Билирсинизми?

Мәһсулун галығы һаггында ганунун мәғзи нә иди вә бу, кимләрә фајда ҝәтирирди?

▪ Муса пејғәмбәрин васитәсилә верилән Ганунда әкинчијә мәһсулун һамысыны јығмаг гадаған олунурду. Мәсәлән, бичинчиләр тахыл зәмисини кәнарларына гәдәр бичмәли дејилдиләр. Үзүм јығанлар јерә дүшән үзүм дәнәләрини ҝөтүрмәмәли вә ја сонрадан јетишмиш салхымлары топламаг үчүн ҝери гајытмамалы идиләр. Зејтун ағаҹыны силкәләјәнләр исә јерә дүшмәјән зејтунлары јығмалы дејилдиләр (Левилиләр 19:9, 10; Ганунун тәкрары 24:19—21). Мәһсулун галаныны касыблар, јетимләр, дуллар вә гәрибләр јыға биләрди.

Мәһсулун галығы һаггында ганун бүтүн исраиллиләрә фајда ҝәтирирди. Неҹә? Бу ганун әкинчиләри сәхавәтли вә хејирхаһ олмаға, еләҹә дә Аллаһа ҝүвәнмәјә тәшвиг едирди. Мәһсулун галығыны топлајанлары исә зәһмәткеш олмаға тәшвиг едирди, чүнки бу, бир о гәдәр дә асан дејилди (Рут 2:2—17). Бу ганун сајәсиндә онлар әмин идиләр ки, аҹ галмајаҹаглар вә ҹәмијјәт үчүн јүк олмајаҹаглар вә ән әсасы, өзләрини алчалдыб диләнчилик етмәјәҹәкләр.

Нәјә ҝөрә Сүлејман Јерусәлимдә мәбәдин тикинтиси үчүн сидр ағаҹыны узаг Ливандан ҝәтиздирирди?

▪ Мүгәддәс Китабын 1 Падшаһлар 5:1—10 ајәләринә әсасән, Сүлејман Сур падшаһы Хирамла данышыб бир разылыға ҝәлмишди. Һәмин разылашмаја ҝөрә, мәбәдин тикинтиси үчүн нәзәрдән тутулмуш сидр вә шам ағаҹлары дәниз јолу илә Ливандан Исраилә чатдырылмалы иди.

О вахтлар Јахын Шәргдә сидр ағаҹынын тиҹарәти ҝениш јајылмышды. Мисирдә вә Месопотамијада сидр ағаҹындан тирләрин һазырланмасында, еләҹә дә мәбәд вә сарајларын дивар өртүјүндә истифадә олунурду. Сарај архивләри, бәдии әсәрләр вә мүхтәлиф јазылар ҝөстәрир ки, сидр ағаҹы узун мүддәт Месопотамијанын ҹәнубунда јерләшән шәһәр-дөвләтләрә гәнимәт вә ја хәраҹ кими ҝөндәрилирди. Мисирдә сидр ағаҹы падшаһ ҝәмиләринин, саркофагларын вә дәфн мәрасими үчүн мүхтәлиф шејләрин һазырланмасында истифадә олунурду.

Сидр ағаҹы мөһкәмлијинә, ҝөзәллијинә, ширин гохусуна, еләҹә дә һәшәратлара гаршы давамлы олдуғуна ҝөрә јүксәк гијмәтләндирилирди. Буна ҝөрә дә демәк олар ки, Сүлејман мәбәдин тикинтисиндә ән кејфијјәтли материаллардан истифадә етмишди. Бизим ҝүнләрдә бир вахтлар Ливан дағларыны бүрүјән мешәләрдән сејрәк ағаҹлыглар галыб.

[15-ҹи сәһифәдәки шәкил]

Ливандан сидр ағаҹынын дашынмасы (Ассурија падшаһы Саргонун сарајындакы дивардан барелјеф)

[Иҹазә илә]

Erich Lessing/Art Resource, NY