Суаллардан јахшы истифадә ет

СУАЛЛАРА ја шифаһи, ја да үрәкдә ҹаваб вермәк тәләб олундуғундан онлар динләјиҹиләри мөвзуја ҹәлб етмәјә көмәк едир. Суаллар сөһбәтә вә ҹанлы фикир мүбадиләсинә јол ачыр. Сән бир натиг вә мүәллим кими, суаллардан мараг доғурмаг, мөвзу илә бағлы мүлаһизә јүрүтмәјә көмәк етмәк, јахуд дедикләринин ваҹиблијини вурғуламаг үчүн истифадә едә биләрсән. Суаллардан јахшы истифадә едәндә башгаларыны садәҹә динләмәјә јох, әксинә, фәал сурәтдә дүшүнмәјә тәшвиг едирсән. Мәгсәдини фикриндә тут вә суаллары елә вер ки, она чата биләсән.

Сөһбәтә ҹәлб етмәк үчүн. Тәблиғ хидмәти заманы һәмсөһбәтин мејилли оларса, һәр фүрсәтдән истифадә едәрәк, ону фикирләрини бөлүшмәјә тәшвиг ет.

Бир чох Шаһидләр садәҹә: «Сиз һеч дүшүнмүсүнүзмү..?» — дејә сорушмагла мараглы сөһбәтә башлајырлар. Инсанлары һәгигәтән дә нараһат едән суаллар верәндә хидмәт чох мараглы олур. Һәтта инсана ҝөзләмәдији суалы верәндә дә онда мараг ојана биләр. «Неҹә дүшүнүрсүнүз..?», «Сизҹә..?», «...неҹә мүнасибәт бәсләјирсиниз?» кими суалларла мүхтәлиф мәсәләләр һагда данышмаға башламаг олар.

Мүждәчи Филип Јешаја пејғәмбәрин китабыны охујан һәбәшистанлы сарај мәмуруна јахынлашанда садәҹә сорушмушду: «Охудуғуну һеч анлајырсанмы?» (Һәв. иш. 8:30). Бу суал Филипә Иса Мәсиһ һаггында һәгигәти изаһ етмәјә јол ачды. Охшар суаллардан истифадә едәрәк мүасир Шаһидләрдән дә бәзиләри Мүгәддәс Китаб һәгигәтини дүзҝүн баша дүшмәји арзулајан инсанлары тапмышлар.

Чох вахт инсанлара өз фикирләрини бөлүшмәјә имкан верәндә онлар гулаг асмаға даһа мејилли олурлар. Буна ҝөрә дә суал верәндән сонра диггәтлә гулаг ас. Инсанын вердији ҹаваба тәнгиди јох, нәзакәтлә јанаш. Сәмими-гәлбдән едә биләҹәксәнсә, тәрифлә. Бир дин алими Исанын суалына ‘ағыллы ҹаваб верәндә’ Иса ону тәрифләјәрәк демишди: «Сән Аллаһын Сәлтәнәтиндән узаг дејилсән» (Марк 12:34). Һәтта һәмсөһбәтинлә бахышларыныз мүхтәлиф олса да, фикирләри илә бөлүшдүјү үчүн она тәшәккүр етмәк олар. Онун дедикләриндән Мүгәддәс Китаб һәгигәтини чатдыраркән нәји нәзәрә алмалы олдуғуну мүәјјән едә биләрсән.

Ваҹиб фикирләрә кечмәк үчүн. Бир груп инсана мүраҹиәт едәркән вә ја киминләсә сөһбәт едәркән ваҹиб фикирләрә кечмәздән өнҹә суал вермәјә чалыш. Диггәт јетир ки, вердијин суаллар динләјиҹиләри һәгигәтән дә марагландыран мөвзуларла бағлы олсун. Һәмчинин ҹавабы дәрһал ајдын олмадығы үчүн мараг ојадан суаллар верә биләрсән. Суал вердикдән сонра гыса ара версән, чох еһтимал ки, динләјиҹиләр ардынҹа дејәҹәјин сөзләрә даһа бөјүк марагла гулаг асаҹаглар.

Микеја 6:6-8 ајәләриндә Микеја пејғәмбәрин бир-биринин ардынҹа бир нечә суал вердијини охујуруг. Аллаһын Она ибадәт едәнләрдән нә ҝөзләдијини сорушдугдан сонра о, һәр бири бу суалы мүәјјән мәнада ҹавабландыран даһа дөрд суал верди. Бүтүн бу суаллар охуҹулара диггәтләрини Микејанын ахырда вердији ҹавабдакы дәрин фикирләрә јөнәлтмәјә көмәк едир. Бах ҝөр сән дә өјрәдәркән бу үсулдан истифадә едә биләрсәнми.

Мөвзу үзәриндә дүшүнмәк үчүн. Ҝәтирилән дәлилләрин мәнтиги ардыҹыллығыны ҝөстәрмәк үчүн дә суаллардан истифадә етмәк олар. Малаки 1:2-10 ајәләриндән ҝөрүндүјү кими, Јеһова исраиллиләрә ҹидди хәбәри чатдыранда белә етмишди. Әввәлҹә О, халга деди: «Сизи севдим». Онлар бу мәһәббәти дәјәрләндирмәмишдиләр, буна ҝөрә дә Јеһова сорушду: «Есав Јагубун гардашы дејилдими?» Сонра Јеһова Едомун виранә галмасыны бу халгы пис әмәлләринә ҝөрә севмәдијинә сүбут кими ҝәтирди. Бунун ардынҹа да Јеһова исраиллиләрин Онун мәһәббәтинә лајигинҹә ҹаваб вермәдијини вурғуламаг үчүн, өзүнә суаллар дахил едән нүмунәләр чәкди. Суаллардан бәзиләри санки сәдагәтсиз каһинләр тәрәфиндән верилир, диҝәрләрини исә Јеһова каһинләрә верир. Онларын диалогу инсанын һиссләринә тәсир едир вә диггәтини ҹәлб едир, бурадакы мәнтиг тәкзибедилмәз, хәбәр исә јаддагаландыр.

Бәзи натигләрдә суаллардан бу ҹүр истифадә етмәк чох јахшы алыныр. Бу заман шифаһи ҹаваб тәләб олунмаса да, динләјиҹиләр мүзакирәјә ҹәлб олунур вә хәјалән диалогда иштирак едирләр.

Мүгәддәс Китаб өјрәнмәсини елә кечирмәк лазымдыр ки, өјрәнән дә мүзакирәдә иштирак етсин. Әлбәттә, өјрәнән үзүндән охумајыб өз сөзләри илә ҹаваб версә, даһа чох фајда әлдә едәр. Нәзакәтлә өјрәнәни дүшүнмәјә тәшвиг едән әлавә суаллар вер. Әсас фикирләри мүзакирә едәркән ону Мүгәддәс Китаба әсасән ҹаваб вермәјә тәшвиг ет. Һәмчинин соруша биләрсән: «Инди арашдырдығымыз фикир әввәл өјрәндијимизлә неҹә әлагәлидир? Бу, нә үчүн ваҹиб фикирдир? Һәјатымыза неҹә тәсир етмәлидир?» Бу үсул өјрәнилән мөвзуја даир өз әминлијини ифадә етмәкдән, јахуд ҝениш изаһат вермәкдән фајдалыдыр. Белә етмәклә өјрәнәнә Аллаһа дүшүнҹәли шәкилдә ибадәт етмәјә көмәк едәрсән (Ибр. 5:14).

Өјрәнән һансыса фикри баша дүшмәјәндә сәбирли ол. Ола билсин, о, инди ешитдикләрини узун илләр әрзиндә инандығы тәлимләрлә мүгајисә етмәјә чалышыр. Мөвзуја башга јөндән јанашмаға чалыш. Лакин һәрдән тәкҹә әсас шејләри изаһ етмәк кифајәт едир. Тез-тез Мүгәддәс Китабдан истифадә ет. Нүмунәләр чәк. Бунунла јанашы, ону сүбутлар үзәриндә дүшүнмәјә сөвг едән садә суаллар вер.

Инсанын үрәјиндәкиләри өјрәнмәк үчүн. Суаллара ҹаваб верәндә, инсанлар өз һиссләрини вә фикирләрини һәмишә ачыг билдирмирләр. Садәҹә сәнин һансы ҹавабы алмаг истәдијини тәхмин едиб о ҹүр ҹаваб верә биләрләр. Бу заман дәрракәли олмаг лазымдыр (Сүл. мәс. 20:5). Иса кими сән дә соруша биләрсән: «Буна иман едирсәнми?» (Јәһ. 11:26).

Давамчыларындан чоху Исанын сөзләриндән бүдрәјиб ону тәрк едәндә Иса өз фикирләрини ифадә етмәләри үчүн һәвариләриндән сорушду: «Јохса сиз дә ҝетмәк истәјирсиниз?» Петер: «Ја Рәбб, биз кимин јанына ҝедә биләрик? Әбәди һәјатын сөзләри Сәндәдир. Биз дә иман етдик вә билирик ки, Јашајан Аллаһын Оғлу Мәсиһ Сәнсән», — демәклә һамынын фикрини билдирди (Јәһ. 6:67-69). Башга бир һалда Иса шаҝирдләриндән сорушду: «Инсанларын дедијинә ҝөрә Мән, Инсан Оғлу, кимәм?» Бундан сонра шаҝирдләрини үрәкләриндәкини демәјә тәшвиг едән суал верди: «Бәс сиз Мәни ким һесаб едирсиниз?» Ҹавабында Петер деди: «Сән Дири Аллаһын Оғлу Мәсиһсән» (Мат. 16:13-16).

Мүгәддәс Китаб өјрәнмәсиндә мүәјјән мөвзуларын мүзакирәсинә бу ҹүр јанашмағын фајдалы олдуғуну ҝөрә биләрсән. Өјрәнәндән сорушмаг олар: «Синиф јолдашларын (иш јолдашларын) бу мәсәләјә неҹә јанашырлар?» Сонра исә суал верә биләрсән: «Бәс сән өзүн бу һагда нә фикирләширсән?» Инсанын үрәјиндәкиләри биләндә, бир мүәллим кими, она даһа чох көмәк едә биләрсән.

Вурғуламаг үчүн. Суаллардан, һәмчинин фикирләри вурғуламаг үчүн дә истифадә етмәк олар. Ромалылара 8:31, 32 ајәләриндә јазылдығы кими, һәвари Павел дә бу үсулдан истифадә едирди: «Әҝәр Аллаһ бизимләдирсә, ким бизә гаршы ола биләр? Мәҝәр Өз Оғлуну әсирҝәмәјиб һамымыз үчүн тәслим едән, Онунла бәрабәр бүтүн шејләри бизә еһсан етмәјәҹәкдирми?» Диггәт јетир ки, ҹүмләләрин икинҹи һиссәсиндә верилән суаллар биринҹи һиссәдәки фикри инкишаф етдирир.

Јеһованын Бабил падшаһына чыхардығы һөкмү јаздыгдан сонра Јешаја: «Ордулар Рәббинин һөкмүнү ким боша чыхара биләр? Галхмыш әлини ким ҝери дөндәрә биләр?» — дејәрәк, һөкмүн иҹра олунаҹағына әминлијини ифадә етди (Јешаја 14:27). Бу ҹүр суалларын мәзмуну ҝөстәрир ки, онларда ифадә олунан фикирләр тәкзибедилмәздир. Бу суаллара ҹаваб тәләб олунмур.

Јанлыш дүшүнҹә тәрзини үзә чыхармаг үчүн. Диггәтлә дүшүнүлмүш суаллар, һәмчинин јанлыш дүшүнҹә тәрзини үзә чыхармаг үчүн еффектив үсулдур. Иса бир нәфәри сағалтмаздан әввәл фәрисејләрдән вә бәзи гануншүнаслардан сорушду: «Шәнбә ҝүнү шәфа вермәк ҹаиздирми?» Шәфа верәндән сонра о, башга суал верди: «Әҝәр шәнбә ҝүнү сизләрдән биринин ешшәји вә ја өкүзү гујуја дүшәрсә, ону дәрһал чыхартмазмы?» (Лука 14:1-6). Иса суалына ҹаваб ҝөзләмирди, һеч ҹаваб верән дә тапылмады. Суаллар онларын јанлыш дүшүнҹә тәрзини ифша етмишди.

Һәрдән һәгиги мәсиһчиләр дә јанлыш дүшүнҹә тәрзинә уја биләрләр. Биринҹи әсрдә Коринф шәһәриндәки бәзи мәсиһчиләр өз араларында јолуна гојмалы олдуглары проблемләрә ҝөрә гардашларыны мәһкәмәјә верирдиләр. Белә вәзијјәтдә Павел неҹә давранды? Онларын дүшүнҹә тәрзини дүзәлтмәк үчүн бир нечә дүшүнүлмүш суал верди (1 Кор. 6:1-8).

Тәҹрүбән артдыгҹа, суллардан јахшы истифадә етмәји өјрәнәҹәксән. Лакин хүсусилә дә јашлы, шәхсән таныш олмадығын вә сәлаһијјәтли шәхсләрлә данышаркән һөрмәтҹил олмағы унутма. Мүгәддәс Китаб һәгигәтини ҹәлбедиҹи тәрздә чатдырмаг үчүн суаллардан истифадә ет.