ДӨРДҮНҸҮ ФӘСИЛ
Ев ишләрини неҹә идарә етмәк олар?
1. Ев ишләрини идарә етмәк бу ҝүн нәјә ҝөрә белә чәтин ола биләр?
“БУ ДҮНЈАНЫН сәһнәси дәјишир” (1 Коринфлиләрә 7:31, ЈД). Бу сөзләр тәхминән 1 900 ил бундан әввәл јазылыб вә онлар бу ҝүн үчүн неҹә дә ујғундур! Доғрудан да чох шеј дәјишир, хүсусилә дә аилә һәјатында. 40–50 ил бундан әввәл ади вә ја ән’әнәви сајылан шејләр, бу ҝүн чох вахт гәбуледилмәздир. Буна ҝөрә дә ев ишләрини мүвәффәгијјәтлә идарә етмәк чәтин ишә чеврилә биләр. Лакин Мүгәддәс Јазыларын мәсләһәтинә риајәт етмәклә бу ишин өһдәсиндән ҝәлмәк мүмкүндүр.
МАДДИ ИМКАНЛАРА ҜӨРӘ ЈАШАМАГ
2. Һансы игтисади проблемләр аиләјә ҝүҹлү тә’сир едир?
2 Бу ҝүн бир чох адамлары, аилә гајғыларына һәср олунмуш һәјат тәрзи артыг мәмнун етмир. Коммерсија дүнјасы ҝет–ҝедә даһа чох мәһсул истеһсал едир вә ону сатмаг үчүн реклам васитәсилә инсанлары ширникдирмәјә чалышыр. Милјонларла ата–аналар, бу мәһсуллары әлдә етмәк үчүн вахтларынын чохуну ишә сәрф едирләр. Милјонларла диҝәр инсанлар исә, сүфрәләриндә һеч олмаса бир аз јемәк олсун дејә, һәр ҝүн мүбаризә апармалы олурлар. Онлар, әввәлләр олдуғундан даһа чох чалышмалы, бә’зән исә, ән ваҹиб олан шејләрин һаггыны өдәмәк үчүн, ики јердә ишләмәли олурлар. Ејни заманда, елә инсанлар да вардыр ки, һәр һансы бир иш тапмаға шад олардылар, чүнки ишсизлик — ҝениш јајылмыш проблемдир. Бәли, мүасир аилә үчүн јашајыш һәр вахт асан дејил, лакин Мүгәддәс Јазыларын принсипләри, јаранан вәзијјәтин өһдәсиндән ҝәлмәкдә аиләјә көмәк едир.
3. Һәвари Павел һансы принсипи изаһ етди вә бу принсипин тәтбиги ев ишләрини мүвәффәгијјәтлә идарә етмәкдә неҹә көмәк едә биләр?
3 Һәвари Павел игтисади чәтинликләр ичиндә јашамышдыр. О, чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәләрәк ваҹиб ибрәт дәрси әлдә етмиш вә буну, ҝәнҹ досту Тимотејә јаздығы мәктубда изаһ етмишдир. Павел јазырды: “Биз дүнјаја һеч бир шеј ҝәтирмәмишик; вә ајдындыр ки, орадан һеч бир шеј дә апара билмәрик” (1 Тимотејә 6:7, 8). Доғрудур, аиләјә тәкҹә јемәк вә палтар дејил, башга шејләр дә лазымдыр. Аиләнин јашајаҹағы бир јери дә олмалыдыр. Ушагларын тәһсил алмалары ҝәрәкдир. Һәмчинин тибби вә башга мәсрәфләр дә өдәнилмәлидир. Буна бахмајараг, Павелин сөзләриндәки принсип тәтбиг едиләндир. Әҝәр өз истәкләримизә гапылмаг әвәзинә, јалныз тәләбатларымызы тә’мин етсәк, јашамаг даһа асан олаҹаг.
4, 5. Ҝөтүр–гој етмәк вә планлашдырмаг ев ишләрини идарә етмәкдә неҹә көмәк едир?
4 Башга фајдалы бир принсип, Исанын мәсәлләриндән бириндә верилир. О демишди: “Сизләрдән ким бир гүллә тикмәк истәјирсә, ону тамамлајаҹаг гәдәр пулу вармы, дејә отуруб әввәлҹә мәсрәфләри һесабламыр” (Лука 14:28). Бурада Иса, әввәлҹәдән ҝөтүр–гој етмәкдән, планлашдырмагдан бәһс едир. Биз, әввәлки фәсилләрдән бириндә бу принсипин, евләнмәк истәјәндә ҝәнҹләрә неҹә көмәк етдијини ҝөрдүк. Лакин бу принсип тојдан сонра — ев ишләрини идарә етмәкдә дә фајдалыдыр. Бу ишдә тәдбир ҝөрмәк, бүдҹә тәшкил етмәк, јә’ни әлдә олан вәсаити даһа јахшы тәрздә неҹә истифадә етмәји әввәлҹәдән планлашдырмаг демәкдир. Беләликлә һәр ҝүн вә ја һәфтә әрзиндә әсас шејләрә хәрҹләнәҹәк пулун мигдарыны мүәјјәнләшдирәрәк, мадди имканларына ҝөрә јашамаг үчүн аилә өз мәсрәфләринә нәзарәт едә биләр.
5 Бә’зи өлкәләрдә белә бүдҹәни сахламаг үчүн, ҝәрәксиз шејләр алмаг мәгсәдилә бөјүк фаизлә борҹ пул ҝөтүрмәк нијјәтинин, еһтимал ки, гаршысыны алмаг тәләб олунур. Башга өлкәләрдә исә, кредит вәрәгәсинин истифадә едилмәсинә ҹидди фикир вермәк лазым ҝәлә биләр (Сүлејманын мәсәлләри 22:7). Бу, ҝөзүн ҝөрдүјү һәр һансы бир шеји, нә дәрәҹәдә лазым олдуғуну вә ја нә илә нәтиҹәләнәҹәјини фикирләшмәдән, бир ан ичиндә сатын алмаг һәвәсинә гаршы мүбаризә апармаг мә’насыны да верә биләр. Бундан әлавә, бүдҹә ајдын сурәтдә ҝөстәрәҹәкдир ки, пулу, егоистҹәсинә гумар ојунларына, сигаретә, бөјүк мигдарда спиртли ичкиләрә исраф етмәк Мүгәддәс Китабын принсипләринә зидд олмагдан әлавә, аиләнин игтисади вәзијјәтинә дә зәрәр вурур (Сүлејманын мәсәлләри 23:20, 21, 29–35; Ромалылара 6:19; Ефеслиләрә 5:3–5).
6. Јохсуллуг ичиндә јашамаг мәҹбуријјәтиндә оланлары, Мүгәддәс Китабын һансы һәгигәтләри мөһкәмләндирир?
6 Бәс јохсуллуг ичиндә јашамаг мәҹбуријјәтиндә оланлар барәдә нә демәк олар? Һәр шејдән әввәл, бүтүн дүнјада јајылмыш олан бу јохсуллуғун мүвәггәти олмасы онлара тәсәлли верә биләр. Сүр’әтлә јахынлашмагда олан јени дүнјада Јеһова тәкҹә јохсуллуғу дејил, бәшәријјәтә әзаб верән бүтүн писликләри дә арадан галдыраҹагдыр (Мәзмур 72:1, 12–16). Бу арада мәсиһчиләр, јохсуллуг ичиндә јашасалар белә үмидсизлијә гапылмырлар, чүнки Јеһованын: “Сәни һеч бурахмајаҹағам вә әсла тәрк етмәјәҹәјәм” вә’динә е’тибар едирләр. Буна ҝөрә дә Аллаһа иман едән инсан ҹәсарәтлә дејә биләр: “Рәбб мәнә јардымчыдыр, мән горхмарам” (Ибраниләрә 13:5, 6). Бу чәтин ҝүнләрдә, Јеһова, Онун принсипләринә мүвафиг олараг јашајан вә Падшаһлығы һәјатларында биринҹи јерә гојан хидмәтчиләринә көмәк етмәк үчүн бир чох үсуллардан истифадә едир (Матта 6:33). Јеһованын чохсајлы хидмәтчиләри, һәвари Павелин сөзләрини тәкрарлајараг, буну тәсдиг едә биләрләр: “Һәр шејдә вә һәр шәраитдә тох олмаг вә аҹ галмаг, фираван јашамаг вә еһтијаҹ дујмаг сиррини өјрәнмишәм. Мәни Мөһкәмләндирән васитәсилә һәр шеји етмәјә гадирәм” (Филипилиләрә 4:12, 13, И–93).
ЕВ ИШЛӘРИНИ ПАЈЛАШДЫРМАГ
7. Тәтбиг едиләрсә, Исанын һансы сөзләри ев ишләрини мүвәффәгијјәтлә идарә етмәјә көмәк едәҹәкдир?
7 Јер үзүндәки хидмәтинин сонунда Иса деди: “Гоншуну [“јахыныны”, ЈД] өзүн кими сев” (Матта 22:39). Бу мәсләһәти аиләдә һәјата кечирмәк, ев ишләрини мүвәффәгијјәтлә идарә етмәкдә бөјүк көмәкдир. Ахы бизим ән севимли вә ән әзиз јахынларымыз, бир евдә јашадығымыз әр вә арвад, валидејн вә ушаглардан башга ким ола биләр? Аиләнин үзвләри бир–бирләринә неҹә мәһәббәт ҝөстәрә биләрләр?
8. Аиләдә мәһәббәти неҹә тәзаһүр етдирмәк олар?
8 Буну етмәјин үсулларындан бири дә, аиләдә һәр кәсин үзәринә дүшән ев ишләрини јеринә јетирмәсиндән ибарәтдир. Буна ҝөрә дә ушаглары өјрәтмәк лазымдыр ки, истифадә етдикләри һәр һансы бир шеји, истәр палтары, истәрсә дә ојунҹағы сонрадан өз јеринә гојсунлар. Һәр сәһәр өз јатағыны јығышдырмаг вахт вә гүввә тәләб едә биләр, амма бу, ев ишләриндә бөјүк көмәкдир. Әлбәттә, бә’зи кичик, мүвәггәти гарышыглыг гачылмаздыр, лакин еви лазыми гајдада сәлигәли сахламагда вә јемәкдән сонра сүфрәни јығышдырмагда һәр кәс иштирак едә биләр. Тәнбәллик, өз арзуларына мәһдудијјәт гојмамаг, наразылыг етмәк вә ишләмәкдән бојун гачырмаг һәр бир кәсә мәнфи тә’сир ҝөстәрир (Сүлејманын мәсәлләри 26:14–16). Диҝәр тәрәфдән, көмәк етмәјә һазыр олмаг вә буну арзуламаг, хошбәхт аилә һәјатына көмәк едир. “Аллаһ севинҹлә верәни севир” (2 Коринфлиләрә 9:7, И–93).
9, 10. а) Гадынларын үзәринә чох вахт һансы јүк дүшүр вә бу јүкү неҹә јүнҝүлләшдирмәк олар? б) Ев ишләринә аид һансы таразлашдырылмыш нөгтеји–нәзәр тәклиф олунур?
9 Ҝөстәрилән диггәт вә мәһәббәт, бә’зи евләрдә ҹидди чәтинликләр төрәдән вәзијјәтләрдән узаг олмаға көмәк едәҹәкдир. Ән’әнәјә әсасән ана евин дирәјидир. Ана ушаглара гајғы ҝөстәрир, еви сәлигәјә салыр, палтар јујур, базарлыг едир вә јемәк һазырлајыр. Бә’зи өлкәләрдә гадынлар үстәлик тарлада ишләјир, базарда мәһсул сатыр вә ја һәр һансы бир үсулла аиләнин бүдҹәсини артырырлар. Әввәлләр бу ҹүр һаллара раст ҝәлмәк мүмкүн олмајан јерләрдә белә, милјонларла евли гадынлар, еһтијаҹ уҹбатындан евдән кәнарда иш ахтармалы олурлар. Сә’јлә чалышараг, бу гәдәр мүхтәлиф ишләри јеринә јетирән гадын вә ана тә’рифә лајигдир. Мүгәддәс Китабда тәсвир едилән “баҹарыглы арвад” кими, о, вахтыны бош кечирмир. Белә гадын “тәнбәллик чөрәјини јемәз” (Сүлејманын мәсәлләри 31:10, 27, ЈД). Лакин бу о демәк дејил ки, ев ишләри илә јалныз гадын мәшғул олмалыдыр. Әрлә арвад бүтүн ҝүнү евдән кәнарда ишләдикдән сонра, ев ишинин һамысыны арвадын тәк етмәси, әрин вә аиләнин диҝәр үзвләринин исә истираһәт етмәләри дүзҝүндүрмү? Әлбәттә ки, јох! (2 Коринфлиләрә 8:13, 14 илә мүгајисә един.) Буна ҝөрә дә, мисал үчүн, ана јемәк һазырлајаркән, аиләнин диҝәр үзвләринин сүфрәни ачмагда, базарлыг етмәкдә вә ја евдә бир гәдәр сәлигә–сәһман јаратмагда көмәк етмәси, еһтимал ки, ону чох мәмнун едәр. Бәли, аиләнин бүтүн үзвләри ев ишләрини бөлүшә биләрләр. (Галатијалылара 6:2 илә мүгајисә един.)
10 Бә’зиләри е’тираз едә биләрләр: “Бизим јашадығымыз әразидә кишинин белә ишләрлә мәшғул олмасы адәт дејил”. Ола билсин ки, бу беләдир, лакин бунун үзәриндә бир аз дүшүнмәјә дәјмәзми? Јеһова Аллаһ аиләнин тәмәлини гуранда, мүәјјән иши јалныз гадынларын ҝөрәҹәјинә даир ҝөстәриш вермәмишди. Бир дәфә, Ибраһим адлы садиг инсанын евинә Јеһованын хүсуси елчиләри ҝәлдикдә, јемәк һазырламагда вә гонаглара гуллуг етмәкдә Ибраһимин өзү иштирак етди (Тәквин 18:1–8). Мүгәддәс Китабда мәсләһәт едилир: “Беләҹә әрләр дә өз арвадларыны өз бәдәнләри гәдәр севмәлидирләр” (Ефеслиләрә 5:28). Әҝәр ҝүнүн ахырында әр јорулуб динҹәлмәк истәјирсә, арвадын да ејни дәрәҹәдә, бәлкә дә әриндән артыг јорғун олдуғуну баша дүшмәк чәтин дејил (1 Петер 3:7). Белә олдугда, әрин ев ишләриндә көмәк етмәси вә бунунла да арвадына мәһәббәт тәзаһүр етдирмәси, мәҝәр мүнасиб давраныш олмазмы? (Филипилиләрә 2:3, 4).
11. Бүтүн аилә үзвләринә Иса һансы јахшы нүмунәни вермишдир?
11 Јеһованы разы салмагда вә достларыны хошбәхт етмәкдә ән ҝөзәл өрнәк Исадыр. Бахмајараг ки, Иса һеч заман евли олмамышдыр, о, әрләрә, һәмчинин арвадлара вә ушаглара јахшы нүмунә вермишдир. Иса өзү һаггында демишди: “Инсан Оғлу Она хидмәт едилмәк үчүн дејил, хидмәт етмәјә... ҝәлмишдир” (Матта 20:28). Бүтүн үзвләри бу ҹүр дүшүнҹә тәрзи инкишаф етдирән аиләләр неҹә дә ҝөзәлдир!
ТӘМИЗЛИК НӘЈӘ ҜӨРӘ БУ ГӘДӘР ЗӘРУРИДИР?
12. Јеһова өз хидмәтчиләриндән нә тәләб едир?
12 Мүгәддәс Китабын ев ишләрини идарә етмәкдә көмәк едәҹәк даһа бир принсипи, 2 Коринфлиләрә 7:1 ајәсиндә јазылыб. Орада охујуруг: “Өзүмүзү һәр бир бәдән вә руһ мурдарлығындан тәмизләјәк”. Аллаһ тәрәфиндән илһамланмыш бу сөзләрә табе олан инсанлар, “ләкәсиз вә тәмиз диндарлыг” тәләб едән Јеһованын лүтфүнә саһибдирләр (Јагуб 1:27). Бу, онларын ев ишләринә дә фајдалы тә’сир едир.
13. Еви ишләрини идарә етмәкдә тәмизлик нәјә ҝөрә ваҹибдир?
13 Мәсәлән, Мүгәддәс Китаб бизи әмин едир ки, хәстәликләрин мөвҹуд олмајаҹағы бир вахт ҝәләҹәкдир. О заман “орада јашајан: Хәстәјәм, демәјәҹәк” (Ишаја 33:24; Вәһј 21:4, 5). Лакин о вахта гәдәр һәр бир аилә арабир хәстәликләрлә мүбаризә апармалы олур. Һәтта Павел вә Тимотеј дә хәстәләнирдиләр (Галатијалылара 4:13; 1 Тимотејә 5:23). Анҹаг мүтәхәссисләр иддиа едирләр ки, бир чох хәстәликләрин гаршысыны алмаг мүмкүндүр. Физики вә руһани натәмизликдән узаглашмагла, мүдрик аиләләр гаршысы алына билән бә’зи хәстәликләрдән гачынырлар. Ҝөрәк онлар буну неҹә едирләр. (Сүлејманын мәсәлләри 22:3 илә мүгајисә един.)
14. Әхлаг тәмизлији аиләни хәстәликләрдән неҹә горуја биләр?
14 Руһани тәмизлик дедикдә, әхлаг тәмизлији нәзәрдә тутулур. Јахшы мә’лумдур ки, Мүгәддәс Китаб јүксәк әхлаг нормаларына табе олмаға тәшвиг едир вә никаһдан кәнар һәр һансы ҹинси әлагәни мүһакимә едир. “Нә әхлагсызлар... нә зинакарлар, нә кишибазлар, нә ушагбазлар... Аллаһын Падшаһлығыны мирас алмајаҹаглар” (1 Коринфлиләрә 6:9, 10, И–93). Буҝүнкү позғун дүнјада јашајан мәсиһчиләрә, Мүгәддәс Китабын јүксәк нормаларына риајәт етмәк олдугҹа ваҹибдир. Бу ҹүр һәрәкәт тәрзи Аллаһа мәгбулдур вә һәмчинин аиләни, ҹинси јолла кечән ГИЧС, сифилис, сүзәнәк вә хламидиоз кими хәстәликләрдән горумаға көмәк едир (Сүлејманын мәсәлләри 7:10–23).
15. Физики натәмизлијә ҝөрә јаранан, лакин арадан галдырылмасы мүмкүн олан хәстәликләрә даир нүмунә ҝәтирин.
15 Өзүмүзү “һәр бир бәдән мурдарлығындан” тәмизләмәк, аиләни башга хәстәликләрдән дә горумаға көмәк едир. Бир чох хәстәликләрин сәбәби, физики натәмизликдир. Буна ән ајдын нүмунә сигарет чәкмәк вәрдишидир. Сигарет чәкмәк јалныз ағ ҹијәри, палтары вә һаваны чиркләндирмир, һәмчинин инсанларын хәстәләнмәләринә дә сәбәб олур. Һәр ил түтүн чәкмәкдән милјонларла адам өлүр. Дүшүнүн: әҝәр “бәдән мурдарлығындан” узаг дурмуш олсајдылар, һәр ил милјонларла адам хәстәләнмәз вә вахтындан әввәл өлмәзди.
16, 17. а) Јеһованын тә’јин етдији һансы гајда исраиллиләри мүәјјән хәстәликләрдән горујурду? б) Тәснијә 23:12, 13 ајәләриндәки гајданын әсасыны тәшкил едән принсипи бүтүн аиләләрдә неҹә тәтбиг етмәк олар?
16 Башга бир нүмунәни нәзәрдән кечирәк. Тәхминән 3 500 ил бундан әввәл, Аллаһ Исраил халгына өз Ганунуну верди. Бу Ганунун мәгсәди, онларын ибадәтләрини вә ҝүндәлик һәјатларыны әһәмијјәтли дәрәҹәдә гајдаја салмагдан ибарәт иди. Ганунда бә’зи әсас ҝиҝијена гајдалары тәгдим едилирди вә бу, халгы хәстәликләрдән горујурду. Белә гајдалардан бири, инсанларын јашадыглары јерин тәмиз олмасы үчүн, инсан нәҹисини дүшәрҝәдән кәнарда басдырмаг иди (Тәснијә 23:12, 13). Бу гәдими гајда индијә гәдәр дә гүввәдәдир. Бу гајдаја хор бахдыглары үчүн инсанлар, һәтта бу ҝүн дә хәстәләнир вә өлүрләрa.
17 Исраиллиләрә верилән гајданын әсасыны тәшкил едән принсипә ујғун олараг, евдә вә ја һәјәтдә јерләшмәсиндән асылы олмајараг, аиләјә мәхсус олан һамам вә ајагјолуну тәмиз сахламаг вә дезинфексија етмәк лазымдыр. Әҝәр ајагјолу тәмиз сахланылмыр вә гапысы өртүлмүрсә, милчәкләрин јашадығы јерә чевриләҹәк; милчәкләр микроблары евин һәр јеринә вә једијимиз јемәкләрин үзәринә салаҹаглар! Бундан әлавә, ушаглар вә бөјүкләр, ајагјолуна ҝетдикдән сонра әлләрини јумалыдырлар. Әкс тәгдирдә, микроблар онларын дәрисинин үзәриндә галаҹаг. Франсалы бир һәкимин сөзләринә ҝөрә, әлләрин јујулмасы “һәзм етмә, респиратор вә ја дәри инфексијаларындан горунмағын ән јахшы үсулларындан биридир”.
18, 19. Һәтта јохсул рајонларда белә еви тәмиз сахламаға аид һансы мәсләһәтләр верилир?
18 Јохсул рајонларда тәмизлији горумағын бир о гәдәр дә асан иш олмадығы доғрудур. Белә јерләрин ҝүзараны илә јахшы таныш олан бир адам изаһ едир: “Иглимин һәддиндән артыг исти олмасына ҝөрә, тәмизлик иши икигат чәтинләшир. Тоз гасырғалары евдәки һәр бир јыртыг јери гәһвәји рәнҝ тозла өртүр... Шәһәрләрин вә бә’зи кәндләрин әһалисинин ити сүр’әтлә артмасы сағламлыг үчүн даһа бир тәһлүкә јарадыр. Ачыг канализасија борулары, јығылмамыш зибил галаглары, чиркли иҹтимаи ајагјоллары, еләҹә дә инфексијаларын артмасына сәбәб олан сичовуллар, тараканлар вә милчәкләр артыг һеч кими тәәҹҹүбләндирмир”.
19 Белә шәраитләрдә тәмизлији горумаг чәтиндир. Буна бахмајараг, тәмизлијә сәрф едилән гүввә әбәс дејил. Сабун, су вә бир гәдәр артыг сә’ј ҝөстәрмәк, дәрман алмагдан вә хәстәханада мүалиҹә олунмагдан даһа уҹуз баша ҝәлир. Әҝәр сиз белә рајонда јашајырсынызса, имкан дахилиндә өз евинизи, һәјәтинизи тәмиз сахламаға вә һејванларын нәҹисини јығышдырмаға чалышын. Әҝәр јағышлы мөвсүмләрдә евинизә апаран јол палчыг олурса, палчығы евә апармамаг үчүн, ораја чынгыл төкмәк вә ја даш дүзмәк олмазмы? Евә ҝирмәздән әввәл ајаггабыны сојунмаг олмазмы? Һәмчинин, евдә олан су еһтијатынызы да чиркләнмәдән горумалысыныз. Һесабламалара әсасән, һәр ил ән азы ики милјон инсан, чиркли су вә пис санитарија профилактикасы нәтиҹәсиндә јаранан хәстәликләрдән өлүр.
20. Евин тәмизлијинә ким ҹавабдеһ олмалыдыр?
20 Евин тәмизлији һамыдан — атадан, анадан, ушаглардан вә гонаглардан асылыдыр. Кенијада јашајан сәккиз ушаг анасы белә дејир: “Һәр кәс үзәринә дүшән иши етмәји өјрәниб”. Евдәки тәмизлик вә сәлигә–сәһман бүтүн аиләјә шәрәф газандырыр. Испан аталар сөзүндә дејилир: “Јохсуллуг, чиркли олмаг демәк дејил”. Мәнзилдә, худмани вә ја кичик бир евдә, јахуд дахмада јашамағыныздан асылы олмајараг, тәмизлик аиләнизин сағламлығынын рәһнидир.
ТӘ’РИФ РУҺЛАНДЫРЫР
21. Сүлејманын мәсәлләри 31:28 ајәсиндәки сөзләрә әсасән, аиләдә хошбәхтлијә наил олмаға нә көмәк едә биләр?
21 Баҹарыглы гадыны тәсвир едән “Сүлејманын мәсәлләри” китабында дејилир: “Оғуллары галхар вә она бәхтијар дејәрләр; әри дә галхар вә ону өјәр” (Сүлејманын мәсәлләри 31:28). Аилә үзвләриниздән бирини ахырынҹы дәфә нә вахт тә’рифләмисиниз? Доғрудан да биз, јазда бир балаҹа ҝүнәш шүасы вә јағыш ҝөрән кими тумурҹугламаға һазыр олан биткијә бәнзәјирик. Биз, тә’рифин һәрарәтинә еһтијаҹ дујуруг. Чәкдији зәһмәтин, мәһәббәт долу гајғынын әри тәрәфиндән тә’рифләндијини ҝөрән арвад әмин олур ки, әри ону гијмәтләндирир вә онун зәһмәтини ади бир иш сајмыр (Сүлејманын мәсәлләри 15:23; 25:11). Арвадын өз әрини, иш јериндә вә евдә етдији ишләрә ҝөрә тә’рифләмәси неҹә дә хошдур. Валидејнләр ушагларыны, евдә, мәктәбдә вә мәсиһчи јығынҹагларында етдикләри ҹәһдләрә ҝөрә тә’рифләјәндә, онлар ҝүл кими ачылырлар. Садәҹә бир нечә миннәтдарлыг сөзү неҹә дә бөјүк гүввәјә маликдир! Мәҝәр: “Сағ ол!” демәк чәтиндирми? Әлбәттә, јох! Бунун сајәсиндә аилә мә’нәви ҹәһәтдән олдугҹа мөһкәмләнәр.
22. Ев ишләрини “мөһкәмләндирмәк” үчүн нә лазымдыр вә буна неҹә наил олмаг олар?
22 Ев ишләрини идарә етмәји чәтинләшдирән бир чох сәбәбләр вар. Буна бахмајараг, бу ишин өһдәсиндән мүвәффәгијјәтлә ҝәлмәк олар. Мүгәддәс Китабда јазылан бир мәсәл белә сәсләнир: “Һикмәтлә ев тикиләр, дәрракә илә мөһкәмләнәр” (Сүлејманын мәсәлләри 24:3, МКШ). Әҝәр бүтүн аиләликлә Аллаһын ирадәсини өјрәнмәјә вә јеринә јетирмәјә ҹәһд едиләрсә, һикмәт вә дәрракәјә саһиб олмаг мүмкүндүр. Әлбәттә ки, аиләнин хошбәхтлији үчүн белә гүввә сәрф етмәјә дәјәр!
a Үмумдүнја Сәһијјә Тәшкилатынын, бир чох көрпәләрин өлүмүнә сәбәб олан исһал кими ҝениш јајылмыш хәстәликдән горунмаг һаггында вердији мәсләһәтдә дејилир: “Әҝәр ајагјолу јохдурса: нәҹиси, евдән вә ушагларын ојнадыглары јердән аралыда, су мәнбәјиндән ән азы 10 метр кәнарда ифраз етмәк вә торпаға басдырмаг лазымдыр”.