләри 20:35).
15 Ујғунлуг, охшар олмағынызла дејил, нә дәрәҹәдә бир–биринизә ујғунлашмағынызла мүәјјән едилир. “Бир–биримизлә һәр ишдә разылашырыгмы?” суалы әвәзинә, белә дүшүнмәк даһа јахшы олар: “Арамызда фикир ајрылығы олан заман нә баш верир? Биз, гаршылыглы һөрмәт вә ләјагәти горујараг, мәсәләни раһат мүзакирә едә билирикми? Јохса фикир ајрылығымыз чох вахт шиддәтли мүбаһисәјәми чеврилир?” (Ефеслиләрә 4:29, 31). Аилә гурмаг истәјирсинизсә, мәғрур вә инадкар, һеч вахт ҝүзәштә ҝетмәјән, јахуд һәмишә нә исә тәләб едән вә һәр шеји өз истәдији кими планлашдыран инсандан еһтијат един.
ӘВВӘЛҸӘДӘН ӨЈРӘНИН
16, 17. Ҝәләҹәк һәјат јолдашы сечәркән киши вә ја гадын нәјә фикир верә биләрләр?
16 Мәсиһчи јығынҹағында мәс’улијјәт дашыјан инсанлар “габагҹадан имтаһан” олунмалыдырлар (1 Тимотејә 3:10). Бу принсипдән сиз дә истифадә едә биләрсиниз. Мәсәлән, субај гадын соруша биләр: “Бу адам өзүнә неҹә ад газаныб? Онун достлары кимләрдир? Ирадәлидирми? Јашлы инсанларла неҹә давраныр? Неҹә аиләдәндир? Аилә үзвләри илә мүнасибәти неҹәдир? Пула мүнасибәти неҹәдир? Спиртли ичкидән суи–истифадә едирми? Тез гәзәбләнән вә ја гәддардырмы? Мәсиһчи јығынҹағында һансы мәс’улијјәтләри дашыјыр вә онлары неҹә јеринә јетирир? Мән она дәрин һөрмәт бәсләјә биләрәмми?” (Левилиләр 19:32; Сүлејманын мәсәлләри 22:29; 31:23; Ефеслиләрә 5:3–5, 33; 1 Тимотејә 5:8; 6:10; Титуса 2:6, 7).
17 Субај киши исә нөвбәти суаллары верә биләр: “Бу гадын, Аллаһа мәһәббәт вә һөрмәт тәзаһүр етдирирми? Ев ишләрини баҹарырмы? Евләндикдән сонра онун аиләси биздән нә ҝөзләјәҹәк? О, мүдрик, әмәксевәр вә гәнаәтҹилдирми? Адәтән онун етдији сөһбәтләр нә барәдә олур? Башгаларынын јахшылығы үчүн сәмими гајғы ҝөстәрирми, јохса тәкҹә өзүнү дүшүнүр ја да һәддиндән артыг башгаларынын ишинә гарышыр? Е’тибара лајигдирми? Башчылыг принсипинә табе олмаға һазырдырмы, јохса инадкар, ја да өз билдијини едәндир?” (Сүлејманын мәсәлләри 31:10–31; Лука 6:45; Ефеслиләрә 5:22, 23; 1 Тимотејә 5:13; 1 Петер 4:15).
18. Танышлыг заманы кичик нөгсанлар үзә чыхарса нәји јадда сахламаг лазымдыр?
18 Унутмајын ки, сечдијиниз шәхс романын идеаллашдырылмыш гәһрәманы јох, Адәмин гејри–камил нәслиндәндир. Һәр бир кәсин чатышмајан ҹәһәтләри вар вә истәр сизә, истәрсә дә ҝәләҹәк һәјат јолдашыныза хас олан ҹәһәтләрдән бә’зиләринә ҝөз јуммаг олар (Јагуб 3:2; Ромалылара 3:23). Бундан әлавә, зәифликләрини дәрк етмәк, руһән ирәлиләмәкдә инсана көмәк едә биләр. Тутаг ки, танышлыг заманы аранызда мүбаһисә олду. Дүшүнүн: һәтта бир–биринә мәһәббәт вә һөрмәт бәсләјән инсанлар арасында белә бә’зән наразылыглар олур. (Тәквин 30:2; Һәвариләрин ишләри 15:39 илә мүгајисә един.) Бәлкә дә сизин һәр икинизә садәҹә “нәфсинә һаким” олмаг вә проблеми сүлһ јол илә һәлл етмәји өјрәнмәк лазымдыр? (Сүлејманын мәсәлләри 25:28). Ҝәләҹәк һәјат јолдашыныз өз кејфијјәтләри үзәриндә ишләмәк истәјирми? Бәс сиз? Сиз, һәр шеји үрәјинизә салмамағы вә аз инҹимәји өјрәнә биләрсинизми? (Ваиз 7:9). Проблемләри һәлл етмәји өјрәнмәклә, евләндијиниз заман ваҹиб олан ачыг үнсијјәт нүмунәсини гурмаг олар (Колослулара 3:13).
19. Танышлыг заманы ҹидди нөгсанлар үзә чыхарса, неҹә мүдрик давранмаг олар?
19 Әҝәр сизи дәриндән нараһат едән нөгсан ҹәһәтләр ҝөрүрсүнүзсә, бәс онда неҹә? Бу һагда әтрафлы дүшүнмәк лазымдыр. Ҝүҹлү романтик һиссләрә вә никаһ бағламаг истәјинә гапылмыш олсаныз да, ҹидди нөгсанлара ҝөз јуммајын (Сүлејманын мәсәлләри 22:3; Ваиз 2:14). Әҝәр достлуг етдијиниз инсана гаршы ҹидди шүбһәләриниз варса, белә әлагәни дајандырмаг вә һәмин шәхслә әһд бағламамаг мүдрик давраныш олар.
ТАНЫШЛЫГ ЗАМАНЫ МҮНАСИБӘТЛӘРИНИЗДӘКИ ТӘМИЗЛИЈИ ГОРУЈУН
20. Танышлыг заманы оғлан вә гыз нөгсансыз әхлаг тәмизлијини неҹә горуја биләрләр?
20 Танышлыг заманы мүнасибәтләрдәки тәмизлији неҹә горумаг олар? Биринҹиси, өз әхлагынызын нөгсансызлығына әмин олун. Јашадығыныз әразидә һәлә евләнмәмиш оғланла гызын әл–әлә тутмасы, өпүшмәси вә гуҹаглашмасы мүнасиб сајылырмы? Мәһәббәтин бу шәкилдә ифадәси башгаларында мәнфи фикир ојатмаса да, евләнмәји там гәрара алана гәдәр бу кими мүнасибәтләрә јол верилмәмәлидир. Еһтијатлы олун ки, мәһәббәтин бу ҹүр ифадәси, натәмиз давраныша вә ја әхлагсызлыға сәбәб олмасын (Ефеслиләрә 4:18, 19; мүгајисә един Нәшидәләр Нәшидәси 1:2; 2:6; 8:5, 9, 10). Үрәк алдадыҹы олдуғу үчүн евдә, отагда, дајанаҹагда дајанмыш автомобилдә вә ја налајиг һәрәкәтә шәраит јарана билән башга бир јердә тәнһа галмагдан узаглашмагла мүдрик давранмыш оларсыныз (Јеремја 17:9). Әҝәр танышлыг заманы әхлаг тәмизлијини горусаныз, бу ајдын сурәтдә ҝөстәрәҹәк ки, сиздә өзүнү идарә етмәк баҹарығы вар вә сиз башга инсанын хош ҝүзараны үчүн тәмәннасыз гајғыны шәхси истәјиниздән үстүн тутурсунуз. Даһа ваҹиби исә одур ки, танышлыг заманы мүнасибәтләрин тәмизлији, өз хидмәтчиләринә натәмизликдән вә әхлагсызлыгдан чәкинмәји әмр едән Јеһова Аллаһы севиндирир (Галатијалылара 5:19–21).
21. Танышлыг заманы мүнасибәтләрин тәмизлијини горумаг үчүн һансы ачыг үнсијјәт лазымдыр?
21 Икинҹиси, танышлыг заманы олан тәмиз мүнасибәтләр, сәмими үнсијјәти дә өзүнә дахил едир. Танышлыг дөврү никаһа доғру ирәлиләдикҹә, бә’зи шејләри ачыг мүзакирә етмәк лазымдыр. Һарада јашајаҹагсыныз? Һәр икиниз дә ишләмәји планлашдырырсынызмы? Өвлад саһиби олмаг истәјирсинизми? Бундан әлавә, әдаләтлилик тәләб едир ки, инсан никаһа тә’сир едә билән кечмиши илә бағлы һәр һансы бир һадисәни данышсын. Бураја, күлли мигдарда борҹ вә ја өһдәчилик, јахуд ҹидди хәстәликлә әлагәдар мәсәләләр дахилдир. ИИВ (ГИЧС–ә сәбәб олан вирус) илә јолухан бир чох инсанларда симптомлар дәрһал мә’лум олмур; буна ҝөрә дә әввәлләр позғун ҹинси һәјат тәрзи сүрән, јахуд дамар васитәсилә наркотик гәбул едән инсандан ГИЧС (газанылмыш иммун чатышмазлығы синдрому) үчүн ганыны анализә вермәјини хаһиш етмәк сәһв дејил. Буну, ҝәләҹәк һәјат јолдашы вә ја онун гајғыкеш валидејнләри едә биләр. Анализ хәстәлијин олдуғуну ҝөстәрәрсә вә гаршы тәрәф бу мүнасибәтләрә сон гојмаг истәјәрсә, хәстәлијә тутулан шәхс әлагәни давам етдирмәјә мәҹбур етмәмәлидир. Әслиндә, әввәлләр сон дәрәҹә тәһлүкәли һәјат тәрзи сүрән инсанлар, танышлыға башламаздан габаг тәшәббүс ҝөстәриб ГИЧС үчүн ганларыны анализә версәләр даһа јахшы олар.
ТОЈЛА ҺӘР ШЕЈ БИТМИР
22, 23. а) Тоја һазырлашан заман тәмкинлији неҹә итирмәк олар? б) Тој вә никаһ һаггында дүшүнәркән, һансы тәмкинли нөгтеји–нәзәрә саһиб олмаг лазымдыр?
22 Тојгабағы сон бир нечә ај әрзиндә һәр икиниз мүхтәлиф һазырлыгларла чох мәшғул олаҹагсыныз. Бу һазырлыглары тәмкинликлә ҝөрсәниз, ҝәрҝинлик мүәјјән гәдәр аз олаҹагдыр. Тәмтәраглы тој, еһтимал ки, гоһумлары вә достлары севиндирә биләр, лакин бу, јени евләнәнләри вә онларын аиләләрини физики вә мадди ҹәһәтдән әлдән сала биләр. Јерли ән’әнәләрә мүәјјән дәрәҹәдә риајәт етмәк мүдрик һәрәкәтдир, лакин онлара гул олараг вә бәлкә дә бәһсә ҝирәрәк әмәл етмәк, тојун әсл мә’насыны көлҝәләјәр вә сизи һәмин ҝүнә хас олан севинҹдән мәһрум едә биләр. Башгаларынын һиссләрини нәзәрә алмаг ваҹиб олса да, тојда баш верәҹәк һәр бир ишә ҝөрә, илк нөвбәдә, бәј ҹавабдеһдир (Јәһја 2:9).
23 Унутмајын ки, тој јалныз бир ҝүн олур, сизин бағладығыныз әһд исә өмрүнүз боју давам едәҹәкдир. Бүтүн диггәтинизи јалныз тој ҝүнүнә јөнәлтмәјин. Бунун әвәзинә, Јеһова Аллаһын рәһбәрлијини ахтарын вә гаршыдакы аилә һәјаты барәдә дүшүнүн. Белә етмәклә, хошбәхт никаһа јахшы һазырлашмыш олаҹагсыныз.
a Бу үсул, мәсиһчиләр үчүн ҝөрүшә чыхмағын мүнасиб сајылдығы өлкәләрдә тәтбиг едиләндир.
b Һәтта мәсиһчиләрин арасында белә, јығынҹағын ишләриндән санки кәнарда дуран инсанлар ола биләр. Сәмими гәлбдән Аллаһа хидмәт етмәк әвәзинә, онлар, ола билсин, бу дүнјаја мәхсус олан дүшүнҹә вә һәрәкәт тәрзинин тә’сири алтына дүшүрләр (Јәһја 17:16; Јагуб 4:4).